EBOOK CƠ THỂ NGƯỜI Nhiều tác giả

CÚ THÏÍ NGÛÚÂI

1

MC LC

1. VỊ SAO NỐI NẬO CÂNG DNG CÂNG THƯNG MINH?................................................ 13
2. KHAI THẤC BẤN CÊÌU NẬO PHẪI CỐ LÚÅI GỊ? ............................................................. 14
3. CẤC BƯÅ PHÊÅN CA ÀẨI NẬO ÀÛÚÅC PHÊN CƯNG NHÛ THÏË NÂO? .......................... 15
4. CỐ PHẪI NẬO LÚÁN HÚN LÂ THƯNG MINH HÚN KHƯNG? ........................................ 17
5. VỊ SAO NGÛÚÂI GIÂ HAY QỤN NHÛÄNG VIÏÅC GÊÌN ÀÊY, NHÚÁ RỘ NHÛÄNG VIÏÅC
THÚÂI TRỄ? ......................................................................................................................... 19
6. VIÏÅC DNG ÀÊÌU ÀẤNH BỐNG CỐ LÂM NẬO CỐ BÕ CHÊËN ÀƯÅNG KHƯNG? ............ 20
7. VỊ SAO CHÏËT NẬO LÂ TIÏU CHĐ ÀÏÍ KHÙÈNG ÀÕNH SÛÅ SƯËNG CA CON NGÛÚÂI KÏËT
THC? ................................................................................................................................ 21
8. THÊÌN ÀƯÌNG VÂ CẤC EM BẾ BỊNH THÛÚÂNG CỐ GỊ KHẤC NHAU? .......................... 22
9. NÏËU NGƯÌI XƯÍM LÊU THỊ KHI ÀÛÁNG DÊÅY SỆ CẪM THÊËY CHỐNG MÙÅT, HOA MÙỈT,
TẨI SAO? ............................................................................................................................ 23
10. VỊ SAO KHI TÛÁC GIÊÅN, TA LẨI KHƯNG MËN ÙN CÚM? ........................................ 23
11. VỊ SAO TÛÅ MỊNH C SỆ KHƯNG CẪM THÊËY BÌN CÛÚÂI? ..................................... 24
12. VỊ SAO NỐI DA LÂ KHĐ QUAN LÚÁN NHÊËT CA CÚ THÏÍ? ........................................ 25
13. VỊ SAO MÂU DA, TỐC VÂ MÙỈT NGÛÚÂI PHÛÚNG ÀƯNG KHẤC NGÛÚÂI PHÛÚNG
TÊY? ................................................................................................................................... 27
14. VỊ SAO TRỄ EM CÊÌN TÙỈM NÙỈNG NHIÏÌU?................................................................. 28
15. VỊ SAO VÊN TAY MƯỴI NGÛÚÂI KHƯNG GIƯËNG NHAU?............................................. 29
16. VỊ SAO MƯỴI NGÛÚÂI ÀÏÌU CỐ LƯỴ RƯËN ÚÃ BNG?........................................................ 29
17. ÙN XỊ DÊÌU CỐ KHIÏËN CHO DA ÀEN HÚN KHƯNG?................................................. 30
18. VỊ SAO VÂO MA HÊ, TRỄ EM HAY NƯÍI RƯM? ........................................................ 31
19. VỊ SAO KHI MIÏÅN G VÏËT THÛÚNG SÙỈP LÂNH THÛÚÂNG CẪM THÊËY NGÛÁA? ......... 32
20. VỊ SAO MIÏÅNG VÏËT THÛÚNG GÙÅP PHẪI CHÊËT MÙÅN THỊ DÏỴ XỐT?........................ 33

http://ebooks. vdcmedia. com


Nhiïìu tấc giẫ

2

21. VỊ SAO MÙÅT THANH NIÏN DÏỴ PHẤT SINH NƯËT MN?............................................ 34
22. VỊ SAO DA NGÛÚÂI GIÂ THÛÚÂNG NƯÍI NÏËP NHÙN? .................................................. 35
23. VỊ SAO VÂO MA ÀƯNG, VÂNH TAI VÂ TAY MƯÅT SƯË NGÛÚÂI HAY BÕ NÛÁT NỄ?.... 36
24. VỊ SAO CỐ NƯËT RÌI? ................................................................................................ 36
25. ÀƯÌI MƯÌI CA NGÛÚÂI GIÂ HỊNH THÂNH NHÛ THÏË NÂO?....................................... 37
26. VỊ SAO LẨI XËT HIÏÅN TRỄ CỐ LƯNG? .................................................................... 38
27. VỊ SAO TỐC CA MƯÅT SƯË THANH, THIÏËU NIÏN BẨC SÚÁM? ................................... 38
28. VỊ SAO ÀÊÌU CÊY TỐC LẨI BÕ CHỄ NHẤNH? ............................................................. 39
29. VỊ SAO LƯNG MÂY KHƯNG DÂI NHÛ TỐC? .............................................................. 40
30. LƯNG MÂY VÂ LƯNG MI CỐ TẤC DNG GỊ? ............................................................. 41
31. VỊ SAO TỐC THÛÚÂNG RNG? .................................................................................... 41
32. VỊ SAO MƯÅT SƯË NGÛÚÂI ÀÊÌU CỐ GÊÌU NHIÏÌU? ......................................................... 42
33. CÊU NỐI "NGÛÚÂI KHỖE MỔC TỐC, NGÛÚÂI ËU MỔC MỐNG TAY" CỐ CÚ SÚÃ
KHOA HỔC KHƯNG?......................................................................................................... 43
34. VỊ SAO KHƯNG NÏN CÙỈT MỐNG TAY QUẤ SÊU? ..................................................... 44
35. VỊ SAO NHIÏÌU TRỄ EM THĐCH CÙỈN MỐNG TAY? .................................................... 44
36. CỐ PHẪI MẤU CHĨ LÂ CHÊËT NÛÚÁC MÂU ÀỖ KHƯNG?............................................ 45
37. VỊ SAO KHẤC NHỐM MẤU THỊ KHƯNG THÏÍ TIÏËP MẤU? ........................................ 46
38. MẤU CHẪY TRONG CÚ THÏÍ NHÛ THÏË NÂO? ........................................................... 47
39. CỐ PHẪI NHỐM MẤU MƯÅT NGÛÚÂI SËT ÀÚÂI KHƯNG THAY ÀƯÍI? ........................ 48
40. MẤU NHÊN TẨO CỐ ÛU ÀIÏÍM GỊ? ............................................................................. 48
41. VỊ SAO KHI CHẨY, TIM ÀÊÅP NHANH HÚN? .............................................................. 49
42. VỊ SAO SAU KHI GIÊÅT MỊNH MÙÅT LẨI TẤI XANH?................................................... 51

43. VỊ SAO KHI DA BÕ CHẪY MẤU THỊ MẤU SỆ TÛÅ ÀƯÅNG ÀƯNG LẨI? ......................... 52
44. VỊ SAO KHI DA BÕ VA ÀÊÅP LẨI HỊNH THÂNH ÀẤM BÊÌM TĐM? ............................... 52
45. VỊ SAO CỐ LC ÀỖ MÙÅT, TĐA TAI? ............................................................................. 53
46. VỊ SAO MA XN, CON NGÛÚÂI DÏỴ MÏÅT MỖI? ....................................................... 54

http://ebooks. vdcmedia. com


CÚ THÏÍ NGÛÚÂI

3

47. VỊ SAO VIÏÅC CHO MẤU KHƯNG ẪNH HÛÚÃNG ÀÏËN SÛÁC KHỖE? ............................ 55
48. VỊ SAO CÚ BÙỈP CA VÊÅN ÀƯÅNG VIÏN MẨNH HÚN CÚ BÙỈP NGÛÚÂI BỊNH
THÛÚÂNG? .......................................................................................................................... 56
49. KHĐ LÛÅC CA CON NGÛÚÂI TÛÂ ÀÊU MÂ CỐ? VỊ SAO KHI KHÊÍN CÊËP THỊ LÛÅC CÚ
BÙỈP LẨI RÊËT LÚÁN?............................................................................................................ 57
50. KHUNG XÛÚNG CÚ THÏÍ GƯÌM CỐ MÊËY THÂNH PHÊÌN? .......................................... 58
51. VỊ SAO THANH, THIÏËU NIÏN DÏỴ BÕ VỂO CƯÅT SƯËNG? ............................................. 59
52. VỊ SAO TRONG MƯÅT NGÂY, CHIÏÌU CAO CA CÚ THÏÍ CỐ THAY ÀƯÍI?................... 60
53. VỊ SAO VIÏÅC THÛÚÂNG XUN THÚÃ BÙÇN G MIÏÅNG KHƯNG TƯËT CHO SÛÁC KHỖE?
........................................................................................................................................... 60
54. VỊ SAO TA HĐT VÂO KHĐ ƯXY NHÛNG LẨI THÚÃ RA KHĐ CO2? ................................ 61
55. THÛÅC PHÊÍM TA ÙN VÂO BIÏËN ÀI ÀÊU? ................................................................... 62
56. VỊ SAO DẨ DÂY KHƯNG TÛÅ TIÏU HỐA MỊNH? ......................................................... 63
57. TẨI SAO BNG ÀỐI HAY CỐ TIÏËNG "NG C"? ....................................................... 64
58. VỊ SAO KHƯNG NÏN VÛÂA ÙN, VÛÂA XEM SẤCH BẤO? .............................................. 65
59. VỊ SAO PHẪI COI TRỔNG BÛÄA ÙN SẤNG? ................................................................. 65
60. VỊ SAO PHẪI "CÊN BÙÇNG THÛÁC ÙN"?........................................................................ 66
61. VỊ SAO KHI ÙN CÊÌN PHẪI NHAI K, NËT CHÊÅM? ................................................. 67

62. TRỄ EM ÙN CẤ NHIÏÌU CỐ TRÚÃ NÏN CHÊÅM CHẨP KHƯNG?................................... 68
63. VỊ SAO CÚM CHAN NÛÚÁC NỐNG KHƯNG TƯËT CHO TIÏU HỐA? ............................ 68
64. VỊ SAO NÏN NGHĨ NGÚI TRÛÚÁC VÂ SAU KHI ÙN ? ................................................. 69
65. VỊ SAO TRỄ EM NGÂY NAY HAY BÕ BÏÅNH ÀÛÚÂNG RÅT? ..................................... 70
66. VỊ SAO MƯÅT SƯË NGÛÚÂI THÛÚÂNG CỐ CẪM GIẤC ÀI NGOÂI KHƯNG HÏËT? ............ 70
67. VỊ SAO TRONG THÚÂI K THI PHẪI ÀÙÅ C BIÏÅT CH MÙÅT ÙN ËNG? .................. 71
68. VỊ SAO THËC CỐ THÏÍ ẪNH HÛÚÃNG XÊËU ÀÏËN DINH DÛÚÄNG? ............................ 72
69. VỊ SAO KHI NO THỊ D THÛÁC ÙN NGON MÊËY CNG KHƯNG CẪ M THÊËY THÊM?
........................................................................................................................................... 73
70. VỊ SAO THÛÁC ÙN RẤN LẨI KHỐ TIÏU?...................................................................... 73

http://ebooks. vdcmedia. com


Nhiïìu tấc giẫ

4

71. VỊ SAO CỐ NGÛÚÂ I DÏỴ SAY RÛÚÅU, CỐ NGÛÚÂI KHỐ SAY? ........................................ 74
72. VỊ SAO NGÛÚÂI SAY RÛÚÅU ÀI XIÏU VỂO?.................................................................. 75
73. VỊ SAO TRỄ EM KHƯNG NÏN ËNG RÛÚÅU? ............................................................ 76
74. GAN CỐ TẤC DNG GỊ? .............................................................................................. 77
75. VỊ SAO CANH THÕT KHƯNG CHO MËI THỊ KHƯNG NGỔT?.................................. 78
76. VỊ SAO KHƯNG NÏN NĐN ÀẨI, TIÏÍU TIÏÅN? .............................................................. 78
77. NÛÚÁC TIÏÍU ÀÛÚÅ C HỊNH THÂNH NHÛ THÏË NÂO? .................................................. 79
78. VỊ SAO NGÛÚÂI TA LẨI ÀẤNH RÙỈM? ........................................................................... 80
79. LẤ LẤCH CỐ NHÛÄNG ĐCH LÚÅI GỊ? ............................................................................. 81
80. TRONG CÚ THÏÍ CỐ "DÊÌU BƯI TRÚN" KHƯNG? ........................................................ 82
81. VỊ SAO LÛÚÄI, MƯI KHI BÕ RÙNG CÙỈN SỆ LÂNH MAU HÚN NHÛÄNG CHƯỴ KHẤC? . 83
82. VỊ SAO NỐI NÛÚÁC BỔT VƯ CNG QU BẤU? ........................................................... 84

83. RÙNG CỐ PHẪI LÂ MƯÅT "MÊỴU XÛÚNG" ÀÙÅC KHƯNG? ............................................ 85
84. VỊ SAO NGÛÚÂI LẨI MỔC RÙNG HAI LÊÌN? ................................................................. 85
85. VỊ SAO RÙNG CỐ HỊNH DẨNG KHẤC NHAU? ........................................................... 86
86. VỊ SAO KHƯNG NÏN DNG TÙM XĨA RÙNG? ........................................................... 87
87. VỊ SAO CỐ NGÛÚÂ I CHĨ NHAI MƯÅT BÏN HÂM? ......................................................... 88
88. VỊ SAO CỐ NGÛÚÂ I HAY NGHIÏËN RÙNG LC NG? ................................................. 88
89. VỊ SAO LÛÚÄI CỐ THÏÍ BIÏËT ÀÛÚÅC HÛÚNG VÕ THÛÁC ÙN?........................................ 89
90. VỊ SAO NGÛÚÂI TA VĐ MÙỈT VÚÁI MẤY ẪNH?................................................................ 90
91. VỊ SAO MÙỈT NGÛÚÂI LẨI MỔC PHĐA TRÛÚÁC MÙÅT? ................................................... 90
92. VỊ SAO NHỊN MÂU XANH NHIÏÌU CỐ LÚÅI CHO MÙỈT? .............................................. 91
93. VỊ SAO ẤNH SẤN G MẨNH GÊY CÊÅN THÕ? ................................................................. 92
94. VỊ SAO CỐ NGÛÚÂ I THÕ LÛÅC ËU?.............................................................................. 93
95. VỊ SAO MÙỈT KHƯNG SÚÅ LẨNH? ................................................................................. 94
96. VỊ SAO THÚÅ HÂN PHẪI CHE MÙÅT NẨ? ...................................................................... 94
97. VỊ SAO CỐ LC TA NHẤY MÙỈT LIÏN TC? ............................................................... 95

http://ebooks. vdcmedia. com


CÚ THÏÍ NGÛÚÂI

5

98. VỊ SAO PHẪI CHÚÁP MÙỈT? ........................................................................................... 95
99. VỊ SAO VIÏÅC TÊÅP CHO MÙỈT CỐ THÏÍ GIP ÀÏÌ PHÔNG CÊÅN THÕ? .......................... 96
100. VỊ SAO CỐ THÏÍ ÀEO KĐNH SẤT TRÔNG TRONG MÙỈT? .......................................... 97
101. VỊ SAO KHI ÀEO KĐNH ÀEN PHẪI CH ÀÏËN THÚÂI GIAN, ÀÕA ÀIÏÍM? .............. 97
102. VỊ SAO CỐ BÏÅNH "CÊÅN THÕ GIẪ"? ............................................................................ 98
103. VỊ SAO CỐ NGÛÚÂI KHƯNG PHÊN BIÏÅT ÀÛÚÅC MÂU SÙỈC? ..................................... 99
104. CỐ DÊËU HIÏÅU BẤO TRÛÚÁC BÏÅNH CÊÅN THÕ KHƯNG? .......................................... 100

105. VỊ SAO NƯNG DÊN ÚÃ MIÏÌN NI CNG BÕ BÏÅNH CÊÅN THÕ? ................................ 100
106. VỊ SAO MÙỈT MƯÅT SƯË NGÛÚÂI BÕ "TẤN QUANG"? ................................................... 101
107. VỊ SAO SẤNG NG DÊÅY HAY CỐ DÛÃ MÙỈT? ........................................................... 102
108. CON NGÛÚÂI CỐ "MÙỈT THÛÁ BA" KHƯNG? .............................................................. 102
109. VỊ SAO MI CỐ THÏÍ NGÛÃI ÀÛÚÅC CẤC LOẨI MI? ............................................... 103
110. TRONG CÚ THÏÍ, KHĐ QUAN NÂO LÊU ÀÚÂI NHÊËT? .............................................. 104
111. VỊ SAO CỐ NGÛÚÂI DÏỴ CHẪY MẤU MI? ................................................................ 105
112. VỊ SAO KHƯNG THÏÍ ÀƯÌNG THÚÂI XỊ MI BÙÇNG HAI LƯỴ MI? ............................ 106
113. VỊ SAO KHI KHỐ C TO, NÛÚÁC MI CHẪY NHIÏÌU THEO NÛÚÁC MÙỈT?................. 106
114. VỊ SAO TIÏËNG NỐI TÛÂ MẤY GHI ÊM PHẤT RA KHẤC VÚÁI TIÏËNG NỐI CA MỊNH?
......................................................................................................................................... 107
115. VỊ SAO HÊÌU NHÛ KHƯNG HÏÌ CỐ TIÏËN G NỐI GIƯËNG NHAU? ............................ 108
116. VỊ SAO KHI MẤY BAY CÊËT CẤNH HÓÅ C HẨ CẤNH, THĐNH LÛÅC CA HÂNH
KHẤCH BIÏËN ÀƯÍI? .......................................................................................................... 109
117. NGOẤY TAI TƯËT HAY KHƯNG TƯËT? ...................................................................... 110
118. VỊ SAO KHI NÛÚÁ C VÂO TAI THỊ KHƯNG NGHE RỘ? ............................................ 110
119. VỊ SAO CỐ NGÛÚÂI NỐI LÙỈP? .................................................................................. 111
120. NGÛÚÂI CÊM CỐ NHÊËT ÀÕNH LÂ ÀIÏËC KHƯNG? ................................................... 113
121. VỊ SAO TÍI CÂNG CAO CÂNG SÚÅ LẨNH?............................................................ 114
123. VỊ SAO TÛÂ TRÏN CAO NHỊN XËNG, TA CẪM THÊËY HƯÌI HƯÅP VÂ TAY CHÊN ËU
ÀI? .................................................................................................................................... 115

http://ebooks. vdcmedia. com


Nhiïìu tấc giẫ

6

124. VỊ SAO PHẪI ÀÏÌ PHÔNG BÏÅNH BẾO PHỊ TÛÂ BẾ? ................................................. 116

125. VỊ SAO GIẪM BẾO KHỐ ÀÏËN THÏË? ........................................................................ 116
126. VỊ SAO CỐ BÂN CHÊN BÙÇNG? ................................................................................ 119
127. VỊ SAO CỐ NGÛÚÂI CHÊN NHIÏÌU MƯÌ HƯI? ........................................................... 120
128. VỊ SAO HỔC SINH CÊËP 1-2 KHƯNG NÏN ÀI GIÂY CAO GỐT? .............................. 121
129. VỊ SAO CHÊN BẨI LIÏÅT CỐ LOẨI CÛÁNG VÂ LOẨI MÏÌM?...................................... 122
130. VỊ SAO TRONG ÀÏM TƯËI, KHI ÀI ÚÃ CHƯỴ TRƯËNG, TA THÛÚÂNG HAY QUAY VÔNG
VÏÌ CHƯỴ C? .................................................................................................................... 122
131. VỊ SAO NGƯÌI LÊU HAY ÀÛÁNG LÊU, CHÊN SỆ CÙNG TO LÏN? ........................... 123
132. KHI ÀI ÀÛÚÂNG, VỊ SAO HAI VAI LẨI LÙỈC? ............................................................ 124
133. VỊ SAO NGỐN TAY CẤI CHĨ CỐ HAI ÀƯËT? ............................................................. 125
134. VỊ SAO ÚÃ ÀA SƯË NGÛÚÂI, TAY PHẪI MẨNH HÚN TAY TRẤI? ................................ 126
135. HAI NÛÃA TRẤI, PHẪI CA CÚ THÏÍ CỐ ÀƯËI XÛÁNG NHAU KHƯNG? .................... 127
136. VỊ SAO KHI NG PHẪI CH TÛ THÏË NÙÇM? ....................................................... 128
137. NG TRÛA CỐ LÚÅI GỊ? ............................................................................................ 129
138. VỊ SAO KHI NG CỐ NGÛÚÂI LẨI NGẤY KHÔ KHÔ? .............................................. 130
139. VỊ SAO NỐI NG GIÛÚÂNG HÚI CÛÁNG PHÙÈNG LÂ TƯËT? ...................................... 131
140. VỊ SAO KHI NG KHƯNG NÏN TRM CHÙN KĐN ÀÊÌU? ...................................... 132
141. MƯÅT NGÛÚÂI MƯỴI NGÂY NÏN NG BAO LÊU? ...................................................... 132
142. VỊ SAO ÚÃ NGÛÚÂ I CỐ TÍI, NHU CÊÌU NG LẨI ĐT ÀI? ......................................... 133
143. CỐ PHẪI NG GƯËI CÂNG CAO CÂNG TƯËT KHƯNG?............................................. 134
144. VỊ SAO KHI NGÛÚÂI MÏÅT MỖI LẨI HAY NGẤP DÂI? .............................................. 135
145. VỊ SAO SAU MƯÅT THÚÂI GIAN MÏÅT MỖI, QÌNG MÙỈT LẨ I THÊM ÀEN? ............ 136
146. VỊ SAO THANH, THIÏËU NIÏN KHƯNG NÏN THÛÁC THÊU ÀÏM NHIÏÌU? ............ 137
147. VỊ SAO CHIÏM BAO? ............................................................................................... 139
148. VỊ SAO CỐ NGÛÚÂI MƯÅNG DU?................................................................................ 140

http://ebooks. vdcmedia. com


CÚ THÏÍ NGÛÚÂI

7

149. VỊ SAO CỐ MƯÅT SƯË ẤC MƯÅNG CỐ THÏÍ BIÏËN THÂNH ÀIÏÌM DÛÅ BẤO BÏÅNH TÊÅT?
......................................................................................................................................... 141
150. VỊ SAO CỐ GIÊËC MƯÅNG ÀÛÚÅC NHÚÁ RỘ, CỐ GIÊËC MƯÅNG KHƯNG NHÚÁ RỘ? ..... 142
151. "NG ÀƯNG" CỐ THÏÍ GIP KẾO DÂI TÍI THỔ KHƯNG? .................................. 143
152. VỊ SAO KHI NGẤP, NÛÚÁC MÙỈT LẨI TRÂO RA? ...................................................... 144
153. VỊ SAO SAU MƯỴI TIÏËT HỔC PHẪI NGHĨ 10 PHT? ............................................... 144
154. VỊ SAO NAM GIÚÁI CỐ RÊU, CÔN PH NÛÄ THỊ KHƯNG? ...................................... 145
155. VỊ SAO NỐI CHUNG NÛÄ THÊËP HÚN NAM? ............................................................ 146
156. CÚ THÏÍ NAM VÂ NÛÄ CỐ GỊ KHẤC NHAU? ............................................................ 147
157. CỐ PHẪI CON GẤI ĐT THƯNG MINH HÚN CON TRAI KHƯNG? ........................... 148
158. VỊ SAO NÛÄ GIÚÁ I THÛÚÂNG DÕU DÂNG, ƯN HÔA HÚN NAM GIÚÁI? ....................... 150
159. VỊ SAO BÂ CON GÊÌN KHƯNG THÏÍ LÊËY NHAU?.................................................... 151
160. VỊ SAO CỐ NGÛÚÂI CHÛÃA NHIÏÌU BÂO THAI? ........................................................ 152
161. THAI NHI TRONG BNG MỂ LÂM NHÛÄNG GỊ? ..................................................... 153
162. VỊ SAO TRỄ EM MÚÁI SINH RA LẨI KHỐC? ............................................................ 154
163. VỊ SAO TRONG THÚÂI K CỐ KINH BAN ÀÊÌU, CON GẤI PHẪI CH VÏÅ SINH
KINH NGUÅT?............................................................................................................... 155
164. DI TINH CỐ HẨI CHO SÛÁC KHỖE KHƯNG?........................................................... 156
165. VỊ SAO TH DÊM LẨI CỐ HẨI CHO SÛÁC KHỖE? .................................................. 158
166. VỊ SAO KHI CẪM MẨO, TA SỆ SƯÍ MI NÛÚÁC, TÕT MI VÂ SƯËT CAO? ................ 159
167. VỊ SAO ÀIÏÅN THOẨI CƯNG CƯÅNG DÏỴ TRUÌN NHIÏỴM BÏÅNH?.......................... 160
168. VỊ SAO THÊN THÏÍ NƯÍI NƯËT MÏÌ ÀAY? .................................................................. 161
169. VỊ SAO VÂO MA HÊ, TRỄ EM DÏỴ BÕ RƯM, MN NHỔT? .................................... 162
170. HO GÂ CỐ PHẪI LÂ HO MẬI "TRÙM NGÂY" KHƯNG? ........................................... 163
171. VỊ SAO PHẪI ÀÏÌ PHÔNG BÏÅNH ÀAU MÙỈT ÀỖ?..................................................... 163
172. VỊ SAO BÏÅNH "MÙỈT GÂ CHỔI" THÛÚÂNG KHƯNG TÛÅ KHỖI? ............................... 164
173. BÏÅNH CHÙỈP SẪN SINH NHÛ THÏË NÂO? ............................................................... 165

http://ebooks. vdcmedia. com


Nhiïìu tấc giẫ

8

174. VỊ SAO NHÊN DÊN MƯÅT SƯË VNG DÏỴ BÕ BÛÚÁU CƯÍ? ........................................... 166
175. VỊ SAO TRỄ EM CNG CAO HUËT ẤP?................................................................ 167
176. VỊ SAO NGÛÚÂI BÕ BÏÅNH TIM THÛÚÂNG BÕ TĐM MƯI? ........................................... 167
177. VỊ SAO KHI BÕ LẨNH, NGÛÚÂI TA DÏỴ BÕ TIÏU CHẪY?........................................... 168
178. BÏÅNH ÀAU DẨ DÂY CỐ TRUÌN NHIÏỴM KHƯNG? .............................................. 168
179. VIÏM RÅT THÛÂA CỐ PHẪI DO HAY ÙN CÚM CH ẤY GÊY RA KHƯNG? ............. 169
180. VỊ SAO NGÛÚÂI BÕ BÏÅNH TIÏÍU ÀÛÚÂNG THÛÚÂNG HAY ÀỐI? ................................ 170
181. VỊ SAO MÊÅT CỐ SỖI? ............................................................................................... 171
182. HIÏËU ÀƯÅNG ÚÃ TRỄ CỐ PHẪI LÂ CHÛÁNG HÂNH ÀƯÅNG LUNG TUNG KHƯNG? . 172
183. VỊ SAO CỐ NGÛÚÂI "NGẬ NÛÚÁC"? ........................................................................... 174
184. VỊ SAO XËT HIÏÅN "PHẪN ÛÁNG CHÏNH LÏÅCH GIÚÂ"? ......................................... 174
185. VỊ SAO VÂO NGÂY NÙỈNG TO CỐ NHIÏÌU NGÛÚÂI NGƯÅ NÙỈNG? ............................ 176
186. SƯËT CAO CỐ PHẪI LÂ XÊËU KHƯNG? ..................................................................... 177
187. 37 ÀƯÅ C CỐ PHẪI LÂ THÊN NHIÏÅT THÛÚÂNG CỐ CA CON NGÛÚÂI KHƯNG? .... 178
188. VỊ SAO TIÏËNG ƯÌN CỐ HẨI CHO SÛÁC KHỖE? ......................................................... 179
189. THÏË NÂO LÂ TRẨNG THẤI THÛÁ BA CA CÚ THÏÍ? ............................................... 180
190. "NGÛÚÂI THÛÅC VÊÅT" LÂ THÏË NÂO? ........................................................................ 181
191. UNG THÛ LÂ GỊ? ..................................................................................................... 183
192. VỊ SAO AIDS ÀÛÚÅC GỔI LÂ "ÀẨI DÕCH CA THÏË K 20?" .................................... 184
193. ÀƯÅC TƯË BÏÅNH AIDS HY HOẨI HÏÅ THƯËNG MIÏỴN DÕCH CA CÚ THÏÍ NHÛ THÏË
NÂO? ................................................................................................................................ 185
194. VỊ SAO HÏÅ THƯËN G MIÏỴN DÕCH CA CÚ THÏÍ CỐ THÏÍ TIÏU DIÏÅT ÀÛÚÅC VI

KHÍN?........................................................................................................................... 186
195. ÀƯNG Y KHẤM BÏÅNH VỊ SAO PHẪI XEM LÛÚÄI? ................................................... 187
196. VỊ SAO "SIÏU ÊM B" CNG CỐ THÏÍ CHÊÍN ÀOẤN ÀÛÚÅ C BÏÅNH? ........................ 188
197. K THÅT CT CHÊÍN ÀOẤN BÏÅNH NHÛ THÏË NÂO? ............................................. 189
198. CHIÏËU X-QUANG CỐ HẨI CHO SÛÁC KHỖE KHƯNG?............................................ 191

http://ebooks. vdcmedia. com


CÚ THÏÍ NGÛÚÂI

9

199. VỊ SAO MẤY TĐNH CỐ THÏÍ CHÊÍN ÀOẤN ÀÛÚÅC MƯÅT SƯË BÏÅNH? ........................ 191
200. VỊ SAO NÏN DNG NÛÚÁC ÊËM ÀÏÍ ËNG THËC? ............................................... 193
201. VỊ SAO PHẪI ËNG THËC ÀNG GIÚÂ QUY ÀÕNH? ............................................ 193
202. LÂM THÏË NÂO ÀÏÍ TẨO THÂNH THËC TÛÂ VI KHÍN ?..................................... 194
203. VỊ SAO KHƯNG NÏN LẨM DNG VITAMIN? ......................................................... 196
204. VỊ SAO TRÛÚÁC LC TIÏM, PHẪI ÀÊÍY MƯÅT ĐT THËC RA KHỖI KIM TIÏM? ..... 197
205. TRÛÚÁC KHI TIÏM PENICELIN, VỊ SAO PHẪI TIÏM THÛÃ PHẪN ÛÁNG DÛÚÁI DA? 198
206. VỊ SAO CÊËM VÊÅN ÀƯÅNG VIÏN ËNG THËC KĐCH THĐCH? .............................. 199
207. VỊ SAO KHƯNG NÏN LẨM DNG THËC KHẤNG SINH? .................................... 200
208. VỊ SAO CỐ MƯÅT SƯË XẾT NGHIÏÅM MẤU PHẪI LÊËY MÊỴU KHI ÀỐI? ..................... 201
209. CỐ THÏÍ GIẪM ÀAU KHI TIÏM KHƯNG? ................................................................ 202
210. VỊ SAO VIÏÅC ËNG THËC, TIÏM THËC CỐ THÏÍ GIP CHÛÄA ÀÛÚÅC BÏÅNH? 203
211. ÀÏÍ PHẤT HUY TẤC DNG CHÛÄA BÏÅNH, THËC CỐ LIÏN QUAN VÚÁI TH THÏÍ
NHÛ THÏË NÂO?............................................................................................................... 204
212. VỊ SAO KHƯNG NÏN ËNG NHIÏÌU THËC BƯÍ? .................................................. 206
213. VỊ SAO TUÅT ÀƯËI KHƯNG ÀÛÚÅC THÛÃ THËC GÊY NGHIÏÅN? ......................... 207
214. VỊ SAO ÊM NHẨC CNG CỐ THÏÍ CHÛÄA BÏÅNH? ................................................... 208

215. VỊ SAO VIÏÅC TÙỈM NÛÚÁC LẨNH CỐ TẤC DNG RÊN LUÅN THÊN THÏÍ? ......... 209
216. VỊ SAO TÙỈM NÙỈNG NHIÏÌU CỐ HẨI CHO CÚ THÏÍ? ............................................... 210
217. VỊ SAO TRÛÚÁC KHI NG NÏN ËNG MƯÅT CƯËC SÛÄA? ......................................... 211
218. VỊ SAO VIÏÅC ÀÊËM LÛNG CỐ THÏÍ GIẪI TRÛÂ MÏÅT MỖI? ....................................... 212
219. VỊ SAO MA XN CÊÌN ÊËM, MA THU CÊÌN LẨNH? ........................................... 213
220. VỊ SAO KHI LÏN CÚN SƯËT, NÏN ËNG NHIÏÌU NÛÚÁC ÊËM? ................................ 214
221. VỊ SAO NỐI "RÛÃA CHÊN NÛÚÁC NỐNG TRÛÚÁC KHI NG CNG NHÛ ËNG
THËC BƯÍ"? .................................................................................................................... 215
222. VỊ SAO PHẪI CÊÍN THÊÅN KHI TÙỈM HÚI? ............................................................... 216
223. VỊ SAO SÛÄA ÀÊÅU CHÛA ÀUN CHĐN CỐ ÀƯÅC? ....................................................... 217

http://ebooks. vdcmedia. com


Nhiïìu tấc giẫ

10

224. VỊ SAO KHI ÀÛÁNG THÂNH TÛÚÂNG CHÙỈN ÀẤ PHẨT, CÊÌU TH BỐNG ÀẤ DNG
HAI TAY ƯM BNG DÛÚÁI? ............................................................................................. 218
225. VỊ SAO KHI KHẤT, VIÏÅC ËNG NÛÚÁC NỐNG CỐ TẤC DNG GIẪI KHẤT TƯËT
HÚN NÛÚÁC MẤT?............................................................................................................ 218
226. VỊ SAO TRÛÚÁC KHI VÊÅN ÀƯÅNG MẨNH, PHẪI VÊÅN ÀƯÅNG CHÍN BÕ? ............... 219
227. VỊ SAO LÊÌN ÀÊÌU THAM GIA VÊÅN ÀƯÅN G MẨNH, CÚ BÙỈP THÛÚÂNG PHẤT SINH
ÀAU MỖI? ........................................................................................................................ 220
228. VỊ SAO VIÏÅC ÙN LÛÚNG THÛÅC TẨP LẨI CỐ ĐCH CHO SÛÁC KHỖE? .................... 221
229. VỊ SAO VIÏÅC NHAI KỂO CAO SU LẨI CỐ ĐCH? ...................................................... 223
230. VỊ SAO KHƯNG NÏN ÙN C ÊËU, NGỐ SEN, C NÙN? .......................................... 224
231. VỊ SAO KHƯNG NÏN ÙN SÔ? .................................................................................. 224
232. VỊ SAO LC NÊË C CT KHƯNG NÏN ËNG NÛÚÁC? .............................................. 225

233. ÙN HOA QUẪ CẪ VỖ CỐ TƯËT KHƯNG? .................................................................. 226
234. BI VÂO MÙỈT THỊ LÂM THÏË NÂO? ........................................................................ 227
235. HỐC XÛÚNG THỊ LÂM THÏË NÂO? .......................................................................... 227
236. VỊ SAO NGÛÚÂI NI SC VÊÅT CẪNH DÏỴ BÕ BÏÅNH TRUÌN NHIÏỴM? ............... 228
237. ÙN TRÛÁNG GÂ NHÛ THÏË NÂO MÚÁI CỐ LÚÅI CHO SÛÁC KHỖ E? ............................ 229
238. VỊ SAO CHÚI ÀIÏÅN TÛÃ QUẤ MÛÁC SỆ CỐ HẨI? ...................................................... 230
239. VỊ SAO KHƯNG THÏÍ CỐ NHÛÄNG NGÛÚÂI TÛÚÁ N G MẨ O HOÂ N TOÂN GIƯËNG
NHAU? ............................................................................................................................. 231
240. CHA MỂ THÊËP CỐ SINH ÀÛÚÅC CON CAO LÚÁN KHƯNG? ..................................... 231
241. VỊ SAO CỐ MƯÅT SƯË NGÛÚÂI THÊËP NHỖ? ................................................................ 232
242. TẨI SAO CẤC NHÂ KHOA HỔC PHẪI KHẤM PHẤ BĐ MÊÅT GENE DI TRUÌN CA
CON NGÛÚÂI? ................................................................................................................... 233
243. BÏÅNH DI TRUÌN PHẤT SINH NHÛ THÏË NÂO? ................................................... 233
244. GENE DI TRUÌN VÊN TAY LÂ GỊ? ....................................................................... 235
245. TRỄ EM SINH TRONG ƯËNG NGHIÏÅM CỐ PHẪI LÚÁN LÏN TRONG ÀỐ KHƯNG?. 236
246. CON NGÛÚÂI CỐ THÏÍ TÛÅ NHÊN BẪN MỊNH KHƯNG?........................................... 237

http://ebooks. vdcmedia. com


CÚ THÏÍ NGÛÚÂI

11

247. CON NGÛÚÂI VỊ SAO BIÏËT XÊËU HƯÍ?.........................................................................................................238
248. CÚ THÏÍ NGÛÚÂI CỐ KHẪ NÙNG TẤI SINH KHƯNG?..........................................................................239
249. CON NGÛÚÂI VỊ SAO KHƯNG SƯËNG HÏËT TÍI THỔ TÛÅ NHIÏN?.................................................240
250. NÙM MÛÚI VẨN NÙM SAU, LOÂI NGÛÚÂI SỆ TRÚÃ THÂNH THÏË NÂO?.......................................241

http://ebooks. vdcmedia. com

12

Nhiïìu tấc giẫ

LÚÂI TOÂ SOẨN

"Cú thïí ngûúâi lâ mưåt trong 12 quín thåc bưå sấch Mûúâi vẩn
cêu hỗi", àûúåc biïn soẩn búãi àưåi ng àưng àẫo cấc nhâ khoa hổc
àêìu ngânh ca Trung Qëc. Sấch dng hònh thûác trẫ lúâi cêu hỗi
àïí giúái thiïåu, giẫi àấp nhûäng vêën àïì liïn quan àïën cú thïí con
ngûúâi, tûâ dïỵ àïën khố, tûâ cẩn àïën sêu. Bùçng ngưn ngûä dïỵ hiïíu, sinh
àưång, vúái cấch àùåt cêu hỗi ph húåp vúái thùỉc mùỉc ca àa sưë thanh
thiïëu niïn, cën sấch àem àïën cho ngûúâi àổc nhiïìu àiïìu l th, bêët
ngúâ.
Sấch do Nhâ xët bẫn Vùn hốa Thưng tin êën hânh nùm
2001".

http://ebooks. vdcmedia. com


CÚ THÏÍ NGÛÚÂI

13

1. Vò sao nối nậo câng dng câng thưng minh?
Cố ngûúâi nối: "Nậo nïëu àûúåc dng nhiïìu, cấc tïë bâo nậo sệ bõ
chïët", "nậo dng nhiïìu sệ trúã nïn chêåm chẩp". Cấch nối nây khưng
cố cú súã khoa hổc.

Trïn thûåc tïë, cấc bưå phêån trong cú thïí ngûúâi câng àûúåc dng
câng phất triïín, nậo cng vêåy. Nậo ngûúâi cố khoẫng 14 t tïë bâo
thêìn kinh, côn gổi lâ thêìn kinh ngun, dû sûác dng cho cẫ àúâi
ngûúâi. Cố nhâ khoa hổc tđnh toấn rùçng, vúái mưåt ngûúâi sưëng 100
tíi, sưë tïë bâo thêìn kinh nậo àûúåc sûã dng chó trïn dûúái 1 t; nhû
vêåy lâ côn khoẫng 80-90% sưë tïë bâo nậo chûa àûúåc sûã dng.
"Sûå sưëng lâ úã sûå vêån àưång", àố lâ quy låt phưí biïën ca giúái
sinh vêåt. Cấc bưå phêån cú thïí ngûúâi nïëu dng thò nhanh nhẩy,
khưng dng thò suy lậo. ÚÃ ngûúâi hay dng nậo, chùỉc chùỉn nậo sệ
nhanh hún vò mẩch mấu nậo thûúâng úã trẩng thấi hoẩt àưång, tïë bâo
thêìn kinh nậo nhúâ àố mâ àûúåc ni dûúäng tưët, khiïën cho nậo câng
phất triïín, trấnh àûúåc sûå suy thoấi súám. Ngûúåc lẩi, úã nhûäng ngûúâi
khưng quen dng nậo àïí suy nghơ, vò àẩi nậo đt àûúåc cấc thưng tin
kđch thđch, thêåm chđ khưng àûúåc kđch thđch, nïn sệ suy lậo súám.
Giưëng nhû mưåt cưỵ mấy, nïëu gấc lẩi khưng dng sệ mau hoen gó,
hay vêån hânh thò sệ trún tru.
Mưåt nghiïn cûáu úã nûúác ngoâi trïn nhûäng ngûúâi 20-70 tíi
cho thêëy, nhûäng ngûúâi lao àưång trđ ốc trong mưåt thúâi gian dâi thò
àïën tíi 60 vêỵn duy trò àûúåc nùng lûåc tû duy nhanh nhẩy; côn
nhûäng ngûúâi lûúâi suy nghơ, viïåc gò cng chêåc lûúäi cho qua thò t lïå
súám suy lậo nậo tùng lïn rêët nhiïìu.
Ngoâi ra, viïåc dng nậo nhiïìu côn gip ngùn ngûâa lậo hốa cú
thïí. Àẩi nậo lâ "bưå tû lïånh" chó huy cẫ cú thïí. Nïëu àẩi nậo chêåm
chẩp thò cưng nùng sinh l ca cấc cú quan khấc têët nhiïn cng
khưng phất triïín mẩnh. Viïåc duy trò hoẩt àưång ca nậo sệ gip giûä
http://ebooks. vdcmedia. com


Nhiïìu tấc giẫ

14

vûäng vâ thc àêíy hoẩt àưång ca cấc cú quan khấc. Tònh trẩng sûác
khỗe ca ngûúâi giâ ln lâ kïët quẫ sûå ẫnh hûúãng lêỵn nhau giûäa
cấc nhên tưë nhû sinh l, têm l, mưi trûúâng... Ngûúâi giâ duy trò
àûúåc thối quen hay dng nậo vâ giỗi dng nậo sệ cố mưåt trẩng thấi
têm l tưët, cố thïí khiïën cho hoẩt àưång vâ cåc sưëng tinh thêìn ln
sinh àưång vâ sung mận.
"Hay dng nậo sệ lâm chêåm sûå suy lậo", àố lâ mưåt ngun l
rêët khoa hổc. Ngûúâi giâ côn nhû thïë, hëng hưì thanh, thiïëu niïn
lẩi câng nhû thïë. Chng ta nïn têåp thânh thối quen tưët lâ chùm
dng nậo, thẩo dng nậo.
2. Khai thấc bấn cêìu nậo phẫi cố lúåi gò?
Vỗ nậo ngûúâi lâ bưå phêån cao cêëp nhêët ca hïå thưëng thêìn kinh
trong cú thïí. Nố tûâng trẫi qua quấ trònh diïỵn biïën hâng trùm,
hâng vẩn nùm, tûâng nhẫy vổt tûâ lûúång biïën thânh chêët. Vỗ àẩi nậo
ngûúâi àûúåc chia thânh nhiïìu khu vûåc khấc nhau, mưỵi khu vûåc cố
mưåt chûác nùng nhêët àõnh. Theo cấc kïët quẫ nghiïn cûáu, bấn cêìu
nậo trấi thûúâng phất triïín tưët hún bấn cêìu nậo phẫi. Àiïìu àố cố
thïí liïn quan vúái viïåc àa sưë nhên loẩi thån tay phẫi (trung khu
chó huy sûå vêån àưång ca cấc chi bïn phẫi lâ bấn cêìu nậo trấi). Do
àố, mën khai thấc àûúåc nhiïìu hún tiïìm lûåc ca cẫ hai bấn cêìu
nậo, chng ta phẫi coi trổng viïåc khai thấc cưng nùng ca bấn cêìu
nậo phẫi.
Trong cåc sưëng, àa sưë ngûúâi cố thối quen dng tay phẫi àïí
viïët, cêìm àa hóåc lâm viïåc. Khi bưë mể thêëy con mònh cố xu hûúáng
dng tay trấi àïí viïët chûä, cêìm àa hóåc lâm viïåc thò thûúâng tòm
cấch ën nùỉn. Thûåc ra àiïìu àố hoân toân khưng cêìn thiïët.
Bấn cêìu nậo trấi cố vai trô chđnh chó huy cấc mùåt nối, viïët,
tđnh toấn, tû duy vâ phấn àoấn, côn bấn cêìu nậo phẫi ch àẩo vïì

cấc mùåt nhû k nùng khếo lếo, m thåt, êm nhẩc, tònh cẫm, lông
say mï vâ ốc thêím m... Àưëi vúái nhûäng ngûúâi quen dng tay phẫi,
rêët nhiïìu thưng tin liïn tiïëp àûa àïën bấn cêìu nậo trấi, thc àêíy vâ
tùng cûúâng sûå phất triïín cưng nùng ca nố (vò vêåy, bấn cêìu nậo
trấi àûúåc gổi lâ "bấn cêìu ûu thïë", côn bấn cêìu nậo phẫi đt nhêån
http://ebooks. vdcmedia. com


CÚ THÏÍ NGÛÚÂI

15

àûúåc thưng tin hún àûúåc gổi lâ "bấn cêìu ëu thïí"). Ngûúåc lẩi, úã
nhûäng ngûúâi quen lâm viïåc bùçng tay trấi, cưng nùng ca bấn cêìu
nậo phẫi sệ phất triïín mẩnh hún. Àûúng nhiïn, lûúång thưng tin
mâ àẩi nậo ngûúâi tiïëp thu àûúåc khưng phẫi toân bưå do tay trấi
hóåc tay phẫi tẩo ra mâ àa sưë do cấc khđ quan cẫm th khấc
truìn àïën.
Àïí phất huy vâ lúåi dng àêìy à tiïìm nùng, cưng nùng ca
nậo, ta nïn tranh th giấo dc cho con tûâ tíi côn thú. Àưìng thúâi
vúái viïåc bưìi dûúäng cho cấc em vïì nùng lûåc tû duy logic, cha mể phẫi
coi trổng bưìi dûúäng sûå phất triïín k nùng cho chng. Cêìn àïí cho
con tham gia nhiïìu dẩng hoẩt àưång, lâm nhûäng àưång tấc tinh tïë
bùçng tay chên àïí hën luån cấc em sûã dng hai tay mưåt cấch linh
hoẩt. Nhûäng em bế quen dng tay phẫi câng phẫi ch rên luån
cẫ tay trấi àïí kđch thđch, lâm hûng phêën cưng nùng bấn cêìu nậo
phẫi, khiïën cho trđ lûåc ca con àûúåc phất triïín toân diïån.
3. Cấc bưå phêån ca àẩi nậo àûúåc phên cưng nhû thïë nâo?
Cấc bưå phêån khấc nhau ca àẩi nậo àïìu cố chûác nùng riïng,
cố bưå phêån quẫn thõ giấc, bưå phêån quẫn thđnh giấc, bưå phêån quẫn

tiïëng nối, bưå phêån quẫn tû duy.. Sûå hoẩt àưång hâi hôa giûäa cấc bưå
phêån nây sệ khưëng chïë toân bưå cåc sưëng ca chng ta.
Nùm 1861, nhâ giẫi phêỵu thêìn kinh Phấp Bulopka chêín
àoấn vâ àiïìu trõ cho mưåt bïånh nhên nối khố khùn. Bïånh nhên nây
cố thïí nghe hiïíu àûúåc, cú quan phất êm khưng cố bïånh gò nhûng
ngoâi êm "tan" ra khưng thïí nối àûúåc mưåt êm nâo khấc. Sấu ngây
sau, bïånh nhên bõ chïët. Kïët quẫ giẫi phêỵu nậo chûáng tỗ phêìn nậo
bïn trấi trấn bõ tưín thûúng nghiïm trổng. Bulopka nghiïn cûáu tiïëp
8 bïånh nhên tûúng tûå vâ àïìu nhêån àûúåc kïët quẫ nhû nhau. Khu
vûåc nây vïì sau àûúåc gổi lâ "khu vûåc Bulopka". Mêëy nùm sau, mưåt
bấc sơ ngûúâi Ấo tïn lâ Venik àậ phất hiïån mưåt dẩng trúã ngẩi vïì
tiïëng nối khấc. Bïånh nhên nây cố thïí phất êm rộ râng cấc tûâ àún,
ngûä phấp khưng sai nhûng giổng nối rêët ngổng, khưng ai nghe rộ
àûúåc. Loẩi bïånh nây do võ trđ úã trấn ca àẩi nậo (khu Venik) bõ tưín
thûúng. Hai khu vûåc nây lâ khu vûåc chđnh ca tiïëng nối.
http://ebooks. vdcmedia. com


Nhiïìu tấc giẫ

16

Sûå tòm hiïíu vïì chûác nùng vng trấn ca àẩi nậo lâ mưåt sûå
kiïån bêët ngúâ tûúng tûå. Giûäa thïë k 19, khi nûúác M xêy dûång
àûúâng sùỉt vúái quy mư lúán, úã Porment (miïìn Àưng bùỉc M) cố mưåt
cưng nhên àûúâng sùỉt tïn lâ Keyci. Bêím sinh anh ta hiïìn lânh, vui
tđnh, hay gip àúä ngûúâi khấc. Mưåt hưm, khi dng thanh sùỉt àïí tra
thëc nưí, khưng may mưåt àưëm lûãa bêët ngúâ rúi vâo lâm thëc nưí
tung. Lc àố, àêìu Keyci àang húi nghiïng, tiïëng nưí hêët thanh sùỉt
thc lïn bïn trấi trấn, hûúáng sang bïn trấi àêìu, lâm cho xûúng sổ

phđa trûúác bõ thûúng nghiïm trổng. Keyci hưn mï. Àiïìu lâm cho
ngûúâi ta ngẩc nhiïn lâ sau khi tónh dêåy, anh ta vêỵn khưng mêët
cẫm giấc vâ vêån àưång bònh thûúâng. Nhûng dêìn dêìn, tđnh cấch anh
ta thay àưíi rêët rộ. Keyci trúã thânh ngûúâi ngẩo mẩn, ngang tâng, cư
àưåc, khưng quan têm àïën ai, hânh vi rêët quấi dõ. Tđnh cấch nây
àûúåc giûä mậi cho àïën cëi àúâi. Bïånh tònh àố khiïën cấc nhâ khoa
hổc nghi ngúâ rùçng, phêìn nậo vng trấn cố liïn quan mêåt thiïët vúái
tđnh cấch vâ nùng lûåc tû duy ca con ngûúâi.
Giûäa thïë k 20, cấc bấc sơ thûúâng dng phûúng phấp cùỉt bỗ
khu hẫi mậ (mưåt khu vûåc trong nậo cố hònh giưëng hẫi mậ) vâ khu
nậo lên cêån àïí chûäa chûáng àưång kinh. Nùm 1953, bấc sơ Monthúliú
ngûúâi Canada lâm phêỵu thåt nây cho mưåt bïånh nhên 27 tíi, quẫ
nhiïn chûäa àûúåc bïånh àưång kinh, nhûng àưìng thúâi lẩi gêy nïn mưåt
hêåu quẫ nùång nïì khấc. Àố lâ tuy bïånh nhên vêỵn giûä àûúåc trđ nhúá
nhû trûúác khi phêỵu thåt, nhûng anh ta chó nhúá àûúåc trong mưåt
thúâi gian rêët ngùỉn. Vđ d, sau khi nối chuån vúái ngûúâi khấc, anh
ta liïìn qụn ngay, khưng thïí nhúá nưíi àậ nối chuån vúái ai; thêåm
chđ anh ta khưng biïët àûúåc mònh àang úã àêu, vò sao lẩi úã àêy. Anh
ta hêìu nhû mêët hoân toân khấi niïåm vïì thúâi gian, khưng biïët rộ
mònh bao nhiïu tíi. Vò vêåy, anh ta chó cố thïí lâm mưåt sưë àưång tấc
àún giẫn, tûác thúâi vâ khưng lâm àûúåc viïåc gò khấc nûäa. Tònh hònh
àố kếo dâi 28 nùm (àïën nùm 1981) vêỵn khưng cố gò thay àưíi. Rộ
râng trđ nhúá ca con ngûúâi cố liïn quan mêåt thiïët vúái khu hẫi mậ.
Tûúng tûå, nïëu nậo chêím bõ tưín thûúng thò thõ giấc sệ cố vêën
àïì, khu vûåc nậo quẫn l sûå vêån àưång nïëu bõ tưín thûúng sệ gêy trúã
ngẩi cho vêån àưång.

http://ebooks. vdcmedia. com

CÚ THÏÍ NGÛÚÂI

17

Mêëy nùm gêìn àêy, cấc nhâ khoa hổc côn phất minh mưåt k
thåt múái, cố thïí khưng cêìn múã hưåp sổ, khưng cêìn gêy tưín thûúng
nậo mâ vêỵn cố thïí tiïën hânh nghiïn cûáu chûác nùng cấc khu vûåc
khấc ca àẩi nậo. Àiïìu àố àậ lâm nhêån thûác sêu thïm vïì chûác
nùng ca cấc khu vûåc. K thåt chp cùỉt lúáp bùçng lìng chiïëu
àiïån tûã dûúng (PET) chđnh lâ mưåt trong nhûäng ûáng dng àố. Nhû
ta àậ biïët, tïë bâo thêìn kinh hoẩt àưång câng mẩnh thò lûúång tiïu
hao gluco câng nhiïìu. K thåt PET lúåi dng ngu n l nây, thưng
qua cấc hoẩt thïí àïí xấc àõnh tònh hònh hêëp thu vâ àâo thẫi àûúâng
gluco ca cấc tïë bâo thêìn kinh, tûâ àố mâ hiïíu hoẩt àưång ca cấc
khu vûåc àẩi nậo.
Cấc nghiïn cûáu cho thêëy, cấc khu vûåc ca àẩi nậo tuy cố sûå
phên cưng khấc nhau nhûng khi thûåc hiïån mưåt cưng nùng nâo àố
thò phẫi cố nhiïìu khu vûåc cng tham gia. Cấc khu vûåc sệ phưëi húåp
vúái nhau àïí hoân thânh nhiïìu dẩng cưng nùng khấc nhau. Cưng
nùng tiïëng nối lâ mưåt vđ d cố tđnh tiïu biïíu.
Nhâ nghiïn cûáu àïí cho ngûúâi thđ nghiïåm tónh tấo, vêỵn nghe,
nhòn, nối cấc àún êm khấc nhau, àưìng thúâi dng phûúng phấp PET
àïí kiïím tra hoẩt àưång ca àẩi nậo. Kïët quẫ quan sất àûúåc khi
nghe, nhòn vâ nối úã cấc khu vûåc khưng giưëng nhau. Àùåc biïåt, khi
nối mưåt àưång tûâ hay danh tûâ, hoẩt àưång ca nậo cng khấc. ÚÃ
nhûäng ngûúâi thẩo hai ngưn ngûä, àưëi vúái nhûäng danh tûâ ca hai
ngưn ngûä cố cng hâm nghơa, khu vûåc nậo chûáa hai thûá tiïëng cng
khấc nhau. Hún nûäa, tuy chûác nùng tiïëng nối ch ëu lâ do nậo
trấi khưëng chïë, nhûng khu vûåc tûúng ûáng ca nậo phẫi cng tham
gia khưëng chïë vïì àưå cao thêëp ca giổng nối. Vò vêåy, mưåt khi nhûäng

khu vûåc nây bõ tưín thûúng thò chng ta khưng thïí diïỵn àẩt tiïëng
nối mưåt cấch sinh àưång àûúåc.
4. Cố phẫi nậo lúán hún lâ thưng minh hún khưng?
Cố ngûúâi nối, ai nậo to thò ngûúâi àố thưng minh. Múái nghe thò
hònh nhû cêu nối nây cố l. Loâi cưn trng cố nậo bế nhû mi kim
nïn chng thûúâng lâ nhûäng con vêåt thua kếm so vúái àưång vêåt cố

http://ebooks. vdcmedia. com


Nhiïìu tấc giẫ

18

xûúng sưëng. Nậo ca mêo, chố vâ thỗ àïìu bế hún nậo ca ngûúâi,
cho nïn chng khưng thïí tranh giânh àûúåc vúái con ngûúâi.
Con ngûúâi thûúâng àûúåc mïånh danh lâ "àêëng tinh khưn nhêët
ca loâi vêåt" nhúâ cố àẩi nậo phất triïín. Trong giúái àưång vêåt, trđ lûåc
ca loâi vûúån ngûúâi àûúåc xïëp hâng àêìu nhûng trổng lûúång nậo ca
chng cng côn cấch xa so vúái con ngûúâi. Trổng lûúång bưå nậo ca
hùỉc tinh tinh lâ 420 g, ca àẩi tinh tinh gêìn 500 g, ca ngûúâi vûúån
gêìn bùçng con ngûúâi nhûng vêỵn côn mưåt khoẫng cấch nhêët àõnh.
Trổng lûúång bònh qn ca nậo ngûúâi hiïån àẩi lâ 1450 g, ca ngûúâi
vûúån Bùỉc Kinh lâ 1075 g, ca ngûúâi vûúån Lam Àiïìn lâ 850 g.
Trong xậ hưåi loâi ngûúâi, úã trễ em vûâa sinh ra, trổng lûúång nậo chó
khoẫng 390 g. Câng lúán lïn, nậo câng nùång thïm, to thïm, trđ lûåc
cng phất triïín cao hún. Vïì giâ, trổng lûúång nậo lẩi giẫm dêìn
xëng, trònh àưå trđ lûåc cng giẫm theo. Nhûäng àiïìu nây hêìu nhû
chûáng tỗ nậo lúán lâ thưng minh.
Nhûng trïn thûåc tïë, khưng nhêët thiïët nậo lúán lâ thưng minh.

Vđ d, nậo ca loâi chåt nhỗ hún so vúái nậo thỗ, nhûng trđ nhúá
ca chåt vêỵn mẩnh hún. Vïì trổng lûúång nậo thò con ngûúâi cng
khưng phẫi lâ loẩi àûáng àêìu. Nậo ca cấ kònh nùång khoẫng 7.000
g, nậo ca voi khoẫng 5.000 g, àïìu nùång gêëp mêëy lêìn so vúái nậo
ngûúâi, nhûng trđ lûåc ca chng lẩi thua kếm con ngûúâi rêët xa. Mưåt
nhâ nhên loẩi hổc Liïn Xư (c) àậ àûa ra chó sưë biïíu thõ mûác àưå
phất triïín ca àẩi nậo: (trổng lûúång nậo x trổng lûúång nậo)/trổng
lûúång cú thïí. Chó sưë nây câng lúán, nậo câng phất triïín. Kïët quẫ:
nậo chåt lâ 0,19; nậo ngûúâi vûúån lâ 7,35; nậo ngûúâi lâ 32.
Trong loâi ngûúâi, ngûúâi cố nậo lúán hún thò thưng minh hún
chùng? Trổng lûúång nậo ca Sekhov (nhâ vùn nưíi tiïëng Nga) lâ
2012 g. Nhûng mưåt sưë danh nhên thïë giúái cố nậo khưng nùång. Nậo
Gaoxú, nhâ toấn hổc Àûác, ngûúâi phất hiïån nhiïìu àõnh l vâ cưng
thûác toấn nưíi tiïëng, chó nùång 1492 g. Nhâ thú nưíi tiïëng thïë giúái lâ
Tantin (Italy) cố nậo nùång 1420 g. Anhstanh lâ mưåt trong nhûäng
nhâ khoa hổc vơ àẩi nhêët nhûng nậo ca ưng khưng cố gò khấc so
vúái ngûúâi bònh thûúâng.

http://ebooks. vdcmedia. com


CÚ THÏÍ NGÛÚÂI

19

Mưåt sưë ngûúâi nưíi tiïëng cố nậo khấ nhỗ. Nậo ca Banzùc, nhâ
vùn nưíi tiïëng Phấp, chó nùång 1017 g; nậo nhâ hốa hổc Àûác Penlin
cng chó cố 1259 g, côn nhể hún cẫ nậo ngûúâi bònh thûúâng. Theo
mưåt nghiïn cûáu, úã ngûúâi trûúãng thânh, nïëu trổng lûúång nậo ca
nam giúái khưng thêëp hún 1000 g, ca nûä giúái khưng thêëp hún 900 g

sûå phất triïín trđ lûåc sệ khưng bõ ẫnh hûúãng.
Trïn thûåc tïë, trong nậo ngûúâi cố nhiïìu nïëp gêëp, lâm tùng
diïån tđch bïì mùåt vỗ àẩi nậo vâ tùng thïm sưë lûúång tïë bâo vỗ nậo.
Àẩi nậo nhỗ chûa chùỉc tïë bâo nậo àậ đt, àẩi nậo lúán cng chûa chùỉc
tïë bâo nậo àậ nhiïìu. Hëng hưì sûå tâi trđ, thưng minh ca con
ngûúâi côn àûúåc quët àõnh búãi sûå giấo dc vâ rên luån. Nhûäng
bẩn trễ vò nậo nhỗ mâ sêìu mån cố thïí hoân toân n têm vûát bỗ
mùåc cẫm àố. Tûúng tûå, mưåt sưë đt ngûúâi nậo lúán cng khưng nïn tûå
kiïu tûå àẩi, khưng nïn bng lỗng hổc têåp vâ tinh thêìn phêën àêëu
hùçng ngây.
5. Vò sao ngûúâi giâ hay qụn nhûäng viïåc gêìn àêy, nhúá rộ
nhûäng viïåc thúâi trễ?
Ngûúâi giâ hay qụn nhûäng viïåc gêìn àêy, nhûng rêët nhiïìu
viïåc thúâi trễ (thêåm chđ lâ nhûäng viïåc rêët vn vùåt) cng nhúá rêët rộ.
Ngun nhên lâ khi mưåt sûå viïåc nâo àố gêy cho vỗ àẩi nậo sûå hûng
phêën mẩnh mệ, lêåp nïn phẫn xẩ cố àiïìu kiïån thò viïåc àố àûúåc xem
lâ àậ cố dêëu êën. Lc nhúá àïën chó cêìn kiïím tra lẩi lâ àûúåc, tûác chó lâ
sûå lùåp lẩi phẫn xẩ cố àiïìu kiïån mâ thưi.
Con ngûúâi thúâi trễ tinh lûåc têåp trung, phẫn xẩ cố àiïìu kiïån
vûâa dïỵ thiïët lêåp, vûâa dïỵ cng cưë, cho nïn trđ nhúá ca trễ em vâ
thanh niïn rêët tưët. Khi tíi tấc tùng cao, nùng lûåc hiïíu biïët tuy
àûúåc tùng thïm nhûng vò cưng tấc nhiïìu vâ phûác tẩp nïn phẫn xẩ
cố àiïìu kiïån cố lc khưng àûúåc cng cưë, do àố ngûúâi ta trúã nïn mau
qụn. Ngûúâi giâ câng nhû vêåy.
Ngûúâi giâ tuy mau qụn nhûng cưng nùng ca vỗ àẩi nậo ca
hổ tưët, phẫn xẩ cố àiïìu kiïån múái tuy khưng dïỵ thânh lêåp nhûng
nhûäng phẫn xẩ cố àiïìu kiïån c lẩi rêët vûäng chùỉc, cho nïn múái cố
chuån viïåc c vêỵn nhúá rộ, côn viïåc múái lẩi rêët mau qụn.
http://ebooks. vdcmedia. com

Nhiïìu tấc giẫ

20

Hiïíu àûúåc ngun l nây, chng ta nïn phêën àêëu tíi trễ
phẫi hổc têåp nhiïìu àïí àùåt nïìn tẫng vûäng chùỉc cho cưng tấc vâ cåc
sưëng sau nây
6. Viïåc dng àêìu àấnh bống cố lâm nậo cố bõ chêën àưång
khưng?
Trong bống àấ, ta thûúâng thêëy nhûäng pha cêìu th àấnh bống
hóåc ghi bân bùçng àêìu rêët àểp. Cố ngûúâi hỗi: vúái quẫ bống tưëc àưå
nhanh, lûåc va chẩm rêët mẩnh, viïåc cêìu th àấnh àêìu liïåu cố lâm
cho àẩi nậo bõ chêën àưång mẩnh khưng? Cố thïí khùèng àõnh hêåu quẫ
àấng súå àố hêìu nhû khưng xẫy ra.
Àố lâ vò bïn ngoâi àẩi nậo cố mưåt vỗ xûúng sổ rêët cûáng, gưìm
xûúng àónh àêìu, xûúng trấn, xûúng thấi dûúng, xûúng chêím vâ
xûúng gấy cêëu tẩo nïn. Nối chung cêìu th thûúâng dng xûúng
trấn àïí àấnh àêìu. Xûúng trấn lâ bưå phêån dây nhêët, cûáng nhêët
trong hưåp xûúng sổ. Nố cố thïí chõu àûång àûúåc lûåc va chẩm rêët
mẩnh.
Hún nûäa, quẫ bống àấ àûúåc lâm bùçng cấc mẫnh da mïìm,
trong àố côn cố húi, nïn nố cố àưå àân hưìi nhêët àõnh. Ngoâi ra, khi
cêìu th àấnh àêìu mưåt cấch ch àưång thò toân bưå khung xûúng vâ
cấc cú bùỉp àïìu úã trẩng thấi cùng lïn cao àưå, àùåc biïåt lâ xûúng vâ cú
bùỉp úã vng trấn, giûä àûúåc mưåt àưå cùng cûáng hâi hôa, cố tấc dng
àân hưìi nhêët àõnh.
Do àố, cố thïí thêëy, tûâ cêëu tẩo ca hưåp xûúng sổ cho àïën sinh
l vêån àưång mâ nối, khi quẫ bống tûâ xa bay àïën vúái tưëc àưå nhanh,
lûåc lúán, cêìu th nhẫy cao dng àêìu àấnh bống sệ khưng gêy ra

nguy hẩi gò cho nậo.
Nhûng cng cêìn phẫi nối thïm, vúái mưåt ngûúâi úã trẩng thấi
hoân toân khưng chín bõ, nïëu cố mưåt quẫ bống tûâ xa bay àïën vúái
tưëc àưå nhanh àêåp trûåc tiïëp vâo àêìu, vò cú bùỉp khưng kõp àân hưìi
nïn cố khẫ nùng sệ gêy ra sûå chêën àưång mẩnh mệ àưëi vúái nậo;
nghiïm trổng hún, cố thïí khiïën cho tưí chûác ca nậo bõ tưín thûúng,
dêỵn àïën nhûäng hêåu quẫ khưng tưët.
http://ebooks. vdcmedia. com


CÚ THÏÍ NGÛÚÂI

21

7. Vò sao chïët nậo lâ tiïu chđ àïí khùèng àõnh sûå sưëng ca con
ngûúâi kïët thc?
Chïët lâ sûå sưëng kïët thc. Quấ trònh tiïëp thu, àâo thẫi ca cú
thïí kïët thc thò cú thïí cng chïët theo. Quan niïåm truìn thưëng
cho rùçng, khi tim ngûâng àêåp, mi ngûâng thúã thò sûå sưëng khưng
phc hưìi lẩi nûäa; lc àố cố thïí khùèng àõnh cú thïí àậ chïët.
Nhûng trïn thûåc tïë, cố khi tim àậ ngûâng àêåp, mi àậ ngûâng
thúã mâ vêỵn chûa chïët thêåt. Vđ d úã ngûúâi bõ bïånh tim, nhiïìu khi
tim àậ hoân toân ngûâng àêåp nhûng vêỵn cố thïí nhúâ mấy hư hêëp vâ
mấy kđch nhõp tim mâ cûáu sưëng lẩi.
Mêëy nùm gêìn àêy, nhúâ sûå phất triïín ca y hổc, úã mưåt sưë
ngûúâi, tuy cưng nùng ca àẩi nậo vâ ài nậo àậ mêët nhûng cưng
nùng tim, phưíi vêỵn cố thïí àûúåc duy trò bùçng mấy hư hêëp vâ mấy
kđch nhõp tim. Nhûng chùỉc chùỉn hổ khưng thïí tónh lẩi nhû c
àûúåc. Chđnh vò thïë mâ quan niïåm truìn thưëng lêëy tiïu chđ tim vâ
hư hêëp ngûâng lâm viïåc lâ chïët àậ hoân toân thay àưíi. Hiïån nay, y

hổc hiïån àẩi àang dêìn dêìn xêy dûång mưåt quan niïåm múái: nậo chïët
múái thûåc sûå lâ ngûúâi chïët.
Nậo chïët lâ khi cưng nùng ca àẩi nậo, tiïíu nậo vâ ài nậo
hoân toân mêët ài vâ khưng thïí phc hưìi, tûác lâ toân nậo àậ chïët.
Nậo vđ nhû bưå tû lïånh ca cú thïí. Bưå tû lïånh bẩi liïåt, thêåm chđ bõ
hy diïåt thò cú thïí sệ àûáng trûúác cấi chïët.
Nối chung, úã con ngûúâi, sau khi tim vâ phưíi ngûâng lâm viïåc,
vỗ àẩi nậo côn cố thïí chõu àûång tònh trẩng thiïëu ưxy trong 5-6
pht; qua thúâi gian nây, cưng nùng àẩi nậo sệ vơnh viïỵn mêët ài.
Sau khi tim vâ phưíi ngûâng lâm viïåc, nïëu lêåp tûác cêëp cûáu, cú thïí
côn cố khẫ nùng phc hưìi. Vò vêåy, viïåc dng tiïu chđ tim ngûâng
àêåp vâ ngûâng hư hêëp àïí phấn àoấn tûã vong lâ khưng à cú súã khoa
hổc. Chó sau khi cưng nùng toân bưå nậo mêët ài múái à tiïu chđ àïí
kïët lån cåc sưëng àậ kïët thc.

http://ebooks. vdcmedia. com


Nhiïìu tấc giẫ

22

8. Thêìn àưìng vâ cấc em bế bònh thûúâng cố gò khấc nhau?
Ngûúâi ta thûúâng gổi nhûäng em bế àûúåc trúâi ph cho nhiïìu tâi
nùng, nưíi trưåi xët chng lâ thêìn àưìng. Mưåt trong nhûäng thêìn
àưìng nưíi tiïëng nhêët ca thïë k nây lâ nghïå sơ vơ cêìm M Yahu
Meinew. Meinew sinh nùm 1916, 5 tíi àậ bùỉt àêìu chúi violon, 7
tíi tham gia diïỵn xët vúái dân nhẩc Giao hûúãng New York. K
thåt biïíu diïỵn nhìn nhuỵn, tûúi trễ, nhiïåt tònh vâ sûác hiïíu tấc
phêím sêu sùỉc ca em khiïën cho ngûúâi ta vư cng mïën phc.

Àẩi thi hâo Trung Qëc lâ Bẩch Cû Dõ (àúâi Àûúâng) múái nûãa
tíi àậ biïët àổc. Nhâ toấn hổc Gause ngûúâi Àûác chûa àïën 10 tíi
mâ nùng lûåc tđnh toấn àậ ngang vúái giấo sû àẩi hổc.
Vêåy thò thêìn àưìng vâ cấc em bế bònh thûúâng khấc nhau úã chưỵ
nâo? Trûúác hïët, hïå thưëng thêìn kinh, àùåc biïåt lâ bưå nậo, ca cấc em
bế thêìn àưìng thânh thc súám hún rêët nhiïìu so vúái cấc em bònh
thûúâng, khiïën trđ lûåc phất triïín rêët nhanh. Ngoâi ra, nhûäng em bế
thêìn àưìng côn nhêån àûúåc sûå giấo dc tưët àểp tûâ rêët súám. Nïëu
khưng àïí cho trễ tđch cûåc dng nậo súám, nậo sệ khưng thïí phất
triïín hoân hẫo, trđ lûåc cng khưng thïí àûúåc khai thấc kõp thúâi.
Gorki tûâng nối: "Tâi nùng thiïn ph ca con ngûúâi giưëng nhû hoa
lûãa, nố cố thïí bõ dêåp tùỉt, cng cố thïí bng lïn, vêën àïì lâ úã chưỵ nố
àûúåc àưëi xûã nhû thïë nâo. Thûåc tiïỵn chûáng tỗ, giấo dc súám lâ mưåt
khêu vư cng quan trổng khiïën cho hoa lûãa trúâi ph cố thïí thùng
hoa ngn ngt".
Nhûng cng cêìn hiïíu rùçng, viïåc giấo dc súám chûa phẫi àậ
quët àõnh àûúåc cẫ cåc àúâi ngûúâi. Mưåt thêìn àưìng nïëu khưng cố sûå
nưỵ lûåc vâ phêën àêëu liïn tc vïì sau cng chó lâ mưåt àưëm lûãa nhêët
thúâi, cëi cng vêỵn khưng lâm nïn trô trưëng gò. Cấc tâi liïåu nghiïn
cûáu cho thêëy, phêìn lúán sưë thêìn àưìng khi trûúãng thânh àïìu khưng
duy trò àûúåc võ trđ dêỵn àêìu ca trđ lûåc nhû hưìi côn nhỗ. Vđ d, trong
sưë 70 thêìn àưìng ca 2 thïë k gêìn àêy, chó 8 ngûúâi vïì sau trúã thânh
thiïn tâi. Cố thưëng kï cho thêëy, trong mêëy trùm danh nhên cố
thânh tđch xët sùỉc, chó 5% lâ thêìn àưìng. Sưë côn lẩi cố trđ lûåc ban
àêìu rêët bònh thûúâng, hổ phẫi phêën àêëu liïn tc múái giânh àûúåc
http://ebooks. vdcmedia. com


CÚ THÏÍ NGÛÚÂI

23

nhûäng thânh tđch nưíi bêåt. Nhâ bấc hổc Newton lâ mưåt trong
nhûäng ngûúâi nhû thïë
9. Nïëu ngưìi xưím lêu thò khi àûáng dêåy sệ cẫm thêëy chống mùåt,
hoa mùỉt, tẩi sao?
Thûúâng ngây, ta vêỵn cố lc ngưìi xưím. Ngưìi xưím lêu, sau àố
àûáng dêåy, bẩn dïỵ cẫm thêëy chống mùåt, hoa mùỉt. Trïn thûåc tïë, àố
lâ mưåt loẩi phẫn xẩ ca thêìn kinh. Khi tû thïë àưåt nhiïn thay àưíi
thò úã ngûúâi khỗe cng thûúâng xët hiïån phẫn ûáng nây.
Chống mùåt lâ vò nậo thiïëu mấu, hoẩt àưång ca tïë bâo thêìn
kinh bõ ẫnh hûúãng. Hoa mùỉt lâ vò mấu úã vộng mẩc khưng àûúåc
cung cêëp àêìy à, khiïën cho tïë bâo thõ giấc bõ kđch thđch.
Vò sao hiïån tûúång nây lẩi phất sinh sau khi ngưìi lêu, àûáng
dêåy àưåt ngưåt? Ngun nhên lâ khi ta ngưìi, cấc mẩch mấu ca phêìn
bng bõ ếp, mấu úã phêìn bng vâ tûá chi giẫm thêëp rêët nhiïìu, côn
àêìu húi ci vïì phđa trûúác thò mấu ûá lẩi. Khi ta àûáng dêåy àưåt ngưåt,
mấu úã trïn àêìu nhiïìu sệ chẫy xëng phêìn bng vâ tûá chi, gêy
thiïëu mấu. Tuy nhiïn, nhúâ tấc dng àiïìu tiïët ca hïå thưëng thêìn
kinh, mẩch mấu úã phêìn bng sệ co lẩi, khiïën mấu lẩi àûúåc dưìn lïn
nậo, hiïån tûúång nậo thiïëu mấu àûúåc xốa bỗ nhanh chống; chûáng
chống mùåt, hoa mùỉt cng mêët ài.
10. Vò sao khi tûác giêån, ta lẩi khưng mën ùn cúm?
Khi bng trưëng rưỵng, ta cố cẫm giấc àối, trong bng côn cố
tiïëng kïu; àố lâ tđn hiïåu chng ta nïn àûúåc ùn cúm.
Nhûng cng cố lc ta àang àối, mën ùn, nhûng bưỵng nhiïn
mưåt sûå viïåc lâm ta khưng thoẫi mấi xẫy ra, khiïën cẫm giấc àối tẩm
thúâi mêët ài. Cng cố lc ta àang ùn rêët ngon miïång, bưỵng nhiïn
mưåt viïåc nâo àố lâm ta tûác giêån, khiïën ta nët khưng trưi, giưëng
nhû bng àậ no rưìi.

Vò sao nhû thïë? Ngun nhên lâ nhêët cûã, nhêët àưång ca
chng ta àïìu àûúåc vỗ àẩi nậo chó huy. Nố vûâa quẫn nhûäng hânh
àưång c thïí, vûâa quẫn tû duy ca chng ta. Tûâ lc tónh dêåy àïën
http://ebooks. vdcmedia. com


Nhiïìu tấc giẫ

24

lc ài ng, bưå nậo rêët bêån rưån. Nïëu ng khưng tưët, nố vêỵn khưng
àûúåc nghó ngúi.
Mùåc d cố nhiïìu viïåc nhû thïë, vỗ àẩi nậo vêỵn hoẩt àưång rêët
cố trònh tûå. Trong mưåt thúâi àiïím nhêët àõnh, nố chó xûã l mưåt sûå
viïåc. Cẫ khi cố nhiïìu viïåc lúán nhỗ àïën cng mưåt lc, nố vêỵn khưng
vưåi vâng; giưëng nhû bïn cẩnh bẩn tuy cố rêët nhiïìu mấy àiïån thoẩi
cng àưí chng nhûng bẩn chó cố thïí lêìn lûúåt nối chuån vúái tûâng
mấy mưåt.
Khi vỗ àẩi nậo xûã l cưng viïåc, chó võ trđ liïn quan àïën cưng
viïåc àố lâ phất sinh hûng phêën, côn têët cẫ cấc võ trđ khấc àïìu bõ
khưëng chïë. Vđ d, khi bẩn àang têåp trung tû tûúãng lâm mưåt viïåc gò
àố, hóåc khi bẩn àang àổc sấch rêët say mï thò bẩn sệ khưng biïët
àïën nhûäng sûå vêåt xët hiïån chung quanh, cng khưng nghe thêëy
àiïìu gò àang xẫy ra. Àố lâ vò vỗ àẩi nậo ca bẩn cố mưåt võ trđ nâo
àố àang úã trẩng thấi hûng phêën, côn cấc võ trđ khấc àïìu bõ khưëng
chïë.
Lc ta cẫm thêëy àối, võ trđ vỗ nậo quẫn l sûå thêm ùn àûúåc
hûng phêën, khiïën ta cố cẫm giấc mën ùn. Ùn lâ nhiïåm v duy
nhêët lc àố, côn nhûäng viïåc khấc àïìu tẩm thúâi bõ gấc lẩi, tûác lâ cấc
võ trđ khấc ca vỗ àẩi nậo àang trong trẩng thấi bõ khưëng chïë.

Nhûng nïëu bưỵng nhiïn phất sinh mưåt viïåc múái khiïën ta khưng
thoẫi mấi, hóåc tûác giêån thò võ trđ khấc ca vỗ àẩi nậo sệ hûng
phêën mẩnh mệ, côn võ trđ quẫn viïåc ùn lẩi bõ khưëng chïë; do àố cẫm
giấc thêm ùn tẩm thúâi mêët ài.
Thûåc ra khưng chó sûå tûác giêån múái khiïën ta khưng mën ùn.
Bêët k sûå viïåc phất sinh nâo khiïën ta hûng phêën mậnh liïåt cng
à khiïën võ trđ vỗ àẩi nậo quẫn vïì viïåc ùn bõ khưëng chïë, vâ ta sệ
nët khưng trưi cúm.
11. Vò sao tûå mònh c sệ khưng cẫm thêëy bìn cûúâi?
Trïn mùåt da ca ta cố nhiïìu àiïím àau, àiïím nống, nhûng
khưng cố àiïím ngûáa. Tuy nhiïn, ngûúâi ta vêỵn thûúâng cẫm thêëy
ngûáa.
http://ebooks. vdcmedia. com


CÚ THÏÍ NGÛÚÂI

25

Thûåc ra, ta khưng chó cẫm thêëy ngûáa mâ cố lc côn bõ "ngûáa"
lâm cho khưën khưí, thêåm chđ àûáng ngưìi khưng n. Mỵi, rêån, rïåp
cùỉn gêy ngûáa àậ àânh, khi chng bô trïn ngûúâi cng khiïën cho ta
cẫm thêëy bìn vâ khố chõu. Ngûúâi khấc àưåt nhiïn c cng khiïën
cho ta cẫm thêëy bìn.
Vò sao ta lẩi cẫm thêëy bìn vâ sau khi cẫm thêëy bìn lẩi hay
cûúâi? Cố ngûúâi cho rùçng bìn lâ do cấc àiïím àau bõ kđch thđch nhê
nhể gêy nïn. Chó cêìn kđch thđch nhê nhể, liïn tc vâo àiïím àau,
gêy tđn hiïåu truìn lïn àẩi nậo lâ ta cẫm thêëy bìn, sau àố phất
cûúâi lïn. Nhûng ngây nay, nhiïìu nhâ khoa hổc àậ àûa ra cấch giẫi
thđch múái àưëi vúái hiïån tûúång bìn vâ phất cûúâi nây. Hổ cho rùçng,

c lâ mưåt tấc àưång nhể, cố nhõp àiïåu lïn da. Cẫm giấc ca àẩi nậo
àưëi vúái àưång tấc nây giưëng nhû lâ sùỉp rúi vâo mưåt sûå nguy hiïím
nâo àố. Vđ d sûå nguy hiïím nây giưëng nhû lâ cố mưåt con trng àưåc
hẩi, thêåm chđ lâ mưåt con rùỉn àưåc àang bô trïn da. Mưåt khi phất
hiïån àûúåc thûåc ra sûå viïåc khưng phẫi lâ nhû thïë thò phẫn xẩ lo súå
tûác thúâi trong àẩi nậo bõ mêët ài, do àố sệ cẫm thêëy n têm vâ
bưỵng cûúâi oâ lïn. C câng nhiïìu thò cẫm giấc súå hậi ban àêìu câng
mẩnh, tiïëng cûúâi sau àố câng to, câng dâi.
Vêåy vò sao khi tûå c lïn, ngûúâi lẩi khưng cẫm thêëy bìn? Àố
lâ vò tûå c thò trong thûác àậ biïët trûúác, tûác lâ àậ cố sûå chín bõ.
Khi àẩi nậo phất lïåch cho tay c thò àưìng thúâi cng phất tđn hiïåu
khưng cố cẫm giấc nguy hiïím. Àậ biïët trûúác khưng cố gò nguy hiïím
thò thêìn kinh sệ khưng cùng thùèng nûäa, cho nïn cng khưng gêy
cûúâi.
12. Vò sao nối da lâ khđ quan lúán nhêët ca cú thïí?
Bïì mùåt cú thïí ca ta, ngoâi miïång, mùỉt vâ nhûäng lưỵ khấc ra
àïìu àûúåc da che ph. Diïån tđch mùåt da ca mưåt ngûúâi bònh thûúâng
úã lûáa tíi trûúãng thânh lâ khoẫng 1,5 - 2 m2, da chiïëm khoẫng
16% trổng lûúång cú thïí. Têìng trïn ca da lâ lúáp biïíu bò rưìi àïën da
trong. Lưng, tốc, mống tay, mống chên, tuën mưì hưi vâ tuën múä
da lâ nhûäng cú quan ph ca da. Chng phưëi húåp vúái nhau khiïën
cho da trúã thânh mưåt khđ quan cố nhiïìu cưng nùng.
http://ebooks. vdcmedia. com