Đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển bền vững ở vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ (TT)

HC VIN CHNH TR QUC GIA H CH MINH

TRN TH TUYT LAN

đầu t trực tiếp nớc ngoài theo hớng
phát triển bền vững ở vùng kinh tế trọng điểm bắc bộ

Chuyờn ngnh : Kinh t phỏt trin
Mó s

: 62 31 05 01

TểM TT LUN N TIN S KINH T

H NI - 2014


CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS, TS Phạm Thị Khanh
2. TS Nguyễn Từ

Phản biện 1: ............................................................
............................................................

Phản biện 2: ............................................................
............................................................

Phản biện 3: ............................................................
............................................................

Luận án sẽ được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Học viện,
họp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Vào hồi ...... giờ......., ngày....... tháng........ năm 2014

Có thể tìm hiểu luận án tại Thư viện Quốc gia và
Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Vùng KTTĐ Bắc Bộ là một trong những vùng KTTĐ của cả nước, được
xây dựng và phát triển nhằm hướng tới mục tiêu phát huy tối đa các lợi thế so
sánh của vùng KTTĐ, tạo ra các vùng kinh tế có tính chất động lực, có tác
động lan tỏa và lôi cuốn các vùng khác cùng phát triển.
Với những lợi thế riêng có, những năm qua, vùng KTTĐ Bắc Bộ là một
trong hai vùng kinh tế của cả nước luôn dẫn đầu về thu hút FDI cả về số lượng
dự án và qui mô vốn đầu tư. Khu vực doanh nghiệp có vốn FDI ở vùng KTTĐ
Bắc Bộ có những đóng góp tích cực vào tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã
hội của vùng. Tuy nhiên, kết quả thu hút FDI và quá trình hoạt động của khu
vực doanh nghiệp có vốn FDI ở vùng KTTĐ Bắc Bộ đã và đang xuất hiện
những biểu hiện tiêu cực, ảnh hưởng xấu đến sự PTBV của vùng trên cả 3
khía cạnh: kinh tế, xã hội và BVMT... Hiện tượng chuyển giá, trốn thuế trong
các doanh nghiệp FDI làm thất thu thuế của Nhà nước khá phổ biến và có biểu
hiện ngày càng tăng; đời sống vật chất và tinh thần của người lao động chưa
được quan tâm một cách thỏa đáng; ý thức chấp hành pháp luật BVMT của
các doanh nghiệp có vốn FDI chưa tốt như chưa quan tâm đầu tư cho công tác
BVMT, cố tình vi phạm pháp luật BVMT đã ảnh hưởng rất lớn đến môi

trường sinh thái và sức khỏe của dân cư trong vùng. Những tác động tiêu cực
đó hiện đang là thách thức to lớn đối với sự PTBV của vùng KTTĐ Bắc Bộ.
Xuất phát từ những vấn đề thực tiễn trên đây, việc làm rõ hơn nữa cơ sở
lý luận về FDI theo hướng PTBV; đánh giá thực trạng FDI theo hướng PTBV
ở vùng KTTĐ Bắc Bộ và tìm kiếm các giải pháp thu hút và quản lý hoạt động
của các doanh nghiệp có vốn FDI để đảm bảo PTBV cho vùng KTTĐ Bắc Bộ
trên cả ba trụ cột kinh tế, xã hội và môi trường là yêu cầu cấp bách. Nhằm
hướng đến việc đáp ứng yêu cầu đó, đề tài “Đầu tư trực tiếp nước ngoài theo
hướng phát triển bền vững ở vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ” được tác giả
lựa chọn để nghiên cứu.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
- Mục đích nghiên cứu: Luận án đề xuất những định hướng và giải
pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV ở
vùng KTTĐ Bắc Bộ trong thời gian tới.
- Nhiệm vụ nghiên cứu: (i) Hệ thống hóa và làm rõ hơn cơ sở lý luận về
đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV vùng KTTĐ; (ii) Tìm hiểu kinh
nghiệm của một số nước Châu Á về đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng


2

PTBV và rút ra một số bài học đối với vùng KTTĐ; (iii) Phân tích, đánh giá
thực trạng FDI theo hướng PTBV ở vùng KTTĐ Bắc Bộ, bao gồm những kết
quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém; (iv) Đề
xuất định hướng và giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh FDI theo hướng PTBV
ở vùng KTTĐ Bắc Bộ trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận án là đầu tư
trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV ở vùng KTTĐ Bắc Bộ.
- Phạm vi nghiên cứu:

+ Về nội dung: Đầu tư trực tiếp nước ngoài là hoạt động đầu tư có liên
quan đến 2 chủ thể: nhà ĐTNN và nước tiếp nhận đầu tư. Mục đích của nhà
đầu tư nước ngoài là mục tiêu lợi nhuận, còn mục tiêu của nước tiếp nhận đầu
tư là lợi ích kinh tế - xã hội mà FDI mang lại. Do đó, xét dưới góc độ là nước
tiếp nhận đầu tư, đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV thực chất là
việc nước tiếp nhận đầu tư làm thế nào để hoạt động FDI mang lại nhiều tác
động tích cực và đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững cho quốc gia đó, vùng
hoặc địa phương đó.
Với ý nghĩa đó, trong phạm vi nghiên cứu của luận án, luận án sẽ nghiên
cứu những ảnh hưởng của đầu tư trực tiếp nước ngoài đến PTBV của vùng
KTTĐ Bắc Bộ trên cả ba trụ cột: kinh tế, xã hội và môi trường. Trong đó: (i)
Khái niệm đầu tư được nghiên cứu trong luận án được hiểu là hoạt động đầu
tư, là hoạt động bỏ vốn đầu tư nhằm mục đích thu lợi nhuận; (ii) Luận án
không nghiên cứu sự PTBV trong nội tại của khu vực các doanh nghiệp có
vốn FDI, mà chỉ nghiên cứu FDI tác động đến nước tiếp nhận đầu tư, cụ thể là
vùng KTTĐ Bắc Bộ; (iii) Vai trò quản lý nhà nước về FDI theo hướng PTBV
chỉ được xem xét có chừng mực, dưới lát cắt là những nhân tố ảnh hưởng, là
nguyên nhân của những hạn chế đối với FDI theo hướng PTBV; (iv) Phát triển
bền vững được xác định là mục tiêu hướng tới, là đích ngắm của các nhà quản
lý FDI, không nằm trong phạm vi nghiên cứu của luận án; (v) Chủ thể tham
gia định hướng đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV ở vùng KTTĐ
Bắc Bộ là Nhà nước Trung ương, chính quyền địa phương, các doanh nghiệp
FDI và các tổ chức xã hội.
+ Về không gian: Luận án nghiên cứu FDI theo hướng PTBV ở vùng
KTTĐ Bắc Bộ, trên địa bàn 7 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là Hà Nội,
Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Quảng Ninh, Bắc Ninh và Vĩnh Phúc.


3

+ Về thời gian nghiên cứu: Luận án nghiên cứu FDI theo hướng PTBV
ở vùng KTTĐ Bắc Bộ chủ yếu trong giai đoạn từ năm 2003 đến năm 2011.
Ngoài ra, một số nội dung trong luận án được phân tích với số liệu cập nhật
đến năm 2012.
4. Phương pháp nghiên cứu và nguồn số liệu
- Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu chung trong
khoa học kinh tế, trong đó đặc biệt chú trọng vào các phương pháp sau đây:
phương pháp hệ thống hóa, phương pháp phân tích và tổng hợp, phương
pháp thống kê và so sánh; phương pháp quy nạp và diễn dịch; phương pháp
chuyên gia.
- Nguồn số liệu: Nguồn số liệu sử dụng trong luận án chủ yếu là nguồn
số liệu thứ cấp, bao gồm: (i) Số liệu thống kê của Tổng Cục thống kê và Cục
Thống kê các tỉnh, thành phố trong vùng KTTĐ Bắc Bộ; (ii) Số liệu báo cáo
của các Bộ: Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội;
Bộ Tài nguyên và Môi trường và các Sở thuộc các tỉnh, thành phố vúng
KTTĐ Bắc Bộ; (iii) Số liệu điều tra khảo sát của các Viện nghiên cứu có liên
quan và các kết quả nghiên cứu đã công bố tại các cuộc Hội thảo, các bài đăng
trên tạp chí chuyên ngành.
5. Đóng góp mới của luận án
- Về mặt lý luận: (i) Xây dựng khái niệm, đặc điểm và chỉ rõ yêu cầu
đối với FDI theo hướng PTBV vùng KTTĐ; (ii) Làm rõ những nhân tố ảnh
hưởng đến FDI theo hướng PTBV vùng KTTĐ; (iii) Xác định nội dung và các
tiêu chí đánh giá FDI theo hướng PTBV ở vùng KTTĐ trên cả ba khía cạnh
kinh tế, xã hội và môi trường.
- Về mặt thực tiễn: (i) Làm rõ thực trạng của FDI theo hướng PTBV ở
vùng KTTĐ Bắc Bộ, những hạn chế và nguyên nhân của nó; (ii) Đề xuất
những định hướng và giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh FDI theo hướng phát
triển bền vững ở vùng KTTĐ Bắc Bộ trong thời gian tới.
6. Kết cấu của luận án

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
nội dung luận án được trình bày trong 4 chương, 10 tiết.


4

Chương 1
TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN
ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN
BỀN VỮNG Ở VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM BẮC BỘ
1.1. Tình hình nghiên cứu về đầu tư trực tiếp nước ngoài theo
hướng phát triển bền vững của các tác giả ngoài nước
Nhóm công trình nghiên cứu của các tác giả ngoài nước được tổng quan
theo hướng: các công trình nghiên cứu về FDI tác động đến tăng trưởng kinh
tế; khả năng tích lũy vốn cho nền kinh tế; phát triển khoa học và công nghệ;
tác động đến thương mại quốc tế; tác động đến lao động, việc làm và vốn con
người. Hầu hết các công trình nghiên cứu cho rằng FDI có tác động tích cực
đến các vấn đề nêu trên. Cũng có những công trình cho rằng FDI chỉ có tác
động tích cực đến tăng trưởng kinh tế, phát triển xã hội và môi trường với
những điều kiện cụ thể về kết cấu hạ tầng, chất lượng nguồn nhân lực, sự ổn
định chính trị và sự hoàn thiện của thể chế thị trường.
1.2. Tình hình nghiên cứu về đầu tư trực tiếp nước
ngoài theo hướng phát triển bền vững vùng Kinh tế
trọng điểm của các tác giả trong nước
1.2.1. Tình hình nghiên cứu về tác động của FDI đối với tăng trưởng
và phát triển kinh tế
Có thể khẳng định, các công trình nghiên cứu về FDI ở Việt Nam rất
phong phú và đa dạng. Phần lớn các công trình này, khi nghiên cứu về mối
quan hệ giữa FDI với phát triển kinh tế, nhiều học giả trong nước đã khẳng
định FDI có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế như: FDI không chỉ bù

đắp sự thiếu hụt về vốn đầu tư mà còn có ý nghĩa quan trọng trong đổi mới
công nghệ, nâng cao trình độ quản lý, thúc đẩy hoạt động marketing, tăng khả
năng sản xuất hàng xuất khẩu của nước tiếp nhận đầu tư... Bên cạnh đó, những
tác động tiêu cực, những mặt trái, những tác động ngược của FDI đối với phát
triển kinh tế, đặc biệt là tác động tiêu cực của FDI đến môi trường được đề cập
đến trong khá nhiều công trình nghiên cứu.
1.2.2. Tình hình nghiên cứu về đầu tư trực tiếp nước ngoài theo
hướng phát triển bền vững và phát triển bền vững vùng KTTĐ Bắc Bộ
- Nhóm công trình nghiên cứu liên quan đến phát triển bền vững vùng
KTTĐ Bắc Bộ
Hiện nay, ở Việt Nam, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu liên quan
đến PTBV vùng KTTĐ nói chung và PTBV vùng KTTĐ Bắc Bộ nói riêng.


5

Nội dung nghiên cứu về phát triển bền vững vùng KTTĐ cũng khá phong phú
cả về lý luận và thực tiễn. Về mặt lý luận: một số công trình nghiên cứu đã đề
cập đến quan niệm về PTBV vùng KTTĐ, các tiêu chí đánh giá PTBV vùng
KTTĐ, kinh nghiệm PTBV các vùng KTTĐ và bài học cho Việt Nam trong
phát triển bền vững các vùng KTTĐ. Về mặt thực tiễn: cũng có những công
trình phân tích và đánh giá chính sách PTBV các vùng KTTĐ; phát hiện và
phân tích những mặt trái, những khía cạnh thiếu bền vững trong PTBV các
vùng KTTĐ ở Việt Nam; chỉ ra nguyên nhân và đề xuất các giải pháp tương
đối toàn diện đối với PTBV các vùng KTTĐ.
- Nhóm công trình nghiên cứu liên quan đến đầu tư trực tiếp nước ngoài
theo hướng PTBV
Đây là nhóm công trình nghiên cứu có liên quan trực diện nhất và được
nghiên cứu một cách toàn diện nhất đến vấn đề FDI theo hướng PTBV. Hầu
hết các công trình đều đánh giá tác động tích cực và tiêu cực của FDI đến nền

kinh tế; được phân tích trên cả ba khía cạnh, ba trụ cột của PTBV, đó là: phát
triển kinh tế, phát triển xã hội và BVMT.
1.2.3. Đánh giá chung các công trình đã công bố về FDI theo hướng
PTBV và khoảng trống lý luận, thực tiễn cần tiếp tục nghiên cứu trong luận án
1.2.3.1. Đánh giá chung các công trình đã công bố về
FDI theo hướng PTBV
Một là, các công trình nghiên cứu đều tập trung làm rõ và khẳng định
FDI có tác động đến tăng trưởng kinh tế, phát triển kinh tế - xã hội.
Hai là, hầu hết các công trình nghiên cứu mới chỉ dừng lại ở việc đánh
giá tác động của FDI đến từng khía cạnh đơn lẻ của phát triển bền vững. Đến
nay, hiếm có công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện, sâu sắc và bài bản
về vấn đề đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV trên cả ba khía cạnh:
kinh tế, xã hội và môi trường.
1.2.3.2. Khoảng trống về lý luận và thực tiễn cần tiếp tục nghiên cứu
trong luận án
- Về mặt lý luận: Cho đến nay, hiếm có công trình nào đi sâu nghiên
cứu, luận giải có tính hệ thống về cơ sở lý luận về đầu tư trực tiếp nước ngoài
theo hướng phát triển bền vững vùng KTTĐ.
- Về mặt thực tiễn: Mặc dù đã có rất nhiều công trình, bài viết nghiên
cứu về tác động của FDI đến PTBV, song hầu hết các công trình khoa học đã
công bố đều tập trung phân tích, đánh giá tác động của FDI nói chung và tác
động của FDI tới mục tiêu PTBV nói riêng ở phạm vi rộng - cấp quốc gia.


6

Hiếm thấy công trình nghiên cứu tác động của FDI đến PTBV ở một vùng
kinh tế cụ thể, đặc biệt là vùng KTTĐ Bắc Bộ.
Chương 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP

NƯỚC NGOÀI THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
Ở VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM
2.1. Khái niệm, đặc điểm và yêu cầu đối với đầu tư trực tiếp nước
ngoài theo hướng phát triển bền vững vùng Kinh tế trọng điểm
2.1.1. Khái niệm đầu tư trực tiếp nước ngoài và đầu tư trực tiếp nước
ngoài theo hướng phát triển bền vững vùng KTTĐ
2.1.1.1. Khái niệm đầu tư trực tiếp nước ngoài
Đầu tư trực tiếp nước ngoài là việc nhà ĐTNN đưa vốn bằng tiền hoặc
bất kỳ tài sản nào vào nước tiếp nhận đầu tư để có được quyền sở hữu và quản
lý một thực thể kinh tế hoạt động lâu dài ở nước đó với mục tiêu lợi nhuận.
2.1.1.2. Khái niệm đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển
bền vững vùng kinh tế trọng điểm
Tác giả luận án đưa ra khái niệm về FDI theo hướng phát triển bền vững
vùng KTTĐ như sau: Đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển bền
vững vùng kinh tế trọng điểm là hoạt động đầu tư của tổ chức, cá nhân nước
ngoài vào vùng KTTĐ của nước khác, đáp ứng yêu cầu của quy hoạch, định
hướng phát triển vùng đó và có tác động tích cực đến sự phát triển của vùng
nhằm đảm bảo sự kết hợp hài hòa, hợp lý giữa phát triển kinh tế, phát triển xã
hội và bảo vệ môi trường không chỉ đối với vùng KTTĐ, mà còn tác động lan
tỏa đến các vùng khác cả trong hiện tại và tương lai.
2.1.2. Đặc điểm của đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển
bền vững vùng kinh tế trọng điểm
Một là, đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV vùng KTTĐ
mang tính chủ quan của nước tiếp nhận đầu tư nói chung và vùng KTTĐ nói
riêng; Hai là, đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV vùng KTTĐ hàm
chứa mục tiêu khai thác, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực; Ba là, đầu tư trực
tiếp nước ngoài theo hướng PTBV vùng KTTĐ luôn hướng tới sự phát triển
cân đối, hài hòa giữa phát triển kinh tế, phát triển xã hội và BVMT; Bốn là,
đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV vùng KTTĐ hướng đến việc coi
trọng chất lượng hơn là số lượng dự án FDI; Năm là, đầu tư trực tiếp nước

ngoài theo hướng PTBV vùng KTTĐ không chỉ dừng lại ở việc xem xét và
đánh giá ở giai đoạn đầu của quá trình đầu tư trực tiếp nước ngoài, tức là giai
đoạn cấp phép, mà còn xem xét đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh


7

nghiệp FDI; Sáu là, đầu tư trực tiếp nước ngài theo hướng PTBV vùng KTTĐ
có tác động qua lại, hỗ trợ nhau giữa nhà ĐTNN và vùng KTTĐ.
2.1.3. Yêu cầu đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát
triển bền vững vùng kinh tế trọng điểm
Một là, đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV ở vùng KTTĐ
phải dựa trên 3 trụ cột của sự phát triển, đó là: PTBV về kinh tế, PTBV về xã
hội và PTBV về môi trường; Hai là, đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng
PTBV ở vùng KTTĐ phải có tác động lan tỏa tới các vùng kinh tế khác; Ba
là, đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV vùng KTTĐ phải phát huy
được tiềm năng, lợi thế của bản thân vùng KTTĐ và phù hợp với định hướng
phát triển các vùng KTTĐ nói riêng, toàn bộ nền kinh tế nói chung; Bốn là,
đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV vùng KTTĐ phải đảm bảo sự
hài hòa về lợi ích theo hướng cùng có lợi giữa nhà ĐTNN và vùng kinh tế
trọng điểm; Năm là, đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát
triển bền vững vùng kinh tế trọng điểm không phải là hoạt
động tự thân mà cần phải có định hướng dẫn dắt của Nhà
nước; ý thức chấp hành pháp luật của các doanh nghiệp FDI; sự tham gia
tích cực của cộng đồng dân cư và các tổ chức xã hội; Sáu là, đầu
tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV vùng KTTĐ phải gắn với mục tiêu
PTBV của cả nước và gắn với xu hướng tất yếu trong tiến trình phát triển
chung của thế giới đương đại.
2.2. Nội dung, tiêu chí đánh giá và các nhân tố chủ yếu ảnh
hưởng đến đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển bền vững

vùng kinh tế trọng điểm
2.2.1. Nội dung và tiêu chí đánh giá đầu tư trực tiếp nước ngoài theo
hướng phát triển bền vững ở vùng kinh tế trọng điểm
2.2.1.1. Nội dung và tiêu chí đánh giá đầu tư trực tiếp nước ngoài theo
hướng phát triển bền vững về kinh tế ở vùng kinh tế trọng điểm
- Đầu tư trực tiếp nước ngoài góp phần tích cực trong việc thúc đẩy
tăng trưởng kinh tế của vùng KTTĐ: gồm các chỉ tiêu đánh giá: Tốc độ tăng
trưởng của khu vực FDI so với tốc độ tăng trưởng của vùng KTTĐ; Tỷ lệ
đóng góp của khu vực FDI vào tăng trưởng kinh tế của vùng KTTĐ.
- Đầu tư trực tiếp nước ngoài góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu
kinh tế vùng KTTĐ theo hướng tiến bộ: được đánh giá thông qua các chỉ tiêu
như:Tỷ trọng GTSXCN của khu vực FDI so với tổng GTSXCN của vùng
KTTĐ; Tỷ trọng GTSX của khu vực FDI so với GTSX của toàn vùng.


8

- Đầu tư trực tiếp nước ngoài góp phần gia tăng kim ngạch xuất khẩu
của vùng KTTĐ: bao gồm các chỉ tiêu đánh giá: Tốc độ tăng kim ngạch xuất
khẩu của khu vực FDI; Tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu của khu vực FDI so với
kim ngạch xuất khẩu của cả vùng KTTĐ.
- Đầu tư trực tiếp nước ngoài đóng góp vào sự giàu mạnh của ngân
sách vùng KTTĐ: có thể sử dụng các chỉ tiêu sau: Tốc độ tăng thu ngân sách
hàng năm của khu vực FDI; Tỷ lệ thu ngân sách từ khu vực FDI so với tổng
thu ngân sách vùng KTTĐ.
- Đóng góp của khu vực FDI vào tổng vốn đầu tư xã hội vùng KTTĐ:
Phản ánh nội dung này có thể sử dụng các chỉ tiêu sau: Tỷ lệ đóng góp của
khu vực FDI vào tổng vốn đầu tư xã hội ở vùng KTTĐ; Tốc độ gia tăng vốn
đầu tư của khu vực FDI hàng năm.
2.2.1.2. Nội dung và tiêu chí đánh giá đầu tư trực tiếp nước ngoài theo

hướng phát triển bền vững về xã hội vùng kinh tế trọng điểm
- Đầu tư trực tiếp nước ngoài góp phần giải quyết việc làm và thúc đẩy
chuyển dịch cơ cấu lao động ở vùng KTTĐ theo hướng tiến bộ: Đánh giá nội
dung này có thể sử dụng các chỉ tiêu sau đây: Số lao động được tạo ra hàng
năm trong khu vực FDI; Tốc độ tăng số lao động đang làm việc hàng năm
trong khu vực FDI; Tỷ lệ số lao động đang làm việc trong khu vực FDI so với
tổng số lao động đang làm việc của vùng KTTĐ; Số lượng và tỷ lệ sử dụng
lao động địa phương so với tổng số lao động của khu vực FDI; Tỷ lệ LĐCN
trong khu vực FDI so với tổng số lao động đang làm việc ở vùng KTTĐ;
- Đầu tư trực tiếp nước ngoài không ngừng nâng cao chất lượng nguồn
lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp FDI ở vùng KTTĐ: Có thể
đánh giá nội dung này qua các tiêu chí sau đây: Mức thu nhập bình
quân/tháng/lao động (bao gồm tiền lương và các loại thu nhập khác) của người
lao động; Tỷ lệ lao động, nhất là lao động nhập cư làm việc trong các doanh
nghiệp FDI có nhà ở, điều kiện nơi ở; trang thiết bị phục vụ sinh hoạt hàng
ngày của người lao động; Số lượng các hoạt động văn hóa, tinh thần tổ chức
hàng năm của doanh nghiệp FDI; Số điểm vui chơi giải trí, văn hóa, thể thao
cho người lao động trong các doanh nghiệp FDI; Tỷ lệ thời gian nghỉ
ngơi/ngày của người lao động; Thời gian làm thêm giờ của người lao động;
Tỷ lệ lao động được trang bị phương tiện bảo hộ lao động; Tỷ lệ lao động
được đào tạo so với tổng số lao động đang làm việc trong khu vực FDI.
- Đầu tư trực tiếp nước ngoài góp phần xóa đói giảm nghèo và đảm
bảo an sinh xã hội cho dân cư ở vùng KTTĐ: Đầu tư trực tiếp nước ngoài


9

góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đóng góp vào ngân sách vùng
KTTĐ. Thông qua kênh này, đầu tư trực tiếp nước ngoài đã tác động gián
tiếp đến công tác xóa đói giảm nghèo và đảm bảo an sinh xã hội cho dân cư ở

vùng KTTĐ.
2.2.1.3. Nội dung và tiêu chí đánh giá đầu tư trực tiếp nước ngoài theo
hướng phát triển bền vững về môi trường vùng kinh tế trọng điểm
- Đầu tư trực tiếp nước ngoài phải gắn với việc khai thác hợp lý và sử
dụng tiết kiệm, có hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên ở vùng KTTĐ: Các
chỉ tiêu phản ánh nội dung này có thể được đo lường bằng: Tỷ lệ giá trị xuất
khẩu tài nguyên thô so với tổng giá trị xuất khẩu của khu vực FDI; Mức tiêu
dùng tài nguyên thiên nhiên/1 đơn vị sản phẩm hàng hóa và dịch vụ.
- Đầu tư trực tiếp nước ngoài phải tuân thủ và chấp hành nghiêm chỉnh
pháp luật BVMT của nước tiếp nhận đầu tư nói chung và của vùng KTTĐ nói
riêng: Để đánh giá việc thực hiện pháp luật BVMT của các doanh nghiệp FDI,
cần căn cứ vào các chỉ tiêu sau đây: Số lượng và tỷ lệ doanh nghiệp FDI lập
Báo cáo đánh giá tác động môi trường và Cam kết BVMT; Số lượng và tỷ lệ
các doanh nghiệp FDI có hệ thống xử lý chất thải/tổng số các doanh nghiệp
FDI; Số lượng và tỷ lệ các doanh nghiệp FDI vi phạm pháp luật BVMT.
- Đầu tư trực tiếp nước ngoài ở vùng KTTĐ phải gắn với việc sử dụng
công nghệ cao, công nghệ hiện đại, công nghệ thân thiện với môi trường:
Đánh giá nội dung này, có thể sử dụng một số chỉ tiêu sau: Qui mô vốn đầu
tư/lao động; Mức độ trang bị tài sản cố định (TSCĐ)/lao động; Trình độ công
nghệ của các dự án FDI (công nghệ cao, công nghệ trung bình, công nghệ
thấp); Tỷ lệ các dự án FDI từ các quốc gia phát triển.
- Đầu tư trực tiếp nước ngoài ở vùng KTTĐ phải gắn với việc xây dựng
phương án BVMT; có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý và kiểm soát ô
nhiễm môi trường; bảo vệ, nuôi dưỡng và cải thiện chất lượng môi trường ở
vùng KTTĐ: Các chỉ tiêu đánh giá cho nội dung này bao gồm: Chi phí đầu tư
cho nghiên cứu và triển khai công nghệ BVMT; Chi phí đầu tư cho công tác
BVMT của các doanh nghiệp FDI; Tỷ lệ chi đầu tư cho công tác BVMT so
với tổng vốn đầu tư của doanh nghiệp FDI.
- Đầu tư trực tiếp nước ngoài phải có hiệu ứng tích cực đối với các
DNTN trong vấn đề BVMT, góp phần tác động đến công tác quản lý môi

trường của nước tiếp nhận đầu tư nói chung và vùng KTTĐ nói riêng: Việc
tuân thủ nghiêm các tiêu chuẩn môi trường của các doanh nghiệp FDI còn tác
động tích cực tới kết quả môi trường của các bạn hàng cung cấp đầu vào và


10

các công ty vệ tinh thông qua việc hỗ trợ, tư vấn về hệ thống quản lý môi
trường hoặc các giải pháp xử lý môi trường mà doanh nghiệp FDI đã làm.
Thông qua các đối tác liên doanh FDI, các doanh nghiệp nội địa có thể học
hỏi, được hỗ trợ và tư vấn để cải thiện môi trường.
2.2.2. Các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến đầu tư trực tiếp nước
ngoài theo hướng phát triển bền vững ở vùng kinh tế trọng điểm
Một là, nhóm nhân tố thuộc về nước tiếp nhận đầu tư, bao gồm: (i) Sự
hoàn thiện của hệ thống luật pháp và chính sách liên quan đến FDI theo
hướng phát triển bền vững vùng kinh tế trọng điểm; (ii) Chiến lược thu hút
FDI hướng đến mục tiêu phát triển bền vững vùng kinh tế trọng điểm; (iii)
Chất lượng của công tác qui hoạch, kế hoạch thu hút FDI theo hướng phát
triển bền vững vùng kinh tế trọng điểm; (iv) Năng lực kiểm tra, giám sát hoạt
động đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển bền vững vùng kinh
tế trọng điểm; (v) Sự liên kết, phối hợp trong hoạt động FDI giữa các Bộ,
ngành với địa phương và giữa các địa phương trong vùng kinh tế trọng điểm;
(vi) Chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu đầu tư trực tiếp nước ngoài
theo hướng phát triển bền vững vùng kinh tế trọng điểm; (vii) Sự phát triển
đồng bộ, hiện đại của hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật đáp ứng yêu cầu đối
với đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển bền vững vùng kinh tế
trọng điểm; (viii) Sự trưởng thành và phát triển của hệ thống các ngành công
nghiệp hỗ trợ và các dịch vụ hỗ trợ hoạt động kinh doanh ở vùng kinh tế
trọng điểm; Hai là, nhóm nhân tố thuộc về nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm:
(i) Chiến lược kinh doanh, định hướng thị trường đầu tư; (ii) Tiềm lực tài

chính; (iii) Trình độ công nghệ của các dự án FDI.
2.3. Kinh nghiệm của một số quốc gia Châu Á về đầu tư trực tiếp
nước ngoài theo hướng phát triển bền vững vùng kinh tế trọng điểm và
bài học đối với vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
2.3.1. Kinh nghiệm của một số quốc gia Châu Á về đầu tư trực tiếp
nước ngoài theo hướng phát triển bền vững vùng KTTĐ
Kinh nghiệm quốc tế về đầu tư trực tiếp nước ngoài được tổng hợp từ kinh
nghiệm thành công của một số quốc gia Châu Á trong thu hút và quản lý đầu tư
trực tiếp nước ngoài, đó là: Kinh nghiệm thu hút FDI và đẩy mạnh phát triển
vùng; tăng cường phân cấp quản lý nguồn vốn FDI của Indonexia. Kinh nghiệm
cải thiện môi trường đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực
chất lượng cao, phát triển công nghiệp hỗ trợ của Thái Lan. Kinh nghiệm về
hoàn thiện hệ thống luật pháp chính sách, chú trọng cải thiện cơ sở hạ tầng,
chuyển giao công nghệ và chú trọng sàng lọc các dự án FDI của Trung Quốc.


11

2.3.2. Bài học kinh nghiệm về đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng
PTBV đối với vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
Qua phần tổng hợp kinh nghiệm của một số quốc gia Châu Á về đầu tư
trực tiếp nước ngoài trên đây, tác giả luận án rút ra một số bài học kinh
nghiệm có giá trị tham khảo cho Việt Nam nói chung và vùng KTTĐ Bắc Bộ
nói riêng trong định hướng FDI theo hướng PTBV. Đó là: (i) Đổi mới, hoàn
thiện hệ thống luật pháp và kịp thời điều chỉnh chính sách về đầu tư sao cho
phù hợp với mục tiêu, định hướng của đất nước trong từng thời kỳ; (ii) Làm
tốt công tác qui hoạch, kế hoạch thu hút FDI của vùng KTTĐ gắn với chiến
lược phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước theo yêu cầu phát triển bền
vững; (iii) Chủ động, tích cực và nâng cao hiệu quả trong việc phân cấp quản
lý hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài; (iv) Tăng cường công tác kiểm tra,

giám sát hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài đảm bảo mục tiêu phát triển
bền vững vùng KTTĐ; (v) Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng
yêu cầu đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV ở vùng KTTĐ; (vi)
Chủ động, tích cực phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ đáp ứng yêu cầu
PTBV ở vùng KTTĐ; (vii) Phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, có
chất lượng cao ở vùng KTTĐ.
Chương 3
THỰC TRẠNG ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI THEO HƯỚNG
PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG Ở VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM
BẮC BỘ
3.1. Tiềm năng, lợi thế và khó khăn, thách thức đối
với đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển
bền vững ở vùng Kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
3.1.1. Khái quát quá trình hình thành và phát triển vùng kinh tế trọng
điểm Bắc Bộ
Vùng KTTĐ Bắc Bộ được hình thành theo Quyết định số 1018/1997/QĐ-TTg
bao gồm 5 tỉnh, thành phố là: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương và
Hưng Yên nằm trên lãnh thổ đồng bằng sông Hồng và vùng núi Đông Bắc.
Ngày 13 tháng 8 năm 2004, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số
145/2004/QĐ-TTg về phương hướng chủ yếu phát triển kinh tế -xã hội vùng
kinh tế trọng điểm Bắc Bộ đến năm 2010 và tầm nhìn năm 2020. Trong Quyết
định này, quy mô của vùng KTTĐ Bắc Bộ đã được mở rộng thêm 3 tỉnh gồm
Hà Tây, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh. Từ ngày 1/8/2008, sau khi có Nghị quyết của
Quốc hội tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XII về việc mở rộng địa giới hành


12

chính thành phố Hà Nội, bao gồm toàn bộ tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh (Vĩnh
Phúc) và 4 xã thuộc huyện Lương Sơn (Hoà Bình), vùng KTTĐ Bắc Bộ bao

gồm 7 tỉnh, thành phố là: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương, Hưng
Yên, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc (Hà Tây đã được hợp nhất để trở thành một phần
của Thủ đô Hà Nội).
3.1.2. Tiềm năng, lợi thế và khó khăn, thách thức đối với đầu tư trực
tiếp nước ngoài theo hướng PTBV ở vùng KTTĐ Bắc Bộ
3.1.2.1. Tiềm năng, lợi thế đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài theo
hướng PTBV ở vùng KTTĐ Bắc Bộ
Vùng KTTĐ Bắc Bộ có rất nhiều tiềm năng, lợi thế trong thu hút FDI
theo hướng PTBV. Đây là vùng có vị trí địa lý thuận lợi, điều kiện tự nhiên đa
dạng và phong phú; cơ sở hạ tầng kỹ thuật khá đồng bộ; trình độ phát triển cao
hơn nhiều so với các vùng khác trong cả nước; có khả năng rất lớn trong đào
tạo và phát triển nguồn nhân lực. Trong đó, nguồn nhân lực có trình độ được
đánh giá là lợi thế nổi trội, là lợi thế cạnh tranh so với các vùng KTTĐ khác của
cả nước trong việc thu hút FDI.
3.1.2.2. Khó khăn và thách thức đặt ra đối với đầu tư trực tiếp nước
ngoài theo hướng PTBV ở vùng KTTĐ Bắc Bộ
Bên cạnh những tiềm năng và lợi thế, vùng KTTĐ Bắc Bộ cũng đang
phải đối mặt với rất nhiều khó khăn và thách thức đối với FDI nhằm hướng tới
mục tiêu PTBV của vùng. Cụ thể là: Hệ thống cơ chế chính sách chưa phản ánh
một cách đầy đủ và cụ thể về các tính chất và đặc thù của vùng KTTĐ Bắc Bộ;
Sự liên kết, phối hợp vùng còn kém hiệu quả; Chất lượng lao động qua đào tạo
nghề vẫn ở mức thấp, chưa xứng đáng với tiềm năng, lợi thế của vùng về số
lượng nguồn lao động; Mật độ dân cư cao, bình quân đất nông nghiệp theo đầu
người thấp gây khó khăn cho việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông
nghiệp; Ô nhiễm môi trường, nhất là ô nhiễm nguồn nước do chất thải công
nghiệp và do quá trình đô thị hóa ngày càng tăng và đã đến mức báo động. Đây
chính là thách thức lớn đối với vùng KTTĐ Bắc Bộ giữa một bên là tiếp tục đẩy
nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, mở rộng qui mô phát triển công nghiệp với
một bên là mục tiêu PTBV về môi trường.
3.2. Thực trạng đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển

bền vững ở vùng Kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
3.2.1. Khái quát tình hình thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài ở vùng
kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
3.2.1.1. Về số lượng, vốn đăng ký và qui mô dự án FDI


13

- Về số lượng dự án FDI: Lũy kế từ 1/1/2003 đến 20/7/2012, vùng
KTTĐ Bắc Bộ có 3.239 dự án FDI còn hiệu lực. Nếu so sánh với các vùng
KTTĐ khác, giai đoạn 2003-7/2012, vùng KTTĐ Bắc Bộ thu hút được nhiều
gấp 8,8 lần số dự án FDI vào vùng KTTĐ miền Trung (364 dự án) và chỉ bằng
½ số dự án FDI vào vùng KTTĐ phía Nam (6.245 dự án).
- Về vốn FDI đăng ký và vốn FDI thực hiện: Trong giai đoạn 20032011, vùng KTTĐ Bắc Bộ thu hút được 34.620 triệu USD vốn FDI. Tính
chung cho cả giai đoạn 2003-2011, số vốn FDI thực hiện giải ngân ở vùng là
11,5 triệu USD, đạt 33.3% so với vốn FDI đăng ký trong cùng giai đoạn, trung
bình đạt mức 1,3 triệu USD/năm.
- Về qui mô dự án FDI: Qui mô các dự án FDI vào vùng KTTĐ Bắc Bộ
giai đoạn 2003-7/2012 chủ yếu là qui mô vừa và nhỏ với mức bình quân là 11
triệu USD/dự án (vùng KTTĐ phía Nam là 12 triệu USD/dự án và vùng
KTTĐ miền Trung là 29 triệu USD/dự án).
3.2.1.2. Về cơ cấu vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
- Về cơ cấu FDI phân theo ngành, lĩnh vực
Trong giai đoạn từ 2003 đến tháng 7/2012, cơ cấu FDI theo ngành tại
vùng KTTĐ Bắc Bộ tập trung chủ yếu vào lĩnh vực công nghiệp và xây dựng,
chiếm tới 58,22% tổng số dự án, 62,14% tổng số vốn đăng ký đầu tư vào vùng.
Lĩnh vực dịch vụ thu hút được 1.332 dự án FDI, chiếm 41,12% tổng số dự án,
chiếm 37,57% tổng số vốn đăng ký đầu tư. Lĩnh vực nông - lâm - thủy sản chỉ
chiếm 0,64% tổng số dự án và chiếm 0,28% tổng vốn đăng ký.
- Về cơ cấu FDI phân theo hình thức đầu tư

Giai đoạn 2003-7/2012, FDI ở vùng KTTĐ Bắc Bộ chủ yếu được thực
hiện theo hình thức 100% vốn nước ngoài với 2.537 dự án, chiếm 78,33% tổng
số dự án và chiếm 64,63% tổng vốn đăng ký đầu tư. Hình thức liên doanh có
573 dự án, chiếm 17,69% tổng số dự án và chiếm 18,89% tổng vốn đăng ký
đầu tư. Số còn lại thuộc các hình thức khác như Hợp đồng hợp tác kinh doanh
(2 dự án), Hợp đồng BOT, BT, BTO (48 dự án), Công ty cổ phần (78 dự án)
và Công ty mẹ - con (01 dự án).
- Về cơ cấu FDI phân theo đối tác đầu tư
Giai đoạn 2003-7/2012, đã có 62 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án FDI
tại vùng KTTĐ Bắc Bộ. Trong đó, các nước Châu Á có 2.584 dự án, lần lượt
chiếm 79,77% và 69,12% tổng số dự án và tổng số vốn đầu tư đăng ký vào
vùng. Trong số 12 quốc gia và vùng lãnh thổ có tổng số vốn đăng ký trên 1 tỷ
USD, có hai quốc gia đại diện cho các nước Châu Âu là Hà Lan (xếp thứ 5) và


14

Luxembourg (xếp thứ 9); Hoa Kỳ đại diện cho các nước đến từ Châu Mỹ (xếp
thứ 8) về tổng vốn đăng ký.
- Về cơ cấu FDI phân theo địa bàn đầu tư
Đầu tư trực tiếp nước ngoài ở vùng KTTĐ Bắc Bộ tập trung nhiều nhất
tại Hà Nội với 1.991 dự án, chiếm 61,46% tổng số dự án và chiếm 41,89%
tổng vốn đăng ký. Quảng Ninh là tỉnh thu hút được ít dự án nhất, với số dự án
rất khiêm tốn, chỉ có 96 dự án, chiếm 0,29% tổng số dự án vào vùng và cũng
chỉ chiếm 11,43% tổng số vốn đăng ký đầu tư.
3.2.2. Thực trạng đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển
bền vững vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ giai đoạn từ 2003 đến nay
3.2.2.1. Thực trạng đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển
bền vững về kinh tế vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
- Đóng góp của khu vực FDI vào tăng trưởng kinh tế của vùng KTTĐ

Bắc Bộ: Tỷ lệ đóng góp của khu vực này vào tăng trưởng kinh tế của vùng
KTTĐ Bắc Bộ giai đoạn từ 2006-2011 liên tục tăng qua các năm và khá ổn
định. Tính chung cho cả giai đoạn, GDP của khu vực FDI chiếm bình quân là
17,38% so với GDP của vùng.
- Đóng góp của khu vực FDI vào tổng vốn đầu tư xã hội của vùng
KTTĐ Bắc Bộ: Vốn đóng góp của khu vực FDI vào tổng đầu tư xã hội của
vùng KTTĐ Bắc Bộ có xu hướng tăng dần qua các năm và chiếm tỷ lệ đáng
kể trong tổng vốn đầu tư xã hội của vùng. Trong giai đoạn 2003-2010, vốn
FDI luôn giữ ổn định ở mức đóng góp bình quân là khoảng 12% so với tổng
vốn đầu tư xã hội của vùng. Kết quả này cho thấy, tỷ lệ đóng góp của khu vực
vốn trong nước vào tổng vốn đầu tư xã hội ở vùng KTTĐ Bắc Bộ khá cao,
chiếm khoảng 86,83%.
- Đóng góp của khu vực FDI vào ngân sách địa phương vùng KTTĐ
Bắc Bộ: Trong những năm qua, khu vực FDI đã có những đóng góp đáng kể
cho ngân sách địa phương vùng KTTĐ Bắc Bộ. Tính chung cho cả giai đoạn
2003-2010, tỷ lệ nộp ngân sách của khu vực FDI so với tổng thu ngân sách
của vùng là 15,4%/năm.
- Đóng góp của khu vực FDI vào xuất khẩu của vùng KTTĐ Bắc Bộ:
Đầu tư trực tiếp nước ngoài ở vùng KTTĐ Bắc Bộ có tác động tích cực đến
hoạt động xuất khẩu của vùng. Nhìn chung trong giai đoạn 2003-2011, tỷ lệ
giá trị xuất khẩu/vốn FDI thực hiện luôn gia tăng ở hầu hết các tỉnh, thành phố
trong vùng.
- Đóng góp của khu vực FDI vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế của vùng
KTTĐ Bắc Bộ


15

+ Trong những năm qua, khu vực FDI đã đóng góp đáng kể vào quá
trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành ở vùng KTTĐ Bắc Bộ theo hướng tăng

tỷ trọng GTSX ngành công nghiệp. Tỷ trọng GTSXCN của khu vực FDI ngày
càng tăng và chiếm 40,62% so với GTSXCN vùng KTTĐ Bắc Bộ năm 2006.
Con số này lần lượt là 42,69% (năm 2007); 44,24% (năm 2008); 43,36% (năm
2009); 49,11% (năm 2010) và 57,38% (năm 2011). So với GTSX chung của
vùng KTTĐ Bắc Bộ, GTSXCN của khu vực FDI chiếm 23,9% (năm 2003);
28,08% (năm 2008) và đạt tỷ lệ cao nhất là 40,18% (năm 2011).
+ FDI góp phần chuyển dịch cơ cấu thành phần ở vùng KTTĐ Bắc Bộ:
Cơ cấu GTSXCN ở vùng KTTĐ Bắc Bộ trong giai đoạn 2006-2011 đã có sự
dịch chuyển theo hướng tăng tỷ trọng GTSXCN khu vực FDI. GTSXCN của
khu vực FDI luôn chiếm tỷ trọng cao hơn so với khu vực DNNN và doanh
nghiệp tư nhân ở vùng.
3.2.2.2. Thực trạng đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng PTBV về xã
hội vùng KTTĐ Bắc Bộ
- Về khả năng tạo việc làm và góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao
động của vùng KTTĐ Bắc Bộ theo hướng CNH
+ Về khả năng tạo việc làm của khu vực FDI: Khu vực FDI của vùng
KTTĐ Bắc Bộ đã không ngừng tạo việc làm cho người lao động qua các năm.
Tính chung cả giai đoạn 2003-2010, khu vực FDI của vùng KTTĐ Bắc Bộ có
2.047.044 lao động đang làm việc, trung bình là 255.880 lao động/năm. Tốc
độ tăng số lao động đang làm việc trong khu vực FDI bình quân trong giai
đoạn này là 24%/năm.
+ Đóng góp của khu vực FDI trong việc thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao
động: Trong tổng số lao động hiện đang làm việc trong khu vực FDI, lao động
công nghiệp tăng rất nhanh và chiếm tỷ trọng rất cao. Nếu như năm 2003, lao
động công nghiệp trong khu vực FDI của vùng KTTĐ Bắc Bộ là 78.222
người, chiếm 77,26% trong tổng số lao động đang làm việc trong khu vực FDI
thì đến năm 2006, các con số tương ứng là 185.623 người và chiếm tỷ lệ
89,92%; năm 2010 là 354.138 người, chiếm tỷ lệ 79,86%.
- Về nâng cao chất lượng nguồn lao động trong các doanh nghiệp FDI
ở vùng KTTĐ Bắc Bộ

+ Về tiền lương và thu nhập của người lao động:
Tiền lương bình quân và thu nhập bình quân của người lao động trong
khu vực FDI mặc dù có được cải thiện trong những năm qua, song vẫn thấp
hơn so với mức thu nhập của người lao động trong DNNN và công ty cổ phần.


16

Ngoài ra, có sự chênh lệch khá rõ về tiền lương của lao động trong các doanh
nghiệp có vốn FDI với DNTN; giữa các vị trí công việc, giữa lao động quản lý
với lao động chưa qua đào tạo trong cùng loại hình doanh nghiệp có vốn FDI.
+ Về điều kiện làm việc của người lao động
Hiện tượng làm việc tăng ca, tăng giờ diễn ra ở hầu hết các doanh
nghiệp có vốn FDI nói chung và các doanh nghiệp có vốn FDI ở vùng KTTĐ
Bắc Bộ nói riêng, nhất là trong các doanh nghiệp dệt may, da giày, chế biến
thủy hải sản, sản xuất công nghiệp. Nhiều doanh nghiệp có vốn FDI chưa thực
hiện tốt các qui định về việc chấp hành an toàn vệ sinh, bảo hộ lao động.
+ Về đời sống vật chất và tinh thần của người lao động
Mặc dù trong những năm gần đây, mức tiền lương và thu nhập của
người lao động trong các doanh nghiệp có vốn FDI đã tăng lên đáng kể, song
vẫn thấp hơn so với các loại hình doanh nghiệp khác. Với mức thu nhập thấp
và cường độ làm việc cao như vậy, đời sống tinh thần của người lao động
trong các doanh nghiệp FDI rất nghèo nàn và thiếu thốn. Họ không có thời
gian nghỉ ngơi, vui chơi giải trí và tham gia vào các hoạt động xã hội khác.
+ Đào tạo, nâng cao trình độ tay nghề cho người lao động
Nhiều lao động sau khi được tuyển dụng vào làm việc trong các doanh
nghiệp có vốn FDI đã được đào tạo bổ sung, có điều kiện tiếp cận, học hỏi và
tiếp thu kỹ thuật mới, công nghệ mới, cách thức điều hành doanh nghiệp và
tác phong làm việc công nghiệp, từng bước góp phần nâng cao trình độ
chuyên môn, nghiệp vụ.

- Về ảnh hưởng của đầu tư trực tiếp nước ngoài đến tình hình an ninh
trật tự ở vùng KTTĐ Bắc Bộ
+ Nhiều doanh nghiệp có vốn FDI thực hiện chưa tốt pháp luật lao
động, không đảm bảo quyền lợi cho người lao động làm nảy sinh những xung
đột xã hội, là nguyên nhân của hàng loạt các cuộc đình công, lãn công
+ Xuất hiện hiện tượng vi phạm qui chế xuất nhập cảnh của lao động
nước ngoài với nhiều hình thức như: nhập cảnh trái phép, hoạt động trái mục
đích nhập cảnh, tạm trú quá hạn, khai không đúng sự thật để được cấp thị
thực,... làm mất ổn định tình hình an ninh trật tự tại địa phương.
3.2.2.3. Thực trạng đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển
bền vững về môi trường vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
- Về tình hình thực hiện pháp luật BVMT: Trong số các doanh nghiệp có
vốn FDI trên địa bàn tỉnh, các doanh nghiệp của Nhật Bản thường thực hiện
tốt hơn công tác BVMT. Đa số những doanh nghiệp có vốn FDI vi phạm pháp


17

luật BVMT là doanh nghiệp có qui mô vừa và nhỏ của Đài Loan, Hàn Quốc
và Trung Quốc. Năm 2011, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Vĩnh Phúc đã
tiến hành thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp có vốn FDI và đã phát hiện 14
doanh nghiệp có hành vi vi phạm pháp luật BVMT. Cơ quan chức năng đã xử
phạt và đề xuất mức xử phạt với số tiền là 528,75 triệu đồng.
- Về tình hình đầu tư cho BVMT của các doanh nghiệp có vốn FDI:
Phần lớn các doanh nghiệp có vốn FDI trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc đã chủ
động áp dụng các biện pháp xử lý chất thải trước khi thải ra môi trường và đầu
tư đổi mới công nghệ trong sản xuất, công nghệ xử lý chất thải nhằm giảm
thiểu ô nhiễm môi trường như: Công ty HONDA Việt Nam, Công ty
TOYOTA Việt Nam, Công ty TNHH EXEDY Việt Nam, Công ty TNHH
MEISEI Việt Nam (Vĩnh Phúc),....

- Về trình độ công nghệ sử dụng trong các dự án FDI: Trình độ công
nghệ được sử dụng trong các dự án FDI cũng rất khác nhau trong những
ngành, nghề khác nhau. Mức độ tiên tiến của công nghệ của lĩnh vực chế biến
nông, lâm sản, thực phẩm thuộc công nghệ lạc hậu; 5 lĩnh vực còn lại (cơ khí;
sản xuất vật liệu xây dựng; điện, điện tử; dệt may, da giầy, giấy; lĩnh vực
khác), trình độ công nghệ đều chỉ đạt mức trung bình.
- Về ảnh hưởng tiêu cực của khu vực FDI đến PTBV đến môi trường ở
vùng KTTĐ Bắc Bộ: Ở vùng KTTĐ Bắc Bộ, các vụ vi phạm pháp luật BVMT
của khu vực FDI gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất
có thể kể đến như: Nước thải có chất độc hại của Công ty sản xuất phanh
Nissan Việt Nam, khu công nghiệp Khai Quang và Công ty cổ phần Prime Yên
Bình; Nguồn nước thải chưa qua xử lý với hàm lượng Chrome 6 - một chất độc
nhất trong số các kim loại (cùng với Asen và Thủy ngân) của Công ty Cổ phần
công nghiệp Tungkuang (tại Hải Dương); Khói bụi, khí thải của Công ty
Ximăng Chinfon trong một sự cố xảy ra vào cuối năm 2010 tại Hải Phòng.
3.3. Đánh giá chung về đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát
triển bền vững vùng Kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
3.3.1. Những kết quả đạt được
- Về lĩnh vực kinh tế: (i) Cơ cấu đầu tư FDI phù hợp với chủ trương
chuyển dịch cơ cấu kinh tế chung của cả nước theo hướng tăng tỷ trọng ngành
công nghiệp và dịch vụ; (ii) Cơ cấu đầu tư FDI theo đối tác đầu tư cũng có
những chuyển biến tích cực với sự xuất hiện ngày càng nhiều quốc gia trên thế
giới đến đầu tư tại vùng, trong đó có không ít những nhà ĐTNN có tiềm lực cả
về tài chính và công nghệ; (iii) Đầu tư trực tiếp nước ngoài ở vùng KTTĐ Bắc
Bộ đã góp phần bổ sung vốn cho tổng đầu tư xã hội, góp phần quan trọng vào
xuất khẩu, góp phần tăng thu ngân sách địa phương vùng KTTĐ Bắc Bộ.


18

- Về lĩnh vực xã hội: (i) Khu vực FDI đã góp phần tạo việc làm cho vùng
KTTĐ Bắc Bộ, có tác động mạnh mẽ đến chuyển dịch cơ cấu lao động theo
hướng CNH, HĐH; (ii) Một số doanh nghiệp Việt Nam sản xuất các sản phẩm
hỗ trợ, thực hiện các hoạt động phân phối sản phẩm hỗ trợ cũng được hình
thành; (iii) Cách thức quản lý hiện đại của một số doanh nghiệp FDI như công
ty Honda, Toyota, Ford,... có tác dụng rõ rệt trong việc chuyển tải cách quản
lý tiến bộ cho lao động Việt Nam.
- Về lĩnh vực môi trường: Đa số các doanh nghiệp FDI ở vùng KTTĐ
Bắc Bộ đã có ý thức chấp hành tốt pháp luật BVMT; nhiều doanh nghiệp đã
chủ động đầu tư kinh phí cho công tác BVMT, nhằm làm hạn chế ảnh hưởng
tiêu cực đến môi trường.
3.3.2. Những hạn chế của FDI theo hướng phát triển bền vững vùng
kinh tế trọng điểm và nguyên nhân
3.3.2.1. Những hạn chế
- Về lĩnh vực kinh tế: (i) Cơ cấu đầu tư theo ngành của khu vực FDI còn
mất cân đối, chưa phù hợp với chủ trương khuyến khích và ưu đãi phát triển
ngành, lĩnh vực; (ii) Đóng góp của FDI ở vùng KTTĐ Bắc Bộ vào tăng trưởng
kinh tế còn chưa tương xứng với tiềm năng. Công nghệ sử dụng trong các
doanh nghiệp FDI ở vùng KTTĐ Bắc Bộ còn ở mức trung bình và thấp, cá biệt
có trường hợp sử dụng công nghệ lạc hậu; (iii) Có hiện tượng chuyển giá, trốn
thuế ở các doanh nghiệp FDI ở vùng KTTĐ Bắc Bộ gây thất thu ngân sách nhà
nước, gây khó khăn cho công tác quản lý thuế ở các doanh nghiệp FDI.
- Về lĩnh vực xã hội: (i) Việc làm tạo ra của khu vực FDI ở vùng KTTĐ
Bắc Bộ còn chưa tương xứng; (ii) Thu nhập bình quân hàng tháng của người
lao động không tương xứng với thời gian và cường độ lao động; (iii) Đời sống
vật chất và tinh thần của người lao động còn thiếu thốn, chất lượng cuộc sống
kém; (iv) Tranh chấp lao động và đình công có xu hướng ngày càng gia tăng,
ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội ở vùng.
- Về lĩnh vực môi trường: (i) Công tác BVMT trong các doanh nghiệp có
vốn FDI ở vùng KTTĐ Bắc Bộ chưa được các chủ đầu tư quan tâm một cách

thỏa đáng; (ii) Hiện tượng vi phạm pháp luật BVMT là khá phổ biến tại hầu
hết các tỉnh, thành phố trong vùng; (iii) Một số nhà ĐTNN tỏ ra xem thường
sức khỏe con người và môi trường sống của Việt Nam, nhiều lần vi phạm
pháp luật BVMT, gây hậu quả nghiêm trọng đến môi trường sống của người
dân, bất chấp sự kiểm tra, cảnh báo, xử phạt của các cấp chính quyền ở vùng
KTTĐ Bắc Bộ.


19

3.3.2.2. Nguyên nhân của những hạn chế
Một là, hệ thống luật pháp và các chính sách liên quan đến đầu tư trực
tiếp nước ngoài còn chồng chéo, thiếu tính đồng bộ và nhất quán; Hai là, công
tác qui hoạch của vùng KTTĐ Bắc Bộ còn nhiều hạn chế, chưa thực sự hiệu
quả gắn với yêu cầu phát triển bền vững của vùng, chưa xây dựng được chiến
lược thu hút FDI theo hướng PTBV; Ba là, công tác quản lý Nhà nước về đầu
tư trực tiếp nước ngoài còn bất cập; Bốn là, chất lượng nguồn nhân lực của
vùng KTTĐ Bắc Bộ còn hạn chế; cơ cấu lao động theo ngành còn nhiều bất
hợp lý; Năm là, kết cấu hạ tầng kỹ thuật của vùng KTTĐ Bắc Bộ còn nhiều
hạn chế, yếu kém; Sáu là, các ngành công nghiệp hỗ trợ ở vùng KTTĐ Bắc
Bộ còn chưa phát triển đảm bảo cho FDI theo hướng PTBV.
Chương 4
ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM THÚC ĐẨY
ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI THEO HƯỚNG
PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG Ở VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM
BẮC BỘ
4.1. Định hướng đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển
bền vững ở vùng Kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
4.1.1. Cơ sở hình thành định hướng đầu tư trực tiếp nước ngoài theo
hướng phát triển bền vững ở vùng KTTĐ Bắc Bộ

4.1.1.1. Bối cảnh trong nước và quốc tế có ảnh hưởng đến đầu tư trực tiếp
nước ngoài theo hướng phát triển bền vững ở vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
Trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo, tình hình đất nước và
bối cảnh quốc tạo ra cho nước ta nói chung và vùng KTTĐ Bắc Bộ nói riêng
những thuận lợi và cơ hội to lớn cùng những khó khăn và thách thức gay gắt
trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ độc lập,
chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ trong thời kỳ chiến lược tới. Bối
cảnh đó cũng đặt ra những thách thức cho Việt Nam và vùng KTTĐ Bắc Bộ
trong việc định hướng thu hút và quản lý hoạt động FDI nhằm đảm bảo mục
tiêu phát triển bền vững.
4.1.1.2. Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội vùng KTTĐ Bắc Bộ giai
đoạn 2011 - 2020
Các chỉ tiêu về kinh tế, xã hội và môi trường của vùng KTTĐ Bắc Bộ
giai đoạn 2011-2020 được xác định căn cứ vào Quyết định số 145/QĐ-TTg
ngày 13 tháng 8 năm 2004 về Phương hướng chủ yếu phát triển kinh tế - xã


20

hội vùng KTTĐ Bắc Bộ đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020. Đây chính
là cơ sở cho việc hình thành định hướng FDI theo hướng PTBV ở vùng KTTĐ
Bắc Bộ đến năm 2020.
4.1.2. Định hướng đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng phát triển
bền vững ở vùng KTTĐ Bắc Bộ đến năm 2020
Một là, cần đổi mới tư duy về thu hút FDI vào vùng KTTĐ Bắc Bộ theo
hướng chú trọng đến chất lượng của dòng vốn FDI; Hai là, tăng cường phối
hợp xây dựng chiến lược thu hút và sử dụng có hiệu quả dòng vốn FDI; Ba là,
định hướng thu hút vốn FDI từ những nước có công nghệ nguồn như Mỹ,
châu Âu và Nhật Bản vào vùng KTTĐ Bắc Bộ, để có thể đi tắt đón đầu trong
một số lĩnh vực công nghệ; Bốn là, các doanh nghiệp trong vùng cần tận dụng

những lợi ích lan tỏa từ việc thu hút đầu tư của các công ty đa quốc gia và các
tập đoàn kinh tế lớn, bằng cách xây dựng chiến lược phát triển để từng bước
tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu của các công ty này trên thị trường thế
giới; Năm là, hướng dòng vốn FDI trong vùng vào những ngành, lĩnh vực mà
vùng có nhiều tiềm năng và lợi thế phát triển như ngành công nghiệp, dịch vụ,
thương mại; Sáu là, phối kết hợp một cách chặt chẽ và nhịp nhàng hơn giữa
các cơ quan xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại và xúc tiến du lịch của Chính
phủ với các tổ chức của địa phương trong vùng.
4.2. Giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh đầu tư trực tiếp nước
ngoài theo hướng phát triển bền vững ở vùng Kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
đến năm 2020
4.2.1. Nhóm các giải pháp từ phía Nhà nước trung ương
4.2.1.1. Giải pháp tiếp tục đổi mới, hoàn thiện hệ thống pháp luật và
chính sách liên quan đến hoạt động FDI theo hướng PTBV
Một là, hoàn thiện cơ chế quản lý và hệ thống pháp luật, chính sách cho
phù hợp những cam kết với WTO; Hai là, hoàn thiện các văn bản pháp luật,
hướng dẫn thực hiện Luật đầu tư ban hành năm 2005; Ba là, kiện toàn bộ máy
và nâng cao năng lực của công chức đủ khả năng thực thi luật pháp và hệ
thống chính sách khuyến khích đầu tư một cách hữu hiệu.
4.2.1.2. Xây dựng chiến lược FDI và qui hoạch thu hút FDI cho cả nước
đảm bảo theo hướng PTBV
Chiến lược và quy hoạch FDI phải đặt trong quy hoạch tổng thể các
nguồn lực cả nước, gắn kết với các nguồn lực trong nước và nước ngoài khác
để phát huy sức mạnh tổng hợp, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong
bối cảnh hội nhập và cạnh tranh quốc tế sâu rộng. Quy hoạch FDI phải cụ thể
hoá các chiến lược liên quan theo ngành, vùng lãnh thổ, phù hợp với các quy


21

hoạch ngành và sản phẩm chủ yếu, cũng như các cam kết quốc tế và đòi hỏi
của các nhà đầu tư.
Trên cơ sở quy hoạch FDI, cần xây dựng Danh mục quốc gia thu hút
FDI với các dự án theo ngành, lĩnh vực quan trọng cùng các thông số kỹ thuật
cụ thể để cung cấp những thông tin cơ bản cho các nhà đầu tư quan tâm; trong
đó chú trọng những dự án cần ưu tiên áp dụng hình thức liên doanh.
4.2.1.3. Nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt
động đầu tư trực tiếp nước ngoài
Một là, đổi mới tổ chức bộ máy quản lý nhà nước theo hướng gọn nhẹ;
Hai là, tiến hành tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện phân cấp quản lý Nhà
nước nói chung và đối với hoạt động ĐTNN nói riêng; Ba là, đầu tư kinh phí
bổ sung và nâng cấp các cơ sở vật chất cho các bộ, ban, ngành, chính quyền
địa phương đáp ứng yêu cầu hoạt động quản lý đầu tư; Bốn là, tăng cường đầu
tư cho đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước.
4.2.2. Nhóm các giải pháp từ phía chính quyền địa phương trong
vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
4.2.2.1. Giải pháp nâng cao chất lượng quy hoạch không gian phát triển
kinh tế vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ theo hướng phát triển bền vững
Một là, thay đổi nhận thức, phương pháp, lập quy hoạch không gian phát
triển kinh tế, xã hội vùng KTTĐ Bắc Bộ; Hai là, xây dựng quy hoạch không
gian phát triển kinh tế - xã hội ở vùng KTTĐ Bắc Bộ; Ba là, đầu tư kinh phí
phù hợp cho các viện nghiên cứu có năng lực chuyên môn, chức năng lập quy
hoạch phát triển kinh tế - xã hội; Bốn là, xem xét, đánh giá, lựa chọn các quy
hoạch không gian phát triển kinh tế - xã hội và các loại quy hoạch chuyên
ngành khác của vùng KTTĐ Bắc Bộ.
4.2.2.2. Giải pháp thu hút FDI vào vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ gắn
với mục tiêu phát triển bền vững
Một là, nhận thức rõ ràng, thống nhất những tác động tích cực và tiêu
cực của FDI đến nền kinh tế; Hai là, ban hành và thực hiện các chính sách
khuyến khích đầu tư hợp lý, đạt hiệu quả kinh tế xã hội; Ba là, vận dụng linh

hoạt các chính sách khuyến khích đầu tư để hướng các nhà ĐTNN vào các
ngành kinh tế trọng điểm của vùng; Bốn là, tăng cường đổi mới công tác xúc
tiến đầu tư.
4.2.2.3. Giải pháp phối hợp giữa các bộ, ngành với các địa phương
trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
Một là, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải chủ động phối
hợp với các bộ, ngành có liên quan và các địa phương trong vùng; Hai là, kịp
thời bổ sung, thay đổi quy hoạch để thích ứng với điều kiện mới; Ba là, các


22

tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong vùng lập quy hoạch không gian
phát triển kinh tế - xã hội và các loại quy hoạch khác của địa phương mình;
Bốn là, kiện toàn ban chỉ đạo điều phối phát triển vùng KTTĐ theo hướng
gọn nhẹ.
4.2.2.4. Giải pháp tăng cường quản lý các doanh nghiệp FDI đang hoạt
động ở vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
Một là, tăng cường thông tin để các nhà ĐTNN có điều kiện tiếp cận,
cập nhật những chủ trương, chính sách hiện hành của nước ta; Hai là, tổ chức
cơ quan quản lý liên ngành thay vì Ban quản lý dự án ĐTNN như hiện nay;
Ba là, rà soát và bổ sung các chính sách, qui định hiện hành, cơ chế quản lý
các doanh nghiệp FDI đang hoạt động trong vùng để tạo ra một hệ thống
chính sách đồng bộ, phù hợp với sự vận động phát triển của các doanh nghiệp
trong vùng, với cơ chế quản lý chung của cả nước và phù hợp với thông lệ
quốc tế; Bốn là, khuyến khích và có chính sách hỗ trợ hợp lý cho các doanh
nghiệp FDI, tạo điều kiện cho các tổ chức chính trị, xã hội hoạt động trong các
doanh nghiệp, nhằm tập hợp động viên công nhân viên chức thực hiện tốt các
cam kết trong HĐLĐ; xây dựng mối quan hệ đồng thuận, hợp tác gắn bó lâu
dài giữa người lao động với chủ doanh nghiệp.

4.2.2.5. Giải pháp về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng kinh tế
trọng điểm Bắc Bộ đáp ứng yêu cầu FDI theo hướng PTBV
Một là, xây dựng quy hoạch phát triển nguồn nhân lực theo hướng tăng
cường sự liên kết của các tỉnh trong vùng KTTĐ Bắc Bộ gắn với yêu cầu,
mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của vùng; Hai là, xây dựng
khung chính sách phát triển nguồn nhân lực ở vùng kinh tế trọng điểm Bắc
Bộ; Ba là, tăng cường đầu tư cho giáo dục - đào tạo ở tất cả các cấp, các bậc
học đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về số lượng và chất lượng nguồn nhân
lực, đáp ứng yêu cầu của các nhà ĐTNN.
4.2.2.6. Giải pháp phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ
Một là, thúc đẩy và tạo môi trường cho các doanh nghiệp trong vùng
tham gia vào phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ; Hai là, khuyến khích
nguồn vốn ĐTNN vào các ngành công nghiệp hỗ trợ nhất là ở những ngành,
những lĩnh vực mà vùng chưa có điều kiện và khả năng thực hiện; Ba là, tăng
cường kiên kết giữa các doanh nghiệp trong phát triển công nghiệp hỗ trợ;
Bốn là, phát triển nguồn nhân lực cho các ngành công nghiệp hỗ trợ.
4.2.2.7. Giải pháp xây dựng, nâng cấp kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội
theo hướng hiện đại, tạo sức hút đối với các nhà đầu tư nước ngoài
Một là, tập trung mọi nguồn lực vốn đầu tư để xây dựng được hệ thống
hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, có khả năng liên kết các địa phương trong vùng và


23

vùng KTTĐ với các địa phương khác trong cả nước, đảm bảo việc lưu thông
thuận tiện với thế giới và khu vực; Hai là, chú trọng gia tăng thêm các nguồn
vốn đầu tư theo phương thức công tư kết hợp (PPP), sử dụng thêm các nguồn
lực tại chỗ để đẩy nhanh mức độ đồng bộ hóa, hiện đại hóa hệ thống hạ tầng
kỹ thuật; Ba là, phối hợp xây dựng và nâng cao chất lượng kết cấu giao thông
đường bộ; Bốn là, quan tâm một cách toàn diện đến hệ thống trường học, bệnh

viện, trạm y tế, các trung tâm văn hoá, khu vui chơi giải trí, các công trình văn
hoá du lịch, các khu dân cư, khu đô thị... tạo điều kiện thu hút đối với các nhà
đầu tư nước ngoài, nhất là khi họ có ý định làm ăn lâu dài tại các địa phương
trong vùng.