Thắc mắc thường gặp về bệnh quai bị

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Thắc mắc thường gặp về bệnh quai bị
Quai bị là bệnh nhiễm trùng của các tuyến nước bọt (tuyến sản xuất ra nước
miếng giúp tiêu hóa thức ăn) do siêu vi trùng paramyxovirus gây ra. Nhiều
người thắc mắc bệnh quai bị có lây không, câu trả lời là có! Đây là bệnh lành
tính nhưng khả năng lây lan rất cao. Ở các nước đang phát triển như Việt Nam,
đa số người trưởng thành đã từng mắc bệnh. Nếu không được chủng ngừa, gần
như đa số trẻ khi tiếp xúc với cộng đồng sẽ mắc bệnh.
Bệnh thường xảy ra vào mùa đông xuân. Tại miền Nam, bệnh thường xuất hiện
từ tháng 10 kéo dài đến tháng 6 năm sau và cao điểm từ tháng 12 đến tháng 3-4.
Tuổi mắc bệnh thường khi trẻ bắt đầu đi học (sau 3-5 tuổi), tiếp xúc với môi
trường nhà trẻ, mẫu giáo, tiểu học.

a
Triệu chứng và diễn tiến của bệnh
Sưng đau vùng mang tai do viêm sưng tuyến nước bọt vùng mang tai. Trước khi


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

sưng 1-2 ngày, một số trẻ có cảm giác đau, khó nhai.
Vùng mang tai có thể bị sưng cùng lúc hai bên và xuất hiện rất nhanh, đêm hôm
trước bình thường nhưng hôm sau đã sưng to cả hai bên.
Có trường hợp sưng một bên sau đó vài ngày sưng sang bên kia.

Biến chứng của bệnh:
Bệnh quai bị thường ít biến chứng. Nếu có, đa số các biến chứng cũng lành tính,
sẽ khỏi nếu được theo dõi và điều trị đúng, rất hiếm khi gây tử vong.
Biến chứng thường gặp nhất là viêm màng não. Đây là biến chứng lành tính,
xuất hiện khi các triệu chứng sưng vùng mang tai đang giảm dần, trẻ sẽ đau đầu

nhiều hơn, nôn ói, mệt mỏi. Thăm khám có thể thấy cổ cứng, gập đầu khó khăn,
cằm không thể gập xuống ngực được.
Một biến chứng khác gây lo lắng cho phụ huynh là viêm tinh hoàn ở bé trai hay


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

viêm buồng trứng ở trẻ gái. Đây là biến chứng thường xảy ra ở tuổi dậy thì (hơn
7 tuổi). Viêm buồng trứng thường hiếm gặp hơn viêm tinh hoàn. Biến chứng
xuất hiện khi triệu chứng sưng vùng mang tai đã giảm. Trẻ trai sốt cao, đau đầu
nhiều và đặc biệt là triệu chứng đau nhiều ở vùng bìu (nơi chứa tinh hoàn), có
thể một hay hai bên. Đây là biến chứng cần điều trị đúng và kịp thời để tránh di
chứng vô sinh sau này. Đối với trẻ gái, biến chứng viêm buồng trứng sẽ biểu
hiện đau bụng nhiều và cần được siêu âm để chẩn đoán.
Ngoài 2 biến chứng trên còn có nhiều biến chứng khác như viêm tụy cấp, viêm
não, viêm cơ tim nhưng rất hiếm gặp.
Điều trị bệnh
Đây là bệnh lành tính nên có thể điều trị tại nhà, quan trọng là cần theo dõi để
phát hiện kịp thời các biến chứng. Và mọi người phải nắm rõ bệnh quai bị kiêng
gì, Bệnh quai bị thường dễ bị nhầm lẫn với bệnh bạch hầu và bệnh viêm hạch cổ
do vi trùng. Nếu là hai bệnh này, trẻ sẽ sốt rất cao và lừ đừ. Tốt nhất cần phải
khám bác sĩ chuyên khoa để xác định đây là quai bị chứ không phải là hai bệnh
trên.
Điều trị tại nhà chủ yếu cho trẻ uống thuốc hạ sốt giảm đau là paracetamol, ăn
các thức ăn mềm. Không nên để bé vận động nhiều, đặc biệt là trẻ lớn để tránh
các biến chứng viêm màng não, viêm tinh hoàm hay viêm buồng trứng khiến
nhiều bậc cha mẹ lo lắng bệnh quai bị có gây vô sinh không . Khi trẻ ói nhiều,
đau đầu, đau vùng bìu, đau bụng ngay cả là khi vùng sưng ở mang tai đã giảm,
thì nên đưa đi khám ngay để kịp thời phát hiện và điều trị các biến chứng.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Cách phòng ngừa bệnh quai bị
Để phòng bệnh cách tốt nhất là chích ngừa bệnh quai bị cho trẻ. Nên chích ngừa
khi trẻ bắt đầu qua 12 tháng tuổi hay khi bé chuẩn bị tiếp xúc với môi trường
đông trẻ em như đi nhà trẻ, mẫu giáo hay tiểu học hay bất cứ khi nào có điều
kiện. Lịch chích bệnh quai bị thông thường 2 liều, liều đầu lúc 12 tháng và nên
lặp lại lúc 4-6 tuổi. Tốt nhất nên tiêm theo lịch hay trước khi mùa bệnh xảy ra,
khả năng phòng bệnh sẽ cao hơn.
Cách phòng ngừa khác là tránh tiếp xúc với trẻ mắc bệnh cũng có hiệu quả
nhưng rất thấp, vì trẻ bệnh có thể lây cho bé khác ngay khi vùng mang tai chưa
sưng hoặc hết sưng.
Các quan niệm sai lầm về bệnh quai bị
Nhiều bệnh nhân quá lo lắng khi con em mình mắc bệnh quai bị và sau này sẽ bị
vô sinh. Thật ra trẻ mắc quai bị mà không có biến chứng viêm tinh hoàn hay
viêm buồng trứng thì không thể bị di chứng vô sinh sau này được. Ngay cả bị
biến chứng này mà chỉ bị 1 bên hay điều trị kịp thời thì cũng tránh được di
chứng vô sinh sau này. Nếu như trẻ mắc bệnh khi khỏi không thấy sưng đau
vùng bìu hay đau bụng nhiều thì trẻ không hề có 2 biến chứng này.
Cách điều trị dân gian sai lầm nên tránh
Dùng mực tàu hay lọ nồi vẽ lên vùng sưng là không cần thiết. Cách này xuất


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

phát từ quan niệm cho rằng bệnh xuất hiện quá nhanh là do “tà ma", nhưng thật
sự bệnh do siêu vi trùng.
Đắp lá cây, đắp vôi hay dán cao vào vùng sưng là sai lầm rất nguy hiểm. Làm
như vậy có thể gây nóng, phỏng vùng sưng và gây nhiễm trùng do vi trùng từ

ngoài xâm nhập vào tuyến mang tai đang viêm sẽ làm nặng hơn, có thể gây ra
nhiễm trùng máu.