Phân tích nghệ thuật trào phúng trong hạnh phúc của một tang gia

Phân tích nghệ thuật trào phúng trong Hạnh
phúc của một tang gia.
Tháng Tư 3, 2015 - Category: Lớp 12 - Author: admin

Phan tich nghe thuat trao phung trong Hanh phuc cua mot tang gia – Đề bài: Anh chị hãy viết
bài văn Phân tích nghệ thuật trào phúng trong Hạnh phúc của một tang gia của Vũ Trọng
Phụng.
Tác giả Vũ Trọng Phụng (1912-1939) quê ở Hà Nội được nhà văn Ngô Tất Tố nhận định là nhà văn
sinh ra trong gia đình “ nghèo truyền kiếp”. ông được coi là một trong những người đi đầu theo nghệ
thuật trào phúng. Điều mà ít tác giả thời bấy giờ có thể làm được. Nổi bật trong số các tác phẩm của
ông là “Xuân tóc đỏ” với đoạn trích cực kì xuất sắc “hạnh phúc của một tang gia”. Chỉ với một đoạn
văn ngắn nhưng ở đây, nghệ thuật trào phúng đã được tác giả sử dụng lên tới đỉnh cao. Đọc đoạn
trích, chúng ta có thể cười tới chảy nước mắt, cười một cách thoải mái. Thế nhưng, cũng chính tại
đoạn trích này mà chúng ta lại nhận ra những hàm ý sâu sắc của tác giả và cũng cảm thấy thật sự
bi ai cho một xã hội cũ đầy giả dối, lừa lọc và toan tính giữa con người với con người.
Như chúng ta đã được biết, nghệ thuật trào phúng là nghệ thuật gây cười với những tiếng cười trào
phúng khi có những mâu thuẫn đáng cười. Có thể đó là những mâu thuẫn về hình thức và nội dung,
cũng có khi là giữa hiện tượng được phơi bày và bản chất của nó. Và nhiệm vụ của một nhà trào
phúng là phải tìm được những mâu thuẫn ấy rồi đưa vào trong những tác phẩm của mình để làm
cho mâu thuẫn của mình cảng đáng cười để phê phán, lên án xã hội cũ nát. Và cũng có thể nói,
dưới ngòi bút của ông vua phóng sự đất Bắc, hình ảnh của một xã hội đã được thu nhỏ và thể hiện
cực kì rõ nét trong tác phẩm của ông. Mở đầu đoạn trích, ngay từ tiêu đề của tác phẩm chúng ta đã
thấy được cái sự trái ngang ấy. trong một đám tang, đáng lẽ mọi người phải đau khổ, buồn bã thì ở
đây, mọi người lại cảm thấy vui vẻ. đó chẳng phải là rất trái với lẽ thường hay sao? Thế nhưng
không. Trong xã hội thời kì phức tạp ấy, nhà văn đã tập trung xây dựng hình ảnh của nhân vật Xuân
tóc đỏ bằng phương pháp hiện thực chủ nghĩa xã hội.


Xuân tóc đỏ là một kẻ lưu manh, ngoài đầu đường xó chợ chỉ toàn nhặt bóng làm nghề. Y là một kẻ
rất ranh mãnh, hoạt ngôn. Lúc bắt đầu tiếp xúc xã hội thượng lưu, Xuân còn nhiều rụt rè, bỡ ngỡ. Vì
thế, sau này, nhờ vào việc dâm đãng với bà phó Đoan mà y đã có thể bước chân vào thế giới này

chỉ nhờ những mánh lừa lọc hết người này tới người khác. Qua đó có thể thấy xã hội thượng lưu
thời bấy giờ chỉ là cái tên do những kẻ không biết quý trọng thời gian và lao động tạo ra thôi. Đây là
một xã hộ thối tha và bịp bợm. vì vậy, Xuân đã phát huy tất cả bản tính vốn có của mình. Hắn ở
trong xã hội này như cờ gặp gió, như cá gặp nước. Rõ rang, đời Xuân thật là “số đỏ”. Mở đầu tác
phẩm là tiêu đề đoạn trích “hạnh phúc của một tang gia”.
Tang gia ở đây là một đám tang người thân nào đó trong gia đình đã mất. đáng lẽ khi có những sự
kiện như vậy, người trong gia đình phải buồn bã, đau thương. Thế nhưng mọi thứ lại đi ngược lại
giá trị vốn có của nó. Mọi người lại hạnh phúc và cảm thấy sung sướng. có ai trong tang gia lại hạnh
phúc bao giờ? Như vậy, rõ rang mọi thứ đều có sự mâu thuẫn. Cái mẫu thuẫn ấy được tác giả
khuếch đại lên để lên án, phê phán xã hội chạy theo vật chất mà quên đi tình cảm của con người
với nhau. Và để chứng minh cho nhan đề “ hạnh phúc của một tang gia”, tác giả dã tập trung miêu
tả niềm vui của những người trong gia đình. Cả gia đình đang rất vui vẻ vì cả nhà đã chờ đợi, hi
vọng vào cái chết của cụ cố tổ từ rất lâu rồi và cho tới hôm nay, vì có sự tác động một cách vô tình
của Xuân tóc đỏ mà điều ước ấy đã trở thành sự thực. đã biết bao lần, gia đình tưởng cụ cố Hồng
mất mà lại bị mừng hụt. Vì thế mà tác giả đã mở đầu đoạn trích bằng một câu văn rất sâu cay và
đầy đau đớn “ 3 hôm sau ông già chết thật” chỉ vì tất cả mọi người đều mong nhận được khối tài
sản được chia kia bởi chỉ khi cụ cố mất thì những điều di chúc đã viết trên giấy mới có thể trở thành
sự thực. đầu tiên chúng ta phải kể tới cụ cố Hồng. cụ cố Hồng có niềm vui rất lạ. Cụ cố Hồng có
niềm vui rất lạ: dù chỉ mới 50 tuổi nhưng chi thích được gọi là cụ cố, chỉ mong mình được già. Vì
vậy, cụ cố Hồng rất mong bố chết để được lên ngôi thành cố tổ. Khi ai nấy hỏi gì cố Hồng cũng đều
trả lời "Biết rồi, khổ lắm, nói mãi". Trong lúc tang gia bối rối, ông con trai cả lặp đi lặp lại câu nói trên
đến 1872 lần. Đã bao nhiêu lần cố Hồng tập dượt khóc trước gương chờ ngày bố chết để thiên hạ


phải trầm trồ khen rằng con trai lớn đã già đến thế kia kìa. Chỉ để nghe 1 câu nói ấy, cố Hồng sẵn
sàng chờ cho bố chết.
Người tiếp theo mà ta phải kể đến đó là vợ chồng Văn Minh và ông Typn. Ông Typn sung sướng vì
nhân dịp chết của cụ tổ được tung ra mốt tang táo bạo, để báo chí Bắc Nam đến đưa tin, để những
tầng lớp danh giá sử dụng mốt tang của mình. Vợ chồng Văn Mình coi ngày chết của cụ tổ như 1
sàn diễn, 1 dịp để quảng bá, để làm ăn kinh tế cho nên cũng sung sướng vô cùng. Ngoài ra, người

hạnh phúc tiếp theo phải kể đến đó là cô Tuyết. Trước ngày cụ chết, Tuyết bị lộ thông tin là hẹn giai
ra nhà nghỉ. Cả gia đình đang lo tin cô Tuyết hư hỏng loang ra khắp thành phố, đang lúng túng, bối
rối thì cụ chết thật. Và thế là họ đã biến cái bối rối của cô Tuyết thành cái bối rối của tang gia. Nhân
dịp này, Tuyết cũng ăn mặc từ cái áo hở trong hở ngoài đến cái mũ mấn xinh xinh để chứng minh
cho thiên hạ thấy rằng Tuyết mới mất nửa chữ trinh. Khuôn mặt Tuyết cứ ngây thơ, buồn vô cùng.
Cứ tưởng Tuyết buồn cho người quá cố nhưng kì thực cô đang buồn như sự hờn giận: Sao nhà có
việc quan trọng thế này mà người tình mãi chẳng đến. Ta cũng không thể bỏ qua một người hạnh
phúc khác đó là cậu Tú Tân. Cậu mong ngày cụ chết để được thực hành, để được chụp ảnh bởi cái
máy ảnh bấy lâu nay chưa có cơ hội để dùng. Hôm ấy Tú Tân trổ tài, lăng xăng như 1 nhà đạo diễn,
cáu kỉnh quắt nhặng hết lên. Rõ ràng gia đình này ai cũng đang bối rối nhưng lại bối rối để tổ chức 1
đám tang thật thịnh soạn, thật lịch sự mà không phải bối rối với người đã mất. Nhưng có lẽ người
hạnh phúc nhất trong t/p này đó là ông Phán mọc sừng. Dù không biết rằng cái chết của cụ cố tổ
đem lại được cho mình bao nhiêu đồng, nhưng ông Phán không ngờ rằng cái đôi sừng vô hình của
mình lại đáng giá đến vậy.
Thế đấy, trong một gia đình toàn những con người ruột thịt với nhau mà lại đối xử như vạy thì thử
hỏi cả xã hội này sẽ trở nên như thế nào? Đó đã được phản ánh hết sức rõ nét qua ngòi bút của tác
giả thể hiện cái nhìn đầy châm chọc đối với xã hội học đòi thời kì bấy giờ.