Đất nước bài thơ hay của văn 12

nhà thơ người Mỹ Robert Frost từng nói:Trong rừng có nhiều lối đi Và tôi chọn lối đi
không có dấu chân người. NKĐ cũng vậy, ông đã góp một tiếng nói rất riêng vài đề tài quen
thuộc-ĐN. Giọng thơ chính luận trữ tình ông đã nâng cao tầm tư tưởng ĐN của ND bằng ng
ngữ đậm chất dân gian vv nên thơ NKĐ vừa quen vừa lạ và có sức thuyết phục cao
I,Những cảm nhận về ĐN :.
Khi ta lớn lên ĐN đã có r
.........
Làm nên ĐN muôn đời
Thông thường khi nói về ĐN các nhà văn,nhà thơ đều chọn cho mình những h/ả hùng vĩ,mỹ
lệ,những công trình nguy nga tráng lệ,sự nối tiếp của các vương triều và những sự kiện lịch sử vĩ
đại,như NĐC “Một mối xa thư đồ sộ/Hai vầng nhật nguyệt chói lòa”. Nhưng trong thơ NKĐ ĐN đã có
từ rất lâu,thật bình dị.TG đã tạo ra cuộc đối thoại giữa 2 nhân vật trữ tình A và E vs giọng điệu thủ thỉ
tâm tình.
1,ĐN đc cảm nhận qua chiều sâu văn hóa. (9 câu đầu)
MĐ đoạn trích là 1 KG trầm lắng,nhuốm màu cổ tích như dẫn hồn ta ng TG trở về cội nguồn dân
tộc,ĐN.
Khi ta lớn lên ĐN đã có r
ĐN có trong những cái “ngày xửa ngày xưa” mẹ thường hay kể
NKĐ đã đưa ĐN lên 1 kn rất thiêng liêng nhưng cũng rất bình dị,gần gũi. “ta” là chủ thể trữ tình có
thể là a,là e và cũng có thể là tất cả những ai đang sống trên ĐN này.ĐN của cta đã có từ rất lâu,rất
xưa qua đó thể hiện niềm tự hào dân tộc về sự trường tồn của ĐN. Từ “có” trong “đã có r” và “có
trong những ngày...” đã làm cho ý thơ kđ,tỏa sáng niềm tin. ĐN có trong những cái “ ngày xửa ngày
xưa” mẹ kể bên đầu giường thơ bé gợi nên những phong tục tập quán,những sự tích của dân ta. Bốn
chữ “ ngày xửa ngày xưa” đc tg dùng rất tinh tế,gợi lên cái xa xăm của chiều dài lịch sử,từ thuở khai
thiên lập địa nhưng lại thân quen trong kí ức,bởi ai cũng lớn lên từ vành nôi,từ lời tu của mẹ.
NHững phát hiện của nhà thơ về ĐN làm chi ng đọc ngỡ ngàng bởi 2 câu thơ sau:
ĐN bđ vs miếng trầu bh bà ăn
ĐN lớn lên khi dân mình bk trồng tre mà đánh giặc
Câu thơ mở rộng ra đến 11,13 câu, cùng vs cách gieo vần lưng Đầu-Trầu, ăn-dân đã tạo nên âm
điệu cho câu thơ. H/ả thơ dường như có điều gì đó k đúng bởi ĐN trong tiềm thức mn thì ĐN phải bđ
từ những thứ gì đó thật lớn lao nhưng ts ở đây lại là h/ả miếng trầu.Nếu ta suy ngẫm câu thơ kỹ hơn

ta sẽ thấy 1 tư tưởng sâu sắc của tg,ĐN dù có thiêng liêng đến đâu thì cũng bđ từ những điều bình dị
nhất,nếuu k có miếng trầu nhỏ bé ấy thì sẽ chẳng có sự lớn lao của ĐN.Mỗi miếng trầu bà ăn đều
mang nét phong tục tập quán riêng biệt của dân tộc VN ta. H/ả miếng trâu gợi cho ta thành ngữ “
miếng trầu là đầu câu chuyện”,“miếng trầu nên dâu nhà người” hay sự tích Trầu cau. Cụm từ “bk trồng


tre mà đánh giặc” làm cho ng đọc nhớ tới truyền thuyết Thánh gióng. Với 2 chữ “lớn lên” nhà thơ k
chỉ muốn nói đến Thánh Gióng vươn vai thành 1 tráng sĩ oai phong,lẫm liệt mà còn muốn nói đến sự
vươn mình của ĐN, kđ sức mạnh quật cường của ND ta.
ĐN trong thơ NKĐ còn đc thể hiện ngay cả trong c/s của mỗi con ng,mỗi gđ và cả trong đạo lý tốt
đẹp ngàn đời của dân tộc.
Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
ng PN VN với thói quen bới tóc làm ta liên tưởng đến vẻ đẹp dịu dàng mà rất đỗi bình dị. Vị mặn
của muối,vị cay của gừng đó là sự vĩnh hằng của trời đất,của tN và đó cũng chính là sự vĩnh hằng của
t/c con ng.Phản phất trong câu thơ có âm hưởng của câu ca dao
“Tay bưng chén muối đĩa gừng
Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau”
Hay Muối ba năm muối đang còn mặn, Gừng chín thánggừng hãy còn cay. Đôi ta nghĩa
nặng tình dày, Còn xa nhau đi nữa, cũng ba vạn sáu ngàn ngày mới xa
ĐN còn đc thể hiện qua mối quan hệ thủy chung son sắc giữa ng vs ng,điều đó đc minh chứng
qua tình cảm giữa cha và mẹ,giữa chồng và vợ.H/ả đời thường bỗng thăng hoa trở thành tình nghĩa
đời đời.
Cái kèo,cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay,giã,giần,sàng
Trong căn nhà của ng VN làm sao thiếu đc những cái kèo,cái cột qua đó cũng kđ nguồn gốc lâu
đời của ĐN,mỗi vật dụng đều có một cái tên riêng,ghi dấu linh hồn Việt. Hay cũng có cách hiểu khác là
đặt tên con bằng những cái tên đơn giản để không phạm húy và cũng dễ nuôi. ND ta có nghề trồng lúa
nước bao đời tạo nên nền văn minh sông Hồng. Câu thơ mang nghĩa biểu tượng đó là ĐN vất vả và
gian lao. Để làm ra hạt gạo,ng nông dân phải “ một nắng hai sương” , và trải qua rất nhiều công đoạn

“xay,giã,giần,sàng”.Ca dao có câu
“Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần”
Khép lại đoạn thơ,NKĐ đã nhẹ nhàng khắc sâu vào lòng ta
ĐN có từ ngày đó...
→ Chỉ vs 9 câu thơ,k hề có 1 từ Hán Việt nào.NKĐ đã tái hiện ĐN một cách mới mẻ.TG đã biến ĐN vô
hình thành cái hữu hình,ĐN tưởng rất xa hóa ra lại rất gần,tưởng mênh mông hóa ra lại ấm áp,gần
gũi.SD ngôn từ bình dị,cách nói biểu cảm,thân mật.Hiện diện trong cả đoạn thơ là h/ả : ta,dân
mình,bà,cha,mẹ,miếng trầu,cây tre,cái kèo,cái cột,hạt gạo,...Đoạn thơ đã “nhịp mãi lên 1 tấm lòng sứ
điệp” để ta thêm yêu ĐN.
2,ĐN cảm nhận qua địa lý,lịch sử (20 câu tiếp)


Đất là nơi a đến trường
.......
Cũng bk cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ
Đoạn thơ này NKĐ đã tách riêng 2 yếu tố ĐN và trình bày theo lối đn để kđ ĐN là sự hòa hợp
giữa Đất và Nước. Nó gắn bó mật thiết vs ng dân.
Đất là nơi a đến trường
Nước là nơi e tắm
ĐN ghi dấu trc những kỉ niệm đẹp đẽ của con ng .Ở những câu thơ trên,tg đã sd bp nt có thể coi
là chơi chữ khi tách ĐN thành 2 yếu tố.ĐN đều là từ ghép thì mang ý nghĩa trừu tượng.Khi tách ĐN là
hai từ đơn thì Đất và Nước có kn cụ thể.Bp nt này góp phần đưa ĐN từ 1 kn trừu tượng thành những
gì gần gũi thân thương nhất.Đất cho a con đg rợp bóng hàng cây mỗi khi đến lớp,đất cho a mái trường
để mở ra chân trời kiến thức.Còn nước ở bến sông quê là nơi e xõa mái tóc dịu dàng.ĐN không chỉ
đơn giản là đất nước mà còn gắn vs những kỷ niệm thuở cắp sách đến trường gắn vs ty đầu của thời
hoa niên đẹp đẽ đầy thơ mộng.
ĐN còn là kg lãng mạn thơ mộng của những đôi lứa yêu nhau
ĐN là nơi ta hò hẹn
ĐN là nơi e đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm

ĐN là nơi những đôi lứa yêu nhau hò hẹn,là nơi e đánh rơi chiếc khăn. H/ả chiếc khăn trong đoạn
thơ đánh thức tâm hồn ng đọc bằng cái nhạc điệu đầy mê hoặc của bài ca dao “ Khăn thương nhớ ai/
Khăn rơi xuống đất”.
NKĐ đã viết về ĐN vs kg rộng lớn của núi rừng,sông bể.TG k sd những ng KH chuyên sâu,k kinh
tuyến,vĩ tuyến mà mượn cách nói của dân gian
Đất là nơi con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc
Nước là nơi con cá ngư ông móng nước biển khơi
Từ những câu hò Bình Trị Thiên đc tg đưa vào 2 câu thơ khiến cho ĐN giàu đẹp. Chim phượng
hoàng và cá ngư ông là 2 con vật lih thiêng đc ND thờ phụng,h/ả ấy xh trong thơ NKĐ khiến con ng và
thần lih k còn k/c. ĐN từ của thần linh chuyển sag ĐN là của ND
Với giọng thơ trầm lắng, tg đã thể hiện đc cảm nhận của mình về ĐN với kg và tg
Tg đằng đẵng
Kg mênh mông
ĐN là nơi dân mình đoàn tụ.
ĐN đc cảm nhận qua tg “đằng đẵng”, kg “ mênh mông”.NKĐ cảm nhận về ĐN rất riêng,k phải là
nhắc đến các triều đại như Ng Trãi từng làm
“từ Triệu,Đinh,Lý,Trần bao đời gây nền đlập
Cùng HÁn,Đường,Tống,Nguyên mỗi bên xưng đế một phương”


Nói về tg lịch sử,tg gợi những thần thoại,truyền thuyết về dân tộc,quen thuộc vs mỗi ng dân VN
như truyền thuyết “con rồng cháu tiên”
Đát là nơi Chim về
Nước là nơi Rồng ở
Lạc Long Quân và Âu Cơ
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng
ĐN gắn liền vs truyền thống con rồng cháu tiên dòng giống Lạc Hồng, tg xd h/ả ĐN vs vẻ đẹp vừa
chân thực vừa lấp lánh huyền thoại về cội nguồn về dòng giống Tiên Rồng của chúng ta.
Những ai đã khuất
Những ai bây giờ

Yêu nhau và sinh con đẻ cái
Gánh vác phần ng đi trước để lại
Dặn dò con cháu chuyện mai sau
Câu thơ thật tự nhiên và xao động lòng ng đem đến những nhận thức về mối liên hệ vô cùng
chặt chẽ giữa các thế hệ ng VN,mối liên hệ ấy mật thiết như máu chảy về tim.Thế hệ sau tiếp tục sống
và bảo vệ,giữ gìn,xây dựng những thành tựu mới,tiếp nối những phần ng đi trc để lại. Tuy là thể thơ
chính luận nhưng k hề giáo huấn mà chỉ như 1 lời tự nhủ, tự dặn mình, chân thành, tha thiết.
Hằng năm ăn đâu,làm đâu
Cũng bk cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ”
Câu thơ đánh thức t/c tổ tiên, t/c cội nguồn trong đáy tâm linh ng Việt .Hai chữ “cúi đầu” thể
hiện sự thành kín,ngưỡng mộ,thiêng liêng khơi dậy trong tâm hồn ng Việt về ngày giỗ Tổ.
Với 1 loạt cấu trúc “Đất là ...” , “Nước là ...” , “ ĐN là ...”,NKĐ đã góp thêm 1 kn giản dị và sâu xa
của ĐN. ĐN k phải đc đn bằng những đn ĐL,LS khô khan,trừu tượng cũng k dùng những h/ả kỳ vỹ, mỹ
lệ mang tính biểu tượng để thể hiện cảm nhận của mình về ĐN mà chiêm nghiệm bằng cái nhìn ms
mẻ, cảm nhận chiều sâu VHLS : ĐN là những thứ bình dị,quen thuộc,gần gũi đến k ngờ nhưng cũng rất
đỗi lớn lao và thiêng liêng gây xúc động sâu sắc đvs ng đọc
3,Suy nghĩ của tg vê trách nhiệm của thế hệ mình đvs ĐN (13 câu)
“trong a và e hôm nay
.....
Làm nên ĐN muôn đời”
ĐN có trong mỗi ng cta,vv mỗi cá nhân phải có trách nhiệm đvs ĐN.
Trong a và e hôm nay
Đều có 1 phần của ĐN
Hai câu thơ là sự nhận thức về cội nguồn,truyền thống,lịch sử. ĐN gần gũi và gắn bó tha thiết
như “a và e” .Ở đoạn thơ trc tg nhìn nhận ĐN từ bề dày văn hóa dân tộc qua hàng ngàn năm thì ở đây


lại là những suy nghĩa của ĐN về c/s hiện tại. Chỉ “một phần” thôi nhưng biết bao gần gũi,gắn bó,yêu
thương và tự hào. Từ kn “ Mỗi công dân là một phần tử của cộng đồng” được diễn tả một cách mềm
mại qua lời nói tâm tình của đôi lứa yêu nhau “a và e”.ĐN k trừu tượng cũng k phải là 1 giá trị bất

biến .ĐN là 1 thực thể sống và sự sống ấy phụ thuộc vào những ng đang sống ở ĐN này.
Khi hai đứa cầm tay
ĐN trong cta hài hòa nồng thắm
“hai đứa cầm tay” cái cầm tay giao duyên thể hiện sự gần gũi,yêu thương,cái cầm tay thể hiện
niềm hp đã đơm hoa kết trái,ĐN còn là chứng nhân cho tình “A và e”.Chỉ có ty và hpgđ mới có thể tạo
nên sự “hào hòa,nồng thắm”vs ty ĐN.Ý tưởng ấy đc Nguyễn Đình Thi thể hiện
“ A y e như A y ĐN
Vất vả đau thương tươi thắm vô ngần”
Hay trong thơ của Giang Nam
“Xưa y quê hương vì có chim có bướm
Có những lần trốn học bị đòn roi
Nay y quê hương vì trong từng nắm đất
Có 1 phần máu thịt của e tôi
ĐN là sự gắn bó của cái riêng và cái chung,giữa cá nhân và cộng đồng, giữa thế hệ này và thế
hệ khác.
Khi chúng ta cầm tay mn
ĐN vẹn tròn to lớn
Hai chữ “cầm tay” ở đây sự đoàn kết,yêu thương đồng bào.Mọi ng có cầm tay nhau, yêu
thương giúp đỡ nhau mới có h/ả ĐN “vẹn tròn,to lớn” . Từ “hài hòa,nồng thắm” đến vẹn tròn to lớn
là cả một bước phát triển và đi lên của của cả dân tộc,ĐN ta. ĐN đc cảm nhận là sức mạnh của khối
đại đoàn kết dân tộc.
Bốn câu thơ đã tạo nên phép đối xứng về ngôn từ : “khi 2 đứa cầm tay”, “khi cta cầm tay
mn” hay “ ĐN hài hòa,nồng thắm”, “ĐN vẹn tròn to lớn”.Cách diễn đạt uyển chuyển,sinh động mang 1
ý nghĩa thẩm mỹ sâu sắc. Phép đối xứng làm cho thơ liền mạch ,hài hòa,gắn bó,thể hiện rõ ý thơ: tình
yêu lứa đôi,hpgđ,ty quê hương ĐN, tinh thần đại đoàn kết dân tộc.
NKĐ đã thể hiện niềm tin vào thế hệ trẻ qua lời nhắn nhủ:
Mai này con ta lớn lên
Con sẽ mang ĐN đi xa
Đến những tháng ngày mơ mộng
ĐN k chỉ là của hôm qua, hôm nay mà của cả mai sau. “con ta” chính là sự kết tinh tình yêu

giữa a và e,cũng chính là thế hệ trẻ. Tg biểu lộ niềm tin vào trí tuệ, bản lĩnh của thế hệ trẻ sẽ đưa ĐN


trở thành một cường quốc phồn vinh. “Mơ mộng” nghĩa là rất đẹp ngoài sức tưởng tượng của anh và
e về 1 VN cường thịnh. Điều mà a và e hôm nay mơ mộng sẽ trở thành hiện thực vào “mai này”.
Bốn câu thơ cuối đoạn, cảm xúc dâng trào mãnh liệt,giọng thơ ngọt ngào,say đắm khi nhà
thơ nói lên những suy nghĩ sâu sắc đẹp đẽ của mình:
“E ơi e,ĐN là máu xương của mình
Phải bk gắn bó và san sẻ
Phải bk hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên ĐN muôn đời...
MĐ lời tâm sự thiết tha là tiếng gọi “e ơi e”,1 tiếng gọi thân thương,giãi bày,san sẻ bao niềm
vui sướng đang dâng lên trong lòng khi nhà thơ cảm nhận và định nghĩa về ĐN “ĐN là máu xương của
mình”.ĐN k còn là “núi sông” ,” bờ cõi” mơ hồ xa xôi nữa mà là”máu xương”. ĐN đã thành hình và lớn
lên và hóa thân vào những gì quen thuộc nhất trong ta và trong chính bản thân chúng ta. Thử hỏi làm
sao con người có thể tồn tại đc nếu k cần “máu” và “xương”.Như z, ĐN là huyết hệ,thân thể ruột thịt
thân yêu của mình,là mồ hôi,xương máu của tổ tiên,cha ông của dân tộc ngàn đời. Vì ĐN là máu
xương của mình nên Chế Lan viên từng viết:
“Ôi Tổ quốc! Ta yêu như máu thịt
Như mẹ cha ta như vk như ck
Ôi Tổ quốc! Nếu cần ta chết
Cho mỗi ngôi nhà,ngọn núi, con sông.”
Với NKĐ thì “gắn bó”,”san sẻ” , “hóa thân” là những biểu hiện của tình yêu nc,là ý thức,là
nghĩa vụ cao cả và thiêng liêng. Điệp ngữ “phải biết” như 1 mệnh lệnh phát ra từ con tim làm cho
giọng thơ mạnh mẽ,chấn động. “Hóa thân” là cách xd ĐN trong thời bình bằng cách nghĩ cách cảm
bằng những tâm hồn đẹp hóa thân cho “dáng hình xứ sở”.Xuất phát từ qn nhà Phật,tg đã cm chính ND
đã hóa thân thành ĐN làm nên ĐN muôn đời
“ A đi bộ đội sao trên mũ
Mãi mãi là sao sáng dẫn đường
E sẽ là hoa trên đỉnh núi

Bốn mùa thơm mãi cánh hoa thơm (Vũ Cao)
→trở lại vs đoạn thơ của NKĐ,tứ thơ trên rất đẹp,mang vẻ đẹp lung inh của trí tuệ.ĐN gắn bó vs
mn,lúc hòa bình phải bk đem trí tuệ để xd non sông ĐN,lúc có ctr phải đem xương máu để bv núi
sông,bờ cõi VN. Phải biết “gắn bó,san se,hóa thân” cho ĐN,đó là trách nhiệm, là nghĩa vụ thiêng
liêng,cao cả,đó là ty ĐN của “a và e” hôm nay, của thế hệ VN “mai này”.
→Đoạn thơ mang tính chất chính luận trữ tình.Giong thơ tâm tình,ngọt ngào,giàu cảm xúc. NKĐ đã
sáng tạo về ngôn từ,hình ảnh,đoạn thơ đã trở thành 1 lời tâm sự da diết về trách nhiệm của mỗi cá
nhân đvs ĐN


II,Tư tưởng “ĐN của ND”
Là 1 tư tưởng tiến bộ của thơ ca CM.Đoạn thơ này sẽ thể hiện 1 cách sâu sắc và cụ thể sự hóa
thân của ND vào ĐN muôn đời
1, ĐN do nhân dân tạo ra (12 câu)
ĐN ta vs núi cao,sông dài,bể rộng vs những cánh đồng cò bay thẳng cánh. Tên sông, tên núi đã
thổi hồn vào nền thơ ca dân tộc Bạch Đằng Giang phú của Trương Hán Siêu, Đêm trăng trên sông Trà
của Cao Bá Quát hay Côn Sơn ca của Ức trai. NKĐ cũng ns về sông núi, về sông của ĐN vs 1 cách ns rất
riêng.
Những ng vk nhớ ck còn góp cho ĐN mình những núi Vọng Phu
.......
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta
Để nói lên công lao to lớn của ND ta trong quá trình dựng và giữ nc,NKĐ đã nhắc đến những địa
danh,tên đất tên làng trên mọi miền ĐN từ Bắc chí Nam . Những danh lam thắng cảnh ấy không còn là
cảnh TN thuần túy nữa,mà đó chính là sự hóa thân của những ng dân vào ĐN
Những ng vk nhớ ck còn góp cho ĐN mình những núi vọng phu
Cặp vk ck yêu nhau góp nên hòn Trống Mái
Nếu như ở đâu đó lòng thủy chung đc xem như là “1 món hàng xa xỉ” thì ở VN lòng thủy chung là
thước đo phẩm chất của con ng. Núi Vọng Phu ở Lạng Sơn, Thanh Hóa,quảng Nam,Bình Định,Khánh
hòa,... còn hòn Trống Mái ở Sầm Sơn,Thanh Hóa. Cặp vck có yêu nhau, vợ có nhớ ck thì mới góp nên
ĐN,góp nên những núi Vọng Phu,hòn Trống Mái. Ty lứa đôi có thắm thiết,tình nghĩa vck có thủy chung

thì ĐN mới có những hình tượng ngộ nghĩnh,đáng yêu ấy.Núi Vọng Phu,hòn Trống Mái là sự kết tinh
của tình yêu chung thủy của bk bao ng vk chờ ck trong ctr liên miên,bất chấp mọi bão tố của thời gian
“k hóa thạch kẻ ra đi mà hóa thạch kẻ chờ đợi”.
Hai câu thơ tiếp theo ca ngợi vẻ đẹp của ĐN về mặt lịch sử,truyền thống
Gót ngựa Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng vương.
Nhà thơ đã tìm về cội nguồn để cảm nhận sâu sắc về dáng hình ĐN. Những h/ả thân thuộc
của non sông ĐN gợi lên qk hào hùng vs truyền thống đánh giặc giữ nc vs truyền thuyết Thánh Gióng.
Chính gót ngựa của Thánh Gióng đã để lại cho ĐN ta bn ao đầm ở Hà Bắc. 99 con voi nghĩa ở Phong
Châu đã quần tụ,chung sức,chung lòng dựng đất Tổ Hùng Vương. Hai câu thơ thể hiện niềm tự hào
dân tộc về khí phách a hùng,sức mạnh đại đoàn kết dân tộc của nhân dân ta trong xd và bv ĐN.
Hình ảnh Cửu Long Giang cũng góp cho ĐN ta 1 danh thắng
Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm.
Những con sông quê hương đỏ nặng phù sa, nhiều tôm cá và cả những cánh đồng lúa mênh
mông bát ngát góp phần tạo nên giang sơn gấm vóc VN.


Những học trò nghèo góp cho ĐN mình núi Bút,non Nghiêng
NKĐ đã đưa ta về vs mãnh đất Quãng Ngãi- nơi địa linh sinh nhân kiệt,là quê hương của
Trương Định,Tế Hanh,Bích Khê. Ngắm nhìn núi Bút,non Nghiêng làm cho ng đọc nghĩ về truyền thống
bốn ngàn năm văn hiến. Nghèo nhưng cũng góp cho ĐN núi Bút,non Nghiêng,tuy nghèo về vật chất
nhưng giàu về trí tuệ,tài năng.
Con cóc,con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh.
Đến cả những con vật gần gũi giản dị như “con cóc” , “con gà” cũng góp phần đưa Hạ Long
trở thành kì quan,thắng cảnh
Chính những ng dân bt đã đem mồ hôi công sức khai phá đất hoang,lấn biển đào kênh,...
làm nên ĐN như bây giờ
Những ng dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm
Ông Đốc, Ông trang, Bà Đen, Bà Điểm là tên những ng có công vs dân vs nc nay đã trở thành
những Sơn danh,Địa danh ở Nam Bộ

→ tám câu thơ vs bao địa danh vs bao huyền thoại đc nhà thơ ns đến nhằm thể hiện lòng bk ơn sâu
sắc vs ND ng đã tạo ra ĐN. 8 câu thơ nhưng chỉ có 1 cấu trúc ngữ pháp, vế trc là nv thì vế sau là địa
danh,danh thắng. Đt “góp” lặp lại 7 lần thể hiện sự trân trọng những đóng góp thầm lặng của ND, và k
chỉ 1 ng mà rất nhiều ng cùng chung tay tạo nên ĐN VN
4 câu thơ cuối đoạn vs giọng thơ say đắm, ngọt ngào. Hình tượng thơ đc nâng lên tầm kq
,đây là đoạn thơ thể hiện rõ p/c thơ của NKĐ chính trị,trữ tình.
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình,một ao ước,một lối sống ông cha
Thấp thoáng hình bóng quê hương vs ruộng đồng gò bãi, bất cứ đâu trên khắp ĐN VN đều
có sự góp mặt của ND trên từng hình sông thế núi. ND k chỉ góp những danh lanh,thắng cảnh mà còn
góp cả những giá trị tinh thần, phong tục,tập quán.
Ôi ĐN sau 4000 năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta....
Kết lại đoạn thơ là hai câu thơ đầy trí tuệ,núi sông sở dĩ có đc là nhờ những cuộc đời đã hóa thân
vào tạo nên. ND k chỉ góp tên góp tuổi mà còn góp cả cuộc đời mình vào ĐN.
→ chữ “một” đc điệp 3 lần, chữ “ta” đc láy 2 lần, KH thán từ ôi đã tạo nên giọng điệu du dương trầm
bổng,vừa thiết tha lắng đọng,vừa đỉnh đạc du dương.ĐN hùng vĩ,ND a hùng,cần cù,hiếu học,ân nghĩa
thủy chung... đc nhà thơ cảm nhận với tất cả lòng yêu mến tự hào
2, ĐN do ND chiến đấu và bv ( 18 câu)
“E ơi e
.......
Nhưng họ đã làm ra ĐN.”


Tư tưởng của ND đc nói đến 1 cách sâu sắc, ĐN đã trường tồn qua 4000 năm lịch sử. Chính nv đã
đổ mồ hôi và xương máu để chiến đấu và bv nền độc lập dân tộc. Câu chuyện lứa đôi k nói về tình yêu
mà lại nói về tình nghĩa đối với ND,Đn.
E ơi e
Hãy nhìn rất xa
Vào 4000 năm ĐN

MĐ là lời gọi thân thiết ngọt ngào để gửi gắm lời nhắn nhủ hãy nhìn lại ls của ND ta, nhìn nhận ls
1 cách rất riêng là 1 chạy tiếp sức của ND ta,có cả những ng vô danh và hữu danh
Năm tháng nào cũng ng ng lớp lớp
Lặp từ “ng ng lớp lớp” đó như bức tranh hoành tráng đc chạm khắc nổi bật như những bức tranh
phù điêu.
Bằng cách nói giản dị,dân dã. NKĐ đã khẳng định sự gắn bó to lớn của những con ng bt,lặng lẽ
Con gái con trai bằng tuổi chúng ta
Cần cù làm lụng
Khi có giặc ng con trai ra trận
Ng con gái trở về nuôi cái cùng con
Ngày giặc đến nhà đàn bà cũng đánh
Tg đề cao thế hệ trẻ vì họ chính là TL của ĐN. Với đôi bàn tay vần cù nhẫn nại, họ khai phá đất
hoang, mở mang bờ cõi. K chỉ dựng nước mà họ còn giữ gìn và bv Tổ quốc. Những ng con trai tự
nguyện vầm vũ khí ra trận để bv quê hương xứ sở. Còn những ng vk, ng mẹ vượt lên mọi đau khổ,mất
mát đảm đang, gánh vác việc nhà. Đặc biệt là khi giặc đến nhà thì đàn bà cũng phải đánh. Ng PN VN
xứng đáng vs 8 chữ vàng mà BH tặng “a hùng- bất khuất- trung hậu- đảm đang”.
NKĐ đã làm sống dậy h/ả lớp lớp những ng vô danh đã ngã xuống giành độc lập tuwự do cho dân
tộc
Nhiều ng đã trở thành a hùng
Nhiều a hùng cả a và e đều nhớ
Nhưng e bk k
Có bk bao ng con gái,con trai
Trong bốn nghìn lớp ng giống ta lứa tuổi
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
K ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra ĐN.
NKĐ k nhắc lại tên của những ng đã làm nên ls ,vì cả a và e và mn đều nhớ,những a hùng này
rất đáng đc ngợi ca, tôn thờ nhưng đây cũng là cái cớ để tg nhấn mạnh những ng a hùng vô danh. Thế

hệ ND VN làm nên ls đều là những ng vô danh, họ đã sống và chết bình thản để r hóa thân vào ĐN làm
nên ĐN muôn đời. Đó là sự hy sinh thầm lặng, cũng chính vì lẽ đó mà ND trở nên to lớn,vĩ đại. Họ đã
tạo dựng và gìn giữ cho ta tài sản vô giá. Vẻ đẹp bình dị và thầm lặng này cũng đc Nguyễn Duy ca ngợi:
“Và vì thế ND thường ít nói
Như mẹ tôi lặng lẽ suốt đời
Và như thế ND cao vời vợi
Hơn những ngôi sao trơ trọi cuối trời”
3, Vẻ đẹp văn hóa truyền thống do ND tạo ra và gìn giữ lưu truyền cho các thế hệ
“Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng
...
Có nội thù thì vùng lên đánh bại”
K phải ngẫu nhiên mà hầu hết các dòng thơ đều bắt đầu bằng chữ họ nhằm khắc sâu ấn
tượng và vai trò k thể thiếu của Nd
Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng
Điệp khúc “ truyền cho” làm ta liên tưởng đến một cuộc tiếp sức vĩ đại trên hành trình lịch sử.
Bằng những h/ả ẩn dụ sâu xa, tg ngợi ca công lao của ND ta. Hạt lúa tuy nhỏ be nhưng nó là sự kết
tinh sức lực và trí tuệ của bao ng. Ai là ng tìm ra cách gieo trồng, nuôi cấy để có đc vụ mú đầu tiên. Ai
đã tìm cách xay, giã, giần, sàng để biến hạt lúa thành hạt gạo trắng ngần.
Những ng dân giữ gìn và truyền cho ta ngọn lửa.
Họ chuyền lửa qua mỗi nhà, từ hòn than qua con cúi.
Ông cha ta đã phát hiện ra ngọn lửa và truyền từ đời này sang đời khác. Đó cũng là ngọn lửa
biểu tượng cho t/c cộng đồng ấm áp “tối lửa tắt đèn có nhau” .
Họ truyền giọng điệu mình cho con tập nói
Tiếng mẹ đẻ -linh hồn của dân tộc. Đc thể hiện hết sức bình dị,thân quen vs h/ả ng cha ,ng mẹ
dạy con mình bập bẹ những tiếng nói đầu tiên. ND ta giuwxgifn tiếng mẹ đẻ như sự sống của ĐN qua
chiều dài lịch sử từ thời Bắc thuộc, Pháp đô hộ,chúng tìm cách đồng hóa để xóa đi bản sắc dân tộc vậy
mà cha ông ta đã giữ gìn vẹn nguyên tiếng việt.
Họ gắn theo tên xã tên làng trong những chuyến di dân
Cta đã di dân từ đất Tổ hùng Vương đến tận cùng của ĐN. Trên những cuộc di dân đó họ k chỉ

mang theo những vật dụng cần thiết mà họ còn mang theo cả những tên xã, tên làng đó chsinh là sự
quyến luyến,tình yêu quê hương ĐN
Họ đắp đập be bờ cho ng đời sau hái trái
Dân VN ta k những bk gìn giữ bảo vệ những truyền thống, văn hóa lịch sử mà còn biết vì đời sau.
Đó là một truyền thống đẹp đẽ, đáng trân trọng.


Từ “ truyền” , “gánh” , “ đắp đập be bờ” đc nhấn đi nhấn lại, và từ “họ” đc điệp 5 lần nhằm tô
đậm truyền thống cần cù lao động của ND và làm ta liên tưởng đến cuộc tiếp sức vĩ đại suốt 4000 năm
lịch sử. Đặc biệt từ điệp cấu trúc đã tạo nên độ dày của bề mặt văn hóa
Chủ tịch HCM từng nói “ ND ta có một lòng nồng nàn yêu nước, đó là 1 truyền thống quý báu của
ta”, hay như Huy Cận “ Lưng đeo gươm, tay mềm mại bút hoa”. NKĐ cũng có một lối nói độc đáo tư
tưởng ấy
Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm
Có nội thù thì vùng lên đánh bại
Tư tưởng ĐN là của ND là sự ngợi ca mồ hôi, xương máu của ND “ k có mồ hôi và máu thì các dân
tộc k thể có lịch sử” (angghen)
Để ĐN này là ĐN ND
ĐN của ND, ĐN của ca dao thần thoại.
Với hai câu thơ mà đến 4 chữ “ĐN”, 2 chữ “ND’’ thể hiện sự yêu mến, nó như một lời kết làm bật
lên tư tưởng cốt lõi của cả trường ca.
Tg viết 4 câu thơ nhưng sd ý từ 3 bài ca dao qua đó nhằm thể hiện về 3 phương diện q trọng nhất
của truyền thống ng VN.
Dạy a bk “ yêu e từ thuở trong nôi”
Lấy ý từ bài ca dao “ yêu e từ thuở trong nôi- E nằm e khóc, a ngồi a ru” thể hiện lòng yêu thương
Biết quý công cầm vàng những ngày lặn lội
Lấy ý từ bài ca dao “ cầm vàng mà lội qua sông- vàng rơi k tiếc,tiếc công cầm vàng, đề cao tình
nghĩa hơn của cải vật chất.
Bk trồng tre đợi ngày thành gậy
Đi trả hù mà k sợ dài lâu

Lấy ý từ bài ca dao “ Thù này ắt hẳn còn lâu-Trồng tre thành gậy,gặp đâu đánh què”. Trên mọi
chặng đg ls, ND ta đã “ ng ng lớp lớp” ngẩng cao đầu đi tới, dũng cảm hiên ngang, kiên cường bất
khuất để giữ vững cơ đồ VN.
KT đoạn trích là tiếng hát ngân vang trên dòng sông quê hương
Ôi những dòng sông bắt nươc từ đâu
Mà khi về ĐN mình thì bắt lên câu hát
Ng đến hát khi chèo đò, kép thuyền vượt thác
Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi.
Những dòng sông khi vào đến nước ta k chỉ đơn thuần là bắt nước mà là bắt lên câu hát, gợi cho
ta điệu hò bên d.sông MÃ, ca Huế ngọt ngào bên dòng s. Hương, những điệu hò kéo lưới mạnh mẽ
của ng dân chày miền Trung hay đờn ca tài tử tha thiết ở miền Nam. Nhịp sống lạc quan, yêu đời của


ND trên con đường tới ngày mai .... Giọng thơ ngọt ngào mang cho ta niềm tin yêu tự hào về sự
trường tồn của ĐN.
Đoạn trích ĐN của NKĐ còn là lời tự hát, hát về ty đôi ta, về non sông ĐN, về ĐN của ND. Bài thơ
tuy có chỗ dàn trải, nhưng ý tưởng đẹp, cảm hứng, ng2 độc đáo đã khơi dậy ty ĐN , niềm tự hào dân
tộc “ Ôi VN yêu suốt một đời”.