Hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại ban quản lý khu kinh tế quảng ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN A HÙNG

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH
DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI BAN QUẢN LÝ KHU KINH TẾ
QUẢNG NINH
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐỖ QUANG QUÝ


ii
THÁI NGUYÊN - 2014


i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn là công trình nghiên cứu độc lập của bản
thân với sự giúp đỡ của các giáo viên hướng dẫn. Những thông tin, dữ liệu, số
liệu đưa ra trong luận án được trích dẫn rõ ràng, đầy đủ về nguồn gốc. Những số
liệu thu thập và tổng hợp của cá nhân đảm bảo tính khách quan và trung thực.
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2014
Tác giả luận văn

Trần A Hùng

ii
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn tốt nghiệp, tác giả đã
nhận được sự quan tâm giúp đỡ, đóng góp ý kiến của các thầy, cô giáo, các lãnh
đạo, chuyên viên Ban Quản lý Khu kinh tế Quảng Ninh, Sở Kế hoạch và Đầu tư,
UBND huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh.
Tác giả xin gửi lời cám ơn chân thành tới các thầy, cô giáo của Khoa
Quản trị kinh doanh, Khoa đào tạo sau đại học trường Đại học Kinh tế và Quản
trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên, các bạn bè, đồng nghiệp, gia đình và đặc
biệt là PGS.TS Đỗ Quang Quý đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tác giả trong
quá trình thực hiện.
Việc xây dựng và phát triển mô hình Khu kinh tế vẫn còn đang là một
vấn đề mới, thực tiễn kinh nghiệm thẩm định dự án đầu tư để phát triển sản
xuất kinh doanh đối với mô hình kinh tế này ở Việt Nam đang đặt ra nhiều vấn
đề cần được quan tâm giải quyết. Hơn nữa, vốn kiến thức và hiểu biết của tác
giả về vấn đề này còn hạn chế, cho nên luận văn không tránh khỏi những thiếu
sót. Tác giải rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy, cô và các
độc giả quan tâm.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2014
Tác giả luận văn

Trần A Hùng


iii
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU------------------------------------------------------------------------------------------1
2. Mục tiêu nghiên cứu------------------------------------------------------------------------------------------------------2

2.1. Mục tiêu chung........................................................................................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài-----------------------------------------------------------------------2
3.1. Đối tượng nghiên cứu.............................................................................................................................2
3.2. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................................................3
4. Những đóng góp mới của luận văn-----------------------------------------------------------------------------------3
5. Bố cục luận văn------------------------------------------------------------------------------------------------------------4
Chương 1----------------------------------------------------------------------------------------5
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ------------------------------5
1.1. Dự án đầu tư-------------------------------------------------------------------------------------------------------------5
1.1.1. Sự cần thiết phải tiến hành các hoạt động đầu tư theo dự án...............................................................5
1.1.2. Khái niệm và vai trò của dự án đầu tư.................................................................................................5
1.1.2.1. Khái niệm về dự án đầu tư................................................................................................................5
1.1.2.2. Ý nghĩa của dự án đầu tư..................................................................................................................6
1.1.3. Yêu cầu của dự án đầu tư.....................................................................................................................7
1.1.4. Phân loại dự án đầu tư..........................................................................................................................7
1.1.4.1. Xét theo cơ cấu tái sản xuất..............................................................................................................7
1.1.4.2. Xét theo lĩnh vực hoạt động trong xã hội..........................................................................................8
1.1.4.3. Theo các giai đoạn hoạt động của các dự án đầu tư trong quá trình tái sản xuất xã hội...................8
1.1.4.4. Theo nguồn vốn đầu tư dự án...........................................................................................................8
1.1.4.5. Xét theo thời gian thực hiện và phát huy tác dụng để thu hồi vốn đã bỏ ra......................................9
1.1.4.6. Xét theo sự phân cấp quản lý dự án (theo thẩm quyền quyết định hoặc cấp giấy phép đầu tư).......9
1.1.5. Nội dung dự án đầu tư..........................................................................................................................9
1.2. Thẩm định dự án đầu tư----------------------------------------------------------------------------------------------9
1.2.1. Khái niệm thẩm định dự án đầu tư.......................................................................................................9
1.2.2. Mục đích và yêu cầu của công tác thẩm định dự án đầu tư...............................................................10
1.2.3. Nhiệm vụ của công tác thẩm định dự án đầu tư.................................................................................10
1.2.4. Nội dung thẩm định dự án đầu tư.......................................................................................................11
1.2.4.1. Thẩm định tính pháp lý của dự án...................................................................................................11
1.2.4.2. Thẩm định sự cần thiết phải đầu tư và mục tiêu của dự án.............................................................11
1.2.4.3. Thẩm định tính hợp lý của việc lựa chọn địa điểm xây dựng dự án...............................................12

1.2.4.4. Thẩm định thị trường của dự án......................................................................................................12
1.2.4.5. Thẩm định về mặt công nghệ và thiết bị.........................................................................................13
1.2.4.6. Thẩm định các giải pháp kỹ thuật, điều kiện tổ chức, tiến độ thực hiện và quản lý vận hành dự án
......................................................................................................................................................................13
1.2.4.7. Thẩm định đánh giá tác động môi trường.......................................................................................14
1.2.4.8. Thẩm định các nội dung tài chính của dự án..................................................................................14
1.2.4.9. Thẩm định kết quả phân tích kinh tế-xã hội của dự án đầu tư........................................................15
1.2.4.10. Thẩm định hiệu quả đầu tư...........................................................................................................15
1.3. Thẩm tra cấp giấy chứng nhận đầu tư--------------------------------------------------------------------------16
1.4.1.2. Hệ thống văn bản pháp quy.............................................................................................................18
1.4.1.3. Các thông tin có liên quan...............................................................................................................18
1.4.2. Tổ chức thẩm định dự án...................................................................................................................18
1.4.3. Quy trình thực hiện thẩm định dự án.................................................................................................19
1.4.3.1. Hồ sơ thẩm định dự án....................................................................................................................19
1.4.3.2. Nhiệm vụ các nhóm chuyên gia......................................................................................................19
1.5.1. Căn cứ thẩm định cấp phép dự án đầu tư...........................................................................................23
1.5.2. Đội ngũ cán bộ, chuyên viên thẩm định cấp phép đầu tư..................................................................24
1.5.3. Phương tiện thẩm định cấp phép dự án đầu tư...................................................................................25
1.5.4. Tính quy mô, tính chất của dự án thẩm định cấp phép......................................................................25
1.5.4.1. Tác động của quy mô dự án cấp phép.............................................................................................25
1.5.4.2. Tính chất của dự án.........................................................................................................................26
1.5.5. Thời gian và chi phí thẩm định cấp phép dự án đầu tư......................................................................26


iv
Chương 2--------------------------------------------------------------------------------------31
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU-----------------------------------------------------------------31
2.1. Các câu hỏi nghiên cứu ---------------------------------------------------------------------------------------------31
2.2. Phương pháp nghiên cứu-------------------------------------------------------------------------------------------31
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin.........................................................................................................31

2.2.2. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu..............................................................................................32
2.2.3. Các phương pháp phân tích................................................................................................................32
2.3. Chỉ tiêu phân tích-----------------------------------------------------------------------------------------------------33
Chương 3--------------------------------------------------------------------------------------34
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ---------------------------------------34
TẠI BAN QUẢN LÝ KHU KINH TẾ QUẢNG NINH-------------------------------------------------34
3.1. Tổng quan về tình hình phát triển kinh tế xã hội tỉnh Quảng Ninh-------------------------------------34
3.1.1. Khái quát về tỉnh Quảng Ninh...........................................................................................................34
3.1.2. Về tăng trưởng kinh tế.......................................................................................................................36
3.1.4. Đầu tư xã hội......................................................................................................................................37
3.2. Tổng quan về khu kinh tế Quảng Ninh--------------------------------------------------------------------------38
3.2.1. Các khu công nghiệp..........................................................................................................................38
3.2.1.1. Thực trạng phát triển các khu công nghiệp.....................................................................................38
3.2.1.2. Vai trò của các khu công nghiệp trong phát triển công nghiệp và phát triển kinh tế xã hội của tỉnh
Quảng Ninh..................................................................................................................................................39
3.2.1.3. Kết quả thu hút dự án đầu tư tại các khu công nghiệp....................................................................40
3.2.1.4. Đánh giá chung về các KCN ở tỉnh Quảng Ninh............................................................................41
3.2.2. Khu kinh tế Vân Đồn.........................................................................................................................42
3.2.2.1. Ví trí, vai trò của Khu kinh tế Vân Đồn..........................................................................................42
3.2.2.2. Kết quả thu hút các dự án đầu tư.....................................................................................................43
3.2.2.3. Đánh giá chung...............................................................................................................................44
3.3. Quá trình phát triển của ban quản lý khu kinh tế------------------------------------------------------------46
3.3.1. Quyết định thành lập Ban Quản lý.....................................................................................................46
3.3.2. Chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của Ban Quản lý............................................................................46
3.3.3. Cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý........................................................................................................48
3.4.1.1. Về tổ chức thẩm định dự án............................................................................................................49
3.4.1.2. Về đội ngũ cán bộ thẩm định dự án................................................................................................52
3.4.2. Hồ sơ thủ tục cấp phép đầu tư............................................................................................................53
3.4.2.1. Hồ sơ thủ tục thẩm định dự án đầu tư.............................................................................................53
3.4.2.2. Hồ sơ thủ tục cấp Giấy chứng nhận đầu tư.....................................................................................54

3.4.3. Nội dung thẩm định cấp phép dự án đầu tư.......................................................................................55
3.4.4. Quy trình thẩm định cấp phép dự án đầu tư.......................................................................................61
3.4.5. Thực trạng phân cấp thẩm định dự án đầu tư tại Ban Quản lý..........................................................62
3.4.5.1. Đối với dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước.............................................................................62
3.4.5.2. Đối với dự án sử dụng vốn ngoài ngân sách nhà nước...................................................................62
3.5.1.2. Công tác thẩm định dự án đã thể hiện tốt vai trò là công cụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực quản
lý đầu tư phát triển.......................................................................................................................................64
3.5.2. Những tồn tại hạn chế cần hoàn thiện................................................................................................64
3.5.2.1. Nhận thức chưa đầy đủ về thẩm định dự án đầu tư.........................................................................64
3.5.2.2. Phân công thực hiện thẩm định dự án đầu tư chưa rõ ràng.............................................................65
3.5.2.3. Lực lượng cán bộ thẩm định chưa đáp ứng được yêu cầu..............................................................65
3.5.2.4. Một số nội dung thẩm định còn bất cập..........................................................................................66
3.5.3. Nguyên nhân của những tồn tại hạn chế............................................................................................67
3.5.3.1. Nguyên nhân khách quan................................................................................................................67
3.5.3.2. Nguyên nhân chủ quan....................................................................................................................69
Chương 4--------------------------------------------------------------------------------------71
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI BAN QUẢN LÝ KHU KINH
TẾ QUẢNG NINH--------------------------------------------------------------------------71
4.1. Phương hướng phát triển khu kinh tế Quảng Ninh ---------------------------------------------------------71
4.1.1. Chủ trương, chính sách của nhà nước đối với các khu kinh tế trên địa bàn cả nước nói chung và các
khu kinh tế tại tỉnh Quảng Ninh nói riêng...................................................................................................71
4.1.2. Kế hoạch phát triển các khu kinh tế của tỉnh.....................................................................................72


v
4.1.2.1. Kế hoạch phát triển các Khu công nghiệp......................................................................................72
4.1.2.2. Kế hoạch phát triển KKT Vân Đồn................................................................................................74
4.2. Quan điểm hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại ban quản lý khu kinh tế Quảng Ninh76
4.2.1. Thẩm định cấp phép các dự án đầu tư phải tuân thủ những quy định của pháp luật hiện hành........76
4.2.2. Thẩm định cấp phép các dự án đầu tư phải đảm bảo phù hợp quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh

tế xã hội của tỉnh đã công bố........................................................................................................................77
4.2.3.2. Tính khả thi tài chính của dự án......................................................................................................78
4.2.3.3. Giảm thiểu tác động ô nhiễm môi trường.......................................................................................79
4.2.4. Thẩm định cấp phép dự án đầu tư phải nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng và hiệu quả trong quản
lý, hoạt động của dự án đầu tư sau cấp phép...............................................................................................79
4.3. Một số giải pháp hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại ban quản lý khu kinh tế Quảng
Ninh-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------79
4.3.1. Nhóm giải pháp về nâng cao nhận thức đối với công tác thẩm định dự án đầu tư trong điều kiện
mới...............................................................................................................................................................79
4.3.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện về tổ chức thẩm định dự án đầu tư........................................................83
4.3.3. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ chuyên viên thẩm định........................................................90
4.3.4. Nhóm giải pháp hoàn thiện về nội dung thẩm định dự án đầu tư......................................................93
4.3.5. Nhóm giải pháp hoàn thiện về phương pháp thẩm định dự án đầu tư...............................................97
KẾT LUẬN---------------------------------------------------------------------------------------102
PHỤ LỤC---------------------------------------------------------------------------------------105


vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BOT
ĐKKT
FDI
GDP
GPMB
KCN
KCNC
KCX
KKT
KKTM
TNCN

TNDN
USD
VAT
WTO
XHCN

Xây dựng-kinh doanh-chuyển giao
Đặc khu kinh tế
Đầu tư trực tiếp nước ngoài
Tổng sản phẩm quốc nội
Giải phóng mặt bằng
Khu công nghiệp
Khu công nghệ cao
Khu chế xuất
Khu kinh tế
Khu kinh tế mở
Thu nhập cá nhân
Thu nhập doanh nghiệp
Đô la Mỹ
Thuế giá trị gia tăng
Tổ chức Thương mại thế giới
Xã hội chủ nghĩa


vii
DANH MỤC CÁC BẢNG
MỞ ĐẦU------------------------------------------------------------------------------------------1
2. Mục tiêu nghiên cứu------------------------------------------------------------------------------------------------------2
2.1. Mục tiêu chung........................................................................................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài-----------------------------------------------------------------------2

3.1. Đối tượng nghiên cứu.............................................................................................................................2
3.2. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................................................3
4. Những đóng góp mới của luận văn-----------------------------------------------------------------------------------3
5. Bố cục luận văn------------------------------------------------------------------------------------------------------------4
Chương 1----------------------------------------------------------------------------------------5
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ------------------------------5
1.1. Dự án đầu tư-------------------------------------------------------------------------------------------------------------5
1.1.1. Sự cần thiết phải tiến hành các hoạt động đầu tư theo dự án...............................................................5
1.1.2. Khái niệm và vai trò của dự án đầu tư.................................................................................................5
1.1.2.1. Khái niệm về dự án đầu tư................................................................................................................5
1.1.2.2. Ý nghĩa của dự án đầu tư..................................................................................................................6
1.1.3. Yêu cầu của dự án đầu tư.....................................................................................................................7
1.1.4. Phân loại dự án đầu tư..........................................................................................................................7
1.1.4.1. Xét theo cơ cấu tái sản xuất..............................................................................................................7
1.1.4.2. Xét theo lĩnh vực hoạt động trong xã hội..........................................................................................8
1.1.4.3. Theo các giai đoạn hoạt động của các dự án đầu tư trong quá trình tái sản xuất xã hội...................8
1.1.4.4. Theo nguồn vốn đầu tư dự án...........................................................................................................8
1.1.4.5. Xét theo thời gian thực hiện và phát huy tác dụng để thu hồi vốn đã bỏ ra......................................9
1.1.4.6. Xét theo sự phân cấp quản lý dự án (theo thẩm quyền quyết định hoặc cấp giấy phép đầu tư).......9
1.1.5. Nội dung dự án đầu tư..........................................................................................................................9
1.2. Thẩm định dự án đầu tư----------------------------------------------------------------------------------------------9
1.2.1. Khái niệm thẩm định dự án đầu tư.......................................................................................................9
1.2.2. Mục đích và yêu cầu của công tác thẩm định dự án đầu tư...............................................................10
1.2.3. Nhiệm vụ của công tác thẩm định dự án đầu tư.................................................................................10
1.2.4. Nội dung thẩm định dự án đầu tư.......................................................................................................11
1.2.4.1. Thẩm định tính pháp lý của dự án...................................................................................................11
1.2.4.2. Thẩm định sự cần thiết phải đầu tư và mục tiêu của dự án.............................................................11
1.2.4.3. Thẩm định tính hợp lý của việc lựa chọn địa điểm xây dựng dự án...............................................12
1.2.4.4. Thẩm định thị trường của dự án......................................................................................................12
1.2.4.5. Thẩm định về mặt công nghệ và thiết bị.........................................................................................13

1.2.4.6. Thẩm định các giải pháp kỹ thuật, điều kiện tổ chức, tiến độ thực hiện và quản lý vận hành dự án
......................................................................................................................................................................13
1.2.4.7. Thẩm định đánh giá tác động môi trường.......................................................................................14
1.2.4.8. Thẩm định các nội dung tài chính của dự án..................................................................................14
1.2.4.9. Thẩm định kết quả phân tích kinh tế-xã hội của dự án đầu tư........................................................15
1.2.4.10. Thẩm định hiệu quả đầu tư...........................................................................................................15
1.3. Thẩm tra cấp giấy chứng nhận đầu tư--------------------------------------------------------------------------16
1.4.1.2. Hệ thống văn bản pháp quy.............................................................................................................18
1.4.1.3. Các thông tin có liên quan...............................................................................................................18
1.4.2. Tổ chức thẩm định dự án...................................................................................................................18
1.4.3. Quy trình thực hiện thẩm định dự án.................................................................................................19
1.4.3.1. Hồ sơ thẩm định dự án....................................................................................................................19
1.4.3.2. Nhiệm vụ các nhóm chuyên gia......................................................................................................19
Sơ đồ 1.1. Trình tự thực hiện thẩm định dự án đầu tư...........................................................................20
1.5.1. Căn cứ thẩm định cấp phép dự án đầu tư...........................................................................................23
1.5.2. Đội ngũ cán bộ, chuyên viên thẩm định cấp phép đầu tư..................................................................24
1.5.3. Phương tiện thẩm định cấp phép dự án đầu tư...................................................................................25
1.5.4. Tính quy mô, tính chất của dự án thẩm định cấp phép......................................................................25
1.5.4.1. Tác động của quy mô dự án cấp phép.............................................................................................25
1.5.4.2. Tính chất của dự án.........................................................................................................................26
1.5.5. Thời gian và chi phí thẩm định cấp phép dự án đầu tư......................................................................26


viii
Sơ đồ 1.2. Những nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thẩm định..........................................................26
dự án đầu tư tại Ban Quản lý KKT Quảng Ninh....................................................................................26
Chương 2--------------------------------------------------------------------------------------31
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU-----------------------------------------------------------------31
2.1. Các câu hỏi nghiên cứu ---------------------------------------------------------------------------------------------31
2.2. Phương pháp nghiên cứu-------------------------------------------------------------------------------------------31

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin.........................................................................................................31
2.2.2. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu..............................................................................................32
2.2.3. Các phương pháp phân tích................................................................................................................32
2.3. Chỉ tiêu phân tích-----------------------------------------------------------------------------------------------------33
Chương 3--------------------------------------------------------------------------------------34
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ---------------------------------------34
TẠI BAN QUẢN LÝ KHU KINH TẾ QUẢNG NINH-------------------------------------------------34
3.1. Tổng quan về tình hình phát triển kinh tế xã hội tỉnh Quảng Ninh-------------------------------------34
3.1.1. Khái quát về tỉnh Quảng Ninh...........................................................................................................34
3.1.2. Về tăng trưởng kinh tế.......................................................................................................................36
3.1.4. Đầu tư xã hội......................................................................................................................................37
Bảng 3.1 Cơ cấu vốn đầu tư tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2005-2013.....................................................38
Bảng 3.2. Vốn đầu tư tỉnh Quảng Ninh theo ngành ..............................................................................38
3.2. Tổng quan về khu kinh tế Quảng Ninh--------------------------------------------------------------------------38
3.2.1. Các khu công nghiệp..........................................................................................................................38
3.2.1.1. Thực trạng phát triển các khu công nghiệp.....................................................................................38
Bảng 3.3. Danh mục các KCN trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ..............................................................39
tính đến thời điểm năm 2013..................................................................................................................39
3.2.1.2. Vai trò của các khu công nghiệp trong phát triển công nghiệp và phát triển kinh tế xã hội của tỉnh
Quảng Ninh..................................................................................................................................................39
3.2.1.3. Kết quả thu hút dự án đầu tư tại các khu công nghiệp....................................................................40
Bảng 3.4. Một số chỉ tiêu chính về kết quả hoạt động của các KCN.....................................................41
3.2.1.4. Đánh giá chung về các KCN ở tỉnh Quảng Ninh............................................................................41
Bảng 3.5. Một số chỉ tiêu cụ thể tại các KCN........................................................................................42
3.2.2. Khu kinh tế Vân Đồn.........................................................................................................................42
3.2.2.1. Ví trí, vai trò của Khu kinh tế Vân Đồn..........................................................................................42
3.2.2.2. Kết quả thu hút các dự án đầu tư.....................................................................................................43
3.2.2.3. Đánh giá chung...............................................................................................................................44
Bảng 3.6. Thống kê quy mô các dự án cấp phép từ năm 2009 .............................................................45
đến năm 2013 tại các KCN, tỉnh Quảng Ninh........................................................................................45

Bảng 3.7. Thống kê quy mô các dự án cấp phép từ năm 2009 .............................................................45
đến năm 2013 tại KKT Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh...............................................................................45
3.3. Quá trình phát triển của ban quản lý khu kinh tế------------------------------------------------------------46
3.3.1. Quyết định thành lập Ban Quản lý.....................................................................................................46
3.3.2. Chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của Ban Quản lý............................................................................46
3.3.3. Cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý........................................................................................................48
3.4.1.1. Về tổ chức thẩm định dự án............................................................................................................49
3.4.1.2. Về đội ngũ cán bộ thẩm định dự án................................................................................................52
3.4.2. Hồ sơ thủ tục cấp phép đầu tư............................................................................................................53
3.4.2.1. Hồ sơ thủ tục thẩm định dự án đầu tư.............................................................................................53
3.4.2.2. Hồ sơ thủ tục cấp Giấy chứng nhận đầu tư.....................................................................................54
3.4.3. Nội dung thẩm định cấp phép dự án đầu tư.......................................................................................55
3.4.4. Quy trình thẩm định cấp phép dự án đầu tư.......................................................................................61
3.4.5. Thực trạng phân cấp thẩm định dự án đầu tư tại Ban Quản lý..........................................................62
3.4.5.1. Đối với dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước.............................................................................62


ix
3.4.5.2. Đối với dự án sử dụng vốn ngoài ngân sách nhà nước...................................................................62
3.5.1.2. Công tác thẩm định dự án đã thể hiện tốt vai trò là công cụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực quản
lý đầu tư phát triển.......................................................................................................................................64
3.5.2. Những tồn tại hạn chế cần hoàn thiện................................................................................................64
3.5.2.1. Nhận thức chưa đầy đủ về thẩm định dự án đầu tư.........................................................................64
3.5.2.2. Phân công thực hiện thẩm định dự án đầu tư chưa rõ ràng.............................................................65
3.5.2.3. Lực lượng cán bộ thẩm định chưa đáp ứng được yêu cầu..............................................................65
3.5.2.4. Một số nội dung thẩm định còn bất cập..........................................................................................66
Bảng 3.8. Các nhóm dự án đầu tư không hiệu quả tại KKT Vân Đồn ..................................................66
và các KCN tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2010 - 2013............................................................................66
3.5.3. Nguyên nhân của những tồn tại hạn chế............................................................................................67
3.5.3.1. Nguyên nhân khách quan................................................................................................................67

3.5.3.2. Nguyên nhân chủ quan....................................................................................................................69
Chương 4--------------------------------------------------------------------------------------71
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI BAN QUẢN LÝ KHU KINH
TẾ QUẢNG NINH--------------------------------------------------------------------------71
4.1. Phương hướng phát triển khu kinh tế Quảng Ninh ---------------------------------------------------------71
4.1.1. Chủ trương, chính sách của nhà nước đối với các khu kinh tế trên địa bàn cả nước nói chung và các
khu kinh tế tại tỉnh Quảng Ninh nói riêng...................................................................................................71
4.1.2. Kế hoạch phát triển các khu kinh tế của tỉnh.....................................................................................72
4.1.2.1. Kế hoạch phát triển các Khu công nghiệp......................................................................................72
Bảng 4.1. Một số dự án đầu tư trong nước và nước ngoài ....................................................................73
đang được Ban Quản lý hướng dẫn và xúc tiến đầu tư..........................................................................73
Bảng 4.2. Kế hoạch chỉ tiêu đầu tư các Khu công nghiệp đến năm 2015 .............................................74
và định hướng đến năm 2020.................................................................................................................74
4.1.2.2. Kế hoạch phát triển KKT Vân Đồn................................................................................................74
Bảng 4.3. Danh mục dự kiến các dự án ưu tiên xúc tiến đầu tư.............................................................76
trong giai đoạn từ năm 2010 - 2015......................................................................................................76
4.2. Quan điểm hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại ban quản lý khu kinh tế Quảng Ninh76
4.2.1. Thẩm định cấp phép các dự án đầu tư phải tuân thủ những quy định của pháp luật hiện hành........76
4.2.2. Thẩm định cấp phép các dự án đầu tư phải đảm bảo phù hợp quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh
tế xã hội của tỉnh đã công bố........................................................................................................................77
4.2.3.2. Tính khả thi tài chính của dự án......................................................................................................78
4.2.3.3. Giảm thiểu tác động ô nhiễm môi trường.......................................................................................79
4.2.4. Thẩm định cấp phép dự án đầu tư phải nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng và hiệu quả trong quản
lý, hoạt động của dự án đầu tư sau cấp phép...............................................................................................79
4.3. Một số giải pháp hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại ban quản lý khu kinh tế Quảng
Ninh-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------79
4.3.1. Nhóm giải pháp về nâng cao nhận thức đối với công tác thẩm định dự án đầu tư trong điều kiện
mới...............................................................................................................................................................79
4.3.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện về tổ chức thẩm định dự án đầu tư........................................................83
4.3.3. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ chuyên viên thẩm định........................................................90

4.3.4. Nhóm giải pháp hoàn thiện về nội dung thẩm định dự án đầu tư......................................................93
4.3.5. Nhóm giải pháp hoàn thiện về phương pháp thẩm định dự án đầu tư...............................................97
KẾT LUẬN---------------------------------------------------------------------------------------102
PHỤ LỤC---------------------------------------------------------------------------------------105
(Nguồn: theo Quyết định số 2622/QĐ-TTg ngày 31 tháng 12 năm 2013............................................107
của Thủ tướng Chính ..........................................................................................................................107
PHỤ LỤC 2. Tổng hợp tình hình các Dự án đăng ký được cấp giấy Chứng nhận đầu tư vào KKT Vân
Đồn và các KCN đến năm 2013................................................................................................108


x


xi
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU------------------------------------------------------------------------------------------1
2. Mục tiêu nghiên cứu------------------------------------------------------------------------------------------------------2
2.1. Mục tiêu chung........................................................................................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài-----------------------------------------------------------------------2
3.1. Đối tượng nghiên cứu.............................................................................................................................2
3.2. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................................................3
4. Những đóng góp mới của luận văn-----------------------------------------------------------------------------------3
5. Bố cục luận văn------------------------------------------------------------------------------------------------------------4
Chương 1----------------------------------------------------------------------------------------5
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ------------------------------5
1.1. Dự án đầu tư-------------------------------------------------------------------------------------------------------------5
1.1.1. Sự cần thiết phải tiến hành các hoạt động đầu tư theo dự án...............................................................5
1.1.2. Khái niệm và vai trò của dự án đầu tư.................................................................................................5
1.1.2.1. Khái niệm về dự án đầu tư................................................................................................................5
1.1.2.2. Ý nghĩa của dự án đầu tư..................................................................................................................6

1.1.3. Yêu cầu của dự án đầu tư.....................................................................................................................7
1.1.4. Phân loại dự án đầu tư..........................................................................................................................7
1.1.4.1. Xét theo cơ cấu tái sản xuất..............................................................................................................7
1.1.4.2. Xét theo lĩnh vực hoạt động trong xã hội..........................................................................................8
1.1.4.3. Theo các giai đoạn hoạt động của các dự án đầu tư trong quá trình tái sản xuất xã hội...................8
1.1.4.4. Theo nguồn vốn đầu tư dự án...........................................................................................................8
1.1.4.5. Xét theo thời gian thực hiện và phát huy tác dụng để thu hồi vốn đã bỏ ra......................................9
1.1.4.6. Xét theo sự phân cấp quản lý dự án (theo thẩm quyền quyết định hoặc cấp giấy phép đầu tư).......9
1.1.5. Nội dung dự án đầu tư..........................................................................................................................9
1.2. Thẩm định dự án đầu tư----------------------------------------------------------------------------------------------9
1.2.1. Khái niệm thẩm định dự án đầu tư.......................................................................................................9
1.2.2. Mục đích và yêu cầu của công tác thẩm định dự án đầu tư...............................................................10
1.2.3. Nhiệm vụ của công tác thẩm định dự án đầu tư.................................................................................10
1.2.4. Nội dung thẩm định dự án đầu tư.......................................................................................................11
1.2.4.1. Thẩm định tính pháp lý của dự án...................................................................................................11
1.2.4.2. Thẩm định sự cần thiết phải đầu tư và mục tiêu của dự án.............................................................11
1.2.4.3. Thẩm định tính hợp lý của việc lựa chọn địa điểm xây dựng dự án...............................................12
1.2.4.4. Thẩm định thị trường của dự án......................................................................................................12
1.2.4.5. Thẩm định về mặt công nghệ và thiết bị.........................................................................................13
1.2.4.6. Thẩm định các giải pháp kỹ thuật, điều kiện tổ chức, tiến độ thực hiện và quản lý vận hành dự án
......................................................................................................................................................................13
1.2.4.7. Thẩm định đánh giá tác động môi trường.......................................................................................14
1.2.4.8. Thẩm định các nội dung tài chính của dự án..................................................................................14
1.2.4.9. Thẩm định kết quả phân tích kinh tế-xã hội của dự án đầu tư........................................................15
1.2.4.10. Thẩm định hiệu quả đầu tư...........................................................................................................15
1.3. Thẩm tra cấp giấy chứng nhận đầu tư--------------------------------------------------------------------------16
1.4.1.2. Hệ thống văn bản pháp quy.............................................................................................................18
1.4.1.3. Các thông tin có liên quan...............................................................................................................18
1.4.2. Tổ chức thẩm định dự án...................................................................................................................18
1.4.3. Quy trình thực hiện thẩm định dự án.................................................................................................19

1.4.3.1. Hồ sơ thẩm định dự án....................................................................................................................19
1.4.3.2. Nhiệm vụ các nhóm chuyên gia......................................................................................................19
Sơ đồ 1.1. Trình tự thực hiện thẩm định dự án đầu tư...........................................................................20
1.5.1. Căn cứ thẩm định cấp phép dự án đầu tư...........................................................................................23
1.5.2. Đội ngũ cán bộ, chuyên viên thẩm định cấp phép đầu tư..................................................................24
1.5.3. Phương tiện thẩm định cấp phép dự án đầu tư...................................................................................25
1.5.4. Tính quy mô, tính chất của dự án thẩm định cấp phép......................................................................25
1.5.4.1. Tác động của quy mô dự án cấp phép.............................................................................................25
1.5.4.2. Tính chất của dự án.........................................................................................................................26
1.5.5. Thời gian và chi phí thẩm định cấp phép dự án đầu tư......................................................................26


xii
Sơ đồ 1.2. Những nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thẩm định..........................................................26
dự án đầu tư tại Ban Quản lý KKT Quảng Ninh....................................................................................26
Chương 2--------------------------------------------------------------------------------------31
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU-----------------------------------------------------------------31
2.1. Các câu hỏi nghiên cứu ---------------------------------------------------------------------------------------------31
2.2. Phương pháp nghiên cứu-------------------------------------------------------------------------------------------31
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin.........................................................................................................31
2.2.2. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu..............................................................................................32
2.2.3. Các phương pháp phân tích................................................................................................................32
2.3. Chỉ tiêu phân tích-----------------------------------------------------------------------------------------------------33
Chương 3--------------------------------------------------------------------------------------34
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ---------------------------------------34
TẠI BAN QUẢN LÝ KHU KINH TẾ QUẢNG NINH-------------------------------------------------34
3.1. Tổng quan về tình hình phát triển kinh tế xã hội tỉnh Quảng Ninh-------------------------------------34
3.1.1. Khái quát về tỉnh Quảng Ninh...........................................................................................................34
3.1.2. Về tăng trưởng kinh tế.......................................................................................................................36
3.1.4. Đầu tư xã hội......................................................................................................................................37

Bảng 3.1 Cơ cấu vốn đầu tư tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2005-2013.....................................................38
Bảng 3.2. Vốn đầu tư tỉnh Quảng Ninh theo ngành ..............................................................................38
3.2. Tổng quan về khu kinh tế Quảng Ninh--------------------------------------------------------------------------38
3.2.1. Các khu công nghiệp..........................................................................................................................38
3.2.1.1. Thực trạng phát triển các khu công nghiệp.....................................................................................38
Bảng 3.3. Danh mục các KCN trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ..............................................................39
tính đến thời điểm năm 2013..................................................................................................................39
3.2.1.2. Vai trò của các khu công nghiệp trong phát triển công nghiệp và phát triển kinh tế xã hội của tỉnh
Quảng Ninh..................................................................................................................................................39
3.2.1.3. Kết quả thu hút dự án đầu tư tại các khu công nghiệp....................................................................40
Bảng 3.4. Một số chỉ tiêu chính về kết quả hoạt động của các KCN.....................................................41
3.2.1.4. Đánh giá chung về các KCN ở tỉnh Quảng Ninh............................................................................41
Bảng 3.5. Một số chỉ tiêu cụ thể tại các KCN........................................................................................42
3.2.2. Khu kinh tế Vân Đồn.........................................................................................................................42
3.2.2.1. Ví trí, vai trò của Khu kinh tế Vân Đồn..........................................................................................42
3.2.2.2. Kết quả thu hút các dự án đầu tư.....................................................................................................43
3.2.2.3. Đánh giá chung...............................................................................................................................44
Bảng 3.6. Thống kê quy mô các dự án cấp phép từ năm 2009 .............................................................45
đến năm 2013 tại các KCN, tỉnh Quảng Ninh........................................................................................45
Bảng 3.7. Thống kê quy mô các dự án cấp phép từ năm 2009 .............................................................45
đến năm 2013 tại KKT Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh...............................................................................45
3.3. Quá trình phát triển của ban quản lý khu kinh tế------------------------------------------------------------46
3.3.1. Quyết định thành lập Ban Quản lý.....................................................................................................46
3.3.2. Chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của Ban Quản lý............................................................................46
3.3.3. Cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý........................................................................................................48
3.4.1.1. Về tổ chức thẩm định dự án............................................................................................................49
3.4.1.2. Về đội ngũ cán bộ thẩm định dự án................................................................................................52
3.4.2. Hồ sơ thủ tục cấp phép đầu tư............................................................................................................53
3.4.2.1. Hồ sơ thủ tục thẩm định dự án đầu tư.............................................................................................53
3.4.2.2. Hồ sơ thủ tục cấp Giấy chứng nhận đầu tư.....................................................................................54

3.4.3. Nội dung thẩm định cấp phép dự án đầu tư.......................................................................................55
3.4.4. Quy trình thẩm định cấp phép dự án đầu tư.......................................................................................61
3.4.5. Thực trạng phân cấp thẩm định dự án đầu tư tại Ban Quản lý..........................................................62
3.4.5.1. Đối với dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước.............................................................................62


xiii
3.4.5.2. Đối với dự án sử dụng vốn ngoài ngân sách nhà nước...................................................................62
3.5.1.2. Công tác thẩm định dự án đã thể hiện tốt vai trò là công cụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực quản
lý đầu tư phát triển.......................................................................................................................................64
3.5.2. Những tồn tại hạn chế cần hoàn thiện................................................................................................64
3.5.2.1. Nhận thức chưa đầy đủ về thẩm định dự án đầu tư.........................................................................64
3.5.2.2. Phân công thực hiện thẩm định dự án đầu tư chưa rõ ràng.............................................................65
3.5.2.3. Lực lượng cán bộ thẩm định chưa đáp ứng được yêu cầu..............................................................65
3.5.2.4. Một số nội dung thẩm định còn bất cập..........................................................................................66
Bảng 3.8. Các nhóm dự án đầu tư không hiệu quả tại KKT Vân Đồn ..................................................66
và các KCN tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2010 - 2013............................................................................66
3.5.3. Nguyên nhân của những tồn tại hạn chế............................................................................................67
3.5.3.1. Nguyên nhân khách quan................................................................................................................67
3.5.3.2. Nguyên nhân chủ quan....................................................................................................................69
Chương 4--------------------------------------------------------------------------------------71
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI BAN QUẢN LÝ KHU KINH
TẾ QUẢNG NINH--------------------------------------------------------------------------71
4.1. Phương hướng phát triển khu kinh tế Quảng Ninh ---------------------------------------------------------71
4.1.1. Chủ trương, chính sách của nhà nước đối với các khu kinh tế trên địa bàn cả nước nói chung và các
khu kinh tế tại tỉnh Quảng Ninh nói riêng...................................................................................................71
4.1.2. Kế hoạch phát triển các khu kinh tế của tỉnh.....................................................................................72
4.1.2.1. Kế hoạch phát triển các Khu công nghiệp......................................................................................72
Bảng 4.1. Một số dự án đầu tư trong nước và nước ngoài ....................................................................73
đang được Ban Quản lý hướng dẫn và xúc tiến đầu tư..........................................................................73

Bảng 4.2. Kế hoạch chỉ tiêu đầu tư các Khu công nghiệp đến năm 2015 .............................................74
và định hướng đến năm 2020.................................................................................................................74
4.1.2.2. Kế hoạch phát triển KKT Vân Đồn................................................................................................74
Bảng 4.3. Danh mục dự kiến các dự án ưu tiên xúc tiến đầu tư.............................................................76
trong giai đoạn từ năm 2010 - 2015......................................................................................................76
4.2. Quan điểm hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại ban quản lý khu kinh tế Quảng Ninh76
4.2.1. Thẩm định cấp phép các dự án đầu tư phải tuân thủ những quy định của pháp luật hiện hành........76
4.2.2. Thẩm định cấp phép các dự án đầu tư phải đảm bảo phù hợp quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh
tế xã hội của tỉnh đã công bố........................................................................................................................77
4.2.3.2. Tính khả thi tài chính của dự án......................................................................................................78
4.2.3.3. Giảm thiểu tác động ô nhiễm môi trường.......................................................................................79
4.2.4. Thẩm định cấp phép dự án đầu tư phải nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng và hiệu quả trong quản
lý, hoạt động của dự án đầu tư sau cấp phép...............................................................................................79
4.3. Một số giải pháp hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại ban quản lý khu kinh tế Quảng
Ninh-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------79
4.3.1. Nhóm giải pháp về nâng cao nhận thức đối với công tác thẩm định dự án đầu tư trong điều kiện
mới...............................................................................................................................................................79
4.3.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện về tổ chức thẩm định dự án đầu tư........................................................83
4.3.3. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ chuyên viên thẩm định........................................................90
4.3.4. Nhóm giải pháp hoàn thiện về nội dung thẩm định dự án đầu tư......................................................93
4.3.5. Nhóm giải pháp hoàn thiện về phương pháp thẩm định dự án đầu tư...............................................97
KẾT LUẬN---------------------------------------------------------------------------------------102
PHỤ LỤC---------------------------------------------------------------------------------------105
(Nguồn: theo Quyết định số 2622/QĐ-TTg ngày 31 tháng 12 năm 2013............................................107
của Thủ tướng Chính ..........................................................................................................................107
PHỤ LỤC 2. Tổng hợp tình hình các Dự án đăng ký được cấp giấy Chứng nhận đầu tư vào KKT Vân
Đồn và các KCN đến năm 2013................................................................................................108


xiv

1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam đang trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Với định hướng phát triển kinh tế tập trung
trước mắt vào các vùng có lợi thế về vị trí địa lý, giao thông,... Chính phủ đã quy
hoạch phát triển các khu công nghiệp, khu kinh tế ven biển và khu kinh tế cửa
khẩu. Các khu công nghiệp, khu kinh tế ven biển và khu kinh tế cửa khẩu được
hưởng chính sách ưu đãi về đầu tư phát triển để tạo hạt nhân tăng trưởng, lan tỏa
và thúc đẩy các khu vực khác cùng phát triển.
Quy trình lập, thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư có vai trò quan
trọng trong việc biến những ý định đầu tư trở thành hiện thực. Hiệu quả của
dự án đầu tư sẽ được đảm bảo nếu như quản lý tốt quy trình này trong đó có
thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư.
Khu kinh tế Quảng Ninh gồm 11 khu công nghiệp, Khu kinh tế Vân Đồn và
3 Khu kinh tế cửa khẩu (sau đây gọi chung là Khu kinh tế Quảng Ninh). Trong
những năm qua, Khu kinh tế Quảng Ninh triển khai các dự án có nguồn vốn tư
nhân trong nước và ngoài nước cũng như triển khai các dự đầu tư xây dựng cơ
sở hạ tầng thiết yếu có nguồn vốn từ ngân sách nhà nước. Các dự án trên bước
đầu phát huy được vai trò, hiệu quả trong phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh
Quảng Ninh nói riêng và cả nước nói chung. Đóng góp vào sự phát triển đó có
vai trò quan trọng của công tác thẩm định dự án đầu tư tại Ban Quản lý Khu kinh
tế Quảng Ninh. Tuy nhiên, công tác thẩm định còn một số tồn tại, hạn chế như
chưa nhận thức đầy đủ về công tác thẩm định dự án, thẩm định chưa theo sát nhu
cầu của thị trường,... đã làm chậm quá trình triển khai dự án, còn nhiều dự án
treo, dự án không đem lại hiệu quả.
Trong xu thế hội nhập đòi hỏi hệ thống pháp luật nước ta phải chuẩn hóa
theo luật pháp quốc tế, việc ban hành và đi vào thực hiện các Luật có liên quan

trực tiếp đến hoạt động quản lý đầu tư và xây dựng ở Việt Nam trong thời gian
qua như Luật Đầu tư (2005), Luật Doanh nghiệp (2005), Luật Kinh doanh Bất
động sản (2006), Luật Xây dựng (2003)... đã quy định chặt chẽ hơn cho công tác
thẩm định dự án đầu tư.


2
Xuất phát từ tầm quan trọng của công tác thẩm định dự án đầu tư trong bối
cảnh Khu kinh tế Quảng Ninh với nhiều lợi thế và đang là điểm đến của các nhà
đầu tư trong nước và ngoài nước quan tâm, tìm hiểu các cơ hội đầu tư, đòi hỏi
phải hoàn thiện hơn lý luận về công tác thẩm định dự án đầu tư để các dự án đầu
tư ngày một hiệu quả, đề tài: "Hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại
Ban Quản lý Khu kinh tế Quảng Ninh" được lựa chọn nghiên cứu.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở thực trạng công tác thẩm định dự án đầu tư, từ đó đề xuất các
giải pháp thực hiện nhằm hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại Ban
Quản lý Khu kinh tế Quảng Ninh (sau đây gọi là Ban Quản lý), góp phần phát
triển bền vững các khu kinh tế, cũng như sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại
hóa của tỉnh.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về công tác thẩm định dự án đầu tư.
- Đánh giá thực trạng công tác công tác thẩm định dự án đầu tư tại Ban
Quản lý Khu kinh tế Quảng Ninh, chỉ ra những mặt đã làm được và mặt chưa
làm được của công tác thẩm định dự án đầu tư tại Ban Quản lý Khu kinh tế
Quảng Ninh cũng như nguyên nhân của nó.
- Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư
tại Ban quản lý khu kinh tế Quảng Ninh.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
3.1. Đối tượng nghiên cứu

Nghiên cứu phân tích, đánh giá tình hình công tác thẩm định dự án đầu
tư tại Ban Quản lý nhằm tìm ra những nguyên nhân làm ảnh hưởng đến tiến
độ triển khai dự án, dự án treo, dự án không hiệu quả... Từ đó đề ra các giải
pháp thực hiện nhằm hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại Ban
Quản lý.


3
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về không gian: Đề tài được thực hiện tại Ban quản ly khu kinh
tế Quảng Ninh. Cụ thể, đề tài sẽ tập trung đi sâu phân tích công tác thẩm định dự
án đầu tư tại các khu kinh tế của tỉnh do Ban quản lý dự án quản lý.
- Thời gian nghiên cứu: Đề tài sử dụng sử dụng số liệu thu thập từ năm
2010-2013 và kiến nghị đến năm 2018.
- Phạm vi về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu công tác thẩm định
dự án đầu tư của Ban Quản lý đối với các dự án sử dụng vốn tự có và huy động
hợp pháp của doanh nghiệp (ngoài vốn ngân sách nhà nước) tại các khu công
nghiệp và Khu kinh tế tỉnh Quảng Ninh.
4. Những đóng góp mới của luận văn
Trên cơ sở nghiên cứu khoa học và hệ thống hoá những vấn đề lý luận và
thực tiễn, luận văn có những đóng góp sau:
- Trên cơ sở chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng và Nhà nước về
thẩm định các dự án đầu tư, luận văn nêu bật vai trò quan trọng của công tác
thẩm định các dự án đầu tư đối với phát triển kinh tế xã hội.
- Luận văn làm rõ những vấn đề cơ bản vai trò Nhà nước công tác thẩm
định các dự án đầu tư, nội dung và những nhân tố ảnh hưởng đến nâng cao vai
trò Nhà nước về quản lý các dự án đầu tư gồm: Căn cứ thẩm định cấp phép đầu
tư; Đội ngũ cán bộ, chuyên viên thẩm định cấp phép đầu tư; Phương tiện thẩm
định cấp phép dự án đầu tư; Tính quy mô, tính chất của dự án thẩm định cấp
phép; Thời gian và chi phí thẩm định cấp phép dự án đầu tư.

- Từ những nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm của các địa phương trong
nước và nước ngoài về nâng cao vai trò Nhà nước về công tác thẩm định các dự
án đầu tư và thực trạng công tác thẩm định dự án đầu tư tại các khu kinh tế của
tính, tác giả đã đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thẩm định các
dự án đầu tư, như: Giải pháp về nâng cao nhận thức đối với công tác thẩm định
dự án đầu tư trong điều kiện mới; Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ chuyên


4
viên thẩm định; Giải hoàn thiện về nội dung thẩm định dự án đầu tư; Giải pháp
hoàn tiện về phương pháp thẩm định dự án đầu tư.
5. Bố cục luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo,
luận văn được viết thành 4 chương như sau:
- Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về thẩm định dự án đầu tư.
- Chương 2: Phương pháp nghiên cứu đề tài.
- Chương 3: Thực trạng công tác thẩm định dự án đầu tư tại Ban Quản lý
Khu kinh tế Quảng Ninh.
- Chương 4: Giải pháp hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại Ban
Quản lý Khu kinh tế Quảng Ninh.


5
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ
1.1. Dự án đầu tư
1.1.1. Sự cần thiết phải tiến hành các hoạt động đầu tư theo dự án
Đầu tư phát triển có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của một quốc
gia, là một lĩnh vực hoạt động nhằm tạo ra và duy trì sự hoạt động của các cơ sở
vật chất kỹ thuật của nền kinh tế. Đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ,

hoạt động đầu tư là một bộ phận trong hoạt đọng sản xuất kinh doanh nhằm tăng
thêm cơ sở vật chất kỹ thuật mới, duy trì sự hoạt động của cơ sở vật chất kỹ
thuật hiện có, và vì thế, là điều kiện để phát triển sản xuất kinh doanh dịch vụ
của các doanh nghiệp. Hoạt động đầu tư phát triển có những đặc điểm khác biệt
với các loại hình đầu tư khác đó là:
- Hoạt động đầu tư phát triển đòi hỏi một số vốn lớn và vốn này nằm khê
đọng trong suốt quá trình đầu tư.
- Hoạt động đầu tư phát triển là hoạt động có tính chất lâu dài được thể
hiện ở thời gian thực hiện đầu tư (thời gian xây dựng công trình của dự án), thời
gian cần hoạt động để có thể thu hồi đủ số vốn đã bỏ ra đối với các cơ sở vật
chất kỹ thuật phục vụ sản xuất kinh doanh thường đòi hỏi nhiều năm tháng. Do
đó không tránh khỏi sự tác động hai mặt tích cực và tiêu cực của các yếu tố
không ổn định về tự nhiên, xã hội, chính trị, kinh tế.
- Mọi kết quả và hiệu quả của quá trình thực hiện đầu tư chịu ảnh
hưởng nhiều của các yếu tố không ổn định theo thời gian và điều kiện địa lý
của không gian.
- Các thành quả của hoạt động đầu tư là các công trình xây dựng sẽ hoạt
động ở ngay nơi mà nó được tạo dựng lên. Do đó, các điều kiện về địa lý, địa
hình, địa chất tại đó sẽ ảnh hưởng không chỉ đến quá trình thực hiện đầu tư mà
cả quá trình vận hành các kết quả đầu tư sau này.
1.1.2. Khái niệm và vai trò của dự án đầu tư
1.1.2.1. Khái niệm về dự án đầu tư
Khái niệm dự án đầu tư được xem xét từ nhiều góc độ khác nhau:
- Về mặt hình thức: dự án đầu tư là một tập hồ sơ tài liệu trình bày một
cách chi tiết và hệ thống các hoạt động sẽ được thực hiện với các nguồn lực và


6
chi phí, được bố trí theo một kế hoạch chặt chẽ nhằm đạt được những kết quả cụ
thể để thực hiện những mục tiêu nhất định trong tương lai.

- Về mặt nội dung: dự án đầu tư là một tập hợp những đề xuất có liên
quan đến việc bỏ vốn để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo những cơ sở vật chất nhất
định nhằm đạt được sự tăng trưởng về số lượng hoặc duy trì, cải tiến nâng cao
chất lượng của sản phẩm, dịch vụ trong khoảng thời gian xác định.
Một dự án đầu tư phải làm rõ các nội dung sau:
- Các mục tiêu của dự án: đó là những kết quả và lợi ích mà dự án đem lại
cho nhà đầu tư và cho xã hội.
- Các hoạt động để thực hiện mục tiêu của dự án.
- Các nguồn lực cần thiết để thực hiện các hoạt động của dự án và chi phí
về các nguồn lực đó.
- Thời gian và địa điểm thực hiện các hoạt động của dự án.
- Các nguồn vốn đầu tư để tạo nên vốn đầu tư của dự án.
- Các sản phẩm và dịch vụ được tạo ra của dự án.
1.1.2.2. Ý nghĩa của dự án đầu tư
Đầu tư là một quá trình tìm kiếm lợi nhuận đầy gian nan, vất vả. Mặt
khác, đây cũng là một quá trình hết sức phức tạp, có liên quan, ảnh hưởng đến
nhiều ngành, nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống kinh tế xã hội. Ý nghĩa của
dự án đầu tư được thể hiện cụ thể như sau:
- Dự án đầu tư là căn cứ quan trọng nhất để nhà đầu tư quyết định bỏ vốn
đầu tư, để cơ quan có thẩm quyền và người có thẩm quyền quyết định chủ
trương đầu tư.
- Dự án đầu tư là phương tiện để tìm đối tác trong và ngoài nước liên
doanh bỏ vốn đầu tư, là phương tiện thuyết phục các tổ chức tài chính tiền tệ
trong và ngoài nước tài trợ hoặc cho vay vốn, là văn kiện cơ bản để các cơ quan
quản lý Nhà nước xem xét, phê duyệt, cấp giấy phép đầu tư.
- Dự án đầu tư là cơ sở để xây dựng kế hoạch thực hiện đầu tư, theo dõi,
đánh giá và có sự điều chỉnh kịp thời những tồn tại và vướng mắc trong quá trình
thực hiện và khai thác công trình.

7
- Dự án đầu tư tốt có tác dụng tích cực giải quyết các vấn đề nảy sinh
trong quan hệ giữa các bên có liên quan đến việc thực hiện dự án. Đây cũng là
cơ sở pháp lý để xét xử khi có tranh chấp giữa các bên tham gia liên doanh, là
căn cứ quan trọng để xây dựng hợp đồng liên doanh, soạn thảo điều lệ của xí
nghiệp liên doanh.
1.1.3. Yêu cầu của dự án đầu tư
Một dự án đầu tư muốn có sức thuyết phục, mang tính khả thi thì phải đáp
ứng các yêu cầu cơ bản sau:
- Tính khoa học: đây là một yêu cầu lớn và rất quan trọng đối với dự án.
Để đảm bảo tính khoa học của dự án, những người soạn thảo dự án phải có một
quá trình nghiên cứu tỉ mỉ, kỹ càng, tính toán chính xác từng nội dụng của dự án.
- Tính thực tiễn: một dự án mang tính thực tiễn cho phép giảm bớt những
yếu tố “không lường trước được”.
- Tính pháp lý: là cơ sở bước đầu để một dự án đầu tư có được phép đầu
tư hay không. Một dự án đầu tư muốn được Nhà nước cấp giấy phép đầu tư để đi
vào hoạt động thì trước hết dự án đó phải chứa đựng những điều không trái với
pháp luật và chính sách của Nhà nước.
- Tính thống nhất (hay tính chuẩn mực): sự ra đời của dự án không thể
thiếu tính thống nhất, bởi dự án có liên quan đến nhà tài trợ, các cơ quản quản lý
Nhà nước… Để tạo điều kiện cho các bên đối tác hiểu và quyết định lựa chọn dự
án đầu tư, các tổ chức tài chính quyết định tài trợ hay cho vay vốn đối với dự án
và Nhà nước xem xét cấp giấy phép hoạt động cho dự án thì dự án phải tuân thủ
các quy định chung của các cơ quan chức năng về hoạt động đầu tư.
1.1.4. Phân loại dự án đầu tư
Để thuận tiện cho việc theo dõi, quản lý và đề ra các biện pháp nhằm nâng
cao hiệu quả hoạt động đầu tư, cần tiến hành phân loại các dự án đầu tư.
Có thể phân loại các dự án đầu tư theo các tiêu thức sau:
1.1.4.1. Xét theo cơ cấu tái sản xuất
Dự án đầu tư được phân thành dự án đầu tư theo chiều rộng và dự án đầu

tư theo chiều sâu. Trong đó dự án đầu tư theo chiều rộng thường đòi hỏi khối


8
lượng vốn lớn, thời gian thực hiện đầu tư và thời gian cần hoạt động để thu hồi
vốn lâu, tính chất kỹ thuật phức tạp, độ mạo hiểm cao. Còn dự án đầu tư theo
chiều sâu thường đòi hỏi khối lượng vốn ít hơn, thời gian thực hiện đầu tư không
lâu, độ mạo hiểm thấp hơn so với đầu tư theo chiều rộng.
1.1.4.2. Xét theo lĩnh vực hoạt động trong xã hội
Dự án đầu tư có thể phân chia thành dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh
doanh, dự án đầu tư phát triển khoa học kỹ thuật, dự án đầu tư phát triển cơ sở hạ
tầng (kỹ thuật và xã hội),... hoạt động của các dự án đầu tư này có quan hệ tương
hỗ với nhau. Chẳng hạn các dự án đầu tư phát triển khoa học kỹ thuật và cơ sở
hạ tầng tạo điều kiện cho các dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh đạt
hiệu quả cao hơn; còn các dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh đến lượt
mình lại tạo tiềm lực cho các dự án đầu tư phát triển khoa học kỹ thuật, cơ sở hạ
tầng và các dự án đầu tư khác.
1.1.4.3. Theo các giai đoạn hoạt động của các dự án đầu tư trong quá trình tái
sản xuất xã hội
Có thể phân loại các dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh thành dự
án đầu tư thương mại và dự án đầu tư sản xuất.
Dự án đầu tư thương mại là loại dự án đầu tư có thời gian thực hiện đầu tư
và hoạt động của các kết quả đầu tư để thu hồi vốn đầu tư ngắn, tính chất bất
định không cao lại dễ dự đoán và dự đoán dễ đạt độ chính xác cao.
Dự án đầu tư sản xuất là loại dự án đầu tư có thời hạ hoạt động dài hạn (5,
10, 20 hoặc lâu hơn) vốn đầu tư lớn, thu hồi chậm, thời gian thực hiện đầu tư lâu,
độ mạo hiểm cao, tính chất kỹ thuật phức tạp, chịu tác động của nhiều yếu tố bất
định trong tương lại không thể dự đoán hết và dự đoán chính xác được.
1.1.4.4. Theo nguồn vốn đầu tư dự án
- Dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước.

- Dự án sử dụng vốn tín dụng do Nhà nước bảo lãnh, vốn tín dụng đầu tư
phát triển của Nhà nước.
- Dự án sử dụng vốn đầu tư phát triển của doanh nghiệp nhà nước.
- Dự án sử dụng vốn khác bao gồm cả vốn tư nhân hoặc sử dụng hỗn hợp
nhiều nguồn vốn.


9
1.1.4.5. Xét theo thời gian thực hiện và phát huy tác dụng để thu hồi vốn đã bỏ ra
Ta có thể phân chia các dự án đầu tư thành dự án đầu tư ngắn hạn (như dự
án đầu tư thương mại) và dự án đầu tư dài hạn (các dự án đầu tư sản xuất, đầu tư
phát triển khoa học kỹ thuật, xây dựng cơ sở hạ tầng...).
1.1.4.6. Xét theo sự phân cấp quản lý dự án (theo thẩm quyền quyết định hoặc
cấp giấy phép đầu tư)
Tùy theo tầm quan trọng và quy mô của dự án, dự án đầu tư được chia
làm 4 nhóm: dự án quan trọng quốc gia (do Quốc hội quyết định chủ trương đầu
tư), dự án nhóm A, dự án nhóm B, dự án nhóm C.
1.1.5. Nội dung dự án đầu tư
Một dự án đầu tư thường có các nội dung sau:
- Sự cần thiết phải đầu tư.
- Dự kiến về địa điểm xây dựng.
- Dự kiến về quy mô đầu tư.
- Nghiên cứu, phân tích thị trường sản phẩm, dịch vụ của dự án.
- Phân tích, lựa chọn hình thức đầu tư.
- Nghiên cứu, phân tích công nghệ và kỹ thuật.
- Phân tích tài chính, nhu cầu vốn, nguồn vốn đầu tư.
- Nghiên cứu phân tích hiệu quả kinh tế - xã hội.
- Tác động môi trường, bảo vệ môi trường.
- Tổ chức và quản lý dự án.
- Kết luận và kiến nghị.

1.2. Thẩm định dự án đầu tư
1.2.1. Khái niệm thẩm định dự án đầu tư
Thẩm định dự án đầu tư là việc tổ chức xem xét một cách khách quan, có
khoa học và toàn diện các nội dung cơ bản ảnh hưởng trực tiếp tới tính khả thi của
một dự án, từ đó ra quyết định đầu tư và cho phép đầu tư. Đây là một quá trình
kiểm tra, đánh giá các nội dung của dự án một cách độc lập tách biệt với quá trình
soạn thảo dự án. Thẩm định dự án tạo ra cơ sở vững chắc cho hoạt động đầu tư có