Phân tích báo cáo tài chính ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương chi nhánh Hà Nội giai đoạn 2012 – 2014 và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan chuyên đề là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của
tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong chuyên đề là trung thực có nguồn góc rõ ràng.
Sinh viên

Phạm Thị Trang

i


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN......................................................................................................I
2.2.1. Phân tích quy mô, xu hướng, cơ cấu ngân hàng VCB chi nhánh HN..............................................20
2.2.1.1. Báo cáo tài chính ngân hàng Ngoại thương chi nhánh HN.........................................................20
2.2.3.Phân tích khả năng kiểm soát chi....................................................................................................24
Đơn vị tính: nghìn Đ..................................................................................................................................25
Chỉ tiêu......................................................................................................................................................25
2012..........................................................................................................................................................25
2013..........................................................................................................................................................25
2014..........................................................................................................................................................25
Giá trị........................................................................................................................................................25
Tỷ trọng.....................................................................................................................................................25
Giá trị........................................................................................................................................................25
Tỷ trọng.....................................................................................................................................................25
Giá trị........................................................................................................................................................25
Tỷ trọng.....................................................................................................................................................25
CP lãi.........................................................................................................................................................25
8.853.380..................................................................................................................................................25
69,09%......................................................................................................................................................25
5.398.127..................................................................................................................................................25
39,98%......................................................................................................................................................25

3.818.660..................................................................................................................................................25
49,57%......................................................................................................................................................25
CP dịch vụ.................................................................................................................................................25
313.003.....................................................................................................................................................25
2,44%........................................................................................................................................................25
298.028.....................................................................................................................................................25
2,2%..........................................................................................................................................................25
226.223.....................................................................................................................................................25
2,93%........................................................................................................................................................25
CP hoạt động khác....................................................................................................................................25
204.328.....................................................................................................................................................25
1,59%........................................................................................................................................................25
98.735.......................................................................................................................................................25
0,73%........................................................................................................................................................25
31.938.......................................................................................................................................................25
0,42%........................................................................................................................................................25
CP hoạt động............................................................................................................................................25
3.147.466..................................................................................................................................................25
24,56%......................................................................................................................................................25
5.290.991..................................................................................................................................................25
39,19%......................................................................................................................................................25
3.759.397..................................................................................................................................................25
48,79%......................................................................................................................................................25
CP dự phòng rủi ro TD..............................................................................................................................25
296.376.....................................................................................................................................................25
2,31%........................................................................................................................................................25
455.500.....................................................................................................................................................25

ii

3,37%........................................................................................................................................................25
654.630.....................................................................................................................................................25
0,85%........................................................................................................................................................25
Tổng chi phí...............................................................................................................................................25
12.814.553................................................................................................................................................25
100%.........................................................................................................................................................25
13.500.340................................................................................................................................................25
100%.........................................................................................................................................................25
7.703.848..................................................................................................................................................25
100%.........................................................................................................................................................25
2.2.4. Phân tích khả năng sinh lời............................................................................................................27

TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................47

iii


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
NHNN: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
NHTM: Ngân hàng thương mại
TCTD: Tổ chức tín dụng
TCKT: Tổ chức kinh tế
DN: Doanh nghiệp
VAMC: Công ty quản lý tài sản các tổ chức tín dụng Việt Nam
VCB: Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại Thương Việt Nam
MB: Ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội
ACB: Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu
EIB: Ngân hàng thương mại xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank)
CTG: Ngân hàng cổ phần Công thương Việt Nam (Vietinbank)

BCTC: Báo cáo tài chính
TSCĐ: tài sản cố định
VCSH: Vốn chủ sở hữu
VHĐ: Vốn huy động
TD: Tín dụng
GTCG: Giấy tờ có giá
DPRR: Dự phòng rủi ro

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
BẢNG 2.1: NGUỒN VỐN HUY ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG
HÀ NỘI................................................................................................................... 16
GIAI ĐOẠN 2012 – 2014........................................................................................16
BẢNG 2.2: BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA NH NGOẠI THƯƠNG CHI NHÁNH
HN 2012-2014..........................................................................................................21
BẢNG 2.3 : BÁO CÁO KẾT QUẢ HĐKD NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG CHI
NHÁNH HN GIAI ĐOẠN 2012 – 2014...................................................................22
ĐƠN VỊ: NGHÌN Đ................................................................................................22
BẢNG2.4: TỈ TRỌNG CÁC KHOẢN THU NHẬP CỦA NH NGOẠI THƯƠNG
CHI NHÁNH HN....................................................................................................23
ĐƠN VỊ: NGHÌN Đ................................................................................................23
BẢNG 2.5: MỨC ĐỘ SINH LỜI CỦA HOẠT ĐỘNG ĐỘNG TÍN DỤNG NH
NGOẠI THƯƠNG CHHI NHÁNH HN.................................................................24
BẢNG 2.6: CHI PHÍ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG CHI NHÁNH HÀ NỘI.........................................................................25
BẢNG 2.7: CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA NH NGOẠI
THƯƠNG CHI NHÁNH HN..................................................................................27
ĐƠN VỊ TÍNH: NGHÌN Đ.....................................................................................27

v


LỜI MỞ ĐẦU
Ngân hàng là một trong những tổ chức tài chính quan trọng nhất của nền
kinh tế. Trong nền kinh tế thị trường như hiện nay thì ngân hàng càng khẳng định
vai trò to lớn của mình, là một trong những mắt xích quan trọng, là trung gian tài
chính và là một nhân vật không thể thiếu trong nền kinh tế quốc dân. Với vai trò đó,
các ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại, luôn không ngừng phấn đấu
để phát triển, khẳng định vị thế của mình và góp sức trong việc phát triển nền kinh
tế. Để làm được điều đó, các ngân hàng cần chú trọng đến công tác nghiên cứu,
đánh giá, phân tích trên mọi khía cạnh hoạt động kinh doanh của ngân hàng, từ đó
rút ra những kinh nghiệm, đưa ra những chính sách, biện pháp, chiến lược hành
động phù hợp nhất cho ngân hàng mình.
Công tác đánh giá hoạt động Ngân hàng thương mại, trong đó phân tích báo
cáo tài chính là công việc không thể thiếu đối với việc quản trị ngân hàng.Con
đường ngắn nhất và diện nhất chính là tiếp cận thông tin từ báo cáo tài chính – “
ngôn ngữ kinh doanh” của một doanh nghiệp. Bằng cách đọc, hiểu và phân tích báo
cáo tài chính của NHTM sẽ cung cấp cho chúng ta một cái nhìn tổng quan, vừa chi
tiết về tình hình tài chính của đối tượng cần đánh giá, từ đó xác định được ưu điểm,
nhược điểm giúp chúng ta đưa ra các quyết định đúng đắn. Do hoạt động các Ngân
hàng thương mại mang tính đặc thù nên việc phân tích tai chính ngân hàng có sự
khác biệt so với các doanh nghiệp thông thường.
Chính tính cấp thiết và lý luận của vấn đề này nên em chọn đề tài khóa luận:
“ Phân tích báo cáo tài chính ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương chi
nhánh Hà Nội giai đoạn 2012 – 2014 và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động”
nhằm đưa ra các nhận định, đánh giá về các chỉ tiêu tài chính nói riêng , tình hình
hoạt động của NH Ngoại thương nói chung trong thời gian này. Qua đó đem lại cái
nhìn toàn cảnh của ngân hàng Ngoại thương, đồng thời giúp nhà quản trị ngân hàng

đưa ra các giải pháp phù hợp để cải thiện và nâng cao chất lượng hoạt động kinh
doanh trong tương lai.
Mục tiêu nghiên cứu
-

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phân tích thực trạng các báo cáo tài chính của

ngân hàng nói chung và của ngân hàng Ngoại thương nói riêng giai đoạn 2012 – 2014,
đảm bảo tính khoa học, khả thi, toàn diện và phù hợp.

1


-

Đưa ra các giải pháp phù hợp để nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng

Ngoại thương trong thời gian 2015 – 2016 dựa trên cơ sở kết quả phân tích Báo cáo
tài chính của ngân hàng Ngoại thương trong giai đoạn 2012 – 2014 giúp các nhà
quản trị đánh giá đúng tình hình cơ cấu và chất lượng tài sản- nguồn vốn , khả năng
sinh lời hay các rủi ro tiềm ẩn.
Phạm vi nghiên cứu
-

Nội dung: tiếp cận các thông tin Báo cáo tài chính để phân tích đánh giá tình

hình tài chính nhằm đưa ra các giải pháp giúp nhà quản trị nâng cao hiệu quả hoạt
động của Ngân hàng.
- Không gian: phân tích các BCTC hợp nhất của NHTMCP Ngoại thương,
trong đó sẽ tập trung vào phân tích chất lượng tài sản, khả năng sinh lời và rủi ro tín

dụng của ngân hàng.
- Thời gian: Chuyên đề xem xét công tác phân tích các chỉ số tài chính ngân
hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam trong giai đoạn 2012 -2014.
Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng các phương pháp thống kê, tổng hợp, phân tích với hệ thống
sơ đồ, bảng biểu để trình bày các nội dung lí luận và thực tiễn về tình hình tài chính
của ngân hàng Ngoại thương.
Tóm tắt nội dung
Đề tài được bố cục thành 3 chương nhằm tập trung nghiên cứu các nội dung
chủ yếu sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về phân tích báo cáo tài chính và nâng cao hiệu quả
hoạt động của NHTM
Chương 2: Phân tích báo cáo tài chính ngân hàng Ngoại thương giai đoạn
2012 – 2014
Chương 3: Định hướng và khuyến nghị thông qua phân tích BCTC đối với
ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam.
Do đề tài còn mới mẻ cùng với hạn chế kiến thức của bản thân nên chuyên
đề không tránh khỏi những sai sót. Em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp
của các thầy, cô giáo và các bạn cùng những người quan tâm để bài viết của em
được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cám ơn!

2


PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH VÀ NÂNG CAO
HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. TỔNG QUAN VỀ NHTM VÀ BCTC CỦA NHTM

1.1.1. Tổng quan về NHTM
1.1.1.1. Thông tin khái quát
 Khái niệm:
Tại Việt Nam, luật các TCTD số 47/2010/QH12 ngày 16/6/2010 chỉ rõ: “
NHTM là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động nhận tiền gửi,
huy động vốn, cáp tín dụng, mở tài khoản thanh toán, cung ứng các phương tiện và
dịch vụ thanh toán và thực hiện các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của
pháp luật hiện hành nhằm mục tiêu lợi nhuận”.
Trong đó, NHTM thực hiện các chức năng chính là:
- Chức năng trung gian tín dụng (Banks as Financial intermediaries)
Chức năng trung gian tín dụng được xem là chức năng quan trọng nhất của
ngân hàng thương mại. Khi thực hiện chức năng trung gian tín dụng, ngân hàng
thương mại đóng vai trò là cầu nối giữa người thừa vốn và người có nhu cầu về vốn.
Với chức năng này, ngân hàng thương mại vừa đóng vai trò là người đi vay, vừa
đóng vai trò là người cho vay và hưởng lợi nhuận là khoản chênh lệch giữa lãi suất
nhận gửi và lãi suất cho vay và góp phần tạo lợi ích cho tất cả các bên tham gia:
người gửi tiền và người đi vay.
- Chức năng trung gian thanh toán
Ở đây ngân hàng thương mại đóng vai trò là thủ quỹ cho các doanh nghiệp và
cá nhân, thực hiện các thanh toán theo yêu cầu của khách hàng như trích tiền từ tài
khoản tiền gửi của họ để thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ hoặc nhập vào tài khoản
tiền gửi của khách hàng tiền thu bán hàng và các khoản thu khác theo lệnh của họ. Các
ngân hàng thương mại cung cấp cho khách hàng nhiều phương tiện thanh toán tiện lợi
như séc, ủy nhiệm chi, ủy nhiệm thu, thẻ rút tiền, thẻ thanh toán, thẻ tín dụng… Tùy
theo nhu cầu, khách hàng có thể chọn cho mình phương thức thanh toán phù hợp. Nhờ
đó mà các chủ thể kinh tế không phải giữ tiền trong túi, mang theo tiền để gặp chủ nợ,
gặp người phải thanh toán dù ở gần hay xa mà họ có thể sử dụng một phương thức nào
đó để thực hiện các khoản thanh toán. Do vậy các chủ thể kinh tế sẽ tiết kiệm được rất
nhiều chi phí, thời gian, lại đảm bảo thanh toán an toàn. Chức năng này vô hình chung
3

đã thúc đẩy lưu thông hàng hóa, đẩy nhanh tốc độ thanh toán, tốc độ lưu chuyển vốn,
từ đó góp phần phát triển kinh tế.
- Chức năng thủ quỹ: NHTM nhận tiền gửi từ các chủ thể nền kinh tế, gồm
các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và các TCTD khác. Chức năng này là cơ sở để
ngân hàng thực hiện chức năng trung gian thanh toán, đồng thời tạo ra nguồn vốn
chủ yếu cho NHTM thực hiện chức năng trung gian tín dụng.
Các chức năng của NHTM có mối quan hệ chặt chẽ, bổ sung, hỗ trợ cho
nhau, trong đó chức năng huy động tiền gửi và trung gian tín dụng là các chức năng
cơ bản, tạo cơ sở cho việc thực hiện chức năng thanh toán.
Hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại
Cũng như các loại hình ngân hàng khác, NHTM được thực hiện toàn bộ các
hoạt động NH và hoạt động kinh doanh khác có liên quan. Đó là hoạt động kinh
doanh tiền tệ và dịch vụ Ngân hàng với nội dung thường xuyên là nhận tiền gửi, cấp
tín dụng và cung ứng các dịch vụ thanh toán.
- Hoạt động huy động vốn: NHTM được huy động vốn dưới các hình thức
chủ yếu nhận tiền gửi có kì hạn và không kì hạn của tổ chức cá nhân và các TCTD
khác trong nước và nước ngoài.
- Hoạt động tín dụng: Phần lớn các nguồn vốn cuarNHTM được sử dụng để cho
vay. Thông thường người ta phân chia các khoản vay theo thời hạn, trong đó cho vay
ngắn hạn nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh, dịch vụ và đời sống. Cho
vay trung dài hạn để thực hiện các dự án đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ
và đời sống.
- Hoạt động dịch vụ thanh toán và ngân quỹ: NHTM mở tài khoản cho khách
hàng để thực hiện các dịch vụ thanh toán giữa các cá nhân, tổ chức trông nền kinh
tế, và thanh toán liên ngân hàng thông qua tài khoản tiền gửi tại NHNN.
Ngoài các hoạt động chính nêu trên, NHTM còn có thể thưc hiện một số hoạt
động khác, bao gồm:
-

Góp vốn và mua cổ phần

-

Tham gia thị trường tiền tệ

-

Kinh doanh ngoại hối

-

Ủy thác và nhận ủy thác

-

Cung ứng dịch vụ bảo hiểm
4


-

Tư vấn tài chính

-

Bảo quản tài sản

Các rủi ro trong hoạt động kinh doanh của NHTM

-

Rủi ro tín dụng

-

Rủi ro thanh khoản

-

Rủi ro lãi suất

-

Rủi ro tỷ giá

-

Rủi ro đạo đức

-

Rủi ro tác nghiệp

1.1.1.2. Đặc điểm của NHTM ảnh hưởng đến phân tích BCTC
NHTM là doanh nghiệp kinh doanh tiền tệ, có những đặc thù riêng trong
hoạt động kinh tế tài chính. Vì vậy, phân tích tài chính đối với NHTM ngoài những
nét chung nhất của phân tích tai chính DN thông thường còn có những đặc điểm rất
khác biệt.
- Vốn và tiền vừa là phương tiện, vừa là mục đích kinh doanh. Nó ảnh hưởng

lên tất cả nội dung phân tích BCTC
- NHTM kinh doanh chủ yếu bằng nguồn vốn của người khác. Vốn tự có của
ngân hàng chiếm một tỷ lệ rất thấp trong tổng nguồn vốn hoạt động. Do đó việc tính
toán các chỉ tiêu phân tích liên quan đến vốn tự có của NHTM
- NHTM luôn phải đảm bảo nhu cầu thanh toán, chi trả khách hàng, từ đó cho thấy
phân tích khả năng thanh toán có ý nghĩa cực kì quan trọng.
- Hoạt động kinh doanh của NHTM luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro, đồng thời rủi ro
của ngân hàng có thể gây ảnh hưởng lớn cho nền kinh tế. Do đó trong quá trình hoạt
động phải thường xuyên nghiên cứu, phân tích, đánh giá, dự báo và có những biện
pháp phòng ngưa hiệu quả.
1.1.2. Tổng quan về Báo cáo tài chính của NHTM
1.1.2.1. Khái niệm
Theo QĐ 16/2007/QĐ – NHNN “ Báo cáo tài chính của tổ chức tín dụng là
báo cáo tài chính được lập bởi pháp nhân TCTD trên cơ sở tổng hợp số liệu trong
toàn hệ thống TCTD( bao gồm: trụ sở chính, sở giao dịch, các chi nhánh và các đơn

5


vị trực thuộc hạch toán phụ thuộc) để phản ánh thông tin kinh tế, tài chính của pháp
nhân TCTD”.
1.1.2.2. Mục đích của BCTC
- Phản ánh tổng hợp, toàn diện tình hình tài sản, công nợ, nguồn vốn, tình hình
và kết quả kinh doanh của NH
- Cung cấp các thông tin kinh tế chủ yếu cho việc đánh giá tình hình và kết
quả hoạt động kinh doanh của NH
- Phục vụ cho việc phân tích tình hình hoạt động, tình hình tài chính của ngân
hàng trong kì kế toán và tại thời điểm lập báo cáo.
1.1.2.3. Các báo cáo tài chính cơ bản
- Bảng cân đối kế toán

- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
- Thuyết minh BCTC
1.2.

TỔNG QUAN VỀ PHÂN TÍCH BCTC CỦA NHTM

1.2.1. Khái niệm
Phân tích báo cáo tài chính là việc sử dụng những số liệu từ báo cáo tài chính
của tổ chức, của ngân hàng để tính toán những chỉ số khác nhau nhằm phản ánh tình
hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại từ đó đánh giá những điểm
mạnh những điểm yếu hiện tại của ngân hàng là có cơ sở để đưa ra các quyết định
điều chỉnh.
1.2.2. Mục đích của phân tích BCTC
1.2.2.1. Mục đích chung
- Đánh giá tình hình tài chính và khả năng sinh lời của ngân hàng
- Xác định điểm mạnh, yếu và đánh giá khả năng phát triển
- Xác định xu hướng phát triển dịch vụ, sản phẩm của ngân hàng
- Xác định những bộ phận kinh doanh, đơn vị hay giám đốc hoạt động không
hiệu quả
1.2.2.2. Mục đích cụ thể

6


- Đánh giá đúng thực chất kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng trong
quá khứ, phát hiện kịp thời những thiếu sót, những nhân tố làm giảm kết quả hoạt
động kinh doanh và có biện pháp chủ động xử lý
- Nhận biết và dự đoán trước các loại rủi ro có thể xảy ra trong quá trình hoạt
động nhằm chủ động đưa ra các biện pháp phòng ngừa

- Định hướng các quyết định của ban lãnh đạo ngân hàng nhằm đảm bảo mối
quan hệ hài hòa giữa các mục tiêu lợi nhuận, rủi ro, an toàn.
Từ nhưng điều trên cho thấy: Phân tích BCTC NHTM là công cụ hữu ích được
dùng để xác định giá trị kinh tế, đánh giá mặt mạnh, mặt yếu của ngân hàng, tìm ra
nguyên nhân khách quan và chủ quan, giúp từng đối tượng lựa chọn và đưa ra
những quyết định phù hợp.
1.2.3. Phương pháp phân tích
-

Phương pháp so sánh

-

Phương pháp liên hệ đối chiếu

-

Phương pháp phân tích nhân tố, chỉ số tài chính

-

Phương pháp đồ thị

-

Phương pháp biểu đồ…

1.2.4. Các nguyên tắc cần đảm bảo
-

Phải xem xét các chỉ tiêu phản ánh hoạt động kinh doanh của NHTM trong

quá trình vận động, biến đổi và phát triển
-

Phải xem xét các chỉ tiêu phản ánh hoạt động kinh doanh của ngân hàng

trong mối liên hệ biện chứng
-

Phải thường xuyên phát hiện mâu thuẫn giữa các mặt hoạt động, phân loại

mâu thuẫn và tìm ra các biện pháp để giải quyết các mâu thuẫn đó.
1.2.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả phân tích BCTC của NHTM
1.2.5.1. Nhân tố chủ quan
-

Tính chính xác của thông tin: nguồn thông tin trong phân tích tài chính của

NHTM là yếu tố đầu vào của hoạt động phân tích tài chính. Để có kết quả phân tích
tài chính chính xác thì cần phải có những thông tin trung thực, chính xác. Để quản
trị ngân hàng được tốt thì việc phân tích BCTC phải được thực hiện thường xuyên.

7


Do vậy bên cạnh việc đòi hỏi các số liệu kế toán phải có chất lượng tốt, chính xác,
số liệu hạch toán tuân thủ các quy định hiện hành thì số liệu kế toán và các thông tin
khác cũng phải được cập nhật một cách thường xuyên, kịp thời đáp ứng tốt cho nhu
cầu phân tích.

-

Năng lực, trình độ và kinh nghiệm của người phân tích: đây là yếu tố quan

trọng quyết định đến kết quả của hoạt động phân tích tài chính ngân hàng. Những
người có trình độ và kĩ năng phân tích tốt sẽ có những phân tích và đánh giá được
chính xác và sâu sắc. Bên cạnh đó yếu tố kinh nghiệm cũng là một yếu tố có vai trò
hết sức quan trọng, giúp nhà phân tích năm được trọng tâm cũng như bản chất của
các chỉ tiêu tài chính. Như vậy để đạt được yêu cầu công tác phân tích BCTC thì
cán bộ phân tích phải là người có trình độ chuyên môn cao, có kinh nghiệm và có
tinh thần trách nhiệm với công việc.
-

Nhận thức của người quản lý về tầm quan trọng của hoạt động phân tích

BCTC: nếu lãnh đạo Ngân hàng nhận thức được đầy đủ tầm quan trọng của việc
phân tích, thường xuyên sử dụng các kết quả của hoạt động phân tích BCTC trong
điều hành hoạt động kinh doanh thì chất lượng của hoạt động này sẽ được quan tâm
đầy đủ và phát triển hơn.
-

Yếu tố công nghệ của ngân hàng: Ngân hàng nào có công nghệ hiện đại, tiên

tiến thì phục vụ rất tốt cho hoạt động phân tích tài chính vì số liệu kế toán sẽ chính
xác, được cập nhật thường xuyên, nhanh chóng.
1.2.5.2. Nhân tố khách quan
- Hệ thống các chỉ tiêu trung bình của ngành ngân hàng để làm cơ sở so sánh
và đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng cần nghiên cứu, qua đó
để đặt ra các chỉ tiêu khắc phục tình trạng tài chính của Ngân hàng đó.
- Các ngân hàng trong hệ thống có công khai về tài chính hay không thì mới

có thể có sự so sánh giữa các ngân hàng với nhau. Nếu không thì việc phân tích
BCTC của một NHTM có tốt đến đâu đi nữa thì nhà phân tích chỉ nắm được thực
trạng tài chính và kinh doanh của chính nó mà không biết được vị trí hoạt động của
mình trong hệ thống các NHTM. Do vậy, việc công khai tài chính của các NHTM là
hết sức cần thiết, đảm bảo cho việc cạnh tranh giữa các NHTM được lành mạnh
hơn, đồng thời đảm bảo hoạt động phân tích tài chính được toàn diện hơn.

8


1.3.

NỘI DUNG PHÂN TÍCH

1.3.1. Phân tích khái quát tài sản, nguồn vốn
1.3.1.1. Phân tích quy mô, tốc độ tăng trưởng, cơ cấu tài sản
Mỗi tài sản trong BCTC của NHTM có đặc điểm khác nhau về khả năng sinh
lời, khả năng thanh khoản và mức độ rủi ro. Việc phân tích quy mô, cơ cấu tài sản
để đánh giá tính hiệu quả, an toàn của sử dụng tài sản.
Phân tích quy mô và sự biến động về tổng tài sản, cơ cấu tài sản, tỷ trọng các
khoản mục trong tổng tài sản qua các năm dựa trên các chỉ tiêu:
Quy mô tổng tài sản = Giá trị tài sản của Ngân hàng
Tỷ trọng tài sản có sinh lời = .100
Tỷ trọng tín dụng = .100
Tỷ trọng khoản mục đầu tư = .100
Tỷ trọng tài sản cố định =
=> Ý nghĩa:
+ Phản ánh quy mô tài sản của tổ chức tín dụng .
+ Đánh giá tỷ trọng đầu tư vào tài sản có sinh lời trên tổng tài sản của tổ
chức tín dụng.

+ Đánh giá tỷ trọng đầu tư hoạt động tín dụng của tổ chức tín dụng
+ Đánh giá tỷ trọng đầu tư vào tài sản cố định, tài sản không trực tiếp sinh
lời.
1.3.1.2. Phân tích quy mô, tốc độ tăng trưởng, cơ cấu nguồn vốn
Mỗi loại nguồn vốn có đặc điểm khác nhau về chi phí, thời hạn và mức độ
rủi ro. Do đó phân tích quy mô, cơ cấu nguồn vốn để đánh giá tính hợp lý và hiệu
quả của nghiệp vụ nguồn vốn và sử dụng vốn. Các chỉ tiêu phân tích gồm có:
Quy mô tổng nguồn vốn = Giá trị nguồn vốn của ngân hàng
Tỷ trọng nguồn vốn huy động = .100
Tỷ trọng nguồn vốn tiền gửi so với vốn tự có = .100
=> Ý nghĩa:
+ Phản ánh quy mô nguồn vốn của tổ chức tín dụng.
+ Đánh giá tỷ trọng nguồn vốn huy động trong tổng nguồn vốn của tổ chức
tín dụng.
+ Đánh giá tỷ trọng nguồn vốn huy động so với vốn tự có.
1.3.2. Phân tích chất lượng tài sản
Chất lượng tài sản của một ngân hàng thương mại quyết định hiệu quả hoạt
động kinh doanh của ngân hàng đó. Các chỉ tiêu này phản ánh mức độ bền vững về

9


mặt tài chính, khả năng sinh lời, năng lực quản lý và phần lớn rủi ro của ngân hàng.
Chất lượng tài sản của ngân hàng được đánh giá qua:
1.3.2.1. Chất lượng tín dụng
Tỷ lệ nợ “ có vấn đề” = ( các khoản nợ quá hạn trên 10 ngày+ các khoản nợ
được cơ cấu lại)/ (tổng dư nợ)
Tỷ lệ nợ quá hạn = ×100
Tỷ lệ nợ xấu = ×100
Tỷ lệ xóa nợ =

=>Ý nghĩa:
+ Mức độ cho vay của Ngân hàng đối với khách hàng có khả năng hoàn trả thấp
+ Phản ánh các khoản cho vay được đánh giá là có khả năng tổn thất một
phần hoặc toàn bộ gốc và lãi
+ Cho biết mức dự phòng rủi ro cho các khoản tín dụng. Chỉ số này thể hiện
tỷ lệ các khoản vay mà ngân hàng đã loại đi trong sổ sách của mình.
1.3.2.2. Chất lượng các khoản đầu tư
Tỷ suất đầu tư vào GTCG:
Tỷ suất đầu tư = ×100
Tỷ suất đầu tư vốn góp,liên doanh, mua cổ phần:
Tỷ suất đầu tư = ×100
=> Ý nghĩa:
+ Đánh giá hiệu quả các khoản đầu tư vào GTCG, khả năng đa dạng hóa hoạt động
kinh doanh đồng thời đánh giá mức độ tham gia thị trường tiền tệ nhằm tăng khả
năng thanh khoản của ngân hàng.
+ Đánh giá hiệu quả các khoản đầu tư, góp vốn, liên kết, liên doanh, mua cổ phần.
1.3.2.3. Hiệu suất TSCĐ
- Tỷ lệ đầu tư vào TSCĐ
Tỷ lệ đầu tư vào TSCĐ = ×100
=> Ý nghĩa:
+ Phản ánh tỷ lệ đầu tư vốn tự có vào tài sản cố định phục vụ kinh doanh của
ngân hàng.
+ Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được mua, đầu tư vào
tài sản cố định không quá 50% vốn điều lệ và quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ đối
với tổ chức tín dụng hoặc không quá 50% vốn được cấp và quỹ dự trữ bổ sung vốn
được cấp đối với chi nhánh nước ngoài. Theo thông lệ quốc tế, tỷ lệ tham khảo ở
mức không quá 20%.
- Tình trạng TSCĐ
Tình trạng TSCĐ = ×100
Tỷ lệ này ở mức vượt quá 50% cho thấy tình trạng TSCĐ còn mới. Tuy

nhiên, mức đánh giá trên còn phụ thuộc vào chính sách trích khấu hao của từng

10


Ngân hàng. Do vậy, tỷ lệ trên chỉ áp dụng để đánh giá chung tình trạng tài sản của
cả hệ thống.
1.3.3. Phân tích khả năng sinh lời
1.3.3.1. Phân tích cơ cấu
Tỷ trọng từng khoản thu nhập = ×100
Các khoản thu nhập của ngân hàng thương mại bao gồm: Thu lãi về hoạt
động tín dụng, thu về dịch vụ thánh toán và ngân quỹ, thu từ kinh doanh ngoại tệ và
vàng, thu từ kinh doanh đầu tư chứng khoán, thu lãi góp vốn mua cổ phần, các
khoản thu bất thường…
Tỷ trọng từng khoản chi phí = ×100
Các khoản chi phí của ngân hàng thương mại bao gồm: chi về hoạt động huy
động vốn, chi về dịch vụ thanh toán và ngân quỹ, chi về hoạt động kinh doanh
ngoại hối, chi về nộp thuế và các khoản lệ phí, chi phí nhân viên, chi về tài sản, chi
dự phòng, bảo toàn và bảo hiểm tiền gửi, chi bất thường…
1.3.3.2. Phân tích chất lượng thu nhập
Mức độ sinh lời của hoạt dộng tín dụng =
Thu nhập lãi thuần / tài sản có BQ
Thu nhập lãi thuần / tài sản có sinh lời BQ
Thu nhập ngoài lãi / tài sản có BQ
Thu từ mua cổ phần / đầu tư vào chứng khoán vốn
=> Ý nghĩa: chỉ tiêu chênh lệch lãi suất càng lớn càng tốt. Chỉ tiêu này cho thấy
chất lượng điều hành lãi suất của ngân hàng để tạo ra nguồn thu từ lãi có hiệu quả.
1.3.3.3. Hiệu quả quản lý chi phí
Chi phí / thu nhập
- Lợi nhuận ròng trên tài sản - ROA

ROA =
=> Ý nghĩa: Chỉ số này cho biết ngân hàng tạo ra được bao nhiêu lợi nhuận trên một
đồng tài sản, chỉ số này co xu hướng giảm sút thể hiện hoạt động của ngân hàng
đang suy giảm
- Lợi nhuận ròng trên vốn chủ sở hữu - ROE
ROA =
=> Ý nghĩa: Đây là chỉ số tổng hợp thiết yếu về kết quả kinh doanh của pháp
nhân ngân hàng, có ảnh hưởng quan trọng đến nhà đầu tư trong việc quyết
định đầu tư vào ngân hàng hay không. Nhà đầu tư muốn biết, họ sẽ thu được
bao nhiêu tiền khi đầu tư vào ngân hàng.
1.4. NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI DỰA TRÊN KẾT QUẢ PHÂN TÍCH BCTC
1.4.1. Khái niệm về hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM

11


Hiệu quả kinh doanh của các NHTM là một phạm trù kinh tế phản ánh trình
độ sử dụng các nguồn lực đá có để đạt kết quả cao nhất với tổng chi phí nhỏ nhất.
Hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM được đo lường một cách tổng
quát thông qua tỷ lệ giữa lợi nhuận và tổng tài sản và vốn CSH.
Hiệu quả hoạt động kinh doanh của các NHTM quyết định trực tiếp tới vấn
đề tồn tại và phát triển của mỗi ngân hàng.
1.4.2. Sự cần thiết nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM
Nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh là một vấn đề quan trọng luôn đặt
lên hàng đầu của ban quản trị, điều hành của ngân hàng, nhằm đạt được nhiều mục
đích có ý nghĩa:
• Các ngân hàng thương mại hoạt động có hiệu quả sẽ tăng cường khả năng
trung gian tài chính
• Hoạt động càng hiệu quả thì việc cung ứng vốn tín dụng và các dịch vụ khác

sẽ có chi phí thấp góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của các tổ chức kinh tế
• Khi hoạt động có hiệu quả thì NHTM càng có điều kiện để tăng tích lũy,
hiện đại hóa công nghệ.
1.4.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM
1.4.3.1. Môi trường bên ngoài
 Môi trường vĩ mô
- Môi trường kinh tế và tài chính quốc tế
- Các yếu tố văn hóa xã hội
- Chính trị, chính sách và pháp luật
- Các thay đổi về khoa học công nghệ
 Môi trường vi mô (môi trường cạnh tranh)
- Đối thủ cạnh tranh hiện tại
- Đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn
- Khách hàng
1.4.3.2. Môi trường bên trong
 Chiến lược kinh doanh
- Chính sách phát triển nguồn nhân lực
- Chủ trương về đầu tư phát triển công nghệ ngân hàng
- Chiến lược marketing
- Khả năng sinh lời kiểm soát chi phí
 Năng lực tài chính
- Quy mô tài sản, nguồn vốn
- Vị thế vốn và thanh khoản
 Năng lực hoạt động kinh doanh
- Chất lượng sản phẩm và dịch vụ
- Mạng lười phân phối
- Cơ cấu tổ chức và điều hành
- Nguồn nhân lực
12

- Công nghệ thông tin
- Công tác kiểm soát, quản trị rủi ro
1.4.4. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của NHTM dựa trên kết quả
phân tích BCTC
Việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM thông qua các chỉ
số được xem xét qua nhiều thời kì khác nhau để thấy được xu hướng phát triển và
quy luật vận động của tình hình tài chính.
Các hoạt dộng chủ yếu của NHTM gồm: huy động vốn, cho vay, đầu tư và
cung cấp dịch vụ cho khách hàng. Do vậy các nhà quản trị cần phải đưa ra các biện
pháp cụ thể:
- Xấy dựng chiến lược kinh doanh phù hợp
- Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động huy động vốn
- Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng
- Giải pháp tăng thu nhập, kiểm soát chi phí
- Giải pháp nâng cao năng lực hoạt động
- Hoàn thiện hệ thống quản trị rủi ro.

13


KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
Phân tích báo cáo tài chính đề cập tới nghệ thuật phân tích và giải thích các
báo cáo tài chính. Để áp dụng hiệu quả nghệ thuật này đòi hỏi phải thiết lập một
quy trình có hệ thống và logic, làm cơ sở cho việc ra quyết định. Do đó phân tích
báo cáo tài chính có ý nghĩa vô cùng quan trọng không chỉ đối với chủ ngân hàng
mà còn đối với các đối tượng khác nhau như nhà đầu tư, ngân hàng khác, khách
hàng và các cơ quan hữu quan. Để hiểu được các con số đưa ra trong báo cáo tài
chính, người phân tích cần có cái nhìn toàn diện về biến động của môi trường kinh
doanh, đồng thời xem xét kĩ lưỡng các số liệu sẵn có để đưa ra đánh giá tình hình

kinh doanh hiện tại của ngân hàng, những điểm mạnh điểm yếu đồng thời đưa ra
phương hướng hoạt động trong tương lai. Có rất nhiều chỉ tiêu để phân tích báo cáo
tài chính một ngân hàng. Sau đây bài phân tích sẽ áp dụng nội dung cơ sở lý thuyết
về phân tích báo cáo tài chính vào một ngân hàng cụ thể.

14


Chương 2:
PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI
THƯƠNG CHI NHÁNH HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2012 – 2014
2.1. TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH PHÂN TÍCH BCTC CỦA NHTMCP NGOẠI
THƯƠNG VN CHI NHÁNH HN
2.1.1. Tình hình ngân hàng TMCP Ngoại thương chi nhánh HN giai đoạn 2012
– 2014
2.1.1.1. Thông tin chung của NHTMCP Ngoại thương chi nhánh HN
- Tên Ngân hàng: Chi nhánh Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Hà Nội
(sau đây gọi tắt là Ngân hàng Ngoại thương Hà Nội).
- Tên giao dịch: Bank for Foreign Trade of Vietnam – VCB, Hanoi Branch.
- Trụ sở chính: 344 Bà Triệu, Hà Nội, Việt Nam
Tel: (84-4) 974 6666 * Fax: (84-4) 974 7065
Telex: 411 309

* Swift code: BFTVVNVX002

2.1.1.2. Lĩnh vực kinh doanh
Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam trước đây, nay là Ngân hàng TMCP
Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) chính thức đi vào hoạt động ngày
01/4/1963, với tổ chức tiền thân là Cục Ngoại hối (trực thuộc Ngân hàng Nhà nước
Việt Nam). Là ngân hàng thương mại nhà nước đầu tiên được Chính phủ lựa chọn

thực hiện thí điểm cổ phần hoá, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam chính thức hoạt
động với tư cách là một Ngân hàng TMCP vào ngày 02/6/2008 sau khi thực hiện
thành công kế hoạch cổ phần hóa thông qua việc phát hành cổ phiếu lần đầu ra công
chúng. Ngày 30/6/2009, cổ phiếu Vietcombank (mã chứng khoán VCB) chính thức
được niêm yết tại Sở Giao dịch Chứng khoán TPHCM. Các lĩnh vực hoạt động của
VCB bao gồm:
Ngân hàng thương mại
VCB cung cấp một loạt các dịch vụ kinh doanh ngân hàng theo các quy định
của NHNN:
- Huy động vốn
- Cho vay
- Dịch vụ bảo lãnh
- Dịch vụ thanh toán
- Kinh doanh và giao dịch ngoại tệ
- Các dịch vụ thẻ
- Đầu tư trái phiếu, đầu tư dài hạn vào các công ty con và công ty liên kết.
2.1.1.3.Một số điểm nổi bật giai đoạn 2012 – 2014

15


Trước yêu cầu phải tăng cường huy động vốn của NHTM Cổ phần Ngoại
thương Việt Nam, với các chính sách đã thỏa thuận lãi suất linh hoạt với diễn biến
thị trường, lượng huy động vốn của Ngân hàng Ngoại thương Hà Nội trong 3 năm
qua vẫn đạt kết quả khá tốt, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế năm 2014 gặp nhiều
khó khăn.
Phát huy truyền thống , thế mạnh của Vietcombank và các hình thức huy động
vốn hiệu quả , thực hiện thành công việc đưa các sản phẩm mới về huy động vốn vào
thị trường theo chủ trương của Ngân hàng Ngoại thương Việt nam , tổng nguồn vốn
của Ngân hàng Ngoại thương Hà Nội tiếp tục tăng cao.

Bảng 2.1: Nguồn vốn huy động của Ngân hàng Ngoại thương Hà Nội
giai đoạn 2012 – 2014
( Đơn vị: nghìn Đ)
Năm

2011

2012

2013

2014

Nguồn vốn
8.260.000
10.830.000
7.088.000
7.553.000
Tốc độ tăng
28,8%
31%
5%
7%
Nguồn: Báo cáo hoạt động kinh doanh Ngân hàng Ngoại thương Hà Nội năm
2011, 2012, 2013, 2014
Theo báo cáo tổng kết hoạt động, công tác huy động vốn của Ngân hàng
Ngoại thương Hà Nội năm 2012 đạt 8.260 tỷ đồng, tăng 28,8% so với năm 2013,
trong khi tỷ lệ này tính chung cho toàn hệ thống Vietcombank đạt 15,8%. Năm
2012, nguồn vốn huy động được của chi nhánh tăng 31% so với năm 2011, đạt
10.830 tỷ đồng, vượt 12% kế hoạch Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam giao cả

năm 2012. Năm 2013, chi nhánh đã huy động được 7.088 tỷ đồng, tăng 5% so với
năm 2012. Năm 2014, nguồn vốn huy động được là 7.553 tỷ đồng, tăng 7% so với
năm 2013. (Chú thích: Do tỷ giá khác nhau nên mặc dù nguồn vốn huy động được
năm 2013 và 2014 giảm so với 2012 nhưng tính theo tỷ giá hiện tại thì nguồn vốn
huy động được trong 2 năm này vẫn cao hơn so với năm 2012).
Cụ thể:
- Huy động VND: Năm 2012 đạt 5.584 tỷ đồng, tăng 37% so với năm 2011,
chiếm 51,6% tổng vốn huy động; đạt 3.433 tỷ đồng năm 2013, chiếm 54,7% tổng

16


nguồn vốn huy động;và đạt 3.919 tỷ đồng năm 2014, chiếm 54,6% tổng nguồn vốn
huy động.
- Huy động ngoại tệ: đạt 5.246 tỷ quy đồng năm 2012, tăng 23% so với năm
2011, chiếm 48,4% tổng nguồn vốn huy động; Năm 2013, huy động ngoại tệ đạt
2.837 tỷ quy đồng, chiếm 45,3% tổng nguồn vốn huy động; Năm 2014, nguồn vốn
huy động ngoại tệ đạt 3.256 tỷ quy đồng, chiếm 45,4% tổng nguồn vốn huy động.
Tính đến hết năm 2012, huy động USD và VND có tỷ trọng dao động từ
49%  51% trên tổng nguồn vốn trong những năm trước đó. Thị phần huy động
VND, USD và quy VND của chi nhánh Ngân hàng Ngoại thương Hà Nội trên địa
bàn Hà Nội năm 2013 tương ứng là 1,41%, 2,92%, 1,84% và năm 2014 tương ứng
là 1,13%, 2,28%, 1,48%.
Nhìn chung, trong 3 năm qua huy động vốn giữa tiền đồng và ngoại tệ có sự
chuyển dịch theo hướng huy động vốn ngoại tệ giảm dần (ngược lại so với những
năm trước đây). Đây cũng là xu hướng chung của hầu hết các ngân hàng thương
mại trong thời gian gần đây. Nguyên nhân của sự chuyển dịch này trước hết là do
việc cắt giảm lãi suất cơ bản USD của Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trong tháng
9/2013 từ 5,25% xuống còn 4,75% và 4,25% vào tháng 12/2012 đã khiến lãi suất
huy động USD của các ngân hàng thương mại trong nước giảm theo. Hơn nữa, cuộc

khủng hoảng tài chính năm 2013 đã làm cho đồng USD liên tục mất giá trên thị
trường Việt Nam khiến các nhà đầu tư Việt Nam e ngại nắm giữ ngoại tệ này. Mặt
khác, do xu hướng cạnh tranh về huy động vốn giữa các ngân hàng, đặc biệt là sự
xuất hiện nhiều ngân hàng thương mại cổ phần mới cũng là một nguyên nhân gây ra
sự chuyển dịch đó.
2.1.2. Tình hình kinh tế và hệ thống ngân hàng Việt Nam giai đoạn 2012 –
2014
2.1.2.1. Tình hình nền kinh tế Việt Nam
Năm 2012, kinh tế - tài chính Việt Nam bị ảnh hưởng bởi sự bất ổn của kinh
tế thế giới, do khủng hoảng tài chính nợ công ở Châu Âu chưa được giải quyết. Thị
trường tiêu thụ hàng hóa bị thu hẹp, hàng tồn kho ở mức cao, sức mua giảm. Nhu
cầu vốn cho tăng trưởng kinh tế không cao mà chủ yếu là nhu cầu vay để đảo nợ.
Kết quả là nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn dẫn đến phá sản hoặc tạm dừng, thu
hẹp sản xuất, công ăn việc làm, thu nhập của người lao động bị ảnh hưởng. CPI
17


được kiểm soát năm 2012 tăng 6,81% thấp hơn nhiều so với mức tăng 18,13% năm
2011 và 11,75% năm 2010. Tuy nhiên đây là kết quả không bền vững và chưa phải
là xu thế chuyển đổi.
Bước sang năm 2013, tình hình kinh tế vẫn còn nhiều thách thức, mục tiêu
phát triển kinh tế - xã hội đặt ra là: “Tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, lạm phát
thấp hơn, tăng trưởng cao hơn năm 2012. Đẩy mạnh thực hiện 3 đột phá chiến lược
gắn với tái cơ cấu nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng. Bảo đảm an sinh xã
hội và phúc lợi xã hội”. Đến tháng 11/2013 CPI tăng 5,5%. Tăng trưởng tín dụng
đến tháng 11/2013 đạt 9%. Mặt bằng lãi suất giảm, lãi suất cho vay đối với các lĩnh
vực ưu tiên ở mức 7-9%. Tuy nhiên nền kinh tế vẫn chưa có nhiều chuyển biến.
Năm 2014,'Kinh tế Việt Nam sẽ có bước tiến lớn năm 2014' Theo Wall
Street Journal, Việt Nam đang có nhiều dấu hiệu thoát khỏi khó khăn kinh tế, trong
khi phần lớn các thị trường mới nổi khác chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi tốc độ tăng

trưởng mạnh của Trung Quốc.
•

IMF: 'Việt Nam đã lấy lại được ổn định kinh tế vĩ mô' / Nợ xấu Việt Nam hấp dẫn

nhà đầu tư ngoại
Tạp chí này nhận định xuất khẩu, tăng trưởng tín dụng và tình hình kinh tế nói
chung ở Việt Nam đều đang khởi sắc. Trong khi đó, Chính phủ dần lấy được niềm tin
của người dân khi có những bước đi vững chắc để khắc phục hàng loạt vấn đề, vốn kéo
tụt tăng trưởng năm ngoái xuống thấp nhất 13 năm.
Doanh số bán ôtô tháng trước đã tăng 25% so với cùng kỳ năm ngoái. Xuất
khẩu trong 7 tháng đầu năm cũng tăng 14,3%. Trong khi đó, giải ngân vốn đầu tư
nước ngoài, chủ yếu từ các công ty công nghệ cao, tăng 6,4% trong cùng thời kỳ,
lên 6,65 tỷ USD.
Tăng trưởng tín dụng cũng bắt đầu khởi sắc khi Chính phủ thành lập Công ty
Quản lý Tài sản (VAMC) để mua lại nợ xấu từ hệ thống ngân hàng. Tín dụng đã
tăng 5,15% trong 7 tháng đầu năm, cao hơn nhiều mức 0,3% trong ba tháng đầu.
Tuy nhiên, tốc độ này vẫn dưới mục tiêu 12% năm 2013 của Chính phủ.
2.1.2.2. Tình hình hệ thống ngân hàng Việt Nam
Đặc điểm nổi bật của ngành ngân hàng Việt Nam là có số lượng thành viên
lớn và mỗi thành viên có quy mô tương đối nhỏ. Hiện nay ngân hàng lớn nhất xét

18


trên tổng tài sản là ngân hàng Agribank, xét trên tổng vốn điều lệ là ngân hàng
Vietinbank, đứng đầu vốn hóa thị trường hiện tại là Vietcombank.
Các NHTMCP áp đảo các NHTMNN về số lượng nhưng quy mô vốn
NHTMCP lại thấp hơn rất nhiều so với NHTMNN. Hơn một nửa số NHTMCP có
số vốn điều lệ dưới 4.000 tỷ đồng và chỉ có 4 NHTMCP bao gồm NHTMCP Xuất

nhập khẩu Việt Nam (EIB), NHTMCP Thương Tín (STB), NHTMCP Sài
Gòn(SCB) và NHTMCP Quân Đội có số vốn điều lệ trên 10.000 tỷ đông.
Tỷ lệ ROA và ROE của các tổ chức tín dụng giảm mạnh trong năm 2014. Xu
hướng đi xuống này bắt đầu từ năm 2012 ở hầu hết các ngân hàng. Các ngân hàng
liên doanh và ngân hàng nước ngoài có ROA cao nhưng ROE lại thấp, cho thấy
những ngân hàng này ít sử dụng đòn bẩy tài chính hơn so với các ngân hàng nội địa.
NHTMCP có tỷ lệ ROA và ROE trung bình thấp nhất và dao động nhiều nhất do
kết quả kinh doanh kém của các NHTMCP nhỏ. Cơ cấu thu nhập của các ngân hàng
Việt Nam chưa đa dạng, thu nhập từ lãi vẫn là nguồn thu chính, chiếm tới 85% tổng
doanh thu.
Nợ xấu tăng và các chuẩn mực kế toán thiếu rõ ràng về phân loại nợ là một
vấn đề khó khăn đối với ngành ngân hàng. Việc thành lập VAMC vào tháng 7/2013
là bước đi rõ nhất của Chính phủ trong quyết tâm giải quyết vấn đề nợ xấu. Tuy
nhiên,cơ chế hỗ trợ của VAMC chỉ cho ngân hàng thêm thời gian chứ không thực
sự xử lý nợ xấu một cách triệt để. Niềm tin vào hệ thống ngân hàng đang bị lung lay
sau hàng loạt vụ bê bối tại các ngân hàng lớn. Viện kiểm soát nhân dân tối cao đã
buộc tội chính vị lãnh đạo cao cấp của NHTMCP Á Châu (ACB), trong đó bao gồm
cả người sáng lập và chủ tịch ngân hàng. Cựu tổng giám đốc Agribank Phạm Thanh
Tân đãbị bắt vào 2013 vì tội “ thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” sau khi
bốn vị lãnh đạo cấp cao khác của ngân hàng này bị bắt về tội tham ô đã khiến
Agribank trở thành tâm điểm chú ý. Và ngay đầu năm 2014 nguyên CTHĐQT, tổng
giám đốc Ocean Bank bị bắt. Bà Nguyễn Minh Thu, 42 tuổi, nguyên Chủ tịch
HĐQT, nguyên Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Đại Dương đã bị Cơ quan cảnh
sát điều tra bắt để điều tra theo quy định tại điều 80 và 143 Bộ luật Hình sự. Ngày
26/1/2015, VKSND Tối cao đã phê chuẩn quyết định bắt và khám xét với bà Thu.

19


Những bôi bế này chắc chắn đã làm lung lay niềm tin của nhà đầu tư vào hệ thống

ngân hàng
Giai đoạn 2012 – 2014 hệ thống ngân hàng đã trải qua cuộc khủng toàn cầu
khá êm đẹp, hệ thống ngân hàng Nhà nước nói chung và ngân hàng VCB nói riêng
đã có những chuyển biến rõ rệt. Sự tác động mạnh mẽ của nền kinh tế, sự điều
chỉnh kịp thời các biện pháp kinh tế vĩ mô đã đưa hệ thống ngân hàng thoát khỏi sự
khủng hoảng trầm trọng.
2.2. PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH VCB CHI NHÁNH HÀ NỘI
2.2.1. Phân tích quy mô, xu hướng, cơ cấu ngân hàng VCB chi nhánh HN
2.2.1.1. Báo cáo tài chính ngân hàng Ngoại thương chi nhánh HN
Nội dung hoạt động chủ yếu của một ngân hàng biểu hiện ở phía tài sản có,
và được thể hiện trên bảng cân đối kế toán của nó. Quy mô, cơ cấu và chất lượng tài
sản có quyết định sự tồn tại và phát triển của ngân hàng. Chất lượng tài sản có là chỉ
tiêu chất lượng quản lý, khả năng sinh lời và triển vọng bền vững của một ngân
hàng.Phần lớn rủi ro trong hoạt động ngân hàng đều tập trung ở phía tài sản của nó,
nên cùng với việc đảm bảo có đủ vốn thì vấn đề nâng cao chất lượng tài sản có là
yếu tố quan trọng đảm bảo cho ngân hàng hoạt động an toàn. Tình hình tài sản và
nguồn vốn của ngân hàng được thể hiện như sau:

20