Bài giảng bài hóa học và các vấn đề phát triển kinh tế hóa học 12 (2)

HÓA HỌC 12
HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ
PHÁT TRIỂN KINH TẾ


NỘI DUNG

I. Vấn đề năng lượng và nhiên liệu
II. Vấn đề vật liệu


I. Vấn đề năng lượng và nhiên liệu
1. Năng lượng và nhiên liệu có vai trò quan trọng như thế nào
đối với sự phát triển kinh tế?
* Có nhiều dạng năng lượng khác nhau: nhiệt năng, hóa
năng, điện năng, quang năng, …
* Từ dạng năng lượng này có thể biến đổi sang dạng năng
lượng khác.

* Tất cả các nguồn năng lượng đều có nguồn gốc từ Mặt Trời
và trong lòng đất.


I. Vấn đề năng lượng và nhiên liệu
1.
Nănghoạt
lượng
và của
nhiên
liệu
có vai

tròcần
quan
trọng
như thế
* Mọi
động
con
người
đều
năng
lượng.
Nhunào
cầu
đối với
sự phát
triển
sử dụng
năng
lượng
củakinh
con tế
người gia tăng nhanh chóng cùng
với sự phát triển của kinh tế - xã hội.


I. Vấn đề năng lượng và nhiên liệu
1. Năng lượng và nhiên liệu có vai trò quan trọng như thế nào
đối với sự phát triển kinh tế
* Nhiên liệu khi bị đốt cháy sinh ra năng lượng (dạng nhiệt
năng)

* Hiện nay nguồn năng lượng chủ yếu là than đá, dầu mỏ và
khí tự nhiên, … (nhiên liệu hóa thạch)
* Nhiên liệu hóa thạch với trữ lượng có hạn trong vỏ Trái Đất
ngày càng cạn kiệt. Ngoài ra dầu mỏ, khí thiên nhiên còn là
nguyên liệu của ngành CN hóa học)
 Năng lượng và nhiên liệu là yếu tố quan trọng trong việc
phát triển kinh tế


2. Những vấn đề đang đặt ra về năng lượng và nhiên liệu
 Khai thác và sử dụng nhiên liệu hóa thạch đang tạo ra
những vấn đề lớn về môi trường như lún đất, ô nhiễm dầu trên
đất, trên biển, ô nhiễm không khí, …


* Để đạt được mục tiêu là nâng cao tính hiệu quả trong lĩnh
vực năng lượng nhằm đạt được sự phát triển bền vững, xu thế
phát triển năng lượng cho tương lai là:
- Khai thác và sử dụng nhiên liệu ít gây ô nhiễm môi
trường
- Chế hóa dầu mỏ vẫn đang là giải pháp quan trọng
nhất cho vấn đề năng lượng và nhiên liệu.
Việt Nam đang xây dựng nhà máy lọc dầu Dung Quất
tại Quảng Ngãi
Khu công nghiệp khí – điện đạm tại Cà Mau


- Phát triển năng lượng hạt nhân.
Tuy nhiên các nhà máy điện nguyên tử đòi hỏi kĩ thuật
hiện đại, đầu tư lớn và cần những giải pháp an toàn rất cao.

- Phát triển thủy năng (năng lượng nước): thủy năng
được xem là năng lượng sạch
Việt Nam đã xây dựng các nhà máy:
+ Nhà máy thủy điện Thác Bà
+ Nhà máy thủy điện Hòa Bình
(khởi công xây dựng vào năm 1973, phát điện vào năm 1988,
mỗi năm hòa vào lưới điện quốc gia 8 tỉ kWh điện)
+ Đập thủy điện, …
Năng lượng thủy triều, năng lượng sóng và các dòng hải lưu
cũng đang được nghiên cứu sử dụng.
Tuy nhiên khi phát triển năng lượng thủy điện thường làm cho
nhiều vùng đất canh tác và tài nguyên rừng ngập vĩnh viễn.


- Sử dụng năng lương mặt trời là nguồn năng lượng tái
sinh không bao giờ cạn kiệt.


- Dùng hiđro là nguyên liệu, đây là thứ nguyên liệu sạch
lí tưởng
- Việc sử dụng năng lượng gió cũng đang được chú
trọng.
Việt Nam đã khởi công xây dựng nhà máy Phong điện I
– Bình Thuận có công suất 30 MW. Đây là nhà máy sử dụng
năng lượng gió để phát điện đầu tiên của Việt Nam.
- Sử dụng năng lượng với hiệu quả cao hơn ở từng gia
đình, các khu công nghiệp, các công trình công cộng, giao
thông. Phát động phong trào tiết kiệm năng lượng sâu rộng

thường xuyên, dùng các sản phẩm tiêu thụ ít năng lượng.


3. Hóa học góp phần giải quyết vấn đề năng lượng
và nhiên liệu như thế nào?
- Nghiên cứu sử dụng các nhiên liệu ít ảnh hưởng
đến môi trường như dùng hiđro làm nhiên liệu, đây là thứ
nhiên liệu sạch, lí tưởng dùng trong hàng không, du hành
vũ trụ, tên lửa, luyện kim, hóa chất.
- Nâng cao hiệu quả của các qui trình chế hóa, sử
dụng nhiên liệu, qui trình tiết kiệm nhiên liệu.
- Chế tạo vật liệu chất lượng cao cho ngành năng
lượng như vật liệu để chế tạo pin mặt trời có hiệu suất cao.
- Hóa học đóng vai trò cơ bản trong việc tạo ra nhiên
liệu hạt nhân là yếu tố quan trọng nhất trong việc phát triển
năng lượng hạt nhân.


Bài tập áp dụng
Tên nhiên Sản phẩm của quá
liệu
trình đốt cháy nhiên
liệu
Sp chính Sp khác
Than đá H2O, CO2 Khói, SO2
Than cốc H2O, CO2 SO2
Khí thiên H2O, CO2 nhiên
Củi ,gỗ
H2O, CO2 Khói
Xăng, dầu H2O, CO2 SO2

Nhiên liệu được coi là
sạch, ít gây ô nhiễm môi
trường hơn cả là
A. Củi, gỗ, than cốc
B. Than đá, xăng, dầu
C. Xăng, dầu
D. Khí thiên nhiên


II. Vấn đề vật liệu
1. Vai trò của vật liệu đối với sự phát triển kinh tế
Vật liệu là cơ sở vật chất của sự sinh tồn và phát
triển của loài người
2. Vấn đề vật liệu đang đặt ra cho nhân loại
Yêu cầu của con người về vật liệu ngày càng to
lớn, đa dạng theo hướng:
- Kết hợp giữa kết cấu và công dụng
- Loại hình có tính đa năng
- Ít nhiễm bẩn
- Có thể tái sinh
- Tiết kiệm năng lượng
- Bền, chắc, đẹp


 Để đáp ứng nhu cầu đó, các nhà khoa học
phải tìm kiếm nguyên liệu từ các nguồn chủ yếu là:

Các loại khoáng chất, dầu mỏ, khí thiên nhiên.

Không khí, nước.

Từ các loại động, thực vật, …


Bài tập áp dụng
Trong số các vật liệu sau, vật liệu nào có
nguồn gốc hữu cơ?
A. gốm, sứ
B. xi măng
C. chất dẻo
D. đất sét nặn


3. Hóa học góp phần giải quyết vấn đề vật liệu cho
tương lai
Ngôi nhà làm bằng vật liệu
Hóa học kết hợp compozit
với các ngành khoa học trong
lĩnh vực kĩ thuật vật liệu đang nghiên cứu và khai thác
những vật liệu mới có trọng lượng nhẹ, độ bền cao và
có công năng đặc biệt như:

* Vật liệu compozit (vật liệu gồm chất nền là
những polime, chất độn và các chất phụ gia khác) có
độ bền, độ chịu nhiệt cao hơn polime nguyên chất. Vật
liệu này càng được ứng dụng rộng rãi.


 Vật liệu hỗn hợp chất vô cơ và hợp chất hữu cơ

 Vật liệu hỗn hợp nano

 Con người đã và đang nghiên cứu, chế tạo được
nhiều loại vật liệu mới đáp ứng yêu cầu ngày một cao của
khoa học – công nghệ và sự phát triển kinh tế - xã hội của
nhân loại.


Củng cố bài
 Theo em, vật liệu có vai trò như thế nào trong
phát triển nền kinh tế - xã hội?
 Hãy cho thí dụ về một số ngành sản xuất vật liệu.
 Hóa học làm gì để giải quyết những vấn đề vật
liệu cho tương lai?


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1. Về nhà làm tiếp các bài tập trong SGK và
SBT
2. Chuẩn bị nội dung bài mới
Bài 44: HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ XÃ HỘI