ĐỀ THI THPTQG SỐ 10 2016 MÔN NGỮ VĂN

TR
TR

NGă HăS ăPH MăHÀăN I
THI TH THTQG L N 1
NGăTHPTăCHUYÊNăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă N Mă2015 – 2016
MÔNăNG V Nă
Th iăgian:ă180ăphút
Ph năI:ă c hi u (3,0ăđi m)
căđo năth ăd iăđâyăr i tr l iăcácăcâuăh i t câuă1ăđ năcâuă4:
“Ch a ch vi t đã v n tròn ti ng nói
V ng tr ng cao đêm cá l n sao m
Ôi ti ng Vi t nh đ t cày, nh l a
Óng tre ngà và m m m i nh t .
Ti ng tha thi t, nói th ng nghe nh hát
K m i đi u b ng ríu rít âm thanh
Nh gió n c không th nào n m b t
D u huy n tr m, d u ngã chênh vênh.”
(Trích Ti ng Vi t - L u Quang V )
Câu 1. N i dung c a đo n th trên là gì?
Câu 2. Phân tích giá tr c a t láy trong câu th "K m i đi u b ng ríu rít âm
thanh?"
Câu 3. Phân tích bi n pháp tu t đ c s d ng trong câu th :
"Ôi ti ng Vi t nh đ t cày, nh l a
Óng tre ngà và m m m i nh t "
Câu 4. Hãy ch ra ng n g n thái đ c a tác gi đ c g i g m trong nh ng v n
th trên.
căv năb năd iăđâyăr i tr lòiăcácăcâuăh i t câuă5ăđ năcâuă6:
“Cái gì đã t o Nguyên H ng m t ch ngh a l c quan v ng kh e đ n nh th ?
ó là lý t ng cách m ng mà nhà v n đã ti p thu đ c ngay t th i k M t tr n
dân ch

ông D ng, nh t là t kho ng t 1938-1939 tr đi.
là b n tính
yêu đ i, yêu s ng c a nhân dân lao đ ng đã th m vào máu th t, tâm h n ông.
ó là s c m nh tinh th n c a m t con ng i bao gi c ng s ng h t mình v i
cu c s ng, v i m i ng i, m i vi c xung quanh. Th i đ th , l nh nh t, hoài
nghi là cái gì h t s c xa l đ i v i Nguyên H ng” (Trích Th ng ti c nhà
v n Nguyên H ng- Nguy n ng M nh)
Câu 5. V n b n trên s d ng ph ng th c bi u đ t chính là gì? Nêu ch đ v n
b n.
Câu 6. o n v n trên s d ng phép liên k t chính là gì?

Truy c p đ luy năthiăToán,ăLý,ăHóa,ăSinh,ăV n,ă
Anh t t nh t!


Ph n II: (7,0ăđi m)
Câuă1: (3ăđi m)
Khi nh n đ c câu h i quen thu c “T i sao b n x ng đáng tr thành tân Hoa
h u Th gi i 2015?”, ng i đ p Indonesia đã t tin tr l i r ng: “Vì chúng ta
sinh ra không ph i đ t n t i, mà đ t o nên s khác bi t”. (Theo ngu n
Vietnamnet.vn)
Hãy vi t m t bài v n ng n trình bày suy ngh c a anh/ch v câu nói trên.
Câuă2: (4ăđi m)
Phân tích đo n th và ch ra b n s c dân t c trong nh ng v n th d i đây c a
nhà th T H u:
“- Mình v mình có nh ta
M i l m n m y thi t tha m n n ng
Mình v mình có nh không
Nhìn cây nh núi, nhìn sông nh ngu n ?
- Ti ng ai tha thiêt bên c n

Bâng khuâng trong d , b n ch n b c đi
Áo chàm đ a bu i phân li
C m tay nhau bi t nói gì hôm nay... ”
(Vi t B c- SGK Ng v n 12, T p m t, NXB Giáo d c)
--- H T ---

Truy c p đ luy năthiăToán,ăLý,ăHóa,ăSinh,ăV n,ă
Anh t t nh t!


H

NG D NăLÀMăBÀI

Câu Ý
I
1

II
1

N i dung
c hi u:
N i dung chính c a đo n th : Ca ng i v đ p c a ti ng Vi t, bày
t ni m t hào v ti ng nói c a dân t c.
2
Câu th "K m i đi u b ng ríu rít âm thanh" s d ng t láy “ríu
rít” có giá tr bi u đ t cao. Câu th g i ra âm s c phong phú c a
ti ng Vi t v i nh ng thanh đi u phong phú, nh ng t t ng thanh
có s c g i t s ng đ ng.

3
"Ôi ti ng Vi t nh đ t cày, nh l a
Óng tre ngà và m m m i nh t "
Trong câu th trên, L u Quang V s d ng liên ti p bi n pháp so
sánh đ ca ng i ti ng Vi t m c m c, g n g i (nh đ t cày), nh ng
l i m t mà, tinh t , uy n chuy n và vô cùng quý giá.
4
Qua đo n th trên, nhà th đã g i g m tình yêu và ni m t hào c a
mình v ti ng nói c a dân t c.
5
Ph ng th c bi u đ t chính c a đo n v n là ngh lu n. Ch đ : lí
gi i v màu s c l c quan trong v n ch ng Nguyên H ng.
6
Phép liên k t chính trong đo n v n là phép l p ( ó là).
Làmăv n:
“Vìăchúngătaăsinhăraăkhôngăph iăđ t n t i,ămàăđ t oănênăs
khácăbi t”.
1.1 Gi iăthích:
- Tr c câu h i :“T i sao b n x ng đáng tr thành tân Hoa h u
Th gi i 2015?”, nhi u ng i s th ng có câu tr l i quen thu c,
sáo mòn. Hoa h u Indonesia đã có m t câu tr l i b t ng , thông
minh và sâu s c.
- Câu tr l i có hai v .
+ V th nh t là m t l i ph đ nh: “Chúng ta sinh ra không ph i dê
t n t i”. Khái ni m “t n t i” ch s hi n h u c a s v t, con ng i.
Nó nghiêng v ph n “con” trong con ng i, mang tính b n n ng,
không c n ý th c, rèn gi a, ph n đ u...
+ Trong khi đó, v th hai c a câu nói là m t l i kh ng đ nh: “đ
t o nên s khác bi t”. “S khác bi t” là m t yêu c u cao v nét
riêng c a con ng i đ t o nên cá tính, nhân cách.

y là ý th c
v ph n “ng i”, h n th n a là ý th c sâu s c v cá nhân con

Truy c p đ luy năthiăToán,ăLý,ăHóa,ăSinh,ăV n,ă
Anh t t nh t!


ng i. Hoa h u là cá nhân nh ng c ng đ i di n cho dân t c, “s
khác bi t” mà cô nói là v đ p hoàn h o, riêng bi t và c ng là b n
sác c a dân t c mà cô đ i di n.
=> Nh v y, câu nói c a hoa h u Indonesia kh ng đ nh b n thân
cô x ng đáng v i ngôi v vì đã là “s khác bi t” tích c c.
1.2 Phânătích,ăbànălu n:
- ây là m t câu nói hay, sâu s c, không ch th hi n tài ng đ i
mà còn có t m nhìn tri t h c.
- B n thân m i ng i khi sinh ra đã là m t cá th đ c đáo, không
l p l i:
Ch ng có ai t nh t mãi trên đ i
M i s ph n ch a m t ph n l ch s [Eptusenko]
Tuy nhiên đó ch là s bi t t nhiên, có tính b n n ng.
- Khi có ý th c s ng đ t o nên s khác bi t, ng i ta s đòi h i
cao h n mình. Mu n tr nên khác bi t theo ngh a tích c c, c n
đ l i d u n b ng tài n ng/ kh n ng, nhi t huy t, trách nhi m, ý
th c mu n c ng hi n cho đ i. Khi đó, dù b n là ai b n c ng có th
đóng góp cho cu c s ng và t o nên s khác bi t. Khi đó, b n s
v a khiêm nh ng, bi t gi i h n, v a t tin b c qua gi i h n c a
b n thân mình.
- S khác bi t th hi n trong c m xúc, t duy, quan ni m, l i nói,
hành đ ng; trong nh ng bi u hi n hàng ngày và khi đ i m t v i
nh ng th thách, khó kh n trong cu c s ng. Ban đ u có th là b n

tính tr i cho nh ng sau đó, ng i ta ph i có ý th c rèn gi a b n
thân đ hoàn thi n, kh ng đ nh mình.
- Không ít ng i, th c t ch "t n t i" mà không đ c "s ng". ó
là khi h s ng m t cách m nh t, l i, thi u sinh khí. H th
đ ng, hèn nhát, luôn c khuôn mình theo nh ng khuôn m u chung,
vì th không ai nh n ra b n s c c a h .
- C n phân bi t "khác bi t" v i d bi t, l p d . Ng i l p d là k
khác ng i nh ng ch a có đ c nh n th c, ng x có t m hi u
bi t nên d thành l c lõng, khác th ng. "S khác bi t" v n c n có
"m u s chung", có s "bình th ng".
1.3 Bàiăh c nh n th căvàăhànhăđ ng:
- Nh n th c: Ph i "s ng" ch không ph i "t n t i". S ng ph i t o
nên s khác bi t tích c c, đ kh ng đ nh mình và c ng hi n cho xã
h i.
Truy c p đ luy năthiăToán,ăLý,ăHóa,ăSinh,ăV n,ă
Anh t t nh t!


2

- Hành đ ng: Rèn luy n, tu d ng, t g t gi a mình đ ngày càng
hoàn thi n h n c v tài và đ c.
Phânătíchăđo năth ăvàăch ra b n s cădânăt c trong nh ng v n
th ăd iăđâyăc aănhàăth ăT H u:
2.1 Gi i thi u chung:
- T H u là nhà th l n c a dân t c, th ông luôn theo sát nh ng
ch ng đ ng l ch s cách m ng dân t c. Dù vi t v đ tài gì thì
đ u mang đ m tính dân t c c trong n i dung l n hình th c. Bài
th “Vi t B c” là m t thành công đ c bi t trong đ i th T H u.
Bài th vi t v cu c chia tay l n - cu c chia tay l ch s gi a ng i

v xuôi v i Vi t B c vào tháng 10 n m 1954.
- o n th trên n m ph n m đ u c a tác ph m, là l i đ i đáp
c a k , ng i đi, b c l tình c m l u luy n, bâng khuâng trong
gi phút chia tay. o n th mang đ m tính dân t c.
2.2 Phânătíchăđo năth :
a
Kh 1: L iăng i l i:
- Ng i l i - ng i ti n đ a c t ti ng nói tr c, b c l tình c m
l u luy n, không mu n xa r i.
- i p t "nh " luy n láy trong c u trúc câu h i tu t đ ng d ng,
tràn đ y th ng nh .
- Cách x ng hô "mình - ta" m c m c, thân g n g i liên t ng ca
dao: "Mình v ta ch ng cho v - Ta n m v t áo, ta đ bài th ".
- Ng i Vi t B c h i, g i ra nh ng k ni m:
+ "15 n m" là chi ti t th c ch đ dài th i gian t n m 1940 th i
kháng Nh t và ti p theo là phong trào Vi t Minh, "thi t tha m n
n ng" b i đã cùng nhau chia ng t s bùi su t "15 n m n m y".
+ "Nhìn cây nh núi, nhìn sông nh ngu n?": Tái hi n không gian
Vi t B c - n i đã nuôi gi u cán b mi n xuôi thu kháng chi n
gian khó. Câu h i ch t ch a tình c m l u luy n, bao hàm l i d n
dò kín đáo: đ ng quên c i ngu n Vi t B c - c i ngu n cách m ng.
b Kh 2: - L iăng i v xuôi:
- "Ti ng ai" - ch ti ng hát c a ng i l i.
- T láy “tha thi t” là s luy n láy l i l i m h i c a ng i Vi t
B c di n t s đ ng đi u nh nhung, l u luy n. Các t láy liên
ti p "Bâng khuâng, b n ch n" giàu giá tr g i c m, di n t tr ng
thái tâm lí tình c m h t h ng, b n r n, luy n ti c, v ng v n, nh
th ng... đan xen cùng m t lúc.

Truy c p đ luy năthiăToán,ăLý,ăHóa,ăSinh,ăV n,ă

Anh t t nh t!


- Hình nh "Áo chàm đ a bu i phân li" là m t n d ngh thu t
đ c s c. Hai ch “phân li” đã c đi n hóa cu c chia tay này, làm
cho th i kh c tháng 10/ 1954 (các c quan Trung ng c a ng
và Chính ph r i chi n khu Vi t B c v l i Th đô) v n đ y màu
s c chính tr tr thành chuy n muôn đ i c a thi ca.
- Câu th "C m tay nhau bi t nói gì hôm nay..." đ y tính ch t bi u
c m. Nh p ng t phá cách 3/3/2 (thông th ng th l c bát s d ng
nh p ch n đ t o nên s nh p nhàng, hài hòa) không ch t ng tính
nh c mà còn góp ph n th hi n s ng p ng ng, ngh n ngào trong
giây phút chia tay.
- Ba d u ch m l ng đ t cu i câu là m t d u l ng trên khuôn nh c
đ tình c m ngân dài, sâu l ng...
2.3 B n s cădânăt cătrongăđo năth ătrên:
Tính dân t c th m đ m trong đo n th trên nói riêng và trong th
T H u nói chung. Nó tr thành đ c tr ng phong cách ngh thu t
th T H u.
Tính dân t c th hi n c
2 ph ng di n n i dung và hình th c
c a đo n trích:
* N i dung:
- C nh s c thiên nhiên, không gian quen thu c: sông, núi, ngu n...
- Th hi n đ c v đ p c a tính cách dân t c: giàu yêu th ng, l i
s ng ngh a tình, th y chung, son s t.
* Ngh thu t:
tài: chia ly -> quen thu c.
- Th th l c bát truy n th ng, l i đ i đáp, x ng hô mình - ta quen
thu c, mang đ m màu s c ca dao.

- Cách nói giàu hình nh, gi ng đi u ng t ngào, giàu nh c tính,
mang ch t li u dân gian.
2.3 ánhăgiá:
- Qua đo n th , ta th u hi u và trân tr ng ngh a tình cách m ng
c a nh ng con ng i Vi t B c và nh ng ng i cán b Cách m ng
mi n xuôi. ó chính là ngu n s c m nh đ c bi t giúp Cách m ng
c a ta giành th ng l i dù ph i tr i qua muôn vàn gian khó.
- Th T H u đ m đà tính dân t c.

Truy c p đ luy năthiăToán,ăLý,ăHóa,ăSinh,ăV n,ă
Anh t t nh t!