Module Giáo dục thường xuyên 29- Xây dựng nguồn học liệu, phát triển hệ thống thông tin quản lí duy trì bền vững các trung tâm học tập cộng đồng - Lê Thị Tuyết Mai

Lấ TH TUYT MAI

MODULE gdtx

29
XÂY DựNG NGUồN HọC LIệU,
PHáT TRIểN Hệ THốNG THÔNG TIN
QUảN Lí DUY TRì BềN VữNG CáC
TRUNG TÂM HọC TậP CộNG ĐồNG

XY DNG NGUN HC LIU, PHT TRIN H THNG THễNG TIN QUN L DUY TRè BN VNG CC TRUNG TM HC TP CNG NG

|

51


A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN
Trung tâm h c t p c ng ng (TTHTC ) là m t c s giáo d c không
chính quy xã, ph ng, th tr n do c ng ng t thành l p và qu n lí.
ây là m t mô hình giáo d c do c ng ng, c a c ng ng và vì c ng
ng. Vì v y, hi n nay TTHTC ang c nhân r ng h u h t các xã,
ph ng, th tr n trong c n c. B c u TTHTC ã ch ng t là m t
mô hình giáo d c h u hi u áp ng nhu c u h c t p th ng xuyên, h c
t p su t i c a ng i dân c ng ng.
Khác v i nhà tr ng chính quy, TTHTC , ch ng trình và n i dung
h c t p th ng là do các a ph ng, các TTHTC t xây d ng trên c s
yêu c u phát tri n kinh t — xã h i c a a ph ng, c a c ng ng và nhu
c u h c t p c a ng i dân, tr m t s ch ng trình giáo d c qu c gia
l y v n b ng, ch ng ch . Ng i h c TTHTC là hoàn toàn t nguy n,
h c theo nhu c u, s thích. Trong khi ó, m i c ng ng l i có nh ng

c i m, i u ki n phát tri n riêng nên không th có m t ch ng trình
chung, phù h p v i t t c các TTHTC … Chính vì v y, n i dung h c t p
c a t ng TTHTC ph i h t s c thi t th c, phù h p v i nhu c u c a
ng i h c, ph i giúp ng i h c gi i quy t c các v n b c xúc,
nh ng khó kh n trong i s ng, lao ng s n xu t c a chính ng i dân
trong c ng ng ó. Nh v y, trong quá trình t ch c th c hi n các ho t
ng TTHTC , vi c xác nh c các n i dung h c t p phù h p là r t
quan tr ng và c n thi t. Khi có n i dung h c t p thi t th c, phù h p
TTHTC m i thu hút và huy ng c nhi u ng i dân tham gia h c
t p, góp ph n nâng cao ch t l ng và hi u qu ho t ng c a TTHTC .
Sau khi c h c, c th o lu n t i TTHTC , ng i h c c n có tài li u
có th c, tra c u, v n d ng nh ng ki n th c, thông tin c n thi t khi
có nhu c u. Ngoài ra, tài li u còn giúp ng i dân c ng ng duy trì,
c ng c k n ng bi t ch , h n ch t l tái mù ch c ng ng.
Nh ng tài li u c ó ph i phù h p v i nhu c u, v n c a ng i h c và
c a t ng a ph ng, ph i phù h p v i trình ngôn ng và v n hoá c a
ng i h c. Tuy nhiên, hi n nay các TTHTC ang r t thi u các lo i tài
52

| MODULE GDTX 29


—
—
—
—

li u c phù h p v i các v n , nhu c u c a t ng a ph ng, c a t ng
c ng ng, v i nhu c u, trình c a i a s ng i dân c ng ng.
Trong th i i bùng n thông tin nh hi n nay, ng i dân a ph ng

có th thu c thông tin t nhi u ngu n khác nhau, c bi t t các
ph ng ti n thông tin i chúng nh ài, tivi, b ng nghe nhìn... Các ban
ngành, oàn th , các ch ng trình, d án... ã biên so n nhi u h c li u
tuyên truy n, giáo d c v các ch khác nhau cho TTHTC . Tuy nhiên,
s l ng còn r t h n ch , nhi u h c li u không phù h p v i nhu c u và
trình
c, vi t c a i b ph n ng i dân a ph ng. c bi t,
nhi u tài li u biên so n Trung ng không phù h p v i nhu c u, v n
c a t ng a ph ng, c a t ng huy n, t nh...
Mu n qu n lí, duy trì b n v ng các TTHTC thì vi c phát tri n h th ng
thông tin qu n lí TTHTC là m t trong các ho t ng quan tr ng c a
các TTHTC . Th c t hi n nay, h u h t các TTHTC còn ch a trú tr ng
ng d ng công ngh thông tin trong d y h c và công tác qu n lí, ch a s
d ng có hi u qu h th ng thông tin qu n lí TTHTC c a a ph ng.
Vì v y chuyên này s giúp GV GDTX bi t xây d ng ngu n h c li u,
phát tri n h th ng thông tin qu n lí duy trì b n v ng các TTHTC .
N i dung chính c a module bao g m nh ng v n sau:
T m quan tr ng c a ngu n h c li u t các ngu n khác nhau (trung ng,
a ph ng) ph c v vi c t ch c các ho t ng c a TTHTC .
Nguyên t c, ph ng pháp và hình th c biên so n h c li u phù h p v i
ng i h c.
Thi t l p và s d ng có hi u qu h th ng thông tin qu n lí TTHTC
a ph ng.
Th c hành biên so n h c li u phù h p a ph ng.

XÂY DỰNG NGUỒN HỌC LIỆU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÍ DUY TRÌ BỀN VỮNG CÁC TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

53

B. MỤC TIÊU TÀI LIỆU
I. MỤC TIÊU CHUNG

H c xong module này, GV GDTX bi t xây d ng ngu n h c li u; có th
biên so n h c li u phù h p v i ng i h c; bi t thi t l p và s d ng có
hi u qu h th ng thông tin qu n lí các TTHTC .
II. MỤC TIÊU CỤ THỂ

1. Kiến thức

— Nêu lên c t m quan tr ng c a ngu n h c li u t các ngu n khác
nhau (trung ng, a ph ng) ph c v vi c t ch c các ho t ng c a
TTHTC .
— Trình bày c các nguyên t c, ph ng pháp và hình th c biên so n
h c li u phù h p v i ng i h c.
— Trình bày c quy trình (các b c) biên so n m t h c li u m i.
— Thi t l p c và s d ng có hi u qu h th ng thông tin qu n lí
TTHTC
a ph ng.

2. Kĩ năng

— Bi t cách thu th p, phân lo i và ch nh s a các lo i h c li u s n có a
ph ng làm ngu n h c li u cho các TTHTC .
— Bi t cách biên so n m t s h c li u phù h p a ph ng.
— Bi t cách thi t l p và s d ng có hi u qu h th ng thông tin qu n lí
TTHTC c a a ph ng.

3. Thái độ

Có nh n th c úng n v t m quan tr ng trong vi c xây d ng ngu n
h c li u; phát tri n h th ng thông tin qu n lí duy trì b n v ng các
TTHTC .

54

| MODULE GDTX 29


C. NỘI DUNG
TT

N i dung

1
2
3
4

T m quan tr ng c a ngu n h c li u i v i các TTHTC
Thu th p và ch nh s a h c li u s n có a ph ng
Biên so n h c li u m i
Th c hành biên so n h c li u
Thi t l p và s d ng h th ng thông tin qu n lí các
TTHTC
a ph ng

5

Th i gian

1 ti
3 ti
4 ti
3 ti

t
t
t
t

4 ti t

I. THÔNG TIN NGUỒN

1. Tầm quan trọng của nguồn học liệu đối với các trung tâm học tập
cộng đồng

H c t p th ng xuyên, h c t p su t i là xu th t t y u tr c s phát
tri n m nh m và nhanh chóng nh v bão c a khoa h c k thu t và
công ngh , c bi t công ngh thông tin, tr c xu th toàn c u hoá, tr c yêu
c u v ngu n nhân l c có ch t l ng cao cho s nghi p công nghi p hoá,
hi n i hoá t n c g n v i phát tri n kinh t tri th c và h i nh p kinh
t th gi i WTO.
H c t p th ng xuyên, h c t p su t i không ch là nhu c u c a m t
s ng i,
tu i nào ó, trình nào ó, mà là nhu c u c a t t c m i
ng i, m i tu i, m i trình . Ng i dân ngày nay không ch có nhu

c u h c ch , h c v n hoá, mà ch y u có nhu c u h c c p nh t các
ki n th c, k n ng s ng c n thi t làm vi c, ki m s ng, thích ng,
t n t i, nuôi d y con cái, cùng chung s ng. Ng i dân ngày nay
h c không ch có b ng c p, ch ng ch , mà ch y u h c có ki n
th c, n ng l c th t s .
áp ng nhu c u h c t p th ng xuyên, h c t p su t i ngày càng
t ng, ngày càng a d ng c a m i ng i dân c ng ng, các trung tâm
giáo d c th ng xuyên và m ng l i các TTHTC xã, ph ng, th tr n ã
phát tri n nhanh chóng và r ng kh p trong c n c, n nay (n m 2011)
c n c ã có 10.696 TTHTC (t ng 706 trung tâm so v i n m h c tr c),
nâng t l xã/ph ng, th tr n trong c n c có TTHTC t i 96,27%).

XÂY DỰNG NGUỒN HỌC LIỆU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÍ DUY TRÌ BỀN VỮNG CÁC TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

55


M t trong các ho t ng TTHTC là t ch c, h ng d n cho ng i h c
các ho t ng h c t p. Tài li u giáo d c dành cho GV/h ng d n viên,
h c viên TTHTC h t s c a d ng, phong phú. Tuy nhiên các tài li u
này th ng c biên so n c p trung ng, n i dung th ng là nh ng
v n chung nh t cho m i c ng ng trên ph m vi toàn qu c ho c trên
m t s vùng mi n nh t nh. Chính vì v y, có c h c li u phù h p
v i các v n c th c a c ng ng t ng c ng ng, v i c i m i
t ng h c viên và i u ki n th c ti n t ng a ph ng thì trên c s
các h c li u s n có, thu th p c c n t ch c biên so n l i.
Hi n nay các TTHTC r t thi u các lo i tài li u h c t p phù h p v i các
v n , nhu c u c a t ng a ph ng, c a t ng c ng ng, phù h p v i

trình
c h n ch c a i a s ng i dân c ng ng.
Trong th i gian g n ây, các ban ngành, oàn th , các ch ng trình, d
án... ã biên so n nhi u tài li u tuyên truy n, giáo d c v các ch
khác nhau. Tuy nhiên s l ng còn r t h n ch . Nhi u tài li u còn quá
khó, quá nhi u n i dung, quá nhi u ch , ch l i quá nh ... không phù
h p v i i b ph n ng i dân c ng ng. c bi t, nhi u tài li u biên
so n trung ng, t nh ho c huy n nên không phù h p v i nhu c u,
v n c a t ng a ph ng, t ng c ng ng xã/ p.
Vì v y ngoài vi c s d ng ho c ch nh s a các tài li u có s n, m i TTHTC
c n ph i biên so n thêm tài li u phù h p v i các v n và nhu c u c a
a ph ng mình.
2. Thu thập và chỉnh sửa học liệu sẵn có ở địa phương

a. Thu th p và phân lo i các lo i tài li u t các ngu n khác nhau (trung
a ph ng)

ng,

H c li u/tài li u ph c v cho các ho t ng gi ng d y và h c t p c a
GV/h ng d n viên, h c viên TTHTC r t a d ng, phong phú. Tài li u
có th do các c p trung ng, a ph ng ho c do các t ch c, ban ngành,
oàn th biên so n.
thu th p tài li u s n có a ph ng GV c n ph i bi t c các lo i
tài li u, xu t x ngu n tài li u âu, cách thu th p và phân lo i tài li u.

56

| MODULE GDTX 29

b. Các lo i h c li u s n có

a ph ng

nh sách giáo khoa, các lo i báo, t p chí, các tài li u
chuyên ngành, tài li u truy n thông nh sách m ng, truy n tranh, sách
tranh, sách l ch h i áp, t g p, t l ch tranh, áp phích...
Các ch ng trình thông tin i chúng nh ch ng trình phát thanh,
truy n hình, phim nh a, b ng video, phim èn chi u, a CD, b ng ghi
âm, b ng truy n thanh, truy n hình...
V n hoá dân gian, ó là các h c li u khác t i a ph ng nh : các thi t
b , c s v t ch t s n có ho c các lo i h c li u “vô hình” khác nh các bài
dân ca, ca dao, hò vè, ca k ch, c i l ng, trò ch i, trang ph c truy n
th ng… c ng có th s d ng trong quá trình gi ng d y và h c t p.
Tài li u ghi chép c a chính nh ng ng i dân trong c ng ng v nh ng
bài thu c dân gian, kinh nghi m s n xu t...

— Tài li u in n

—

—

—

c. Ngu n tài li u

—
—

—

—
—
—

Ngu n tài li u có nhi u n i, có th do các c p trung ng, a
ph ng ho c do các t ch c, ban ngành, oàn th biên so n nh :
Các tài li u c a ngành nông nghi p: Trung tâm khuy n nông, khuy n
lâm, khuy n ng , h i làm v n...
Các tài li u ngành Y t : trung tâm y t d phòng, c quan y t các c p,
ch ng trình phòng ch ng ma tuý và HIV/AIDS, ch ng trình tiêm
ch ng m r ng…
Các tài li u ngành Giáo d c: Các tài li u vi t cho ch ng trình áp ng
yêu c u ng i h c, c p nh t ki n th c, k n ng, chuy n giao công ngh
do B Giáo d c và ào t o biên so n; Tài li u do các s giáo d c và ào
t o các t nh biên so n...
Các tài li u c a ngành Ph n : H i Liên hi p Ph n …
Các tài li u c a pháp lu t: B T pháp, c quan t pháp a ph ng...
Các lo i sách báo, t p chí khoa h c…

d. Cách thu th p

— Thu nh p tr c ti p: n t n n i xin, m n, ho c phôtô l i…
— V n ng, ngh g i cho.

XÂY DỰNG NGUỒN HỌC LIỆU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÍ DUY TRÌ BỀN VỮNG CÁC TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

57


— t mua.
— M i n nói chuy n.
e. Phân lo i và x lí s b các tài li u ã thu th p

c

Có th phân lo i các lo i tài li u có a ph ng ã thu th p c theo
hai cách, phân lo i v m t hình th c và phân lo i v m t n i dung:

* Phân lo i v m t hình th c:

—
—
—
—
—
—
—

Phân lo i các tài li u có a ph ng theo m t s hình th c:
Sách in;
Sách m ng;
T r i, t g p;
Tranh áp phích;
B ng hình;
B ng ti ng;
Các lo i n ph m không ph i sách...

* Phân lo i v m t n i dung:

Có th s p x p nh ng h c li u có a ph ng theo các l nh v c n i
dung c a ch ng trình h c t p. Ví d : Có th s d ng các h p có màu
s c khác nhau, m i h p ng m t s tài li u thu nh p v m t l nh v c.
Sau ó, l p th m c các tài li u c n cho các v n /ch theo 1 trong 2
lo i b ng sau:
B ng 1:

TT

1
2
3
58

Ch

/V n

Quy n c a ph n
Nuôi và ch m sóc con nh
...
| MODULE GDTX 29

Tên tài li u

— Ch em bi t gì v quy n c a mình?
— Kh n ng ph n .

— Nuôi con b ng s a m .
— Nh ng i u c n bi t v tiêm ch ng
m r ng.
...


B ng 2:
TT

1

2
3

Ch
/
V n

Tên tài li u
phù h p nh t

Phòng ch ng B nh tiêu ch y.
b nh tiêu
ch y

Tên tài li u
b sung

Nh n xét chung

Phòng và ch a
m t s b nh
m t s b nh
th ng g p.

Tài li u phù h p
v n i dung
nh ng h i dài
và có m t s t
còn khó hi u.
Quy n c a Ch em bi t gì v Kh n ng ph Tài li u hoàn
Ph n
quy n c a mình? n .
toàn phù h p v
n i dung, nh ng
hình v ch a
phù h p.
…
…
…
…
L u ý:

+ M t ch /v n s h ng d n h c viên th o lu n có th có nhi u tài
li u c n thi t và ng c l i m t tài li u xin, mua ho c m n c có th
dùng cho m t vài ch /v n .
+ Các thông tin, tài li u c n tìm có th có nhi u cu n cùng nói v m t ch
/v n c n tìm, lúc ó ta c n l u ý n tiêu chu n l a ch n tài li u
( áp ng nhu c u c ng ng; áp ng trình h c viên v m t ngôn
ng , v m t nh n th c; và áp ng c tính c p nh t...).

+ M i GV, h ng d n viên c n ch ng và có k ho ch thu nh p và phân
lo i các tài li u s n có a ph ng s d ng trong các ch ng trình
TTHTC , có nh v y m i t ch c, h ng d n h c viên h c t p m t cách
có hi u qu .
g. Tóm t t m t tài li u

Mu n tóm t t m t tài li u c n ph i ti n hành nh ng thao tác sau:
— c l t:

XÂY DỰNG NGUỒN HỌC LIỆU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÍ DUY TRÌ BỀN VỮNG CÁC TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

59


+
+
+
—
+
+
+
+
+
+
—

c m c l c.
c l t các ch ng chính, n i dung chính c a tài li u; xem xét các ti u

m c c a ch ng, n i dung c a t ng ti u m c tìm ra nh ng o n g n
v i n i dung bài h c mình ang i tìm.
ánh d u nh ng o n c n thi t và ghi tóm t t d nh , d tìm l i.
Ghi tóm t t t li u:
Tên tài li u.
Tên tác gi .
Nhà xu t b n, n m xu t b n.
N i dung chính tài li u c n c p n (Thông qua l i gi i thi u, m c
l c, c l t qua toàn b tài li u, m t s o n...).
Tài li u c p n ai? V n gì?
Tài li u vi t cho ai?
Di n bi n, k t qu s vi c, hi n t ng ó...

h. X lí s b m t o n c a tài li u s s d ng: Nên theo dàn ý:

—
—
—
—
—

Tên c a tài li u s s d ng: ...
Tên c a m t o n ch n trích: ...
S trang d ki n s dùng: T trang... n trang...
Nh n xét cá nhân:
Có th dùng cho m t ch /v n hay nhi u ch
ch /v n : ...

/v n ; ó là các

3. Biên soạn học liệu mới

a. S c n thi t ph i biên so n h c li u a ph ng

Các tài li u giáo d c dành cho GV/h ng d n viên, h c viên TTHTC
h t s c a d ng, phong phú. Tuy nhiên, các tài li u này th ng c
biên so n c p trung ng, n i dung th ng là nh ng v n chung
nh t cho m i c ng ng trên ph m vi toàn qu c ho c trên m t s vùng
mi n nh t nh. Chính vì v y, có c h c li u phù h p v i các v n
c th c a t ng c ng ng, v i c i m i t ng h c viên và i u ki n

60

| MODULE GDTX 29


th c ti n t ng a ph ng thì trên c s các h c li u s n có, thu th p
c c n t ch c biên so n l i.
b. M t s nguyên t c

i v i h c li u biên so n m i

H c li u biên so n m i c n ph i m b o các nguyên t c sau:

* Nguyên t c

m b o tính phù h p:

* Nguyên t c

m b o tính h p d n:

N u tài li u ch gây c s chú ý c a ng i c không thôi thì ch a .
Nó ph i kích thích ng i c nhìn vào tài li u, c m nó lên, l t gi t ng
trang và b t u chú ý c và c cho n h t m t cách thú v , ch
không ch li c qua r i b i. N u tài li u không có kh n ng làm nh v y
thì ó là m t th t b i.
Tính phù h p là bí quy t làm cho tài li u có s c cu n hút, lí thú. i u ó
òi h i c n i dung và c cách trình bày n i dung ph i phù h p v i hoàn
c nh s ng, v i ngôn ng , v i môi tr ng v n hoá, v i trình bi t ch
c a ng i c. Vì v y, h c li u biên so n ph i:
— N i dung h c li u ph i phù h p v i nhu c u, v n c th c a ng i
dân, c a a ph ng.
— H c li u ph i phù h p v i trình , ngôn ng c a ng i dân a ph ng.
— H c li u ph i thi t th c v i s n xu t, v i i s ng th ng ngày c a h c viên.

—
—
—
—

Tài li u biên so n tr c h t ph i gây c s chú ý, ph i h p d n ng i
c ngay t u, ph i c nhi u ng i c m lên xem khi nó c bày ra
cùng v i các tài li u khác. Có th dùng nhi u th thu t khác nhau làm
cho tài li u h p d n i v i ng i h c nh :
Màu s c.
Minh ho .
Nhan /Tên tài li u.
Hình th c, khuôn kh tài li u.

* Nguyên t c kích thích nhu c u và thúc

y hành

ng:

Nhu c u là m t trong nh ng ng c n i t i thúc y hành ng. Làm
th nào cho h c viên mu n c và mu n làm theo sách là i u thách

XÂY DỰNG NGUỒN HỌC LIỆU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÍ DUY TRÌ BỀN VỮNG CÁC TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

61


v i t t c nh ng ng i biên so n. V i nh ng nhóm i t ng h c viên
khác nhau c n có nh ng cách ti p c n khác nhau. Nh ng m u hình
ng i trong tài li u a ra c n ph i có s c thuy t ph c, g n g i, quen
thu c v i h , ó là nh ng m u hình h có th h c t p và làm theo c.
i u quan tr ng là ph i ng viên h nâng cao lòng t tin v vai trò, kh
n ng c a b n thân, không t ti, an ph n, th th ng; không b ng lòng
v i cu c s ng hi n t i.
* Nguyên t c

m b o tính thi t th c, kh thi:

H c li u biên so n ph i thi t th c, kh thi có th v n d ng ho c làm theo
c. Nh ng v n tài li u c p n ph i là nh ng n i dung g n g i
v i ng i h c, ó là nh ng n i dung ph n ánh nh ng v n thi t th c

c a cu c s ng v n hoá xã h i, nh ng v n c a i s ng s n xu t c a
c ng ng, c a a ph ng...

* Nguyên t c góp ph n gi gìn, phát huy b n s c v n hoá dân t c:

Các h c li u biên so n cho các TTHTC
c coi là t t và có hi u qu
n u nh h c li u còn mang s c thái truy n th ng v n hoá dân t c (các
phong t c t p quán, câu truy n dân gian, các bài hát, l h i và ngôn ng
dân t c, nh ng kinh nghi m s n xu t, i s ng...).

c. M t s yêu c u

*
—
—
—
*
—

i v i h c li u khi biên so n

Yêu c u chung:
M c tiêu:

Ph i rõ ràng, c th .
Ph i ng viên, khích l và nâng cao lòng t tin cho ng i h c.
Ph i t p trung, không nên quá nhi u m c tiêu.

N i dung:

Ph i thi t th c, b ích, ph i g n v i cu c s ng hàng ngày, ph i b ích và
trong m t ch ng m c nào ó giúp h gi i quy t nh ng v n tr c m t,
c p bách nh t ng thu nh p, v sinh môi tr ng, s c kho gia ình...
— Ph i quen thu c v i ng i c (tên ng i, a i m, ngôn ng , cách suy
ngh ...), ph i làm cho ng i c c m th y nh h ang c v nh ng
ng i, nh ng chuy n mà h bi t.
62

| MODULE GDTX 29


— Tình ti t câu chuy n ph i vui, ph i h p d n và c bi t ph i có k ch tính
bu c ng i c ph i theo dõi n cùng.
— Chú ý tránh c p t i nh ng i u c m k ho c xúc ph m n phong t c
t p quán c a các a ph ng, các dân t c.
— Chú ý a các truy n dân gian, thành ng , t c ng , ca dao, câu , hò
v ... c a các vùng mi n c a a ph ng tài li u c p n vào n i dung
tài li u b t c khi nào có th
c.
* Cách trình bày n i dung:

—
—
—
—

Câu v n ph i ng n g n, sáng s a; tránh dùng nh ng câu ph c, câu quá dài.
Tránh l i vi t theo sách giáo khoa c ng nh c, khô khan.
C n a các y u t vui, k ch tính khi có th .

C n s d ng ti ng a ph ng, ti ng lóng, thành ng ho c các l i nói ùa
quen thu c.
— Ph i ph n ánh c l i s ng và v n hoá c a c ng ng.
— Câu chuy n ph i di n ra t nhiên, sát th c và lôgic.
— Ph i di n ra úng n i tâm, suy ngh c a ng i b n a.
* Minh ho :

— Là m t y u t c n thi t, quan tr ng khi biên so n h c li u c cho ng i
h c có trình
c h n ch . Minh ho s làm t ng tính h p d n và kích
thích ng i c, ng th i minh ho còn góp ph n chuy n t i n i dung,
làm cho n i dung d hi u h n.
— Ph i liên quan, phù h p v i n i dung.
— Ph i ph n ánh l i s ng c a ng i h c. Ví d nhà c a, phong c nh,
qu n áo...
— Ph i h p d n.
— Ph i rõ ràng, chính xác, d hi u i v i ng i c, tránh v r m rà
không ph c v n i dung.
* S p x p, b c c tài li u:

— Chú ý nhi u kho ng tr ng giúp ng i c

m i m t.

XÂY DỰNG NGUỒN HỌC LIỆU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÍ DUY TRÌ BỀN VỮNG CÁC TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

63

— Chú ý t l kênh hình, kênh ch h p lí. Kênh ch chi m kho ng 25%
trang và t ng d n khi trình bi t ch c a ng i c ã ti n b .
— Nên dùng ch to, m nét.
— Nh ng i m quan tr ng, ý chính c n ghi nh nên óng khung ho c
g ch chân.
— cu i m i tài li u, ph i có ph n h ng d n s d ng. Ph i nêu rõ m c
tiêu, i t ng và cách s d ng tài li u. C n so n h th ng câu h i
th o lu n. Có th có các câu h i v n i dung, câu h i liên h th c t , câu
h i d n d t g i ý, câu h i v suy ngh , c m t ng...
— Cu i cùng, c n t ch c th o lu n nhóm v các hành ng c th sau khi
h c xong h c li u và có ph n tóm t t, k t lu n ng i h c n m c
nh ng i m c t y u c a h c li u.
d. Quy trình biên so n h c li u m i
* M ts

—
—
—
—

i m c n chú ý khi biên so n h c li u:

Khi biên so n h c li u c n ph i xác nh rõ:
i t ng s d ng: i t ng s d ng là ai? H có c i m gì? H có
nhu c u gì?...
M c tiêu: Biên so n h c li u này làm gì?
N i dung: Biên so n cái gì?
Cách biên so n: Biên so n nh th nào?

* Quy trình biên so n h c li u:

Sau khi ã làm rõ các v n trên, có th ti n hành biên so n tài li u m i
theo các b c sau:
— B c 1: L a ch n ch .
Vi c l a ch n ch biên so n c n ph i d a vào:
+ Các v n c p bách c a a ph ng;
+ Nhu c u h c t p c a ng i dân c ng ng (kh o sát, ánh giá nhu c u
h c t p d a vào các công c c ng ng).
64

| MODULE GDTX 29


—
+

+
+
—
+
+
—

m i vùng, m i a ph ng, ng i dân có các nhu c u h c t p khác
nhau nên nh ng ng i biên so n h c li u c n ph i tìm hi u l a ch n
ch cho phù h p. Không th áp ng, gi i quy t m i v n c a c ng
ng cùng m t lúc, c n xác nh v n nào là c p bách c n c u tiên
gi i quy t.
B c 2: Xác nh m c tiêu.

Vi c xác nh rõ m c tiêu là r t c n thi t. Khi xác nh m c tiêu c a h c
li u c n l u ý:
i v i nh ng chuyên có nhi u yêu c u v ki n th c và k n ng có th
tách thành các ph n nh n i dung m i tài li u không quá nhi u, có
th t ch c h c t p trong m t bu i. Trong m t chuyên có quá nhi u
m c tiêu thì n i dung s quá t i, không t p trung vào c nh ng ki n
th c tr ng tâm vì v y t ch c h c t p s không hi u qu .
M c tiêu ph i rõ ràng, c th , ph i nêu rõ k t qu c n t c v ki n
th c, k n ng hay thái c a ng i c sau khi h c xong chuyên ó
ho c khi s d ng h c li u.
i v i h c li u cho ng i dân a ph ng, c n chú ý t i các m c tiêu
có c ki n th c c b n, t ó hình thành các k n ng c b n có
th gi i quy t v n m t cách hi u qu .
B c 3: L a ch n n i dung.
Khi l a ch n n i dung c a h c li u c n l u ý:
Vi c l a ch n n i dung ph i c n c và nh t quán v i nh ng m c tiêu ã
xác nh. Trong ph n này th ng ph i tr l i c câu h i: c n ph i cung
c p nh ng n i dung, ki n th c, k n ng gì
t c m c tiêu t ra.
Nên ch n nh ng n i dung tr c ti p ph c v cho m c tiêu. Nh ng n i dung
liên quan khác có th dùng làm tài li u tham kh o, tài li u c thêm...
B c 4: L a ch n hình th c.
Sau khi l a ch n c n i dung, c n ph i l a ch n hình th c phù h p
(sách m ng, t g p, áp phích...) có th th hi n n i dung m t cách y
nh t và h p d n nh t. Cách th hi n n i dung ph i c n c vào th c t
i s ng c a ng i c, trình h c v n, phong cách h c t p c a h .

XÂY DỰNG NGUỒN HỌC LIỆU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÍ DUY TRÌ BỀN VỮNG CÁC TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

65


+
•

•

•

+
+

—
+
+
+
—

66

Khi l a ch n hình th c c a h c li u c n l u ý:
Hình th c ph i phù h p v i n i dung và m c tiêu:
N u mu n hình thành k n ng nào ó ho c mu n có k t qu ch c ch n
thì nên dùng lo i sách m ng.
N u mu n tuyên truy n, khuy n khích m i ng i làm m t vi c gì ó thì
nên dùng áp phích.
N u mu n phê phán, ch ng hi n t ng nào ó thì nên dùng tranh
bi m ho .

Hình th c ph i chú ý t i th i gian. N u th i gian ít thì nên biên so n áp
phích. N u th i gian nhi u h n thì biên so n t g p. N u th i gian nhi u
h n n a thì có th biên so n sách m ng, sách tranh...
Hình th c ph i phù h p v i trình bi t ch , trình v n hoá c a ng i
c. N u i t ng là ng i m i bi t ch thì hình th c ph i n gi n,
c n nhi u tranh minh ho h n, kênh ch ít h n... i v i nh ng ng i
có trình v n hoá cao h n thì kênh ch có th nhi u h n.
B c 5: So n th o n i dung.
So n th o n i dung là gi i thi u n i dung v i cách trình bày ã c l a
ch n. Khi so n th o n i dung c n chú ý:
Cách trình bày ph i nh t quán gi a m c tiêu và n i dung.
Cách di n t ph i ng n g n, n gi n, d hi u. Nên dùng t quen thu c
và g n g i i v i ng i dân a ph ng. N u c n thi t ph i có chú
thích, gi i thích thêm.
Sau khi ã ch n cách th hi n, c n phác th o hình th c h c li u nh kích
th c, s trang, dài, kh ch , kênh hình, kênh ch , kho ng tr ng...
B c 6: Minh ho .
Minh ho là m t y u t quan tr ng, c n thi t khi biên so n h c li u a
ph ng. Minh ho làm t ng tính h p d n và làm cho n i dung d hi u,
d nh .
Tranh nh minh ho c n làm n i b t c n i dung c n di n t , phù h p
v i nh ng v n th c t
a ph ng. Các s li u th ng kê liên quan

| MODULE GDTX 29


+

+

—

+
+
+
+
+
+
+
+
+
+

c ng có th
c xây d ng thành các s , bi u
d c, d nh …
có m t s cách minh ho :
Phôtô, c t dán nh ng hình nh minh ho s n có phù h p v i n i dung t
sách, báo, t p chí, t các trang web trên m ng internet. Tuy nhiên, c n
l u ý khi l y tranh nh, s li u tham kh o ho c các n i dung bài vi t c n
ghi rõ ngu n trích d n.
V minh ho : có th m i ho s v hình, tranh nh minh ho . Tr c khi
minh ho tác gi c n trao i k v i ho s v nh ng yêu c u c a mình. Tuy
nhiên, n u m i ho s s r t t n kém và m t nhi u th i gian. Tu theo i u
ki n th c t a ph ng l a ch n cách minh ho thích h p.
B c 7: Th nghi m (ho c xin ý ki n chuyên gia).
Sau khi minh ho xong, i u quan tr ng là c n em tài li u d y th
nghi m ho c xin ý ki n óng góp c a các chuyên gia. M c ích là nh m
ánh giá tính thi t th c, tính khoa h c, tính phù h p, tính h p d n c a

tài li u. C th c n ph i ánh giá:
M c tiêu c a h c li u có phù h p không? Có th t c các m c tiêu
ã t ra không?
N i dung c a h c li u có thi t th c, có phù h p, có n ng quá không? Có
khó hi u không?
Hình th c c a h c li u có thích h p không?
Ngôn ng c a h c li u có phù h p v i trình và ngôn ng c a ng i
dân a ph ng không?
Minh ho có h p d n, phù h p không?
th nghi m có k t qu , c n chu n b y các v n sau:
C n xây d ng k ho ch th nghi m. K ho ch bao g m: m c ích, n i
dung, th i gian, a i m, s h c viên, s l p th nghi m, GV/ h ng d n
viên d y th nghi m, cách ánh giá, ng i ánh giá...
Chu n b phôtô h c li u cho h c viên ho c nhóm h c viên.
Chu n b
c ng h c li u ti n ki m tr ng, ánh giá.
Chu n b phi u ánh giá và phôtô cho GV và h c viên.

XÂY DỰNG NGUỒN HỌC LIỆU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÍ DUY TRÌ BỀN VỮNG CÁC TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

67


+ Chu n b trang thi t b c n thi t cho th nghi m (bút d , gi y, b ng, ph n...).
Vi c th nghi m có th
c ti n hành theo các cách sau ây:
+ Có th t ch c l p h c ho c t ch c h p nhân dân gi i thi u tài li u
(theo úng cách h ng d n s d ng h c li u nh t ch c cho m i ng i

c, xem tranh, th o lu n). Sau ó yêu c u m i ng i cho bi t ý ki n
ánh giá c a mình v tài li u qua phi u ánh giá.
+ Có th phát tài li u cho m i ng i mang v nhà cùng c. Sau ó t ch c
xin ý ki n ánh giá v h c li u.
— B c 8: S a ch a và hoàn thi n b n th o.
Sau khi th nghi m ho c t ch c xin ý ki n chuyên gia, c n ph i s a
ch a và hoàn thi n theo các b c sau:
+ Phân tích, t ng h p l i k t qu th nghi m ho c ý ki n c a nhóm biên
so n/chuyên gia.
+ Ti p thu ý ki n óng góp và bàn b c cách s a ch a, hoàn thi n.
+ B sung, i u ch nh kênh ch , kênh hình và ph n h ng d n gi ng d y
theo ý ki n góp ý.
Trên ây là m t quy trình chung có tính ch t g i ý. Tuy nhiên i v i a
ph ng, các b c 7, 8 có th không c n thi t vì ã c biên so n ngay
t i a ph ng và do chính a ph ng biên so n.
4. Th c hành biên so n h c li u
a. Yêu c u c th khi biên so n h c li u

Khi biên so n h c li u, c n chú ý n m t s yêu c u riêng i v i t ng
lo i h c li u c th :

* Sách m ng:
— Sách m ng có dày t 12 n 30 trang tu theo trình
c, vi t c a
i t ng, tu theo n i dung c a sách. Sách m ng dùng cho ng i m i
bi t ch dày 12 — 16 trang là v a (kho ng 300 — 500 ch ).
— Sách m ng có c i m là n i dung c s p x p theo trình t , d hi u,
d i d ng m t câu chuy n, có k ch tính.
68

| MODULE GDTX 29


— Bìa sách ph i p, trình bày h p d n, có màu. Tên sách ph i l a ch n
sao cho h p d n, có s c kích thích, lôi cu n ng i c.
— Do h n ch c a sách so v i các ph ng ti n truy n thông khác cho nên
khi biên so n c n chú ý t ng kênh hình, minh ho h tr cho n i dung.
Ki u ch , c ch và nh t là kho ng tr ng c a sách c n ph i c l u ý.
— L a ch n tên cu n sách ph i ph n ánh c ch /n i dung, nh ng
ph i th t h p d n kích thích, lôi cu n ng i c.
— Thu th p các thông tin c n thi t có liên quan t i n i dung t các oàn
th , t cán b ch ch t c a c ng ng, t nh ng ng i có kinh nghi m
lâu n m a ph ng.
— N i dung c a sách m ng có th
c trình bày d i các d ng:
+ H i tho i.
+ Câu chuy n.
+ Mô t /t ng thu t.
+ V n b n h ng d n.
— Khi s p x p trình t các chi ti t c a n i dung, c n chú ý tính h p lí và
hi n th c c a c t truy n. Quá trình di n bi n tâm lí c a các nhân v t
ph i t nhiên, lôgic. i tho i ph i sát th c t .
— Khi vi t b n th o c n chú ý t i trình
c, hi u h n ch c a i a s
ng i dân c ng ng.
+ C n ph i chia n i dung thành các o n ng n và các n v thông tin phù
h p v i s ti p thu c a ng i c.
+ C n trình bày n i dung m t cách n gi n, d hi u.
+ C n s d ng các câu ng n, các t ng n gi n, quen thu c, phù h p
v i a ph ng. Tránh dùng cách nói xa l , khó hi u i v i ng i dân

a ph ng. N u có thu t ng khoa h c ho c t chuyên môn thì ph i có
gi i thích.
— D ki n phân chia trang và hình nh minh ho phù h p v i n i dung c a
t ng trang.
— L a ch n tranh/ nh có s n, ho c m i ho s (n u có th ), sau ó phô tô,
c t, dán vào t ng trang.
— Phô tô nhân b n s d ng.
XÂY DỰNG NGUỒN HỌC LIỆU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÍ DUY TRÌ BỀN VỮNG CÁC TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

69


* T g p:
— T g p hi n nay c s d ng nhi u trong truy n thông vì tính thu n
ti n, g n nh c a nó. T g p c c i ti n d i nhi u hình d ng và kích
th c khác nhau.
— T g p th ng dùng trình bày n i dung m t v n c n truy n thông,
ch không trình bày d i d ng m t câu chuy n, th ng m i m t c a t
g p ph n ánh m t n i dung c n c p, ví d : nguyên nhân, tri u ch ng,
cách phòng tránh c a c a m t b nh nào ó...
— Chú ý trang u c a t g p c n ch n hình nh nêu b t lên ch c a tài li u.
— T g p có th
c biên so n nh sau:
+ L a ch n thông tin ho c thông i p c n thi t.
+ Biên so n n i dung.
+ Minh ho b ng cách v n gi n ho c c t dán nh ng hình nh có s n t
sách, báo, t p chí...
+ Phô tô nhân b n phân phát cho ng i dân c.

* Áp phích:
Tranh áp phích là tranh c v trên m t t gi y to, bao g m tên ch ,
thông i p ng n g n và hình nh là chính. Ch c n ng c b n c a áp
phích là gi i thi u rõ ràng m t thông tin qua m t nhìn và tr c ti p t i
nhi u ng i cùng m t lúc. Áp phích là m t ph ng ti n có hi u qu
truy n t m t n t ng lâu b n trong m t th i gian ng n. Áp phích có
th phân lo i thành:
— Ki u chi n d ch nh m truy n bá m nh m m t thông tin n gi n nào ó.
— Ho c ki u có nh h ng giáo d c, minh ho và gi i thích m t ki n th c
b ích nào ó c n cho ng i c.
Ph n l n áp phích bao g m 4 ph n c b n: kh u hi u, tranh, thông tin
th hai và chú gi i:
— Kh u hi u ph i sinh ng, có ý ngh a và càng ng n g n càng t t.
— Khuôn kh c a kh u hi u c n to v a
có th nhìn th y c ngay và
d dàng.
— N i dung c a tranh ph i có n t ng m nh m ngay khi nhìn.
— Tranh ph i g n bó v i kh u hi u.
70

| MODULE GDTX 29


— Thông tin th hai (ch ng trình hành ng c n thi t) c n khích l và c
v cho ng i xem làm theo.
* Trò ch i:

— Ph i có y u t may r i.
— Có th ng, có thua khuy n khích ng i ch i ganh ua.
— Lu t ch i ph i n gi n, s ng i tham gia ph i linh ho t có th ch i

b t kì trong tình hu ng nào.
— Các y u t “ch i” t o c h i ti p thu c ki n th c mà ng i ch i không
h bi t.
Ngoài các lo i h c li u trên ta có th biên so n các lo i h c li u khác nh
h c li u nghe nhìn, các lo i phim nh a, video, phim èn chi u, a CD,
b ng ghi âm, b ng truy n thanh, truy n hình…
M i lo i h c li u trên u có m t m nh riêng c a mình. Ch ng h n, tranh
nh, trò ch i r t h p d n, v a nh nhàng, v a vui v . B ng video, phim
nh có màu s c, âm thanh. Các h c li u in n l i có nh ng m t m nh sau:
— Có th mang theo ng i, s d ng tu thu c vào ý thích c a t ng cá nhân.
— Không ph thu c vào thi t b , vào i n.
— Ai c ng có th s d ng c.
— Chi phí s n xu t ít t n kém.
— D b o qu n.
— Ng i s d ng hoàn toàn ch ng v th i gian (có th c nhanh, c
ch m, c k , l t qua, d ng l i hay c i c l i theo ý mu n...).
— Ng i s d ng có th tham kh o b t c khi nào c n.
Tuy nhiên, h c li u in n c ng có m t s h n ch nh t nh nh : không
tr c quan, không sinh ng, không h p d n nh b ng video... Vì v y, c n
t ng s h p d n c a h c li u không ch v n i dung mà c v m t hình
th c: minh ho , màu s c, ch vi t...
b. Ví d v biên so n m t h c li u c th

* Tr c khi biên so n h c li u c n ph i xác nh:

XÂY DỰNG NGUỒN HỌC LIỆU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÍ DUY TRÌ BỀN VỮNG CÁC TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

71

— i t ng s d ng là ai? Ví d cho ph n dân t c m i bi t ch .
— M c tiêu: Biên so n h c li u này nh m cung c p cho ng i c ki n th c
t i thi u c n thi t v b nh s t rét và cách phòng ch ng b nh s t rét.
ng th i c ng c k n ng d c, vi t cho ng i c.
— N i dung: Biên so n nh ng n i dung v b nh s t rét nh tác h i c a
b nh s t rét, nh ng bi u hi n c a ng i m c b nh s t rét; nguyên nhân
gây b nh s t rét; cách phòng ch ng b nh s t rét và ph i làm gì khi m c
b nh s t rét...
— Hình th c biên so n: Biên so n d i d ng t g p.
* Các b c biên so n:
— B

c 1: L a ch n ch

Tên ch

.

: B nh s t rét.

— B c 2: Xác nh m c tiêu.
+ Cung c p cho ng i c ki n th c t i thi u c n thi t v b nh s t rét và
cách phòng ch ng b nh s t rét.
+ Khuy n khích ng i h c t c c ng c k n ng c, vi t.
— B

+
+

+
+
+

c 3: L a ch n n i dung.

Biên so n nh ng n i dung sau:
Tác h i c a b nh s t rét.
Nh ng bi u hi n c a ng i m c b nh s t rét.
Nguyên nhân gây b nh s t rét.
Cách phong ch ng b nh s t rét.
Ph i làm gì khi m c b nh s t rét.

— B

c 4: L a ch n hình th c.

Biên so n d i d ng t g p, m i n i dung

— B c 5: So n th o n i dung.

c b trí vào m t trang.

+ Tác h i c a b nh s t rét: B nh s t rét làm cho ng i thi u máu, lách to,
b ng to, da xanh, g y y u, m t nh c...
+ Nh ng bi u hi n c a ng i m c b nh s t rét: khi b s t rét ng i b nh
rét run, s t nóng, ra nhi u m hôi và khát n c.
72

| MODULE GDTX 29

+ Nguyên nhân gây b nh s t rét: B nh s t rét do kí sinh trùng s t rét gây
nên. Mu i là con v t truy n kí sinh trùng s t rét t ng i b s t rét sang
ng i kho .
+ Cách phòng ch ng b nh s t rét: Ng ph i n m màn ch ng mu i t;
Phát quang b i r m; v sinh s ch s , l p v ng n c ng quanh nhà
di t mu i và b g y…
+ Ph i làm gì khi m c b nh s t rét: Khi b n, xã có ng i b b nh s t rét
ph i tìm n cán b y t b n l y thu c cho ng i b nh u ng ngay thì
m i kh i và xin thu c cho ng i kho u ng phòng b nh.
— B c 6: Minh ho .

M i m t n i dung (m t trang) có m t hình minh ho .

c. Th c hành biên so n m t s h c li u

Nhi m v : D a vào ví d minh ho trên và nh ng ví d ph n ph l c,
Anh/ch hãy cùng v i các thành viên trong nhóm l a ch n m t tình
hu ng th c a ph ng c a mình th c hành biên so n m t s h c
li u b ng cách:
— M i ng i ch n m t lo i h c li u v i các n i dung khác nhau biên so n.
— Xây d ng các b c biên so n h c li u.
— Trao i trong nhóm, l n l t hai ng i là m t c p, các thành viên khác
quan sát góp ý cho nhau.

5. Thiết lập và sử dụng hệ thống thông tin quản lí trung tâm học tập
cộng đồng ở địa phương

a. S d ng công ngh thông tin trong t ch c các ho t

h c t p c ng ng

*

ng c a trung tâm

thi t l p và s d ng h th ng thông tin qu n lí Trung tâm h c t p
c ng ng a ph ng c n ng d ng công ngh thông tin t ch c
các ho t ng c a TTHTC .
L i ích c a công ngh thông tin (CNTT)

i v i TTHTC :

CNTT c tri n khai cùng v i các ho t ng c a TTHTC s là m t
công c v a giúp nâng cao hi u qu công vi c v a t o ra c h i h c t p
th ng xuyên, h c t p su t i cho m i ng i.

XÂY DỰNG NGUỒN HỌC LIỆU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÍ DUY TRÌ BỀN VỮNG CÁC TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

73


—
—
—
—

—

*

74

CNTT gi m t vai trò quan tr ng trong các ho t ng c a TTHTC :
Giúp nâng cao trình và hi u bi t, k n ng làm vi c khoa h c cho các
thành viên trong c ng ng.
Giúp c p nh t các thông tin v các ch tr ng, chính sách c a ng,
Nhà n c v pháp lu t và các ngu n thông tin khác…
Giúp khai thác, s d ng Internet và h p th i n t gi i thi u nh ng
s n ph m a ph ng, chia s kinh nghi m s n xu t và cách th c làm n
có hi u qu v i nh ng thành viên khác.
Giúp th c hi n thu n l i các công vi c hành chính trong c ng ng ví d
nh so n th o v n b n, b ng tính, tài li u, th ng kê… ho c nh p thông
tin cho các b ng bi u c a h th ng thông tin qu n lí TTHTC cho V
Giáo d c Th ng xuyên.
Giúp xây d ng các k ho ch công vi c, lên danh sách các ch ng trình
khoá h c, danh sách gi ng viên, danh sách tài li u h c t p, danh sách
h c viên c a TTHTC và nhi u ho t ng khác.
Khái ni m v công ngh thông tin — truy n thông (CNTT — TT):

Khái ni m CNTT — TT dùng ch t ng h p nhi u công ngh dùng
truy n t i, l u tr , t o m i, chia s và trao i thông tin. Ví d nh : sóng
phát thanh, truy n hình, video, i n tho i, h th ng thông tin v tinh,
máy tính, m ng máy tính, máy tính, ph n c ng, ph n m m và nh ng
d ch v i kèm nh h i th o truy n hình, th i n t …
CNTT — TT ngày nay c ng d ng vào trong vi c giáo d c và ào t o
d i hai hình th c là giáo d c v CNTT — TT và giáo d c d a trên c s
CNTT (t c là s d ng CNTT — TT h tr cho giáo d c và ào t o).
Giáo d c CNTT — TT: là khái ni m ch vi c d y và h c s d ng ch c n ng

c a các thi t CNTT — TT áp d ng trong công vi c hàng ngày. Bao g m
các k n ng c b n nh so n th o v n b n, nh p d li u, tính toán b ng
l ng trên b ng tính, s d ng internet…
Giáo d c d a trên c s CNTT — TT: là s d ng n ng l c CNTT — TT
ph c v gi ng d y và h c t p b ng cách truy n t i n i dung giáo d c trên
nhi u lo i hình th c l u tr thông tin. Có ngh a là các n i dung giáo d c,
ví d nh giáo d c s c kho c ng ng, dinh d ng, s c kho sinh s n,

| MODULE GDTX 29


*
—
—
—
—
—
*

pháp lu t… c phát sóng trên ài phát thanh hay truy n hình ho c
c l u tr d i d ng các ph n m m, l u tr trong a CD-ROM, trên
máy tính. Trong khuôn kh D án Liferss, V Giáo d c Th ng xuyên ã
xây d ng c s d li u cho b tài li u ngu n bao g m 20 ch v giáo
d c phát tri n b n v ng và các tài li u t p hu n thu c d án a lên
m ng t t c các TTHTC có th dùng làm tài li u tham kh o.
Vi c d y và h c các k n ng CNTT và h c t p d a trên c s CNTT là
nh ng ho t ng c n c tri n khai các TTHTC . Vi c u tiên là các
nhà qu n lí TTHTC c n ph i làm ó là l p k ho ch tri n khai ng d ng
CNTT hàng n m cho TTHTC .
M t s ho t

ng khai thác s d ng CNTT — TT trong TTHTC :

M t s ho t ng khai thác s d ng CNTT — TT các TTHTC bao g m:
Cán b qu n lí TTHTC s d ng máy tính trong công vi c hàng ngày và
trong công tác qu n lí.
Các GV/h ng d n viên dùng máy tính h tr cho các ho t ng gi ng
d y và qu n lí.
Cán b qu n lí và GV, h ng d n viên dùng máy tính truy c p vào
m ng Internet khai thác tài li u ph c v cho các ho t ng c a TTHTC
và trao i thông tin v i các n v b n.
Các h c viên h c cách s d ng máy tính nâng cao ki n th c, k n ng
v máy tính.
Các h c viên s d ng các ki n th c, k n ng ã h c c làm công c ,
ph ng ti n h c t p các n i dung và ki n th c khác (ngh a là s d ng
CNTT nh m t công c h c t p).
Các b c xây d ng, t ch c các ho t

ng ng d ng CNTT trong TTHTC

Ban qu n lí TTHTC ch u trách nhi m t ch c các ho t ng ng d ng
CNTT — TT trong TTHTC . tri n khai công vi c này, ban qu n lí có th
thành l p ti u ban CNTT — TT n u th y c n thi t do m t cán b thông tin
ph trách (ho c cán b c a ban qu n lí TTHTC có trình v CNTT — TT).
Vi c có thành l p ti u ban riêng hay ban qu n lí TTHTC phân công
ng i ph trách c n c n c vào tình hình th c t t i a ph ng.

XÂY DỰNG NGUỒN HỌC LIỆU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÍ DUY TRÌ BỀN VỮNG CÁC TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

75