thảo luận sinh sản ở thực vật

KÍNH CHÀO THẦY VÀ
CÁC BẠN HỌC VIÊN


Bài báo cáo
QUÁ TRÌNH SINH SẢN
Ở THỰC VẬT
GVHD
GS.TS: Nguyễn Khoa Lân

Học viên
Lê Thị Ngọc Trâm- Nhóm 4


QUÁ TRÌNH SINH SẢN Ở
THỰC VẬT
A. ĐẶC TRƯNG SINH SẢN Ở THỰC VẬT.
B. CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN Ở THỰC VẬT
I. SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
C. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SSHT Ở
THỰC VẬT VÀ ỨNG DỤNG.


QUÁ TRÌNH SINH SẢN Ở
THỰC VẬT
A. ĐẶC TRƯNG SINH SẢN Ở THỰC VẬT.
1. Khái niệm sinh sản của thực vật
- Sinh sản của thực vật là quá trình tạo ra những cá thể
mới bảo đảm sự phát triển liên tục của loài [5]
- Cở sở của quá trình sinh sản là khả năng phân chia và phân

hóa của tế bào[5].
- Ở thực vật có 2 hình thức sinh sản chính : Sinh sản vô tính
và sinh sản hữu tính [5].


2. Những đặc trưng của sinh sản hữu tính ở thực vật, tiêu biểu ở
thực vật hạt kín:
- Cơ quan sinh sản xuất hiện khi cơ thể đã đạt được độ trưởng
thành nhất định (chuyển từ sinh trưởng sinh dưỡng sang sinh
trưởng sinh sản) [2]
- Ở thực vật không có hooc môn giới tính đặc hiệu[2]
- Sự sinh trưởng của mầm hoa phụ thuộc chặt chẽ vào các yếu
tố[2]

Ánh sáng
Di truyền
Phitohooc
môn

Sinh
trưởng
của mầm
hoa

Nhiệt độ
Dinh
dưỡng


- Sự khác biệt của quá trình hình thành giao tử ở thực vật (So

với động vật)
+ Ở động vật : Giao tử (tinh trùng và trứng) được hình thành
ngay sau khi giảm phân của tế bào sinh dục (đực và cái)
+ Ở thực vật:
*Tạo hạt phấn:
*Tạo túi phôi:


- Sự thụ phấn : Có hai hình thức là tự thụ phấn hoặc giao
phấn nhờ côn trùng, gió...
- Sự thụ tinh ở thực vật cũng có nhiều điểm đặc trưng( so
với động vật)
+ Ở động vật: Quá
trình thụ tinh: tinh
trùng tiến vào với số
lượng lớn cùng
tham gia vào "công
phá" vỏ ngoài của
trứng để chui vô
trong thụ tinh. [5]


+ Ở thực vật:


QUÁ TRÌNH SINH SẢN Ở
THỰC VẬT
A. ĐẶC TRƯNG SINH SẢN Ở THỰC VẬT.
B. CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN Ở THỰC VẬT
SINH SẢN Ở THỰC VẬT

Sinh sản
vô tính

Sinh sản
hữu tính


I. SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT

1. Khái niệm
2. Các hình thức SSVT ở thực vật.
SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC
VẬT

Sinh sản bằng
bào tử

Sinh sản sinh
dưỡng


- Cơ quan sinh sản của rêu là túi bào tử nằm ở ngọn rêu .
- Rêu sinh sản bằng bào tử.
- Khi chín, túi bào tử mở nắp các bào tử rơi ra ngoài gặp
đất ẩm nảy mầm thành cây rêu con.


bào tử

Tinh dịch phóng ra từ
túi tinh

Ng
và uyê
ph n p
h
át
tri ân
ển

Thể giao tử
Giảm phân
Túi bào tử
Thể bào tử
(sinh ra từ thể giao tử)

Túi noãn

Trứng

ĐƠN BỘI
LƯỠNG BỘI

Thụ tinh

Cuống

Nguyên phân
và phát triển

Hợp tử

Thể giao tử

Hình 41.1 : SINH SẢN BÀO TỬ

12


Ưu điểm, nhược điểm của sinh sản bằng bào tử
• Ưu điểm:
• Hiệu suất sinh sản rất cao do một cây cho ra
hàng ngàn hàng vạn bào tử
• Thế hệ con cái được sinh ra rất giống nhau và
giữ được những đặc tính của cơ thể mẹ;
• Có sự hình thành cơ quan sinh sản chuyên hóa.
• Nhược điểm:
• Không có sự kết hợp giữa các giao tử .Do đó
dẫn đến sự đơn điệu về mặt di truyền trong thế
hệ con cái.


2.2. Sinh sản sinh dưỡng.
2.2.1. Sinh sản sinh dưỡng tự nhiên
Đặc điểm: Cây con được hình thành từ một phần cơ quan
sinh dưỡng của cơ thể mẹ như: thân, rễ, lá…
Thân củ: khoai tây.

Rễ củ: khoai lang

CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN SINH DƯỠNG TỰ NHIÊN

* Bằng sự chia cắt cơ quan dinh dưỡng mẹ: Hình
thức nầy phổ biến ở thực vật bậc thấp như tảo, cơ thể
đơn bào như tảo lục Chlamydomonas thì từ một tế bào
ban đầu sẽ phân chia thành 2, 4, 8, 16 …

Hình : Sinh sản vô tính ở tảo chlamydomonas (nguồn
/>

* Bằng thân bò: ở các mắt thân nơi giáp với đất sẽ hình
thành nên rễ bất định, chồi nách sẽ phát triển mọc thành
nhánh thẳng đứng lên; lóng của thân bò có thể chết hoặc
bị cắt đứt nhưng chồi mới được hình thành vẫn sống độc
lập. Gặp ở rau má (Centella), rau dệu (Alternanthera),
cỏ lá gừng (Axonopus) ……..

Hình: Sinh sản bằng thân bò ở rau má (nguồn :
/>

* Bằng nhánh đặc biệt
- Ngó / nhánh dài gặp ở lá lốt
(Piper lolot), họ Sen
(Nymphaeaceae) ….

- Nhánh ngắn như cỏ chỉ
(Cynodon dactylon)

* Sinh sản bằng các cơ quan đặc biệt
- Thân rễ / căn hành thường gặp ở cỏ đa niên; Ví dụ
cỏ tranh (Imperatacylindrica), cỏ gà (Cynodon
dactylon), các cây họ Củ dong (Marantaceae), họ Gừng
(Zingiberaceae) …

Hình: Sinh sản bằng thân rễ của họ gừng(zingiberaceae) Nguồn:
( />

- Thân củ và củ có nhánh ngầm phát triển thành củ
sau khi rời khỏi thân mẹ sẽ mọc mau lẹ như cỏ cú
(Cyperus rotundus), huỳnh tinh (Maranta esculenta Marantaceae), khoai tây, khoai ngọt, khoai từ
(Dioscorea), khoai lang (Ipomoea batatas) … cũng là
những "củ" để sinh sản sinh dưỡng.
- Hành là hình thức sinh sản của các loại thân cỏ một
năm, từ kẽ các vảy mọng nước của thân sẽ mọc cho ra
một hành con; gặp ở họ Hành (Liliaceae), họ Thủy
tiên (Amaryllidaceae).


Cỏ cú (Cyperus rotundus)

Họ Hành (Liliaceae)


- Miên hành là nhánh ngắn chứa chất dinh dưỡng và được
các vảy (lá) bao bọc, sẽ phát triển thành cây mới khi thời
tiết thuận hợp như ở Utricularia, Myriophyllum …
- Chồi rễ/chồi thân khi cá thể mới phát triển từ chồi phụ

trên rễ hoặc ở gốc thân. Ví dụ cây con sẽ mọc từ gốc cây
mía để cho mùa sau.

Myriophyllum

Chồi thân ở mía


- Truyền thể hay cầu hành hoặc tép, là những nhánh
ngắn mà lá phù to thành củ. Cầu hành có thể mọc ở:
+ Nách lá: Ví dụ tỏi
+ Trên lá: như ở lá trường sinh (Kalanchoe), cây thuốc
bỏng (Bryophyllum calicinum)…
+ Cầu hành mọc trên phát hoa hay trên hoa gọi
là sobole. Ở Globba có một khối tròn trắng mọc ở nách
mỗi lá hoa; ở Cyperus alternifolius [4].

Tỏi

Lá thuốc bỏng


2.2.2. Sinh sản sinh dưỡng nhân tạo
a. Giâm
Giâm là hình thức tách từ một đoạn thân, cành
(mía, dâu tằm, sắn, khoai tây), một đoạn rễ (rau
diếp) hay mảnh lá (lá cây thuốc bỏng) ra khỏi cây
mẹ, rồi cắm xuống đất cho rễ phát triển và mọc
thành cây mới.
Phương pháp này được áp dụng đối với một số

cây trồng: Mía, sắn, khoai, dâu tằm, dâm bụt….
Trong thực tế, người ta dùng chất kích thích sinh
trưởng như auxin, naphtalen, axitpropionic…. để
tăng khả năng ra rễ nhanh chóng hơn.


Tiến hành
Giâm
cành

-Cành →
đất→ bén
rễ → cây

Ví dụ

-Mía, khoai
mì, dâu
tằm…

Ý nghĩa &
ứng dụng
-Giữ nguyên tính
trạng tốt mong
muốn.
-Rút ngắn thời
gian phát triển
24
→sớm thu họach.

Phương pháp khác:
Bạn khoanh vỏ rồi đợi cho vỏ phù lên một chút thì cắt
cành đem giâm. Mẹo nhỏ này tỷ lệ thành công cao hơn
việc cắt và giâm thẳng xuống đất