GD& T TÂY NINH
S
TR
NG THPT BÌNH TH NH
THI TH
THPT QU C GIA L N 1
N m h c 2015 – 2016
Môn thi: Ng v n
-------------
Th i gian làm bài: 180 phút
thi g m có 02 trang
Ph n I.
c hi u (3,0 đi m)
c đo n trích sau đây và tr l i câu h i t câu 1 đ n câu 4:
"... Ti ng nói là ng i b o v quý báu nh t n n đ c l p c a các dân t c, là
y u t quan tr ng nh t giúp gi i phóng các dân t c b th ng tr . N u ng i An
Nam hãnh di n gi gìn ti ng nói c a mình và ra s c làm cho ti ng nói y phong
phú h n đ có kh n ng ph bi n t i An Nam các h c thuy t đ o đ c và khoa
h c c a châu Âu, vi c gi i phóng dân t c An Nam ch còn là v n đ th i gian.
B t c ng i An Nam nào v t b ti ng nói c a mình, thì c ng đ ng nhiên
kh c t ni m hi v ng gi i phóng gi ng nòi. [...] Vì th , đ i v i ng i An Nam
chúng ta, ch i t ti ng m đ đ ng ngh a v i t ch i s t do c a mình..."
(Nguy n An Ninh, Ti ng m đ - ngu n gi i phóng các dân t c b áp b c, Theo
SGK Ng v n 11, T p hai, NXB Giáo d c, 2014, tr. 90)
Câu 1. Hãy xác đ nh phong cách ngôn ng c a đo n trích? (0,25 đi m)
Câu 2. Trong đo n trích, tác gi ch y u s d ng thao tác l p lu n nào? (0,5
đi m)
Câu 3. Hãy ghi l i câu v n nêu khái quát ch đ c a đo n trích. (0,25 đi m)
Câu 4. T đo n trích trên anh ch hãy nêu khái quát ch đ c a đo n trích
c đo n th sau đây và tr l i câu h i t Câu 5 đ n Câu 8:
Tôi đ ng l ng gi a cu c đ i nghiêng ng
m t l n nh l i mái tr ng x a
L i d y ngày x a có ti ng thoi đ a
Có bóng n ng in dòng sông xanh th m.
Thoáng quên m t gi a tháng ngày ng t đ ng
Tr ng thành này có bóng dáng hôm qua
Nh đ c đi u gì đ c d y nh ng ngày xa
Áp d ng - ch c nh c i ngu n đã có.
N c m t thành công hoà n i đau đen đ
Truy c p đ luy n thi Toán, Lý, Hóa, Sinh, V n,
Anh t t nh t!
B c th m nào dìu d t nh ng b c đi
Bài h c đ i đã h c đ c nh ng gì
Có nh c bóng ng i đ ng th i n m c
Vun x i c n m b ng trái tim p
cây đ i có tán lá xum xuê
Bóng mát d ng chân là m t ch n quê
N i n t là mái tr ng nuôi l n
Xin phút t nh tâm gi a muôn đi u h i h t
C m t mái tr ng n ngh a th y cô.
(L i c m t - s u t m)
Câu 5. Ch ra ph
ng th c bi u đ t chính trong đo n th trên? (0,25 đi m)
Câu 6. Nêu rõ phép tu t đ c s d ng trong câu th Thoáng quên m t gi a
tháng ngày ng t đ ng (0,25 đi m).
Câu 7. Nêu n i dung chính c a bài th trên. (0,5 đi m)
Câu 8. Anh ch hi u hai dòng th : "Vun x i c n m b ng trái tim p /
cây
đ i có tán lá xum xuê" nh th nào? T ý th này, hãy vi t m t đo n v n ng n
nêu vai trò c a mái tr ng và th y cô đ i v i cu c đ i c a m i ng i. Tr l i
trong 5-10 dòng. (0,5 đi m)
Ph n II. Làm V n (7,0 đi m)
Câu 1 (3,0 đi m)
"Trách nhi m chính là th mà con ng i đôi lúc c m th y b ràng bu c nh t.
Tuy nhiên, đó c ng chính là y u t c b n c n ph i có đ xây d ng và phát tri n
nhân cách c a m i con ng i". (Frank Crane).
Anh (ch ) hãy vi t m t bài v n ng n (kho ng 600 t ) bày t suy ngh v ý ki n
trên.
Câu 2 (4,0 đi m)
C m nh n c a anh/ch v hai đo n th :
Sông Mã xa r i Tây Ti n i
Nh v r ng núi nh ch i v i
(Tây Ti n, Quang D ng, ng v n 12, t p 1, NXB Giáo d c 2008, trang 88)
"Mình v r ng núi nh ai
Trám bùi đ r ng, m ng mai đ già
Truy c p đ luy n thi Toán, Lý, Hóa, Sinh, V n,
Anh t t nh t!
Mình đi có nh nh ng nhà
H t hiu lau xám đ m đà lòng son"
(Vi t B c, T H u, Ng v n 12, t p 1, NXB Giáo d c 2008, trang 110)
--- H T ---
Truy c p đ luy n thi Toán, Lý, Hóa, Sinh, V n,
Anh t t nh t!
H
NG D N LÀM BÀI
Câu
Ý
I
c hi u:
o n trích vi t theo phong cách ngôn ng chính lu n.
1
Thao tác l p lu n ch y u là phân tích.
2
Câu khái quát ch đ : "... Ti ng nói là ng i b o v quý báu nh t
3
n n đ c l p c a các dân t c, là y u t quan tr ng nh t giúp gi i
phóng các dân t c b th ng tr ."
Ch đ đo n trích: Kh ng đ nh vai trò, giá tr c a ti ng m đ .
4
Ph ng th c bi u đ t chính: bi u c m.
5
Bi n pháp n d chuy n đ i c m giác.
6
N i dung chính: N i nh tr ng x a và l i c m t chân thành, sâu
7
s c c a nhân v t "tôi" v i nh ng ng i đã d y d , dìu d t "tôi" nên
ng i.
Hai câu th :
8
"Vun x i c n m b ng trái tim p
cây đ i có tán lá xum xuê"
vi t v nh ng ng i th y đáng kính, đã dày công d y d , ch b o,
vun đ p cho c m h c trò đ các em khôn l n, tr ng thành và
có đ c thành công, h nh phúc trong cu c s ng.
* Vi t đo n v n 5-10 dòng, ph i nêu đ c nh ng ý chính sau:
- Mái tr ng là "ngôi nhà th hai", th y cô là nh ng ng i cha,
ng i m hi n th hai c a m i ng i h c trò. Th y cô là ng i cho
em hành trang ki n th c và d y d em nh ng đi u hay l ph i đ
em t tin, v ng vàng trên đ ng đ i v sau.
- C n trân tr ng, bi t n công lao cô th y và c g ng tr thành
ng i có ích, đ không ph công , ph lòng th y cô.
Làm v n:
"Trách nhi m chính là th mà con ng i đôi lúc c m th y b
ràng bu c nh t. Tuy nhiên, đó c ng chính là y u t c b n c n
ph i có đ xây d ng và phát tri n nhân cách c a m i con ng i"
(Frank Crane).
1.1 Gi i thích:
- Trách nhi m: Là ph n vi c đ c giao cho ho c coi nh đ c giao
II
1
N i dung
Truy c p đ luy n thi Toán, Lý, Hóa, Sinh, V n,
Anh t t nh t!
cho, đ m b o là ph i làm, n u k t qu không t t thì ph i gánh ch u
ph n h u qu . Trách nhi m còn là s ràng bu c l i nói, hành vi c a
mình, b o đ m đúng đ n, n u sai trái ph i ch u h u qu .
- Ràng bu c: t trong tình tr ng có nh ng đi u b t bu c ph i làm
trong quan h v i ng i khác, làm cho hành đ ng m t t do.
- Nhân cách: t cách và ph m ch t c a con ng i.
=> C câu: Ý ki n bàn lu n v vài trò c a trách nhi m trong cu c
s ng m i con ng i.
1.2 Phân tích, ch ng minh:
- T i sao l i nói trách nhi m là y u t đôi khi con ng i c m th y b
ràng bu c?
+ Khi đ c giao m t công vi c, nhi m v nào đó, b t bu c ta ph i
có trách nhi m hoàn thành t t, n u không s nh h ng đ n công
vi c, thành tích, danh d , cu c s ng c a b n thân và còn làm liên
lu đ n ng i khác…
+ ó là nh ng ràng bu c trong l i nói, hành vi c a mình. Khi đã
nói ra m i ng i ph i ch u trách nhi m v l i nói y: s trung th c,
đúng đ n, chính xác, tin c y. Nói đi đôi v i làm.
+ M i ng i còn ph i ch u s ràng bu c trong hành vi, m i hành vi
đúng đ n, có ý ngh a s đ c coi tr ng, nh ng hành vi vi c làm sai
trái đ u ph i ch u h u qu .
- T i sao trách nhi m c ng chính là y u t c b n c n ph i có đ
xây d ng và phát tri n nhân cách?
+
hoàn thành trách nhi m đ c giao, con ng i ph i v t qua
nhi u th thách, khó kh n, đòi h i ph i có ý chí, ngh l c, tình yêu,
ni m say mê....đó c ng chính là quá trình rèn luy n, ph n đ u đ
xây d ng và phát tri n nhân cách.
+ Khi m i ng i có ý th c th hi n trách nhi m v i b n thân, v i
gia đình, v i xã h i c ng chính là có ý th c s ng t t, s ng có ích,
s ng theo nh ng chu n m c đ o đ c, luân lí c a xã h i. Tránh đ c
thói vô trách nhi m s đ l i nh ng h u qu n ng n cho b n thân,
xã h i.
1.3 Bàn lu n, m r ng:
- Phê phán ki u ng i s ng không có trách nhi m.
- Không đ ng tình v i l i s ng máy móc, quá trách nhi m…d n
đ n c x , gi i quy t v n đ không th u đáo.
- Ngoài m i con ng i s ng có trách nhi m, c ng c n th y trách
Truy c p đ luy n thi Toán, Lý, Hóa, Sinh, V n,
Anh t t nh t!
2
nhi m c a các t ch c, ban ngành, xã h i đ i v i m i cá nhân.
1.4 Bài h c nh n th c và hành đ ng:
- Nh n th c đ c vai trò quan tr ng c a vi c s ng có trách nhi m
đ i v i cu c đ i mình, đ i v i gia đình, xã h i. Có ý th c phê phán
thói vô trách nhi m.
- C n ph i trang b cho b n thân nh ng tri th c , k n ng đ s ng có
trách nhi m v i b n thân, gia đình, xã h i, đ ng th i góp ph n hoàn
thi n nhân cách c a m i ng i.
C m nh n c a anh/ch v hai đo n th :
2.1 Gi i thi u chung:
- Quang D ng (1921-1988), quê Hà N i. Ông là m t ngh s đa tài
v i h n th phóng khoáng, h n h u, lãng m n. Còn T H u (19202002), quê Hu , m t nhà th tiêu bi u c a dòng th cách m ng
Vi t Nam v i h n th đ m đà tính dân t c.
- Tây Ti n (1948), Vi t B c (1954) đ u là nh ng thành t u đ c s c
c a th ca kháng chi n ch ng Pháp, đ u là nh ng bài ca không th
nào quên v m t th i gian kh mà hào hùng, hào hoa c a l ch s
dân t c.
- Hai đo n th trên đ u vi t v n i nh nh ng m i bài có nh ng
nét đ c s c riêng.
2.2 C m nh n v hai đo n th :
a
o n th trong bài "Tây Ti n":
N i dung:
o n th b c l n i nh da di t, v i v i v m nh đ t mi n Tây và
đoàn quân Tây Ti n. M i đ a danh đ c nh c đ n "Sông Mã" "Sài
Khao" "M ng Lát" - là m t ch ng đ ng hành quân, c ng là m t
ch ng đ ng đ i c a nhà th nói riêng và nh ng ng i lính Tây
Ti n nói chung. ó là "ch ng nhân" l ch s cho nh ng gian kh và
hào hùng mà h đã tr i qua. B i th mà ti c nu i bâng khuâng
"Sông Mã xa r i Tây Ti n i", mà tha thi t "Nh v r ng núi nh
ch i v i".
Ngh thu t:
Nh c đi u có s hài hòa gi a l i c m thán v i đi u c m xúc (câu
m đ u nh m t ti ng g i vang v ng vào không gian), gi a m t đ
dày nh ng âm v n (r i, i, ch i v i) v i đi p t "nh ".
b
o n th trong bài "Vi t B c":
Truy c p đ luy n thi Toán, Lý, Hóa, Sinh, V n,
Anh t t nh t!
N i dung:
o n th là l i b c l n i nh c a ng i Vi t B c v i nh ng ng i
cán b mi n xuôi.
Mình v r ng núi nh ai
Trám bùi đ r ng, m ng mai đ già
Trám và m ng - l ng th c ch y u c a b đ i ta khi còn Vi t
B c. Nay ng i đi r i, trám đ r ng, m ng đ già không ng i thu
hái nên bu n nh mênh mông. Thiên nhiên mang n i bu n thi u
v ng. Qua đó đ th y, không ch con ng i nh nhung mà c nh
c ng mang n i bùi ngùi b c b i nh thúc vào lòng k
ng i đi.
Thiên nhiên nh c ng n ng tình, n ng ngh a v i con ng i.
Mình đi có nh nh ng nhà
H t hiu lau xám đ m đà lòng son
Câu h i th hai g i nh đ n con ng i Vi t B c “H t hiu lau xám /
đ m đà lòng son”. Câu th có hai hình nh t ng ph n: nh ng ngôi
nhà lá đ n s , m c m c, nghèo kh trong dáng v “h t hiu lau
xám” g i n i bu n hiu qu nh. Bên trong “nh ng nhà” y l i ch a
đ ng t m lòng son s c th y chung, ngh a tình c a nhân dân Vi t
B c đ i v i cách m ng. ó là ngh a tình sâu n ng c a nh ng con
ng i đã góp ph n làm nên i n Biên “L ng l y n m châu ch n
đ ng đ a c u”.
Ngh thu t:
L i đ i đáp, x ng hô "mình - ta" và th th l c bát mang đ m tính
dân t c, có s c g i và s c truy n c m cao.
Các hình nh hoán d , nhân hóa, câu h i tu t , đi p t , đi p ng
đ c s d ng hài hòa, đ t giá.
2.3 So sánh hai đo n th :
- i m t ng đ ng:
+ Hai đo n th đ u b c l n i nh c a ng i trong cu c: tha thi t,
b i h i, sâu l ng v i thiên nhiên và con ng i m t th i g n bó, yêu
th ng trong kháng chi n.
+
u th hi n phong cách th đ c đáo, t m lòng th y chung son
s t c a nh ng ng i trong cu c đ i v i nh ng đi u thân thu c, m t
th i g n bó.
- i m khác bi t:
+ N i nh c a nhà th Quang D ng đ c b c l tr c ti p, c th :
n i nh đ n v c trào dâng, không kìm nén n i b t lên thành ti ng
Truy c p đ luy n thi Toán, Lý, Hóa, Sinh, V n,
Anh t t nh t!
g i Tây Ti n i. ó là n i nh c a ng i đi v i c nh c , ng i x a
còn trong th T H u là n i nh c a ng i l i v i ng i ra đi, th
hi n m t các gián ti p qua các hình nh hoán d .
+ Hai đo n th (c ng nh toàn bài th ) s d ng hai hình th c khác
nhau đ b c l c m xúc: Tây Ti n s d ng th th th t ngôn tr ng
thiên. Vi t B c s d ng th th l c bát.
- Lí gi i:
+ Hai bài th đ u đ c sáng tác trong th i kì kháng chi n ch ng
Pháp.
+ Quang D ng và T H u là hai nhà th , hai chi n s , vi t v n i
nh c a ng i trong cu c. M i nhà th có phong cách sáng t o
ngh thu t riêng.
2.4 ánh giá:
M i đo n th dù có cách th hi n khác nhau song v n làm n i b t
lên l i s ng ân tình, th y chung, đáng t hào c a con ng i Vi t
Nam.
Truy c p đ luy n thi Toán, Lý, Hóa, Sinh, V n,
Anh t t nh t!