Bài tập cá nhân công pháp quốc tế đề số

Đề bài:
Quốc gia Pizza thiết lập quan hệ ngoại giao với Quốc gia Boucheri và đặt trụ sơ
tại thành phố Lotti (thủ đô Boucheri). Ngày 25/2, ông X có quốc tịch Pizza
được giao nhiệm vụ phụ trách công việc kế toán tại đại sứ quán của Pizza.
Ngày 25/7/2008, ông đã kết hôn với bà Y ( công dân Boucheri), một nữ doanh
nhân trẻ rất có uy tín tại thành phố lotti.
Tháng 4/2009, Quốc Gia Boucheri thiết lập quan hệ lãnh sự với Quốc Gia Gato.
Do chưa tìm được lãnh sự chuyên nghiệp và trên cơ sơ chấp thuận của Bộ ngoại
giao Boucheri, Bộ ngoại giao Gato bổ nhiệm bà Y giữ chức vụ lãnh sự danh dự
của Gato tại thành phố Lotti.
2/2010, X và Y bị cơ quan thẩm quyền Boucheri tiến hành truy tố về hành vi
buôn bán bất hợp pháp động vật hoang dã quý hiếm ( tội nghiêm trọng của Luật
hình sự Boucheri).
Vợ chồng X, Y cho rằng hị được hương quyền miễn trừ ngoại giao nên không
bị xem xét bơi tòa án Boucheri.
Cho biết X, Y có được hương quyền miễn trừ xét xử hình sự không? Tại sao?
BÀI LÀM
Quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao và lãnh sự được hình thành và phát triển trên
cơ sơ các tập quán quốc tế và được pháp điển hóa trong nhiều điều ước quốc tế
đặc biệt là Công ước Viên năm 1961 về quan hệ ngoại giao và Công ước Viên
1963 về quan hệ lãnh sự.
Theo đó, quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao và lãnh sự là những thuận lợi và ưu
tiên mà nước tiếp nhận dành cho cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự
1


nước ngoài và thành viên của những cơ quan đó, cũng như thành viên gia đình
họ, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan và thành viên của các cơ quan
nói trên thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ chính thức với tư cách đại
diện tại nước tiếp nhận.
Đối với trường hợp của ông X.

Ông X có quốc tịch Pizza được giao nhiệm vụ phụ trách công việc kế toán tại
đại sứ quán của Pizza, như vậy ông X thuộc bộ phận nhân viên hành chính – ki
thuật. Quyền ưu đãi miễn trừ đối với nhân viên hành chính – ki thuật được quy
định tại khoản 2 điều 37 công ước viên năm 1961 về quan hệ ngoại giao: “
Những nhân viên hành chính và kỹ thuật của cơ quan đại diện ngoại giao cùng
với những người trong gia đình cùng ở trong hộ của họ, miễn không phải là
dân của nước nhận đại diện hoặc không có trú quán thường xuyên ở đó, đều
được hưởng quyền ưu đãi và miễn trừ ghi trong các Điều từ 29 đến 35 trừ
quyền miễn trừ tài phán về dân sự và hành chính của nước nhận đại diện ghi ở
khoản 1 của Điều 31 không áp dụng đối với các hành vi làm ngoài chức vụ của
họ. Họ cũng được hưởng quyền ưu đãi ghi ở khoản 1 của Điều 36 đối với
những vật dụng nhập khẩu trong lần đầu bố trí chỗ ở.”
Như vậy, ông X về cơ bản được hương các quyền ưu đãi và miễn trừ như viên
chức ngoại giao.
Trong linh vực hình sự, viên chức ngoại giao được hương quyền miễn trừ mang
tính tuyệt đối. Họ không thể bị truy tố, xét xử, không có nghia vụ cung cấp
chứng cứ và không phải áp dụng các biện pháp thi hành án tại nước tiếp nhận.
Trong tình huống này, ông X có hành vi buôn bán bất hợp pháp động vật hoang
dã quý hiếm, tuy là tội nghiêm trọng theo quy định của pháp luật hình sự của
Boucheri nhưng ông X được hương quyền bất khả xâm phạm về thân thể cũng
2


như quyền miễn trừ xét xử về hình sự ơ nước nhận đại diện ( Boucheri) một
cách tuyệt đối. Vậy ông X được hưởng quyền miễn trừ xét xử hình sự và chi
phải chịu truy tố trách nhiệm hình sự nếu như chính phủ Pizza khước từ
quyền này của ông rõ ràng bằng văn bản.
Đối với trường hợp của bà Y.
Công ước viên năm 1963 về quan hệ lãnh sự có quy định tại chương III về chế
độ áp dụng cho viên chức lãnh sự danh dự và các cơ quan lãnh sự do họ đứng

đầu. Khoản 2 Điều 58 Công ước này quy định: “Các Điều 42 và 43, khoản 8
Điều 44, các Điều 45 và 53, Khoản 1 Điều 55 áp dụng với viên chức lãnh sự
danh dự. Ngoài ra, những sự dễ dàng, ưu đãi và quyền miễn trừ của những
viên chức lãnh sự đó do các Điều 63, 64, 65,66 và 67 điều chỉnh”.
Khoản 1 Điều 43 về Quyền miễn trừ xét xử quy định:
“1. Viên chức lãnh sự và nhân viên lãnh sự không chịu sự xét xử của nhà chức
trách tư pháp hoặc hành chính của Nước tiếp nhận lãnh sự về hành động được
thực hiện khi thi hành chức năng lãnh sự.”
Trong linh vực hình sự, viên chức lãnh sự được hương quyền miễn trừ khi thực
hiện chức năng của mình, trừ trường hợp phạm tội nghiêm trọng.
Ở đây, việc buôn bán bất hợp pháp động vật hoang dã quý hiếm là tội nghiêm
trọng theo Luật Hình sự của Boucheri, đồng thời đây cũng không phải hành vi
thuộc chức năng lãnh sự của bà Y.
Tuy nhiên pháp luật về quan hệ lãnh sự vẫn mang nhiều khoản hạn chế hình
phạt chịu truy tố hình sự đối với các nhân viên lãnh sự và lãnh sự danh dự
nhằm tạo dựng chiều hướng tốt đẹp trong quan hệ giữa hai Quốc Gia.

3


Cụ thể tại điều 63 Công ước viên 1963: “Khi một thủ tục tố tụng hình sự áp
dụng đối với một viên chức lãnh sự danh dự thì người đó phải ra trước nhà
chức trách có thẩm quyền. Tuy nhiên, thủ tục tố tụng sẽ được tiến hành với sự
tôn trọng người đó vì cương vị chính thức của họ và trừ khi người đó đang bị
bắt hoặc giam giữ, càng ít gây trở ngại đến việc thực hành nhiệm vụ lãnh sự
của người đó càng tốt. Khi cần tạm giam giữ một viên chức lãnh sự danh dự,
thủ tục tố tụng áp dụng đối với người đó phải bắt đầu ngay trong một thời gian
ngắn nhất.”
Như vậy, bà Y không được hưởng quyền miễn trừ xét xử hình sự.

4


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ths. Nguyễn Thị Kim Ngân – Ths. Chu Mạnh Hùng, Giáo trình Luật
Quốc tế, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
2. Công ước Viên 1961
3. Công ước Viên 1963

5