Tìm hiểu một số nguyên nhân vô sinh của các cặp vợ chồng hiếm muộn tại bệnh viện phụ sản tư

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG
KHOA KHOA HỌC SỨC KHỎE
BỘ MÔN ĐIỀU DƯỠNG

Tên Đề tài:
TÌM HIỂU MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN
VÔ SINH CỦA CÁC CẶP VỢ CHỒNG
HIẾM MUỘN TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN
TRUNG ƯƠNG
Giáo viên hướng dẫn:
Sinh viên thực hiện:
Mã Sinh viên:

Ts. Bs. Hồ Sỹ Hùng
Trần Thị Thu Hằng
B00337
1


ĐẶT VẤN ĐỀ
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), khu vực châu Á
- Thái Bình Dương là nơi có tỷ lệ sinh thấp nhất và tỷ
lệ vô sinh cao nhất. Cũng theo Tổ chức Y tế Thế giới, tỷ
lệ vô sinh trung bình trên thế giới từ 6%-12%.
Nghiên cứu trên toàn quốc do Bệnh viện Phụ sản
Trung ương và Đại học Y Hà Nội tiến hành trên 14.300
cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ (từ 15 đến 49 tuổi) ở
8 tỉnh đại diện cho 8 vùng sinh thái ở nước ta cũng xác
định tỷ lệ vô sinh của các cặp vợ chồng trong độ tuổi
sinh đẻ là 7,7%, trong đó tỷ lệ vô sinh nguyên phát là

3,8% và vô sinh thứ phát là 3,9%. Đáng báo động có
khoảng 50% cặp vợ chồng vô sinh có độ tuổi dưới 30.
2


ĐẶT VẤN ĐỀ
Vô sinh là một vấn đề của xã hội và các gia
đình, là gánh nặng không chỉ đối với các cặp vợ
chồng, mà còn là gánh nặng của ngành y tế Việt
Nam.
Vì vậy, nhằm khảo sát, đánh giá các nguyên
nhân gây vô sinh của các cặp vợ chồng hiếm muộn
đến điều trị tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Quốc
gia, để từ đó có các giải pháp hỗ trợ kịp thời, tư
vấn các biện pháp phòng chống và điều trị vô sinh,
chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Tìm hiểu một
số nguyên nhân vô sinh của các cặp vợ chồng hiếm
muộn tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương”
3


MỤC TIÊU ĐỀ TÀI
Mục tiêu chính của đề tài:
1. Khảo sát đặc điểm của các cặp vợ chồng hiếm
muộn tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản/Bệnh viện Phụ
sản Trung ương;
2. Khảo sát một số nguyên nhân gây vô sinh của
các cặp vợ chồng hiếm muộn tại Trung tâm Hỗ trợ
sinh sản/Bệnh viện Phụ sản Trung ương;

4


CẤU TRÚC ĐỀ TÀI
Đề tài bao gồm 4 chương, 14 bảng số liệu và 03 biểu đồ.
-Đặt vấn đề.
-Chương 1. Tổng quan tài liệu: Khái niệm về vô sinh;
tìm hiểu các nguyên nhân gây vô sinh ở nam và nữ; các
phương pháp điều trị vô sinh.
-Chương 2: Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu: Lựa
chọn đối tượng và phương pháp nghiên cứu khảo sát.
-Chương 3: Kết quả nghiên cứu
-Chương 4: Bàn luận: Phân tích các kết quả nghiên cứu.
-Kết luận.
-Khuyến nghị: Đề xuất một số ý kiến.
5


TỔNG QUAN
1.1. Khái niệm vô sinh
Vô sinh là tình trạng một cặp vợ chồng trong độ
tuổi sinh sản, mong muốn có con, có quan hệ tình
dục thường xuyên (ít nhất 2 lần/tuần) và không
dùng biện pháp tránh thai nào, nhưng không thể
có thai sau thời gian 12 tháng.
- Vô sinh nguyên phát (vô sinh I): Chưa có thai
lần nào;
- Vô sinh thứ phát (vô sinh II): Đã có con hoặc có
thai ít nhất 1 lần.
6

TỔNG QUAN
Vô sinh nam là loại vô sinh nguyên nhân hoàn toàn do
nam giới, chiếm tỷ lệ khoảng 40%; Nguyên nhân vô sinh
ở nam giới hay gặp nhất kể cả vô sinh I và vô sinh II đều
liên quan chất lượng tinh trùng như: vô tinh, thiểu tinh;
Vô sinh nữ là loại vô sinh nguyên nhân hoàn toàn do
nữ giới, tỷ lệ gặp khoảng 40%. Nguyên nhân vô sinh ở
nữ giới hay gặp nhất là không phóng noãn đối với vô
sinh I (khoảng 30%); các bệnh lý gây tắc vòi tử cung đối
với vô sinh II (khoảng 70%);
Ngoài ra, còn có vô sinh không rõ nguyên nhân, tức là
qua thăm khám cả vợ và chồng nhưng không tìm thấy
nguyên nhân gây vô sinh, tỷ lệ gặp khoảng 20%.
7


TỔNG QUAN
1.2. Tình hình vô sinh trên thế giới (năm 1985)

8


TỔNG QUAN
1.3. Tình hình vô sinh tại Việt Nam
- Theo tác giả Đinh Văn Thắng (1971) nguyên
nhân vô sinh do nam giới là 30-40%, do nữ giới >
40%, không rõ nguyên nhân là khoảng 20%.
- Theo các nghiên cứu khác trong nước, như của

Nguyễn Thị Được và Nguyễn Thị Thanh Mai;
Nguyễn Khắc Liêu (2002); Phạm Như Thảo (2004)…
đều đưa đến kết luận:
+ Vô sinh do nữ giới cao hơn vô sinh do nam giới;
+ Tỷ lệ vô sinh thứ phát (chiếm khoảng 80%) cao
hơn so với tỷ lệ vô sinh nguyên phát.
9


TỔNG QUAN

1.4. Nguyên nhân chính gây vô sinh nữ:
- Vô sinh do buồng trứng không phóng noãn: Suy vùng
dưới đồi – tuyến yên, Rối loạn chức năng vùng dưới đồi –
tuyến yên, Suy buồng trứng…
- Vô sinh do vòi trứng, buồng trứng: Không có buồng
trứng, Loạn sản buồng trứng, Các khối u buồng trứng...
- Vô sinh do vòi tử cung: Chiếm 30-40% nguyên nhân vô
sinh nữ. Có 02 nguyên nhân chính là Tắc vòi và Rối loạn
chức năng vòi tử cung.
- Vô sinh do cổ tử cung: Chít cổ tử cung, Cổ tử cung
nhỏ, Niêm dịch cổ tử cung ít, quá đặc.
- Vô sinh do âm đạo: Dị dạng, Vách ngăn âm đạo, Viêm
âm đạo.
10


TỔNG QUAN
1.5. Nguyên nhân chính gây vô sinh nam:
- Vô sinh nam do tinh hoàn: Viêm tinh hoàn, sang

chấn tinh hoàn, tinh hoàn ẩn, giãn tinh mạch bìu, một
số bệnh nội khoa, nhiễm độc sinh dục, các nguyên
nhân bẩm sinh.
- Vô sinh nam sau tinh hoàn: Tắc ống dẫn tinh (do
biến chứng của nhiễm khuẩn); do rối loạn vận chuyển
tinh trùng, do rối loạn sự di động của tinh trùng (do
rối loạn xuất tinh); do rối loạn chức năng giao hợp (rối
loạn sự cương dương).
11


ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu
104 cặp vợ chồng hiếm muộn điều trị vô sinh tại
Trung tâm Hỗ trợ sinh sản/Bệnh viện Phụ sản
Trung ương (đồng ý tham gia nghiên cứu).
2.2. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được tiến hành theo phương pháp
điều tra, mô tả cắt ngang.
2.3. Phân tích số liệu
- Thu thập số liệu theo mẫu và xử lý số liệu bằng
phần mềm SPSS 16.
- So sánh các giá trị trung bình bằng T-test.
12


ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU

2.4. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu
- Tất cả các bệnh nhân tham gia nghiên cứu đều tự
nguyện, họ có thể từ chối tham gia nghiên cứu vào bất
kỳ lúc nào.
- Tất cả các thông tin của bệnh nhân đều được giữ
kín, không tiết lộ cho bất kỳ ai nếu không được sự đồng
ý của bệnh nhân.
2. 5. Điểm hạn chế của nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu được lựa chọn từ các bệnh
nhân đến khám và điều trị vô sinh tại Bệnh viện Phụ sản
Trung ương, vì vậy, số liệu về các nguyên nhân vô sinh
không mang tính đại diện cho cả nước.
13


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Bảng 1. Tuổi của người vợ

Bảng 2. Tuổi của người chồng

14


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Biểu đồ 1. Nghề nghiệp của người vợ

Biểu đồ 2. Nghề nghiệp của người chồng

15


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Biểu đồ 3. Địa chỉ của đối tượng nghiên cứu
16


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Bảng 3. Thời gian vô sinh của các cặp vợ chồng

Bảng 4. Phân loại vô sinh

17


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Bảng 5. Khảo sát áp dụng các phương pháp điều trị vô sinh

Bảng 6. Khảo sát tỷ lệ vô sinh do vợ, chồng

18


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Bảng 7. Tiền sử sảy thai của đối tượng nghiên cứu

Bảng 8. Tiền sử nạo hút thai

19


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Bảng 9. Tiền sử thai lưu của đối tượng nghiên cứu

Bảng 10. Tiền sử chửa ngoài tử cung GEU
20


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Bảng 11. Các nguyên nhân gây vô sinh do người vợ

Bảng 12. Kết quả chụp XQ vòi tử cung của người vợ

21


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Bảng 13. Đặc điểm tinh dịch đồ của người chồng

Bảng 14. Nguyên nhân bất thường tinh dịch đồ

22

KẾT LUẬN
1. Đặc điểm của nhóm đối tượng nghiên cứu
- Tuổi trung bình của người vợ là 30,62 ± 5,2 năm
và của người chồng là 34,56 ± 6,4 năm,
- Thời gian vô sinh trung bình là 3,6 ± 2,9 năm.
- Tỷ lệ vô sinh nguyên phát chiếm 54,81%; Tỷ lệ vô
sinh thứ phát chiếm 45,19%;
- Số lượng bệnh nhân là công chức Nhà nước chiếm
tỷ lệ khá lớn, khoảng 65%;
- Đa số bệnh nhân sống tại Hà Nội, chiếm 52,88%.
23


KẾT LUẬN
2. Một số nguyên nhân vô sinh:
- Nguyên nhân vô sinh do vợ chiếm tỷ lệ 41,35%,
nguyên nhân do chồng là 40,38%; do cả hai vợ chồng
13,46%; và 4,8% không rõ nguyên nhân.
- Trong số các nguyên nhân vô sinh nữ: Tổn thương
tắc vòi trứng chiếm 13,5%; Buồng trứng đa nang
chiếm 20,2%; Do bệnh nhân lớn tuổi là 12,5%.
- Nguyên nhân vô sinh nam do biểu hiện bất thường
tinh dịch đồ, trong đó: Bất thường tinh dịch đồ nặng
là 13,5% và bất thường mức độ nhẹ là 40,4%.
24


KHUYẾN NGHỊ

1. Tiến hành nghiên cứu với cỡ mẫu lớn hơn, phân tích
chi tiết hơn các nguyên nhân gây vô sinh của các cặp vợ
chồng hiếm muộn đến khám và điều trị vô sinh tại Trung
tâm Hỗ trợ sinh sản/Bệnh viện Phụ sản Trung ương.
2. Các cán bộ y tế tuyến cơ sở cần được trang bị các kiến
thức liên quan đến vấn đề vô sinh; quan tâm hơn nữa
trong việc phát hiện và điều trị tích cực các bệnh viêm
nhiễm sinh dục; góp phần ngăn ngừa các biến chứng có
thể dẫn đến vô sinh.
3. Cần phổ biến, trang bị cho mọi người dân một số kiến
thức tối thiểu về khoa học sinh sản nói chung và về vấn đề
vô sinh nói riêng. Các bệnh nhân vô sinh cần được tư vấn,
khám và điều trị sớm.
25