ĐỀ CƯƠNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Đề tài : Thực trạng ý thức về hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên của sinh viên trường Đại học Sư Phạm Hà Nội

ĐỀ CƯƠNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Đề tài : Thực trạng ý thức về hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên của
sinh viên trường Đại học Sư Phạm Hà Nội
Sinh viên : Nguyễn Thị Phương –k61ATLGD
Giáo viên hướng dẫn : TS.Vũ Lệ Hoa
1. Lý do chọn đề tài

Thế giới ngày nay tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ có thể gây đến sự diệt vong của
nhân loại . Sự phát triển bằng bất cứ giá nào , bất công xã hội tràn lan , chính trị bất
ổn định , khủng hoảng kinh tế , chiến tranh giữa các phe phái , khủng bố hoạt động
tăng mạnh , phát triển vũ khí hạt nhân ,tình trạng nghèo khó ngày càng trầm trọng ,
dịch bệnh hoành hành , tài nguyên thiên nhiên bị khai thác quá mức , môi trường bị
hủy hoại,....Khoảng cách giữa các nước phát triển và kém phát triển ngày càng
lớn , khoảng cách giàu nghèo tại chính các nước cũng giãn ra . Rất nhiều nước phát
triển “ nóng” đang phải trả giá đắt về môi trường khi khai thác quá mức đồng thời
không dùng những phương pháp bảo vệ môi trường để tăng lợi nhuận . Hàng lọat
các vấn đề môi trường trên toàn thế giới đã và đang trở lên bức xúc : việc Trái Đất
nóng lê , thiên tai tăng đột biến , thủng tầng ozon , chất lượng đất và nước xuống
cấp , đa dạng sinh học bị hủy hoại ,...Mặc dù rất nhiều nghiên cứu , đề án , hội nghị
, những hoạt động tuyên truyền cụ thể song vẫn không ngăn được sự ô nhiễm
nhanh chóng của môi trường xung quanh chúng ta.
Vấn đề giáo dục môi trường hiện nay , đặc biệt là ở Việt Nam chưa thực sự
được quan tâm đúng mức . Có thể thấy rõ thông qua các số liệu thống kê về mức
độ ô nhiễm tại đất nước : nước , không khí , đất,.. cũng như sự suy giảm đa dạng
sinh học . Cũng không khó khi thấy những hoạt động giáo dục môi trường trong
các trường học chưa thực sự nhiều , sôi nổi và thiết thực ,. Chính vì thế , gần như
rất nhiều thế hệ đang dần dần “phá hoại” môi trường mà không hề biết hoặc biết
nhưng nhắm mắt bỏ qua. Dễ dàng thấy được những hành vi : chặt phá rừng , xả
chất thải công nghiệp chưa qua xử lý tràn lan , lãng phí tài nguyên , bỏ thừa thức
ăn , vứt rác bừa bãi,... trên đường phố, trong trường học , trong nơi làm việc,....
Những sinh viên là một lực lượng đông đảo của đất nước , là tầng lớp tri

thức , song cũng không tránh khỏi thực trạng này. Dù biết vẫn có những lực lượng


sinh viên lành mạnh , tích cực luôn hết mình trong công tác bảo vệ môi trường và
tuyên truyền bảo vệ môi trường nhưng cũng không ít những sinh viên không ý thức
được hành vi của mình là sai , hoặc ý thức được nhưng vẫn làm sai . Những sinh
viên sư phạm , những nhà giáo tương lai, những người sẽ giúp đỡ , giáo dục những
thế hệ trẻ tiếp theo lại càng cần phải có ý thức đúng đắn trong vấn đề bảo vệ môi
trường và có sự nhất quán từ ý thức đến hành vi trong thực tiễn cuộc sống hằng
ngày.
Với những lí do đã nêu trên đây, tôi thấy việc nghiên cứu Thực trạng ý thức
về hànhvi bảo vệ môi trường tự nhiên của sinh viên trường Đại học Sư Phạm Hà
Nội rất cần thiết . Với mong muốn giúp nâng cao ý thức , thái độ tích cực cho sinh
viên, rèn luyện thói quen bảo vệ môi trường , đồng thời tìm kiếm những phương
pháp giáo dục môi trường mới mẻ , hiện đại , hiệu quả , tôi chọn đề tài nghiên cứu
là: “Thực trạng ý thức về hànhvi bảo vệ môi trường tự nhiên của sinh viên trường
Đại học Sư Phạm Hà Nội”
2. Mục đích nghiên cứu

Xác định được thực trạng ý thức về hànhvi bảo vệ môi trường tự nhiên của
sinh viên trường Đại học Sư Phạm Hà Nội , mức độ ảnh hưởng của các yếu tố tác
động đến ý thức , tìm ra nguyên nhân của thực trạng, từ đó đề xuất một số kiến
nghị nhằm nâng cao ý thức và thói quen bảo vệ môi trường cho sinh viên
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu :

200 sinh viên , 10 giảng viên và 10 nhân viên của trường Đại học Sư Phạm Hà
Nội
-Đối tượng nghiên cứu:
Ý thức về hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên của sinh viên trường Đại học Sư

Phạm Hà Nội
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
-Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về bảo vệ môi trường , ý thức bảo vệ môi
trường và hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên , các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi
bảo vệ môi trường tự nhiên
-Tìm hiểu thực trạng ý thức về hành vi bảo vệ môi trường của sinh viên trường Đại
học Sư Phạm Hà Nội
-Tìm hiểu nguyên nhân của thực trạng
-Đề xuất một số kiến nghị nhằm nâng cao ý thức và thói quen bảo vệ môi trường
cho sinh viên


5. Giả thuyết khoa học

Nhìn chung hầu hết sinh viên đều nhận thức được tầm quan trọng của việc
bảo vệ môi trường , có ý thức về những hành vi bảo vệ môi trường nhưng chưa cao
và không nhiều sinh viên thể hiện ý thức đó thông qua hành vi cụ thể. Vì vậy rất
cần có những biện pháp giáo dục , hoạt động giáo dục cụ thể , thiết thực , phù hợp
với đặc điểm tâm lý của sinh viên sư phạm ngày nay để giúp nâng cao ý thức đó ,
đồng thời rèn luyện thói quen tích cực , thường xuyên với những hành vi bảo vệ
môi trường.
6. Phạm vi nghiên cứu

- 200 sinh viên( Khoa Tâm lý giáo dục , Khoa Sinh , Khoa Toán , Khoa Vật Lý,
Khoa Công nghệ thông tin , Khoa Văn), 10 giảng viên khoa Tâm lý giáo dục và 10
nhân viên ( vệ sinh và phụ trách phòng học ) của trường Đại học Sư Phạm Hà Nộị
-Địa điểm : nhà học, thư viện, nhà ăn, phòng máy tính, nhà thi đấu, kí túc xá, sân
vui chơi của trường Đại học Sư Phạm Hà Nộị
-Thời gian nghiên cứu : 3 tháng ( tháng 1,2,3 / 2015)
7. Phương pháp nghiên cứu

-Phương pháp nghiên cứu tài liệu
-Phương pháp điều tra bảng hỏi
+ Dành cho sinh viên :Xây dựng bộ câu hỏi cho sinh viên liên quan đến nhận thức
của sinh viên về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường , những hành vi nào là bảo
vệ môi trường , mức độ thực hiện các hành vi đó , đánh giá các yếu tố ảnh hưởng
đến việc thực hiện hành vi đó , đánh giá của cá nhân về việc bảo vệ môi trường tự
nhiên của sinh viên trong trường ĐH Sư Phạm Hà Nội nói chung , những đề xuất
giải pháp nhằm nâng cao ý thức và thói quen bảo vệ môi trường cho sinh viên
+Dành cho giảng viên – nhân viên: Xây dựng bộ câu hỏi phỏng vấn sâu , liên quan
đến nhận thức về sự cần thiết của các hoạt động giáo dục môi trường cho sinh
viên , đánh giá mức độ thực hiện các hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên của sinh
viên , đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện các hành vi đó , những đề
xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục môi trường
-Phương pháp quan sát :
Quan sát những hành vi của sinh viên trong thực nghiệm và môi trường xung
quanh thực tế hằng ngày
-Phương pháp đàm thoại , phỏng vấn sâu :
Trò chuyện trực tiếp với sinh viên và giáo viên , nhân viên để tìm hiểu sâu vấn đề ,
nguyên nhân của thực trạng . Giảm bớt hạn chế của phương pháp điều tra bảng hỏi


-Phương pháp thực nghiệm
Tiến hành đánh giá 3 hành vi bảo vệ môi trường ( không vứt rác bừa bãi , tiết kiệm
nguyên liệu-năng lượng , ngăn cản hành vi vứt rác bừa bãi của người khác) ở một
nhóm sinh viên nhỏ qua những tác động cụ thể :
+khi được nhắc nhở
+khi môi trường không thuận lợi
+khi có người khác làm mẫu
-Phương pháp thống kê
8. Nội dung nghiên cứu

Chương 1: Cơ sở lý luận
1.1.

Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề

a.Các nghiên cứu ở nước ngoài
b.Các nghiên cứu ở trong nước
1.2.

Một số khái niệm

a.Bảo vệ môi trường tự nhiên
- Môi trường là bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ
mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, sự
tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên
- Môi trường tự nhiên bao gồm tất cả những vật thể sống và không sống xuất hiện
một cách tự nhiên trên Trái Đất hoặc một vùng trên Trái Đất. Nó là môi trường bao
gồm tương tác của tất cả các vật thể sống
-Bảo vệ môi trường tự nhiên là những hoạt động giữ cho môi trường trong lành ,
sạch đẹp , cải thiện môi trường , bảo đảm cân bằng sinh thái , ngăn chặn , khắc
phục các hậu quả xấu do con người và thiên nhiên gây ra cho môi trường , khai
thác và sử dụng hợp lý và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên .Bảo vệ môi trường tự
nhiên thường được gọi tắt là bảo vệ môi trường.
b.Hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên
-Khái niệm : Hành vi "là một chuỗi các hành động lặp đi lặp lại. Hành động là toàn
thể những hoạt động (phản ứng, cách ứng xử) của cơ thể, có mục đích cụ thể là
nhằm đáp ứng lại kích thích ngoại giới" là hành động hoặc phản ứng của đối tượng
(khách thể) hoặc sinh vật, thường sử dụng trong sự tác động đến môi trường, xã
hội. Hành vi có thể thuộc về ý thức, tiềm thức, công khai hay bí mật, và tự giác
hoặc không tự giác. Hành vi là một giá trị có thể thay đổi qua thời gian

-Nhóm hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên :
(1) Giữ gìn vệ sinh môi trường, xóa bỏ hủ tục gây hại đến môi trường.
(2)Tuyên truyền, giáo dục và vận động mọi người tham gia bảo vệ môi trường, giữ
gìn vệ sinh môi trường, bảo vệ cảnh quan thiên nhiên và đa dạng sinh học.
(3)Bảo vệ và sử dụng hợp lý, tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên.
(4)Giảm thiểu, thu gom, tái chế và tái sử dụng chất thải.
(5)Cải tạo môi trường bị ô nhiễm
c.Ý thức về hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên
-Khái niệm : Ý thức là hình thức phản ánh tâm lý cao nhất chỉ có ở người , là sự
phản ánh bằng ngôn ngữ những gì con người đã tiếp thu được trong quá trình quan
hệ qua lại với thế giới khách quan
Ý thức bao gồm 3 thành phần ( 3 mặt ) liên kết , thống nhất hữu cơ với nhau : mặt
nhận thức , mặt thái độ và mặt năng động của ý thức
Ý thức cá nhân được hình thành trong hoạt động và được thể hiện trong sản phẩm
hoạt động của cá nhân
Ý thức cá nhân được hình thành trong sự giao tiếp với người khác , với xã hội
Ý thức cá nhân được hình thành bằng con đường tiếp thu nền văn hóa xã hội , ý
thức xã hội
Ý thức cá nhân được hình thành bằng con đường tự nhận thức , tự đánh giá , tự
phân tích hành vi của bản thân
-Ý thức về hành vi bảo vệ môi trường là khả năng nhận thức , đánh giá , phân tích
hành vi bảo vệ môi trường của bản thân và của người khác. Người có ý thức về
hành vi bảo vệ môi trường là người nhận thức được những hành vi nào là hành vi
bảo vệ môi trường , những hành vi nào là không
d.Sinh viên trường ĐH Sư Phạm HN
-Khái niệm : Sinh viên là người học tập tại các trường đại học, cao đẳng hay trung
cấp chuyên nghiệp. Ở đó họ được truyền đạt kiến thức bài bản về một ngành nghề,
chuẩn bị cho công việc sau này của họ. Họ được xã hội công nhận qua những bằng

cấp đạt được trong quá trình học. Quá trình học của họ theo phương pháp chính
quy, tức là họ đã phải trải qua bậc tiểu học và trung học
-Đặc trưng tâm lý sinh viên :
+Hoạt động chủ đạo
+Thế giới quan
+Sự phát triển tự ý thức


+Tình cảm
+Khát vọng , hoài bão
+Điểm hạn chế
-Sinh viên trường ĐH Sư Phạm HN
1.3.

Những yếu tố ảnh hưởng đến hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên của sinh
viên

-Yếu tố chủ quan :
+Nhu cầu bảo vệ môi trường
+Định hướng giá trị về môi trường
+Thái độ cá nhân của sinh viên với việc bảo vệ môi trường
-Yếu tố khách quan :
+Điều kiện vật chất
+Hệ thống chuẩn mực xã hội
+Thái độ xã hội
Chương 2: Thực trạng ý thức về hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên của sinh viên
Đại học Sư Phạm Hà Nội
2.1. Khái quát về đặc điểm tình hình phát triển kinh tế- xã hội và môi trường ở
thành phố Hà Nội và trường Đại học Sư Phạm Hà Nộị
2.2. Thực trạng ý thức về hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên của sinh viên Đại

học Sư Phạm Hà Nội
2.2.1. Nhận thức của sinh viên về môi trường tự nhiên; bảo vệ môi trường tự nhiên
2.2.2. Nhận thức của sinh viên về hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên
2.2.3.Thái độ của sinh viên về hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên
2.2.3. Mức độ thực hiện hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên của sinh viên
-Theo nhóm hành vi
-Theo Khoa
-Theo địa điểm
-Theo tự đánh giá của sinh viên
-Theo đánh giá của giảng viên, nhân viên trong trường


2.3.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên của sinh viên
trường ĐH Sư Phạm Hà Nội
2.4.

Nguyên nhân thực trạng

2.5.

Kết luận và kiến nghị

Tài liệu tham khảo :
1.Hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên của sinh viên trường Đại học Khoa học Xã
hội và nhân văn – nhóm sinh viên nghiên cứu khoa học ( 2009)
2. Giáo trình Giáo dục học- Trần thị Tuyết Oanh ( chủ biên )
3.Đại cương về phát triển bền vững –Viện nghiên cứu sư phạm
4.Wikipedia.org
5.Giáo trình Tâm lý học đại cương –Nguyễn Quang Uẩn (chủ biên)

6.Luật bảo vệ môi trường (2005)


Phiếu trưng cầu ý kiến
(Dành cho sinh viên)
1.Xin bạn hãy nêu định nghĩa ngắn gọn về môi trường tự nhiên
2.Theo bạn , môi trường tự nhiên có ảnh hưởng như thế nào tới :
-Kinh tế:..........................................................................................................
-Văn hóa:........................................................................................................
-Chính trị:.......................................................................................................
-Giáo dục:.......................................................................................................
-Con người:.....................................................................................................
3.Theo bạn , bảo vệ môi trường tự nhiên là:
a.Rất cần thiết

b.Cần thiết

c.Không cần thiết

4.Theo bạn, trách nhiệm bảo vệ môi trường tự nhiên thuộc về ai?
5.Theo bạn ,hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên là gì?
6.Theo bạn , sinh viên có cần phải bảo vệ môi trường ở trường đại học không?
7.Bạn đánh giá bao nhiêu % sinh viên trong trường ĐH SP HN chưa có ý thức về
hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên
8.Theo bạn , nguyên nhân của con số % trên là gì?
9.Bạn hãy đánh giá mức độ thực hiện các hành vi sau:
Stt Các hành vi
Thường
xuyên
1

2
3
4
5

Trồng và chăm sóc cây cối
Vứt rác vào nơi quy định
Sử dụng tiết kiệm điện
Hạn chế sử dụng túi nhựa , ni lông
Nhắc nhở người khác khi họ có hành
vi phá hoại môi trường
6 Tái sử dụng lon bia, chai nhựa
7 Sử dụng tiết kiệm nước
8 Tham gia các hoạt động cổ động ,
tuyên truyền bảo vệ môi trường
9 Dọn dẹp nhà ở , trường học
10 Hạn chế việc lãng phí đồ ăn

Mức độ
Thỉnh
thoảng

Không
bao giờ


10.Bạn có thái độ như thế nào khi bạn có hành vi và thấy hành vi sau ở người khác
ST
T
1

2
3
4
5
6

Hành vi

Ở bản thân

Ở người khác

Vứt rác không đúng chỗ trong lớp học ,
đường phố
Ngắt hoa , bẻ cành ở nơi không cho
phép
Sử dụng nhiều thiết bị điện không cần
thiết cùng lúc trong phòng
In rất nhiều giấy nhưng không sử dụng
Ăn thịt động vật hoang dã , sử dụng
lông , da động vật hoang dã
Xả các chất độc hại ra hồ , ao

11.Bạn đánh giá thế nào về môi trường tự nhiên xung quanh bạn đang sinh sống và
học tập?
12.Bạn đánh giá thế nào về hoạt động giáo dục môi trường ở trường hiện nay cho
sinh viên?
13.Đề xuất của bạn nhằm nâng cao ý thức về hành vi bảo vệ môi trường tự
nhiên cho sinh viên

Phiếu trưng cầu ý kiến
(Dành cho giảng viên và nhân viên trong trường)
Xin thầy/cô/bác vui lòng cho biết:
Câu 1: Sinh viên trong trường có hiểu biết đầy đủ về môi trường tự nhiên , bảo vệ
môi trường và hành vi bảo vệ môi trường chưa?
Câu 2: Sinh viên trong trường có thái độ thế nào với những hành vi không bảo vệ
môi trường tự nhiên của người khác?
Câu 3: Sinh viên trong trường đã biết cách giữ gìn vệ sinh môi trường chưa?
Câu 4:Sinh viên trong trường thường có những hành vi tiêu cực nào , thường vào
thời gian nào, địa điểm nào?
Câu 5: Nguyên nhân của hành vi không bảo vệ môi trường của sinh viên là gi?
Câu 6:Thầy/cô/bác có hay nhắc nhỏ sinh viên khi họ có hành vi tiêu cực với môi
trường tự nhiên không?
Câu 7: Trong trường có nhiều các hoạt động , chương trình nhằm tuyên truyền ,
giáo dục cho mọi người về bảo vệ môi trường tự nhiên không?
Câu 8: Đề xuất nhằm nâng cao ý thức về hành vi bảo vệ môi trường tự nhiên của
sinh viên