Bài giảng bài hiện tượng khúc xạ ánh sáng vật lý 9 (8)

BÀI 40 - TIẾT 44

HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG

GV. Lê Xuân Đương
Trường THCS Nguyễn Biểu - Đức Thọ – Hà Tĩnh


Bài cũ: Phát biểu định luật truyền thẳng của ánh sáng.

ĐVĐ: Hãy quan sát hình 40.1a, nếu ta đặt mắt dọc theo
chiếc đũa từ đầu trên ta không nhìn thấy đầu dưới của
đũa. Giữ nguyên vị trí đặt mắt, đỗ nước vào bát như hình
40.1b thì liệu ta có nhìn thấy đầu dưới của đũa hay không?


TIẾT 44
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
1. Quan sát


TIẾT 44

HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
? ánh Sáng đã truyền trong không khí và
trong nước tuân theo định luật nào?
Tuân theo định luật truyền thẳng của ánh sáng
?ÁNH SÁNG TRUYỀN TỪ KHÔNG
KHÍ SANG NƯỚC CÓ TUÂN THEO ĐỊNH

LUẬT TRUYỀN THẲNG CỦA ÁNH SÁNG
Không
tuân theo định luật truyền thẳng của ánh
HAY KHÔNG?
sáng
? Hiện tượng tượng vừa quan sát là hiện
tượng khúc xạ ánh sáng. Vậy Hiện tượng khúc
xạ ánh sáng là gì?


TIẾT 44
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Kết luận 1
Tia sáng truyền từ môi trường
trong suốt này sang môi trường trong suốt
khác bị gãy khúc ngay tại mặt phân cách
giữa hai môi trường. Đó là hiện tượng khúc
xạ ánh sáng.


TIẾT 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
3. Một vài khái niệm


TIẾT 44

HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
3. Một vài khái niệm

Tia tới

Góc tới

N

Không khí
S

Mặt phân cách

P

Pháp
tuyến
Q

I

Nước
N’

Điểm tới Góc khúc xạ

K

Tia

khúc xạ


TIẾT 44
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

I.

Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

4. Thí nghiệm
Quan sát thí nghiệm và cho biết
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng nào?
+ Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.

- So sánh góc khúc xạ r với góc tới i?
+ Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới (r


TIẾT 44
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
5. Kết luận
Tia sáng truyền từ không khí vào nước thì:
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới ( r

TIẾT 44
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
Vẽ hình trên bảng nhóm biểu diễn hiện tượng
khúc xạ của tia sáng từ không khí sang nước.
N

Không khí
S

Mặt phân cách

P

Q

I

Nước

N’

K


TIẾT 44
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. Sự khúc xạ của tia sáng từ nước sang
không khí
1. Dự đoán

- Kết luận trên còn đúng nữa hay không?
- Đề xuất một phương án thí nghiệm
kiểm tra.


TIẾT 44
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

II. Sự khúc xạ của tia sáng từ nước
sang không khí
2. Thí nghiệm kiểm tra


TIẾT 44
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

II. Sự khúc xạ của tia sáng từ nước sang không khí


TIẾT 44
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

II. Sự khúc xạ của tia sáng từ nước
sang không khí
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng nào?
-

+ Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
So sánh góc khúc xạ với góc tới?

+ Góc khúc xạ lớn hơn góc tới (r>i)


TIẾT 44
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Học sinh làm thí nghiệm kiểm tra 2
Tiến trình

-

Cắm 2 kim tại A và B vào tấm phẳng.
Đặt tấm phẳng thẳng đứng sát thành trong bình.
Đổ nước vào bình, tới sát kim tại B.
Mắt ngắm, cắm kim tại C che khuất kim tại A, B.

Lấy tấm gỗ ra, vẽ đường AB, BC.


TIẾT 44
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

3. Kết luận 3
Tia sáng truyền từ nước sang không
khí thì :
+ Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
+ Góc khúc xạ lớn hơn góc tới (r>i)


TIT 44
HIN TNG KHC X NH SNG

III. Vn dng

C7. Phõn bit hin tng phn x v khỳc x ỏnh
sỏng.

Hiện tợng phản xạ ánh
sáng
-Tia tới gặp mặt phân cách
bị hắt trở lại môi trờng cũ.
- Góc phản xạ bằng góc
tới

Hiện tợng khúc xạ ánh
sáng
-Tia tới gặp mặt phân cách
bị gãy khúc và tiếp tục đi
vào môi trờng thứ hai.
- Góc khúc xạ không bằng
góc tới.