Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy trẻ mẫu giáo lớn làm quen chữ viết

Sáng kiến kinh nghiệm làm quen chữ viết Dạy trẻ làm quen chữ viết là một
trong những nội dung vô cùng quan trọng cho trẻ mẫu giáo lớn. Làm quen
chữ viết là chuẩn bị các kĩ năng biết đọc, biết viết cho trẻ. Đây chính là một
trong những lĩnh vực chuyên biệt cần phải chuẩn bị cho trẻ trước khi vào lớp
1. Nhưng đây cũng là một việc thực sự khó khăn bởi cho trẻ làm quen chữ
cái là điều hết sức mới mẻ.
Đối với trẻ mẫu giáo lớn làm quen chữ viết giúp trẻ bước đầu nhận
biết đựợc các chữ cái, phát âm chuẩn các chữ cái trong các từ trọn vẹn phát
triển ở trẻ khả năng quan sát, so sánh và phát triển ngôn ngữ.
Làm quen chữ viết trẻ sẽ nhận được 29 chữ cái, biết phát âm mạch
lạc, chính xác. Ngoài ra trẻ còn được làm quen với một số nề nếp học tập như
tính kỷ luật, kiên trì, tự giác, ghi nhớ có chủ định, rèn tư thế ngồi, cách cầm
bút viết, tô cách mở vở. Hơn nữa việc học chữ cái đòi hỏi ở trẻ khả năng tập
trung chú ý, khả năng tri giác một từ, ghi nhớ hình ảnh của từ và khả năng
sáng tạo. Khi trẻ đã thuộc phát âm chuẩn các chữ cái thì trẻ sẽ dễ dàng làm
quen với các từ, các chữ để chuẩn bị vào lớp 1.
Trên thực tế việc dạy trẻ làm quen với chữ cái trường tôi còn hạn chế
do thiếu đồ dùng sáng tạo. Do khả năng của giáo viên còn hạn chế lên chưa
kích thích được trẻ thích thú khi học. Do đó tôi đã mạnh dạn chọn đề tài
“Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy trẻ mẫu giáo lớn làm
quen chữ viết” với mục đích đem đến cho trẻ những giờ làm quen chữ
viếtthật hấp dẫn và phong phú, có hiệu quả.
1.

GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1.

CƠ SỞ LÍ LUẬN:

Qua tình hình thực tế ở trường, ở lớp tôi phụ trách và qua tham khảo ở
một số trường bạn cho thấy tỉ lệ nhận biết và phát âm của 29 chữ cái còn rất
thấp. Nếu tổ chức tốt các biện pháp sẽ giúp trẻ làm quen chữ cái tốt hơn.
Vậy làm thế nào để tổ chức tốt một tiết học “làm quen chữ cái” có hiệu
quả nhất . Qua thực tiễn giảng dạy đã cho tôi thấy, nếu phát huy đến mức tối
đa khả năng tập trung chú ý của trẻ vào đối tượng thì tiết học sẽ rất thành
công.
Như chúng ta đã biết, trẻ em luôn thích sự mới mẻ và bất ngờ, chính sự
bất ngờ sẽ gây ra sự ngạc nhiên ở trẻ, tạo ra sự hứng thú cho trẻ. Trẻ vốn tò
mờ ham hiểu biết, thích tìm tòi cái mới lạ, cái gì trẻ cũng muốn tìm hiểu,
muốn xem nó thế nào. Vì vậy cái gì mới lạ, đẹp mắt sẽ lôi cuốn trẻ, gây sự
chú ý và trẻ thích được phán đoán. Vì ở độ tuổi này trẻ đã phát triển tư duy và
trừu tượng.
Nếu đạp ứng được nững nhu cầu trên của trẻ thì trẻ sẽ rất hứng thú, tập
trung tiếp thu bài một cách tích cực nhất.
1.

CƠ SỞ THỰC TIỄN:

2.

Đặc điểm tình hình.
Trường mầm non A Vạn Phúc được thành lập từ tháng 1- 2010. Trường

được tách ra từ trường mầm non Vạn Phúc. Trường có 3 khu, có 13 lớp trong
đó có 4 lớp mẫu giáo lớn với số lượng là 125 trẻ ở cả 3 khu. Nhà trường luôn
quan tâm đến chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Bản thân tôi được phân công
dạy lớp mẫu giáo lớn A2 với số lượng là 38 trẻ trong quá trình thực hiện đề
tài này tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn như sau.

2. Thuận lợi :

Ban giám hiệu luôn tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên về chuyên môn, cơ
sở vật chất, đồ dùng trang thiết bị dạy học, luôn động viên sự sáng tạo của
giáo viên, khích lệ chị em đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.
Giáo viên nắm vững phương pháp, sớm tiếp cận với hoạt động giáo
dục mầm non mới, được tham gia vào các lớp học bồi dưỡng chuyên môn của
huyện của trường, sáng tạo trong cách dạy và làm đồ dùng đồ chơi.
Đa số trẻ đều học qua lớp mẫu giáo nhỡ. Qua khảo sát trẻ tôi thấy trẻ
đã nghe, nói, hiểu thông thường, biết trả lời một số câu hỏi của cô đưa ra.
Phòng học tương đối rộng, thoáng và đầy đủ điều kiện để hoạt động.
Trường luôn coi trọng đến việc tạo môi trường chữ viết phong phú hấp dẫn
để lôi cuốn trẻ. Lớp được trang bị máy vi tính, máy chiếu có chương trình
“Vui học mầm non, Bút chì thông minh” để trẻ được tiếp cận với việc học
chữ cái qua các trò chơi trên máy vi tính.
3. Khó khăn:

Năm nay là năm đầu tiên tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu
giáo lớn do đó chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc dạy trẻ làm quen chữ
viết.
Chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ diễn ra thường xuyên liên tục để
bám sát vào các hoạt động trên thì giáo viên ít có thời gian làm đồ dùng, đồ
chơi tự tạo.


Các cháu tuy cùng độ tuổi nhưng trình độ không đồng đều có cháu phát âm
chuẩn mau nhớ mặt chữ có cháu chậm hơn nên việc nhận thức còn chậm..
Do đặc thù của tiếng địa phương lên nhiều chữ phát âm còn bị ngọng
(l-n)

Đa số phụ huynh làm nghề nông nên chưa thực sự quan tâm đến vấn đề
học của trẻ.
Để thực hiện tốt chuyên đề làm quen chữ viết, đòi hỏi giáo viên phải
linh hoạt, sáng tạo trong việc xây dựng kế hoạch giáo dục, tổ chức các hình
thức giúp trẻ tích cực hoạt động.
III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
Dựa vào đặc điểm tình hình của lớp, đặc điểm tâm lý nhận thức của lứa
tuổi, tôi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy trẻ
mẫu giáo lớn làm quen chữ viết
1.

Tạo môi trường làm quen chữ viết:
Vấn đề tạo ra môi trường chữ viết không khó nhưng để môi trường chữ

viết mang tính thẩm mỹ thu hút sự chú ý, quan sát tìm tòi của trẻ mới là vấn
đề khó hơn. Do đó tôi không ngừng nghiên cứu để tạo ra môi trường phong
phú đa dạng, thẩm mỹ và thay đổi thường xuyên.
Với trẻ mẫu giáo thì những gì mới lạ, đẹp mắt, hấp dẫn là gây được sự
chú ý của trẻ. Vì thế việc tạo môi trường làm quen chữ cái trong lớp học là
rất cần thiết để làm nổi bật bộ môn. Do đó tôi đã chọn ở chỗ trẻ dễ dàng quan
sát nhất vào mọi lúc mọi nơi. Trong góc đó tôi dán chữ “ Bé học chữ” tôi


chia góc đó thành 29 ô, mỗi ô tôi dán một hình ảnh dưới hình ảnh tôi dán một
từ có chứa chữ cái cần cung cấp cho trẻ . Bên cạnh đó tôi còn dán thêm chữ
cái in hoa, in thường, viết thường. Các chữ viết thường tôi viết trên dòng kẻ
để vào giờ tập tô trẻ sẽ nhận biết chữ cái đó viết trên mấy li trẻ sẽ dễ dàng
phát hiện và tô đúng chữ hơn. Ba chữ có ba màu khác nhau để thu hút trẻ
nhìn, ngắm..
Ngoài ra tôi còn cắt những chữ cái nhỏ để khi học, khi chơi trẻ sẽ dễ

dàng bóc và gắn chữ thành từ có nghĩa. Từ đó giúp trẻ nhận dạng được một
cách chính xác chữ cái, nhận được chữ cái trong tập hợp các chữ cái tạo ra
trong từ, câu. Cho trẻ phát âm chữ cái đó, hoặc điền chữ còn thiếu trong tên
của mình.
Từ cách trang trí đó tôi thấy thu hút được trẻ hơn, trẻ rất thích thú tham gia
vào trò chơi ” gắn chữ theo mẫu” “tìm chữ trong từ” trong giờ chơi buổi
sáng hay trong các giờ hoạt động khác. Thông qua các trò chơi đó trẻ dễ
nhận ra được các chữ cái do đó đến giờ hoạt động chính trẻ tiếp thu bài nhanh
hơn, ghi nhớ khắc sâu hơn.
Không chỉ ở góc ” Bé học chữ” mà ở các góc khác, các đồ dùng tự tạo
tôi đều dán chữ để trẻ dễ dàng quan sát các chữ cái mà trẻ đã học qua.
Ví dụ: Ở góc gia đình các đồ dùng tự tạo như (tủ lạnh, bàn ghế, tủ quần áo…)
tôi đều dán chữ tương ứng để khi trẻ chơi hoạt động góc trẻ sẽ nhận được chữ
mà trẻ đã học qua
Ví dụ: Góc xây dựng ở chủ đề ” Phương tiện và quy định về giao thông” các
đồ chơi như ô tô con, ô tô buýt, xe đạp…tôi đều cắt chữ các từ gắn vào đồ


dùng để cho trẻ chơi, khi trẻ chơi tôi thường hỏi trẻ các chữ cái mà trẻ đã học
qua. Thông qua đó tôi thấy trẻ nhanh nhớ các chữ cái hơn
Ở góc “Kể chuyện sáng tạo” tôi và trẻ cùng vẽ cắt dán và tô màu các nhân vật
để trẻ tập kể chuyện sáng tạo dưới mỗi hình ảnh nhân vật tôi có các thẻ chữ
cái, khi trẻ tham gia kể chuyện trẻ sẽ tìm các chữ cái để ghép thành tên các
nhân vật hoặc tên truyện với cách làm đồ dùng, đồ chơi như vậy tôi thấy có
những hiệu quả đáng kể. Trước hết là giảm sự đầu tư của nhà trường cũng
như giáo viên và cái được lớn nhất ở đây là trẻ có hứng thú khi tham gia vào
tiết học, trẻ sôi nổi hơn vì có công sức của mình trong đó.
Ví dụ: Truyện “Ba cô gái” chủ đề “Bé và gia đình” tôi cắt các nhân vật như
“bà mẹ, chị cả, chị hai, chị ba, sóc” khi trẻ tập kể chuyện trẻ sẽ tìm các chữ
cái để ghép thành tên các nhân vật.

Ngoài ra ở các biểu bảng quy định của góc chơi tôi đều dán chữ và có minh
họa hình ảnh do vậy trẻ dễ dàng quan sát và nhận ra chữ cái cũng như hành
động đúng.
* Kết quả: 97% trẻ hứng thú tích cực tham gia chơi ở góc “bé học chữ”
96% trẻ hứng thú tham gia chơi ở góc kể chuyện sáng tạo, góc
xây dựng…
2.

Xây dựng tiết học chi tiết theo hướng tích hợp:
Để tiết học thành công thì cô giáo không thể thiếu giáo án khi lên lớp.

Bởi soạn giáo án đầy đủ giúp cô thực hiện tiết dạy theo nội dung yêu cầu cần
đạt, quá trình tiến hành tiết dạy có trình tự không lộn xộn diễn đạt theo ý
tưởng của mình. Đối với tiết học làm quen chữ cái thì nhiệm vụ chính của cô


là làm sao để trẻ nhận biết được các chữ cái, phát âm rõ ràng, mạch lạc. Biết
cách cầm bút, cách ngồi đúng tư thế và tiếp thu bài thoải mái không áp đặt
trẻ. Đặc biệt đây là môn học khó khăn cứng nhắc. Do đó cần phải có phương
pháp dạy nghệ thuật, hấp dẫn bằng nhiều hình thức khác nhau
1.

Tạo tình huống gây hứng thú cho trẻ:
Như chúng ta đã biết trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo sự tập trung chú ý ở trẻ

chưa bền vững, trẻ thích những cái đẹp mới lạ có hấp dẫn cao, nên việc gây
hứng thú cho trẻ ở bộ môn này lại càng quan trọng hơn. Nếu như cô giáo cứ
ép buộc trẻ ngồi học một cách tuân thủ như một học sinh tiểu học hoặc một
tiết dạy không có sáng tạo, rập khuôn chưa có hình thức đổi mới còn theo
phương pháp cũ dẫn đến trẻ uể oải trong tiết học phân tán tư tưởng, nhàm

chán, tiếp thu bài hạn chế. Và tôi đã tìm ra một số giải pháp gây hứng thú cho
trẻ đó là những câu đố, trò chơi hấp dẫn để tạo tình huống có vấn đề để trẻ
giải quyết. Như vậy sẽ lôi cuốn trẻ chú ý vào hoạt động, trẻ chủ động học tập
một cách tự nhiên, say sưa trẻ tập trung rất cao
Ví dụ: Với tiết tập tô chữ C tôi vào bài với câu đố
“Nét tròn em chọn chữ O
Bớt đi một nửa sẽ cho chữ gì?”
(Chữ C)
Như vậy sẽ giúp trẻ nhớ lại chữ O và nhận ra chữ C để tô đúng.
Vi dụ: Tiết làm quen chữ cái G, Y (Chủ đề: Phương tiện và quy định về giao
thông). Tôi cho cả lớp đọc bài thơ “Chiếc cầu mới” qua tranh. Trong tranh có
cầu, dòng người qua lại, xe ô tô, tàu hỏa…tôi đã chọn hình thức vừa chỉ từng


chữ trong bài thơ vừa đọc. Qua đó trẻ tri giác và hiểu rõ hơn về các phương
tiện giao thông và đặc biệt là được đọc và làm quen từng chữ cái tiếp đến tôi
đưa bức tranh vẽ về nhà ga hỏi trẻ bức tranh này vẽ về cái gì? trong nhà ga có
người soát vé, có những đoàn tàu dừng và đón khách…Qua bức tranh trẻ hiểu
rõ hơn và tăng thêm tính tò mò hấp dẫn. Sau đó cô giới thiệu từ” nhà ga” và
cho trẻ lên tìm chữ đã học sau đó cô giới thiệu chữ G cho trẻ làm quen. Tiếp
đến chữ Y cô hỏi trẻ ngoài tàu hỏa ra còn có phương tiện giao thông gì? (máy
bay) cô và trẻ cùng đàm thoại như máy bay bay ở đâu? dùng để làm gì?…cô
giới thiệu chữ máy bay và chữ Y để trẻ làm quen.
Với các hình thức vào bài khác nhau trẻ sẽ luôn thấy hấp dẫn, mới lạ
và bị cuốn hút vào hoạt động.
1.

Cho trẻ ôn luyện tìm chữ đã học:
Khi cho trẻ ôn luyện, tìm những chữ cái đã học tôi sử dụng công nghệ

thông tin với hình ảnh động đẹp kèm theo phần tương tác, trẻ lên tìm đúng
những chữ cái đã học và phát âm đúng thì khi đó sẽ được máy trả lời bằng
câu “ Bạn giỏi quá”, “bạn đã chọn đúng”. Khi trẻ chọn sai máy sẽ trả lời ”
Bạn chọn sai rồi”, “Bạn chọn lại đi”… khiến cho trẻ cảm thấy thích thú và
say mê hơn giờ học rất sôi nổi không nhàm chán.
Ví dụ: Tiết làm quen chữ cái i, t, c chủ đề “thế giới động vật” và tiết tập tô
chữ p, q chủ đề “phương tiện và quy định về giao thông”
Ngoài việc cho trẻ ôn luyện chữ cái đã học trên máy tính tôi còn cho trẻ ôn
luyện theo hình thức khác như tìm chữ đã học trong thẻ từ. Tìm chữ xung
quanh lớp. Gạch chân chữ cái đã học trong bài thơ….Thông qua các trò chơi


với hình thức giao việc như trên tôi nhận thấy trẻ rất tích cực tham gia hoạt
động khiến cho giờ học rất sôi nổi và đạt kết quả cao.
1.

Phương pháp so sánh:
Môn học này là môn khó đối với trẻ mẫu giáo, trẻ phải tiếp cận với

nhiều chữ cái, phải tô viết…Do vậy trẻ phải biết được đặc điểm của từng chữ
giống những đồ dùng, đồ chơi và những hình tượng mà trẻ đã biết.
Ví dụ: Chữ t giống thanh kiếm….Chữ i giống chiếc gậy và có thêm một quả
bóng trên đầu.
Từ đó trẻ sẽ so sánh sự khác nhau và giống nhau giữa các chữ trong
nhóm từ
Ví dụ: So sánh chữ i và chữ t. Giống nhau cùng có một nét sổ thằng. Khác
nhau chữ i có một dấu chấm trên đầu còn chữ t có một nét ngang.
Thông qua thủ thuật so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát giúp trẻ trí
tưởng tượng, rèn luyện khả năng phát âm chuẩn.
Đặc biệt hệ thống câu hỏi của cô với trẻ phải rõ ràng ngắn gọn, dễ hiểu

các câu hỏi không trùng lặp, không đặt câu hỏi để trẻ trả lời thụ động. Câu
hỏi khi đưa ra phải phát huy tính tích cực cho trẻ. Các câu hỏi phải đảm bảo
từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Tôi luôn khuyến khích trẻ trả lời vì
thế trẻ hứng thú trả lời tiếp thu bài tốt.
1.

Sử dụng các yếu tố chơi trong tiết học:


– Đây là một điều vô cùng quan trọng đối với trẻ mầm non vì ở lứa tuổi
này trẻ chủ yếu “ Học mà chơi, chơi mà học”.Muốn trẻ hiểu bài nhanh và nhớ
lâu thì chỉ có thể trẻ được trực tiếp tham gia vào các hoạt động. Từ đó tôi đã
sưu tầm và sáng tác được một số trò chơi khi cho trẻ làm quen với chữ viết
để trẻ tăng hứng thú, cung cấp, củng cố kiến thức kĩ năng.
* Trò chơi : Về đúng nhà
Tôi thường cho trẻ cầm thẻ chữ trên tay, trẻ cầm chữ cái nào thì về
đúng ngôi nhà có gắn chữ cái đó. Tôi nhận thấy chơi như thế trẻ sẽ nhanh
chán, củng cố kiến thức chưa sâu. Tôi đã nghiên cứu không cho trẻ cầm thẻ
chữ trên tay để chơi nữa mà tôi làm cho mỗi trẻ một chiếc mũ có gắn chữ cái,
trước khi trẻ nhận mũ trẻ phải nhớ được chữ cái của mình là chữ gì sau đó trẻ
đội mũ lên đầu và chơi khi đó trẻ chơi đúng hay chơi sai thì các bạn sẽ dễ
dàng phát hiện và củng cố kiến thức cho trẻ sâu hơn.
Ví dụ: Tiết học “làm quen chữ cái h, k”
Chuẩn bị: 23 chiếc mũ có gắn chữ h, k và 15 mũ có gắn chữ l, n, m, 5 ngôi
nhà có chữ h, k, l, n, m
Cách chơi: Mỗi trẻ một chiếc mũ có gắn một chữ cái, trước khi nhận mũ phải
nhớ được chữ cái của mình. Khi có hiệu lệnh phải về ngôi nhà có chữ cái đó
Luật chơi: Bắt đầu và kết thúc bằng một bản nhạc phải tìm đúng ngôi nhà có
chữ trên mũ của mình. Không được hạ mũ xuống để nhìn.
* Trò chơi : Ghép chữ

Ví dụ: Trong tiết làm quen chữ cái e, ê


Chuẩn bị: Các chữ cái e, ê cô cắt bằng giấy xốp cứng. Các nét chữ cái e, ê
rời.
Cách chơi: Cô có một số chữ cái e, ê rời bằng xốp to treo phía trên bảng.
Chia trẻ ra làm 2 nhóm. Cho các nhóm thi đua với nhau đi trong đường hẹp
lên lấy các nét chữ cái rời gắn thành chữ cái cô yêu cầu.
+ Nhóm 1: Tìm và xếp chữ cái e
+ Nhóm 2: Tìm và xếp chữ cái ê
Luật chơi: Trẻ không được chơi một mình phải cùng chơi với bạn. Không
tranh giành nhau. Nhóm nào xong trước và đúng nhất thì nhóm đó thắng
cuộc.
– Sau khi trẻ chơi xong cô nhận xét quá trình chơi và kết thúc trò chơi.
* Trò chơi : Thi xem đội nào nhanh
Trước kia khi cho trẻ chơi trò chơi này tôi cho trẻ chia làm 2 hoặc 3 đội
sau đó cho trẻ cầm thẻ chữ lên và gắn vào bảng. Qua nhiều lần chơi tôi thấy
trẻ không hào hứng tham gia, giờ ôn luyện trở lên nhàm chán. Tôi đã nghĩ ra
cách cắt hình ảnh tương ứng sau đó dán chữ cái trẻ học hoặc ôn luyện ngày
hôm đó vào hình ảnh. Khi trẻ chơi trẻ sẽ lên gắn các chữ cái tạo thành bức
tranh rất sinh động, đẹp mắt.
Ví dụ: Làm quen chữ b, d, đ chủ đề thế giới động vật.
Đây là những chữ cái khó trẻ dễ nhầm lẫn khi phát âm với nhau.


Chuẩn bị: Hình ảnh con bò, con dê…trên mỗi hình ảnh có gắn một chữ cái
tương ứng.
Cách chơi: Lớp chia làm 3 đội, một đội lên chọn chữ b, một đội chọn chữ d,
một đội chọn chữ đ.
Luật chơi: Kết thúc trò chơi đội nào gắn được nhiều con vật và đúng thì đội

đó thắng cuộc
Qua giờ chơi đó tôi thấy trẻ đã dễ dàng nhận ra và phát âm đúng chữ cái
* Trò chơi : Chiếc túi kỳ lạ
Ví dụ: Làm quen chữ i, t, c chủ đề thế giới động vật
Chuẩn bị: Hình ảnh con cá, con vịt, con trâu, con hổ..các chứ i, t, c, … dán
vào các con vật. Một chiếc túi
Cách chơi: Trẻ lên khám phá ” Chiếc túi kì lạ” xem bên trong có gì? Trẻ lần
lượt lên lấy con vật trong túi và đọc tên con vật cùng chữ cái gắn trên con vật
đó
Luật chơi: Bạn nào đọc sai thì thua cuộc
* Trò chơi : Gạch chân chữ cái
Ví dụ: Tập tô chữ cái p, q chủ đề giao thông
Chuẩn bị: Hai bài thơ có chứa chữ cái p, q ( bài thơ có chứa chữ cái q do cô
tự sáng tác), bút dạ
Cách chơi: Lớp chia làm 2 đội.
+ Đội 1 lên gạch chân từ có chứa chữ cái p
+ Đội 2 lên gạch chân từ có chứa chữ cái q


Luật chơi: Kết thúc một bản nhạc đội nào gạch đúng và gạch được nhiều chữ
đội đó chiến thắng.
1.

Rèn trẻ thực hiện tô chữ:
Đây là một điều vô cùng khó khăn đối với trẻ mẫu giáo vì ở lứa tuổi

này trẻ chưa có sự tập trung cao, trẻ chưa có ý thức trong cách ngồi, cách cầm
bút để tô bài. Do cấu tạo cơ tay của trẻ ở lứa tuổi này còn non yếu nên việc
cầm bút đúng cách là vô cùng khó khăn nếu không uốn nắn để trẻ cầm bút
đúng thì sẽ ảnh hưởng đến việc tô, viết.

Để trẻ thực hiện tô viết đúng, đẹp trước hết là tư thế ngồi phải đúng,
chân vuông góc với mặt đất. Cầm bút bằng tay phải, tay trái giữ vở, khi cầm
bút không cầm sát với đầu chì. Cầm bút bằng ba đầu ngón tay.
Khi thực hiện tô chữ phải tô trùng khít nét chữ in mờ, không tô lệch, tô
từ trái sang phải, tô từ hàng trên xuống hàng dưới, lật vở nhẹ nhàng, đặt vở
ngay ngắn trước khi tô, khi tô không được xoay vở.
Khi trẻ tô cô luôn luôn quan sát, sửa tư thế ngồi và cách cầm bút cho
trẻ để trẻ thường xuyên có kĩ năng tô, viết.
Dựa trên cơ sở đó giúp cho trẻ có kĩ năng, kiến thức tốt khi trẻ thực
hiện tô viết chữ cái.
* Kết quả: 97% trẻ hứng thú tích cực tham gia vào giờ học
94% trẻ nhận biết và phát âm đúng các chữ cái ngay trong giờ
học


94% trẻ biết tô chữ trùng khít với nét chấm mờ và biết tô tự trái
sang phải, từ trên xuống dưới
3.

Lồng ghép tích hợp với các môn học khác:
Cô giáo là người xác định chủ đề lên kế hoạch tổ chức lồng ghép tích

hợp các môn học một cách hợp lý, để trẻ phát huy hứng thú khuyến khích trẻ
tích cực chủ động say mê trong tiết học. Ngoài việc dẫn dắt bằng ngôn ngữ
thì sự linh hoạt sáng tạo, ứng xử nhanh của cô giáo trong một tiết dạy mang
lại sự chú ý cho trẻ, cô giáo phải kết hợp sự nhuần nhuyễn các bộ môn khác
vào tiết học làm quen chữ cái và phù hợp với từng chủ đề.
* Tích hợp môn văn học:
Khi vào một tiết học “Làm quen văn học” tôi thường lồng ghép để trẻ
làm quen chữ cái vì nó rất phù hợp. Đây là một bộ môn mà bộ giáo dục chọn

làm chuyên đề mũi nhọn cùng lúc với chữ cái. Khi tích hợp một câu chuyện
hay một bài thơ có các nhân vật, con vật có tên gọi trong đó có chứa chữ cái
mà cô định cho trẻ làm quen. Thông qua giờ học đó trẻ sẽ được ôn luyện
củng cố các chữ cái mà trẻ đã học qua.
Ví dụ: Làm quen văn học truyện ” Sự tích hồ gươm” cô kể cho trẻ nghe câu
chuyện sau đó cho trẻ xem tranh con rùa và dưới bức tranh có từ “Rùa vàng”
cho trẻ lên rút chữ cái đã được học.
* Tích hợp môn thể dục:
Khi cho trẻ thực hiện bài vận động ” trèo lên xuống ghế” tôi gắn các
ghế có chữ cái trẻ đã học khi trẻ trèo lên ghế nào thì trẻ sẽ đọc ngay chữ cái
trên ghế đó. Hoặc khi trẻ thực hiện bài vận động “bật qua 5 ô liên tiếp” tôi cắt


và dán chữ cái trẻ đã học vào từng ô, khi trẻ bật đến ô có chữ cái nào thì trẻ
đọc to chữ cái đó lên qua đó sẽ củng cố được khả năng ghi nhớ cho trẻ.
Ví dụ: Vận động cơ bản “Bật qua 5 ô liên tiếp” mỗi ô cô gắn một chữ cái i, t,
c khi trẻ bật vào ô có chữ cái nào thì trẻ sẽ đọc to chữ cái đó.
* Tích hợp môn hoạt động khám phá:
Bộ môn này thường gặp ở mọi giờ học mà nhất là giờ học làm quen
chữ cái, muốn cho trẻ làm quen chữ cái một cách hiệu quả phải có tranh ảnh,
mô hình vật thật có chứa các chữ cái mà cô định cho trẻ làm quen mà những
điều đó đều xuất phát từ hoạt động khám phá.
Ví dụ: Làm quen chữ cái h, k chủ đề thế giới thực vật. Tôi cho trẻ làm quen
chữ h qua từ “hoa hồng” trẻ được quan sát bông hoa trẻ nói rõ cấu tạo, đặc
điểm, màu sắc…của loại hoa. Làm như thế trẻ sẽ tăng thêm các biểu tượng và
sự hứng thú.
* Tích hợp môn tạo hình:
Sau khi trẻ đã hoạt động nhiều thì bộ môn tạo hình rất phù hợp với
trạng thái tĩnh. Tôi cho trẻ in chữ, trang trí các chữ cái hoặc tô màu khoảng
trống có chứa các chữ cái theo yêu cầu của cô.

* Kết quả: 96% trẻ hứng thú ôn luyện làm quen chữ cái tích hợp trong các
giờ học
4. Lồng ghép trong các hoạt động khác:

Ở lứa tuổi mẫu giáo ” Trẻ học mà chơi, chơi mà học” ghi nhớ của trẻ
không có chủ định chóng nhớ, chóng quên do đó việc dạy làm quen chữ cái


không dừng lại trên tiết học mà phải thường xuyên, mọi lúc mọi nơi hoạt
động trong cuộc sống hàng ngày để củng cố thêm kiến thức, kĩ năng đã học.
* Hoạt động ngoài trời:
Tôi thường tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian có đọc đồng dao
như trò chơi ” rồng rắn lên mây” ” nu na nu nống” khi đọc các từ “rồng rắn,
lúc lắc, nu na nu nống…” khi trẻ đọc trẻ phải uốn lưỡi hoặc thẳng lưỡi vì có
chữ l, n qua đó trẻ sẽ phát âm chuẩn hơn.
* Giờ hoạt động góc:
Các đồ dùng tự tạo như bàn, ghế, tủ… tôi đều cắt và dán từ tương ứng
vào các đồ dùng đó, khi trẻ chơi tôi hỏi trẻ tên đồ dùng và các chữ cái nào mà
con đã học
Cô hỏi trẻ xem trẻ chơi ở góc gì? Tôi cho trẻ quan sát chữ ở góc chơi
đó và hỏi trẻ những chữ cái mà trẻ đã học.
Góc học tập: Cho trẻ in và trang trí các chữ cái đã học …
* Hoạt động chiều :
Tôi thường đưa những trò chơi học tập vào hoạt động để ôn luyện củng
cố kiến thức cho trẻ. Các trò chơi đó trẻ rất hứng thú và tích cực hoạt động
như trò chơi: Tìm chữ cái trong tên của bạn. Cánh cửa thần kì. Thi nói
nhanh…
* Kết quả: 97% trẻ hào hứng ôn luyện làm quen chữ cái trông các hoạt động
5.

Kết hợp với phụ huynh cùng rèn trẻ:


Ngoài giờ học trên lớp, trong những lúc đón, trả trẻ tôi thường trao đổi
với phụ huynh về tầm quan trọng của bộ môn làm quen chữ viết đặc biệt là
dạy trẻ theo hướng đổi mới, Có nhiều phụ huynh nóng lòng cho con học chữ
sớm, những phụ huynh còn có quan niệm chữ đúng là trẻ phải biết đọc, biết
viết ngay ở độ tuổi mẫu giáo. Ngoài ra còn có những phụ huynh khác còn
xem nhẹ vấn đề này thường cho con đi học muộn, nghỉ học tùy tiện không có
lí do tôi đã gặp gỡ trao đổi với phụ huynh nếu nghỉ học nhiều cháu sẽ bị hổng
kiến thức, tiếp thu bài sẽ bị chậm và khi vào lớp 1 rất khó khăn cho cháu và
cô giáo. Tôi còn phối hợp với phụ huynh trong việc đóng góp tìm thêm
nguyên, vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi qua đó việc dạy học có hiệu quả và
thống nhất hơn.
* Kết quả: 98% phụ huynh nhiệt tình ủng hộ
1.

KẾT THÚC VẤN ĐỀ

1.

KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
Kết thúc năm học 2014 – 2015 thực hiện chuyên đề ” làm quen chữ

viết” ở lớp tôi phụ trách đã đạt được kết quả như sau:
100% trẻ được học đầy đủ 29 chữ cái trong chương trình giáo dục mầm
non mới của bộ giáo dục.
Qua việc thực hiện các biện pháp mới sáng tạo trong việc dạy môn
“làm quen chữ viết” tôi đã thu được kết quả sau:
1.

Kết quả chung của trẻ: Đánh giá tại lớp

Nội dung

Khi chưa thực hiện các

Khi đã thực hiện các biệ


Trẻ nhận biết đúng 29 chữ cái
Trẻ nhận biết và phát âm 29 chữ cái
rõ ràng
Tô viết trùng khít lên chấm mờ,
hoàn thành vở tập tô sạch sẽ

biện pháp
75%

pháp
100 %

60%

98 %

50%

96 %

2. Về phụ huynh:

Từ khi phối hợp với phụ huynh bản thân tôi đã chú ý vận dụng tuyên
truyền một cách thuyết phục cho bộ môn “Làm quen chữ cái”. Đặc biệt phụ
huynh rất quan tâm tới việc học chữ của con em mình, thường xuyên trao đổi
tình hình học tập của trẻ ở lớp để về nhà rèn luyện thêm như cầm bút tô viết
đúng cách, đúng dòng kẻ…Tạo cho cô giáo một điểm tựa tốt hơn.
3. Kết quả về cô:

Khi mới bước vào giảng dạy phương pháp tôi chưa linh hoạt sáng tạo
nên kết quả của tiết học chưa cao. Từ khi sử dụng các biện pháp trên nghệ
thuật lên lớp của tôi đã linh hoạt, sáng tạo hơn.
Bản thân không ngừng phấn đấu học hỏi ở bạn bè đồng nghiệp, qua các
phương tiện thông tin đại chúng.
Trong năm học vừa qua ban giám hiệu đã tín nhiệm, phân công tôi dạy
tiết “làm quen chữ cái” để chị em trong trường đến kiến tập. Phòng giáo dục
huyện có về thanh tra, dự giờ lớp tôi vào tiết “tập tô chữ viết” và được đánh
giá tốt. Bên cạnh những thành tích trên tôi còn phải cố gắng nhiều hơn nữa,
trau dồi kinh nghiệm chuyên môn để phát huy và đạt được kết quả cao hơn
nữa trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.


1.

BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
Từ những thực tế trên cùng như các kết quả đạt được trước hết tôi phải

chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cần thiết cho một tiết học cho cô và trẻ, các đồ dùng
đó có màu sắc hình dáng đẹp, an toàn để kích thích tính tò mò của trẻ, những
đồ dùng đó phải kích thích tính tò mò của trẻ. Biết lựa chọn trò chơi câu đố

bài hát phù hợp với nội dung bài dạy.
Bám sát nội dung yêu cầu, dạy đúng trọng tâm của bài, tích hợp các
môn học khác vào tiết dạy một cách hợp lý nhằm đem lại kết quả cao. Ngôn
ngữ diễn đạt của cô ngắn gọn cụ thể, cô phát âm mẫu chính xác, rõ ràng.
Bước chuyển tiếp linh hoạt gây được sự chú ý cho trẻ và đặc biệt cô giáo phải
nắm vững yêu cầu phương pháp bộ môn
Cần quan tâm gần gũi, khuyến khích trẻ để trẻ chủ động phát huy tính
tích cực.
Cho trẻ ôn luyện làm quen chữ cái ở mọi lúc mọi nơi.
Cần làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh và ban giám hiệu nhà
trường hỗ trợ cơ sở vật chất.
Tạo môi trường cho trẻ làm quen với chữ cái nhiều hơn nữa
Trên đây là một số kinh nghiệm dạy bộ môn “làm quen chữ cái” mà tôi
đã rút ra được trong quá trình giảng dạy nhằm giúp trẻ phát triển tốt về mọi
mặt . Tôi rất mong được sự góp ý xây dựng của các bạn đồng nghiệp các cấp


lãnh đạo giúp tôi ngày càng có nhiều sáng kiến kinh nghiệm hay trong giảng
dạy bộ môn yêu thích.
III. Ý KIẾN ĐỀ XUẤT:
Xin đề xuất với trường, phòng giáo dục cần quan tâm hơn nữa đến đời
sống giáo viên chưa được biên chế.
Tìm hiểu ra những phương pháp, biện pháp dạy có hiệu quả cao trong
việc dạy trẻ và chọn những sáng kiến kinh nghiệm hay phổ biến rộng rãi cho
chúng tôi được tham khảo.
Tôi xin chân thành cảm ơn !