tiểu luận bài tìm hiểu về MYCOBACTERIACEAE

Lời cảm ơn
Xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Nguyễn
Bá Hiên, Trưởng bộ môn Vi sinh vật –

Truyền nhiễm, Khoa Thú y, Đại học Nông
nghiệp Hà Nội đã dày công biên soạn bộ bài

giảng này!


Họ Mycobacteriacae
Họ Mycobacteriaceae gồm 2 giống:

- Giống Mycobacterium –kháng axit
- Giống Mycococcus - không kháng axit


Giống Mycobacterium
• Gồm những trực khuẩn hình gậy nhỏ
• Thẳng hoặc hơi cong
•

Sống hiếu khí

•

Không hình thành nha bào

•

Kháng axit

•

Sinh trưởng chậm

•

Khó nuôi cấy.


Mycobacterium


•

Mycobacterium có 2 đặc điểm chính :

1. Kháng cồn và kháng axit :
–

Khi nuôi cấy ở môi trường có nồng độ axit nhất định vi
khuẩn thuộc giống này vẫn phát triển bình thường

–

Khi nhuộm vi khuẩn bằng phương pháp Ziehl Neelsen
khi tẩy màu bằng cồn và axit, không bị mất màu đỏ
fucxin.

2. Trung gian giữa vi khuẩn và nấm:

–

Mycobacterium sinh sả theo lối nảy chồi giống như
sinh sản của nấm


• Đại đa số VK thuộc giống Mycobacterium là tạp
khuẩn

• Phân bố rộng trong đất , nước,thực phẩm ,trong
phân người và động vật,trong các hốc tự nhiên
của ngườ
• Một số có khả năng gây bệnh như :
+ M. tubercullosis: gây bệnh lao cho người bò và gia cầm.
+ M.paratubercullosis gây bệnh phó lao cho bò,cừu.

+ M.leprae gây bệnh Hủi ở người


Những khuôn mặt Hủi


Những bàn tay tật nguyền


Trực khuẩn hủi trong tổ chức bệnh


Trực khuẩn hủi

Những mảnh đời hủi


Trực khuẩn lao M. tubercullosis
I. Khái niệm về bệnh
– Bệnh lao (Tubercullosis) là một bệnh truyền nhiễm mạn tính của
nhiều động vật và người.
– Do trực khuẩn Mycobacterium tubercullosis gây ra với đặc điểm:
gây ra trong phủ tạng những hạt viêm đặc biệt gọi là hạt lao.
– Bệnh lao có ở khắp nơi trên thế giới.

Hiện nay ở người bệnh không giả mà có xu thế gia tăng với tốc
độ cao, không chỉ ở các nước nghèo mà cả ở những nước giàu
:Hoa Kỳ.
– Tổ chức y tế thế giới ước tính hàng năm có thêm 8 - 10 triệu
người mắc lao
– ở những nước có tỷ lệ mắc lao cao, nếu nhiễm thêm HIV/AIDS thì
bệnh lao càng dễ mắc, càng phát triển.


Trong chăn nuôi:
- ở một số nước có nền chăn nuôi tiên tiến đã tích cực
phòng chống bệnh cho gia súc nên đã thanh toán được
bệnh.
- ở nước ta, bệnh đã có từ lâu nhưng không nhiều và
thường gặp ở gia súc nhập nội.
 Đã có những công trình kiểm tra phát hiện bệnh lao
trên đàn bò bằng phản ứng dị ứng và khẳng định có
lưu hành bệnh.

• Do bệnh lao ở súc vật có thể lây sang ngườ nên việc
tìm hiểu về bệnh, quan tâm, phát hiện bệnh ở đàn gia
súc là việc làm rất cần


Bản đồ dịch tễ bệnh lao trên thế giới


II. Đặc tính sinh học
Trực khuẩn lao (Mycobacterium tubercullosis) được Robert

Koch tìm ra năm 1882.
• Năm 1921 Calmette và Guerin đã nghiên cứu tạo ra
vacxin nhược độc BCG (Bacillus Calmette Guerin) để

phòng bệnh.
• Vi khuẩn lao có 3 typ thích ứng gây bệnh trên người, bò
và loài chim qua nhiều thế hệ.


• Typ gây bệnh lao ở người
– M.t. humanus nhưng vi khuẩn cũng gây lao cho bò, chó,
mèo.

• Typ gây bệnh lao cho bò:
– M. t. bovinus nhưng vi khuẩn cũng dễ gây bệnh cho
người, lợn, chó, mèo.

• - Typ gây bệnh cho loài chim:
– M. t. avium , vi khuẩn có thể gây bệnh cho người, lợn; ò

ít mẫn cảm.

• Như vậy 2 typ vi khuẩn lao gây bệnh cho bò và cho
gia cầm đều có thể gây bệnh cho người


• Các typ vi khuẩn lao đều có tính chất căn bản
của giống Mycobacterium
• Chỉ khác nhau ít nhiều về:
- Điều kiện nuôi cấy
- Tính kháng nguyên
- Khả năng gây bệnh.


Robert Koch


1. Hình thái
– Vi khuẩn lao là 1 trực khuẩn hình gậy mản , hơi cong.
– Kích thước 0,25 - 0,5 x 1,5 - 5 mm, 2 đầu tròn không có
lông không giáp mô và không có nha bào.
– Trong canh trùng non vi khuẩn có thể đứng riêng lẻ hoặc
tạo chuỗi cong như chữ S. Khi nhuộm thường bắt màu
không đều, thấy những hạt tròn màu xẫm sắp xếp xen kẽ
những khoả g tối.
– Trong canh trùng già vi khuẩn có hình sợi dài, phân
nhánh.
– Thành vi khuẩn lao có nhiều lipit tạo ra một lớp vỏ sáp,
rất khó nhuộm màu.
– Muốn nhuộm phải dùng phương pháp nhuộm đặc biệt:

Zichl - Neelsen - vi khuẩn bắt màu đỏ trên nền xanh.


Vi khuẩn lao gà nhuộm Ziehl Niehlsen

VK lao gà nhuộm bằng phương pháp
nhuộm Ziehl-Neelsen


M.tubercullosis (Kính hiển vi điện tử)


Trực khuẩn lao trong canh trùng


Trực khuẩn lao nhuộm zichl nielsen


Tính chất bắt màu của vi khuẩn lao


VK lao bò nhuộm bằng phương pháp
nhuộm Ziehl-Neelsen