Dàn ý phân tích đoạn thơ sau trong trích đoạn đất nước để thấy được các định nghĩa của tác giả về đn có gì mới lạ sâu sắc

Sharing the value

Phân tích đoạn thơ sau trong trích đoạn "Đất nước" (NKĐ) để
thấy được các định nghĩa của tác giả về ĐN có gì mới lạ, sâu
sắc:
" Đất là nơi anh đến trường
...
...làm nên Đất Nước muôn đời"
I.MB
II.TB
1. Những định nghĩa mới mẻ của Nguyễn Khoa Điềm
a. Định nghĩa bằng lối chiết tự
- Cụm từ Đất Nước được tác giả tách ra thành 2 yếu tố là Đất và Nước.
- Đây là cách định nghĩa dựa trên cơ sở triết học về sự hòa hợp của 2 yếu tố tạo nên một
vật thể, một khái niệm gắn bó.
- Tuy nhiên khi tách 2 yếu tố nói trên, tác giả gắn liền với câu chuyện tình yêu của đôi
lứa:
"Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm"
- Đó là những hành động, việc làm hết sức cụ thể, quen thuộc của mỗi cá nhân. Tuy nhiên
khi hợp lại 2 yếu tố đó, tác giả muốn lí giải rằng Đất và Nước là riêng, anh và em cũng
riêng, nhưng khi kết hợp lại sẽ thành "ta", "chúng ta" :
"Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm"
- Đất Nước gắn liền với tình yêu của con người là một cách nhìn nhận riêng của NKĐ,
vừa chính luận lại vừa trữ tình.
Liên hệ: Chiếc khăn => kỉ niệm tình yêu
"Khăn thương nhớ ai
Khăn vắt trên vai..."
b. ĐN là không gian địa lí và thời gian lịch sử

Sharing the value
-Thời gian đằng đẵng, không gian mênh mông:
"Đất là nơi con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc
Nước là nơi con cá ngư ông móng nước biển khơi"
- Sau đó tác giả viết tiếp:
"Đất là nơi chim về, Nước là nơi rồng ở"
- Như vậy trên chiều rộng của không gian địa lí và chiều dài của lịch sử, ĐN hiện hình
qua một số hình ảnh, địa danh, câu chuyện lịch sử. Hay nói cách khác, ĐN bắt đầu từ
những câu chuyện lịch sử, từ những địa danh trở thành thắng cảnh. Ở đây, tác giả trích
hai mẩu chuyện lịch sử: Con Rồng Cháu Tiên, ngày giỗ Tổ. Ở định nghĩa thứ 2, ta thấy
tác giả đi vào đời sống tâm linh của mỗi người, cũng là vẻ đẹp của đời sống văn hóa dân
tộc. Chuyện Con Rồng Cháu Tiên gợi huyết thống đồng bào yêu thương, đùm bọc lẫn
nhau. Trong khi đó, ngày giỗ Tổ vừa là một nét đẹp phong tục văn hóa, vừa là đạo lí
"Uống nước nhớ nguồn". Chỉ cần một chi tiết nhỏ "cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ", tác giả đã
nói được bao nhiêu ý nghĩa về đạo lí con người Việt Nam.
c. Đây là định nghĩa hết sức đơn giản, gần gũi, đời thường: ĐN là cuộc sống của anh
và em, của mỗi chúng ta
"Trong anh và em hôm nay
Đều có một phần Đất Nước
Khi hai đứa cầm tay
Đất Nước trong chúng ta hài hòa, nồng thắm."
- Phân tích: Với định nghĩa này, hình ảnh ĐN trở nên gần gũi thân thiết hơn. ĐN không
ở đâu xa mà kết tinh hóa thân trong đời sống mỗi người. Sự sống của mỗi cá nhân không
chỉ là riêng của cá thể mà là của nhân dân, Đất Nước. Bởi vì mỗi con người sinh ra đều
được thừa hưởng từ những di sản vật chất, tinh thần của dân tộc. Như vậy, mỗi người đều
cần phải biết ơn Đất Nước, phải biết truyền lại cho thế hệ sau trách nhiệm, tình cảm với
Đất Nước:
"Mai này con ta lớn lên
Con sẽ mang Đất Nước đi xa

Đến những tháng ngày mơ mộng"
d. Định nghĩa 4
“Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình"
Định nghĩa này kết thúc đoạn thơ là lời nhắn nhủ thế hệ trẻ có trách nhiệm đối với đất
nước. Giọng điệu thơ giáo huấn, mang tính chính luận nhưng lại được thể hiện bằng lời


Sharing the value
thủ thỉ tâm tình nhắc nhở: "em ơi em". Tình cảm tha thiết nhưng đầy trách nhiệm lớn lao
khi tác giả sử dụng các từ cầu khiến, bắt buộc "phải", "phải biết", "hóa thân", "làm nên"...
2. Đánh giá chung
-Từ các định nghĩa trên, ta cảm nhận được: Đây là những khám phá mới mẻ độc đáo của
NKĐ về ĐN từ nhiều phương diện khác nhau.
-Đoạn thơ thể hiện tình yêu sâu sắc của tác giả, của nhân dân đ/v ĐN.
-NKĐ góp 1 tiếng nói riêng vào đề tài ĐN trong thơ ca những năm chống Mĩ.