PHÁC
GÂY MÊ D DÀY
Y
Ban hành kèm theo Quy t đ nh s 181/ Q -BV ngày 13/3/2014
1/ T ng quan:
Nguy c hít ph i ch t nôn t d dày t ng t 1/3.900 lên 1/9.000 trong ph u thu t
c p c u. T l t vong sau hít s c là 3-5%.
2/ Các giai đo n có nguy c hít s c:
D n mê: th i gian sau khi b nh nhân m t ý th c đ n tr
đ c b m bóng trên ng n i khí qu n.
-
Trong lúc m : do trào ng
tr nh .
-
Sau m : do b t th
c th đ ng, th
ng
b nh nhân l n tu i hay
D
ÂN
ng c a h u và thanh qu n n u rút ng quá s m.
3/ Y u t nguy c :
N
H
ÂN
• Bình th ng : d dày tr ng sau 2 gi khi u ng n
n. Tr nh nhi 4 gi sau khi bú s a m .
• S làm tr ng d dày ch m h n :
- B nh nhân ch n th
- Ti u đ
c khi b nh nhân
11
5
-
c trong và 6 gi sau khi
ng.
ng, béo phì.
BV
- Dùng thu c Morphin t ng h p.
- Viêm phúc m c do các nguyên nhân.
- Li t ru t (sau m . Do các r i lo n chuy n hóa : t ng kali, t ng ure
máu, toan chuy n hóa do t ng ceton máu trên b nh nhân đái tháo
đ ng . Do các thu c kháng choline).
- T c ru t.
- K d dày gây h p môn v .
- S c do các nguyên nhân.
- Lo l ng.
- Ph n có thai 3 tháng cu i.
1
- au chuy n d .
- Thoát v c hoành .
- M i n, u ng.
5/ Các thu c ng a hít s c:
Antacid.
D
ÂN
Thu c đ i kháng các th c m th H2:
11
5
• Th thu t Sellick: Dùng ngón cái và ngón gi a gi s n nh n, ngón tr đè
lên s n nh n v i m t l c kho ng 30N, ngay khi b nh nhân m t tri giác và
liên t c đ n khi b m cuff, đ c bi t trong th i gian này không đ c bóp
bóng giúp th . N u b nh nhân nôn thì ng ng th thu t Sellick. Ch ng ch
đ nh: B nh nhân ch n th ng c t s ng c .
+ Cimetidine 200 mg hay ranitidine 300 mg u ng v i 30 ml n c,
u ng vào đêm tr c m và sáng ngày m ; th i gian b t đ u tác d ng 45-60
phút; kéo dài 10 gi .
N
H
ÂN
+ Có th k t h p cimetidine 400 mg và thu c kháng acide; th i gian
b t đ u tác d ng nhanh h n.
Thu c làm tr ng d dày:
BV
+ Erythromycin 100 mg, th i gian b t đ u ho t đ ng kho ng 30 phút,
có th gây đau b ng và nôn m a, m t ý th c ho c c ch hô h p sau
m (n u k t h p v i midazolam và Alfentanil).
6/ Phác đ gây mê d dày đ y: G m 4 b
c
Chu n b , Kh i mê, Duy trì mê và H i t nh.
• 6.1. B
c 1: Chu n b
- Nh n đ nh b nh nhân có nguy c trào ng
đ t n i khí qu n khó.
-
mb ođ
c d ch v và tiên l
ng truy n t nh m ch.
- Có th cho b nh nhân n m t th Trendelenbourg.
2
ng
- t sonde d dày và hút d ch d dày (sau đó có th rút ho c l u
sonde d dày).
- Ki m tra máy hút ho t đ ng t t và s n sàng bên c nh b nh nhân.
- Không bóp bóng b ng tay.
- Th oxy 100% qua mask 8-10L/p( 4 nh p hít th trong tr
t i kh n c p, ho c t i thi u 3 phút tr c kh i mê).
• 6.2. B
ng h p
c 2: Kh i mê
11
5
6.2.1. D n mê: 1 trong 3 thu c sau và Th thu t Sellick
- Thiopental: 5 mg/kg ho c
D
ÂN
- propofol: 1-2mg/kg ho c
- Etomidate: 0.2-0.5mg/kg.
6.2.2. Dãn c : dùng các thu c có th i gian ti m ph c ng n, có th s d ng 1
trong 2 thu c sau:
N
H
ÂN
- Succcinylcholine: 1 mg/kg 30-60 giây sau có th đ t n i khí qu n
(là thu c dãn c thích h p nh t).
- Rocuronium: 1mg/kg dùng cho b nh nhân ch ng ch đ nh v i
Succcinylcholine và không có y u t đ t n i khí qu n khó.
BV
* M t s cách dùng khác:
- Li u m i: tiêm 1 li u nh dãn c không kh c c ngay tr c khi tiêm
thu c mê, sau 60 giây tiêm h t s thu c dãn c còn l i
Rút ng n
th i gian ti m ph c c a thu c dãn c không kh c c.
- Tr ng h p đ t n i khí qu n khó: Có th đ t n i khí qu n v i ng
n i soi m m (xem bài đ t n i khí qu n khó).
• 6.3. B
c 3: Duy trì mê
Gi ng nh gây mê cho các lo i ph u thu t khác.
• 6.4. B c 4: H i t nh
- Hút s ch ch t ti t trong n i khí qu n.
- Hút và l u sonde d dày.
3
- Cho b nh nhân th oxy qua n i khí qu n.
- Rút n i khí qu n khi b nh nhân t nh táo hoàn toàn, có ph n x
đ ng th , thu c dãn c h t tác d ng và đ t tiêu chu n rút n i khí
qu n.
- 2 gi sau khi rút n i khí qu n có th chuy n b nh nhân v khoa n u
b nh nhân không có d u hi u suy hô h p.
D
ÂN
11
5
6.5. M t s đi u c n l u ý:
− Nên rút NKQ khi BN hoàn toàn t nh táo.
− Hút d dày tr c và trong m không đ m b o làm tr ng d dày
sau m .
− S d ng thu c kháng ti t d ch v tr c m là c n thi t.
− 2 gi sau khi rút NKQ, BN có th đ c chuy n khoa n u:
+ Không có bi u hi n lâm sàng (không ho, không khó th )
+ SpO2 > 90% v i khí tr i và không có d u hi u đ c bi t trên
X quang.
7. TIÊU CHU N RÚT N I KHÍ QU N:
N
H
ÂN
7.1. CÁC TIÊU CHU N LÂM SÀNG NÓI CHUNG:
− V n đ ph u thu t đã đ c gi i quy t.
− B nh nhân t nh, th c hi n theo yêu c u các đ ng tác đ n gi n.
−
n đ nh các ch c n ng s ng.
− Có ph n x nu t.
− Có ph n x ho khi hút đàm.
− Nâng đ u lên và gi đ c ≥ 5 giây.
BV
7.2. CÁC TIÊU CHU N V HÔ H P:
− Không khó th , không r i lo n hô h p, nghe ph i bình th
x ng.
− T n s hô h p 12 - 25 l n/ phút.
− Thông khí phút (Vm) > 100 ml/kg.
− PaCO2 > 60 mmHg (v i FiO2= 0,4).
− pH t 7,35-7,45.
− Dung tích s ng > 10 - 15 ml/kg.
− L c hô h p > 25 cmH2O.
4
ng, đ i
TÀI LI U THAM KH O :
1/ Phác đ đi u tr ngo i khoa 2008- B nh vi n Nhân Dân 115. Trang 123.
2/ Anesthesie et estomac plein, Protocoles 2010, 12e édition, MAPAR Édition.
P.97-98.
BV
N
H
ÂN
D
ÂN
11
5
3/ GM BN PT b ng c p c u H i Gây Mê H i S c Vi t Nam.
5