PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP CẢI THIỆN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN BẮC HÀ

L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s h
tr t giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c vƠ đ c
trích d n rõ ràng.
Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan nƠy!
Sinh viên


M CL C
L IăCAMă OAN
M CăL C
DANHăM CăCÁCăCH ăVI TăT T
DANHăM CăCÁCăB NG
L IăM ă U
CH
NGă1:ăGI IăTHI U .......................................................................................... 1
1.1.
TV N
NGHIÊN C U............................................................................ 1
1.1.1. S c n thi t nghiên c u................................................................................. 1
1.1.2. Tình hình nghiên c u .................................................................................... 1
1.2. M C TIÊU NGHIÊN C U................................................................................. 2
1.2.1. M c tiêu chung ............................................................................................. 2
1.2.2. M c tiêu c th .............................................................................................. 3
1.3. PH
NG PHÁP NGHIểN C U ........................................................................ 3
1.3.1. Các tài li u nghiên c u ................................................................................. 3
1.3.2. Các ph ng pháp nghiên c u ....................................................................... 3
1.4. PH M VI NGHIÊN C U ................................................................................... 4
1.4.1. Không gian .................................................................................................... 4

1.4.2. Th i gian ....................................................................................................... 4
1.4.3. i t ng nghiên c u ................................................................................... 4
1.5. C U TRÚC KHÓA LU N ................................................................................. 4
CH
NGă 2: C ă S ă Lụă LU Nă V ă PHỂNă TệCHă TỊNHă HỊNHă TÀIă CHệNH
DOANHăNGHI P ......................................................................................................... 5
2.1.T NG QUAN V PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH................................ 5
2.1.1. Khái ni m v phân tích tình hình tài chính ................................................... 5
2.1.2. M c tiêu c a phân tích tình hình tài chính.................................................... 5
2.1.3. Vai trò c a phân tích tình hình tài chính ....................................................... 6
2.1.4. Thông tin s d ng trong phân tích tài chính ................................................. 7
2.1.5. Ph ng pháp phơn tích tình hình tƠi chính ................................................. 10
2.1.6. Quy trình phân tích tình hình tài chính ....................................................... 12
2.1.7. Các nhân t

nh h

ng đ n phân tích tài chính .......................................... 13

2.2. N I DUNG PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH ....................................... 14
2.2.1. Phân tích báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh ........................................ 14
2.2.2. Phân tích b ng cơn đ i k toán ................................................................... 16

Thang Long University Library


2.2.3. Phân tích di n bi n ngu n v n và s d ng v n .......................................... 18
2.2.4. Phơn tích đi m hòa v n ............................................................................... 19
2.2.5. Phân tích s d ng đòn b y .......................................................................... 21
2.2.6. Phân tích tình hình tài chính thông qua các ch tiêu tài chính .................... 24

2.2.7. Phân tích Dupont......................................................................................... 31
CH
NGă 3: PHỂNă TệCHă TỊNHă HỊNHă TÀIă CHệNHă CÔNGă TYă TNHHă B Că
HÀ ................................................................................................................................. 32
3.1. T NG QUAN V CÔNG TY TNHH B C HÀ ............................................... 32
3.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a công ty TNHH B c Hà .................. 32
3.1.2. C c u t ch c c a công ty TNHH B c Hà ................................................ 33
3.2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY TNHH B C HÀ ............. 34
3.2.1. Phân tích báo cáo k t qu s n xu t kinh doanh .......................................... 34
3.2.2. Phân tích b ng cơn đ i k toán ................................................................... 38
3.2.3. Phân tích di n bi n ngu n v n và s d ng v n .......................................... 47
3.2.4. Phơn tích đi m hòa v n ............................................................................... 48
3.2.5. Phơn tích đòn b y ........................................................................................ 51
3.2.6. Phân tích tình hình tài chính thông qua m t s ch tiêu tài chính ............... 53
3.2.7. Phân tích Dupont......................................................................................... 58
3.3. ÁNH GIÁ TỊNH HỊNH TÀI CHệNH CÔNG TY .......................................... 60
3.3.1. u đi m ...................................................................................................... 60
3.3.2. H n ch và nguyên nhân ............................................................................. 60
CH
NGă4: M TăS ăGI IăPHÁPăVÀăKI NăNGH ăNH MăC IăTHI NăTỊNHă
HÌNH TÀIăCHệNHăC AăCÔNGăTY......................................................................... 63
4.1. NH H
NG PHÁT TRI N CÔNG TY ....................................................... 63
4.2. M T S GI I PHÁP NH M C I THI N TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY 63
4.2.1. Nâng cao kh n ng sinh l i c a công ty ..................................................... 63
4.2.2. Xây d ng ph ng th c thanh toán hi u qu ............................................... 64
4.2.3. Qu n tr tài chính ........................................................................................ 65
4.2.4. Xây d ng th ng hi u cho Công ty ............................................................ 65
4.2.5. T ch c t t công tác bán hang, thanh toán ti n hàng và thu h i công n .. 66
4.2.6. Ch đ ng trong vi c xây d ng k ho ch và s d ng v n kinh doanh ........ 67

K TăLU N .................................................................................................................. 68
DANHăM CăTÀIăLI UăTHAMăKH O ................................................................... 71


DANH M CăCÁCăCH ăVI TăT Tă
BC KT

B ng cơn đ i k toán

BCKQKD
BCLCTT
BCTC

Báo cáo k t qu kinh doanh
Báo cáo l u chuy n ti n t
Báo cáo tài chính

CPLV
DN

Chi phí lãi vay
Doanh nghi p

DNNN
LNKTTT
LNST

Doanh nghi p NhƠ n c
L i nhu n k toán tr c thu
L i nhu n sau thu

LNTT

L i nhu n tr

SXKD
TS

S n xu t kinh doanh
Tài s n

TSC
TSC HH
TSDH

Tài s n c đ nh
Tài s n c đ nh h u hình
Tài s n dài h n

TSNH
VCSH

Tài s n ng n h n
V n ch s h u

VKD

V n kinh doanh

c thu

Thang Long University Library


DANH M C CÁC B NG
B ng 3.1. Báo cáo k t qu s n xu t kinh doanh c a công ty giai đo n 2010-2012 .....35
B ng 3.2. B ng phân tích t ng quát tình hình s d ng v n t i Công ty .......................39
B ng 3.3. B ng phân tích bi n đ ng c a t ng kho n m c tài s n ng n h n .................40
B ng 3.4. B ng phân tích bi n đ ng t ng kho n m c tài s n dài h n ..........................43
B ng 3.5. B ng phân tích t ng quát tình hình s d ng v n t i Công ty .......................44
B ng 3.6. Phân tích bi n đ ng t ng kho n m c c a ngu n v n ...................................45
B ng 3.7. B ng cơn đ i tài s n và ngu n v n giai đo n 2010-2012 ............................. 46
B ng 3.8. B ng kê ngu n v n và s d ng v n .............................................................. 47
B ng 3.9. Phân tích đi m hòa v n .................................................................................49
B ng 3.10.M c đ s d ng đòn b y ho t đ ng giai đo n 2010 ậ 2012 ........................51
B ng 3.11. M c đ s d ng đòn b y tƠi chính giai đo n 2010 ậ 2012 .........................51
B ng 3.12.
B ng 3.13.

b y tƠi chính giai đo n 2010 ậ 2012 .....................................................52
b y t ng h p giai đo n 2010 ậ 2012 .....................................................53

B ng 3.14. B ng phân tích các ch s v kh n ng thanh toán .....................................53
B ng 3.15. B ng phân tích các ch s v tình hình ho t đ ng.......................................55
B ng 3.16. B ng phân tích các ch s v kh n ng qu n lý n .....................................57
B ng 3.17. B ng phân tích các ch s v kh n ng sinh l i ..........................................57
B ng 3.18. S d ng phân tích Dupont cho ch s ROA c a công ty giai đo n 20102012 ............................................................................................................................... 58
B ng 3.19. S d ng phân tích Dupont cho ch s ROE c a công ty giai đo n 20102012 ............................................................................................................................... 59

L IM

U

Do s m c a h i nh p c a n n kinh t , s phát tri n phong phú đa d ng c a các
lo i hình doanh nghi p, công vi c phơn tích tƠi chính đƣ ngƠy cƠng tr nên quan tr ng.
Vi c ti n hành phân tích tình hình tài chính s giúp các nhà qu n tr th y rõ th c tr ng
ho t đ ng tài chính, k t qu ho t đ ng kinh doanh s n xu t c a doanh nghi p c ng
nh xác đ nh nguyên nhân, m c đ nh h ng c a các nhân t , thông tin, t đó đánh
giá ti m n ng hi u qu s n xu t kinh doanh c ng nh r i ro và tri n v ng trong t ng
lai c a doanh nghi p, giúp lƣnh đ o doanh nghi p đ a ra nh ng gi i pháp h u hi u, ra
quy t đ nh chính xác nh m nâng cao ch t l ng công tác qu n lý, nâng cao hi u qu
s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
Nh n th c đ c t m quan tr ng c a vi c phơn tích tình hình tƠi chính đ i v i s
phát tri n c a doanh nghi p, k t h p v i ki n th c lý lu n đ

c ti p thu

nhƠ tr

ng

và tài li u tham kh o th c t cùng v i s giúp đ h ng d n nhi t tình c a các th y cô
trong khoa đ c bi t là cô Chu Th Thu Th y, cùng toàn th các cô chú, anh ch trong
công ty, em đƣ m nh d n ch n đ tài ắPhơnătíchătìnhăhìnhătƠiăchínhăvƠăm t s bi n
pháp c i thi n tình hình tài chính công ty TNHH B c HàẰ cho lu n v n t t nghi p
c a mình.
tài nh m nghiên c u tìm hi u, phơn tích vƠ đánh giá các báo cáo tƠi chính t
đó đ a ra m t s bi n pháp c i thi n tình hình tài chính cho công ty TNHH B c Hà.
K t c u c a chuyên đ ngoài ph n l i m đ u và k t lu n g m các ph n chính sau:

Ch
Ch
Ch

ngă1:ăGi i thi u.
ngă2:ăC ăs lý lu n v phân tích tình hình tài chính doanh nghi p.
ngă3:ăPhơnătíchătìnhăhìnhătƠiăchínhăc a công ty TNHH B c Hà.

Ch ngă4:ăM t s gi i pháp ki n ng nh m c i thi n tình hình tài chính công
ty TNHH B c Hà

Thang Long University Library


CH
1.1.ă

TăV Nă

NGă1:ăGI IăTHI U

ăNGHIểNăC U

1.1.1. S c n thi t nghiên c u
Hi n nay, xu th h i nh p và h p tác qu c t đƣ vƠ đang m ra nhi u c h i và
đi u ki n thu n l i cho các doanh nghi p Vi t Nam phát tri n. Tuy nhiên, xu th này
c ng đem l i nhi u thách th c vƠ khó kh n l n h n nh s nh h ng c a cu c suy
thoái kinh t toàn c u trong nh ng n m g n đơy, đòi h i các doanh nghi p ph i hi u rõ
b n thơn đ có nh ng bi n pháp đi u ch nh quá trình s n xu t kinh doanh cho phù h p
v i môi tr ng kinh t , xã h i hi n nay.

t ng kh n ng huy đ ng v n, m r ng s n
xu t, c nh tranh v i doanh nghi p khác thì các doanh nghi p TNHH ph i có tình hình
tài chính th t v ng m nh và minh b ch. Nói đ n TCDN, chúng ta không th không
nh c đ n vai trò c a vi c phơn tích TCDN. Th

ng xuyên phân tích tài chính s giúp

các nhà qu n tr th y rõ th c tr ng tƠi chính, xác đ nh đúng nh ng u, nh c đi m c a
doanh nghi p đ đ ra nh ng chi n l c kinh doanh s n xu t phù h p v i đi u ki n,
hoàn c nh c a doanh nghi p mình.
ng th i, nh phân tích tài TCDN, nhà qu n tr
c ng tìm đ c nh ng nguyên nhân nh h ng đ n tình hình TCDN, t đó đ ra nh ng
gi i pháp nh m n đ nh, t ng c ng TCDN, góp ph n thúc đ y quá trình phát tri n b n
v ng c a công ty.
Ngoài ra, th c t cho th y thông th

ng nh ng doanh nghi p ho t đ ng kinh

doanh có hi u qu là nh ng doanh nghi p có công tác phơn tích tƠi chính đ c ti n
hƠnh th ng xuyên, có n n p. Ngày nay Vi t Nam vi c phân tích tài chính c a
doanh nghi p là m t ph n r t quan tr ng, đóng góp vƠo s phát tri n b n v ng và lâu
dài c a doanh nghi p.
Trong xu h ng phát tri n đó, công ty TNHH B c HƠ đƣ liên t c đ i m i chính
mình đ không nh ng theo k p mà còn kh ng đ nh đ c v trí quan tr ng c a mình
trong n n kinh t Vi t Nam. V i th m nh s n có c a mình là s n xu t và kinh doanh,
ngày nay, doanh nghi p đƣ có nh ng b c chuy n mình r t đáng k đ không nh ng
th c hi n t t th m nh c a mình là s n xu t mà còn phát tri n đ m r ng th tr ng.
Cùng v i đó lƠ công tác phơn tích tƠi chính đƣ đ c tri n khai và d n đang đi đúng
h ng, tr thành m t công c r t quan tr ng cho doanh nghi p trong công tác t ch c
và tri n khai s n xu t, kinh doanh trong t ng th i k , giúp cho doanh nghi p đ nh

h

ng và ngày càng v ng m nh đ h i nh p v i n n kinh t n

c nhà trong th i k

m i.
1.1.2. Tình hình nghiên c u
Phơn tích tƠi chính đ c các nhà qu n lý chú ý t cu i th k 19. T đ u th k
20 đ n nay, phân tích tài chính ngƠy cƠng đ c chú tr ng và phát tri n do nhu c u

1


qu n lý doanh nghi p ph i mang tính hi u qu và do s phát tri n m nh m c a h
th ng tài chính.
Lu ng gió m i b t đ u t n m 1986 đƣ th i các khái ni m v qu n tr tài chính và
tài chính công ty t các n c phát tri n vào Vi t Nam. T đó đ n nay, đ tài phân tích
tài chính, nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p đƣ đ c s quan
tâm không ch c a các tác gi qu c t mà còn c a các nhà kinh t , nhà qu n tr h c
Vi t Nam. Có th k đ n m t vài tác ph m tiêu bi u trong l nh v c nghiên c u, phân
tích tài chính doanh nghi p nh :
PGS.TS Nguy n V n Công, Chuyên Kh o V Báo Cáo Tài Chính Và L p,
Ki m Tra, Phân Tích Báo Cáo Tài Chính, NXB Tài Chính,(10/ 2005).

c,

PGS.TS. Nguy n Th Ng c Trang & Nguy n Th Liên Hoa, Phân Tích Tài
Chính, NXB Lao ng ậ Xã H i, (2007).
ThS Nguy n T n Bình, Phân Tích Qu n Tr Tài Chính, NXB Th ng Kê, (2005).

ThS inh Th Hi n, Qu n Tr Tài Chính Công Ty - Lý Thuy t & ng D ng,
NXB Th ng Kê (2007).
Brealye/ Myers/ Marcus, Fundamentals of Corprate Finance - Fifth Edition,
McGraw ậ Hill, 2007.
Block / Hirt, Foundations Financial Management ậ Twelfth Edition, McGraw ậ
Hill Irwin, 2008.
Financial Reporting and Analysis: Using Financial Accounting Information, 10th
Edition Charles H. Gibson.
Analysis for Financial Management + S&P subscription card, 8th Edition Robert
C. Higgins, University of Washington.
Tình hình nghiên c u đ tài phân tích tài chính doanh nghi p trên th gi i nói
chung và Vi t Nam nói riêng đƣ có nhi u b c ti n quan tr ng v i nh ng khái ni m,
lý thuy t vô cùng h u ích. Tuy nhiên làm th nƠo đ ng d ng nh ng khái ni m, lý
thuy t tài chính y đ xây d ng và phát tri n vào b i c nh các doanh nghi p Vi t Nam
m i là v n đ đang c n quan tâm.
1.2. M CăTIểUăNGHIểNăC U
1.2.1. M c tiêu chung
Qua vi c phân tích tình hình tài chính công ty TNHH B c Hà, chúng ta th y đ

c

th c tr ng c a công ty trong nh ng n m g n đơy khi mƠ n n kinh t đang ch u nh
h ng c a cu c suy thoái kinh t toàn c u, t đó đ xu t gi i pháp kh c ph c nh ng
khó kh n đang t n t i, góp ph n thúc đ y s phát tri n c a công ty.

2

Thang Long University Library

1.2.2. M c tiêu c th
ánh giá khái quát tình hình tƠi chính công ty TNHH B c Hà thông qua s li u
trên các báo cáo tài chính bao g m: b ng cơn đ i k toán, b ng báo cáo k t qu kinh
doanh.
Phân tích tình hình công n và kh n ng thanh toán c a công ty.
Phân tích m c đ đ m b o v n cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Phân tích hi u qu s n xu t kinh doanh và kh n ng sinh l i.
T đó, đánh giá tình hình tƠi chính công ty, tìm ra m t đ c, h n ch nh m đ a
ra các gi i pháp c th đ phát huy m t m nh, h n ch m t y u kém, giúp công ty
không ng ng phát tri n.
1.3.ăPH

NGăPHÁPăNGHIểNăC U

1.3.1. Các tài li u nghiên c u
Nhóm tài li u nghiên c u liên quan t i ph

ng pháp nghiên c u khoa hoc.

Nhóm tài li u v k toán tài chính và k toán qu n tr doanh nghi p.
Các tài li u v v n b n pháp lu t liên quan t i doanh nghi p.
Nhóm tài li u v tài chính doanh nghi p và qu n tr tài chính doanh nghi p.
1.3.2. Các ph ng pháp nghiên c u
Ph ng pháp quan sát:
c s d ng đ n m v ng tình hình công tác phân tích
tài chính doanh nghi p. Thông qua vi c trao đ i v i các cán b k toán tài chính và các
ban khác có liên quan c a doanh nghi p đ hi u rõ đ c c ch tài chính và công tác
phân tích tài chính doanh nghi p.
Ph ng pháp đi u tra: Th c hi n công vi c thu th p các s li u liên quan t i
công tác k toán tài chính và phân tích tài chính c a doanh nghi p.

Ph ng pháp thông kê: T các s li u vƠ thông tin đƣ thu th p đ c, ta ti n hành
phân lo i, x lý các thông tin này theo trình t c a công tác phân tích tài chính.
Ph ng pháp so sánh: Ph ng pháp nƠy bao g m các n i dung so sánh gi a s
th c hi n kì này v i s th c hi n kì tr c, gi a s th c t v i s k ho ch, gi a s li u
doanh nghi p v i s li u trung bình ngành, so sánh theo chi u d c đ xem xét t tr ng
t ng ch tiêu so v i t ng th , so sánh theo chi u ngang c a nhi u k đ th y đ c s
bi n đ i c v s l ng t ng đ i và s l ng tuy t đ i c a m t ch tiêu nƠo đó qua
các niên đ k toán liên ti p.
Ph ng pháp t l : Th c hi n phân tích, tính toán các ch s tƠi chính, đ a ra các
t l , qua đó th y đ c k t c u và tình tr ng tài chính c a doanh nghi p.
Ph ng pháp Dupont: V n d ng mô hình Dupont đ phân tích m i liên h gi a
các ch tiêu tài chính, t đó phát hi n ra nh ng nhân t đƣ nh h ng đ n ch tiêu phân
tích theo trình t logic ch t ch .

3


1.4.ăPH MăVIăNGHIểNăC U
1.4.1. Không gian
Công ty TNHH B c Hà (thành ph B c Giang, t nh B c Giang).
1.4.2. Th i gian
T n m 2010 đ n n m 2012.
1.4.3. i t ng nghiên c u
Tình hình tài chính công ty TNHH B c Hà.
1.5.ăC UăTRÚCăKHịAăLU N
Ngoài ph n m đ u, k t lu n, các ph n ph l c và tài li u tham kh o, lu n v n
đ c k t c u thƠnh 4 ch ng chính sau:
Ch
Ch

ng 1: Gi i thi u
ng 2: C s lí lu n v phân tích tình hình TCDN

Ch

ng 3: Phân tích tình hình tài chính công ty TNHH B c Hà

Ch
công ty

ng 4: M t s gi i pháp và ki n ngh nh m c i thi n tình hình tài chính c a

4

Thang Long University Library


C ăS

CH
NGă2
LÝ LU N V PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
DOANH NGHI P

2.1.T NGăQUANăV ăPHỂNăTệCHăTỊNHăHỊNHăTÀIăCHệNH
2.1.1. Khái ni m v phân tích tình hình tài chính
ắPhân tích tài chính có th đ c đ nh ngh a nh m t t ng th các ph

ng pháp

cho phép đánh giá tình hình tài chính trong quá kh và hi n t i, giúp cho vi c quy t
đ nh qu n tr và đánh giá doanh nghi p m t cách chính xácẰ. (Theo Josetle Payrard,
trích ắQu n tr tài chính doanh nghi pẰ_V Duy HƠo, Ơm V n Hu , trang 83).
NgƠy nay phơn tích tƠi chính có xu h ng tr thành h th ng x lý thông tin
nh m cung c p d li u cho nh ng ng i ra quy t đ nh tài chính. Phân tích tài chính là
c s d báo ng n, trung và dài h n. Phơn tích tƠi chính giúp chúng ta đánh giá tình
hình tài chính doanh nghi p thông qua vi c phân tích báo cáo tài chính.
Tóm l i, ắPhân tích tình hình hình tài chính doanh nghi p v th c ch t là s
d ng các công c và ph ng pháp phân tích thích h p đ làm rõ tình hình huy đ ng và
s d ng v n c ng nh s bi n đ ng c a t ng ngu n v n trong kì nh h ng đ n c u
trúc tài chính doanh nghi p. Qua đó tìm ra nguyên nhân khách quan và ch quan nh
h ng đ n tình hình huy đ ng và s d ng v n, giúp nhà qu n lí doanh nghi p l a
ch n và đ a ra nh ng quy t đ nh phù h p v i m c đích huy đ ng, đ m b o an ninh tài
chínhẰ.(Trích ắPhơn tích kinh doanhẰ _ GS.TS. Nguy n V n Công, trang 65)
2.1.2. M c tiêu c a phân tích tình hình tài chính
Phân tích ho t đ ng tài chính c a doanh nghi p nh m m c đích cung c p nh ng
thông tin c n thi t giúp các đ i t ng s d ng thông tin đánh giá khách quan v s c
m nh tài chính c a doanh nghi p, kh n ng sinh l i và tri n v ng phát tri n s n xu t
kinh doanh c a doanh nghi p. B i v y, phân tích tình hình tài chính mà ch y u là
phân tích báo cáo tài chính là m i quan tâm c a nhi u đ i t ng s d ng thông tin
khác nhau, nh : H i đ ng qu n tr , Ban giám đ c, các nhƠ đ u t , các nhƠ cho vay, các
nhà cung c p, các c đông hi n t i vƠ t ng lai, khách hƠng, các nhƠ qu n lý c p trên,
ng i lao đ ng, các nhà b o hi m,... Trong đó, m i đ i t ng l i có nhu c u s d ng
thông tin khác nhau nên có xu h ng t p trung vào nh ng khía c nh riêng c a ắb c
tranh tƠi chínhẰ khi phơn tích tƠi chính doanh nghi p. Nhìn chung, phân tích tình hình
tài chính doanh nghi p c n đ t đ

c nh ng m c tiêu sau:

Tr c h t, phân tích tài chính doanh nghi p ph i cung c p thông tin h u ích cho

các nhƠ đ u t , các ch n và nh ng ng i s d ng khác đ ra các quy t đ nh đ u t ,
tín d ng và các quy t đ nh t ng t . Thông tin ph i d hi u đ i v i ng i có m t trình
đ t ng đ i v kinh doanh và các ho t đ ng kinh t c n nghiên c u thông tin này.

5


Ngoài ra, phân tích tài chính doanh nghi p c ng c n cung c p nh ng thông tin
quan tr ng nh t cho ch doanh nghi p, các nhƠ đ u t , các ch n và nh ng ng

is

d ng khác đánh giá s l ng, th i gian, r i ro c a nh ng kho n thu b ng ti n t c t c
hay ti n lãi.
Cu i cùng, phân tích tài chính doanh nghi p ph i cung c p thông tin v các
ngu n l c kinh t , v n ch s h u, các kho n n , k t qu c a các quá trình, các tình
hu ng làm bi n đ i các ngu n v n và các kho n n c a doanh nghi p.
ng th i, qua
đó cho bi t thêm ngh a v c a doanh nghi p đ i v i các ngu n l c nƠy vƠ tác đ ng c a
nh ng nghi p v kinh t giúp ch doanh nghi p d đoán chính xác quá trình phát tri n
c a doanh nghi p trong t ng lai.
2.1.3. Vai trò c a phân tích tình hình tài chính
Trong đi u ki n s n xu t vƠ kinh doanh theo c ch th tr
thu c các lo i hình kinh t khác nhau đ u bình đ ng tr

ng, các doanh nghi p

c pháp lu t trong kinh doanh,

nhi u đ i t ng quan tơm đ n tình hình tài chính doanh nghi p. Do v y, vai trò c a

phân tích tài chính là vô cùng quan tr ng v i m i đ i t ng trong n n kinh t hi n nay.
C th :
i v i nhà qu n tr doanh nghi p
Vi c th ng xuyên ti n hành phân tích tình hình tài chính s giúp các nhà qu n
tr doanh nghi p vƠ các c quan ch qu n c p trên th y rõ h n b c tranh v th c tr ng
ho t đ ng tƠi chính, xác đ nh đ y đ vƠ đúng đ n nh ng nguyên nhân và m c đ nh
h ng c a các nhân t đ n tình hình TCDN. T đó có nh ng gi i pháp h u hi u ki m
soát, ch đ o tình hình s n xu t kinh doanh đ

n đ nh vƠ t ng c

ng kh n ng TCDN.

i v i nhà đ u t
i v i các nhƠ đ u t , h luôn mong mu n tìm ki m c h i đ u t vƠo doanh
nghi p có kh n ng sinh l i cao, c ng nh quan tơm đ n các y u t v th i gian hoàn
v n, m c đ thu h i v n, m c đ r i ro... Các báo cáo tài chính ch a đ ng nh ng ch
tiêu tài chính t t, h a h n nhi u l i nhu n s thu hút các nhƠ đ u t . Ng c l i, các
báo cáo cho th y tình hình tài chính y u kém s kéo giá tr doanh nghi p trong m t các
nhƠ đ u t xu ng th p. Các nhƠ đ u t t ng lai luôn tìm ki m c h i đ u t nh phân
tích thông tin tài chính doanh nghi p. Các nhƠ đ u t hi n t i l i d a vào phân tích tình
tài chính doanh nghi p đ b o v tài s n c a mình, đ a ra quy t đ nh có nên ti p t c
đ u t n a hay không.
i v i ch n c a doanh nghi p
Các ch n c a doanh nghi p th ng là các ngân hàng hay các nhà cung c p tín
d ng l i quan tơm đ n kh n ng sinh l i và kh n ng thanh toán c a doanh nghi p d a
trên các phân tích tài chính. B ng vi c so sánh s l ng, ch ng lo i tài s n v i s n
ph i tr theo kì h n, ch n có th xác đ nh kh n ng thanh toán c a doanh nghi p và
6

Thang Long University Library


quy t đ nh có nên cho doanh nghi p vay hay không. N u các phân tích tài chính cho
th y doanh nghi p có d u hi u m t kh n ng thanh toán các kho n n đ n h n, các ch
n s h n ch cho các doanh nghi p vay.
i v i c quan Nhà n c
Các c quan qu n lỦ NhƠ n c, đ c bi t lƠ c quan thu c ng c n các thông tin t
phơn tích báo cáo tƠi chính đ xác đ nh, ki m tra s thu mà doanh nghi p có ngh a v
n p cho NhƠ n c, c ng nh ki m tra, ki m soát đ c tình tr ng kinh doanh c a
doanh nghi p và xây d ng các k ho ch qu n lỦ v mô.
i v i ng i lao đ ng
Ng i lao đ ng c ng quan tơm đ n các thông tin t phân tích tình hình tài chính
doanh nghi p đ đánh giá tri n v ng c a nó trong t ng lai. Nh ng doanh nghi p có
tình hình tài chính tri n v ng s luôn h a h n m c l ng x ng đáng vƠ n đ nh thu hút
ng

i lao đ ng đ n làm vi c lâu dài.

Tóm l i, dù các đ i t ng quan tơm đ n các thông tin t phơn tích tƠi chính d i
góc đ nƠo thì c ng không th ph nh n đ c vai trò to l n c a vi c phân tích tình
hình tài chính doanh nghi p trong toàn b n n kinh t qu c dân hi n nay.
2.1.4. Thông tin s d ng trong phân tích tài chính
Tài li u quan tr ng và c n thi t cho phơn tích tƠi chính lƠ tìm ra đ

c nh ng

ngu n thông tin trung th c, chính xác. Doanh nghi p ho t đông s n xu t trong môi
tr ng kinh doanh b tác đ ng b i nh ng y u t do chính b n thân doanh nghi p và
các nhân t bên ngoƠi đòi h i thông tin ph c cho phơn tích tƠi chính c ng ph i thu th p

đ y đ , không ch qua các báo cáo tài chính mà còn qua ngu n thông tin đ
c p t bên ngoài.

c cung

2.1.4.1. Thông tin n i b doanh nghi p
Các ngu n thông tin liên quan đ n doanh nghi p r t đa d ng, m t s thông tin là
b t bu c và công khai, m t s khác ch dành cho c đông. Trong s các ngu n thông
tin n i b , thông tin k toán là ngu n thông tin c b n nh t, đ c nhà phân tích thu
th p tr c tiên. M i ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p đ u đ c ph n
ánh trên các báo cáo tài chính m t cách toàn di n và t ng h p tình hình tài s n, ngu n
v n qua b ng cơn đ i k toán, k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p, nh ng lu ng ti n vƠo ra coi nh ti n, tình hình đ u t , tƠi tr b ng ti n trong
t ng th i kì qua báo cáo l u chuy n ti n t . ó lƠ nh ng c s quan tr ng đ phân tích
ho t đ ng tài chính. Các ch tiêu trên báo cáo tƠi chính đ c th hi n d i hình th c
giá tr nên nhà phân tích có th đ nh l ng, tính toán k t h p s li u v i nhau t đó
đ a ra d đoán, d báo vƠ đ a ra quy t đ nh.
Các báo cáo tài chính bao g m: B ng cơn đ i k toán, báo cáo k t qu kinh
doanh, báo cáo l u chuy n ti n t , thuy t minh báo cáo tài chính.
7


B ng cân đ i k toán
B ng cơn đ i k toán là báo cáo t ng h p, ph n ánh toàn b tài s n c a doanh
nghi p t i m t th i đi m nh t đ nh theo k t c u: v n kinh doanh và ngu n hình thành
v n kinh doanh. K t c u c a b ng đ c chia thành 2 ph n: Tài s n và ngu n v n.
Ph n tài s n: Ph n ánh toàn b tài s n hi n có c a doanh nghi p t i th i đi m l p
báo cáo theo c c u tài s n và hình th c t n t i trong qua trình ho t đ ng kinh doanh
c a doanh nghi p. Ph n tài s n đ c phân thành: Tài s n l u đ ng vƠ đ u t ng n h n;
Tài s n c đ nh vƠ đ u t dƠi h n.

Ph n ngu n v n: Ph n ánh ngu n hình thành tài s n hi n có c a doanh nghi p t i
th i đi m l p báo cáo. Các ch tiêu này th hi n trách nhi m pháp lỦ đ i v i tài s n
doanh nghi p đang qu n lý và s d ng doanh nghi p. Ph n ngu n v n đ
thành: N ph i tr và ngu n v n ch s h u.

c chia

B ng cơn đ i k toán do v y là ngu n thông tin quan tr ng cho công tác phân
tích tƠi chính, nó giúp đánh giá kh n ng cơn b ng tài chính, kh n ng thanh toán, n ng
l c ho t đ ng, tài s n hi n có và ngu n hình thƠnh nó, c c u v n c a doanh nghi p.
Báo cáo k t qu kinh doanh
Báo cáo k t qu kinh doanh là báo cáo t ng h p cho bi t tình hình tài chính
doanh nghi p t i nh ng th i k nh t đ nh. ó lƠ k t qu ho t đ ng s n xu t, kinh
doanh c a toàn doanh nghi p, k t qu ho t đ ng theo t ng lo i ho t đ ng kinh doanh
(S n xu t kinh doanh, u t tƠi chính, Ho t đ ng b t th ng). Ngoài ra, báo cáo k t
qu ho t đ ng kinh doanh còn cho bi t tình hình th c hi n ngh a v v i NhƠ n c c a
doanh nghi p trong k kinh doanh đó. Báo cáo k t qu kinh doanh cho ta bi t m c lãi,
l c a doanh nghi p b ng cách l y t t c các kho n t o nên doanh thu tr đi chi phí
kinh doanh t ng ng nó có Ủ ngh a quan tr ng đ n chính sách c t c, trích l p các
qu khen th ng, qu phúc l i, qu tr c p, qu đ u t phát tri n. Các ch tiêu trong
báo cáo còn là ti n đ đ d đoán vƠ xác đ nh quy mô dòng ti n trong t ng lai, lƠm
c n c tính toán th i gian thu h i v n đ u t , giá tr hi n t i ròng… đ ra quy t đ nh
đ u t dƠi h n trong doanh nghi p.
Báo cáo l u chuy n ti n t
Báo cáo l u chuy n ti n t là m t trong b n báo cáo tài chính mà doanh nghi p
c n l p đ cung c p cho ng

i s d ng thông tin c a doanh nghi p v nh ng v n đ

liên quan đ n các lu ng ti n vào ra trong doanh nghi p, tình hình tài tr , đ u t b ng

ti n c a doanh nghi p trong t ng th i k . Nh ng lu ng ti n vào ra c a ti n và các
kho n coi nh ti n đ c t ng h p và chia thành 3 nhóm:
L u chuy n ti n t t ho t đ ng s n xu t kinh doanh
L u chuy n ti n t t ho t đ ng đ u t
L u chuy n ti n t t ho t đ ng tài chính
8

Thang Long University Library


Trên c s đó, nhƠ phơn tích th c hi n cơn đói ngơn qu v i s d ngơn qu đ u
k đ xác đ nh s d ngơn qu cu i k . T đó, có th thi t l p m c d phòng t i thi u
cho doanh nghi p đ m b o kh n ng chi tr .
Báo cáo l u chuy n ti n t có m i liên h ch t ch v i b ng cơn đ i k toán và
b ng k t qu kinh doanh trong phân tích tài chính. ơy lƠ c s quan tr ng đ nhà
qu n lý xây d ng k ho ch qu n lý ti n m t.
Thuy t minh báo cáo tài chính
Thuy t minh báo cáo tài chính là báo cáo tài chính t ng h p đ c s d ng đ gi i
thích và b sung các thông tin v tình hình s n xu t, kinh doanh, tình hình tài chính
c a doanh nghi p trong k báo cáo mà các báo cáo khác không th trình bày rõ ràng,
c th và chi ti t đ c. Thuy t minh báo cáo tƠi chính trình bƠy khái quát đ c đi m
ho t đ ng c a doanh nghi p; N i dung m t s ch đ k toán đ c doanh nghi p áp
d ng; Gi i thích và thuy t minh tình hình k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh,
ph

ng h ng s n xu t kinh doanh trong k t i; Các ki n ngh c a doanh nghi p.
Nói tóm l i, các báo cáo trên là ngu n t li u đ c dùng trong phân tích tài chính

doanh nghi p vì các báo cáo trên quan h m t thi t v i nhau, báo cáo này b sung cho
báo cáo kia, s thay đ i ch tiêu c a báo cáo này d n đ n thay đ i ch tiêu c a báo cáo

khác, m i báo cáo là ti n đ , c n c t o thành m t kh i thông tin đ y đ , v a khái
quát, v a c th .
2.1.4.2. Các thông tin bên ngoài doanh nghi p
Vi c phân tích tài chính không ch gi i h n

vi c nghiên c u nh ng báo bi u tài

chính mà ph i t p h p đ y đ các thông tin liên quan đ n tình hình tài chính doanh
nghi p, nh các thông tin v kinh t , ti n t , thu khóa c a qu c gia và qu c t , các
thông tin v kinh t , các thông tin v pháp lý, v kinh t đ i v i doanh nghi p. Vi c
quy t đ nh đ u g n v i môi tr ng xung quanh. Có th k t i m t s y u t khách
quan tác đ ng t i doanh nghi p và các thông tin liên quan đ n các y u t nƠy c ng
ph i luôn đ c c p nh t th ng xuyên:
u tiên có th k đ n là y u t công ngh . Doanh nghi p luôn ph i đ i đ u v i
công ngh . S phát tri n c a công ngh góp ph n lƠm thay đ i ph ng th c s n xu t,
góp ph n làm thay đ i trong qu n lý doanh nghi p d n t i các quy t đ nh tài chính
c ng ph i thay đ i theo.
H n n a, là ch th đ c t do kinh doanh bình đ ng nh ng doanh nghi p luôn
lƠ đ i t ng qu n lý c a các c quan nhƠ n c. M i ho t đ ng c a doanh nghi p b
đi u ti t và chi ph i b i c ch qu n lý tài chính, h th ng lu t, các v n b n quy ph m
pháp lu t liên quan đ n ngành ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. M t s thay
đ i nh v chính sách, chu n m c đ u có th d n đ n quy t đ nh tƠi chính lƠ đúng đ n
hay sai l m.
9


Ngoài ra, do kinh doanh luôn g n li n v i r i ro đ c bi t trong n n kinh t th
tr

ng, r i ro tài chính luôn ti m n, đòi h i các doanh nghi p d tính m c r i ro có

th ch u đ ng đ c qua các quy t đ nh tƠi chính đ có m c đ an toàn là cao nh t vì
r i ro r t đa d ng và ph c t p, nó có th làm cho doanh nghi p phá s n, gi i th .
M t khác, doanh nghi p v i s c ép c a th tr ng c nh tranh, nh ng đòi h i v
ch t l ng, m u mã, ch ng lo i, giá c hàng hóa, ch t l ng d ch v ngày càng cao
h n, tinh t h n c a khách hƠng đòi h i doanh nghi p c n có nh ng thông tin n m b t
th hi u c a khách hƠng đ thay đ i chính sách s n ph m, đ m b o s n xu t kinh
doanh có hi u qu và ch t l ng cao.
H n n a, trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh, doanh nghi p ph i đáp
ng đ c s đòi h i c a các đ i tác v m c v n s h u trong c c u v n. S t ng,
gi m v n ch s h u có tác đ ng đáng k t i ho t đ ng doanh nghi p, đ c bi t trong
các đi u ki n kinh t khác nhau.
Ngoài nh ng y u t k trên, doanh nghi p mu n ho t đ ng kinh doanh t t ph i
luôn đ t các ho t đ ng c a mình trong m i liên h chung c a ngƠnh. c đi m ngành
kinh doanh liên quan đ n: Tính ch t c a các s n ph m; Quy trình k thu t áp d ng; C
c u s n xu t công nghi p n ng ho c công nghi p nh , nh ng c c u s n xu t này có
tác đ ng t i kh n ng sinh l i, vòng quay v n d tr ph ng ti n ti n t ...
2.1.5. Ph ng pháp phân tích tình hình tài chính
Ph ng pháp phơn tích tƠi chính lƠ cách th c, k thu t đ đánh giá tình hình tƠi
chính c a công ty hi n t i, quá kh và d đoán tƠi chính trong t ng lai.
đáp ng
m c tiêu phân tích tài chính có nhi u ph
m t s ph ng pháp sau:

ng pháp, thông th

ng ng

i ta hay s d ng

2.1.5.1. Ph ng pháp so sánh
ơy lƠ ph ng pháp đ c s d ng r ng rãi ph bi n trong phân tích kinh t nói
chung, phân tích tài chính nói riêng. Khi s d ng ph
các v n đ sau:
a. i u ki n so sánh:

ng pháp so sánh ta c n chú ý

+ Ph i t n t i ít nh t 2 đ i l ng
+ Các đ i l ng, ch tiêu so sánh ph i đ m b o tính so sánh đ
nh t v n i dung kinh t , th ng nh t v ph
l

c. ó lƠ s th ng

ng pháp tính toán, th i gian vƠ đ n v đo

ng.
b. Xác đ nh g c đ so sánh:

G c so sánh đ c xác đ nh tu thu c vào m c đích c a phân tích. G c so sánh có
th xác đ nh t i t ng th i đi m, hay trong t ng k . C th :

10

Thang Long University Library


+ Khi đánh giá xu h
đ

ng, t c đ phát tri n c a ch tiêu phân tích thì g c so sánh

c xác đ nh là tr s c a ch tiêu phân tích

th i đi m tr

c, m t k tr

c ho c

hàng lo t k tr c.
+ Khi đánh giá tình hình th c hi n m c tiêu, nhi m v đ t ra thì g c so sánh là tr
s k ho ch c a ch tiêu phân tích. Ta ti n hành so sánh gi a th c t v i k ho ch c a
ch tiêu.
+ Khi xác đ nh v trí c a doanh nghi p thì g c so sánh đ

c xác đ nh là giá tr

trung bình c a ngành hay ch tiêu phân tích c a đ i th c nh tranh.
c. K thu t so sánh:
V k thu t so sánh có th so sánh b ng s tuy t đ i, so sánh b ng s t

ng đ i

hay so sánh b ng s bình quân.
+ So sánh b ng s tuy t đ i: Là k t qu cho phép tr gi a tr s c a ch tiêu k
phân tích so v i tr s c a ch tiêu k g c. K t qu so sánh bi u hi n kh i l

ng, quy

mô bi n đ ng c a các ch tiêu kinh t .
+ So sánh b ng s t ng đ i: Là k t qu c a phép chia gi a tr s c a k phân
tích so v i k g c c a các ch tiêu kinh t ho c gi a tr s c a k phân tích so v i k
g c đƣ đ c đi u ch nh theo t l hoàn thành k ho ch c a ch tiêu có liên quan theo
h ng quy t đ nh quy mô chung c a nhóm ch tiêu phân tích. So sánh b ng s t ng
đ i đ th y th c t so v i k g c t ng hay gi m bao nhiêu %.
2.1.5.2. Ph ng pháp t l
Ph ng pháp này d a trên Ủ ngh a chu n các t l c a đ i l

ng tài chính trong

các quan h tài chính. S bi n đ i các t l c nhiên là s bi n đ i c a các đ i l
tài chính. V nguyên t c, ph ng pháp nƠy yêu c u ph i xác đ nh đ c các ng

ng
ng

đ nh m c, đ nh n xét vƠ đánh giá tình hình tƠi chính doanh nghi p, trên c s đó so
sánh các t l c a các doanh nghi p v i giá tr t l tham chi u.
Theo ph ng pháp nƠy, thông th ng các t l tƠi chính đ c phân thành các
nhóm t l đ c tr ng ph n ánh nh ng n i dung c b n theo các m c tiêu ho t đ ng c a
doanh nghi p. ó lƠ các nhóm t l v : Kh n ng thanh toán, nhóm t l v c c u và
ngu n v n, nhóm t l v n ng l c ho t đ ng kinh doanh, nhóm t l v kh n ng sinh
l i.
M i nhóm t l l i bao g m các ch tiêu nh l , t ng b ph n c a ho t đ ng tài
chính doanh nghi p trong m i tr ng h p khác nhau, tùy theo giác đ phân tích,
ng i phân tích l a ch n các ch tiêu khác nhau đ ph c v m c tiêu phân tích c a
mình.
2.1.5.3. Ph ng pháp Dupont

Ph ng pháp phơn tích tài chính Dupont nh m đánh giá tác đ ng tƠi chính t
h gi a các t l tƠi chính. Ph

ng

ng pháp nƠy thi t l p ra các quan h hàm s gi a các
11


t l tƠi chính đ xem xét nh h
nh th nƠo.

ng c a các y u t khác đ n m t ch tiêu t ng h p

ó lƠ m i quan h hàm s gi a doanh l i v n, vòng quay toàn b v n và

doanh l i tiêu th . Phân tích các hàm này s th y đ c s tác đ ng gi a các ch tiêu tài
chính đ t đó đ a ra các gi i pháp nh m t ng doanh thu, ti t ki m chi phí hay xác
đ nh t l n h p lý. K t h p ph ng pháp phơn tích t l vƠ ph ng pháp phơn tích
Dupont s góp ph n nâng cao ho t đ ng phân tích tài chính doanh nghi p.
2.1.6. Quy trình phân tích tình hình tài chính
Quy trình là trình t các b c công vi c đ th c hi n m t ho c m t s m c tiêu,
quy trình đ m b o trình t công vi c th c hi n m t cách khoa h c, có tính k ho ch,
mang l i hi u qu cho công vi c th c hi n. V y đ phân tích tài chính c a công ty tài
chính m t cách có hi u qu chúng ta c n ph i có m t quy trình th c hi n công vi c
m t cách c th qua các giai đo n nh sau:
B

l

c 1: L p k ho ch phân tích:
ơy lƠ giai đo n đ u tiên, là m t khâu quan tr ng, nh h
ng, th i h n và tác d ng c a phân tích tài chính.

ng nhi u đ n ch t

L p k ho ch phân tích bao g m vi c xác đ nh m c tiêu, xây d ng ch ng trình
phân tích. K ho ch phân tích ph i xác đ nh rõ n i dung phân tích, ph m vi phân tích,
th i gian ti n hành, nh ng thông tin c n thu th p, tìm hi u.
B

c 2: Giai đo n ti n hành phân tích:
ơy lƠ giai đo n tri n khai, th c hi n các công vi c đƣ ghi trong k ho ch. Nó
bao g m các công vi c:
+ S u t m tài li u, x lý s li u
+ Tính toán các ch tiêu phân tích
+ Xác đ nh nguyên nhân và tính toán c th m c đ
đ n ch tiêu phân tích.

nh h

ng c a các nhân t

+ Xác đ nh và d doán nh ng nhân t kinh t xã h i tác đ ng đ n tình hình kinh
doanh c a doanh nghi p.
+ T ng h p k t qu , rút ra nh n xét, k t lu n v tình hình tài chính công ty.
B

c 3: Giai đo n k t thúc:
ơy lƠ giai đo n cu i cùng c a vi c phân tích. Nó bao g m các công vi c:

+ Vi t báo cáo phân tích
+ Hoàn ch nh h s phơn tích
T t c các báo bi u phân tích t ng h p, chi ti t, các tài li u thu th p đ
quan đ n vi c phơn tích báo cáo tƠi chính đ u đ
nghi p.

c có liên

c hoàn ch nh vƠ l u gi t i doanh

12

Thang Long University Library


2.1.7. Các nhân t nh h ng đ n phân tích tài chính
Phơn tích tƠi chính có Ủ ngh a quan tr ng v i nhi u đ i t

ng khác nhau, nh

h ng đ n các quy t đ nh đ u t , tƠi tr . Tuy nhiên, phân tích tài chính ch th c s
phát huy tác d ng khi nó ph n ánh m t cách trung th c tình tr ng tài chính doanh
nghi p, v th c a doanh nghi p so v i các doanh nghi p khác trong ngành. Mu n v y,
thông tin s d ng trong phân tích ph i chính xác, có đ tin c y cao, cán b phân tích
có trình đ chuyên môn gi i. Ngoài ra, s t n t i c a h th ng ch tiêu trung bình
ngƠnh c ng lƠ m t trong nh ng nhân t nh h ng đ n ch t l ng phân tích tài chính.
Nhìn chung, ch t l ng phân tích tài chính t t hay ch a t t là do nh h ng c a
các nhân t chính tác đ ng nh sau:
2.1.7.1. Công tác t ch c ho t đ ng phân tích tài chính

th c hi n công vi c phân tích tài chính c n ph i bao g m các công vi c t
khâu chu n b k ho ch, th c hi n, ki m tra giám sát vƠ đánh giá k t qu . Các công
vi c này mu n th c hi n t t c n có s ph i h p ch t ch gi a các phòng ban trong m t
doanh nghi p. M i phòng ban v i ch c n ng, nhi m v c a mình d i s phân công
c a tr ng phòng, m i ng i đ u có ph n vi c c a mình đ h ng t i m c tiêu chung
là t ch c t t công tác phân tích tài chính. Ngu n thông tin đ c thu th p t các
phòng ban là k t qu n i b quan tr ng trên c s đ c x lý, ch n l c b i các nhà
qu n lý c p cao đ c cung c p cho quá trình phân tích tài chính và nh h
nh đ n ch t l ng phân tích tài chính.

ng không

2.1.7.2. Ng i th c hi n phân tích tài chính
Ng i th c hi n phân tích tài chính là nhân t quan tr ng nh h ng t i ch t
l ng phơn tích tƠi chính. Tr c h t m c đích c a nhà phân tích tài chính khi ti n hành
phân tích s đ nh h ng cho c quá trình phân tích, quy t đ nh quy mô ph m vi các k
thu t tài li u s d ng c ng nh chi phí cho vi c phân tích. Kh n ng c a nhà phân tích
s l a ch n thông tin và ti n hành thu th p ngu n thông tin có nh h ng r t l n đ n
ch t l ng phân tích tài chính, vì phân tích tài chính mu n hi u qu ph i d a trên
nh ng thông tin đ y đ , chính xác, k p th i và chi phí vi c thu th p là nh nh t. Vi c
l a ch n công c phơn tích c ng ph thu c vƠo ng i phân tích. K t qu phân tích tài
chính luôn mang d u n cá nhân do v y nhà phân tích có nh ng đánh giá, nh n xét
riêng c a mình v tình hình tài chính doanh nghi p lƠ đi u không th tránh kh i.
Nhà phân tích ph i trung th c, ý th c đ c t m quan tr ng và nhi m v c a mình
thì vi c phân tích tài chính m i có hi u qu cao.
2.1.7.3. Ch t l ng thông tin s d ng trong phân tích tài chính
Thông tin là m t v n đ h t s c c n thi t trong t t c các l nh v c nói chung và
trong phân tích tài chính nói riêng. Thông tin là vô cùng quan tr ng và máy tính là b t
bu c. Có th kh ng đ nh r ng n u không có thông tin ho c thi u thông tin thì vi c
13

phân tích tài chính không th th c hi n đ
đ y đ chính xác thì ch t l

c ho c n u phơn tích trong đi u ki n không

ng phân tích s th p.

Do v y làm th nƠo đ có m t h th ng thông tin đ y đ và chính xác ph c v t t
cho công tác phơn tích tƠi chính thì đó lƠ yêu c u các nhà qu n lý ph i h t s c quan tâm.
2.1.7.4. Vi c l a ch n ph ng pháp phân tích tài chính
Trên c s ngu n thông tin có đ c các cán b phân tích s áp d ng ph ng
pháp phơn tích tƠi chính nƠo đ đánh giá th c tr ng tài chính c a doanh nghi p là m t
đi u r t quan tr ng.
Trong đi u ki n hi n nay, ph i k t h p các ph ng pháp phơn tích tƠi chính tùy
theo t ng m c tiêu c th c a nhà qu n lý quan tâm thì vi c phân tích m i mang l i
hi u qu nh Ủ mu n c a doanh nghi p.
2.1.7.5. H th ng ch tiêu trung bình ngành
Vi c phân tích tài chính c a doanh nghi p s có Ủ ngh a h n khi có s t n t i c a
các ch tiêu trung bình ngƠnh. ơy lƠ c s quan tr ng trong khi ti n hành phân tích.
Ng i ta có th nói các t l tài chính c a doanh nghi p là cao hay th p, t t hay x u
khi đem so sánh v i t l trung bình ngành. Nhà qu n lý doanh nghi p đánh giá đ
th c tr ng tài chính c a mình mà t đó có nh ng gi i pháp kh c ph c.

c

2.2.ăN IăDUNGăPHỂNăTệCHăTỊNHăHỊNHăTÀIăCHệNH
2.2.1. Phân tích báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh
Khi phân tích tình hình tài chính doanh nghi p, chúng ta không th b qua n i

dung này. M c tiêu c a n i dung phơn tích nƠy lƠ xác đ nh và phân tích m i liên h ,
đ c đi m các ch tiêu trong báo cáo k t qu kinh doanh, đ ng th i so sánh chúng qua
m t s niên đ k toán liên ti p và v i s li u trung bình ngƠnh đ đánh giá xu h ng
thay đ i t ng ch tiêu và k t qu kinh doanh c a doanh nghi p so v i các doanh nghi p
khác. Các ch tiêu tài chính trung gian và cu i cùng đ c chu n hóa trong m u bi u
b ng phân tích k t qu kinh doanh:
N¨m N-1

N¨m N

ChØ tiªu
S ti n Tû
träng

S ti n Tû
träng

N¨m N/ n¨m
N-1
S ti n

Tû
träng

1.Doang thu thu n
2.Giá v n hàng bán
3.Lãi g p
4.Chi phí bán hàng và qu n lý
5.Lƣi tr

c thu và lãi vay

6.Lƣi tr

c thu

7.Lãi sau thu
14

Thang Long University Library


8.Lãi không chia
S li u trên báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh đ

c s d ng đ tính toán

các ch tiêu v kh n ng sinh l i, tình hình th c hi n ngh a v v i nhƠ n

c v các

kho n ph i n p. Cùng v i s li u trên b ng cơn đ i k toán, s li u trên báo cáo k t
qu kinh doanh đ c s d ng đ tính toán hi u qu s d ng v n, các ch tiêu v t su t
l i nhu n ... C th :
Phân tích doanh thu:
s n xu t kinh doanh có hi u qu , đ s c m nh đ ng v ng trên th tr ng,
v n đ đ t lên hƠng đ u đ i v i m i doanh nghi p là làm th nƠo đ doanh thu ngày
cƠng t ng lên.
lƠm đ c đi u đó, doanh nghi p ph i th ng xuyên ki m tra, đánh
giá m i k t qu c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Phân tích doanh thu s giúp đánh

giá chính xác, khách quan tình hình th c hi n doanh thu c a doanh nghi p, xem xét
m c tiêu đ t ra đƣ đ t đ c đ n đơu. Phơn tích doanh thu c ng lƠ tƠi li u c n thi t làm
c s cho vi c phân tích các ch tiêu tài chính kinh t , t đó giúp nhƠ qu n lỦ đ a ra
quy t đ nh và ch đ o kinh doanh.
Tóm l i, m c tiêu duy nh t c a phân tích doanh thu là giúp doanh nghi p s n
xu t kinh doanh ngày càng hi u qu th hi n qua vi c doanh thu c a doanh nghi p
không ng ng t ng lên.
Phân tích chi phí:
Phân tích ch tiêu chi phí s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, th ng đ c
ti n hành b ng cách so sánh t ng gi m chi phí so v i k tr c ho c k k ho ch, ho c
so v i ch s trung bình ngành. So sánh có th đ c ti n hành theo ch tiêu t ng chi
phí, ho c chi phí bình quân, ho c t tr ng phí, theo t ng kho n m c ho c t ng thành
ph n phí ho c theo t ng đ n v b ph n tr c thu c ho c trung bình toàn doanh nghi p.
có th nh n đ nh đ c s thay đ i chi phí luôn c n đ t chúng trong m i quan h
v i kh i l ng, s n l ng hàng hoá tiêu th . Khi so sánh, n u thay đ i chi phí có xu
h ng d n t i lƠm t ng m c chi phí bình quân ho c lƠm t ng t tr ng phí thì c n đ t
d u h i vƠ phơn tích sơu h n nguyên nhơn kinh t , k thu t liên quan.
Phân tích l i nhu n:
N i dung phân tích l i nhu n bao g m: đánh giá tình hình th c hi n k ho ch
l i nhu n c a t ng b ph n và c a toàn doanh nghi p và nh n d ng nh ng nguyên
nhơn, xác đ nh m c đ

nh h

ng c a t ng nhân t đ n tình hình bi n đ ng l i nhu n.

M c đích c a phân tích l i nhu n lƠ: đánh giá s l ng và ch t l ng ho t đ ng c a
doanh nghi p, k t qu s d ng các y u t s n xu t v ti n v n, lao đ ng, v t t ...
So sánh l i nhu n th c hi n, l i nhu n k ho ch và l i nhu n các k tr c
(tháng, quỦ, n m) đ th y đ c m c đ t ng gi m c a l i nhu n t các ho t đ ng. Qua

đó, đánh giá t ng quát v tình hình th c hi n k ho ch c a doanh nghi p.
ng th i
15


chúng ta c ng c n ph i xem xét t tr ng v l i nhu n c a t ng lo i ho t đ ng trong
t ng l i nhu n chung c a doanh nghi p đ có cái nhìn toàn v n h n.
2.2.2. Phân tích b ng cân đ i k toán
N i dung phơn tích nƠy có Ủ ngh a vô cùng quan tr ng trong phân tích tài chính.
B i l phân tích k t c u tài s n ngu n v n trong b ng cơn đ i k toán chính là xem xét
tài s n và ngu n v n đ c phân b nh th nào trong các kho n m c. Vi c phân b và
có k t c u tài s n và ngu n v n h p lý s mang l i hi u qu kinh t cao vƠ ng c l i
n u không có m t k t c u h p lý s gây lãng phí, s d ng v n không hi u qu .
Phân tích k t c u tài s n và ngu n v n trong B ng cơn đ i k toán ngoài vi c so
sánh cu i k v i đ u k v s tuy t đ i v i t tr ng, ta còn ph i so sánh, đánh giá t
tr ng c a t ng lo i tài s n và ngu n v n trong t ng s vƠ xu h
chúng.
Phân tích k t c u tài s n và ngu n v n đ

ng bi n đ ng c a

c ti n hƠnh theo các b

c sau: Tr

c

h t ta trình bày b ng cơn đ i k toán theo d ng b ng m t phía. Trên dòng ta li t kê
toàn b tài s n, ngu n v n đƣ chu n hóa. Trên c t ta xác đ nh s đ u n m, cu i k so
v i đ u k c v l ng và t l ph n tr m thay đ i. Sau đó ti n hành tính toán, phân

tích vƠ đánh giá th c tr ng v ngu n v n, tài s n c a doanh nghi p theo nh ng tiêu
th c nh t đ nh c a xí nghi p và ngành.
Ta có th di n gi i t ng công vi c c th trong phân tích b ng cơn đ i k toán
nh sau:
Phân tích c c u tài s n:
Phân tích k t c u tài s n lƠ đánh giá s bi n đ ng c a các b ph n c u thành
t ng tài s n c a m t doanh nghi p.
M c đích c a vi c phân tích này nh m tìm hi u s h p lý trong phân b và s
d ng tài s n, t đó đ ra các bi n pháp nh m nâng cao hi u qu s d ng tài s n.
ng
th i, đánh giá m t cách t ng quát quy mô, n ng l c vƠ trình đ s d ng v n c a doanh
nghi p.
Khi phân tích c n xem xét t su t đ u t trang thi t b tài s n c đ nh vƠ đ u t
dài h n. T su t đ u t đ

c xác đ nh theo công th c:

T su tăđ uăt ăăăăă=

Tài s n c đ nhăvƠăđ uăt ădƠiăh n
T ng tài s n

Vi c đ u t chi u sâu, mua s m trang thi t b c s v t ch t k thu t th hi n
n ng l c s n xu t vƠ xu h ng phát tri n lâu dài. T su t nƠy t ng lên ch ng t n ng
l c s n xu t có xu h ng t ng lên. N u các nhân t khác không thay đ i thì đơy lƠ m t
d u hi u tích c c c a doanh nghi p.

16

Thang Long University Library

Phân tích c c u ngu n v n:
Ngu n v n ph n ánh ngu n hình thành tài s n hi n có c a doanh nghi p t i th i
đi m l p báo cáo. Trên b ng cơn đ i k toán, c c u c a t ng ngu n v n trong t ng
ngu n v n ph n ánh trách nhi m pháp lý c a doanh nghi p đ i v i các kho n v n mà
doanh nghi p đang qu n lý và s d ng.
M c đích c a vi c phân tích ngu n v n nh m phân tích kh n ng t tài tr , phân
tích kh n ng ch đ ng trong kinh doanh c a các doanh nghi p. Qua đó đánh giá s
bi n đ ng c a các lo i ngu n v n m t doanh ngh êp (so sánh giá tr c a t ng ngu n
v n và t ng lo i ngu n v n qua m i k ) đ th y đ c tình hình huy đ ng và s d ng
các lo i ngu n v n c a doanh nghi p.
Phân tích các cân đ i tài chính:
M i quan h cơn đ i gi a tài s n v i ngu n v n th hi n s t
v n và giá tr c a các tài s n c a doanh nghi p.

ng quan v c c u

ng th i c ng ph n ánh t

ng quan

v chu k luân chuy n tài s n và chu k thanh toán ngu n v n. Và do v y góp ph n
ph n ánh kh n ng thanh toán c a doanh nghi p. M i quan h cơn đ i này giúp nhà
phơn tích đánh giá đ c s h p lý gi a ngu n v n huy đ ng và vi c s d ng chúng
trong đ u t , mua s m, d tr .
Tài s n

Ngu n v n

- V n b ng ti n
u t tƠi chính ng n h n

- Kho n ph i thu

N ng n h n:
+ Ph i tr

- Hàng t n kho

+ Vay ng n h n

-

- Tài s n l u đ ng khác
- Tài s n c đ nh
-

u t tƠi chính dƠi h n

- Xây d ng c b n d dang

V n dài h n:

- Ký qu , kỦ c

+ N dài h n
+ V n ch s h u

c dài h n

N u tài s n ng n h n l n h n n ng n h n thì đi u này là h p lý, doanh nghi p
gi v ng quan h cơn đ i gi a tài s n ng n h n và n ng n h n, s d ng đúng m c
đích n ng n h n. m b o nguyên t c tài tr v s hài hoà k h n gi a ngu n v n và
tài s n ng n h n. Ng c l i n u tài s n ng n h n nh h n n ng n h n ngh a lƠ doanh
nghi p không gi v ng quan h cơn đ i gi a tài s n ng n h n v i n ng n h n. Xu t
hi n d u hi u doanh nghi p đƣ s d ng m t ph n ngu n v n ng n h n đ tài tr cho tài
s n dài h n. M c dù n ng n h n có th do chi m d ng h p pháp ho c có m c lãi th p
h n lƣi n dài h n. Tuy nhiên, chu k luân chuy n tài s n khác v i chu k thanh toán
có th d n đ n nh ng vi ph m nguyên t c tín d ng và m t h qu tài chính x u h n có
17


th x y ra. N u tài s n dài h n l n h n n dài h n: và ph n thi u h t đ

c bù đ p t

v n ch s h u thì đi u này là h p lý, doanh nghi p s d ng đúng m c đích n dài h n
và c v n ch s h u. Nh ng n u nh ph n thi u h t đ c bù đ p b ng n ng n h n
thì đi u này là b t h p lỦ nh trình bƠy ph n cơn đ i tài s n ng n h n và n ng n
h n. N u ph n tài s n dài h n nh h n n dài h n: M t ph n n dài h n đƣ đ c s
d ng đ tài tr tài s n ng n h n. Hi n t ng này v a lãng phí lãi vay n dài h n v a
th hi n s d ng sai m c đích n dài h n.
2.2.3. Phân tích di n bi n ngu n v n và s d ng v n
B ng phân tích di n bi n ngu n v n và s d ng v n là m t trong nh ng c s và
công c c a nhà qu n tr tƠi chính đ ho ch đ nh tài chính cho kì t i.
Nguyên t c l p b ng kê nh sau:
S ăđ ă2.1:ăNguyênăt căl păb ngăkê
B ngăcơnăđ i k toán

Ngu n v n

Tài s n
Tínhătoánăcácăthayăđ i

Di n bi n ngu n

S d ng v n

T ngăngu n v n

T ngătƠiăs n

Gi m tài s n

Gi m ngu n v n

phân tích di n bi n ngu n v n và s d ng v n trong doanh nghi p chúng ta
s d ng ch y u b ng cơn đ i k toán. Phân tích n i dung nƠy chính lƠ xem xét đánh
giá s thay đ i các ch tiêu cu i k so v i đ u k trên b ng cơn đ i k toán v ngu n
g c và cách th c s d ng v n c a doanh nghi p.
t o thu n l i cho công tác phân
tích tr c h t ta trình bày b ng cơn đ i k toán d i d ng b ng báo cáo trình bày m t
phía t tài s n đ n ngu n v n. Sau khi phân tích chúng ta s bi t đ c trong m t k
kinh doanh, ngu n v n t ng hay gi m bao nhiêu, tình hình s d ng v n th nào?
Nh ng ch tiêu nào ch y u nh h ng đ n s t ng gi m ngu n v n và s d ng v n
c a doanh nghi p. T đó khai thác các ngu n v n và nâng cao hi u qu s d ng v n
trong doanh nghi p. Phân tích di n bi n ngu n v n và s d ng v n trong doanh nghi p
là ti n hành so sánh s li u cu i k v i s li u đ u k c a t ng ch tiêu, xác đ nh tình
hình t ng gi m v n c a doanh nghi p theo nguyên t c:

18

Thang Long University Library


S d ng v n lƠ t ng tƠi s n, gi m ngu n v n
Ngu n v n là gi m tài s n, t ng ngu n v n
Ngu n v n và s d ng v n ph i cơn đ i
Cu i cùng ti n hành s p x p các ch tiêu v ngu n v n và s d ng v n theo
trình t nh t đ nh tùy theo m c tiêu nghiên c u và ph n ánh vào m t b ng bi u theo
m u sau:
Di n bi n ngu n
v n
…………….
T ng

Ti n
……..

%

S d ng v n

……

…….

100%

T ng

Ti n
……

%
……..
100%

Ngoài vi c phân tích di n bi n ngu n v n, s d ng v n kinh doanh, trên th c t
ng i ta còn s d ng ph ng pháp phơn tích theo lu ng ti n m t. Ph ng pháp phơn
tích này d a vào lu ng ti n m t đ u k và cu i k đ so sánh v i nhau. Sau đó xác
đ nh nguyên nhơn t ng gi m ti n m t cu i k so v i đ u k , b ng các ch tiêu c a b ng
cơn đ i k toán. M i s thay đ i cu i k so v i đ u k trên b ng cơn đ i k toán d n
t i s thay đ i ti n m t t ng ng theo nguyên t c:
T ng ti n m t là gi m tài s n vƠ t ng ngu n v n
Gi m ti n m t lƠ t ng tƠi s n và gi m ngu n v n
T ng c ng t ng (gi m) đ n cu i k đúng b ng s thay đ i trên dòng ti n m t
cu i k so v i đ u k c a b ng cơn đ i k toán.
2.2.4. Phân tích đi m hòa v n
2.2.4.1. Khái ni m đi m hòa v n
i m hòa v n (break ậ even point): lƠ đi m t i đó t ng doanh thu b ng t ng chi
phí. Nói cách khác, t i đi m hòa v n, doanh nghi p b t đ u thu đ c l i nhu n.
T i đi m hòa v n, m i quan h gi a doanh thu, chi phí vƠ lƣi ròng đ c th hi n
qua s đ sau:
T ng doanh thu
(Total Turnover ậ TT or Gross Revenue - GR)
T ng chi phí
(Total cost - TC)
T ng bi n phí
T ng đ nh phí

(Total Variable Cost - (Total Fixed
TVC)
TFC)

Cost

T ng lãi ròng
(Total Net Income TNI)
T ng lãi ròng
ậ (Total Net Income TNI)

T ng bi n phí
T ng lãi góp
(Total Variable Cost - (Total Contribution Margin - TCM)
TVC)
19