Bài giảng thiết bị đo giáng thuỷ

Bài 6: THIẾT BỊ ĐO GIÁNG THUỶ


1 Khái quát về giáng thuỷ và đơn vị đo
Giáng thuỷ là hiện tượng các hạt nước (lỏng hay rắn) rơi từ các đám mây
xuống tới mặt đất.
Giáng thuỷ được phân thành hai loại:
- Giáng thuỷ lỏng bao gồm: mưa, mưa phùn và mưa rào;
- Giáng thuỷ rắn bao gồm: mưa tuyết và mưa đá.
Đơn vị đo
Tổng lượng giáng thuỷ được xác định bằng bề dày của lớp nước thu được
do giáng thuỷ trên mặt nằm ngang (mm)


2 Các thiết bị đo giáng thuỷ
Vũ lượng kế (thùng đo mưa)
Vũ lượng kế là dụng cụ đo tổng lượng giáng thuỷ trong
khoảng thời gian giữa hai kì quan trắc.
Cấu tạo:
+ Thùng hứng giáng thuỷ có dạng hình trụ, cao
40cm, diện tích miệng hứng là 200cm2.
+ Ống đo giáng thuỷ bằng thuỷ tinh, trên đó khắc 100
vạch chia độ. Mỗi vạch chia tương ứng với dung tích
2cm3 và ứng với bề dày của lớp giáng thuỷ 0,1mm.

thùng hứng giáng thuỷ bằng kim loại (1); nắp đậy
(6); ống đo bằng thuỷ tinh (5). vách ngăn hình
phễu (2). lỗ thủng nhỏ (3). vòi (4)


2 Các thiết bị đo giáng thuỷ

Vũ lượng kế (thùng đo mưa)
+ Vòng bảo vệ gồm 16 cánh được uốn cong: ngăn cản tuyết và những hạt mưa
không bị cuốn vào thùng khi có gió


2 Các thiết bị đo giáng thuỷ
Vũ lượng kế (thùng đo mưa)
Nguyên tắc hoạt động của vũ lượng kế
Hứng trực tiếp lượng giáng thủy và ngăn sự bốc hơi


2 Các thiết bị đo giáng thuỷ
Vũ lượng kế (thùng đo mưa)
Cách sử dụng và trình tự quan trắc
Thùng hứng giáng thuỷ được đặt trên cột gỗ hoặc giá sắt trong vườn khí
tượng.
Miệng thùng ở vị trí ngang bằng và cao hơn mặt đất 1,5m.
Hàng ngày vào các kì quan trắc 7 và 19 giờ hoặc sau những đợt giáng
thuỷ vào ban ngày,
Trường hợp lượng nước lớn hơn 10,0mm thì phải đo nhiều lần rồi cộng
kết quả của tất cả các lần đo lại.
Trường hợp trong thùng có giáng thuỷ rắn thì phải chờ cho giáng thuỷ rắn
tan hết thành nước rồi mới đo.


2 Các thiết bị đo giáng thuỷ
Vũ lượng kế (thùng đo mưa)
Các nguồn sai số
- Do ảnh hưởng của gió, miệng thùng hứng bị biến dạng nên hiệu quả
hứng giáng thuỷ của nó bị thay đổi;

- Do sự dính ướt của các vách bên trong thùng hứng và ống đo;
Do bốc hơi;
- Do sự bắn toé của giọt mưa.
- Hao hụt do tuyết.


3 Vũ lượng kí
1 Vũ lượng kí xy-phông
Vũ lượng kí là dụng cụ dùng để ghi lại sự biến thiên của lượng giáng thuỷ theo
thời gian, qua đường ghi đó ta có thể xác định được:
- Thời gian có giáng thuỷ;
- Cường độ của giáng thuỷ;
- Tổng lượng giáng thuỷ trong một khoảng thời gian
nào đó.


3 Vũ lượng kí
1 Vũ lượng kí xy-phông
Cấu tạo
- Bộ hứng giáng thuỷ (1)
- Bộ phận dẫn giáng thủy vào thùng
kiểm tra (2,3,4,5,6,7,9,10,11)
- Bộ phận tháo nước bắt buộc
(12,13,14,15,16,17,19)
- Bộ phận tự ghi gồm có: trụ đồng hồ (18), trên đó có các giản
đồ và ngòi bút tự ghi.
* ống đo lượng giáng thuỷ của vũ lượng kí làm bằng thuỷ tinh, trên đó khắc
100 vạch chia, mỗi vạch chia tương ứng với dung tích nước là 5cm 3, tương
đương với lượng giáng thuỷ 0,1mm

3 Vũ lượng kí
1 Vũ lượng kí xy-phông
Nguyên tắc hoạt động
khi có giáng thủy từ miệng thùng xuống ống dẫn vào bình phao, làm phao có
xu hướng dịch chuyển đi lên, đồng thời làm cho cần kim mang ngòi bút vạch
trên giản đồ một đường cong đi lên.
khi lượng mưa trong bình phao tương ứng với đỉnh của ống xyfong ,và ngòi bút
trên giản đồ chỉ diểm mười thi quá trình tháo nước bắt đầu diễn ra,
Lượng nước qua bình phao sẽ được chuyển qua ống xyfong sang thùng
kiểm tra ,khi đó phao có xu hướng đo xuống
Tương ứng ngòi bút vạch một đường thẳng đứng đi xuống từ điểm 10 về
điểm 0 và nếu tiếp tục có mưa quá trình lặp lại như trên .


3 Vũ lượng kí
1 Vũ lượng kí xy-phông
Cách sử dụng
Vũ lượng kí xy-phông được trong vườn khí tượng.
Miệng thùng được đặt ngang và ở độ cao 1,5m trên mặt đất.


3 Vũ lượng kí
1 Vũ lượng kí xy-phông
Trình tự quan trắc
Hàng ngày vào các kì quan trắc 1, 7, 13 và 19 giờ, cần đánh mốc giản đồ.
Khi đánh mốc giờ, ta nhẹ tay nâng lên và hạ trục phao mang cần kim xuống
2-3mm.
Thay giản đồ vào sau kì quan trắc 7 giờ.
+ Mỗi lần thay giản đồ, phải cho thêm nước vào vũ lượng kí để mực nước của

nó dâng lên tới vị trí điểm 10 và tháo nước ra ngoài, chảy xuống thùng kiểm tra.
+ Lượng nước cho thêm vào vũ lượng kí phải dùng ống đo để xác định lượng
nước đó.
+ Cuối cùng đo lại lượng nước đã chảy vào thùng kiểm tra để làm cơ sở cho
việc tính hiệu chỉnh khi quy toán giản đồ.


3 Vũ lượng kí
2 Vũ lượng kí chao lật SL-1
Vũ lượng kí chao lật SL-1 do Trung Quốc chế tạo dùng để đo tổng lượng,
cường độ, thời gian bắt đầu và kết thúc giáng thuỷ. Vũ lượng kí chao lật SL-1
có một số đặc điểm sau:
Đường kính miệng thùng hứng là 200mm;
Cường độ mưa lớn nhất có thể đo được là 4mm/phút;
Độ phân giải là 0.1mm;
Độ chính xác là ± 4%;


3 Vũ lượng kí
2 Vũ lượng kí chao lật SL-1
a. Cấu tạo
Máy gồm hai bộ phận chính: bộ cảm ứng đặt trong
vườn khí tượng và bộ chỉ thị đặt trong phòng làm
việc
- Bộ cảm ứng gồm miệng và phễu hứng giáng
thuỷ (1 và 2), hệ thống các chao lật (3), bình
chứa và ống đo giáng thuỷ. Hệ thống chao lật
gồm 3 chao: chao lật trên (2), chao lật cảm ứng
(3) và chao lật đếm (4).
- Bộ chỉ thị gồm: Một bộ đếm cơ điện (4) và

một bộ ghi (1,3)


3 Vũ lượng kí
2 Vũ lượng kí chao lật SL-1
b. Nguyên tắc hoạt động
Khi có giáng thuỷ rơi vào miệng và phễu hứng (1) nước đi tới chao lật phía trên (2);
Lượng nước từ chao lật trên được đổ vào chao lật
cảm ứng(3) thông qua bộ phận lọc.
Khi lượng nước hứng được ở chao là 0,1mm thì
chao bắt đầu lật.
Lượng nước đổ từ chao lật cảm ứng xuống chao lật
đếm (4).


3 Vũ lượng kí
2 Vũ lượng kí chao lật SL-1
Cách sử dụng
Bộ phận cảm ứng của vũ lượng kí chao lật SL-1 đặt trong vườn khí tượng
Bộ chỉ thị được đặt trên bàn hoặc giá đã được gắn chắc vào cột, cần tránh
sự rung động, ẩm thấp và các nguồn nhiệt
Hàng ngày vào các kì quan trắc 1, 7, 13 và 19 giờ đánh mốc giờ và đọc
số chỉ trên bộ hiện số
Thay giản đồ vào sau quan trắc 7 giờ.
Thay giản đồ được tiến hành theo trình tự như với vũ kí tháo nước xi
phông