Bàn về hệ thống tài khoản kế toán của ngân hàng nhà nước

~~

Banveh~th6ngffii kholmketoan
CUA

'

'

HANca

NcaAN

heo van ban thoa thu~ cua
~ Tai chinh v~ vi~ ban
hanh H~th6ng tai khoan k~
toan NHNN va cac TCID, thi khi
k~t thuc nam 1999, NHNN se t6ng
k~t va hoan thi~n h~ th6ng tai
khoan k~ toan da ap d~ng trong
nam d~ cung ~ Thi chinh ban
hanh chinh thuc va ap d~g ti'rd~u
nam 2000. Bai vi~t nay se ban v~
nhitni v~ d~ cln hoan thi~n d6i
vm h~ th6ng tai khoan k~ toan
NHNNhi~nhanh.
Tieu chua1n d~ danh gia h~
thong titi khoan ke toan NHNN
hi~n h3nh
Ti~u chuan d~ danh gia h~
th6ng tai khoan k~ toan NHNN

hi~n hanh theo ~ thUccUat6i la:

1

- cac nguy~n tic, chuAn m1;Cc
k~

toan da duQCquy d!nh trong h~
th6ng tai khoan k~ toan doanh
nghi~pcua Vi~t Nam;
- Nguyen lAch~ch toan d6n tich
ap d~ng cho d6i tuqng h~ch toan la
cac khoan thu ~p va chi pm (thu
nh~p tinh theo s6 lai phiii thu, chi
pm tinh theo s6 1aiphiiitrii);

NHA

N'I.S~C

khoan k~ roan NHNN duac ban

TS. BBo Y *

gia. Vi~ th1;Cc
hi~n v~ d~ nay c6

h~

va ap d~~ v~ n<)id~g tri~n

khat L~t nay 111thang 1/1999.
Thanh eong thit hai La nhiJng
n<)i.dung CCIban cn: Lu~t NHNN

lien quan d~n Di~u 41 va Di~u 48
cua Lu~t NHNN hi~n hanh.
+ Nguy~n tic hach toan d6n

tichap d(mgd6ivm~~ h~chtoan

c~ h~nqu~ ~~ quanly, v~ h~

cac khoan thu
va. chi pm cua
. nhftp
,'
~ LJ..:
b
h
t UVl Th A
NHNN-A"
Ui1
! P U qUYl;;1
vng

tu s6 111 ngay 17/9/1999cua B6

tal san, t1~n,v6n trong qua trlnh
ho~t d<)ng cua d NHNN
theo Lu~t

.
thi 1.A"
a A" d
n .y Ui1 , uQC d AI;; trongh~th6ng

Tai chinh. Tuan thu quy d!nh nay',
thi thi~t tuang phiii c6 Quy~t d!nh
cua Th6ng d6c NHNN v~ vi~ huy
bOcac tai khoan dii duQCquy d!nh
trong h~ th6ng tai khoan k~ toan
hi~n hanh cua NHNN dung cho
vi~c th1;Cchi~n nguyen tic hach
toan d6n tfch.
.

tal khoan k~toan NHNN.
Thanh eong thit ba Lah~ th6ng
tai khoan k~ toan hi~n hanh cua
N!lNN dii duQCnang c!fpm<)tbuoc
v~ m~t phuong pMp theo hu6ng
tri~n khai cac tieu chulinda d~ ~p
a phan Wn, d6ng thai dii ap d~ng
tUngbuOcchuAnmqc k~ toan nga.n

+ Vi~ quy d6i ~go~ t~ ra Vi~t
Nam d6ng va xli ly cMnh l~h tY
gia (n~u c6) phil hW vm don vi
chuy~n doanh ng~i t~ theo quy
d!nh cua B<)Tai chinh thi cho d~n
nay van con bi bOlling.

+ Ch~ d<)tai chinh va cM d6
th6ng tin bao cao ap d~g ch~
NHNN ding la nhitng cM uac

hang qu6c t~,
. D~n nay, NHNNco ban diith1!c
hi~n thanh th~o cac quy d!nh v~
h~ch toan, ki~mtra va bao cao theo
h~th6ng tai khoan k~toan nay.
Tuy nhien, do vi~ ban hanh va
ap d~g h~ th6ng tai khoan k~ toan
nay truac khi th~ cM hoa quan ly
cac nghi~p ~ ngan hang theo tinh

quantrQngma h~ th6ngtai khoan

.

'

than va n<)idung mm cua Lu~t

k~ toan NHNN phiii tuan thu. D~n
nay, sau m<)tqua trlnh ap d~ng h~
- H~ch toan ngo~ ~ thi th1;Cc th6ng tai khoan k~ toan NHNN,thi
hi~n quy d6i ra Vi~t Nam d6ng va Ngh!d!nh s6100 c1iaChinh pM v~
xli ly cMnh l~h tY gia (n~u 00) cM dphil hW vm cac don vi chuyen Th6ng tu s6 111 cUa ~ Tai chinh
doanh ngo1;lit~ theo quy d!nh cua hu6ng dan Ngh! d!nh nay da duQC
ban hanh, n~n vi~ can cu vao d6

~ Tai chinh.
Tuy nhi~n, hi~n nay van con d~.ra s~t l~i,tfnh phil ~W cua h~
nhitng v~ de chua duQCgiai quy~t th6ng tal khoan nay la can thi~t.
Nhiing kien nghi hoan thi~n
nen nhan h~
thong titi khoan ke toan
chinh hu6ng dan c~ th~. Nhitngv~
NHNN hien hanb
d~ d6 la:
.
"
Ph th', _LA_'
1ll1iUl rang, h~ th6ng
- Phuong cMm minh b~ch, ". al' ua
.
,
1.A"
~
t ul khoan 11..1;;
toan hi ~n h anh cua
c6ng khai cac th6ng tin k~ toan tai
\
'.

NHNN, n~n vi~c nghi~n cUuhOOn .
thi~n h~ th6ng tai khoan k~ toan t
theo hu6ng tuong thfch hoa vm co
ch~ quan ly nghi~p ~ NHNN san
khi cac van oon nay duQCban hanh

chinh ap d~ng a NHNNnhu th~

xem l~i va th1;CC
hi~n "sliachiia 160" d,
tr~n co sa xac dinh r5 pham vi tai dI

nao cho phu hW. Bbi vi, NHNN la
CCIquan c1ia Ollnh pM, la NHTI1
cua m<)t qu6c gia c6 cM quy~n,
nen nhi~u th6ng tin k~ toan

- tai

chinh c1ia n6 thu
~~a
g

g

la can thi~t, thuemg xuy~n.

Trude he!, d6i chi~u vm co cM
tai chinh NHNN thi M th6 g tai
khoan k~ toan hi~n hanh c6 ;~m 7
m~c I, phan n6i ~~cac tai khoan liii

c<)ngd6nding vm C;lCtai khoana

dii Mt hi~u 11;Cc,
phiii
" ' huy 00. "Bang s;:l
".
dAvI t.lI c hinh cua -NHNN
. duoc
..
quy.dinh 0 m~cI V cung dIn phi'u

Call
A~

~~nhung uu dl~m,thanh
.

Thanh eongddu

tien La vi~c ban

?

d~

.

~

g
T k1\

P. Vl) truong Vl) Ke toen - rJ.
chfnh. NHNN

thang 10/1998, thi h~ th6ng tai"

\

"-c-

42

9

san va ti~n v6n do NHNN' c6 tMm

hanh va ap d~ng kip thai, Lu~t

NHNN c6 hi~u lyc thi h~

.~

m~c II mang s6 hi~u 205, 212, 225, ~
:
251,253,255,256,265,425,435...

.

T~ClIj NGAN
IIANG

ro 1+'2NAM2000~

~l

TN

.L-

~


~~
quyenquimly. sir d~g trong s~
phanbi~tvOicta:uhi~u tien t~ thul)c
quyen chi ph6i ciIa Ollnh phil.
Qu6ch()i ciing oou phai th~ hi~n
duoctinh mnhdoanh ~gbi~p Wc
cac chi
tieu,cach ~p hgp va phan tfch tfnh

a

tuanthu chufu

m~c qu6c gia ve

baocao tai chinh. Trong Hm ban
hanhsau.miiu bi~u nay can duqc
tachra ban hanh cUng v6i h~ th6ng

caebao cao tai chinh - k€ toan d~
dambao tfuh d6ng 1>(>.Danh ml!c
caebao cao nay da duqc li~t k~ a
lMng tu s6 Ill. ngay 17/9/1999

nghi~p V1!pOOthanh. C3.chkhac la.
duy tri tai khoan d6 ciing v6i vi~
ma tai khoan tuong ~ ~i cac chi
nh3.nh NHNN d~ ~ch toan tfii san
nay thul)c Ngan sach cua NHNN.
Luc nay tfii khoan s6 102 chi dung
d~ phan anh thuan tuy quy nghi~p
V1!pOOthanh cua NHNN. D~ phan
anh dung ban cMt cua tien ~t.

d6ng thai dam bao tfnh OO11tquan

khi l~p bang can d61 k€ toan.
NHNN. thi de ngh! cho ap d~g
phuong an truOc. nghia la chi dUng
mQt tai khoan tien ~t a mQi don
vt k€ toan cua NHNN. D6ng thai.
dUng tai khoan ng~i bang d~ phan
cua B(>Hi chfnh.
anh lugng tien m~t cOn la cta:uhi~u
Thithai, d6i chi€u v6i co cM
tien t~ cua Nha nuae giri a cac kho
quat!ly dJ! trii' ngo~i Ml Nha nuae
NHNN Trung uong. S6 tien nay du
doChinh phil vira quy dplh thi:

la d1luhi~u tien t~ da c6ng b6 lUll
- can b6 xung vao tai khoan s6 hanh. OOungkhi d6 con nfun ngoai
62 "Quy va d~ phong" hai tai
ngu6n v6n hgp poop ma NHNN
khoanchi ti€t vOi t~n gQi "Quy d~
duqc phep quan ly va sir dl!ng.
triIngo~ih6i Nha nUOc" va "Quy
Bang cach d6 ma c6 th~ phan anh
binh6n tY gia ngo~i ~ va gia chufu xac tai san th~c t€ thul)c
vang". .
quyen chi ph6i cua mt')t poop ooan
.
I
Dieuchinhl~it~n tai khoiin s6 - NHNN - Wn bang can d61 tfii
khoan k€ toan; d6ng thai. ~o dieu
I 481,483 cho phil hgp v6i nt')i dung
ki~n thu~ 19i cho cac OOa ho~ch
muaban, thanh toan ngo~i t~ cua 2
djnh chinh sach tien t~ trong vi~
quyng~ t~ n6i tr~n.
k€ ho~ch hoa ngu6n tien m~t ~i
- rai khoans6 1311can chi ti€t NHNN giin lien v6i quan ly tfii
I
hoathiinhcac tai khoan v6i t~n gQi chinh a don vt nay.
"Vang ti~u chufu qu6c t€" va
Thu: tlt, cling d6i chi€u v6i ti~u
"Vangkhac".
.
chufu dliu ti~n da de ~p a Wn. de
Ngoai ra. khi da c6 quy cM Cl!

ngh! h~ th6ng tfii khoan k€ toan
tM hoa vi~ quiin ly quy d~ trit
hi~n hanh cua NHNN duqc trinh
ngo~Mi. quy blnh 6n tY gia ngo~i
bay theo phuong poop ma h~ th6ng
t~,gill yang va tit d6 lam r5 hon
quanh~ciIa cac quy nay v6i quy k€ toan doanh nghi~p da th~c hi~n
oo~ dam bao tfnh ro rang. ~ ti€p
thl!chi~n chinh sach tien t~ qu6c
thu
va tri~n khai th~c hi~n. ~ th~
gia,quy khac chuy~n dUng cho rmh
la.
titng
tai khoan trong h~ th6ng
~c nay ciing oou k€t qua tfii chinh
tai khoan phai trinh bay cl nt')i
tlIang1ffig.thi h~ th6ng tfii khoan
dung d61 Ung tfii khoan (tUc d61
ke'toanhi~n hanh cua NHNN se lai
Ung v6i tai khoan nao. luc nao vaa
dugcpMt tn~n th~m.
"
dau).
Thit ba, d6i chi€u v6i ti~u chufu
. H ~ thong tai khoan ke' toan La
ti~na ml!c Wn va tfnh cMt cua
m9t
ban ke' hO{lchphan LOfJiv6n va

tien m~t trong NHNN. dengIq
tai
san,
nhCl do ma vi~c hfJch toan
hoanthi~n tMm h~ th6ng tfii khoan
dltr;tc ro rang,chinh
xac. Hy v{Jng
ke'toan hi~n hanh cila NHNN oou
sau:
rang, dil day fa m9t h~ th6ng tai

-

I

I

I

B6tai khoan s6 103 "Tien mat a
dan vi phl! thul)c" lau nay viin"ap
d\lngri~ng cho ~c Quan tIi. ~c
CXmgngh~ tin hQCva Van phOng
d~idi~n NHNN ~i thanh pM H6
Chi Minh va dUng chung mt')t tfii
khoao tien mat duoc ma cho moi
chinhanh NHNN d~ ~ch toan qU:y
,

.,

T~ ClII NGAN lIANG

,(
SO

y
1+2 NAM 2000

khoan ke'toan coo m9t dun vi, tinh
ph6 ctj.p khOng Ldn nhztng LfJi quan
h~ de'n nhie'u kMch hang Ldn va
diJc bi~t, g&n vO'iyeu cdu cung dip
thOng tin kinh te' cho cd quan hanh
pMp cao nhat coo qu6c gia, nen se
.

dltr;tcm{Ji ngltiti quan tam, trao d6i
va Llfa ch{Jn phltung

an.8

Nhinlaidiln
bien...
.
.

(Ti~ theo /rang 38)
COngvOivi~edieuchinhtranlai sum
cho yay cUa TCTD,NHNNcOndieu

ehinhgiamlai suat ehoyay eua Ngan
hangph~ev~ ngua ngheodOlvOihQ
ngheo tCr O,8%/thangxu6ng mue
O,7%/thang;
giamlaisuattaicapv6ncUa
NHNNdOlvOicaeTCTDtCrO,85%1thang
xu6ngcOnO,7%/thang.
Thang10/1999,truactinhhinhthi~u
phat eua cae thang dau nam 1999,
NHNNml)t Ian nCi'adieu chinh giam
0,2%tranlaisuatchoyaycUacaeTCTD
d6ivOinenkinhte. Nhuv~y,nam1999,
lai suattin d~ngda giam0,35- 0,4%so
vOidau namva danga mucthapnhat

trongvong10namtra lC;iiday.Hi~nnay.
caetranlai suatchoyaynhusau:
- Cho yay khu VIle thanh thj:
0,85%1thang

-

Cho yay khu'vl!c

n6ng th6n:

1%Jthang
- NHTMc6 phann6ngtMn choyay:
1,15%/thang
- QTDNDco so choyaythanhvil3n:

1,5%1thang
.
- Tran lai suat eho yay USD la
7,5%1nam;
lai suattien gUit6i da bang
USDd6i va phapnhantC;iiTcm duqc
kh6ngehea mue:

+KMngkyhC;in:0,5%/nam
+ KyhC;in
den6 thang:2,5%1nam
+ KyhC;in
trl3n6thang:3,0%/nam.
Lai suattai capv6n euaNHNNdOl
vOicaeTCTDla O,5%Jthang;
lai suattai
capcUaNHNNdOlvOiNganhangph~e
v~nguCli
ngheolaO,2%/thang.
Nam1999,clingvOivi~edieuchinh

linh hOC;ittranlai suatchoyay,NHNN

~.

cOnchan chinh vi~e phC;il1l
tran lai suat
cho yay va thu phi kMng dung quy djnh
cUaNHNN, bang vi~c quy djnh mue phi
trong hOC;it

dQngtin d~ng, theo huang
TCTD dll(,TCtho/) thu~n va; khach himg
de thu cac fo?i phi lien quan denkhoan
vay. Cac lo?i phi nay dll(,TCtinh tren
khoan vay quy d6f ra tY I~ pMn tram
cQng va; #ii suat cho vay ghi trong hqp
dong

tin dlJng khong

II
j

II'

I!I

I

dll(,TC Vllqt qua m/J'c

tran lai suat cho vay tllaTIj1(mg do
NHNN quy d[nh t?i thai diem kY hqp
dong tin dlJng. Vi~cthu phi nay khong ap .
dlJng doi va; tnrc'mg hqp TCTDthoa
thu~n va; khach hang de thu tien ban h6
so vay von cua kMch

hang

khong

thuQc

ji

pi~n IlU dai va; m/J'cgia du bU dap chi
pbUn-8'n.

-

43

.

I

i.
J.