Dạy con kiểu nhật giai đoạn 1 tuổi

\'

T�ASOOl(S
edg& b the lur&

�

KllA XU TB•
DQ.NQ • xA e¢1

L.A.0


cAcVIEC cAN LAM
KHI TRE I TU6I
•

?

BU'cYC d i khien nao tre phat tri�n linh hoi.tt
D�t ra mvc tieu va hoan thanh no
Nhc'r vi�c di Mng hai cMn, b9 niio con ngrr&i dii phat trifo m9t each
linh ho�t. Khi tre drrqc I tucii, be chuy�n tlr bo Mng Mn chan sang di Mng
hai cMn, day la brr&c tien h6a d� tre tr<'r thanh m9t con ngrr&i hoan chinh.
Chinh vi v�y, tr9ng di�m trong giao dvc tre giai do�n nay la t�p luy�n d�
tre dfrng vilng Mng hai cMn cua minh va c6 th� brr&c di. Khi tre brr&c,
vling VO niio tm&c tran cilng lam vi�c d� quyet djnh d9 m�nh va phrrOTig
hrr&ng . . . roi truyen thong tin Mn cac CO'. HOTI nfra, khi brr&c di, tre se SIT
dvng cac giac quan nhrr nhin, nghe, sc'r, nhc'r v�y t�o kich thich den vling
tm&c tran nen c6 anh hrr<'rng rat l&n den si.r phat tri�n cua nao trong th&i kl
nay.

TU' giai do!!n lay
den khi di duac
bang hai chan
nh6' va suy nghi rat
nhieu nha vi� di bQ!

Tre se ghi

l

Vi�c su d1,mg tay
a chan se khien n a o tre
hoatdqng.

muon.

~

M�t khac, khi biet di, tre se gifr dm;rc tll' the
keo ding c<)t song 6n djnh trong thCri gian dai
va 6n djnh dm;rc tU' the' ngoi, nen giai do;;tn nay
tre se biet SIT dt,mg hai tay. Tt'r giai do;;tn nay,
bling each dung tay cua minh cam do v�t, roi
dung chung d� chcri, tre c6 th� sIT d1,mg do v�t
ma minh muon va suy nghi den quy lu�t chcri.
Chllng ta hay cling d;;ty tre biet SIT d1,mg tay
chan nhtr m9t phtrong ti�n M lam dfeu minh

sud1;1ng tay
va df:ing cu
Suy nghT, h:Jnh d¢ng
v:i ho:Jn th:Jnh!


TRERA T TH6NG
MINH
Kha nang ciia tre thay d6i tuy vao cac kich thich
Cha m� luon mong muon con minh thong minh. Tuy nhien, con cai hQc
gi6i khong c6 nghia da la thien tai. Trong qua trinh tm&ng thanh, dieu
quan tr9ng doi v&i con ngll'<'ri khong chi la tri thi'.rc ma con ca tri tu� nfra.
Tri tu� la kha nang suy nghi d(\c lap, thOng cam v&i mQi ngIT<'ri, c6 tinh
xa hQi. Ne'u c6 tri tu� at se c6 tri thi'.rc.
Cu on sach nay se gi&i thi�u phIT011g phap giup tre tr& thanh thien tai
v&i tri tu� phi thIT6ng. Bi,m hay kien tri di'rng cho r3.ng "khong th@" va b6
CUQC. Kha nang Cua tre Cao hOTI chUng ta tU'&ng rat nhieu.

a cuon DQy con kiiu Nh¢t (giai doQn o tucSi), toi da de cap de'n vi�c
kich thich kha nang cho tre 0 tucii, giup hinh thanh moi lien ke't (kh&p than
kinh) gifra cac te' bao than kinh da dm7c hinh thanh tll' trong bao thai d@ t;;io
nen cac m;;ich than kinh.
Khi tre dm7c 1 tucii, can khuye'n khich tre thirc hi�n nhieu dieu m&i
V&i tre 1 tucii, dieu quan tr9ng la hQc dU'Q'C hanh d(\ng m&i va bat chm)'c
theo.
D@ lam dU'Q'C nhU' vay, chling ta can kich thich d@ tang so lll'Q'Ilg kh&p
than kinh h011 nfra, tll' d6 tre c6 th@ sii- dv.ng tay, chan, mi�ng m(\t each
thanh th;;io.
V&i cuon sach nay, chling ta se ren luy�n cho vling v6 nao tm&c tran

ciia tre b3.ng each hIT&ng dil.n tre di b3.ng hai chan. Tll' 2 . 000.000 nam
tm&c, t6 tien cua loai ngll'<'ri hi�n d;;ii (VU'Q'Il ngll'<'ri va ngll'<'ri nguyen thlly)


da biet SIT di.mg viing VO nao tnr&c tran nen nao b9 cua con ngm'ri da to Ien.
Hon nfra, nhfrng nghien ci'.ru ve khoa h9c nao bQ gan day ding cho r�ng
con ngm'ri se "thong minh" hon neu ren luy�n viing VO nao tnr&c tr{m.
Bi;i.n c6 biet r�ng tre m&i sinh da c6 th� nMn di�n khu6n m�t ngm'ri?
Hay m9t dfra tre 2-3 tuan tu6i da c6 th� Mt chIT&c bi�u hi�n tren khu6n
m�t ngm'ri khac?
1 tu6i chU'a phai da IDUQn, bi;i.n hay ti;i.o cho tre nhfrng kich thich roi
khen ngQ'i tre

Tre con s& hfru nhfrng nang l\rc tuy�t vCri hon sfrc tIT&ng tm;mg cua
chung ta. Hay ti;i.o hfrng thU cho tre va neu tre lam dm;rc, hay khen ngQ'i tre.
Nao b9 cua tre 1 tu6i vh dang trong qua trinh pMt tri�n. Cha m� hay
thm'mg xuyen mang li;i.i nhi'eu kich thich cho tre d� khO'.i gQ'i nhi'eu hon nfra
kha nang cua tre.


GIAO DUC GIAI
DOAN1TUOI
?

.

Tai sao can giao due khi tre I tu bi? B�n c6 biet r�ng tri tu� cua ]oai
ngtr<'ri phat triE!n khi c6 thi! dtmg th�ng vii di dm;rc b�ng hai chan khong?
Doi v&:i tre cling v�y. khi dtrQ'c 1 tu6i, tre Mt dau dtmg th�ng vii di dtrQ'c
bing hai chan. Vl the, can giao due d(lc bi�t doi v&:i nao b(l cua tre trong giai

doan nay.


DACDIEM CUA TRE
CJ GIAIDOAN 1 TU6I
?

•

?

•

Khi tre biet di, the gi6i rQng UYn m& ra trU'6'c mi\t tre, von tir
ngfr ciing tang len nhanh chong
Khac bi�t gifra con trai va con gai
Khi m&i sinh, tre chi biet nhfrng ph:in tmg hay con gQi la ph:in X<).
nguyen thUy. Sau khoang m9t nam, nao b9 cua tre da pbat tri@n ga'.p doi,
n�ng khoang 9oog, cO' th@ cfing da cirng cap, biet dirng vfrng m9t minh sau
khi trai qua giai do().n l�y roi bO.
Khi biet di, ph().m vi ho().t d9ng cua tre cfi.ng m& r9ng, tre bil.t d'au hirng
thu v&i m9i thfr xung quanh minh. Luc nay, tre da bil.t d'au c6 nhfrng s&
thich cua rieng minh va biit d'fiu xua'.t hi�n S\l' kbac nhau gifra con trai Va con
gai.
Con trai se c6 khuynh hrr&ng thich t\l' chO'i trong the gi&i cua minh, con
con gai thich giao tiep v&i m9i ngm'ri. Luc nay, tre vfin chrra th@ n6i tbanh
cau nhrmg da c6 th@ n6i nhfrng tu dO'Il gian va biet cac d()ng tac chao Mi,
von tu cua tre tang nhanh va chUng bil.t d'au htmg thU kham pba m9i th(r
quanh minh.
Giai do().n nay la giai do().n tre bil.t d'au c6 chinh kien va th@ hi�n r5 yeu

ghet cua chinh minh. Doi v&i nhfrng thfr tre khong thich hay khong muon,
tre se luon mi�ng n6i "khong". Cho nen, ngay tu khi o tu6i, b().n phai cM y
kien tri giao tiep v&i tre.


hn

Khongthay cloi

Khi giao tiep, b�n hay nhln
vao mAt tre v6'i anh mAt yeu

I/

5dlfu quyft Olnh tre c6 � naothlfn �I.

Ne u b�n thay do i phuang
phap d�y tre m0t each tuy
ti�n se l am mat hung thu cua
tre. Cho nen, hay can nhAc va
dua ra m6t phuang Mp
y
tre, roi kientri lam t o kh6 g
di.lac thaydoi.

,

Khongso sanh con minh
nu1gin ·

Khong ph

I �
cung gi6ng nhau ma nguac �
moi dua tre c6 slf
. khac nhau rat
Ion. B�n khong duac sot ru¢t
khi con mlnh ·khong the lam
cai nay• hay "khong the lam cai
kia". Hay kien tri luy�n t� p cho
tre tCrng chut, tCrngchut m0t.

7

thuang. Khi b�n djnh gi6'i
thi�u cho tre biet do v�t gi,
hay cho tre nhin t h a y do
v�td6.

,.

KhongdUf1C that hli'a vm tre,
i 61:
n o h�
·

'•

E>� s6ng c6 nguyen tAc,
6Tri. nhat d!nh phai gia lc':li

�6itre.


(
Kha nang cua tre 6'n hon
muc chung ta ttJang. Neu b�n
khong giu vCtng l�p truc1ng
S- d
bj re thuye phl)C.
E>oi khi b �n h a y la ba m�
nghiem kh�c.


TAISAO TRE LAI C6
GIAIDOAN BV6NG
BINH?
•

•

•

?

Nhii-ng dU-a tre c6 vim g V O nao trtr6'c tran phiit tri�n s e khong
c6 giai do�n btr6'ng binh
Ba nguyen nhan sinh ra btr6'ng binh
Khi tre hon 1 tu6i, nhieu cha m� phai doi di�n v&i giai do1;1n btr&ng binh
cua con. B1;1n hay phai doi di�n v&i nhfrng tinh huong nhtr: "Con di tam
nhe?", "Khong", "Thay bim nao", "Khong". Neu 16.c d6 b1;1n bat ep tre thi.rc

hi�n theo y minh, tre se kh6c to len dg phan khang. Nhfrng tinh huong nhtr
v�y khien khong it ba m� m�t moi.
Tuy nhien, giai do1;1n btr&ng binh nay thi.rc ra la ket qua cua vi�c cha m�
da t1;10 ra mOi trm'mg dg tre c6 y muon phan khang. ve van de nay, c6 ba
nguyen nhan sau :
1. Vung V O nao tm&c tran phat trign chtra day du
2. Don thuan la do ich ky
3. C6 nguyen nhan gi d6 khien tre khOng thich


Nguyen nhan 1: Vung VO nao lam vi�c kem t:;io nen phan (mg khien tre
ci.r tuy�t nhi:rng di'eu m&i, nhi:rng di'eu tre kh6ng biet. Biing each ren luy�n
vilng VO nao tm&c tran theo phmmg phap cua cu on sach nay, dan dan
chllng ta se giup tre cai thi�n. Thi.re te, nhi:rng dt'.ra tre da UlrQ'C ren luy�n
vilng VO nao tm&c tran ti'r khi 0 tu6i se kh6ng c6 giai do::in bir&ng binh nay.
Nguyen nhan 2: Nhi:rng dt'.ra tre ich kY quan sat rat ky cha m� chllng.
Neu chllng biet rling ct'.r nhong nheo, nai ni chllng se dirqc dap (mg thi
chllng cang ngay cang nai ni. Trm'mg hqp nay cha ml! can to thai d9 cirong
quyet v&i tre, tuy�t aoi kh6ng dap (mg nhi:rng doi hoi VO ly cua tre.
Nguyen nhan 3: C6 thg c6 mc;>t nguyen nhan nao d6 khien tre kh6ng
thich ho�c SQ'. B:;tn hay quan sat ey nhi:rng di'eu tre thich, tre ghet va bigu
hi�n cua tre khi ghet cai d6 roi lo:;ii bo nhi:rng nguyen nhan lam tre ghet,
nhir v�y se lam cho tre d& bir&ng binh h on.
Nhrmg du & trm'mg hqp nao, neu b:;in qua hilt ep se cang lam tre bir&ng
binh h on. Hay tich ci.rc giao tiep v&i tre, n6i chuy�n dg tre kh6ng n6i
"kh6ng" ni:ra. Dong th&i, b:;in phai higu dirqc s<'r thich ciing nhir ca tinh cua
tre ti'r trong nhi:rng sinh ho:;it hang ngay, roi kien tri uon nfo tre.


DIEU CHU y KHI MANG TRE

1

2

Mang ngay
Neu tre lam dieu gi d6 khong
dung, b�n h a y mAng ngay
luc d6 de tre biet dllqc t�i sao
minh bi mAng.

4

5

hay ra ngoai,
ban CUnQ khonQ dtl<1C

E>U'ng mang tre dai

3
Ou a nha

Bat tre lang nghe
E>e tr e hieu va slla dllqc dieu

mlnh lam sai, nh:lt dinh ban
phai nghe th:ly tre phan h 6i
•vang• khi bi mfog d e tre
nha dllqc lam nhll the n ao
maidung.

.

Neu cling mqt viec sai ma c6
luc b�n mAng c6 luc kh6ng
mAng thi tre se khon g phan
biet dllqc the nao mai dung.
B�n phai nhat quan trong viec
mAng tre de d�y cho tre biet
nhi:fng dieu kh6ng nen lam.

y
Neu �n thay d6i each mAng tre
tuy theo hoiln canh xung quanh,
tre se nh�n thay va IQi d1,mg dieu
d6. Ke ca ngay trllac m�t nglloi
ngoal, b�n cung can nghiem
hAc mAng tre neu tre lam sai.

a· .

MAng la mqt each giao d\lc

chll dung bien n6 tra thanh

t�t x a u cua m�. Khong nen
mAng tre qua lau, vi nhll v�y

se khOng hieu qua.

MUT TAY GAY TRO NGJ;\I C HO GIAO Dl,.IC

E>�

tre s6'm b6 th6i

N�u tre kh6ng thfch di�u gl d6

p h ;ln khang.

nh.rng bl b3t phAi l�m. tre se c6

quen n�y. ban My tlm ra nguyen

th61 quen m1H tay. Hl�n tuc;ing

nhan khltfo tre khOng thfch dl�u

molt tay bi�u hl�n tre dang t�p

d6 r6i loal b6 n6.

trung chU y Mn bfo than, d� t6 ra

.



TAISAO CAN GIAO
DUCS0M?
•

•

Tang sohrc;mg kh6'p than kinh va tang cm'mg m1.1ch than kinh
cho tre t nrO-c 3 tufii
Tang sohrQ'I1g kh&p than kinh cua tre
Trang nao b9 c6 cac te bao than kinh dam nhi�m vi�c truyen d;;i.t thong
tin. Cac te bao than kinh nay dtrQ'C t;;i.o ra tir trong bao thai nen aen khi sinh
ra, tre hau nhtr da c6 du so ltrQ'I1g te bao cua ca CUQC dCri. Tuy nhien, do so
ltrQ'I1g cac kh&p than kinh it nen gifra cac tebao than kinh khong c6 si.r lien
ket, c6 nghfa la hau nhtr khong c6 cac m;;i.ch than kinh. Cac kh&p than kinh
giup lien ket gifra cac tebao than kinh se tang dan Jen nh& vao qua trinh
lam vi�c cua nao b9 tir sau khi tre dtrQ'C sinh ra va d;;i.t dtrQ'C m?t d9 cao
nha'.t trong kho:i.ng tir 8 thang tu6i aen trn&c 3 tu6i.
Dtr&i day ]a SO' do djch chuygn ve m?t d<) trung binh cua cac kh&p than
kinh tuy theo d9 tu6i. Hau Mt cac tre deu ttrO'Ilg ling v&i dtr&ng cong tren
SO' do nay, nhtrng neu trn&c 3 tu6i chUng ta gay ra nhfrng kich thich thich
hqp cho tre thi m?t d9 kh&p than kinh c6 thg cao hO'Il. M?t d9 kh&p than
kinh cao ding c6 nghfa ding si.r ket noi m;;i.ch than kinh dtrQ'C tang m&ng.
Nhtr v?y, tre se c6 nang Ii.re quyet doan, SIT di.mg chan tay m9t each kheo leo
hO'Il, d6 chinh la "b9 nao thien tai". Vi�c kich thich ta'.t ca cac vling cua nao
b9 nMm tang m&ng so l1rQ'I1g kh&p than kinh nhieu nha'.t co thg khi tre 1
tu6i Se giup Chung CO CUQC song phong phu khi trn6ng tbanh.
Khi tre 1 tu6i, m6i ngay deu la nhfrng bai hQc. Chllng ta hay mang l;;i.i
cho tre nhfrng kich thich phU hqp v&i si.r pbat trign cua tre dg m& r<)ng hO'Il
the' gi&i trn&c mil.t tre.
Dinh digm m?t d9 kh&p than kinh cua tre trn&c 3 tu6i


30

Wlng th lnh gl6c
• ·M�t dQ trung blnh
khop than kinh a
nhi�u dQ tu6i/P. R.

10
•

0

•

1

•

2

•

3

•

4

•

5

•

6

•

7

•

8

•

9

•

�

•

TI

•

U

•

U

•

M

•

�

•

�

•

V

•

•

•

� � m

Hutten/ocher {1996)

D�ll.lll

Nhrr tren so- do, sau khi m�t d9 kh&p than kinh dc;i.t den dinh digm se
bat dau giam dan. Dieu nay la do kh&p than kinh cua tebao than kinh
khong drr<1c sli' dv.ng chet di theo w che di truyen. Nhrmg du da di qua giai
doc;i.n dinh digm, kh&p than kinh v�n c6 thg tang Ien nher S\f luy�n t�p.
Nhrmg chi la tang duvc & m9t m(rc d9 khong thg hi�n drr<1c tren drrerng
cong cua SO" do. Neu so lrrQ'Ilg kh&p than kinh tang len thi cac tebao than
kinh da dITQ'C ket noi se mc;tnh hO"Il. Do d6, dieu quan tr9ng la tiep tvc th\]'C
hi�n phrrO"ng phap dg gay kich thich cho naob9 tre.

Suy nghi

V�n d(>ng

Vung v6 nao tru6'c tran ho�t dqng

Thong tin dii duc;ic quyet d!nh a vung

se giup tre quyet d!nh m¢t vi�c gl

v6 nao tru6c tran se duc;ic gUi den vung

d6, thlfc hi�n hanh dqng bAt chu6'c,

v�n dqng thOng qua vun g v�n dqng

ph6ng doan hanh dqng tie p theo,

bo sung. sau d6 duc;ic truyen t6'i co bAp.

ghi nh6'ti.lm thoi.

noi thy'c hi�n v�n dqng thy'c sv. Ngoai
nhong philn ling do philn x�. con l�i tat
ca cac ho�t d(>ng d�u thOng qua vung
v�n dqng

.


ri thuc
Nhung thong tin tre m� t thay tai
n ghe se dltphia sau (thuy dinh, thuy thai ducmg,

thuy cham) v6'i tu each la cac tri thvc.
Neu nhung thong tin d6 bi kich thich
Se dl!Q'C glti den vung tien v�n
dc}ng thong qua thuy tran de

c6 the v�n d(>ng tot hon.


TE BAO THAN KINH
vA KH6'P THAN
KINH CHI HUY NAO
B6LAMVIEC
•

•

Tl}.O nen die ffil}.Ch th'an kinh d� truyen dl}.t thong tin ml}.nh
hO'Il, nhanh hO'Il
Kh&p than kinh va d9 tu6i

Kh(yp th'an kinh/1mm3
Khop th�n kinh/1 mm'

4

Slnh
ra

2

4

s

n

�

1

2

s

n

�

D

�

�

m

�

• M61 quan �gill> �tc'.1¢ kMp th!n klnhvung th! gl!c
than�! vi d� tu6V P.R. Huttenlocher(l990)

LITQ'Ilg kh&p than kinh cua vling thj giac d::it dinh di�m <'r 8 thang tu6i,
trong giai do::in nay, nhfrng ho::it d(>ng CO' ban cua thi giac da hoan thi�n.


Ttro-ng tir nhtr v�y, & cac VU.ng khac ding c6 giai do;;tn dinh digm cti a cac
kh&p than kinh.

Nao phat trien
trong glai do�n au tho

Trpng luqng cua n ao va d9 tu6i
(%)

(%)
100

I

so

100

Nao

Nao

80
---'
• ------Ca quan 11¢1 1'11!1

60

60
40
20

0

Ca quan slnh san

�tudl
1

s

10

15

20

O�tudl
0 1

10

15

20

•sl! t3ng tnJcl'ng va ph�t
tr�n cOa nao lxY /-SIJ �t trl�n cOa M<> bO
•Theo ngu6n

vacatMtr�·(19s1tKubota Klsou)

·

Den 5 tu6i, nao tre da to ganbang nao ngm'ri. trn&ng thanh. Nao l&n
dan len thg hi�n d.ng gifra cac tebao than kinh da hinh thanh cac lien ke't
nher vao cac kh&p than kinh dg ho;;tt d(mg tot.


-

·�·
Nao bq cua ta
th�c ra rit aang
kinh ng�c!
So v&i cac b9 pMn khac, S\f tang tmang cua nao b9 rat nhanh. Dieu
quan tr9ng la pha.i s&m l�p di l�p l�i cac kich thich cho nao b9 cua tre nMm
ket noi cac m�ch than kinh cang nhieu cang tot.
Luyen t�p l�p di l�p l�i nhieu Ian se lam tang cac m�ch than kinh
Trong nao c6 cac tebao than kinh duvc hinh thanh tir ba nhan to la
than tebao mang nhan, phan du6i gai keo d:'ti ra tir than tebao va sQ1 trvc.
Dau sQ1 tn,IC se lien ket v&i du6i gai cua tebao than kinh khac t�o nen m�ch
than kinh dg thong tin drrQ'c truyen d�t qua.
Ngm'ri ta gQi chung phan ke h& gifr vai tro ke't noi du6i gai v&i dau sQ1
trvc la kh&p than kinh, cac kh&p than kinh dU'Q'C t�o ra nh<'r viec bat nao b9
lam viec dg SIT dvng cac te bao than kinh. C6 nghla la neu chUng ta tang CO"
hQi dg nao b<) suy nghI va hanh d<)ng, so lrrQ'llg cac kh&p than kinh cilng tir
d6 tang !en, nhrr v�y se cang nhieu cac m�ch than kinh dU'Q'C hinh thanh.


Soi true

Trong tUi kh&p than kinh c6 chat d�n truyen than kinh. Neu thong tin
than kinh dtrQ'C truyen den, tui kh{rp than kinh Se di chuy@n, chat dfo
truyen than kinh dtrQ'C phat ra va b<) pMn nh�n cam (receptor) Se tiep
nh�n.
Nhrmg, nao b<) c6 sfrc tang trmmg dang kinh ngq.c cua tre cilng c6 CO'
che loq.i bO dan cac mq.ch than kinh khong SIT d\lng den. Tuy nhien, vi�c SIT
d\lng nao b<) thong qua luy�n t�p se lam tang cac kh&p than kinh, giup ket
noi dtrQ'C cac mq.ch than kinh. Do d6, can giup tre hQC t�p hang ngay,
thtremg xuyen thay d6i each hQC d@ tre khong chii.n, can kien tri Juy�n t�p

lij.p di lij.p lq.i nhi'eu Jan d@ tre thanh thq.o va dan dan v�n d\lng du·9·c vao
CUQC song.


Hon nfra, ngmn ta n6i rang vling so 10 (vling tnr&c trim), nam & phia
ngoai cling cua vling vo nao tnr&c tran, la vling chi c6 & con ngll'Cri, hau nhll'
chi bat dau lam vi�c tir khocing s tu6i. Nhrmg chung ta c6 th@ thuc d�y n6
lam vi�c tir khi 1 tu6i. Vung trll'&C trim nay la vling hoc;it d9ng khi ta tien
hanh dong thCri hai vi�c. Vi dl,l, neu ta vira di b9 vira lam m9t vi�c gi d6 thi
cac te bao than kinh (y vling ay se ket noi v&i nhau nher vao cac kh&p than
kinh, va mc;ich than kinh Se dU'Q'C tc;io ra giup cho vling nay hoc;it d<)ng.
Tat nhien, day la dfeu kh6 v&i m9t dl:ra tre 1 tu6i nhrmg neu bc;in kien tri
hll'&ng dfo tre bang tat ca tinh yeu thll'ong thi vling tnr&c tran cua tre ding
c6 th@ lam vi�c tir rat s&m.


V0NGV6NAO
TRVO'c TRAN
QUYE TD!NH TRf
THONG MINH CUA
TRE
,

"Um them vi�c gi d6 khi di b(l" giup t�o nen b(l nao thien tai
Ren luyen tir s&rn "vting so 10" - vting chi c6 & con ngtr&i

a day t6i xin giai thich m9t chUt ve nao b9 d� cac b;;in c6 th� SIT dvng
quy�n sach nay m(>t each hieu qua. Hinh ve & trang ben phai la "Ban do VO
nao Brodmann" da chia nao b9 thanh 52 vting dl)'a vao ho;;it d(>ng cua d;;ii
nao va dU'Q'C danh SO trrO'Ilg (mg nhrr hinh ve trong ban do.

D;;ii nao drrQ'c chia thanh 5 thlly d6 la: thlly tran, thlly dinh, thlly ch�m,
thuy thai drrO'Ilg va thuy dao, ngrrm ta gQi ph'iin phia tm&c cua thlly tran la
vting VO nao trrr&c tran.
Trong cuon sach nay, t6i c6 nhil.c nhieu den thu?t ngfr gQi la vting VO
nao tm&c tran, d6 chinh la "nO'.i suy nghi" quyet dinh ra tat ca cac hanh
d(>ng. Vi dv vting so 46 giup con ngrrm ghi nh& S\J' v?t, S\J' viec t;;im thm (tri
nh& lam viec), vting so 44 giup con ngrrm phan doan hanh d(>ng tiep theo
hay biit chrr&c. . . Ho�c khi chUng ta di b9 hay SIT dvng tay chan theo y thfrc
cua minh thi nhat dinh vting so 46 se lam viec d� quyet dinh xem se ho;;it
d(>ng nhrr the nao, sau d6 truyen d;;it thong tin d6 den vting v?n d(>ng (vting


so 6 va vling so 4) roi m&i xay ra hanh dong tht,rc te.
Vling so 10 nam phia ngoai cling cua vling VO nao tnr&c tran, la vling
d�c biet chi c6 er con ngmn, vling nay lam viec khi chung ta "Tien hanh
dong thCri hai viec", "Tien hanh cong viec c6 thfr tg", "Kigm soat tinh cam".
Neu kien tri luyen t�p vling nay se giup tre d@ dang giai quyet cac cong viec.
Vling nay phat trign me;tnh nhat tl:r khoang 5 tu6i.
Doi v&i tre 1 tu6i, chung ta c6 thg gay kich thich cho vling so 10 bang
each "vira di ho vira lam mot viec gi d6" ho�c hanh dong hay thao tac hai
viec cling mot luc.
Be;tn vira cho tre di ho vira nhin canh v�t xung quanh, n6i chuyen v&i tre
hay cho tre dl:tng le;ti dg che;tm vao mot cai gi do se ia bai t�p rat tot M luyen
t�p vling VO nao trrr&c tran ding nhrrvling so 10 cho tre.
Be;tn hay danh nhi'eu thCri gian dg cho tre c6 nhieu phat hien va trai
nghiem, nhrrv�y se thuc dgy vling so 10 cua tre phat trign.

Ban

o

o nao

rodm n

THUY TR

IQ@iiiit·ti
7

19

VONG eve
TRVCKTRAN

18

11
22


37

VU GV6NAO
TRVdCTRAN

20

U GS

VU GS

VU GS644

10

46

D�y la vung quan trQng d� thl!c hi. n

Vung nay lam vi. c d! hi u xem d6i

f>�y la vungNquy t doan·: khi c6 hanh

cac "hanh d(>ng c6 y thllc", n6 lam

phllang dang nghi gl hay de bM

d<}ng nao d6 s�p xay ra, vung nay

vi�c de suy nghi nh ung slf v�t. slj

c huac lam d ieu gi d6. Vung nay

lam vi�c truoc tien. f>ay cung la vung

vi�c phac t �p nhlf sang t(;'lo hay kiem

cung lam vi�c ca khi dV doan sv v�t,

luu tru tr( nho lam vi�c.

soat tlnh cam. Vung trlfoc tran cling

Slf Vi�C.

tllO'ng V nhll v. y.

Vila di � b�n - d�y tho tr�
nh(lng dSu hlty nhu'Ng«Icon ch6 m�u tting"hay'C(la
�ng Wnh co mili rat thorn·. . .
� ghlp tr� ghl nhO c�h cola mlnh.

�
�

NG CAO NA G lt,IC
NHC

T$t d nh(lng dm n�n cola co
thl nhu nhln. ngUi, sis SI/ 1r�t
hay nghe .Im thanh cua thl
giOi xung quanh � tkh liiy vao "° nao phla sau �
hlnh thanh �n trl thllc.