Bài giảng thị trường chứng khoán phần 3 giới thiệu về thị trường thứ cấp và sở giao dịch chứng khoán

1

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


1. Tổ chức Sở giao dịch
chứng khoán
1.1 Khái niệm:
Sở giao dịch chứng khoán là thị trường trong đó việc giao dịch
mua bán chứng khoán được thực hiện tại 1 địa điểm tập trung.
Đặc điểm của thị trường này là chỉ giao dịch những loại chứng
khoán được niêm yết.

3

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


1. Tổ chức Sở giao dịch chứng khoán

4

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


1. Tổ chức Sở giao dịch chứng khoán

1.2 Hình thức sở hữu và tổ chức
của Sở giao dịch chứng khoán
1.2.1 Hình thức sở hữu
Sở giao dịch chứng khoán là một tổ chức có tư cách pháp nhân
được thành lập theo quy định của pháp luật.
-

Hình thức sở hữu thành viên

-

Hình thức công ty cổ phần

-

Hình thức sở hữu Nhà nước

5

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


1. Tổ chức Sở giao dịch chứng khoán

1.2.2 Tổ chức Sở giao dịch chứng khoán
- Hội đồng quản trị bao gồm các đại diện là
những người có liên quan trực tiếp hoặc gián
tiếp đến TTCK.
- Thành viên Hội đồng quản trị bao gồm đại
diện các Cty chứng khoán thành viên và một số
đơn vị như đại diện cty có ck niêm yết, các tổ
chức công nghiệp, các nhà chuyên môn và đại
diện của Chính phủ
6

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


1. Tổ chức Sở giao dịch chứng khoán

Nhiệm vụ và quyền hạn của HĐQT Sở
Giao dịch chứng khoán
1. Chấp thuận, đình chỉ hoặc huỷ bỏ việc niêm
yết chứng khoán;
2. Đình chỉ, rút giấy phép thành viên;
3. Chấp thuận ngân sách của Sở Giao dịch
chứng khoán;

4. Ban hành, sửa đổi các quy định của Sở;
7

5. Giám sát hoạtThS.động
của các thành viên
Lương Minh Lan
ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2. Hoạt động của Sở giao dịch
chứng khoán
2.1 Kỹ thuật giao dịch
-

Hệ thống giao dịch thủ công

-

Hệ thống giao dịch bán tự động

-

Hệ thống giao dịch bán tự động hoàn toàn

8

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2.2 Quy trình giao dịch trên TTCK
thông qua Sở giao dịch CK
(1) Khách hàng phải mở 1 tài khoản giao dịch chứng khoán tại 1
Cty CK;
(2) Nhà đầu tư đưa ra yêu cầu mua, bán bằng cách đặt lệnh
thông qua nhân viên môi giới của cty ck;
(3) Nhân viên môi giới kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của phiếu
lệnh;
(4) Nhân viên môi giới tiến hành nhập lệnh vào hệ thống kết nối
với sàn giao dịch của Sở Giao dịch;
(5) So khớp lệnh với nhau trong hệ thống và báo kết quả giao
dịch cho Cty CK. Giá khớp được thông báo công khai và
thống nhất cho cả bên mua và bên bán;
(6) Nhân viên môi giới thông báo kết quả mua, bán thành công
cho khách hàng
(7) Cty CK chuyển kết quả giao dịch để thanh toán bù trừ tại
Trung tâm lưu ký chứng khoán.
9

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2. Hoạt động của Sở giao dịch chứng khoán

2.3 Thị trường chứng

khoán
Thị trường

chứng khoán
(TTCK) là một thị trường mà
nơi đó người ta mua bán,
chuyển nhượng, trao đổi
chứng khoán với mục đích tìm
kiếm lợi nhuận.

10

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2. Hoạt động của Sở giao dịch chứng khoán

 Thị trường chứng khoán tập trung (niêm yết trên
sàn):
 Sở giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE)
 Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX)
(Các giao dịch được tổ chức tập trung theo một địa
điểm, các lệnh được chuyển vào sàn, tham gia quá
trình ghép lệnh -> giá giao dịch)
 Thị trường chứng khoán phi tập trung (thị trường
OTC)
(Các giao dịch được tiến hành qua mạng lưới các
Cty CK trải khắp quốc gia, giá thị trường hình

thành theo phương thức thỏa thuận)
11

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


Quy mô của thị trường
SỞ GIAO DỊCH CK TP HCM
(20/7/2000)

306 cty & chứng chỉ quỹ
niêm yết (cập nhật đến
06/02/2012)
SỞ GIAO DỊCH CK HÀ NỘI
(03/2005)
393 cty niêm yết (cập nhật đến
06/02/2012)

12

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2.4 Phương thức giao dịch
2.4.1 Giao dịch đấu giá
Các nhà tạo lập thị trường đưa ra giá chào mua, chào bán cho

một số ck nhất định. Các báo giá này đưa vào hệ thống và
chuyển đến mọi thành viên của thị trường. Giá được lựa chọn
để giao dịch là giá chào mua và chào bán tốt nhất

13

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2.4 Phương thức giao dịch
2.4.2 Giao dịch đấu lệnh
Các lệnh của nhà đầu tư được ghép với nhau ngay sau khi các
lệnh mua, bán được đưa vào hệ thống với mức giá phù hợp theo
nguyên tắc ưu tiên về giá và thời gian

14

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2.4.2 Giao dịch đấu lệnh (tt)
- Khớp lệnh định kỳ:

Là phương thức giao dịch được thực hiện trên cơ
sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán chứng khoán
tại một thời điểm xác định.

(Hiện tại chỉ áp dụng sàn HOSE cho đợt khớp lệnh xác định giá mở
cửa và đợt khớp lệnh xác định giá đóng cửa)
- Khớp lệnh liên tục

Là phương thức giao dịch được thực hiện trên cơ
sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán chứng khoán
ngay khi lệnh được nhập vào hệ thống giao dịch
(Hiện tại áp dụng cho sàn HNX và đợt khớp lệnh liên tục của sàn
HOSE)

15

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2.5 Các loại lệnh
2.5.1 Lệnh cơ bản
- Lệnh thị trường: là loại lệnh mua hay bán được thực hiện
ngay lập tức theo giá thị trường.
- Lệnh giới hạn: là lệnh mua hoặc bán có xác định mức giá giới
hạn cụ thể trong một thời gian chờ nhất định.

16

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16

2.5.1 Lệnh cơ bản (tt)
- Lệnh dừng: là lệnh được đưa ra nhằm bảo vệ lợi nhuận hay hạn
chế thua lỗ cho nhà đầu tư.
+ Lệnh dừng bán (stop loss order): là lệnh thị trường có đk, nhà
đầu tư chỉ thị bán cp nếu giá cp xuống đến mức được ấn định.
+ Lệnh dừng mua (stop buy order): là lệnh thị trường có đk, nhà
đầu tư chỉ thị mua cp nếu giá cp tăng đến mức được ấn định.

17

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2.5.2 Định chuẩn lệnh
 Lệnh có giá trị trong ngày
 Lệnh có giá trị cho đến khi bị huỷ
 Lệnh xác định giá mở cửa (ATO)
 Lệnh xác định giá đóng cửa (ATC)
 Lệnh thực hiện ngay hoặc huỷ bỏ
 Lệnh thực hiện toàn bộ hoặc không
 Lệnh không quy trách nhiệm.

18

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16

2.4.3 Nguyên tắc khớp lệnh


Ưu tiên về giá:
 Lệnh mua có mức giá cao hơn được ưu tiên thực
hiện trước
 Lệnh bán có mức giá thấp hơn được ưu tiên thực
hiện trước

 Ưu tiên về thời gian:
Trường hợp các lệnh mua hoặc lệnh bán có
cùng mức giá thì lệnh nhập vào hệ thống giao
dịch trước sẽ được ưu tiên thực hiện trước

19

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2.5 Giao dịch tại Sở Giao dịch
CK TP HCM
THỜI GIAN GIAO DỊCH

 Từ thứ Hai đến thứ Sáu hàng tuần, trừ các ngày
nghỉ theo quy định
 Thời gian giao

05/3/2012):

dịch

trong

ngày

(kể

từ

T1: Khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa
(9h00-9h15)
T2: Khớp lệnh liên tục lần 1 (9h15-11h30)
Khớp lệnh liên tục lần 2 (13h00 -13h45)
T3 Khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa
(13h45-14h00)
20

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2.5 Giao dịch tại Sở Giao dịch CK
TP HCM (tt)
Phương thức khớp lệnh
-

Khớp định định kỳ: áp dụng cho 2 đợt (đợt 1 xác định giá mở
cửa và đợt 3 xác định giá đóng cửa)

-

Khớp lệnh liên tục: áp dụng cho đợt 2

21

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2.5 Giao dịch tại Sở Giao dịch CK
TP HCM (tt)
Phương thức giao dịch thoả thuận

 Là phương thức giao dịch trong đó các thành
viên tự thoả thuận với nhau về các điều kiện
giao dịch và được đại diện giao dịch của
thành viên nhập thông tin vào hệ thống giao
dịch để ghi nhận
 Đối với giao dịch thỏa thuận cổ phiếu, chứng
chỉ quỹ phải tuân theo quy định về biên độ
giá trong ngày, và khối lượng giao dịch phải
từ 20.000 cp trở lên
22

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2.5 Giao dịch tại Sở Giao dịch CK
TP HCM (tt)

Sửa, huỷ lệnh

Lệnh đưa vào hệ thống giao dịch không được phép huỷ bỏ hoặc
sửa trong cùng 1 đợt khớp lệnh.
- Riêng đợt 2 (khớp lệnh liên tục), nhà đầu tư được quyền huỷ
hoặc sửa lệnh.
(Việc sửa, huỷ lệnh giao dịch chỉ có hiệu lực nếu lệnh gốc hoặc
phần còn lại của lệnh gốc chưa được thực hiện)
-

23

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2.5 Giao dịch tại Sở Giao dịch CK
TP HCM (tt)

Cùng mua, cùng bán một loại chứng khoán

- Nhà đầu tư được phép đồng thời đặt lệnh cùng

mua, cùng bán trong cùng 1 ngày giao dịch, tuy
nhiên chỉ được đặt tiếp lệnh mua (hoặc bán) khi
lệnh trước đó của CK cùng loại đã được khớp
lệnh. Nếu lệnh trước đó chưa khớp hoặc mới khớp
một phần thì NĐT phải hủy lệnh trước khi đặt
lệnh giao dịch ngược chiều tiếp theo của loại CK
đó.
- Nhà đầu tư không được phép cùng lúc đặt lệnh
mua và bán cùng một loại CK trong đợt khớp lệnh
định kỳ xác định giá đóng cửa và mở cửa trên sàn
TP.HCM.
24

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16


2.5 Giao dịch tại Sở Giao dịch CK
TP HCM (tt)

Đơn vị giao dịch

 Đơn vị giao dịch là lô, mỗi lô là 10 cổ phiếu, hoặc
chứng chỉ quỹ đầu tư  Khi đặt lệnh mua, bán CP
phải là đặt bội số của 10.
 Đối với giao dịch thỏa thuận, khối lượng phải từ
20.000 cổ phiếu hoặc chứng chỉ quỹ đầu tư trở
lên.
 Riêng trái phiếu chỉ giao dịch thỏa thuận

25

ThS. Lương Minh Lan

04/22/16