Điểm điều hành – đường thẳng lấy điện một chiều

Điểm điều hành – đường thẳng lấy điện một chiều

Điểm điều hành – đường
thẳng lấy điện một chiều
Bởi:
Trương Văn Tám

Để xác định điểm tỉnh điều hành Q và đường thẳng lấy điện một chiều, người ta thường
dùng 3 bước:
1. Mạch ngõ vào:
Ta có: VBE + REIE - VEE = 0
⇒ IE =

VEE − VBE
RE

Chú ý là VBE = 0,7V với BJT là Si và VBE = 0,3V nếu BJT là Ge.
2. Từ công thức IC = αDCIE ≅ IE.
Suy ra dòng điện cực thu IC.
3. Mạch ngõ ra:
Ta có: VCB - VCC + RCIC = 0
1/6


Điểm điều hành – đường thẳng lấy điện một chiều
⇒ IC = −

VCB
RC

+

VCC
RC

Đây là phương trình đường thẳng lấy điện một chiều (đường thẳng lấy điện tỉnh). Trên
đặc tuyến ra, giao điểm của đường thẳng lấy điện với IE tương ứng (thông số) của đặc
tuyến ra chính là điểm tỉnh điều hành Q.
Ta chú ý rằng:
• Khi VCB = 0 ⇒ IC = ISH =

VCC
RC

(Dòng điện bảo hoà)

• Khi IC = 0 (dòng ngưng), ta có: VCB = VCC = VOC

Một số nhận xét:
Để thấy ảnh hưởng tương đối của RC,VCC, IE lên điểm điều hành, ta xem ví dụ sau đây:
Ảnh hưởng của điện trở cực thu RC: RC = 1,5K?; 2K?; 3 K?

2/6


Điểm điều hành – đường thẳng lấy điện một chiều

3/6


Điểm điều hành – đường thẳng lấy điện một chiều

4/6


Điểm điều hành – đường thẳng lấy điện một chiều

Như vậy, khi giữ các nguồn phân cực VCC, VEE và RE cố định, thay đổi RC, điểm điều
hành Q sẽ chạy trên đặc tuyến tương ứng với IE = 3mA. Khi RC tăng thì VCB giảm và
ngược lại.

Ảnh hưởng của nguồn phân cực nối thu nền VCC.
Nếu giữ IE là hằng số (tức VEE và RE là hằng số), RC là hằng số, thay đổi nguồn VCC,
ta thấy: Khi VCC tăng thì VCB tăng, khi VCC giảm thì VCB giảm.

Ảnh hưởng của IE lên điểm điều hành:
Nếu ta giữ RC và VCC cố định, thay đổi IE (tức thay đổi RE hoặc VEE) ta thấy: khi IE
tăng thì VCB giảm (tức IC tăng), khi IC giảm thì VCB tăng (tức IC giảm).

5/6


Điểm điều hành – đường thẳng lấy điện một chiều

Khi IE tăng thì IC tăng theo và tiến dần đến trị ISH. Transistor dần dần đi vào vùng bảo
hoà. Dòng tối đa của IC, tức dòng bảo hoà gọi là IC(sat). Như vậy:
IC(sat) = ISH =

VCC
RC

Lúc này, VCB giảm rất nhỏ và xấp xĩ bằng 0V (thật sự là 0,2V).
Khi IE giảm thì IC giảm theo. Transistor đi dần vào vùng ngưng, VCB lúc đó gọi là
VCB(off) và IC = ICBO.
Như vậy, VCB(off) = VOC = VCC.
Vùng bảo hoà và vùng ngưng là vùng hoạt động không tuyến tính của BJT.
Đối với mạch cực phát chung, ta cũng có thể khảo sát tương tự.

6/6