Bài giảng bài sơ đồ mạch điện – chiều dòng điện vật lý 7 (15)

(Mạch điện hình 19.3/sgk)

Trong thực tế với những mạch điện phức tạp
như mạch điện trong gia đình, mạch điện trong
xe máy, ôtô,…Các thợ điện căn cứ vào đâu để
có thể mắc các mạch điện đúng như yêu cầu cần
có?


Ví dụ: Đây là một sơ đồ mạch điện

+ -

Trong sơ đồ mạch điện người ta đã sử dụng
một số kí hiệu để biểu diễn các bộ phận của
mạch.


Ký hiệu của một số bộ phận mạch điện
Nguồn điện
(pin, ắcquy)

+ _

C1

Hai nguồn
điện mắc
nối tiếp
(bộ pin, ắcquy)

+

Công tắc
(cái đóng ngắt)
Bóng đèn

Dây dẫn

Công tắc
đóng

_

Sơ đồ mạch điện hình 19.3
K
+ -

Hình 19.3

Công tắc
mở


C2. Hãy vẽ sơ đồ mạch điện khác sơ đồ mạch điện vẽ ở
câu C1 bằng cách thay đổi vị trí các ký hiệu trong sơ đồ
này.
Trả lời: Một trong các phương án

K

sau:

+

K

-

-

+
Sơ đồ câu
C1

+

-

b)

K

K

+
-

.......

a)
c)


C3. Mắc mạch điện theo đúng sơ đồ đã vẽ ở câu C2, tiến
hành kiểm tra và đóng công tắc để đảm bảo mạch điện kín
và đèn sáng.

+

K

-

K
+
-

a)

K

+

c)

b)

.......

+

-

K

Mặc dù thay đổi vị trí các bộ phận trong mạch thì khi
đóng khóa K vẫn đảm bảo mạch điện kín và đèn sáng.
sơ đồ
Kết luận: Mạch điện có thể mô tả bằng…………và
từ
lắp
sơ đồ mạch điện có thể ……..mạch
điện tương ứng.


* Quy ước về chiều dòng điện: Chiều dòng điện là chiều từ
cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm
của nguồn điện.
+

-

* Dòng điện cung cấp bởi ắc quy hay pin có chiều không
đổi gọi là dòng điện một chiều.


C4. Xem hình 20.4 và so sánh chiều quy ước của dòng
điện với chiều dịch chuyển có hướng của các êlectrôn

tự do trong dây dẫn kim loại.

+

Chiều dịch
chuyển có
hướng của
êlectrôn tự
do

Chiều quy ước
của dòng điện

Hình 20.4

Chiều quy ước của dòng điện ngược với chiều dịch chuyển
có hướng của êlectron tự do trong dây dẫn kim loại


C5. Hãy dùng mũi tên như trong sơ đồ mạch điện
hình 21.1a để biểu diễn chiều dòng điện trong các
sơ đồ mạch điện hình 21.1 b, c, d.
K

- +

+ -

K

b)

a)

+
-

K

K

- +

d)

c)

Hình 21.1


C6. Hãy tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của chiếc đèn
pin ống tròn vỏ nhựa thường dùng (Hình 21.2).
công tắc

pin
-

+ -

+

bóng
đèn

Hình 21.2

a. Nguồn điện của đèn gồm mấy chiếc pin? Ký hiệu nào cho
trong “Bảng kí hiệu của một số bộ phận mạch điện” tương
ứng với nguồn điện này? Thông thường, cực dương của nguồn
điện lắp về phía đầu hay phía cuối của đèn pin?
Nguồn điện của pin gồm: 2 pin. Ký hiệu
Thông thường cực dương của nguồn điện được


công tắc

pin
-

+ -

+

bóng
đèn

K

-

+


GHI NHỚ:
* Mạch điện được mô tả bằng sơ đồ và từ sơ đồ
mạch điện có thể lắp mạch điện tương ứng.
* Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây
dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn
điện.


Bài tập: Kẻ đoạn thẳng nối các số 1,2,…ở cột bên phải với các
chữ a,b,…ở cột bên trái trong bảng dưới đây để chỉ ra sự tương
ứng giữa mỗi bộ phận mạch điện và kí hiệu sơ đồ của nó.
Bóng đèn

1

a

Nguồn điện

2

b

3

c

4

d

5

e

6

f

Dây dẫn
Công tắc đóng

Hai nguồn điện mắc liên
tiếp
Công tắc ngắt


Hướng dẫn về nhà
•Nắm vững kiến thức bài học và
phần ghi nhớ SGK trang 59.

•Làm bài tập 21.1, 21.2 SBT.
•Đọc phần “Có thể em chưa biết”.
•Đọc trước bài 22: Tác dụng nhiệt
và tác dụng phát sáng của dòng
điện.