chương 5 mối ghép then và then hoa

Nội dung

5.1 Mối ghép then

5.2 Mối ghép then hoa


5.1 Mối ghép then

Giới thiệu mối ghép then
Mối ghép then dùng để cố định các chi tiết máy trên trục theo phương tiếp
tuyến, truyền tải trọng từ trục đến chi tiết máy lắp trên trục và ngược lại.
Ví dụ : dùng để ghép bánh răng, bánh vít, bánh đai, bánh đà, đĩa xích trên trục.
Các mối ghép then thường dùng trong thực tế :
+ Mối ghép then bằng dùng để cố định bạc theo phương tiếp tuyến.
+ Mối ghép then dẫn hướng, vừa truyền mô men xoắn, vùa dẫn hướng cho bạc di
chuyển dọc trục.
+ Mối ghép then bán nguyệt, Khi trục bị uốn cong, bạc và then không bị xoay theo.


5.1 Mối ghép then

Các mối ghép then thường dùng trong thực tế :
+ Mối ghép then vát, Then số một mặt côn, chêm vào rãnh then trên trục và trên bạc.
Mối ghép cố định bac trên trục theo phương tiếp tuyến và phương dọc trục.
+ Mối ghép then ma sát,Then ma sát co hình dạng gần giống như then vát, một mặt
côn, một mặt trụ ôm lấy trục, trên trục không có rãnh then.
+ Mối ghép then tiếp tuyến.

5.1 Mối ghép then
Các kích thước chủ yếu của mối ghép then bằng
-Đường kính của trục, ký hiệu là d, mm.
-Chiều rộng của bạc, ký hiệu là B, mm.
-Chiều dài của then, ký hiệu là l, mm. thường lấy chiều dài l = 0,8.B.
-Chiều rộng của then, ký hiệu là b, mm.
-Chiều cao của then, h, mm. chiều cao của then nằm trong rãnh trên trục là h1 , nằm trong rãnh
trên bạc là h2 . Mối ghép thường được sử dụng có h1 ≥ h2 .
-Chiều sâu rãnh then trên trục lấy bằng h1 , chiều sâu rãnh then trên bạc lấy lớn hơn h2 một
lượng từ (0,5 ÷ 3) mm, tùy theo giá trị của h.
Để đảm bảo sức bền đều cho trục và then, kích thước
b và h phải chọn theo đường kính d


5.1 Mối ghép then

* Tính mối ghép then bằng
- ƯS dập trên bề mặt tiếp xúc giữa then và
rãnh trên bạc xác định theo công thức :
Trong đó : K là hệ số tải trọng, có thể lấy k = 1 ÷ 3
T là mô men xoắn tác dụng lên mối ghép, Nmm.
[σd] = 50 ÷ 70 Mpa với hộp giảm tốc làm việc ở chế độ nặng; [σd] = 130 ÷ 180 Mpa với hộp
giảm tốc làm việc ở chế độ trung bình
- ƯS cắt trên tiết diện then , ứng suất cắt được
xác định theo công thức :
[τc] = 130Mpa với mối ghép chịu tải trọng tĩnh; [τc] = 90Mpa mối ghép chịu va đập nhẹ;
τc] = 50Mpa mối ghép chịu va đập mạnh.


5.1 Mối ghép then

* Các bài toán về mối ghép then bằng
Bài toán kiểm ta mối ghép then bằng: thỏa mãn đk cân bằng
Bài toán thiết kế mối ghép then bằng
+ Xác định ứng suất cho phép [σd] và [τc] .
+ Chọn kích thước b và h của then theo đường kính trục d
+Giả sử chỉ tiêu τc ≤ [τ] thỏa mãn =>
Nếu lct ≤ 0,8B, ta lấy chiều dài then l = 0,8B.
Nếu 0,8B < lct ≤ 1,4 B,tá làm hai then, chiều rộng một then là = 0,8B.
Nếu lct >1,4B,không nên dùng mối ghép then,nên dùng mối ghép then hoa.
+ Tính σd so sánh với [σd], xem mối ghép có đủ sức bền dập hay không.
Nếu không đủ,phải điều chỉnh lại kích thước của then.


5.2 Mối ghép then hoa

Giới thiệu mối
ghép then hoa


5.2 Mối ghép then hoa
Giới thiệu mối ghép then hoa
- Mối ghép then hoa như mối ghép then bằng gồm nhiều then làm liền với
trục, thường dùng khi tải trọng lớn, yêu cầu độ đồng tâm giữa trục và bạc
cao, hoặc cần di trượt bạc dọc trục.
-Trục có z then phân bố đều trên chu vi, có hình dạng giống như bông
hoa, nên được gọi là trục then hoa. Tiết diện ngang của then trên trục có
thể là HCN, HT, hoặc hình răng thân khai.
-Bạc then hoa có z rãnh then, tương ứng với trục then hoa, hình dạng
mặt cắt ngang của rãnh giống như hình dạng tiết diện then.

-Tạo mối ghép bằng cách lồng bạc then hoa vào trục then hoa.


5.2 Mối ghép then hoa
* Kích thước chủ yếu của mối ghép then hoa
-Đường kính trong của trục then hoa, ký hiệu là d, mm.
-Đường kính ngoài cua trục then hoa, ký hiệu là D, mm.
-Đường kính trung bình của trụcthen hoa , =(d + D)/2.
-Chiều rộng của mayơ, ký hiệu là B,mm.
-Chiều dài của trục then hoa 1, thường lớn hơn hoặc bằng chiều rộng
B của bạc.
-Số then trên trục z.
-Kích thước tiết diện then, gồm chiều cao then h và chiều rộng then b.

Ví dụ,kiểu lắp then hoa và bạc


5.2 Mối ghép then hoa
* Tính mối ghép then hoa

Ưs dập trên bề mặt tiếp xúc của then và rãnh
Trong đó :
T là mô men xoắn trên trục, Nmm.
Ψ là hệ số kể đến phân bố tải không đều cho các then, lấy Ψ = 0.7 ÷ 0,8.
Thông thường phần chiều dài tiếp xúc của then bằng chiều rộng bạc B.
Giá trị của [σd] được chọn trong bảng, phụ thuộc vào vật của trục và
bạc, phương pháp nhiệt luyện, chế độ làm việc, và bạc cố định hay
động dọc trục.

5.2 Mối ghép then hoa
* Bài toán về mối ghép then hoa
Kiểm tra bền mối ghép then hoa:
+ Xác định ứng suất dập cho phép [σd] ,
+ Tính ứng suất dập trên bề mặt tiếp xúc σd ,
+ So sánh giá trị của σd với [σd] , rút ra kết luận.
Thiết kế mối ghép then
hoa:
+ Xác định ứng suất dập cho phép [ ,
+ chọn tiết diện then theo kính thước đường kính trục d,
+ Chọn chiều dài tiếp xúc của then bằng chiều rộng của bạc B,
+ Giả sử chỉ tiêu ≤ [ thỏa mãn, ta tính được số then z cần thiết.
+ Vẽ kết cấu của mối ghép, chọn chiều dài then 1, cách định tâm.