Bài giảng bài peptit và protein hóa học 12 (2)

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ MÔN HÓA HỌC LỚP 12

BÀI 11: PEPTIT
VÀ PROTEIN


I – PEPTIT
1.Khái niệm
- Peptit là HCHC chứa từ 2 đến 50 gốc α - amino axit
liên kết với nhau bằng liên kết peptit.
C NH
- Liên kết peptit
O

NH CH C N CH C
R'

O H R''

O


2. Danh pháp
- Cách gọi tên: Ghép các tên gốc axyl của các α amino axit với nhau, bắt đầu từ đầu N.

H2N

CH2

CO

CH2

CH

COOH

CH3

amino axit đầu N

H2N

NH

CO

axit đầCOOH
uC
NHaminoCH

- 2, 3, 4, … gốc α - AA gọi là đi, tri, CH
tetrapeptit;
3
glyxylalanyl (Gly – Ala)
Trên 10 gốc α - AA gọi là polipeptit.


3. Tính chất hóa học
a) Phản ứng thủy phân: xúc tác H+ hoặc OH⇒ tạo các α - amino axit
H2N CH CO NH CH CO NH CH CO

R

1

2

R

H2N

CH COOH H2N
R

H2N

2

CH COOH
R

1

R

3

NH CH COOH
n
R

CH COOH
R

3

H2N

CH COOH
Rn


3. Tính chất hóa học
b) Phản ứng màu biure
- Phản ứng với Cu(OH)2
- Hiện tượng: tạo phức Màu tím
⇒ Dùng Cu(OH)2 để nhận biết PEPTIT


II – PROTEIN
1. Khái niệm
Phân
loại: Protein
gồpolipeptit
m 2 loại: cao phân tử cĩ M từ vài
- Protein
là những
+ Protein đơn giản: thủy phân tạo α - amino axit.
chục nghìn đến vài triệu.
VD: anbumin (của lịng trắng trứng);
fibroin của tơ tằm

+ Protein phức tạp: tạo từ protein đơn giản +
thành phần “phi protein”.
VD: nucleoprotein; lipoprotein, …


2. Cấu tạo phân tử
- Tương tự peptit nhưng có M lớn hơn.

NH CH C
Ri O

n ≥ 50

n


Một số dạng cấu tạo của protein




HIV


3. Tính chất
- Protein bị đông tụ khi đun nóng

Lòng trắng trứng
bị đông tụ

Riêu cua nổi lên khi đun nóng



- Protein bị thủy phân.
PROTEIN

OH,

H

ENZIM

PEPTIT

OH,

H

ENZIM

- Protein có phản ứng màu biure
Cu(OH)2
PROTEIN
- Protein có phản ứng màu với HNO3
⇒kết tủa vàng

α AMINO AXIT

TÍM

III –ENZIM VÀ AXIT NUCLEIC
1. Enzim
- Enzim: Hầu hết cĩ bản chất protein; cĩ khả năng
xúc tác cho các quá trình hĩa học.
- Xúc tác enzim có 2 đặc điểm
+ Có tính chọn lọc cao.
+ Tốc độ phản ứng rất lớn


2. Axit nucleic
-

Axit nucleic là polieste của H3PO4 và pentozơ;

pentozơ liên kết với bazơ nitơ.
- Axit nucleic cĩ 2 loại: AND và ARN.
- Axit nucleic giúp tổng hợp protein; chuyển hĩa, mã
hĩa, giải mã thơng tin cho sinh trưởng, phát triển và di
truyền.


enzym


2.AXIT NUCLEIC (AN)
- là poli este của axit photphoric và pentozơ (mono
saccarit có 5 C)
- trong mỗi pentozơ có một nhóm thế là hợp chất dị

vòng chứa nitơ (bazơ nitơ)
HO – CH2

OH

H H

HO -- P – O –H
O
NH2
N
N
Ađênin

N
NH

H
O

H
O
HH

HO – CH2

H
O
β-D-Ribofuranozơ
(ribozơ)

H H
H
O

H
O
HH
H

β-D-Đêoxiribofuranozơ
(đeoxiribozơ)


- là poli este của axit photphoric và pentozơ (mono saccarit có 5
C)
NH2
- trong mỗi pentozơ có một nhóm thế
N
N
là hợp chất dị vòng chứa nitơ (bazơ nitơ)

OH

OH

OH

N

N

HO -- P – O – P –O – P – O –H HO – CH2
O

O

NH2
N
OH

OH

H H

O

OH

N
N

N

HO -- P – O – P –O – P – O – CH2
O

O

O

H H
H

HH
H

HH

H
H
O AĐÊNOZIN
O


-nếu pentozơ là ribozơ kí hiệu axit nucleic là ARN
-nếu pentozơ là đeoxi ribozơ kí hiệu axit nucleic là ADN.
HO

O

X

P
O– CH2

O

H H

HH
HO

H

O

A

P
O

O– CH2
HH
HO

O

H H
H

G

P
O

O– CH2
HH
O

H H
H

CẤU TẠO HOÁ HỌC CỦA ADN




HIV