CÁC bài VIẾT về tôn sư TRỌNG đạo

CÁC BÀI VIẾT VỀ TÔN SƯ TRỌNG ĐẠO
Khổng Tử, bậc thầy vĩ đại, hơn 2500 năm trước sáng lập ra học thuyết Nho giáo chứa
đựng tư tưởng giáo dục sâu sắc. Ông nói: “Tam nhân đồng hành, tất hữu ngã sư yên” tức “Trong ba người cùng đi, ắt có người là thầy của ta ở đó”.
Suốt nghìn năm phong kiến, giáo dục Việt Nam trên đại thể được coi là nền giáo dục Nho
giáo. Giá trị nhân bản tốt đẹp của nền giáo dục này thể hiện rất rõ ở “hằng số văn hóa”
thầy - trò. Xưa đến nay, nhân vật quan trọng nhất của trường học là người thầy. Truyền
thống ngàn đời trong thế ứng xử của người Việt được cô lại và đúc kết bằng bốn chữ:
“Tôn sư trọng đạo”.
Câu nói: “Không thầy đố mày làm nên”, “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư” là những lời cửa
miệng của người Việt nhắc nhở nhau mỗi khi đề cập tới vai trò của người thầy. Ở dân tộc
Việt Nam, “tôn sư trọng đạo” thấm sâu trong tâm thức mỗi người dân. Để tỏ lòng tôn
kính với thầy, người Việt có quan niệm: “Sống tết, chết giỗ”. Chính vì thế mà dưới thời
phong kiến, người thầy được xếp thứ hai sau vua, theo cách gọi: Quân - Sư - Phụ (Vua –
thầy - cha).
Thế ứng xử dân chủ linh hoạt của người Việt Nam rất đề cao vai trò của thầy trong sự
nghiệp dạy và học. Vậy mới có câu: “Trò hơn thầy đức nước càng dày”, “học thầy không
tầy học bạn” - ý nói bạn cũng có thể là thầy.
Ngày trước, thời phong kiến, không phải ai cũng có tiền đi học. Nhiều gia đình nghèo
khó con em không thể đến trường. Tuy nhiên, cơ hội theo học vẫn có. Họ chỉ cần theo
những phép tắc nhất định - những phép tắc biểu hiện đậm nét của sự tôn sư trọng đạo mà
không quá câu nệ vào vật chất.
Chẳng hạn, trước khi cho con đến theo học, cha mẹ sắm một mâm lễ bái lạy tổ tiên, mong
con học hành sáng dạ, đỗ đạt. Sau đó, gia đình có một “lễ mọn”, mang tính chất “lòng
thành” dâng lên thầy. Tỏ lòng thành kính “tôn sư trọng đạo”, nhiều gia đình còn gửi gắm
con mình theo học và ở luôn bên nhà thầy. Một năm chỉ về thăm nhà vài lần. Thỉnh
thoảng, gia đình trò lại gửi biếu thầy ít gạo nếp, hoặc mớ rau, con cá như một thông điệp
bày tỏ sự biết ơn sâu sắc tới công lao to lớn của thầy.
Thời gian ở nhà thầy, học trò không chỉ học chữ nghĩa mà quan trọng phải tu dưỡng bản
thân, rèn nhân cách sống. Có thể nói, đạo trò xưa không chỉ rất khiêm nhường, tôn kính
người thầy của mình, mà còn có trách nhiệm, nghĩa vụ rất lớn lao. Khi ra đường, gặp thầy
phải ngả mũ nón và vòng tay chào; lúc thầy già yếu, các đồng môn phải lo sắm cỗ thọ

đường (áo quan)...
Phải thừa nhận nền giáo dục phong kiến có nhiều điểm còn hạn chế, nhưng do lấy tư
tưởng đạo đức của Nho giáo làm nền tảng cơ bản nên đã tạo ra một lớp học trò trọng
nhân nghĩa và sống có đạo lý, rất “tôn sư trọng đạo”.
“Tôn sư trọng đạo” còn thể hiện ở việc kính thầy. Kính thầy là một phong tục có giá trị
nhân văn sâu sắc. Kính thầy thường vào dịp đầu xuân - Tết nguyên đán. Học trò xa gần


náo nức rủ nhau tới chúc tết, thăm hỏi sức khỏe gia đình thầy. Dân gian có câu: “Mồng
một tết cha, mồng hai tết mẹ, mồng ba tết thầy” cũng vì lẽ đó.
Mối quan hệ thầy - trò tượng trưng cho nét đẹp văn hóa ứng xử của nhân dân Việt Nam.
Người thầy như điểm sáng trí tuệ sưởi ấm tâm hồn học trò. Tìm trong lịch sử dân tộc ta
có biết bao bậc thầy vĩ đại, cả đời tận trung vì dân vì nước. Cuộc sống của họ thanh bần
mà được người đời ca tụng, lưu danh muôn thuở.
Vậy mới có một thầy Chu Văn An (1370), sẵn sàng từ bỏ áo mũ, quan tước, dâng sớ lên
triều đình xin chém đầu 7 kẻ quyền thần. Một thầy Đồ Chiểu mù hai mắt nhưng cả đời
kiên trung, không chịu khuất phục trước sức mạnh xâm lược của ngoại bang...
Ý thức “tôn sư trọng đạo” của dân tộc ta thật đa dạng, chứa đựng tính nhân bản tình
người. Minh chứng cho điều này, chúng ta ngược thời gian trở về các làng nghề truyền
thống. Nhiều phường nghề, phố nghề ở Thăng Long được bắt đầu từ một số thợ thủ công
trong các làng nghề ở nông thôn. Họ di cư lên đô thị lập thương điếm, cửa hiệu làm ăn,
dần dà hình thành nên những phường nghề, phố nghề nơi kinh thành.
Tuy sống và làm việc tại thành thị, nhưng họ vẫn có quan hệ mật thiết với quê hương.
Ngày giỗ tổ, không ước hẹn nhưng tất cả cùng đồng tâm tụ họp về chốn cũ quê xưa để
tưởng nhớ tới vị thầy đã truyền nghề cho họ. Trong sâu thẳm tâm thức mỗi người, đó là
việc làm ghi lòng tạc dạ công ơn của lớp hậu sinh tới bậc tiền bối - người thầy sáng lập ra
nghề và truyền lại cho hậu thế.
Những năm gần đây, Đảng và Nhà nước ta đã đề ra nhiều chính sách nhằm ưu tiên cho
phát triển giáo dục, coi trọng giáo dục là quốc sách hàng đầu. Cho phép đa dạng hóa các
loại hình đào tạo. Chủ trương đưa đất nước phát triển tiến lên bằng nền kinh tế tri thức.

Nền giáo dục của Nhà nước ta đã chọn lấy ngày 20 tháng 11 hằng năm làm ngày Nhà
giáo Việt Nam. Đây có thể xem như là một biểu tượng đẹp cho truyền thống “tôn sư
trọng đạo” của dân tộc Việt Nam .
TÔN SỰ TRỌNG ĐẠO
giải thjc truyền thống tôn sư trọng đạo:
a) tôn sư là thế nào?
-- Kính trọng thầy, quý mên thầy.
--Theo quan niệm xưa: Nghe lời thầy dạy bảo, chớ cãi lời, nhớ ơn thâyd, chăm lo khi thầy
già yếu, cúng giỗ khi thầy qua đời.
--Thầy ở đây trc' hết là thầy dạy chữ, dạy lời hay lẽ phải( sâu xa hơn là thầy dạy nghề)
sâu xa hơn nữa là người viết cái bài này choa có để mà chép.>"<
---> dẫn ý nói tới việc ngày nay thợ thủ công như là thợ hồ, thợ may... cúng vị tôt của
nghề mình, có bàn thờ tôt, thờ ngừ thầy đây tiên của nghề.
b)Đạo là j`?
-- Trc hết là đạo Nho, mở rộng là việc học hành, là chữ nghĩa, kiến thức.
--Đạo kòn là đạo đức hay là đạo lí.
c)Vì sa0 phải trọng đạo?


--Học đạo thỳ phải trọng đạo. Có trọng đạo mới học đc đạo, mở mang đc tâm hồn trí tuệ.
--Có trọng đạo thỳ kon ngừ mới trở nên tốt đẹp, gia đình mới hòa thuân, xã hội mới yên
ổn, đất nước mới hưng thịnh.
-- không trọng đạo, kon người thành xấu xa, gia đình rối loạn, xã hội sa đọa, đất nước suy
vong.
d) tôn sư& trọng đạo:
-- mún trọng đạo thỳ phải tôn sư, đó là lòng biết ơn đối với ngừ có công. Bởi vậy ngày
xưa, từ ngừ dân đến vua chúa đều tôn trọng thâyd học của kon:
"Mún sang thỳ bắc cầu Kiều
Mún kon ahy chữ thỳ iu láy thầy."
--Thầy ko chỉ dạy chữ nghĩa, kiến thức, mà kòn dạy đạo lí.Thầy cô giáo là mẫu mực về

đạo đức( lấy dẫn chứng như là của Chu Văn An, Nguyễn Trãi...........)
--Tôn sư thỳ phải trọng đạo: kính thầy thỳ phải chăm lo học hành, giữ cái đạo thầy dạy,
mở mang làm vẻ vang choa thầy.
2. Bình luận:
a) Tôn sư trọng đạo là 1 truyền thống:
--Từ xưa, nhân dân ta rát quí trọng việc học hành.Người dân choa kon đi học ko chỉ vì
mục đich tiến thân mà kòn choa kon có dăm ba chữ để làm người.
--Thầy cô giáo đc cả xã hội quí trọng, đc đặt vào những vị trí ca0 nhất: Quân-Sư_PHụ.
--Qua các thời kỳ lịch sử, nhân dân ta sẵn sàng chịu cực khổ, thậm chí hi sinh để choa
kon đc ăn học, để tôn sư trọng đạo( tức là hy sinh đời bố, củng cố đời kon ý mà).
đó đã trở thành truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta.
b) truyền thống ây cần giữ gìn & bổ sung:
--Phải hiểu đạo theo nghĩa rộng: kiến thức& đạo lí của kon ngừ đối với tổ quốc, nhân
dân.Trọng đạo bi h là phải chăm học, năm vững kiến thức đồng thời tu dưỡng đạo đức để
phục vụ tổ quốc nhân dân.
--Không câu nệ đến mức bảo đâu nghe đấy nhưng phải biết vâng lời thầy dạy dỗ, tôn
trọng thầy ở trong lớp cũng như ở ngoài lớp, biết ơn thầy mọi lúc mọi nơi nhưng cách
đền ơn tốt nhất là học thật giỏi để trở thanbhf ngừ tài.
Truyền thống quí báu trên cần đc quan tâm đặc biệt, cần đc đề cao vì lúc này người đi
học chưa thật sự koi trọng việc học, những lói mòn vật chắt đã làm mòn kon đường đến
tri thức, dẫn đến vị trí của người thầy bị giảm sút, những thái độ với giáo viên cần nên
koi lại.
KB:
Sự xa sút này chỉ là một khủng hoảng nhất thời.
Truyền thống đó sẽ đc khôi phục 1 cách đúng đán, có tác động thúc đây tích cực sự phát
triển của đất nước.mỗi ngừ phải có ý thức khôi phục truyền thống đó

Nhà giáo Nghĩ về truyền thống “Tôn sư trọng
đạo”


20/11/2010
- Tuyết Nga- Trường THCS Lê Đình DươngKhi không gian có những cơn gió se se lạnh, lá bàng bắt đầu trút xuống và trên bầu trời
xuất hiện những cánh chim bay về phương Nam thì cũng là thời gian mà học sinh vui mừng, háo
hức đón chào ngày 20/11, ngày Nhà giáo Việt Nam với những món quà thật ý nghĩa dâng lên
thầy cô giáo để thể hiện truyền thống “Tôn sư trọng đạo”.

Vậy, “tôn sư trọng đạo” là gì? Có thể hiểu rằng, “tôn sư” là lòng tôn kính, thương mến của
người học trò đối với thầy; “trọng đạo” là đề cao, xem trọng đạo lý. Tinh thần “Tôn sư trọng đạo”
có từ rất lâu, đã trở thành truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Thời phong kiến, trong bậc thang
giá trị, vua là trên hết, và người thầy xếp sau vua nhưng trước cha mẹ. Chúng ta thường nghe nói
“Quân- Sư- Phụ” là thế. Những câu tục ngữ, ca dao truyền miệng từ xưa đến nay mà mọi người
đều thấy quen thuộc: “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư”, “Không thầy đố mày làm nên”,“Trọng thầy mới
được làm thầy” , “Muốn sang thì bắc cầu kiều, muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy”, cũng thể hiện
được truyền thống “Tôn sư trọng đạo”.
Có nhiều người băn khoăn: Vì sao người học cần phải biết “tôn sư”? Bởi vì người thầy là
người biết thương mến, lo lắng cho học trò mình, biết cách dạy dỗ, hướng dẫn cho học trò mình
phát triển, tiến bộ, trở nên người tốt ở trên đời. Từ xưa, lịch sử giáo dục của dân tộc ta có những
người thầy tiêu biểu, được nhân dân mãi mãi tôn vinh, gương sáng còn lan tỏa đến ngày nay như
thầy Đỗ Năng Tế (thầy dạy cả văn lẫn võ cho hai chị em Trưng Trắc và Trưng Nhị), thầy Chu Văn
An, thầy Nguyễn Bỉnh Khiêm, thầy Nguyễn Đình Chiểu và gần đây, có thầy Nguyễn Tất Thành
(tức Bác Hồ kính yêu của chúng ta). Những người thầy đó đã để lại những tấm gương sáng về
đạo làm thầy, không màng danh lợi, không chuộng hư vinh, hết lòng đào tạo bao thế hệ học trò,
con em nhân dân phò đời giúp nước, làm rạng rỡ những trang sử vẻ vang của dân tộc. Không chỉ
biết “tôn sư”, người học còn phải biết “trọng đạo”. Một trong những biểu hiện của tinh thần “trọng
đạo” là xem trọng , biết ơn người thầy. Ngày xưa, cứ mỗi độ Tết đến Xuân về, ông bà, cha mẹ lại
không quên nhắc nhở con cháu đi chúc Tết “Mồng một tết cha, mồng hai tết mẹ, mồng ba tết

thầy”. Trong không khí “vui như Tết”, mọi người vẫn không quên dành cho những người thầy
những lời chúc tốt đẹp, những sự quan tâm đầy tình nghĩa.
Ngày nay nhà giáo được vinh danh là kĩ sư tâm hồn, nghề giáo được đánh giá là “ Nghề
cao quí nhất trong tất cả các nghề cao quí.” Lớp lớp nhà giáo đã có nhiều đóng góp cho sự
nghiệp “Vì lợi ích trăm năm trồng người” (Bác Hồ), họ đã giảng dạy những học sinh từ Mẫu giáo
đến việc đào tạo ra không chỉ những công nhân, viên chức bình thường mà cả rất nhiều kĩ sư,
bác sĩ, tiến sĩ, giáo sư nổi tiếng. Và không giống những nghề cho ra đời những sản phẩm vật
chất, nghề giáo đã tạo ra những con người tri thức, có đạo đức. Mà muốn tạo ra những sản phẩm


con người vừa có đạo đức, vừa có tri thức trong thời buổi hội nhập, trong sự phát triển như vũ
bão của khoa học công nghệ hiện nay, chắc chắn làm một thầy giáo, cô giáo cũng chẳng dễ dàng
gì. Để có một bài giảng tốt, một lời khuyên hay, người thầy trước tiên phải là tấm gương sáng, và
đã phải trăn trở, nghĩ suy biết bao đêm ngày, lo lắng tất cả mọi thứ từ việc dặn dò học sinh học
bài cũ, soạn bài mới cho đến việc thiết kế , soạn giáo án lên lớp. Đó là chưa kể đến những thầy
cô nhà ở rất xa trường, phải đi rất nhiều cây số mới đến được lớp học, rồi lại có những thầy cô có
hoàn cảnh rất khó khăn, cha mẹ già yếu, con cái đau ốm,.... Nhưng vượt lên tất cả sự vất vả,
người thầy luôn dành những gì tốt nhất mà mình chuẩn bị, dành hết cái tâm của mình để học sinh
có thể hiểu bài, với một hi vọng giản đơn là mỗi học sinh sẽ trở thành một người có ích cho xã hội
trong hiện tại và tương lai. Chính vì vậy mà hình ảnh người thầy đã khắc sâu vào tâm hồn của
những ai từng là học sinh. Chắc chắn không ai có thể quên được “ngày đầu tiên đi học mắt ướt
nhạt nhòa”, được cô giáo “vỗ về an ủi thật thiết tha”. Rồi trong một khoảng thời gian dài làm học
sinh, biết bao người đã được thầy cô uốn nắn từng chữ viết, dạy cho cách làm người, cung cấp
bao nhiêu kiến thức. Viên phấn trên tay thầy cô càng ngắn dần, tóc thầy cô càng điểm nhiều sợi
bạc thì học sinh càng được mở rộng thêm về kiến thức, về sự hiểu biết. Trong miền kí ức của học
sinh, thầy cô là người cha, người mẹ thứ hai, là ngọn gió mơn man mùa hạ, là bếp lửa hồng sưởi
ấm mùa đông giá rét.
Tấm lòng của thầy cô bao la như trời biển, vậy mà trong môi trường học đường, vẫn còn
đâu đó một số học sinh còn có biểu hiện xem thường kỉ cương học tập và thái độ tôn sư trọng
đạo. Ở lớp, họ không chú ý nghe thầy, đua bạn.Ở nhà, họ không chịu học bài, làm bài, ý thức tự

giác của họ chưa cao, thậm chí họ còn có thái độ vô lễ, xem thường thầy cô. Đó là chưa kể đến
một số học sinh đã rời trường, bất chợt gặp thầy cô trên đường thì nhìn đi chỗ khác hoặc cứ
giương mắt rồi đi mà chẳng hề chào hỏi. Những học sinh đó thật là đáng trách.
Người dân Việt Nam có tinh thần hiếu học và rất biết ơn người có công dạy dỗ mình dù
người ấy chỉ dạy mình một chữ hay nửa chữ “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư” . Mang ơn thầy là bổn
phận của người học bởi "Không thầy đố mầy làm nên". Bổn phận này không phải chỉ là sản phẩm
của lý trí thuần túy , nó xuất phát từ một tấm lòng, một tình cảm thật sâu xa bền bỉ: đó là sự
thương mến kính trọng thầy. Mà đã thương mến, kính trọng, biết ơn thầy thì phải thể hiện bằng
hành động thật cụ thể, chí ít phải chú trọng việc duy trì nề nếp, kỷ cương học tập và có thái độ
“tôn sư trọng đạo”. Mỗi học sinh cần học bài cũ, soạn bài mới trước khi đến lớp. Ở lớp học, chúng
ta nên chú ý nghe thầy giảng, học tập cùng bạn, thi đua giành nhiều điểm tốt, lễ phép với thầy cô
và thân ái với bạn bè. Đó chính là món quà tinh thần lớn nhất mà chúng ta dành tặng thầy cô .
Thiết nghĩ, khi còn ngồi trên ghế học đường mà học sinh không học hành nghiêm túc, không kính
trọng thầy, cô giáo thì sau này khó trở thành công dân tốt. Chắc chắn, các thầy cô giáo hết lòng
với học sinh, với nghề nghiệp, ngày xưa họ từng là những học sinh có tinh thần “Tôn sư trọng


đạo”.
Ngày 20 tháng 11 đã đến, một ngày như bao ngày nhưng lại trọng đại hơn bao ngày bởi
đây là ngày Hội của các thầy, các cô; ngày mà các thầy cô có dịp nhìn lại thành quả do công sức
khó nhọc của mình bỏ ra, ngắm những cây xanh do chính tay mình ươm mầm và chăm sóc, là
ngày mà vẻ đẹp của các “kĩ sư tâm hồn” được tôn vinh, là ngày mà dân tộc Việt Nam thể hiện rõ
nhất truyền thống “tôn sư trọng đạo”.Với ý nghĩa ấy, học sinh chúng ta hãy trân trọng kính dâng
các thầy, các cô những đóa hoa thành tích tươi thắm cùng lời chúc thầy cô dồi dào sức khỏe,
hạnh phúc, hoàn thành tốt công tác, mãi mãi thương yêu và dìu dắt học sinh từng bước trưởng
thành.