Công tác địa chí tại thư viện tỉnh hưng yên

TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI

KHOA THƯ VIỆN – THÔNG TIN
------------

CÔNG TÁC ĐỊA CHÍ
TẠI THƯ VIỆN TỈNH HƯNG YÊN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Giảng viên hướng dẫn : Th.S. Nguyễn Tiến Hiển
Sinh viên thực hiện

: Lương Đình Sang

Lớp

: TV 42B

HÀ NỘI
1  – 2014
 


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 4
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 5
3. Đối tượng nghiên cứu...................................................................................... 5
4. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5

5. Cấu trúc khóa luận .......................................................................................... 6
CHƯƠNG 1. CÔNG TÁC ĐỊA CHÍ TRONG HOẠT ĐỘNG THƯ VIỆN
TỈNH HƯNG YÊN ............................................................................................ 7
1.1. Cơ sở lý luận về công tác địa chí ............................................................... 7
1.1.1. Khái niệm tài liệu địa chí. ........................................................................ 7
1.1.2 Phân loại địa chí ......................................................................................... 8
1.1.3 Công tác địa chí trong hoạt động thông tin thư viện.................................. 9
1.1.4 Vai trò của công tác địa chí ...................................................................... 10
1.2 Khái quát về tỉnh Hưng Yên và thư viện tỉnh Hưng Yên ..................... 11
1.2.1 Tỉnh Hưng Yên-diện mạo địa lý-lịch sử-kinh tế-xã hội .......................... 11
1.2.2 Vài nét về thư viện tỉnh Hưng Yên .......................................................... 16
1.3. Tầm quan trọng của công tác địa chí đối với sự phát triển của tỉnh
Hưng Yên ......................................................................................................... 25
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐỊA CHÍ CỦA THƯ VIỆN
TỈNH HƯNG YÊN .......................................................................................... 29
2.1 Xây dựng vốn tài liệu địa chí.................................................................... 29
2.1.1 Sưu tầm bổ sung vốn tài liệu địa chí ........................................................ 30
2.1.2 Tổ chức kho tài liệu địa chí ...................................................................... 35
2.1.3 Bảo quản tài liệu địa chí ........................................................................... 40
2.2. Tổ chức bộ máy tra cứu ........................................................................... 42
2 
 


2.2.1 Mục lục địa chí ......................................................................................... 43
2.3 Khai thác tài liệu địa chí phục vụ độc giả ............................................... 61
2.3.1. Phục vụ tại chỗ ........................................................................................ 64
2.3.2 Phục vụ tra cứu tài liệu địa chí (tra cứu chuyên đề) ................................ 66
2.3.3. Tuyên truyền và giới thiệu tài liệu địa chí .............................................. 67
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯỚNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ

CÔNG TÁC ĐỊA CHÍ .................................................................................... 74
3.1 Nhu cầu thông tin tài liệu địa chí của độc giả tại thư viện tỉnh Hưng
Yên .................................................................................................................... 74
3.2. Nhận xét .................................................................................................... 82
3.3. Phương hướng .......................................................................................... 85
3.4. Một số kiến nghị và đề xuất..................................................................... 88
KẾT LUẬN ...................................................................................................... 91
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 93
PHỤ LỤC ........................................................................................................ 95

3 
 


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay cùng với sự phát triển mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực của đời sống
kinh tế xã hội, nhu cầu về thông tin, tri thức của con người ngày càng cao.Xã
hội càng phát triển thì nhu cầu tìm hiểu và giữ gìn bản sắc dân tộc lại càng
được chú trọng.Để thực hiện mục tiêu này, trước hết mỗi vùng, mỗi địa
phương cần giữ gìn và phát huy sắc thái văn hóa riêng của mình.
Từ khi thành lập đến nay thư viện tỉnh Hưng Yên ngày càng được củng
cố và phát triển thu hút đông đảo người đọc đến sử dụng thư viện, đáp ứng
nhu cầu học tập và nghiên cứu, công tác và giải trí cho các tầng lớp nhân dân,
cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, sinh viên trong tỉnh, góp phần nâng
cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, phát triển khoa học, công
nghệ, kinh tế, văn hóa, góp phần phục vụ công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước.
Cùng với các địa phương khác trong cả nước, tỉnh Hưng yên đang đổi
mới về mọi mặt để theo kịp nhịp độ phát triển chung của cả nước. Muốn làm

được điều đó, việc nghiên cứu tìm hiểu về địa phương một cách toàn diện, sâu
sắc để hiểu rõ thế mạnh và hạn chế, khó khăn của mình là điều hết sức cần
thiết và cần được quan tâm đúng mức.Các tài liệu địa chí sẽ là một công cụ
đắc lực giúp cho các nhà quản lý lãnh đạo, phát huy được những tiềm năng,
vạch ra chiến lược đúng đắn cho địa phương.
Thư viện tỉnh, thành phố là trung tâm văn hóa, thông tin khoa học, kỹ
thuật ở địa phương. Thông qua các hoạt động địa chí: thu thập, xử lý, tổ chức
khai thác thác, phục vụ các tài liệu liên quan đến tỉnh, thành phố không chỉ
giúp cho cán bộ và nhân dân hiểu biết toàn diện địa phương của mình về địa
lý, lịch sử, truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ nước, đời sống văn hóa
4 
 


để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Vì vậy công tác địa chí đã trở
thành hoạt động đặc thù, một bộ phận không thể thiếu của các thư viện công
cộng đặc biệt là thư viện tỉnh, thành phố.
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác địa chí nên ngay khi tái lập
tỉnh, thư viện tỉnh Hưng Yên đã chú ý thu thập, bổ sung, phục vụ các tài liệu
địa chí của thư viện Hưng Yên đến nay còn gặp rất nhiều khó khăn, chưa đáp
ứng đầy đủ nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu của các thành phần bạn đọc ở địa
phương. Nhiều vấn đề còn tồn tại cần giải quyết về nguồn kinh phí, đội ngũ
cán bộ, cơ sở vật chất kỹ thuật cho hoạt động này.
Để hiểu rõ thực trạng công tác địa chí ở thư viện tỉnh Hưng Yên trong
thời gian qua và tìm ra những giải pháp nâng cao hơn nữa hiệu quả của hoạt
động này trong thời gian tới, qua quá trình tìm hiểu thực tế hoạt động ở thư
viện và được sự hướng dẫn tận tình của thày hướng dẫn em mạnh dạn chọn đề
tài: “Công tác địa chí tại thư viện tỉnh Hưng Yên” làm khóa luận tốt nghiệp.
2. Mục đích nghiên cứu
Tìm hiểu thực trạng công tác địa chí của thư viện tỉnh Hưng Yên: những

mặt mạnh và tồn tại từ đó đưa ra những nhận xét và nêu một số kiến nghị
nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả công tác địa chí.
3. Đối tượng nghiên cứu
Công tác địa chí tại thư viện tỉnh Hưng Yên.
4. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình thực hiện đề tài em đã khảo sát quá trình hình thành và
phát triển của công tác địa chí ở thư viện tỉnh Hưng Yên, tiếp cận các văn
bản, chỉ thị, nghị quyết…của Đảng và Nhà nước về công tác văn hóa nói
chung và sự nghiệp thư viện nói riêng, các tài liệu của Đảng bộ tỉnh về phát
triển kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học kỹ thuật của tỉnh, các nguồn tư liệu
5 
 


địa chí của tỉnh và các tài liệu chuyên ngành của công tác địa chí của thư viện
đồng thời em cũng tiến hành trao đổi tham khảo ý kiến với cán bộ và bạn đọc
thư viện tỉnh Hưng Yên…Tham khảo tại một số thư viện khác để đối chiếu,
so sánh, điều tra nhu cầu của bạn đọc địa chí tại thư viện tỉnh Hưng Yên.
5. Cấu trúc khóa luận
Căn cứ vào mục đích, nhiệm vụ của đề tài bố cục của khóa luận ngoài
phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, khóa luận chia làm 3 chương:
Chương 1: Công tác địa chí trong hoạt động thư viện tỉnh Hưng Yên.
Chương 2: Thực trạng công tác địa chí trong thư viện tỉnh Hưng Yên.
Chương 3: Phương hướng giải pháp nâng cao chất lượng công tác địa chí
Bước đầu quen với công tác nghiên cứu khoa học, mặc dù đã có sự cố
gắng nhưng do thời gian tìm hiểu còn hạn chế, bản thân người viết lại chưa
qua thực tế công tác tại thư viện nên chắc chắn khóa luận không tránh khỏi
những thiếu sót nhất định. Em rất mong nhận được sự góp ý, chỉ bảo của các
thày giáo, cô giáo, các cán bộ thư viện và các bạn để đề tài được hoàn
thiện hơn.

Em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến thày giáo hướng dẫn khóa
luận: thạc sĩ Nguyễn Tiến Hiển, các thày giáo trong khoa thư viện-thông tin
và các cán bộ thư viện tỉnh Hưng Yên đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em
hoàn thành khóa luận này.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội ngày 10 tháng 5 năm 2014
Sinh viên thực hiện
Lương Đình Sang

6 
 


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Báo cáo công tác thư viện từ năm (2000-2014), thư viện tỉnh Hưng Yên.
2. Báo cáo hội nghị công tác địa chí của thư viện tỉnh, thành phố trong thời
kỳ mới (2001), thư viện Quốc gia, Hà Nội.
3. Dương Thị Cẩm (1996), công tác sưu tầm khai thác tư liệu địa chí ở thư
viện tỉnh Hải Hưng: Luận văn thạc sỹ, Đại học Văn hoá, Hà Nội.
4. Nguyễn Văn Cần (1994), Công tác địa chí của các thư viện tỉnh, thành phố
vùng Đồng bằng sông Hồng: Luận văn thạc sỹ, Đại học Văn hoá, Hà Nội.
5. Nguyễn Văn Cần (2001), Địa chí văn hoá trong phát triển văn hoá hiện
nay, Tạp chí văn hoá nghệ thuật, số 8.
6. Nguyễn Văn Cần (2003), Tập bài nghiên cứu về địa chí văn hoá, Đại học
Văn hoá, Hà Nội.
7. Nguyễn Văn Cần (2009), Công tác địa chí trong thư viện: Giáo trình dành
cho sinh viên các trường Đại học và Cao đẳng ngành Thư viện –
Thông tin, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.
8. Đảng cộng sản Việt Nam (1998), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ VII, Nxb Sự thật, Hà Nội.

9. Nguyễn Tiến Hiển (2011), Quản lý thư viện và trung tâm thông tin: Giáo
trình dùng cho sinh viên Đại học và cao đẳng ngành Thư viện-thông
tin, Trường Đại học văn hoá, Hà Nội
10. Lê Gia Hội (1993), phân loại tài liệu địa chí: Dùng cho các thư viện công
cộng, Nxb Bộ văn hoá thông tin, Hà Nội.
11. Nguyễn Huy (2001), số hoá tài liệu địa chí, xây dựng cấu trúc dữ liệu
phục vụ tra cứu đa phương tiện làm phong phú vốn tài liệu địa chí:
Tập san thư viện, số 1, tr. 29-33.
12. Lịch Sử Đảng Bộ Hưng Yên (1998), tập 1, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
93 
 


13. Nguyễn Thị Tuyết Nga (1992), Mô tả tài liệu thư viện: Giáo trình Đại học
thư viện, Trường Đại học Văn hoá, Hà Nội.
14. Tài liệu tập huấn lý luận và thực tiễn biên soạn sách địa chí (1999), Trung
tâm UNESCO thông tin tư liệu lịch sử, Văn hoá Việt Nam, Hà Nội.
15. Ngô Văn Trụ và Hoàng Kỳ (1990) , Công tác địa chí phục vụ nghiên cứu
khoa học góp phần phát triển kinh tế xã hội ở địa phương, Thông tin
Khoa học Xã hội Hà Bắc, Hà Bắc.
16. Lê Văn Viết (2000), Cẩm nang nghề Thư viện, Nxb Văn hóa Thông tin,
Hà Nội.
17. Lê Văn Viết (2002), Một số vấn đề bổ sung tài liệu địa chí của thư viện
tỉnh, thành phố, tập san thư viện, (số 2), tr. 13-19.
18. Bùi Văn Vượng (2001), công tác địa chí trong thư viện tỉnh, thành phố
thời kỳ mới, số 3, tr. 19-25.

94