PHONG TRAO GPDT A PHI MỸ LA TINH

Phong trào giải phóng dân tộc ở Á, Phi, Mĩ la Tinh

Chứng minh con đường giải phóng dân tộc theo khuynh hướng vô sản ở Việt
Nam là đúng đắn
Từ năm 1858, thực dân Pháp xâm lược và từng bước thiết lập chế độ thống
trị rất tàn bạo, hà khắc và phản động của chủ nghĩa thực dân trên đất nước ta, xã
hội Việt Nam đã có những biến đổi lớn: Từ chế độ phong kiến chuyển sang chế độ
thuộc địa nửa phong kiến; hai mâu thuẫn cơ bản, chủ yếu trong xã hội ngày càng
gay gắt. Đó là, mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc ta với Thực dân Pháp xâm lược và
giữa nhân dân ta chủ yếu là nông dân với bọn địa chủ, phong kiến tay sai, chỗ dựa
của thực dân Pháp.
Nhiệm vụ chống Thực dân Pháp xâm lược và nhiệm vụ chống bọn phong
kiến tay sai là không tách rời nhau. Đó là yêu cầu của cách mạng Việt Nam. Với
truyền thống yêu nước nồng nàn, nhân dân ta đã liên tiếp đứng lên chống thực dân
Pháp xâm lược và bọn phong kiến tay sai ở khắp mọi nơi, dưới sự lãnh đạo của
các sĩ phu và các nhà yêu nước đương thời theo nhiều khuynh hướng khác nhau.
Song các phong trào đấu tranh đó đều thất bại, nguyên nhân chủ yếu là chưa tìm
được con đường cứu nước đúng đắn, chưa có một lực lượng xã hội, một giai cấp
tiên tiến và một tổ chức cách mạng chặt chẽ đủ sức lãnh đạo phong trào. Cách
mạng Việt Nam đứng trước sự bế tắc và khủng hoảng về đường lối phương thức
lãnh đạo cứu nước.
Bằng những hoạt động thực tiễn của mình Nguyễn Ái Quốc đã có những nhận
thức về cách mạng thế giới và những con đường cứu nước, từ đó Bác lựa chọn con
đường đúng đắn cho dân tộc ta.
Năm 1911, Nguyễn Ái Quốc ra đi tìm đường cứu nước. Người dã bôn ba khắp
năm châu, và bước đầu có những nhận thức về bạn và thù. Năm 1917, Cách mạng
Tháng Mười Nga giành thắng lợi, chủ nghĩa Mác – Lê nin đã trở thành hiện thực,
đồng thời mở ra một thời đại mới “ Thời đại cách mạng chống đế quốc, thời đại
giải phóng dân tộc”. Cách mạng Tháng Mười đã nêu tấm gương sáng trong việc
giải phóng các dân tộc bị áp bức. Nguyễn Ái Quốc khẳng định: “Cách mạng
Tháng Mười như tiếng sét đã đánh thức nhân dân Châu Á tỉnh giấc mê hàng thế kỷ

1


Phong trào giải phóng dân tộc ở Á, Phi, Mĩ la Tinh

nay”. Thắng lợi của cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga và những chính
sách tiến bộ của nó thực sự đem lại lợi ích cho đông đảo quần chúng nhân dân. Nó
chứng tỏ được sự tiến bộ của hình thức cách mạng này.
Trong khi đó, chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc đã để lại những hậu quả
vô cùng nặng nề. Loài người căm ghét chiến tranh. Trong khi đó cách mạng xã hội
chủ nghĩa ở Nga thực sự đem lại hòa bình tự do cho con người.Từ những nhận
thực đó Nguyễn Ái Quốc đã bắt đầu tin theo Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng
Mười Nga. Người đã có những nhận thức hết sức đúng đắn:
Người đánh giá cao tư tưởng tự do, bình đẳng, bác ái và quyền con người
của các cuộc cách mạng tư sản tiêu biểu như Cách mạng Mỹ 1776, cách mạng
Pháp 1789… nhưng cũng nhận thức rõ những hạn chế của các cuộc cách mạng tư
sản. Nguyễn Ái Quốc khẳng định con đường cách mạng tư sản không thể đưa lại
độc lập và hạnh phúc thật sự cho nhân dân các nước nói chung, nhân dân Việt
Nam nói riêng. Nguyễn Ái Quốc đặc biệt quan tâm tìm hiểu cách mạng Tháng
Mười Nga 1917. Người rút ra kết luận: “ Trong thế giới bấy giờ chỉ có Cách mệnh
Nga là thành công, và thành công đến nơi, nghĩa là dân chúng được hưởng cái
hạnh phúc tự do, bình đẳng thật”.
Việc Bác lựa chọn con đường cách mạng vô sản cũng xuất phát từ tình hình
của cách mạng nước ta lúc đó, cũng như từ yêu cầu của cách mạng. Là nước thuộc
địa nửa phong kiến, chịu ách áp bức bóc lột của thực dân Pháp. Chúng thực hiện
chính sách cai trị thực dân, đồng thời cấu kết với giai cấp địa chủ trong việc bóc
lột kinh tế và áp bức chính trị đối với nhân dân Việt Nam. Mặc dù nền kinh tế có
những chuyển biến nhưng về cơ bản vẫn là nền kinh tế lạc hậu, nghèo nàn, què
quặt, lệ thuộc vào Pháp. Dưới ách thống trị của thực dân Pháp, đời sống của nhân
dân lao động hết sức khốn khổ. Xã hội phân hóa ngày càng sâu sắc. Mâu thuẫn

giữa toàn thể nhân dân Việt Nam với thực dân Pháp và bọn tay sai lên đến đỉnh
điểm.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử chúng ta phải đối đầu với một kẻ thù khác
hẳn với chúng ta về nền văn minh và văn hóa. Kẻ thù là chủ nghĩa tư bản mạnh
2


Phong trào giải phóng dân tộc ở Á, Phi, Mĩ la Tinh

hơn ta nhiều lần với các phương tiện chiến tranh hiện đại hơn ta rất nhiều. Vì vậy
các đường lối cách mạng cũ đều không thể giành thắng lợi. Chủ nghĩa tư bản
không những có nền văn minh hơn hẳn chúng ta mà còn trở thành một hệ thống
thế giới. Tuy chúng tranh giành ảnh hưởng thuộc địa lẫn nhau nhưng chúng luôn
luôn thống nhất với nhau để đàn áp lại các cuộc cách mạng của nhân dân lao động
ở chính quốc cũng như thuộc địa. Ví dụ như việc Nguyễn Ái Quốc đã bị thực dân
Anh bắt sau đó giao lại cho Pháp, còn phong trào Đông du của Phan Bội Châu bị
Nhật tiêu diệt
Yêu cầu của cách mạng lúc này là phải giải quyết hai nhiệm vụ cách mạng,
đó là: Nhiệm vụ dân tộc nhằm đánh đuổi thực dân pháp, giành lại độc lập cho dân
tộc. Và nhiệm vụ dân chủ nhằm đánh đổ chế độ phong kiến đem lại ruộng đất cho
nông dân. Trong hai nhiệm vụ trên, nhiệm vụ dân tộc là nhiệm vụ hàng đầu, quan
trọng nhất. Con đường giải phóng dân tộc phải thực hiện được cả hai nhiệm vụ đó.
Xuất phát từ thực tiễn cách mạng Việt Nam càng thôi thúc Người tìm ra con
đường đấu tranh mới. Trước sự xâm lược của thực dân pháp, phong trào đấu tranh
giải phóng dân tộc theo khuynh hướng phong kiến và tư sản diễn ra mạnh mẽ.
Tiêu biểu là phong trào cần vương theo con đường phong kiến, hoạt động của
Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh theo khuynh hướng tư sản. Các hoạt động yêu
nước diễn ra manh mẽ nhưng cuối cùng đều thất bại. Những con đường đó không
đáp ứng được yêu cầu của một cuộc cách mạng, yêu cầu cần có con đường giải
phóng dân tộc mới đúng đắn để lãnh đạo cách mạng Việt Nam.

Vào tháng 7 năm 1920, Nguyễn Ái Quốc đọc bản “Sơ thảo lần thứ nhất về
vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lênin đăng trên báo nhân đạo. Người tìm
thấy trong luận cương của Lênin lời giải đáp về con đường giải phóng cho nhân
dân Việt Nam; về vấn đề thuộc địa trong mối quan hệ với phong trào cách mạng
thế giới… Nguyễn Ái Quốc đã đến với chủ nghĩa Mác – Lê nin.
Tại Đại Hội Đảng Xã hội Pháp 1920, Nguyễn Ái Quốc bỏ phiếu tán thành
việc gia nhập quốc tế cộng sản và tham gia thành lập Đảng Cộng Sản Pháp. Sự
kiện này đánh dấu bước ngoặt trong cuộc đời hoạt động cách mạng của người – từ
3


Phong trào giải phóng dân tộc ở Á, Phi, Mĩ la Tinh

người yêu nước trở thành người cộng sản và tìm thấy con đường cứu nước đúng
đắn: Người khẳng định “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con
đường nào khác là con đường cách mạng vô sản”.
Việc lựa chọn con đường giải phóng đúng đắn cho dân tộc cũng xuất phát
từ tấm lòng yêu quê hương, đất nước vô bờ, với sự quyết tâm tìm ra con đường
cứu nước cao cả, tất cả trở thành động lực, hun đúc thành ngọn lửa cứu nước, và
bằng tài năng mẫn cảm chính trị của mình cũng như những hoạt động miệt mài,
Nguyễn Ái Quốc đã tìm ra con đường giải phóng cho cả dân tộc.
Như vậy Nguyễn Ái Quốc đã tìm thấy con đường giải phóng dân tộc cho
nhân dân Việt Nam. Và thực tế lịch sử đã chứng minh sự lựa chọn đúng đắn đó.
Năm 1930, Đảng cộng sản Việt Nam thành lập, đánh dấu sự thắng lợi của khuynh
hướng cách mạng vô sản. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám 1945, thắng lợi
cuộc kháng chiến chống pháp 1954 và kháng chiến chống Mỹ 1975 cũng như
thắng lợi của công cuộc Đổi mới hiện nay càng chứng tỏ hướng đi đúng đắn của
dân tộc và người có vai trò quan trọng nhất trong việc tìm ra và đặt nền tảng cho
cách mạng Việt Nam không ai khác, đó là Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh vĩ đại.
Chỉ có đi theo con đường cách mạng vô sản mới có thể vừa giải phóng dân

tộc vừa giải phóng con người và giải phóng giai cấp. Các con đường khác có thể
đem đến độc lập cho đất nước nhưng không thể đạt được mục tiêu giải phóng giai
cấp, giải phóng con người. Sau một quá trình nghiên cứu lý luận và khảo sát thực
tế trên bình diện rộng lớn trong cũng như ngoài nước Hồ Chí Minh đã rút ra kết
luận “ Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác bằng
con đường cách mạng vô sản”.
Tư tưởng đó đã được Đảng ta khẳng định, được cả dân tộc hưởng ứng và đi
theo. Đó là sự lựa chọn của lịch sử Việt Nam, của toàn dân tộc Việt Nam. Sự lựa
chọn này dựa trên cơ sở: Chỉ có chủ nghĩa xã hội - chủ nghĩa cộng sản mới triệt để
giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người
khỏi ách áp bức bóc lột, đem lại cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, đem lại vị trí
làm chủ chân chính cho người lao động. Chủ nghĩa xã hội xóa bỏ triệt để chế độ
4


Phong trào giải phóng dân tộc ở Á, Phi, Mĩ la Tinh

chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất, là nguồn gốc sinh ra tình
trạng người bóc lột người, xác lập chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu, cơ
sở kinh tế đảm bảo cho nhân dân lao động thoát khỏi đói nghèo, hướng tới cuộc
sống ấm no, hạnh phúc, xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, tạo điều
kiện giải phóng và phát triển con người toàn diện. Độc lập dân tộc là điều kiện tiên
quyết để thực hiện chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa xã hội là cơ sở đảm bảo vững
chắc cho độc lập dân tộc.
Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga năm 1917 thắng lợi mở ra
một thời đại mới, thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên
phạm vi toàn thế giới. Tính tất yếu của thời đại mới đã tạo khả năng và điều kiện
để các dân tộc đi lên chủ nghĩa xã hội, đem lại những nhận thức mới trong quan
niệm và giải pháp giải quyết vấn đề giải phóng dân tộc một cách triệt để.
Sức mạnh và thành tựu của chủ nghĩa xã hội, tính ưu việt của chế độ xã hội chủ

nghĩa đã thức tỉnh nhân loại, tạo khả năng đoàn kết các dân tộc để giữ gìn hòa
bình, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh huỷ diệt, buộc chủ nghĩa tư bản phải điều chỉnh
chính sách có lợi cho người lao động; tạo khả năng hiện thực cho các nước lạc hậu
tiến thẳng lên chủ nghĩa xã hội.
Thực chất của con đường cách mạng vô sản là gắn liền độc lập dân tộc với
Chủ nghĩa xã hội.Cho đến nay hệ tư tưởng của cách mạng vô sản vẫn là hệ tư
tưởng tiên tiến nhất của nhân loại.
Như vậy có thể khẳng định rằng sự lựa chọn con đường giải phóng dân tộc theo
khuynh hướng vô sản ở việt nam là đúng đắn và sáng tạo

5