Bài giảng bài từ trường của dòng điện chạy trong các dây dẫn có hình dạng đặc biệt vật lý 11 (4)

I-Từ trường của dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng dài
Đường sức từ đi qua M là đường tròn nằm trong mặt phẳng đi qua
M vuông góc với dây dẫn, có tâm O nằm trên dây dẫn.
Véc tơ cảm ứng từ tại điểm M:

-Phương: vuông góc mặt phẳng tạo bởi
M và dây dẫn, tiếp tuyến với đường sức
từ qua M

Q

I

-Chiều: xác định bởi quy tắc nắm bàn
tay phải
-Độ lớn:

B  2.10

O

7

I
r

B
.

M

P


B
I

. B

B2
I1

M

I2

B
B1

*Từ trường của nhiều dòng điện:
Véc tơ cảm ứng từ tại một điểm do nhiều dòng điện gây ra bằng tổng
các véc tơ cảm ứng từ do từng dòng điện gây ra tại điểm ấy

B  B1  B2  ...  Bn

Đây chính là nguyên lý chồng
chất từ trường


Hệ quả:

Khi có hai dòng điện I1 và I2 chạy trong
hai dây dẫn thẳng dài, song song, cách
I1
nhau một đoạn r cảm ứng từ do dòng điện
I1 gây ra dọc trên dây dẫn mang dòng
điện I2 là:

I2
r

I1
B1  2.10
r
Lực từ của từ trường của dòng điện I1 tác dụng lên
mỗi đoạn l của dòng I2 là:
7

I1I 2l
F  B1I 2l sin 90  2.10
r
o

7


II-Từ trường của dòng điện chạy trong dây dẫn uốn thành vòng
tròn
Đường sức từ của dòng điện tròn là những đường cong có chiều đi
vào mặt nam, đi ra mặt bắc

Đường đi qua tâm O là đường thẳng dài vô hạn ở hai đầu.
Cảm ứng từ tại tâm của vòng dây có:
B

-Phương: vuông góc với mặt phẳng chứa
dòng điện
-Chiều:đi vào mặt Nam, đi ra mặt
Bắc
7 I
Độ lớn: B  2 .10
R
Nếu có N vòng:

I
B  2 .10 N
R
7


III-Từ trường của dòng điện chạy trong ống dây dẫn hình trụ
Ống dây dẫn hình trụ tạo thành bởi một dây dẫn quấn đều quanh
một lõi hình trụ (thường có chiều dài lớn hơn nhiều so với đường
kính tiết diện).
Thí nghiệm:

Bên ngoài ống dây các đường sức từ giống các đường sức của
nam châm thẳng
Bên trong ống dây các đường từ là những đường thẳng song song
cùng chiều, cách đều nhau.
Vậy từ trường trong lòng ống dây là từ trường đều.

B

I


Chiều các đường sức từ được xác định bằng quy tắc nắm bàn tay
phải: Tưởng tượng dùng bàn tay phải nắm lấy ống dây sao cho các
ngón trỏ, ngón giữa.. Hướng theo chiều dòng điện; khi đó ngón
cái choãi ra cho ta chiều của đường sưc từ.
Cảm ứng từ trong lòng ống dây được xác định:

B  4 .10

7

N
I
l

Trong đó N là tổng số vòng dây, l là độ dài hình trụ

n là số vòng dây quấn trên một đơn vị dài.

B  4 .10 nI
7


Đặc điểm của cảm ứng từ tại một điểm M nào đó:

-Tỉ lệ với cường độ dòng điện I gây ra từ trường

-Phụ thuộc vào dạng hình học của dây dẫn
-Phụ thuộc vào vị trí điểm M
-Phụ thuộc vào môi trường xung quanh

BÀI HỌC KẾT THÚC