Sinh học tế bào phân tử cao học k18

Tóm tắt slide bài giảng chuyên đề:

SINH HỌC TẾ BÀO PHÂN TỬ
(Cao học Sinh học thực nghiệm
K18) Năm học: 2015-2016
Giảng viên: TS. Trần Thanh Sơn
Khoa Sinh-KTNN, ĐH Quy Nhơn


Cấu trúc và hoạt động của tế bào ở cấp độ phân tử

Nội dung chính:
1. Học thuyết tế bào và một số khái niệm cơ bản
2. Tế bào nhân sơ và tế bào nhân chuẩn
3. Virus, viroid và prion - dạng sống vô bào
4. Cấu trúc và CN của tế bào nhân chuẩn ở cấp độ phân tử
5. Cấu trúc và hoạt động của nhiễm sắc thể
6. Chu kỳ sống của tế bào nhân chuẩn
7. Sự vận động của tế bào
8. Sự truyền tín hiệu tế bào


Học thuyết tế bào

Sleiden (1838) giáo sư thực vật học: "Tế bào là đơn vị sống
căn bản của mọi cấu trúc thực vật"
Schwan (1839) giáo sư giải phẫu học: "Tế bào là đơn vị cấu
trúc căn bản của mọi sinh vật"
4 điểm chính của học thuyết tế bào:
1.

Mọi sinh vật đều được cấu tạo từ tế bào

2.

Mức căn bản của sự sống là mức tế bào

3.

Tế bào chứa ADN và là môi trường cho phép sự biểu hiện
thông tin di truyền (các gen) một cách chính xác theo
không gian và thời gian.

4.

Tế bào có khả năng phân chia để sinh ra nhiều tế bào mới.


Một số hình ảnh tế bào

Modern Biology by John H. Postlethwait


(Tảo)


Một số khái niệm cơ bản
Phân tử và đại phân tử của sự sống:
- Vật chất di truyền: ADN, ARN
- Protein: hình thành bởi các acid amin liên kết với nhau bằng liên kết
peptide (C-N). Protein có 4 mức cấu trúc bậc 1-4.

- Diệp lục tố: thực hiện chức năng khi liên kết với protein, tổng hợp
năng lượng hữu cơ từ năng lượng vô cơ (ánh sáng mặt trời). Đối với
sinh vật tiền nhân, diệp lục tố liên kết với protein bậc 1.
- Cacbohydrates: C6 (glucose); polysaccharides
- Lipid: tích lũy năng lượng và bảo vệ (cấu trúc màng tế bào)


Thành phần cấu tạo TB vi khuẩn


Một số dạng phân tử đường



Một số polysaccharide


Một số dạng lipid


Cấu trúc hóa học của base


Cấu trúc hóa học của nucleotide (1)


Cấu trúc hóa học của nucleotide (2)


Cấu trúc hóa học của nucleotide (2)

Cấu trúc hóa học của
ARN
Ribonucleotid:
+ Đường C5H10O5
+ Base (A, U, G, C)
+ Gốc P (H3PO4)

Có thể gọi ADN và ARN là polymer được không?


Cấu trúc 4 bậc của protein

Cấu trúc vỏ capsit của
virus SV40



Cấu trúc bậc 4 của protein

Cấu tạo trúc không gian của
Hemoglobin

Cấu trúc hóa học nhóm Heme
ở Hemoglobin và Chlorophyl


Chức năng của protein
(20)

Một số khái niệm cơ bản (2)
Cấu tử và cấu trúc:
- Cấu tử: nucleosome (hệ gene); riobosome (tổng hợp protein);
- Cấu trúc là nơi diễn ra các hoạt động sống của tế bào. Vd: màng sinh
chất.


Các kiểu tế bào căn bản
(24)
Một số kiểu tế bào căn bản:
1. Tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực
2. Tế bào soma và tế bào sinh dục
* Tế bào mầm sinh dục: tế bào giảm phân sinh giao tử
3. Tế bào gốc và tế bào phôi
- Tế bào gốc: tế bào tương đối chưa phân hóa trong mô động vật.
-Tế bào gốc phôi: là nhóm tế bào ở giai đoạn phôi nang
(blastocyst)


Sự phát triển phôi giai đoạn đầu

25