Triển khai phương pháp dạy học dự án vào môn tự nhiên và xã hội lớp 3 tại trường tiểu học phan chu trinh, tỉnh bình dương
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (7.18 MB, 22 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ
CAO CHUNG THẢO NGUYÊN
TRIỂN KHAI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC DỰ ÁN
VÀO MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI LỚP 3 TẠI TRƯỜNG
TIỂU HỌC PHAN CHU TRINH TỈNH BÌNH DƯƠNG
NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC KỸ THUẬT - 60140110
S K C0 0 4 7 5 7
Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10/2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM
VIỆN SƢ PHẠM KỸ THUẬT
LUẬN VĂN
CAO CHUNG THẢO NGUYÊN
TRIỂN KHAI PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC DỰ ÁN VÀO
MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI LỚP 3 TẠI TRƢỜNG
TIỂU HỌC PHAN CHU TRINH TỈNH BÌNH DƢƠNG
NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC KỸ THUẬT
MÃ NGÀNH: 60140110
Hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN VĂN TUẤN
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2015
LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. LÝ LỊCH SƠ LƢỢC
Họ và tên: CAO CHUNG THẢO NGUN
Giới tính: Nữ
Ngày sinh: 12/02/1989
Nơi sinh: Bình Dƣơng
Q qn: Bình Dƣơng
Dân tộc: Kinh
Địa chỉ: 27/5B KP Hịa Long, Phƣờng Lái Thiêu, TX Thuận An, Tỉnh Bình Dƣơng
II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO
Hệ đào tạo: Đại học
Thời gian đào tạo: từ 9/2007 đến 5/2012
Nơi học: Trƣờng Đại học Sƣ phạm kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh
Ngành học: Cơng nghệ điện tử viễn thơng
III. Q TRÌNH CƠNG TÁC
Thời gian
Nơi cơng tác
Công việc đảm nhiệm
9/2012 - 2015
Trƣờng TH Phan Chu Trinh –
Giáo viên
Bình Dƣơng
i
LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tơi.
Các số liệu có nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ đúng nguyên tắc và kết quả nêu trong luận văn
là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kì cơng trình nào.
Tp.Hồ Chí Minh, ngày ... tháng ...năm 2015
Cao Chung Thảo Nguyên
ii
LỜI CẢM ƠN
Tr
ong suốt quá trình học tại Trƣờng Đại học Sƣ Phạm Kỹ Thuật TPHCM- Viện Sƣ Phạm Kỹ
Thuật, bản thân ngƣời nghiên cứu đã học hỏi đƣợc rất nhiều điều từ các Thầy(Cơ) đã tận
tình chỉ bảo, hƣớng dẫn cho ngƣời nghiên cứu.
Trong quá trình ngƣời nghiên cứu nghiên cứu đề tài “Triển khai phƣơng pháp dạy
học dự án vào môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 tại trƣờng Tiểu học Phan Chu Trinh,
tỉnh Bình Dƣơng” đã gặp khơng ít khó khăn. Nhƣng trong thời gian này đƣợc sự giúp đỡ
và hƣớng dẫn tận tình của PGS.TS. Nguyễn Văn Tuấn- Trƣờng ĐH Sƣ Phạm Kỹ Thuật
TPHCM đã có những ý kiến đóng góp quý báu, chia sẻ chân thành để giúp ngƣời nghiên
cứu có đƣợc định hƣớng đúng trong việc hoàn thành đề tài.
Ngƣời nghiên cứu xin gửi đến Thầy lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất!
Ngoài ra ngƣờ i nghiê n cứ u xin bà y tỏ lòng bi ế t ơn đến:
- PGS.TS. Võ Thị Xuân – Trƣờng ĐH Sƣ Phạm Kỹ Thuật TPHCM cũng đã tận tình giúp
đỡ, hƣớng dẫn, hỗ trợ ngƣời nghiên nghiên cứu trong quá trình học tập và làm luận văn.
- Ban Giám Hiệu nhà trƣờng, các Thầy (Cơ)- Viện Sƣ Phạm Kỹ Thuật, phịng Đào tạo Sau
đại học Trƣờng ĐH Sƣ Phạm Kỹ Thuật TPHCM
- Ban Giám Hiệu - Tập thể Giáo viên trƣờng Tiểu học Phan Chu Trinh - , Tỉnh Bình
Dƣơng đã nhiệt tình giúp đỡ ngƣời nghiên cứu trong quá trình khảo sát và thực nghiệm sƣ
phạm
Xin chân thành cảm ơn!
Ngƣời nghiên cứu
Thành Phố Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2015
iii
TÓM TẮT
Trong sự phát triển mạnh mẽ của xã hội hiện nay, yếu tố quyết định cho sự phát triển đó
chính là tri thức và kỹ năng của con ngƣời. Nhiệm vụ của giáo dục không chỉ trang bị cho
con ngƣời những kiến thức mà cịn hình thành những kỹ năng. Trong xã hội hiện nay, con ngƣời
cần phải năng động, sáng tạo, có đủ năng lực và kỹ năng để chủ động trong các tình huống cuộc
sống. Những phƣơng pháp dạy học truyền thống không thể đáp ứng với nhu cầu trong xã hội
hiện nay. Do đó, việc đổi mới phƣơng pháp dạy học là vấn đề cần thiết trong nền giáo dục hiện
nay. Chính vì vậy, ngƣời nghiên cứu tiến hành thực hiện đề tài “Triển
khai Phƣơng pháp dạy học dự án vào môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 ở Trƣờng Tiểu học Phan
Chu Trinh Tỉnh Bình Dƣơng” nhằm hình thành cho ngƣời học những kỹ năng: kỹ năng tƣ
duy sáng tạo, kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin, kỹ năng tự học tự nghiên cứu, kỹ năng
làm việc nhóm.
Cấu trúc luận văn gồm những phần chính
Chƣơng 1: Tổng quan
Chƣơng 2: Cơ sở lý thuyết
Chƣơng 3: Thực trạng giảng dạy môn tự nhiên và xã hội lớp 3 tại trƣờng tiểu học
phan chu trinh, bình dƣơng
Chƣơng 4: Triển khai phƣơng pháp dạy học dự án cho môn tự nhiên và xã hội lớp 3 tại
trƣờng tiểu học phan chu trinh,bình dƣơng
Thiết kế kế hoạch bài dạy để tổ chức dạy học theo dự án môn Tự nhiên và xã hội lớp 3 tại
trƣờng Tiểu học Phan Chu Trinh, tỉnh Bình Dƣơng. Thực nghiệm sƣ phạm có đối chứng để
kiểm nghiệm giả thiết của đề tài
Kết luận và kiến nghị
Trình bày đƣợc những kết quả đạt đƣợc của quá trình nghiên cứu và hƣớng phát triển của đề
tài.
iv
ABSTRACT
In the strong development of the current society, the decisive factor for this
development is the knowledge and skills of people. The task of education is not only to
equip people with knowledge but also skills formation. In today's society, people need to be
active, creative, capable and skills to actively in life situations. The traditional teaching
methods can not meet the needs of today's society. Therefore, the renewal of teaching methods
is necessary issues in education today. So, the research carried out to implement the project
"Implementation of the project teaching method in subject Nature and Society in Grade 3
Primary School in Binh Duong Phan Chu Trinh" in order to establish the skills learned
Features: creative thinking skills, skills, search and information processing skills, self-study
self-study, group work skills.
Essay structure includes the main parts
Chapter 1: Overview
Chapter 2: Theoretical Foundations
Chapter 3: The situation teaching and social nature in elementary grades 3 at Phan
Chu Trinh primary school, Binh Duong Province
Chapter 4: Deploy project teaching methods for social science subjects and grade 3 in
primary schools Phan Chu Trinh, APR
Designing lesson plans to organize project-based learning and social science
subjects in primary school grades 3 Phan Chu Trinh Street, Binh Duong province.
Pedagogical experiment are warranted to test the hypothesis of topics
Conclusions and Recommendations
Presenting the results of the research and development of the subject.
v
MỤC LỤC
LÝ LỊCH KHOA HỌC.......................................................................................................... i
LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................................. ii
TÓM TẮT.............................................................................................................................. iii
DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT .................................................................................. v
DANH MỤC CÁC HÌNH ..................................................................................................... vi
DANH MỤC CÁC BẢNG
viii
DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC .............................................................................................. ix
PHẦN DẪN NHẬP .............................................................................................................. 1
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ................................................................................................... 1
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ............................................................................................ 2
3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU............................................................................................ 2
4. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU ....................................................................................... 2
5. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU ......................................................................................... 3
6. KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU......................................................................................... 3
7. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ............................................................................................... 3
8. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................................... 3
9. NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI .............................................................................. 4
10. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN ...................................................................................... 5
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT................................................................................... 6
1.1. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ .............................................................................. 6
1.1.1 Lịch sử ra đời của Phƣơng pháp dạy học theo Dự án .................................................. 6
1.1.2 Sự phát triển của phƣơng pháp dạy học theo Dự án.................................................... 6
1.1.2.1. Sự phát triển phƣơng pháp dạy học theo dự án ở nƣớc ngoài ................................. 6
1.1.2.2 Sự phát triển Dạy học theo dự án ở Việt Nam ......................................................... 9
1.1.2.3. Triển khai phƣơng pháp dạy học theo dự án vào Việt Nam..................................... 10
1.1.2.3.1. Chƣơng trình dạy học của Intel ............................................................................. 10
1.1.2.3.2. Chƣơng trình dạy học theo dự án của Việt Bỉ ....................................................... 11
1.2 KHÁI NIỆM DẠY HỌC THEO DỰ ÁN ........................................................................ 14
1.3 ĐẶC ĐIỂM CỦA DẠY HỌC THEO DỰ ÁN ............................................................... 15
1.3.1 Ngƣời học là trung tâm của dạy học dự án................................................................. 15
1.3.2 Nội dung học tập có tính phức hợp ............................................................................ 16
ix
1.3.3 Dạy học thông qua các hoạt động thực tiễn ................................................................. 16
1.3.4 Nâng cao tính tự lực của Học sinh ............................................................................... 16
1.3.5 Tạo sự hứng thú trong học tập cho học sinh .............................................................. 17
1.3.6 Kết hợp làm việc theo nhóm và làm việc cá nhân........................................................ 17
1.3.7 Quan tâm đến sản phẩm làm ra .................................................................................... 17
1.4 ƢU VÀ NHƢỢC ĐIỂM CỦA PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO DỰ ÁN .............. 17
1.5 PHÂN LOẠI PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO DỰ ÁN .......................................... 19
1.5.1 Phân loại theo chuyên môn ........................................................................................ 19
1.5.2 Phân loại theo sự tham gia của ngƣời học .................................................................. 19
1.5.3 Phân loại theo quỹ thời gian ...................................................................................... 19
1.5.4 Phân loại theo nhiệm vụ ............................................................................................ 19
1.6. MỘT SỐ PHƢƠNG PHÁP VÀ KỸ THUẬT DÙNG TRONG DẠY HỌC THEO
DỰ ÁN .................................................................................................................................. 20
1.6.1 Phƣơng pháp thuyết trình............................................................................................. 20
1.6.2 Phƣơng pháp đàm thoại ............................................................................................... 21
1.6.3 Phƣơng pháp thảo luận nhóm ...................................................................................... 21
1.6.4 Kĩ thuật động não......................................................................................................... 22
1.7 CẤU TRÚC CỦA DẠY HỌC DỰ ÁN ........................................................................... 23
1.8 ĐÁNH GIÁ DỰ ÁN ....................................................................................................... 27
1.9 ĐẶC ĐIỂM TÂM LÝ HỌC SINH TIỂU HỌC ............................................................ 29
1.9.1 Đặc điểm về thể chất của học sinh tiểu học ............................................................... 29
1.9.2 Đặc điểm về trí nhớ của học sinh tiểu học ................................................................. 29
1.9.3 Sự phát triển của quá trình nhận thức......................................................................... 29
1.9.4 Sự phát triển về ngôn ngữ............................................................................................. 30
1.10 MỐI QUAN HỆ GIỮA DẠY HỌC THEO DỰ ÁN VÀ DẠY HỌC TÍCH HỢP ....... 31
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG DẠY VÀ HỌC MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI
LỚP 3 TẠI TRƢỜNG TIỂU HỌC PHAN CHU TRINH, BÌNH DƢƠNG ................... 35
2.1 KHÁI QUÁT VỀ THỊ XÃ THUẬN AN, TỈNH BỈNH DƢƠNG ................................... 35
2.1.1Vị trí địa lý tỉnh Bình Dƣơng ........................................................................................ 36
2.1.2Vị trí địa lý thị xã Thuận An, Tỉnh Bình Dƣơng ........................................................... 36
2.1.3 Giáo dục và đạo tạo ở Tỉnh Bình Dƣơng ................................................................... 36
x
2.2 GIỚI THIỆU TRƢỜNG TIỂU HỌC PHAN CHU TRINH, TỈNH BÌNH DƢƠNG ..... 37
2.3 . GIỚI THIỆU VỀ MƠN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI LỚP 3........................................... 40
2.3.1 Mục tiêu môn học ......................................................................................................... 40
2.3.1.1 Kiến thức ................................................................................................................... 40
vii
2.3.1.2 Kĩ năng ...................................................................................................................... 40
2.3.1.3 Thái độ ....................................................................................................................... 40
2.3.2 Nhiệm vụ của môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 .............................................................. 40
2.3.3 Chƣơng trình môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 ............................................................... 41
2.4 .THỰC TRẠNG DẠY VÀ HỌC MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI LỚP 3 Ở
TRƢỜNG TIỂU HỌC PHAN CHU TRINH, TỈNH BÌNH DƢƠNG. ................................. 45
2.4.1Mục đích, đối tƣợng, nội dung, phƣơng pháp và thời gian khảo sát ............................ 45
2.4.1.1 Đối với học sinh........................................................................................................ 45
2.4.1.2 Đối với giáo viên ....................................................................................................... 45
2.4.2Thực trạng hoạt động học môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 ở Trƣờng Tiểu học Phan
Chu Trinh, Tỉnh Bình Dƣơng. ............................................................................................. 46
2.4.2.1Nhận thức của học sinh về môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 ........................................ 46
2.4.2.2Thực trạng về thái độ học tập môn Tự nhiên và xã hội của học sinh khối 3
2.4.2.3 Trƣờng Tiểu học Phan Chu Trinh, Tỉnh Bình Dƣơng .............................................. 47
2.4.2.3Tính tích cực của học sinh trong và ngồi giờ học mơn Tự nhiên và xã hội của
học sinh khối 3 Trƣờng Tiểu học Phan Chu Trinh, Tỉnh Bình Dƣơng ................................ 48
2.4.3 Thực trạng hoạt động dạy môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 ở Trƣờng Tiểu học
Phan Chu Trinh, Tỉnh Bình Dƣơng. ..................................................................................... 50
2.4.3.1Về phƣơng pháp dạy học ............................................................................................ 50
2.4.3.2Nhận thức của giáo viên về đổi mới phƣơng pháp dạy học ...................................... 52
2.4.3.3Về cơ sở vật chất và phƣơng tiện dạy học ................................................................. 53
2.4.3.4 Về nội dung môn học ................................................................................................ 53
2.4.3.5 Về cách tạo điều kiện để học sinh học tập tích cực ................................................... 54
2.4.3.6 Về cách thức đánh giá
...................................................................................... 55
2.4.3.7 Về những khó khăn mà giáo viên gặp phải ............................................................... 56
xi
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ...................................................................................................... 58
CHƢƠNG 3: XÂY DỰNG CÁC DỰ ÁN HỌC TẬP VÀ TRIỂN KHAI PHƢƠNG
PHÁP DẠY HỌC DỰ ÁN CHO MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI LỚP 3 TẠI
TRƢỜNG TIỂU HỌC PHAN CHU TRINH,BÌNH DƢƠNG ........................................ 60
3.1 NHỮNG ĐỊNH HƢỚNG KHI VẬN DỤNG PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO
DỰ ÁN. ................................................................................................................................. 60
3.1.1 Tính khoa học ............................................................................................................... 60
3.1.2 Phát triển toàn diện học sinh ........................................................................................ 60
3.11.3 Kết hợp lý thuyết và thực hành .................................................................................. 61
3.1.4 Tính thực tiễn................................................................................................................ 61
3.1.5 .Tính tích hợp................................................................................................................ 62
3.1.6 .Tính tự giác và tính tích cực trong học tập của HS ................................................... 62
3.2 XÂY DỰNG CÁC DỰ ÁN DẠY HỌC TẬP TRONG MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ
HỘI LỚP 3 TẠI TRƢỜNG TIỂU HỌC PHAN CHU TRINH, TỈNH BÌNH DƢƠNG....... 62
3.3 QUI TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO DỰ ÁN .................................................... 65
3.4 TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ ................................................................................................... 71
3.5 THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ......................................................................................... 73
3.5.1 Mục đích và đối tƣợng, nội dung, cách thức,thời gian và địa điểm thực nghiệm ...... 73
3.5.2 Đánh giá kết quả thực nghiệm ...................................................................................... 74
3.5.1.1 Về thái độ học tập .................................................................................................... 74
3.5.1.2 Về kỹ năng làm việc nhóm ....................................................................................... 75
3.5.2.3 Về kỹ năng tìm kiếm và xử lý thơng tin .................................................................... 76
3.5.2.4Về kỹ năng tự học – tự nghiên cứu ............................................................................ 77
3.5.2.5 Về kỹ năng thuyết trình ............................................................................................. 78
3.5.2.6 Kiểm nghiệm kết quả thực nghiệm ........................................................................... 79
3.5.2.7 Kiểm nghiệm giả thuyết ............................................................................................ 82
3.5.2.8 Đánh giá về kết quả học tập của lớp thực nghiệm và lớp đối chứng ....................... 83
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ...................................................................................................... 85
KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ .......................................................................................86
KẾT LUẬN ......................................................................................................................... 86
1. KIẾN NGHỊ ...................................................................................................................... 87
xi
2. HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA ĐỀ TÀI............................................................................. 87
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................... 88
xi
DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT
CHỮ VIẾT TẮT
CHỮ NGUYÊN VĂN
1
DHTDA
Dạy học theo dự án
2
GV
Giáo viên
3
HS
Học sinh
4
PPDH
Phƣơng pháp dạy học
xi
x
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 2.1: Trƣờng Tiểu học Phan Chu Trinh, Tỉnh Bình Dƣơng.....................................37
Hình 2.2: Sơ đồ tổ chức trƣờng Tiểu học Phan Chu Trinh .............................................39
xi
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng1.1 : Cấu trúc dạy học dự án 5 bƣớc. ............................................................................ 25
Bảng 1.2 : Tiêu chí đánh giá trong dạy học dự án................................................................. 31
Bảng 2.1 : Phân phối chƣơng trình mơn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 ...................................... 42
Bảng 2.2 : Bảng thống kê về nhận thức của học sinh về môn Tự nhiên và Xã hội
lớp 3 tại Trƣờng Tiểu học Phan Chu Trinh ........................................................................... 46
Bảng 2.3 : Bảng thống kê về thái độ học tập môn Tự nhiên và xã hội của học sinh
khối 3 Trƣờng Tiểu học Phan Chu Trinh, Tỉnh Bình Dƣơng................................................ 47
Bảng 2.4: Bảng thống kê tính tích cực của học sinh đối với môn Tự nhiên và xã
hội của học sinh khối 3 Trƣờng Tiểu học Phan Chu Trinh, Tỉnh Bình Dƣơng .................... 48
Bảng 2.5: Bảng thống kê về tính tích cực của học sinh ngồi giờ học mơn Tự nhiên và
xã hội của học sinh khối 3 Trƣờng Tiểu học Phan Chu Trinh, Tỉnh Bình Dƣơng ............... 49
Bảng 2.6 : Bảng thống kê về mức độ sử dụng các phƣơng pháp dạy học............................. 51
Bảng 2.7 : Bảng thống kê về mức độ nhận thức của giáo viên về đổi mới phƣơng
pháp dạy học ......................................................................................................................... 52
Bảng 2.8 : Bảng thống kê sự đáp ứng về cơ sở vật chất........................................................ 53
Bảng 2.9 : Bảng thống kê về mức độ cung cấp thông tin của Sách giáo khoa...................... 54
Bảng 2.10: Bảng thống kê mức độ sử dụng các tiêu chí trong kiểm tra đánh giá................. 55
Bảng 2.11: Bảng thống kê mức độ sử dụng các phƣơng pháp trong kiểm tra đánh giá ....... 56
Bảng 3.1: Phân phối chƣơng trình mơn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 theo dạy học dự án ........ 63
Bảng 3.2 .Qui trình tổ chức dạy học theo dự án cho môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 ........... 66
Bảng 3.3.Qui trình tổ chức dạy học theo dự án chodự án 4: “Tìm hiểu các bộ phận
và lợi ích của cây” ................................................................................................................. 68
Bảng 3.4 .Tiêu chí đánh giá trong dạy học dự án môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 ................ 71
Bảng 3.5: Bảng số liệu về thái độ học tập của lớp thực nghiệm và lớp đối chứng ............... 74
Bảng 3.6: Bảng số liệu về khả năng làm việc nhóm của lớp thực nghiệm và lớp
đối chứng ............................................................................................................................... 75
Bảng 3.7: Bảng số liệu về khả năng tìm kiếm thơng tin của lớp thực nghiệm và lớp
đối chứng .............................................................................................................................. 76
Bảng 3.8 : Bảng số liệu về khả năng tự học – tự nghiên cứu của lớp thực nghiệm và lớp
xiii
đối chứng ............................................................................................................................... 77
Bảng 3.9: Bảng số liệu về kỹ năng thuyết trình của lớp thực nghiệm và lớp đối chứng ...... 78
Bảng 3.10: Bảng phân bố tần xuất điểm số của lớp thực nghiệm và lớp đối chứng dự án 4 79
Bảng 3.11: Bảng phân bố tần xuất điểm số của lớp thực nghiệm và lớp đối chứng dự án 6 80
Bảng 3.12 : Thống kê số liệu kết quả học tập của lớp thực nghiệm và lớp đối chứng ......... 83
xiv
DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC
Phụ lục 1: Phiếu khảo sát ( Dành cho giáo viên)
Phụ lục 2: Phiếu khảo sát ( Dành cho học sinh)
Phụ lục 3: Phiếu khảo sát (Dành cho học sinh lớp thực nghiệm và lớp đối chứng)
Phụ lục 4: Qui trình tổ chức dạy học theo dự án cho dự án 6: “Trồng và chăm sóc cây”
Phụ lục 5: Một số hình ảnh ngƣời nghiên cứu dạy bằng phƣơng pháp truyền thống ở lớp đối
chứng
Phụ lục 6: Một số hình ảnh học sinh thực hiện dự án 4 “ Tìm hiểu về các bộ phận và tác
dụng của cây”
Phụ lục 7: Một số hình ảnh học sinh thực hiện dự án 6 “ Trồng và chăm sóc cây xanh”
Phụ lục 8: Phiếu phân cơng nhiệm vụ , phiếu báo cáo, phiếu đánh giá dự án 4 “ Tìm hiểu về
các bộ phận và tác dụng của cây”
Phụ lục 9: Phiếu phân công nhiệm vụ , phiếu báo cáo, phiếu đánh giá dự án 6 “ Trồng và
chăm sóc cây”
Phụ lục 10: Một số đề kiểm tra môn tự nhiên và xã hội lớp 3
xiv
hay thông tin do giáo viên cung cấp. Môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 đối với học sinh Tiểu học
sẽ có ý nghĩa rất lớn trong việc giáo dục tri thức và kĩ năng sống nếu được tiếp xúc với vật
thật.
Để giải quyết thực tế khó khăn đó, một giải pháp được đề xuất có thể mang lại hiệu
quả là tăng cường tổ chức dạy học dự án – một hình thức dạy học mở, hiện nay đang rất phát
triển ở các nước tiên tiến .Phương pháp dạy học này có thể giải quyết được các vấn đề đặt ra.
Mặt khác, dạy học dự án thông qua các hoạt động ngoại khố nếu được tổ chức tốt cịn làm
tăng niềm u thích, hứng thú học tập mơn Tự nhiên và Xã hội, phát triển toàn diện nhân cách
học sinh.
Dạy học theo dự án là một trong những phương pháp dạy học hiện đại, phát huy được tính
tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Tuy nhiên, ở các trường Tiểu học ở Việt Nam dạy học
theo dự án rất ít được sử dụng¸ phần lớn giáo viên cịn bỡ ngỡ với phương pháp dạy học này. Vì
những lý do trên mà người nghiên cứu chọn đề tài tốt nghiệp thạc sĩ của mình là “Triển khai
Phương pháp dạy học dự án vào môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 ở Trường Tiểu học Phan Chu
Trinh Tỉnh Bình Dương”
2.
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Xây dựng các dự án dạy học và triển khai vào môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 ở Trường
Tiểu học Phan Chu Trinh, Tỉnh Bình Dương
3.
NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
Đề tài tập trung nghiên cứu các nhiệm vụ sau :
1.
Cơ sở lý luận về dạy học dự án
2.
Khảo sát và đánh giá thực trạng dạy và học môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 tại Trường
Tiểu học Phan Chu Trinh
3.
Xây dựng và triển khai phương pháp dạy học dự án và môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 ở
Trường Tiểu học Phan Chu Trinh, Bình Dương
2
4.
GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
Hiện nay môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 tại trường Tiểu học Phan Chu Trinh, tỉnh Bình
Dương chủ yếu dạy theo phương pháp thuyết trình nên học sinh chưa có kỹ năng, năng lực
giải quyết vấn đề, học sinh cịn thụ động, chưa tích cực tham gia vào bài học. Vì vậy, nếu
triển khai phương pháp dạy học theo dự án trong quá trình dạy học môn Tự nhiên và Xã hội
lớp 3 tại Trường Tiểu học Phan Chu Trinh, Bình Dương như người nghiên cứu đã đề xuất,
không những làm cho học sinh nắm vững kiến thức môn Tự nhiên và Xã hôi mà cịn phát huy
tính tích cực, tự chủ và bồi dưỡng năng lực sáng tạo cho học sinh.
5.
ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Phương pháp dạy học theo dự án cho môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3
6.
KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU:
-
Phương pháp dạy học (PPDH) môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3
-
Nội dung chương trình mơn Tự nhiên và Xã hội lớp 3
-
Học sinh khối 3 Trường Tiểu học Phan Chu Trinh, Bình Dương
-
Giáo viên dạy khối 3 Trường Tiểu học Phan Chu Trinh, Bình Dương
7.
PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Do thời gian có hạn nên trong phạm vi của đề tài người nghiên cứu chỉ tập trung
nghiên cứu Phương pháp dạy học theo Dự án cho học sinh khối 3: lớp 3/2 lớp thực nghiệm
và lớp 3/3 là lớp đối chứng tại Trường Tiểu học Phan Chu Trinh Tỉnh Bình Dương. Các nội
dung tiến hành thực nghiệm gồm:
- Tìm hiểu các bộ phận và lợi ích của cây
- Trồng và chăm sóc cây
8.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Phương pháp tham khảo tài liệu: Phân tích các tài liệu liên quan đến đề tài để từ đó
chọn lọc và vận dụng vào đề tài, cụ thể như:
- Các tài liệu môn Tự nhiên và xã hội lớp 3 và các tài liệu về Phương pháp dạy học theo Dự
án
- Các bài báo khoa học có liên quan trên các tạp chí về Giáo dục
- Các cơng trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài.
3
Tham khảo tài liệu trong nước và ngoài nước đã nghiên cứu liên quan đến đề tài, các
tài liệu tham khảo như: các bài báo khoa học, sách giáo khoa, các tạp chí, luận án, luận văn đã
được cơng bố….để tham khảo thơng tin, thẩm định độ chính xác thơng tin bằng cách so sánh
thông tin ở các bài báo cáo, luận văn …
Phương pháp phỏng vấn kết hợp quan sát: phỏng vấn giáo viên (GV) và học sinh
(HS) để tìm hiểu các hoạt động dạy và học của GV và HS tại trường Tiểu học Phan Chu Trinh
Tỉnh Bình Dương, cụ thể là: tình hình dạy và học mơn Tự nhiên và Xã hội lớp 3, những khó
khăn mà giáo viên gặp phải trong quá trình giảng dạy, những mong muốn, ý kiến của giáo
viên để hoạn thiện hơn về phương pháp giảng dạy môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3
Phương pháp điều tra bằng phiếu: Sử dụng các phiếu điều tra, phiếu thăm dò ý kiến
để thu thập các thơng tin từ phía HS về học theo PPDH cũ và PPDH theo Dự án và thăm dò ý
kiến của GV và HS trong việc sử dụng Phương pháp dạy học theo Dự án trong quá trình
giảng dạy.
Phương pháp chuyên gia: tiếp xúc, gặp gỡ, trao đổi với GV có kinh nghiệm lâu năm
trong việc giảng dạy mơn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 để thu thập những thông tin và kinh
nghiệm về việc dạy và học mơn Tự nhiên và Xã hội lớp 3. Ngồi ra, cịn tham khảo ý kiến
những chun gia có nghiên cứu về phương pháp dạy học theo Dự án để có cái nhìn đúng về
phương pháp dạy học dự án và tổ chức giảng dạy môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 theo phương
pháp dạy học dự án.
Phương pháp thực nghiệm: Thông qua việc nghiên cứu nội dung môn học và đề xuất
thiết kế bài dạy, tiếng hành biên soạn kế hoạch bài dạy và tổ chức giảng dạy các bài giảng đã
được thiết kế theo phương pháp dạy học Dự án.
Phương pháp thống kê: Xử lý các số liệu thu thập được bằng Phương pháp thống kê
toán học để phân tích, so sánh và đánh giá kết quả thu được, kiểm nghiệm giả thuyết nghiên
cứu làm cơ sở cho các kết luận cuối cùng của đề tài.
9.
NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI
Đề tài góp phần làm phong phú thêm cách tổ chức dạy , đặc biệt là dạy học theo
phương pháp dự án vào môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 tại trường Tiểu học Phan Chu Trinh,
tỉnh Bình Dương.
4
10. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN
Luận văn gồm có các phần sau:
Phần mở đầu
Chương 1: Cơ sở lý luận về dạy học dự án
Chương 2: Thực trạng giảng dạy môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 tại trường Tiểu học Phan
Chu Trinh, Bình Dương
Chương 3: Triển khai phương pháp dạy học dự án cho môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 tại
trường Tiểu học Phan Chu Trinh,Bình Dương
Kết luận và kiến nghị
Tài liệu tham khảo
Phụ lục
5
