THIẾT kế hệ THỐNG điều KHIỂN XE gắn máy HYBRID

M CăL C
N iădung
Trang
LÝ L CH KHOA H C .....................................................................................................i
L IăCAMăĐOAN ............................................................................................................ii
TÓM T T .......................................................................................................................iv
ABSTRACT ..................................................................................................................... v
M C L C .......................................................................................................................vi
DANH M C CÁC B NG.............................................................................................. ix
CH

NGă1 ..................................................................................................................... 1

T NG QUAN .................................................................................................................. 1
1.1 T NG QUAN CHUNG V LƾNHăV C NGHIÊN C U, CÁC K T QU
NGHIÊN C UăTRONGăVẨăNGOẨIăN
CăĐĩăCỌNGăB ....................................... 1
1.1.1 T ngăquanăchungăv ălƿnhăv cănghiênăc u ............................................................... 1
1.1.2 M tăs ăgi iăphápălƠmăgi mătiêuăhaoănhiênăli uăvƠăôănhi mămôiătr

ng ................ 3

1.1.3 T ngăquanăv ăxeăhybrid ........................................................................................... 5
1.2 CÁC K T QU NGHIÊN C U TRONG VÀ NGOẨIăN

C ............................ 8

1.3 M CăĐệCHăĐ TÀI ............................................................................................. 11
1.4 NHI M V VÀ GI I H NăĐ TÀI ................................................................... 12
1.4.1 Nhi măv ăđ ătƠi ..................................................................................................... 12
1.4.2 Gi iăh năđ ătƠi ...................................................................................................... 13

1.5 PH
CH

NGăPHÁPăNGHIểNăC U VÀ TH C HI N ........................................... 13

NGă2 ................................................................................................................... 14

C ăS LÝ THUY T ..................................................................................................... 14
2.1 H TH NG TRUY NăĐ NG TRÊN XE TAY GA ........................................... 14
2.1.1 C uăt o ................................................................................................................... 14
2.1.2 NguyênălỦălƠmăvi c ................................................................................................ 14
2.2 H TH NG TRUY N L C T

Đ NGăC ăĐI NăĐ N BÁNH XE ................ 16

vi


2.2.1 C uăt oăc aăh ăth ngătruy năđ ngătrênăxeăAttila ................................................... 16
2.2.2 C uăt oăc aăh ăth ngătruy năl căt ăđ ngăc ăđi năđ năbánhăxe ............................. 17
2.3 NGU NăĐI N TRÊN XE TAY GA .................................................................... 19
2.4 ACCU .................................................................................................................... 20
2.4.1 C uăt oăvƠănguyênălỦăho tăđ ngăc aăaccu ............................................................. 20
2.4.2 Cácăph

ngăphápăn păbìnhăaccu ........................................................................... 22

2.5 Đ NGăC ăĐI N M T CHI U (DC) .................................................................. 24
2.5.1 C uăt oăvƠănguyênălỦăho tăđ ng ............................................................................ 24
2.5.2 Phơnălo i ................................................................................................................ 26

2.5.3 Đi uăch nhăđ ngăc ăđi năDC ................................................................................. 26
2.6 VIăĐI U KHI N AVR ......................................................................................... 30
2.6.1 Gi iăthi uăv ăAtmegaă32 ....................................................................................... 30
2.6.2 C uătrúcăbênătrongăAtmegaă32 .............................................................................. 31
2.6.3 S ăđ ăchơnăAtmegaă32 .......................................................................................... 32
2.6.4 B ănh ăc aăAtmegaă32 .......................................................................................... 33
2.6.5 Xungănh păc aăh ăth ngăvƠăvi căl aăch năxungănh p ............................................ 34
2.6.6 Gi iăthi uăv ăTimer/Counterăc aăATmega32 ........................................................ 35
CH

NGă3 ................................................................................................................... 44

GI I PHÁP K THU T ............................................................................................... 44
3.1 CH N XE G N MÁY ......................................................................................... 44
3.2 CH NăĐ NGăC ăĐI N ậ ĐI N ÁP ậC
NGăĐ DọNGăĐI N C P CHO
Đ NGăC ăĐI N .......................................................................................................... 46
3.2.1 Lo iăđ ngăc ăđi n .................................................................................................. 46
3.2.2 Ch năm căđi năápăvƠăc

ngăđ ădòngăđi năđi năc păchoăđ ngăc ăđi n ................. 47

3.3 GI I PHÁP KH IăL UăTR

ĐI N C PăCHOăĐ NGăC ăĐI N ................... 51

3.4 GI IăPHÁPăĐI U KHI NăĐ NGăC ăĐI N...................................................... 52
3.4.1 Gi iăphápăđi uăkhi n .............................................................................................. 52

vii

3.4.2 S ăđ ănguyênălỦăt ngăb ăph n ............................................................................... 53
3.4.3 L uăđ ăthu tătoán................................................................................................... 66
3.4.4 Ch

ngătrình.......................................................................................................... 67

3.4.5 M chăs căbìnhăaccuăc păđi năchoăđ ngăc ăđi n .................................................... 67
3.4.6 Quiătrìnhăl păđ t ..................................................................................................... 69
CH

NGă4 ................................................................................................................... 72

TH C NGHI M VÀ K T LU N ................................................................................ 72
4.1 TH C NGHI M ................................................................................................... 72
4.1.1 Ki m tra các b ph nătr

c khi cho xe ch y th c nghi m .................................... 72

4.1.1.1 Ki mătraăc ăc u truy năđ ng c aăđ ngăc ăđi n ................................................ 72
4.1.1.2 Ki m tra tín hi u xung t c m bi n t căđ bánh xe.......................................... 72
4.1.1.3 Ki m tra tín hi u xung t đ ngăc ăđi n ............................................................ 72
4.1.1.4 Ki m tra s đ ng b v t căđ c aăbánhăxeăvƠăđ ngăc ăđi n ........................... 72
4.1.1.5 Ki m tra giá tr đi n áp nh nh t c p cho bình accu ........................................ 73
4.1.1.6 Ki m tra s quá dòng c aădòngăđi n c păchoăđ ngăc ăăđi n ............................ 73
4.1.1.7 Ki m tra m ch s c bình accu ............................................................................ 74
4.1.2 Ki m tra xe ch yătrênăđ

ng và so sánh chi phí nhiên li u .................................. 75

4.1.3 Ki m tra và so sánh n ngăđ khí x ...................................................................... 77
4.2 K T LU N ........................................................................................................... 83
4.3 KHUY N NGH ................................................................................................... 84
TÀI LI U THAM KH O .............................................................................................. 85
PH L C ....................................................................................................................... 87

viii


DANHăM CăCỄCăB NG
B NG

TRANG

B ng 3.1 : Thông s k thu t xe Attila .......................................................................... 44
B ng 3.2: Thông s vƠăkíchăth

căc ăb n c a Accu...................................................... 51

B ng 4.1: Chi phí nhiên li u khi xe ch y
B ng 4.2: So sánh chi phí nhiên li u

hai ch đ lai và không lai ....................... 76

hai ch đ lai và không lai ............................... 77

B ng 4.3: B ng t ng h p k t qu đoăn ngăđ khí x ..................................................... 82
B ng 4.4: B ng so sánh n ngăđ khí x ......................................................................... 83

ix


DANHăM CăCÁCăHỊNH
HÌNH

TRANG

Hình 1.1: Tình hình s d ng xe máy

đôăth hi n nay .................................................. 3

Hình 1.2: Ki u truy năđ ng n i ti p trên xe hybrid ........................................................ 6
Hình 1.3: Ki u truy năđ ng song song trên xe hybrid .................................................... 7
Hình 1.4: Ki u truy năđ ng h n h p trên xe hybrid ....................................................... 7
Hình 1.5: Honda hybrid scooter và eCycle hybrid .......................................................... 9
Hình 1.6: Honda hybrid FA-801 ...................................................................................... 9
Hình 2.1: C u t oăvƠăs ăđ truy n l c ........................................................................... 14
Hình 2.2: C u t oăc ăc u truy năđ ng c a xe Attila ..................................................... 16
Hìnhă2.3:ăS ăđ kh iăc ăc u truy năđ ng c aăđ ngăc ăđi n .......................................... 17
Hìnhă2.4:ăS ăđ kh iăc ăc u truy năđ ng c aăđ ngăc ăđi n sau khi l p ráp ................. 18
Hìnhă2.5:ăC ăc u truy năđ ng c aăđ ngăc ăđi n sau khi l p vào xe .............................. 18
Hình 2.6: C u t oămáyăphátăđi n trên xe Attila ............................................................ 19
Hình 2.7: C u t o chung Accu axit chì lo i kín ........................................................... 21
Hìnhă2.8:ăăCácăquáătrìnhăđi n hóa trong Accu chì axit lo i kín ..................................... 21
Hìnhă2.9:ăăĐ c tuy nădòngăđi n n păAccuăph

ngăphápătruy n th ng ......................... 22

Hìnhă2.10:ăăĐ c tuy n dòng đi n n pătheoăph

ngăphápă2ăn c .................................... 23

Hìnhă2.11:ăNguyênălỦăph

ngăphápăn p xung ............................................................... 24

Hình 2.12: M t c t d c và c t ngang c aăđ ng c ăđi n m t chi uăđi n hình. ............... 25
Hìnhă2.13:ăCácăph

ngăphápăc p dòng kích t ............................................................. 26

Hìnhă2.14:ăăĐi u khi n t căđ đ ngăc ăđi n kích t song song bằngăđi n tr ph m ch
ph n ng ........................................................................................................................ 27
Hìnhă2.15:ăăS ăđ nguyênălỦăđi u khi n t căđ đ ngăc ăđi n kích t n i ti p .............. 27

x


Hìnhă2.16:ăS ăđ nguyênălỦăvƠăcácăđ cătínhăđi u ch nh bằng t thông c aăđ ngăc ăđi n
m t chi u ....................................................................................................................... 28
Hìnhă2.17:ăĐi u khi n t căđ đ ngăc ăđi n bằngăđi n áp ph n ng ............................. 29
Hìnhă2.18:ăĐi u ch đ r ng xung ................................................................................ 30
Hình 2.19: Ph n lõi Atmega 32 ...................................................................................... 32
Hìnhă2.20:ăS ăđ chân Atmega32 .................................................................................. 33
Hìnhă2.21:ăS ăđ phân chia b nh ................................................................................ 34
Hình 2.22:ăS ăđ đ a ch b nh .................................................................................... 34
Hình 2.23:ăS ăđ kh i h th ng xung nh p .................................................................... 35
Hình 2.24:ăS ăđ kh i c a Timer/Counter0 ................................................................... 36
Hình 2.25: Gi năđ th i gian c a ch đ PWM ............................................................. 37

Hình 2.26:ăS ăđ kh i c a timer/counter1 ..................................................................... 39
Hình 2.27:ăS ăđ kh i c a timer/counter2 ..................................................................... 40
Hình 2.28: Gi năđ th i gian c a ch đ CTC ............................................................... 41
Hình 2.29: T o ngu n AVCC t VCC ........................................................................... 42
Hình 3.1: M u xe Attila ch n làm th c nghi m ............................................................ 44
Hìnhă3.2:ăĐ ngăc ăđi n DC ........................................................................................... 47
Hìnhă3.3ăĐ

ngăđ cătínhăđ ngăc ăđi n ......................................................................... 47

Hình 3.4: Accu Globe WP14-12SE ............................................................................. 51
Hìnhă3.5:ăS ăđ nguyên lý m ch MCU (micro controller unit) ..................................... 54
Hìnhă3.6:ăS ăđ nguyên lý m ch MCU.......................................................................... 55
Hìnhă3.7:ăS ăđ nguyên lý m ch MCU.......................................................................... 56
Hình 3.8: Layout m ch MCU......................................................................................... 57
Hình 3.9: PCB MCU th c t ......................................................................................... 58
Hình 3.10:M ch MCU th c t ...................................................................................... 59
Hìnhă3.11:ăS ăđ nguyênălỦăDriverăđi u khi năđ ngăc ................................................ 59
Hình 3.12: Hình layout m chăDriverăđi u khi năđ ngăc ăđi n ...................................... 60

xi


Hìnhă3.13:ăPCBădriverăđi u khi năđ ngăc ăth c t ........................................................ 61
Hình 3.14:M chădriverăđi u khi năđ ngăc ăth c t ...................................................... 61
Hìnhă3.15:ăS ăđ nguyên lý m ch chuy năđ i tín hi u xung sin thành xung vuông ..... 62
Hình 3.16: Layout m ch chuy năđ i tín hi u xung sin thành xung vuông ................... 63
Hình 3.17 : M ch chuy năđ i tín hi u xung sin thành xung vuông th c t ................... 64
Hình3.18ă:ăS ăđ nguyên lý m ch ki mătraăc
Hình 3.19: Layout m ch ki mătraăc

Hình 3.20: M ch ki mătraăc

ngăđ dòngăđi năquaăđ ngăc ăđi n ...... 64

ngăđ dòngăđi năquaăđ ngăc ăđi n ..................... 65

ngăđ dòngăđi năquaăđ ngăc ăđi n th c t ..................... 65

Hình 3.21: Màn hình LCD hi n th 4 thông s (I:ăc ngăđ dòngăđi n,U:ăđi n áp bình
accu, bx: s vòng quay bánh xe trên phút, mt: s vòngăquayăđ ngăc ăđi n) ................. 65
Hìnhă3.22:ăS ăđ m ch n p bình accu c păđi năchoăđ ngăc ăđi n ................................ 67
Hình 3.23: M tăd

i m ch n p accu .............................................................................. 69

Hình 3.24: Hình th c t m ch n p accu ........................................................................ 69
Hình 3.25: Accu và m ch s c sau khi l p vào khoang hành lý ...................................... 70
Hình 3.26: Các m chăđi n sau khi l p vào khoang hành lý. .......................................... 70
Hình 3.27: C m bi n t căđ bánh xe sau khi l p vào bánh xe ....................................... 71
Hình 4.1: Ki m tra quá dòng c păchoăđ ngăc ăđi n....................................................... 74
Hình 4.2: Ki mătraăđi n áp m ch n p bình accu ........................................................... 74
Hình 4.3: Ki mătraăc

ngăđ dòngăđi n m ch n p bình accu........................................ 75

Hình 4.4:Thi t b đoăn ngăđ khí th i ............................................................................ 78
Hìnhă4.5ă:ăXeăvƠămáyăđoăkhíăth i ................................................................................... 78

xii

CH

NGă1

T NGăQUAN
1.1 T NGă QUANă CHUNGă V ă LƾNHă V Că NGHIểNă C U,ă CỄCă K Tă QU ă
NGHIểNăC UăTRONGăVĨăNGOĨIăN

CăĐĩăCỌNGăB

1.1.1 T ngăquanăchungăv ălƿnhăv cănghiênăc u
Cùng v i s phát tri n c a n n công nghi p hóa hi năđ iăhóaăđ tăn
t qu cădơnăcũngăngƠyăm tănơngăcao.ăPh

c, n n kinh

ngăti n giao thông v n t iăđưăgópăm t ph n

không nh vào quá trình phát tri n kinh t xã h i.ăăL

ngăxeăôătôăvƠăđ c bi t là xe g n

n

c ta trong nh ngănĕmăg năđơyăđưăgiaătĕngăm tăcáchănhanhăchóng.ăĐ c bi t

đa s ng

iădơn,ăaiăcũngăs h u m t xe g n máy do nó có tínhăc ăđ ng cao, giá c phù

máy

h p v i túi ti n c a mình.
S giaătĕngăm tăđ ph

ngăti n giao thông d năđ n hai v năđ l n c n gi i quy t

là s quá t i c aăc ăs h t ng và ô nhi mămôiătr
nĕngăl

ng.ăĐóălƠăch aăk đ n nhu c u v

ng vô cùng to l n.
*ăC ăs h t ng giao thông t i Vi t Nam:
C ăs h t ng giao thông Vi t Nam r t y u kém, không b t k p v iăđòiăh i c a

th c t . H u h t các thành ph l n trong c n
nên luôn xãy ra hi năt

căđ

ngăxáăđ u ch t hẹp, xe c nhi u

ng ùn t t giao thông nh t là các gi cao đi m. Gi i quy t v n

đ này m t m tăliênăquanăđ n công tác qui ho chăđôăth , nâng c p h th ng giao thông,
m r ngăđ
ngăđ

ng, thi t k t t các nút giao thông, xây d ngăcácăbưiăđ u.ăTuyănhiênăđ đápă

c chi năl

c này c n ph i có th i gian và t n r t nhi u ngân sách. Có l đơyă

cũngă lƠă đi u nan gi i khi n n kinh t Vi tă Namă đangă g p nhi uă khóă khĕn.ă ă Rõă rƠng,ă
vi c th c thi quy ho ch xây d ngăc ăs h t ng giao thông đ nănĕmă2030ăvƠăt m nhìn
đ nănĕmă2050ălƠăkhôngăd dàng.[1]
* V m tănĕngăl

ng:

Nhiên li u hóa th ch là các lo i nhiên li uă đ

c t o thành b i quá trình phân

h y kỵ khí c a các sinh v t ch t b chônăvùiăcáchăđơyăh nă300ătri uănĕm. Các nguyên

1


li u này ch a hàm l

ng cacbon và hydrocacbon cao. Chúngă đ

c hình thành t các

ph n còn l i c a th c v tă vƠă đ ng v t b hóa th ch khi ch u áp su t và nhi tă đ bên
trongă võă tráiă đ t hàng tri uă nĕm.ă Cácă nhiênă li u hóa th ch là tài nguyên không tái

t o b iăvìătráiăđ t m t hàng tri uănĕmăđ t o ra chúng và l
nhanhăh năt căđ đ

ng tiêu th đangădi n ra

c t o thành. Hi n nay, v i t căđ s d ngănĕngăl

ng chóng m t,

ngu n nhiên li u hoá th ch s nhanh chóng c n ki t. Nhi u qu c gia trên th gi i ra s c
khai thác d u m nh ngăkhôngăth cung c păđ cho nhu c u s d ng. Giá c ngày m t
tĕngăcaoătrongăkhiăm c thu nh p c aăng

i dân còn khiêm t n. Và theo d đoánăc a

các chuyên gia trên th gi iă đ nă nĕmă 2050ă ngu nă nĕngă l

ng này có th điă đ n tình

tr ng ki t qu . [2]
*V m tămôiătr

ng:

Đ ngăc ăđ tătrongăraăđ iăđưăm ra m t k nguyên m i cho s phát tri n kinh t ,
khoa h c k thu t c aă loƠiă ng

i. Trong quá trình ho tă đ ngă cácă ph

thông phát th i vào không khí m t kh iăl

ngă ti n giao

ng l n các lo iăkhói,ăkhíăđ cănh ăCO,ăCO2,

hydrocacbon, NO2, SO2,ăkhóiăđen,ăchìăvà các d ng h t khác.
Tùy theo lo iă đ ngă c ă vƠă lo i nhiên li u mà kh iă l

ng các ch t th iă đ c h i

chi m t l khác nhau trong khí x . T i TP H Chí Minh, các nhà khoa h că đưă báoă
đ ng v tình tr ng ô nhi măkhôngăkhí,ăđ c bi t là s giaătĕngăn ngăđ các ch t đ c h i
trongăkhôngăkhíănh :ăbenzene,ănit ăoxit.ăN ngăđ b iăđ cătr ngăPM10ăcóăn iăđ t t i 80
microgam/m3 trong khi n ngă đ cho phép nh h nă conă s này nhi u l n. N ng đ
SO2 lênă đ n 30 microgam/m3, n ngă đ benzeneă cóă n iă đ t 35-40 microgam/m3. Và
hƠngănĕm,
m

iăm t nghìn t năCO,ăbaăm

haiăm
v

Vi tăNamătaăcácăph

ngăti năgiaoăthôngăđưăth i ra sáu tri u t n CO2, sáu
iălĕmănghìnăt n NO2,ăm

i hai nghìn t n SO2 vƠăh nă

iăhaiănghìnăt n CmHn. N ngăđ các ch t có h i trong không khí

cácăđôăth l n

t quá m c cho phép nhi u l n, riêng SO2 cao g p 2-3 l n [3]. Các ch t này tác

đ ng x uăđ nămôiătr

ng, gây nguy h i cho s c khoẻ c aăconăng

2

i và làm suy gi m


ch tăl
t

ng cu c s ngăđôăth .ăăĐóălƠăch aăk đ n vi c chúng còn góp ph n gây ra hi n

ng hi u ng nhà kính lƠmăthayăđ iămôiătr

ng sinh thái và khí h u.

Hình 1.1: Tình hình s d ng xe máy

đôăth hi n nay [3]

1.1.2 M tăs ăgi iăphápălƠmăgi mătiêuăhaoănhiênăli u vƠăôănhi mămôiătr ng
Đưă cóă nhi u gi iă phápă nh : C i ti nă đ ngă c ,ă nơngă caoă hi u su tă đ ti t ki m

nĕngă l

ngă nh ă t p trung hoàn thi nă quáă trìnhă cháyă đ ngă c ,ăc i ti n quá trình cung

c p nhiên li uăvƠăđánhăl aătrênăđ ngăc ăxĕngăvƠănhi uăph

ngăphápăn a.

 Gi i pháp k thu t
Ng

iătaăđưăs d ng nhi u gi i phái k thu tănh ăthayăđ i thông s thi t k , thay

đ i tính ch t nhiên li u,ăchoăđ ngăc ălƠmăvi c v i h n h pănghèo,ăthayăđ i ch đ v n
hƠnhăđ ngăc .

 Phát tri n nhiên li u m i
 Nhiên li u sinh h c và khí thiên nhiên
Nhiênăli uăsinhăh călƠălo iănhiênăli uăđ

căhìnhăthƠnhăt ăcácăh păch tăcóăngu nă

g că đ ngă th că v tă (sinhă h c ă nh ă nhiênă li uă ch ă xu tă t ă ch tă b oă c aă đ ngă th că v t,ă
ng ăc c,ăch tăth iătrongănôngănghi p,ăs năph măth iătrongăcôngănghi p.
Bao g m:

3


-ăDieselăsinhăh că(biodiesel ălƠălo iănhiênăli uăl ngăcóătínhănĕngăt

th ăs ăd ngăthayăth ăchoălo iăd uădieselătruy năth ng.ăBiodieselăđ

ngăt ăvƠăcóă

căđi uăch ăt ăd uă

m ăsinhăh c.
- Xĕngă sinhă h că (biogasoline ă lƠă lo iă nhiênă li uă l ng,ă trongă đóă cóă s ă d ngă
ethanolănh ălƠăm tălo iăph ăgiaănhiênăli uăphaătr năvƠoăxĕngăthayăph ăgiaăchì.
-ă híăsinhăh că(bioga ăcóăthƠnhăph năchínhălƠăCH4 (50-60
l iă lƠă cácă ch tă khácă nh ă h iă n
tr

c, N2, O2, H2S,ă COầ.ă đ

ăvƠăCO2 ( 30

ăcònă

că th yă phơnă trongă môiă

ng y măkhí,ăxúcătácănh ănhi tăđ ăt ă20-40oC.
- Nhiên li u CNGă(CompressedăNaturalăGas ălƠăkhíăthiênănhiênăn nămƠăn

đưăkhaiăthác,ăch bi n và s n xu tăđ

c ta

c. Khiăđ t nhiên li u này không làm phát sinh

nhi uăkhíăđ cănh :ăCO,ăCO2,ăNOầăvƠăh uănh ăkhôngăphátăsinhăb i. Tuy nhiên h u h t
đ ngăc ăxeăhi năđ

c thi t k s d ng nhiên li uăxĕng,ăd u nên n u mu n chuy n sang

s d ng CNG thì ph i l p m t b chuy nă đ i.ă Chiă phíă đ uă t ă kháă caoă lƠă m t trong
nh ng rào c n cho vi c chuy n sang s d ng CNG.
- Nhiên li u c nălƠăm tălo iănhiênăli uăl ngăcóătr ăs ăoctanăcao.ăăNhiênăli uăc nă
cháyăs chăh năxĕngădoătrongăthƠnhăph năc aănhiênăli uăcóăch aăm tăl
ch ăt ănguyênăli uăd ătìmăcóănhi uă ăn

ngăoxy.ăC nă

căta.ăVi căđi uăch ăc năkhôngăc năcông ngh ă

caoăvƠăph căt p. Tuy nhiên xeăkhóăkh iăđ ngăkhiătr iăl nhăvƠăkhóăch ăt oăh ăth ngăn pă
nhiên li uătrênăđ ngăc .
 Nhiên li u hydro
Hydroăcóăth ăđ
droăcònăđ
hydroăđ

căđ tătr căti pătrongăbu ngăđ tăđ ngăc ăđ tătrong.ăM căkhácăhyă

căs ăd ngălƠmăngu nănĕngăl

ngăcungăc păchoăh ăth ngăpinănhiênăli u. Khíă

căs ăd ngătrongăpinănhiênăli uălƠăcôngăngh ăhoƠnătoƠnăs ch.ăTuyănhiênăvi că

ch ăt oăxeăpinănhiênăli uăkhóăkhĕnăvƠăkháă đ căđ ngăth iăb tăl iătrongăvi căd ătr ăvƠă
cungăc pănhiênăli u.
 Ngu năđ ng l c lai (hybrid)

4


Hi n nay m tăxuăh
các lo iă ph

ngă ti nă giaoă thông.ă Trongă đóă s d ngă đ ngă c ă laiă lƠă s k t h p t các

đ ngă c ă thƠnhă ph n t oă đ
nhi mămôiătr

ng r t n i b t là trang b ngu năđ ng l c lai (hybrid) trên
c hi u su tă cao,ă đ ng th i h n ch l

ng khí th i gây ô

ng.

1.1.3 T ngăquanăv ăxeăhybrid
 Khái ni m chung
M t chi căxeăđ

c g i là "Hybrid" n u nó s d ng t hai lo iănĕngăl

đ t o ra l c kéo. Nói cách khác, xe Hybrid s đ

ng tr lên

c trang b m tă đ ngă c ă đ t trong

truy n th ng, m t bình ch a nhiên li u, m t kh i pin và m t hay nhi uăđ ngăc ăđi n.
 Các n n t ng xe hybid
* Series Hybrid:
ĐơyălƠămôăhìnhăHybridălơuăđ i nh t,ăđ ngăc ăđi năđóngăvaiătròătr căti p trong
vi c truy n l căchoăbánhăxe.ăDoăđó,ăđ ngăc ăđi n ph i có công su t l n, d năđ n kích
th

c c a nó r tăto.ăĐ ngăc ăxĕngăđ t o ra ngu năđi n cung c păchoăđ ngăc ăđi n.
* Parallel Hybrid:
n n t ngănƠy,ăđ ngăc ăxĕngăch làm m t nhi m v duy nh t là cung c p công

su t cho chi căxe,ăđ ngăc đi năđóngăvaiătròăh tr choăđ ngăc ăxĕngăm i khi chi c xe
c n gia t c m nh. N uăl

ng pin còn l iăđ l n,ăđ ngăc ăđi n s thay th luônăđ ngăc ă

xĕngătrongănh ng tình hu ng xe di chuy n ch m và không c n nhi u s c m nh. Trong
mô hình này, h th ng tái t o nĕngăl

ng phanh s đóngăvaiătròăch đ o trong vi c "s c

pin" ch không ph iăđ ngăc ăđi n.
* Series-Parallel Hybrid:
Trong mô hình này, s c m nh t o ra t đ ngăc ăxĕngăvƠăđ ngăc ăđi năđ

ck t

h p v i nhau m t cách linh ho t nhằm b tr cho nhau và t o ra hi u qu ăho tăđ ng t t
nh t cho chi căxe.ăĐ ngăc ăxĕngăs đóngăvaiătròăcungăc p s c m nh ch y u cho chi c
xe,ăđ ngăc ăđi n s h tr choăđ ngăc ăxĕngăkhiăc n thi t.ăĐi nănĕngăs đ

5

căl uătr


trong c m pin c a chi c xe, nó s đ

c s c thông qua h th ng tái t oă nĕngă l

ng

phanh và c đ ngănĕngăsinhăraăt đ ngăc ăxĕng.
 Các ki u truy năđ ng trên xe hybrid
Qua kh o sát cho th y các lo i xe hybrid hi nă nayă th

ng s d ng các ki u

truy năđ ng sau:
 Ki u truy năđ ng n i ti p

Hình 1.2: Ki u truy năđ ng n i ti p trên xe hybrid [4]
- V iăki uătruy năđ ngănƠyăđưăkh căph cănh căđi măc aădòngăăxeăđi năv ăhƠnhă
trìnhăho tăđ ngăc aăxe.
- ălo iănƠy,ăđ ngăc ăđ tătrongăđ

căn iătr căti păv iămáyăphátăvƠăch ăcóănhi măv ă

duyănh tălƠăk oămáyăphátăt oăraăđi năc păchoăbìnhăaccuăho căh ătr ăbìnhăaccuăc păđi nă
choăđ ngăc ăđi năkhiăc năk oăcôngăsu tăl n.ăCh ăcóăđ ngăc ăđi nătruy năl căđ năcácă
bánhăxeăch ăđ ng.ăĐ ngăc ăđi năăcònăcóăvaiătròănh ăm tămáyăphátăđi nă(táiăsinhănĕngă
l

ng ăkhiăxeăxu ngăd c vƠăth căhi năquáătrìnhăphanh.
 Ki u truy năđ ng song song

6


Hình 1.3: Ki u truy năđ ng song song trên xe hybrid [4]
hình th c này, đ ngă c ă đ t trong hay đ ngă c ă đi n ho c có th c hai là
ngu n cung c p mô men xo n tr c ti p d nă đ ngăđ n bánh xe (Tùy theo ch đ làm
vi c c a xe). H th ngănƠyăđ

c g i là h th ng hybrid song song b i vì dòng công

su tăđ n bánh xe là song song.
Tùy theo nhà thi t k l a ch n các y u t t căđ và công su tămƠăkhiănƠoăđ ng
c ăđi n,ăđ ngăc ăđ t trong ho c c hai cung c p mô men xo n cho bánh xe.
 Ki u h n h p

Hình 1.4: Ki u truy năđ ng h n h p trên xe hybrid [4]
H th ng này k t h p c hai h th ng n i ti p và song song nhằm t n d ng t i
đaăcácăl iăíchăđ

c sinh ra. H th ng lai này có m t b ph n g i là "thi t b phân chia

công su t" chuy n giao m t t l bi năđ i liên t c công su t c aăđ ngăc ănhi tăvƠăđ ng
c ăđi năđ n các bánh xe ch đ ng. Tuy nhiên xe có th ch y m tămìnhăđ ngăc ăđi n.

7


1.2 CỄCăK TăQU ăNGHIểNăC UăTRONGăVĨăNGOĨIăN
 NgoƠiăn c

C

* Xe lai scooter c a hãng Honda k t h p ho tăđ ng c a m tăđ ngăc ăđ t trong
phunăxĕngăđi n t 50cc và m tăđ ngăc ăđi n xoay chi uăđ ng b g n tr c ti p vào bánh
xe sau. Xe s d ng bình accu niken-hydro đ l uă tr nĕngă l

ng. Ho tă đ ng c a xe

nh ăsau:
- Khi xe ch yăd

iă30km/hăđ ngăc ăđi n s d năđ ng bánh xe.

- Khi c n l căphátăđ ng l nănh ătĕngăt c ho c lên d căthìăđ ngăc ăđ t trong s
k t h p v iăđ ngăc ăđi n thông qua b truy năđ ngăđaiăvôăc păđ tĕngăthêmăcôngăsu t
kéo.
- Đ t n d ngănĕngăl

ng khi xe gi m t c ho c xu ng d căthìăđ ngăc ăđi n s

tr thƠnhămáyăphátăđi n n păđi n vào Accu.
* Xe eCycle hybrid
- Đ ngăc ă250cc,ătr ngăl

ng nhẹ

- Kh nĕngătĕngăt c t 0 ậ 100 km/h trong th i gian 6 giây và t căđ t iăđaă120ă
km/h
- Kh i hybrid c aăeCycleăđ tăđ

c công su t 42 V x 400 A = 16800 W, kh iăl uă

tr đi n c a chi c xe này bao g m ba bình Accu 14 V.
- Tiêu th nhiên li u 50 km/lít v iăl

ng phát sinh khí th i r t th p.

* Xe FA ậ 801 (Hybrid 80CC ậ 500 W)
- TháiLan s n xu t
- Xe ch y bằng m tăđ ngăc đi n có công su t 500 W và m tăđ ngăc ăđ t trong
dung tích 80cc.
- Khi xe ho tăđ ng
-

t căđ d

iă35ăkm/h,ăđ ngăc ăđi n s ho tăđ ng.

hiăxeăđ t t căđ 35 km/h, h păđi u khi năđi n t s kh iăđ ngăđ ngăc ăđ t

trong và ng tăđ ngăc ăđi n.

8


- Khi t căđ xe th păh nă35ăkm/h,ăh th ngăđi u khi năđi n t l iăđi u khi n cho
xe ho tăđ ng bằngăđ ngăc ăđi n.
- Trên tay lái c a xe có nút ch n ch đ ch y xe

2 tr ng thái: ch đ ch yăđi n

và ch đ ch y lai (hybrid).

Hình1.5: Honda hybrid scooter và eCycle hybrid [5]

Hình 1.6: Honda hybrid FA-801[5]
 Trongăn

c

Hi nănayătrongăn

c có m t s công trình nghiên c u v xe g nămáyăhybridănh :

* Đ tài ắă Thi t k xe máy hybrid ắ, tác gi Bùiă Vĕnă Gaă ậ Nguy n Quân ậ
Nguy nă H

ng.ă Đ tƠiă đ

c đĕngă trênă t p chí Khoa h c và công ngh Đ i H că ĐƠă

Nẳng s 4(33) 2009.
- Haiăđ ngăc ăđi n m t chi u có công su t l năl
xeătr

c và bánh xe sau.ăChúngăđ

t 500W và 1000W đ t

c c păđi n t 4 bình accu N12V-35AH.

9

bánh


-Đ ngăc ănhi t ch y bằng LPG (Liquefied Petroleum Gas) đ

c c i t o t đ ng

c ătƿnhăt i nguyên thu ch y bằngăxĕngăcóăcôngăsu t 2000W làm nhi m v n păđi n
cho bình Accu và h tr công su t cho xe g n máy khi c n thi t.
- Xe có th t n d ngănĕngăl

ngăphanhăđ n păđi n cho accu.

- Cácăđ ngăc có th ph i h p công su t

các ch đ làm vi c khác nhau thông

qua h th ngăđi u khi năđi n t . B đi u khi n trung tâm này đi u khi n thông qua các
tín hi u vào t c m bi n v trí tay ga, c m bi n t căđ xe và các tín hi uăraăđ n b đi u
ch nhăđi n áp c păchoăđ ngăc ăđi n, cu nădơyăđi n t c a b ly h păđi n t ,ăr ăleăđóngă
ng t m chăđi n kích t c aămáyăphátăđi n và b đi u t c c aăđ ngăc ăLPG.
Ho tăđ ng c th c aăxeănh ăsau:
-

ch đ xe ch yăbìnhăth

ng, công su t c a đ ngăc ăđi năđ

cădùngăđ kéo

xe chuy năđ ng.
s

ch đ gi m t c khi c n d ng xe ho c khi xe xu ng d c bánh xe ch

k oăămáyăăphátăăđi n quay theo thông qua b

xeăđ

đ ng

truy năăđ ngăăxích.ăăĐ ngănĕngăc a

c chuy năthƠnhăđi nănĕngăn p l i cho c quy.
-Khi c n ch yăđ

ng dài, ng

đ ắph tr ”.ă hiăđóăđ ngăc ănhi t đ

i lái chuy năđi u khi n xe sang ho tăđ ng

ch

c v năhƠnhăk oămáyăphátăđi n h tr cùng bình

c quy cung c păđi nănĕngăchoăđ ngăc ăđi n. Nh th xe có th ch y trong th i gian
dài mà không làm h t bình c quy.
- Khi xe ch yăvƠoăđ
xeăkhôngăv

ngăcóăđ d c l n, n uăng

i lái v n h t tay ga mà t căđ

t quá 20km/h thì h th ng t đ ngăđi u khi năđ ng c ăLPGăho tăđ ng h

tr v iăđ ngăc ăđi năk oăxeăv

t d c.

* Đ tài ắNghiên c u, thi t k , l păđặtăđ ngăc ălaiătrênăxeăg nămáy”, tác gi
Ph m Qu căPhong,ăTr
- Đ tƠiăđ

ngăđ i h c Bách Khoa Tp. H Chí Minh, 2007.

c áp d ng trên xe Wave có dung tích xy lanh 97cm3.

- Xe làm vi c k t h p gi aăđ ngăc ăxĕngăvƠăđ ngăc ăđi n 60VDC.

10


- Đ ngăc ăxĕngăđóngăvaiătròăch y u và ho tăđ ng khi xe ch y

t căđ 40 km/h

tr lên.
- Đ ngă c ăđi n ho tă đ ng

t că đ th pă h nă 40ă km/h. NgoƠiă ra,ă đ ngă c ăđi n

dùngăđ kh iăđ ngăchoăđ ngăc ăxĕngăvƠăn păđi n cho Accu.
- S traoăđ i moment gi a hai đ ngăc ănhi tăvƠăđ ngăc ăđi n thông qua m t ly
h păđi n t . Ly h păđ

căđi u khi năđóngăng t nh vào các tín hi uăđi u khi n.

- Các tín hi uăđi u khi năđ ngăc ăđ
- Accuăđ

c l y t h th ngăđi n c a xe g n máy.

c cung c p t 03 ngu năđi n:ăđi n t máyăphát,ăđi n ti t ki m t quá

trình phanh n p và ngu năđi n dân d ng.

*Lu năvĕnăt t nghi p th căsƿ, ắThi t k h th ng truy n l c cho xe g n máy
hybrid”, tác gi ĐƠoă Tr ngă C

ng,ă Đ i h că s ă ph m k thu t Thành ph H Chí

Minh,ănĕmă2014.
- Đ tƠiăđưănghiênăc u c i t o và l p ráp thêm h th ng truy năđ ng t m tăđ ng
c ăđi n DC có công su tă400ăWăđ cùng ph i h p moment quay v iăđ ngăc ăxĕngăd n
đ ngăbánhăxeăsauătrênăxeăAttilaăđ i 2002.
- Kh iăl uătr đi n g m 2 bình Accu 12 V ậ 26ăAhădùngăđ cung c păđi n cho
đ ngăc ăđi n.ăCácăbìnhăAccuănƠyăđ

c n p t ngu năđi n dân d ng.

- Toàn b h th ng truy năđ ng c aăđ ngăc ăđi năđ

c thi t k là m t c m chi

ti t r i, có th l p ráp d dàng vào xe máy.
- Khi xe ho tăđ ng thì c haiăđ ngăc ăxĕngăvƠăđ ngăc ăđi n cùng truy n moment
quayă đ n tr c c aă bánhă xeă sau.ă Tuyă nhiênă đ ngă c xĕngă đóngă vaiă tròă lƠă ngu nă nĕngă
l

ng truy nămomentăchínhăcònăđ ngăc ăđi n ch đóngăvaiătròăh tr .
- Đ ngă c ăđi nă ho tă đ ngă bằngă ngu nă nĕngă l

ngăt ă bìnhă Accuă vƠă đ

că đi u

khi n bằng các vi m chăđi n t .
1.3

M CăĐệCHăĐ ăTĨI
Trong b i c nh ngu n nhiên li u hóa th ch ngày m t c n ki t, tình tr ng ô

nhi mămôiătr

ngăđangăbáoăđ ng, các nhà s n xu tăxeămáyăđưăc g ng tìm ra nhi u gi i

11


phápă đ ti t ki m nhiên li u và gi m thi u ch t th i làm ô nhi mă môiă tr

ng. Tuy

nhiên:
-Dùng bi n pháp k thu t ch gi măđôiăchútăs tiêu hao nhiên li u và ô nhi m
môiătr

ng.
-Thay nhiên li uăxĕngăd u bằng nhiên li u khác thân thi n v iămôiătr

ngăh n.ă

Nh ngăph c t p và m c m vì không ch c n ph i c i cách công ngh , vi c c p nhiên
li uăchoăđ ngăc ăg păkhóăkhĕnămƠăcònăph iăđ

cs

ng h c aăng

i tiêu dùng.

-Dùngăđ ngăc ăs d ng pin nhiên li uăFCHVă(FuelăCellăHybridăVehicle ăcóă uă
đi m là hoàn toàn không gây ô nhi mămôiătr

ngănh ngănhiênăli u cung c p cho nó là

khí hydrogen có giá thành r t cao.
- Xe ch yăđi n thì g păkhóăkhĕnătrongăl uătr và n păđi n nên th i gian s d ng
xe trong ngày còn th p, không ch yăđ
đ

căđaănĕngătrongăs d ngănênăítăđ

c t căđ cao và qu ngăđ
căng

iădơnă aăchu ng.

Hi n nay ngu năđ ng l c lai (hybrid) trên các lo iăph
đ

c chú ý và phát tri n b i nó ti t ki măđ

nhi mămôiătr

ngăti n giao thông đangă

c nhiên li u và gi măl

ng khí th i gây ô

ng.

Vi tăNamăđangătrongăgiaiăđo n phát tri n,ăđ i s ngăng
th ngă giaoă thôngă ch tă hẹp,ă tìnhă tr ngă ùnă t că giaoă thôngă th
ng

ng dài. Chúng không

iădơnăs ăd ngăxeămáyălƠmăph

và gi m thi u ô nhi mămôiătr

iădơnăcònăkhóăkhĕn,ăh ă
ngă xuyênă xưyă ra,ă đaă s ă

ngăti năđiăl i, vi c ti t ki m nhiên li uătrongăđiăl i

ng là yêu c uăhƠngăđ uăđ

căđ t ra cho m i cá nhân

chúng ta. N i ti păđ tƠiăắThi t k h th ng truy n l c cho xe g nă máyă lai” c aăĐƠoă
Tr ngă C

ng ậ Tr

ngă Đ i h că s ă ph m k thu t Thành Ph h Chí Minh, tác gi

nghiên c u thi t k , ch t o và th nghi m h th ngăđi u khi n xe g n máy hybrid ch y
bằngănĕngăl
1.4

ngăđi năvƠăxĕngătrênăxeăAttilaăđ i 2002.

NHI MăV ăVĨăGI IăH NăĐ ăTĨI

1.4.1 Nhi m v đ tài
- Nghiên c u lý thuy t v viăđi u khi n AVR

12


- Thi t k h th ngăđi u khi n bằngăviăđi u khi n s d ng ph n m măAVRăđ
đi u khi n đ ngăc ăđi n ho tăđ ng ph i h p v i đ ngăc ăxĕng và cùng truy n moment
quay cho bánh sau c a xe, nhằm ti t ki m nhiên li u và gi m phát th i khí làm ô nhi m
môiătr

ng.
- Ch t o và l p ráp m chăđi u khi n cho xe ho tăđ ng.
- Thi t k và ch t o m ch s c bình accu c păđi năchoăđ ngăc ăđi n ho tăđ ng.
- Ki m tra th c nghi măvƠăđánhăgiá hi u qu xe lai.

1.4.2 Gi i h năđ tài
ĐơyălƠăđ tài n i ti păđ tƠiăắThi t k h th ng truy n l c trên xe g nămáyălai”ă
c a Th că SƿăĐƠoăTr ngăC

ng nên tác gi không tính toán thi t k ch t o h th ng

truy nă l că t đ ngă c ă đi nă đ n bánh xe. Tác gi ch l p trình, ch t o và l pă đ t h
th ngăđi u khi năđ ngăc đi n ho tăđ ng h tr công su tăđ ngăc ăxĕng,ăsauăđóăđ aă
vào th nghi m ki mătraăđánhăgiá.
1.5

PH

NGăPHỄPăNGHIểN C UăVĨăTH CăHI N

-Nghiên c u tài li u v xe g nămáyăđ ngăc ăxĕng
-Nghiên c u tài li u v xe hybrid
-Nghiên c u lý thuy t v viăđi u ki n AVR
-Nghiên c u ngôn ng l p trình C.
-L pă trìnhă viă đi u khi n AVR trên ngôn ng

l p trình C, n p vào chip

Atmega32.
-Thi t k , gia công, l păđ t m chăđi u khi n.
-Ti n hành th nghi m, ki mătraătínhăanătoƠnăcũngănh ăm căđ chính xác c a h
th ngăđi u khi n.
-Ti n hành th nghi m so sánh chi phí nhiên li uăcũngănh ăm căđ phát th i khí
x c a xe lai và xe không lai.

13

CH

NGă2

C ăS ăLụăTHUY T
2.1 H ăTH NGăTRUY NăĐ NGăTRểNăXEăTAYăGA
2.1.1 C u t o

1. Tr c khu u

Hình 2.1: C u t oăvƠăs ăđ truy n l c [6]
6. Tr căs ăc p c a h p gi m t c (h p c u)

2. Máăpuliăs ăc p diăđ ng

7. N i li h p

3. Conălĕnăliătơm

8. Má li h p (b ba càng)

4. Máăpuliăs ăc p c đ nh

9. DơyăđaiăV

5. Má puli th c pădiăđ ng

10. Má puli th c p c đ nh

Đ u ra tr c khu uăđ

c l păpuliăs ăc p có hai má c đ nhăvƠădiăđ ng. Má puli di

đ ng 2 có th ti n g n ho c xa má c đ nh 4 nh l c ly tâm c aăcácăconălĕnă3.
Tr căs ăc p g n n i ly h p và puli th c p v i hai má c đ nhăvƠădiăđ ng. Puli
th c p và n i ly h p liên k t nhau qua các má ma sát.
DơyăđaiăVăcóănhi m v truy n chuy năđ ng t puliăs ăc p sang puli th c p.
2.1.2 Nguyên lý làm vi c

14


- Đ ngăc ăho tăđ ng

ch đ c m ch ng

Do t căđ đ ngăc ăcònăth p, l c li tâm c a c m ma sát nh ch aăth ngăđ

cl c

lò xo c a các má ma sát nên má ma sát không ti p xúc v i v n i li h p. Vì v y, l c
kéo và chuy năđ ngăkhôngăđ
- Đ ngăc ăho tăđ ng

c truy n t i bánh xe sau, xe không chuy năđ ng.
ch đ kh iăđ ng và t căđ th p

Khi t căđ đ ngăc ă kho ng 2.700 ậ 3.000 v/ph, lúc này l c li tâm c a c m ma
sátăđ l n và th ngăđ

c l călòăxoăk oănênăcácămáămaăsátăvĕngăraăvƠăti păxúcăv iăn i li

h p. Nh l c ma sát gi a các má ma sát và n i ly h p, nên l c kéo và chuy năđ ng
đ

c truy n qua b bánhărĕngăgi m t c t i bánh xe sau và xe b tăđ u chuy năđ ng. T i

th iăđi mănƠy,ădơyăđaiăVăcóăv trí nằm trong cùng

puliăs ăc p và v trí ngoài cùng c a

puli th c p. T s truy n c a b truy n lúc này là l n nh t nên l c kéo

bánh xe sau

đ l năđ xe kh i hành t tr ng thái d ngăvƠătĕngăt c lên.
- Đ ngăc ăho tăđ ngă ăch ăđ t căđ ătrungăbìnhă
Ti p t cătĕngăt căđ đ ngăc ălên,ădoăl c li tâm l nălƠmăcácăconălĕnă puliăs ăc p
vĕngăraăxaăh n,ă pămáăpuliăs ăc pădiăđ ng ti n v phíaăpuliăs ăc p c đ nh và chèn dây
đaiăVăraăxaătơmăh n.ăVìăđ dƠiădơyăđaiăkhôngăđ i nên phía puli th c p,ădơyăđaiăs di
chuy n vào g nătơmăchoăđ n khi nó cân bằng v i l c ép c a lò xo nén l n

puli th

c p.ăNh ăv y, t s truy năđ ng c a b truy n s gi m d n và t căđ c a puli th c p s
tĕngăd nălênălƠmătĕngăt căđ c a xe.
- Đ ngăc ăho tăđ ngă ăch ăđ ăt căđ ăcaoă
Ti p t cătĕngăt căđ đ ngăc ălênăcao,ăd

iătácăđ ng c a l c li tâm l n, các con

lĕn s vĕngăraăxaătơmănh tăvƠă pămáăpuliăs ăc pădiăđ ng l i g n nh t v iămáăpuliăs ăc p
c đ nh.ă Đ
ng

ng kính ti p xúc c aă dơyă đaiă Vă v iă puliă s ă c p lúc này là l n nh t và

c l i, phía puli th c pădơyăđaiăVăcóăđ

ng kính nh nh t. T s truy năđ ng c a

b truy n s đ t giá tr nh nh t và t căđ puli th c p s cao nh t. Lúc này xe s có t c
đ cao nh t.

15


- Đ ngăc ăho tăđ ngă ăch ăđ ăt iăn ng,ăleoăd căho călênăgaăđ tăng t
Khi xe ho tăđ ng

ch đ t i n ng, leo d c ho cătĕngăt căđ t ng t, t iătácăđ ng

lên bánh xe sau l n, puli th c p c đ nh s theo t căđ (ch m l i) c a bánh xe sau. Lúc
này n uăng

i lái xe ti p t cătĕngăgaăthìămomenătácăđ ng lên má puli th c p di đ ng

s tĕngălênăvƠăd
h

iătácăđ ng c a lò xo nén, puli th c pădiăđ ng s tr

t theo rãnh d n

ng di chuy n l i g n phía má puli th c p c đ nhăchènădơyăđaiăVăraăxaătơmă(đ ng

th iăphíaăpuliăs ăc p,ădơyăđaiăVăs vào g nătơm ălƠmătĕngăt s truy năđ ng giúp xe leo
d c d dàng.
2.2

H ăTH NGăTRUY NăL CăT ăĐ NGăC ăĐI NăĐ NăBỄNHăXE

2.2.1 C u t o c a h th ng truy năđ ng trên xe Attila
H th ng truy năđ ng trên xe Attila có c u t oănh ăhìnhăv .

Hình 2.2: C u t oăc ăc u truy năđ ng c a xe Attila [7]

1. N p h p truy n đ ng

10. Ph t nh t 27x42x7

2.ăGioĕngăh p truy năđ ng

11. Ch tăđ nh v

3. Tr căs ăc p (14T)

12. Phe gài 20mm

4. C m tr c trung gian

13. Bulon 6x25

16


5. Tr c trung gian

14. Bulon 6x32

6.ăBánhărĕngătrungăgiană(44T

15.

bi 6203

7. Tr c th c p

16.

bi 6204

8.ăBánhărĕngătr c th c p (40T)

17.

bi 6301C3

9. Ph t nh t 20x32x6

18.

bi 6004U

2.2.2 C u t o c a h th ng truy n l c t đ ngăc ăđi năđ n bánh xe
H th ngănƠyă đ

c th căsƿăĐƠoăTr ng C

ng thi t k , ch t o và th nghi m.

K t qu h th ng ho tăđ ng r t t t.
Truy năđ ngăc aăđ ngăc ăđi nălƠăki u ph i h p truy n moment quay cùng v i
đ ngăc ăxĕng. Khi xe ho tăđ ng thì c haiăđ ngăc ăxĕngăvƠăđ ngăc ăđi n cùng truy n
momentăquayăđ n tr c c aăbánhăxeăsau.ăTuyănhiênăđ ngăc ăxĕngăđóngăvaiătròălƠăngu n
nĕngăl

ng truy nămomentăchính,ăcònăđ ngăc ăđi n ch đóngăvaiătròăh tr . Đ ngăc ă

đi năho tăđ ngăbằngăngu nănĕngăl

ngăt ăbìnhăAccu.ă hiăxeăho tăđ ngă ăch ăđ ălaiăthìă

c ăhaiăngu năđ ngăl căt ăđ ngăc ăđi năvƠăđ ngăc ăxĕngăcùngătruy năchuy năđ ngăđ nă
d năđ ngăbánhăxeăsau.ă hiăđóămomentăk oăt iăbánhăxeăsauăđ
S ăđ ăph iăh pătruy nămomentăquayăchoăbánhăxeăđ

cătĕngălên.
căth ăhi nătrongăhìnhăsau:

Hìnhă2.3:ăS ăđ kh iăc ăc u truy năđ ng c aăđ ngăc ăđi n [8]
-H pănƠyăcóătr cătrungăgian,ătrênătr c có bánhărĕngă14T.

17


-Bánh rĕngă40Tăg n trên tr căbánhăxeălƠăbánhărĕngăth c pătrongăc ăc u truy n
đ ng c a xe (bánhărĕngăs 8 trên hình 2.2). Tr c c aăbánhărĕngănƠyăcóănhi m v d n
đ ng bánh xe sau.
- hiăđ ngăc ăđi n quay, qua 2 c păbánhărĕng:ă14/40ăvƠă40/14ăthìămomentăquayă
t tr căđ ngăc ăđi n s đ

c truy n t i bánh xe v i t s truy n là 1:1. Tr căđ ngăc ă

đi n và bánh xe quay cùng chi u nhau.
-Trên tr c c aăđ ngăc ăđi năđ

c l p kh p truy năđ ng m t chi u. Kh p này ch

cho truy n chuy nă đ ng t đ ngă c ă đi nă đ n tr c bánh xe, không cho truy nă đ ng
ng

c t bánh xe v đ ngăc ăđi n.ă hiăđó,ătr c d năbánhărĕngă40TăvƠătr c c aăđ ngăc ă

đi n s không liên k t nhau.

Hìnhă2.4:ăS ăđ kh iăc ăc u truy năđ ng c aăđ ngăc ăđi n sau khi l p ráp [8]

C ăc u truy n đ ng
c aăđ ngăc ăđi n

Hìnhă2.5:ăC ăc u truy năđ ng c aăđ ng c ăđi n sau khi l p vào xe [8]

18