Phân tích Những ngôi sao xa xôi

Những ngôi sao xa xôi
I. Tác giả
- Lê Minh Khuê (1949), quê ở Tình Gia, Thanh Hoá.
- Ra nhập thanh niên xung phong và bắt đầu viết văn năm 1970
- Là cây bút nữ chuyên viết truyện ngắn
- Đề tài: + Trước năm 1975: Viết và cuộc sống và chiến đấu của tuổi trẻ đường
Trường Sơn
+ Sau năm 1975: Các tác phẩm của bà bám sát vào những chuyển biến
của đời sống xã hội và con người trên tinh thần đổi mới.
-

II.

Ngòi bút miêu tả tâm lí của LMK tinh tế, sắc sảo, đặc biệt là nhân vật nữ.
Tác phẩm

1. Hoàn cảnh sáng tác: Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” được sáng tác năm

1970. Đây là một trong những tác phẩm đầu tay của bà.
2. Giá trị nghệ thuật

- Chọn ngôi kể phù hợp: Truyện được kể theo ngôi kể thứ nhất, theo lời kể của
nhân vật chính. Với điểm nhìn, ranh giới giữa nhân vật và người kể chuyện dễ bị
xoá nhoà khiến cho câu chuyện trở nên chân thực, gần gũi, bình dị và đời thường
hơn. Đồng thời lựa chọn ngôi kể này tạo điều kiện để tác giả tập trung miêu tả thế
giới nội tâm khiến cho tâm trạng và cảm xúc của nhân vật hiện lên một cách chân
thực. Đồng thời với ngôi tạo điểm nhìn phù hợp để miêu tả hiện thực cuộc chiến
đấu ở một cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn.
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí: Tinh tế, sắc sảo khiến nhân vật hiện lên thật sống
động.

- Sử dụng linh hoạt các kiểu câu dài ngắn khác nhau: Các câu dài, nhịp chậm
diễn tả được cuộc sống bình yên nơi hang đá, hoặc phù hợp với các đoạn văn miêu
tả cảm xúc. Những câu văn ngắn, nhịp nhanh phù hợp với việc diễn tả sự khẩn
trương, gấp gáp và không khí ác liệt của cuộc chiến.
- Ngôn ngữ và giọng điệu linh hoạt, phù hợp với người kể chuyện – một cô gái Hà
Nội trẻ trung, đáng yêu.
3. Giá trị nội dung: Truyện kể về cuộc chiến đấu của 3 cô gái thanh niên xung
phong trên một cao điểm thuộc một trọng điểm của tuyến đường TS trong những
năm k/c chống Mĩ. Truyện làm nổi bật tâm hồn trong sáng, mộng mơ, tinh thần
kiên cường, dũng cảm, cuộc chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhưng hồn nhiên, lạc
quan, yêu đời của những nữ thanh niên xung phong trong cuộc k/c hào hùng của
dt.
4. Chủ đề: Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, mộng mơ, tinh thần
kiên cường dũng cảm, cuộc chiến đấu đầy hi sinh nhưng rất lạc quan của những cô
gái thanh niên xung phong trên tuyến đường TS. Đó chính là hình ảnh đẹp, tiêu
biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc k/c chống Mĩ.
5. Tóm tắt truyện: Truyện kể về Thao, Phương Định và Nho – những cô gái
còn rất trẻ. Họ hợp thành tổ trinh sát mặt đường và làm việc trên một cao điểm
thuộc một trọng điểm của tuyến đường TS. Hằng ngay họ phải quan sát máy bay
địch ném bom, đo và ước tính khối lượng đất đá, san lấp hố bom và phá bom nổ
chậm để khai thông tuyến đường huyết mạch. Trong một lần phá bom, Nho bị
thương. Cả Phương Định và Thao cứu và chăm sóc cho Nho. Sau đó, cả 3 đón trận
mưa đá đầu mùa trên cao điểm.


6. Tình huống truyện: Truyện xây dựng tình huống truyện đơn giản, đời
thường nhưng có ý nghĩa. Trong một lần phá bom, Nho bị thương. Cả Phương
Định và Thao cứu và chăm sóc cho Nho. Sau đó, cả ba đón trận mưa đá đầu mùa
trên cao điểm.

Đặt nhân vật vào tình huống đó, nhà văn làm nổi bật vẻ đẹp toàn diện, đa
chiều của các nhân vật.Trong chiến đấu thì kiên cường dũng cảm, trong c/s đời
đường thì lạc quan, yêu đời, tâm hồn trong sáng mộng mơ, đặc biệt có tình đồng
chí, đồng đội keo sơn gắn bó.
7. Phân tích ý nghĩa nhan đề truyện: Khi viết về các cô gái thanh niên xung
phong trên tuyến đường TS, LMK đã đặt tên cho tác phẩm của mình là “ Những
ngôi sao xa xôi”. Cách đặt tên này thể hiện sự tinh tế, nhạy cảm và sự liên tưởng
sáng tạo. Những ngôi sao là nguồn sáng vĩnh hằng của không gian và thời gian.
Những ngôi sao đó không rực rỡ như mặt trời, không bàng bạc bao phủ như mặt
trăng, ta phải chú ý mới phát hiện ra. Nhưng chính những ngôi sao ấy đã làm cho
bầu trời sáng thêm, đẹp thêm, lung linh thêm. Nhan đề của truyện này là một ẩn dụ
sâu sắc. Mượn hình ảnh những ngôi sao đang toả sáng trên bầu trời để nói về các
cô gái thanh niên xung phong là một cách so sánh đầy mới mẻ, sáng tạo. Các cô
gái cũng giống như những ngôi sao. Họ đang lấp lánh toả sáng, toả sáng từ những
chiến công thầm lặng, từ tinh thần kiên cường dũng cảm, từ sự lạc quan yêu đời, từ
đời sống nội tâm phong phú. Các cô chính là những ngôi sao xa xôi đang góp một
phần công sức của mình để bầu trời đêm chuyển sang một ngày mới. Ngày mới với
một cuôc đời thật tự do và hạnh phúc trong một đất nước hoà bình thống nhất.