GIÁO TRìNH làm xà PHòNG BÁNH PHƯƠNG PHÁP NGUỘI

Công ty TNHH Thực Mỹ Phẩm Grandpa’s Garden

GIÁO TRÌNH
LÀM XÀ PHÒNG BÁNH
PHƯƠNG PHÁP NGUỘI


2

GIÁO TRÌNH LÀM XÀ PHÒNG

MỤC LỤC

Nội dung
Giới thiệu
Các khái niệm khi lên công thức xà phòng
Các lưu ý về lựa chọn nguyên liệu làm xà phòng
Cách tính công thức xà phòng thủ công
Sử dụng Soapcalc để lên công thức xà phòng
Các bước thực hiện
Lỗi kỹ thuật khi làm xà phòng
Câu hỏi thường gặp

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden

Trang
3
6
8
10
12

15
16
19


3
GIÁO TRÌNH LÀM XÀ PHÒNG
GIỚI
THIỆU
Xà phòng là một sản phẩm trải qua quá trình xà phòng hóa. Xà phòng hóa là một phản ứng hóa học từ
hai chất: xút và axit béo. Sản phẩm chính được tạo ra là muối kiềm. Sản phẩm phụ là glycerin.
Xút: đây là loại hóa chất bắt buộc phải có để làm xà phòng. Ở nước ngoài phân biệt rất rõ về khái niệm
“chất tẩy rửa” và “xà phòng”, và chỉ những sản phẩm tẩy rửa là sản phẩm của quá trình xà phòng hóa
mới được gọi là “xà phòng”, còn những sản phẩm tẩy rửa không qua xà phòng hóa thì chỉ là “chất tẩy
rửa” mà thôi. Ở nước ta, các sản phẩm dạng bánh có khả năng rửa đều gọi là “xà phòng”, nhưng ở
nước ngoài, các sản phẩm chăm sóc da không qua xà phòng hóa được gọi là “beauty bar”, “cleansing
bar” chứ không được gọi là “soap”. Loại xút để làm xà phòng bánh là NaOH, và loại xút để làm xà phòng
dung dịch là KOH.
Axit béo: có nhiều trong dầu/mỡ động thực vật. Có nhiều loại axit béo khác nhau, vai trò của chúng lên
sức khỏe và da cũng khác nhau. Trong xà phòng, các axit béo kết hợp với xút để tạo ra muối – và không
còn là axit béo nữa. Vì vậy khả năng dưỡng của một loại dầu/mỡ động thực vật trong sản phẩm kem,
son khác khả năng của dầu/mỡ đó trong xà phòng. Trong xà phòng bánh, chúng ta cần phải quan tâm
đến các chỉ số khác của một loại dầu/mỡ động thực vật như: khả năng tạo bọt, khả năng làm cứng
bánh, khả năng rửa sạch… bên cạnh khả năng dưỡng.
Một số phương pháp làm xà phòng:
-

-

-

-

Phương pháp nguội: (Cold process) là phương pháp tạo ra phản ứng xà phòng hóa bằng cách
kết hợp xút (NaOH) và chất béo có trong các loại dầu và mỡ thực vật mà không đưa thêm nhiệt
từ bên ngoài vào. Để sử dụng được, xà phòng cần phải phơi từ 4 -6 tuần.
Phương pháp nấu lại: (Rebatch) là phương pháp được sử dụng để nấu lại phần dư của các mẻ
xà phòng hoặc các mẻ xà phòng cũ. Cũng có thể được sử dụng để khắc phục một số lỗi của mẻ
xà phòng mới làm: tách lớp, không đông, cháo xà phòng...
Phương pháp nóng: (Hot process) là phương pháp mở rộng của phương pháp nguội. Trên cơ
bản, kỹ thuật này giống y hệt phương pháp nguội cho đến khi bạn gia nhiệt vào mẻ xà phòng
bằng cách nấu lên trước khi đổ khuôn. Mục đích của việc nấu xà phòng giúp phản ứng xà phòng
hóa xảy ra nhanh hơn, bay hơi nước dư trong mẻ xà phòng, rút ngắn thời gian phơi (curing) của
xà phòng.
Trên lý thuyết, nếu bạn đun đủ thời gian, sau khi kiểm tra độ pH và kiềm dư trong xà phòng
được làm theo phương pháp nóng, bạn có thể sử dụng ngay.
Phương pháp làm xà phòng dung dịch: Để làm xà phòng dung dich, bạn sẽ sử dụng KOH thay
thế cho NaOH, kỹ thuật tương tự như phương pháp nóng và một số bước nâng cao hơn. Tuy
nhiên cách làm phức tạp hơn và thời gian thực hiện sản xuất kéo dài hơn.

XÀ PHÒNG HANDMADE >< XÀ PHÒNG CÔNG NGHIỆP
1. Như đã nói ở trên, sản phẩm tẩy rửa dạng bánh công nghiệp có nhiều loại không phải là xà
phòng, do không trải qua quá trình xà phòng hóa. Tương tự, có nhiều loại sữa rửa mặt, sữa
tắm, dầu gội không phải là xà phòng.
2. Ngoài việc được lựa chọn nguyên liệu và lên công thức phù hợp với bản thân, xà phòng
handmade còn là sản phẩm mang tính nghệ thuật cao thể hiện cá tính riêng biệt của người làm.
Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden


3.

4.

5.

6.

Ví dụ như, bạnGIÁO
có thểTRÌNH
sử dụng
các XÀ
thành
phần không có nguồn gốc từ động vật, hay vẽ và trang
LÀM
PHÒNG
trí nhiều màu sắc trong cùng 1 mẻ xà phòng.
Phản ứng xà phòng hóa giữa axit béo và xút tạo ra một sản phẩm phụ nữa gọi là glycerin.
Glycerin là một chất hút ẩm, nó hút độ ẩm tự nhiên trong không khí để làm ẩm da, nhờ đó da
không bị nứt nẻ. Trong xà phòng công nghiệp, glycerin được tách ra để dùng cho những sản
phẩm cao cấp hơn như sản phẩm dưỡng da, sữa tắm… Trong xà phòng thiên nhiên, lượng
glycerin này ở nguyên trong xà phòng. Vì việc này, xà phòng công nghiệp có một lợi thế là cứng
bánh, ít hao nhưng gây khô da. Xà phòng handmade thường mềm, dễ nhão, nhanh hao và vào
những ngày trời nồm hoặc trời mưa (độ ẩm cao) thì trên bề mặt xà phòng sẽ xuất hiện những
giọt nước, đây không phải là xà phòng chảy nước hay “đổ mồ hôi” mà là glycerin trong xà
phòng đã hút ẩm mạnh. Lợi thế của xà phòng handmade ở đây là nó có thể tạo được một độ
ẩm cho da, khiến da mềm mại, giảm hoặc không bong tróc.
Trong làm xà phòng, có khái niệm gọi là “superfat”, đây là lượng chất béo còn lại sau quá trình
phản ứng xà phòng hóa. Nhiều sản phẩm xà phòng công nghiệp không chú trọng việc này, còn
hầu hết những người tự làm xà phòng thì có ý giữ lại một lượng chất béo để làm tăng khả năng
dưỡng da.

Với việc xà phòng handmade có glycerin giúp dưỡng ẩm và lượng dầu không phản ứng xà
phòng hóa (superfat) giúp cung cấp dinh dưỡng như đã trình bày ở trên, nhiều người chỉ cần
dùng xà phòng handmade là có thể thay thế công đoạn tắm và dùng sản phẩm dưỡng da, đặc
biệt là người da nhờn hoặc trong mùa hè.
Xà phòng công nghiệp còn là một sản phẩm của nhiều chất làm tăng khả năng rửa sạch, chất
bảo quản và có độ pH thường từ 9 – 11. Xà phòng handmade thường rất ít hóa chất (nếu có chỉ
là hương liệu, phẩm màu với lượng không lớn) và thường có pH từ 7 – 10. Thành phần và độ pH
thân thiện giúp xà phòng handmade có thể dùng để rửa mặt mà không gây kích ứng cho da. Xà
phòng handmade còn có thể dùng cho những người mắc một số bệnh da liễu (chàm, vẩy nến,
eczema) – là những bệnh mà bác sĩ da liễu yêu cầu “không sử dụng xà phòng”. Lượng dầu
“superfat” trong xà phòng handmade trong nhiều trường hợp còn có khả năng trị các bệnh da
liễu này.

LƯU Ý TRƯỚC KHI LÀM XÀ PHÒNG
1. Cẩn thận hơn khi sản xuất
- Tôi đã đề cập đến nguyên tắc sản xuất an toàn ở những trang đầu, nhưng bạn cần lưu ý đặc
biệt trong khi làm xà phòng.
- Khi pha NaOH vào nước sẽ sinh ra một khí, khí này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của
bạn. Bạn cần lưu ý sản xuất xà phòng ở nơi thoáng khí và đeo khẩu trang. Với công đoạn
pha NaOH vào nước, bạn có thể làm ở ngoài trời và đừng để hơi từ nồi bay trực tiếp lên
mặt bạn. Đáp ứng được việc làm ở nơi thoáng khí và đeo khẩu trang là bạn có thể “thoát”
được các tác hại có thể có từ khí phát sinh
- Tiếp xúc trực tiếp với NaOH hoặc dung dịch NaOH có thể gây bỏng rát. Vì vậy, mặc quần áo
dài tay, và làm việc cẩn thận trong quá trình sản xuất xà phòng. Nếu bạn chưa có kinh
nghiệm và lo lắng, bạn nên chuẩn bị dung dịch giấm, nước chanh để trung hòa xút bắn lên
da mình.
- Tuyệt đối không cho trẻ em, động vật vào phòng sản xuất.
- Không rửa dụng cụ, trang thiết bị làm xà phòng với dụng cụ, trang thiết bị chế biến thực
phẩm.

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden

4


5
GIÁO
XÀphòng
PHÒNG
2. TRÌNH
Dụng cụLÀM
làm xà
- Sử dụng các thiết bị inox (nồi inox, thìa inox), silicone (phới silicone). Nếu là thủy tinh hoặc
nhựa thì phải là loại chịu nhiệt được.
- Không dùng dụng cụ chất liệu nhôm để làm xà phòng.
- Chất liệu gỗ có thể làm xà phòng nhưng không bền.
- Khuôn: silicone là chất liệu tốt nhất. Nếu là khuôn gỗ thì bạn nên lót giấy nến để có thể dễ
tháo khuôn.
- Máy xay cầm tay có thể rút ngắn thời gian đánh xà phòng xuống còn vài phút, trong khi
máy đánh trứng cầm tay có thể khoảng 30 phút. Đánh bằng dụng cụ đánh trứng thủ công
(bằng tay) có thể mất từ 1 tiếng – vài tiếng.

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden


GIÁO
TRÌNH
LÀM
XÀ PHÒNG
CÁC KHÁI NIỆM KHI

LÊN
CÔNG
THỨC
XÀ PHÒNG
Cách lên công thức cho xà phòng khá đặc biệt, không giống các sản phẩm khác.
Như đã đề cập, mỗi loại dầu/mỡ động thực vật đều có axit béo, nhưng cụ thể là những axit béo nào và
liều lượng ra sao thì rất khác nhau. Điều này khiến khả năng phản ứng của loại dầu/mỡ đó với xút khác
nhau. Khả năng phản ứng được hiểu gồm:
-

Mỗi loại dầu cần một lượng xút khác nhau để phản ứng hết lượng acid béo trong nó thành
xà phòng
Sau phản ứng xà phòng hóa tạo thành muối kiềm, tính chất (về độ dưỡng, làm sạch, tạo
bọt...) của xà phòng từ các loại dầu là không giống nhau.

Duới đây là một số khái niệm khi lên công thức cho xà phòng mà bạn cần nắm được:
Chỉ số xà phòng hóa (SAP Value). Lượng xút cần thiết để phản ứng hết hoàn toàn lượng dầu, mỡ trong
phản ứng xà phòng hóa.
Ví dụ: Chỉ số xà phòng hóa của dầu Olive là 0.135 với NaOH và 0.190 với KOH có nghĩa là với 1 gram dầu
Olive cần 0.135 gram NaOH hoặc 0.190 gram KOH để phản ứng hết hoàn toàn trong phản ứng xà phòng
hóa.
Superfat (SF). Lượng chất béo thừa ra sau phản ứng xà phòng hóa. Superfat được tính theo phần trăm
(%). Tức là nếu công thức của bạn có superfat 3% có nghĩa là trong mẻ xà phòng đó có 3% lượng dầu
không phản ứng. 3% dầu này sẽ có vai trò dưỡng da, khả năng dưỡng phụ thuộc vào loại dầu mà bạn
dùng để superfat. Tức là bạn có thể dùng những kiến thức về vai trò của các loại dầu thực vật đối với da
để quyết định sử dụng dầu nào làm dầu superfat trong xà phòng của bạn. Thông thường, xà phòng
handmade có lượng superfat là 2 – 8%. Superfat cao thì khả năng dưỡng của xà phòng là cao, nhưng
cũng khiến bánh mềm, ít bọt và nhanh hỏng.
Độ dưỡng (Conditioning). Là trạng thái tốt của da (được thể hiện bằng sự mềm mại, dịu nhẹ và cảm
giác da được dưỡng). Độ dưỡng của một loại dầu trong xà phòng là do một vài yếu tố như:

-

Muối của axit béo tạo thành có khả năng dưỡng
Trong các loại dầu mỡ tồn tại những thành phần không phải axit béo, những thành phần
này không phản ứng với xút và cũng mang đến cho xà phòng một khả năng dưỡng nhất
định

Độ cứng (Hardness). Bánh xà phòng tạo ra cứng hay mềm được thể hiện ở chỉ số này. Bánh cứng
thường đi liền với lâu hao.
Khả năng rửa sạch (Cleansing). Khả năng rửa trôi của xà phòng được giải thích như sau:
-

Muối kiềm có vai trò kết hợp dầu và nước. Phân tử muối kiềm có một đầu ưa nước (có nơi
giải thích là “đói nước”), một đầu ưa dầu (“đói dầu”). Trên da chúng ta có một lượng dầu
thừa, đi kèm bã nhờn và bụi bẩn. Khi da tiếp xúc với xà phòng và nước, đầu ưa dầu sẽ bám
lấy hợp chất này, trong khi đầu ưa nước sẽ gặp nước và được nước bọc lại và bị cuốn đi
theo dòng nước.

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden

6


7
GIÁO TRÌNH
XÀmuối
PHÒNG
- MộtLÀM
số loại
kiềm có thể có đầu “rất đói nước”. Sử dụng xà phòng (hoặc chất tẩy rửa)

có tỉ lệ lớn các loại muối kiềm này có thể khiến không chỉ lớp dầu bẩn, dầu thừa trôi đi, mà
còn tác động vào cả lớp màng dầu bảo vệ của da.
Khả năng tạo bọt (lather).
-

-

Bubbly lather: miêu tả lớp bọt có những bong bóng to. Chỉ số “bubbly” cao là trong phần
bọt tạo ra rất nhiều bong bóng to phủ kín và dầy tay/da. Xà phòng với 100% dầu dừa có thể
cho dầy bọt lớn.
Creamy lather: miêu tả lớp bọt gồm những hạt bọt mịn, nhỏ và lâu vỡ. Xà phòng với 100%
dầu olive có thể cho ra bọt như thế này.

Bảng phân tích khả năng của các loại acid béo trong xà phòng
Các acid béo
Lauric acid
Myristic acid
Palmitic acid
Stearic acid
Ricinoleic acid
Oleic acid
Linoleic acid
Linolenic acid

Độ cứng
(hardness)
Có
Có
Có
Có

Khả năng rửa
(cleansing)
Có
Có

Bong bóng to
(bubbly)
Có
Có

Có

Bọt nhỏ
(creamy)

Có
Có
Có

Độ dưỡng
(conditioning)

Có
Có
Có
Có

Chỉ số xà phòng hóa (SAP) với mỗi loại dầu và tỉ lệ phần trăm các acid béo của một số loại dầu thông
dụng được cung cấp trong bảng PL1 và bảng PL2

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden


GIÁO
TRÌNH
LÀM XÀLIỆU
PHÒNG
CÁC LƯU Ý VỀ LỰA
CHỌN
NGUYÊN
LÀM XÀ PHÒNG
1. Tính toán khả năng rửa sạch và khả năng dưỡng hợp lý đối với từng loại da
Mục đích chính của xà phòng là làm sạch bụi bẩn, tế bào chết và dầu thừa, bã nhờn, nhằm giúp
cho da được sạch sẽ, thông thoáng để có thể tiếp nhận dưỡng chất từ sản phẩm dưỡng khác
hoặc từ chính xà phòng handmade. Vì vậy cần quan tâm đến khả năng làm sạch của xà phòng.
Bạn không nên lên công thức cho một bánh xà phòng có khả năng dưỡng cao trong khi khả
năng làm sạch rất thấp. Vì như vậy, các bụi bẩn, bã nhờn, tế bào chết vẫn còn trên da, trong khi
lại tiếp nhận thêm dưỡng chất từ xà phòng, điều này góp phần gây ra mụn.
Những sản phẩm nhiều dưỡng ít làm sạch thường chỉ dùng cho da khỏe, đẹp và không vấn đề.
Đối với da khô, bạn không nên dùng quá nhiều dầu dừa, dầu dừa nhiều acid lauric, đối với da
dầu thì khả năng rửa mạnh của muối kiềm từ acid lauric có thể làm da bạn rất khô. Nếu vẫn
dùng dầu dừa làm xà phòng cho da khô, bạn có thể để superfat cao.
Đối với da dầu và da mụn, bạn có thể superfat với dầu castor, dầu castor giúp làm giảm mụn và
giảm tình trạng da nhờn.
2. Phân biệt dầu cứng và dầu mềm
Dầu cứng: là những loại dầu giàu axit béo no (axit béo bão hòa). Về tính chất vật lý, dầu cứng
có thể ở trạng thái rắn ở nhiệt độ phòng (như các loại bơ thực vật, ví dụ bơ shea, bơ cacao, bơ
xoài), hoặc nửa rắn nửa lỏng (như dầu cọ), hoặc trở nên rắn vào mùa đông (dầu dừa, mỡ lợn,
mỡ bò). Dầu cứng giúp xà phòng cứng bánh, nhưng nếu sử dụng tỉ lệ lớn sẽ bị cứng và trơ

bánh, khó cắt, dễ bở khi cắt bánh.
Dầu mềm: là những loại dầu giàu axit béo không no (axit béo không bão hòa). Về tính chất vật
lý, chúng ở trạng thái lỏng trong điều kiện bình thường. Dầu mềm có khả năng dưỡng tốt
nhưng làm bánh mềm, nhão, đôi khi khó tháo khuôn và cần một thời gian dài để cứng bánh.
3. Khả năng tạo bong bóng to hay bọt nhỏ mịn cũng phụ thuộc vào mục đích sử dụng, đối tượng
sử dụng
Bong bóng to thường sử dụng cho trẻ em, chị em phụ nữ, hoặc tắm cho chó mèo (ở nước ngoài
người ta cũng làm xà phòng handmade dùng cho thú cưng).
Bọt nhỏ mịn thường dùng vào các sản phẩm cạo: trẻ sơ sinh, cạo râu, cạo lông.
4. Lựa chọn hương liệu/tinh dầu và phẩm màu
Độ pH cao của xà phòng khiến nhiều hương liệu bị biến mùi hoặc mất mùi trong xà phòng.
Tương tự với phẩm màu.
Phẩm màu còn có thể xảy ra trạng thái loang màu, có thể gây phiền toái cho bạn nếu bạn muốn
tạo ra các lớp màu tách biệt.
Ngoài ra, hương liệu và tinh dầu đôi khi tạo ra một số lỗi kỹ thuật trong xà phòng: thay đổi chất
liệu xà phòng, làm xà phòng đông ngay lập tức…
Vì vậy, bạn nên tìm hiểu kỹ về những phụ gia này trước khi sử dụng chúng.

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden

8


9
GIÁO
LÀM
PHÒNG
5. TRÌNH
Chất thay
thếXÀ

nước
Với xà phòng, bạn có thể sử dụng một số dung dịch có nước để thay thế nước.
- Nhóm sữa: trong sữa có acid béo, vì vậy sử dụng sữa để làm xà phòng là một cách để tăng
superfat, giúp làm dưỡng da. Sữa còn có đường, khi đường gặp nhiệt độ cao (do xút tác
động với nước) sẽ chuyển thành màu nâu, có thể là nâu đậm). Đây là phản ứng caramel
hóa (giống như chưng đường) và chỉ có vấn đề về màu sắc chứ không làm ảnh hưởng đến
chất lượng sản phẩm. Bạn có thể làm xà phòng đỡ đậm màu bằng cách làm lạnh hoặc đông
đá sữa.
Mách nhỏ: Do trong sữa vốn đã giàu chất béo, nên khi lập công thức với sữa, bạn nên chú ý
để chỉ số SF vừa phải, hoặc tính toán công thức có khả năng làm sạch tương đối, để tránh
gây bí da hoặc bít lỗ chân lông.
- Nhóm nước thực vật: bạn có thể sử dụng nhiều loại nước ép hoa quả để làm xà phòng như
nước lô hội, nước trà xanh, nước cà phê, có thể lấy nước ép sinh tố của một số loại quả để
thay cho nước.
Lưu ý rằng không sử dụng nước cam, nước chanh và cẩn thận với nước của những quả rất
chua để làm xà phòng vì lượng acid dồi dào trong các nước này sẽ tác động với xút để tạo
ra muối, không làm xà phòng được.
Bạn có thể thay thế một phần của nước hoặc toàn bộ phần nước trong công thức. Không cho
quá phần nước vì như vậy sẽ làm nhão xà phòng hoặc xà phòng không đông được.
6. Các phụ gia khác
- Các loại bùn có thể giúp tăng khả năng rửa sạch, hút dầu của sản phẩm. Chúng cũng góp
phần tán nhỏ bọt và làm bọt dầy hơn, vì thế thường dùng làm xà phòng cạo râu. Một khả
năng khác của bùn là tạo màu cho xà phòng mà không sợ bị biến màu.
- Than hoạt tính được ưa dùng trong các sản phẩm rửa trôi vì khả năng loại bỏ độc tố và các
gốc tự do (phá hủy các tế bào da, gây oxi hóa cho da và làm da nhanh lão hóa). Khả năng
làm sạch sâu đến tận lỗ chân lông, giúp da thông thoáng, ngăn ngừa mụn. Than hoạt tính
cũng là một loại phẩm màu đen tự nhiên.
- Một số phụ gia khác gồm: bột cà phê, bột cám gạo, bột yến mạch, bột các loại đậu… còn có
tác dụng tẩy da chết. Tỉ lệ khuyến khích sử dụng khoảng 5 gram cho 450 gram dầu. Với tỉ lệ
lớn thì sản phẩm nên dùng cho cơ thể, nhiều hơn nữa thì nên dùng để chà chân, thay vì

dùng cho da mặt nhạy cảm. Dùng cho da mặt bạn nên sử dụng các loại bùn mịn.

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden


TRÌNH
LÀM
PHÒNGTHỦ CÔNG
CÁCH TÍNH TOÁNGIÁO
CÔNG
THỨC
XÀXÀPHÒNG

10

Bước 1: Lựa chọn loại dầu nền cho công thức xà phòng
Quy đổi các loại dầu sẽ sử dụng theo khối lượng (có thể là gram, ounce, hoặc pound... nhưng phải đồng
nhất 1 đơn vị khi tính toán). Nếu bạn lên công thức các loại dầu theo tỉ lệ (%), bạn phải quy đổi công
thức sang khối lượng.
Ví dụ 1: Bạn lập một công thức với 300 gram dầu nền như sau:
Dầu dừa (26,7%): 80 gram
Dầu Olive (60%): 180 gram
Dầu thầu dầu (13,3%): 40 gram
Bước 2: Tính toán tỉ lệ phần trăm superfat (SF) cho công thức của bạn.
• Cách 1: Trừ đi lượng dầu:
Nghĩa là, với mỗi loại dầu sử dụng trong công thức, ta trừ đi lượng dầu sẽ dùng làm SF.
Cách tính:
- Lựa chọn tỉ lệ SF cho công thức
- Lượng xút cần dùng cho mỗi loại dầu = (100%-SF) * Khối lượng dầu đó * Chỉ số xà phòng hóa (SAP) của
mỗi loại dầu.

- Lượng xút sử dụng trong công thức = Tổng lượng xút cần dùng cho mỗi loại dầu
Ví dụ 2: Bạn chọn SF là 5%, theo công thức từ ví dụ 1, bạn tính được như sau:
Tên dầu
Dầu dừa
Dầu Olive
Dầu thầu dầu
Tổng

Chỉ số xà phòng
hóa (SAP)
(A)
0.183
0.135
0.128

Lượng dầu
theo công thức
(B)
80 gram
180 gram
40 gram
300 gram

Lượng dầu cần
cho phản ứng
(C)= (B)*95%
76 gram
171 gram
38 gram

Lượng xút cần
dùng
(D)=(C)*(A)
13.908 gram
23.085 gram
4.864 gram
41.857 gram

• Cách 2: Trừ đi lượng xút:
Nghĩa là, ta giảm bớt lượng xút cần sử dụng cho phản ứng xà phòng hóa.
Cách tính:
- Lựa chọn tỉ lệ SF cho công thức
- Lấy Chỉ số SAP của mỗi loại dầu * (100%-SF) = Chỉ số SAP (mới) của mỗi loại dầu
- Lượng xút cần cho công thức= ∑(Chỉ số SAP (mới) của mỗi loại * Khối lượng dầu từng loại)
Tên dầu
Dầu dừa
Dầu Olive
Dầu thầu dầu
Tổng

Chỉ số xà phòng
hóa (SAP)
(A)
0.183
0.135
0.128

Chỉ số xà phòng
hóa sau khi SF
(B)=(A)*95%

0.17385
0.12825
0.1216

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden

Lượng dầu theo
công thức
( C)
80 gram
180 gram
40 gram
300 gram

Lượng xút cần
dùng
(D)=(B)*(C)
13.908 gram
23.085 gram
4.864 gram
41.857 gram


11
GIÁO
TRÌNH
LÀM hai
XÀcách
PHÒNG
Vậy

lượng
xút trong
tính đều cho ra là 41.875 gram
Bước 3: Tính lượng nước cần sử dụng:
•

Cách 1: Theo lượng dầu sử dụng:

Đối với người mới làm xà phòng, tỉ lệ khuyên dùng giữa nước và dầu là 38%: có nghĩa là với 1000 gram
dầu, ta sử dụng 380 gram nước để hòa tan xút.
Khi bạn dần nắm bắt được cách làm xà phòng, có thể giảm tỉ lệ này xuống.
Vậy theo công thức như trên, khi sử dụng 300 gram dầu, ta sẽ cần 114 gram nước để hòa tan với xút.
• Cách 2: Theo lượng nước sử dụng:
Với người mới bắt đầu, có thể đặt tỉ lệ Nước: Xút = 2.5:1 hoặc 2.7:1. Sau đó có thể giảm xuống 2:1 (Có
nghĩa là 1 gram xút thì dùng 2 gram nước để hòa tan).
Lưu ý, bạn không bao giờ được hạ tỉ lệ này xuống thấp hơn 1.1:1, vì như vậy sẽ không đủ lượng
nước để hòa tan hết xút trong công thức (vì với mỗi 1 gram xút cần ít nhất 1 gram nước để hòa tan).
Như vậy, ta đã tính được các thông số cơ bản cho 1 công thức xà phòng:
Dầu dừa: 80 gram
Dầu Olive: 180 gram
Dầu thầu dầu: 40 gram
Tỉ lệ SF là 5%
NaOH: 41.875 gram
Nước: 114 gram
Cách lên công thức xà phòng bằng website cho ra kết quả như sau:

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden


GIÁO TRÌNH LÀM XÀ PHÒNG

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden

12


13
GIÁO TRÌNH LÀM XÀ PHÒNG
CÁCH
TÔI DÙNG SOAPCALC ĐỂ LÊN CÔNG THỨC XÀ PHÒNG
Đường link: />
Diễn giải:
Ô số 1: Loại xút sử dụng để làm xà phòng
-

NaOH: làm xà phòng bánh. Bạn chọn cái này.
KOH: làm xà phòng dung dịch. Lượng xút tính toán sẽ vừa đủ cho phản ứng xà phòng hóa.
KOH 90%: Lượng xút tính toán sẽ dư thêm 10% trong công thức xà phòng hóa.
Lý do thứ nhất, do độ tinh khiết của KOH: trong KOH ta mua thường có nhiều tạp chất hơn
NaOH.
Thứ hai là do trong quá trình làm, cần dung dịch xà phòng trong, không vẩn đục do dầu dư,
nên người làm thường tính toán lượng KOH dư thêm 10% và SF bằng 0% để phản ứng hoàn

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden


toàn lượng
dầu trong
công
thức,sau

đó sẽ trung hòa lượng xút dư bằng axit đồng thời SF
GIÁO
TRÌNH
LÀM
XÀ PHÒNG
sau đó.
Ô số 2: Đơn vị trọng lượng tính toán, và khối lượng tổng dầu bạn muốn sử dụng làm xà phòng
-

Ở Việt Nam thì cân bằng gram là dễ hiểu nhất, bạn chọn “gram”
Sau đó điền khối lượng tổng dầu, ví dụ 1000 gram, 500 gram…

Ô số 3: Xác định tỉ lệ nước sử dụng
-

Mặc định của ô này là nước ở mức 38% so với dầu. Bạn có thể giữ nguyên
Tôi thường chọn phương án 3 và để tỉ lệ nước: NaOH là 2:1. Cách này của tôi sử dụng ít
nước hơn và làm bánh nhanh cứng hơn.
Tuy nhiên, cần phải chú ý: nước tạo môi trường và hòa tan xút để xút có thể phản ứng với
chất béo, nếu bạn rút tỉ lệ nước trong dung dịch đi, nghĩa là làm cho dung dịch xút đậm
đặc, thì phản ứng xà phòng hóa sẽ xảy ra nhanh và dễ dàng hơn, xà phòng nhanh đặc, thời
gian đổ khuôn nhanh hơn. Bạn sẽ cần nhiều kinh nghiệm để kiểm soát quá trình này.
Nếu dung dịch xút ít đậm đặc hơn, có nghĩa là cũng cần nhiều thời gian hơn để xút có thể
phản ứng được hết với dầu của bạn, quá trình xà phòng hóa diễn ra chậm hơn, dẫn đến
thời gian đánh xà phòng lâu, chậm đổ khuôn, cũng có nghĩa thời gian cắt bánh và khô bánh
xà phòng của bạn cũng sẽ lâu hơn.
Lưu ý rằng, tỉ lệ nước:xút luôn lớn hơn hoặc bằng 1,1:1 (bởi vì một phần xút cần ít nhất
một phần nước để hòa tan hết nó).

Ô số 4: Superfat và hương liệu

-

Lựa chọn tỉ lệ dầu superfat tùy thuộc ý muốn của bạn
Với hương liệu, tôi không định đoạt ở đây mà tự cho vào trong quá trình làm xà phòng, vì
nồng độ mùi hương khác nhau và tôi cho tùy ý đến khi thấy hài lòng

Ô số 5: Danh sách các loại dầu/mỡ động thực vật và tính chất của chúng sau phản ứng xà phòng hóa
-

Bạn sẽ thấy mỗi loại dầu có các chỉ số khác nhau
Click đúp vào loại dầu bạn muốn để nó hiện trong ô số 6 (hoặc kích vào dấu (+)/ nút Add để
thêm loại dầu đang chọn vào công thức; kích vào dấu (-)/ nút Remove để bỏ loại dầu đang
chọn khỏi công thức).

Ô số 6: Mong muốn của bạn về công thức xà phòng
-

-

Cột thứ nhất là danh sách các loại dầu/mỡ bạn lựa chọn
Cột thứ 2 là tỉ lệ % của loại dầu/mỡ đó trong tổng dầu. Lưu ý là tỉ lệ % này là đối với tổng
lượng dầu mỡ, chứ không bao gồm nước, xút, và phụ gia. Tức là tổng % các loại dầu/mỡ
phải là 100%
Trong trường hợp nhà bạn thừa mỗi loại dầu một ít, bạn không nên dùng cột thứ 2 mà tích
vào cột thứ 3. Đây là cách tính toán lượng nước và xút dựa vào chỗ dầu dựa vào thực còn
của bạn. Ví dụ bạn còn 200 gram dầu olive, 157 gram dầu cọ và 62 gram dầu dừa, thì bạn
cứ điền thực còn của bạn.

Ô số 7. Ra lệnh

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden

14


15
GIÁO TRÌNH
LÀM
XÀ PHÒNG
- Ấn vào
“Calculate
recipe” và ấn tiếp vào “View or print recipe”
- Công thức hoàn chỉnh của bạn sẽ hiện ra (Công thức sẽ nằm ở một tab riêng biệt khi bạn
tích vào Multiple tabs).

Kết quả: Bạn sẽ có một bảng tính liều lượng hoàn chỉnh cho nước, xút, các loại dầu và phân tích sơ bộ
về chất lượng xà phòng của bạn. Bạn có thể in ra, đặt tên (ô trên cùng, “recipe name”) và ghi chú vào
không gian ở dưới (“Notes”).

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden


CÁC BƯỚC THỰCGIÁO
HIỆNTRÌNH LÀM XÀ PHÒNG
1.
2.
3.
4.
5.

6.
7.
8.
9.
10.

Cân và đổ các loại dầu/mỡ động thực vật vào nồi inox thứ nhất
Cân nước vào nồi inox thứ hai
Thực hiện các biện pháp bảo hộ: đeo khẩu trang, găng tay, kính bảo hộ, quần áo dài tay.
Cân NaOH ra một đồ chứa riêng biệt. Từ từ đổ lượng NaOH này vào phần nước, khuấy đều để
NaOH tan. Lưu ý không đổ nước vào NaOH vì việc này có thể gây ra phản ứng cháy nổ
Kiểm tra nhiệt độ hai dung dịch (dung dịch dầu, dung dịch kiềm). Khi nhiệt độ của 2 dung dịch
này vào khoảng 28 – 43 độ C (và không chênh lệch nhau nhiều về nhiệt độ). Đổ dung dịch kiềm
vào dung dịch dầu.
Lưu ý: trong một số trường hợp sản xuất xà phòng đặc biệt, người làm xà phòng sẽ thay đổi
nhiệt độ làm xà phòng cho phù hợp với mong muốn của họ.
Dùng máy đánh trứng hoặc máy xay cầm tay đánh xà phòng đến khi xà phòng tạo vệt
Cho hương liệu, phẩm màu và các phụ gia khác vào xà phòng, khuấy bằng tay (không bấm
máy). Nếu xà phòng trở nên loãng hơn thì có thể đánh thêm một chút.
Khi xà phòng đạt độ đặc thích hợp, tiến hành đổ khuôn xà phòng.
Tháo khuôn xà phòng sau 24 – 48 tiếng và cắt bánh vừa dùng.
Giai đoạn “cure” (tôi tạm gọi là “phơi xà phòng” vì chưa tìm được từ nào chính xác hơn). Trong
4 – 6 tuần tiếp theo, để xà phòng ở nơi khô thoáng, thỉnh thoảng lật xà phòng để giúp độ khô
ráo và bay hơi nước đều các phía . Bạn có thể bọc xà phòng 1 tuần sau khi cắt bánh hoặc bọc
khi xà phòng có thể dùng được. Nếu bạn sử dụng tinh dầu hoặc hương liệu thì nên bọc sớm để
đỡ bay mùi. Nếu bạn không sử dụng tinh dầu/hương liệu và dùng những nguyên liệu gây mùi
khó chịu (như sữa) thì nên phơi lâu hẵng bọc. Trong trường hợp sử dụng dầu olive 100%
(castile soap), bạn nên phơi xà phòng khoảng 4-6 tuần, thời gian để xà phòng castile cure hoàn
toàn có thể lên đến 4-6 tháng.

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden

16


17
GIÁO TRÌNH LÀM XÀ PHÒNG
LỖI
KỸ THUẬT KHI LÀM XÀ PHÒNG
Dưới đây là một số lỗi kỹ thuật hay gặp khi làm xà phòng. Đôi khi xà phòng có thể sinh ra một vài lỗi mà
những người giàu kinh nghiệm cũng không giải thích được.
Thông thường, các lỗi kỹ thuật là do nguyên liệu hoặc cách chế biến. Bạn không nên làm một mẻ xà
phòng với quá nhiều nguyên liệu mới cùng một lúc, vì sẽ khó lý giải tại sao lại dẫn đến lỗi kỹ thuật.
(Phần lớn các ảnh trong phần này là tôi lấy từ các nguồn trên internet)

Các vấn đề do nhiệt
Nguyên nhân: có thể bạn cho xút gặp dầu ở nhiệt độ của cả 2 dung dịch là rất cao, hoặc một trong 2
dung dịch là cao, hoặc bạn bịt kín để xà phòng trong khuôn của bạn gel và trở nên quá nóng, hoặc bạn
sử dụng những loại phụ gia tăng nhiệt cho xà phòng (đường, mật ong, bia, sữa).
Nứt bề mặt.
Cách xử lý: cố gắng hạ nhiệt xà phòng, bằng cách cho vào tủ
lạnh (nhớ bịt rất kín để cách ly khỏi thực phẩm), hoặc để
phòng điều hòa lạnh. Có thể dùng một dụng cụ nào đó để là
phẳng phần nứt. Đây chỉ là vấn đề về thẩm mỹ.

“Núi lửa phun trào”.
Cách xử lý: Phần lớn mọi người phát hiện ra thì “việc đã rồi”.
Bạn có thể xúc xà phòng nhồi lại vào khuôn. Đây chỉ là vấn đề
thẩm mỹ. Nếu nó đã rất nguội thì có thể không thành một thể
được nữa, bạn có thể cân nhắc việc nạo xà phòng đun nóng lại

để nó chảy ra. (Phương pháp Rebatch)

Có lỗ trong lòng
Bạn chỉ nhận thấy khi đã cắt xà phòng. Đây chỉ là vấn đề thẩm
mỹ.

Xà phòng tách lớp trong khuôn (nổi dầu)
Nếu chỉ có một ít váng dầu nổi lên thì bạn có thể để kệ, phần
dầu này sẽ trở về xà phòng. Nếu tách nhiều dầu, bạn nên đổ
vào nồi đun nóng (Hot process).

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden


GIÁO TRÌNH LÀM XÀ PHÒNG

Các vấn đề trong công đoạn trộn – không do phụ gia
Xà phòng tách lớp
Ngoài nhiệt độ (đã nói ở trên), một lý do khác của việc này là
quá trình đánh xà phòng chưa kỹ. Cẩn thận đối với “vệt giả”,
đôi khi là váng dầu chứ không phải là vệt. Với người mới bắt
đầu, bạn nên tạo vệt khá rõ rồi mới đổ khuôn.
Cách khắc phục: đánh lại xà phòng và đổ khuôn lại

Khi cắt xà phòng, chỗ cứng chỗ mềm
Nếu bạn cố tình tạo nhiều lớp với mỗi lớp là một công thức
khác nhau thì điều này hợp lý. Nếu cùng một công thức và
một lần đánh thì xem lại vấn đề trộn. Đặc biệt khi dùng máy
xay cầm tay mà đánh tại 1 chỗ - không khuấy thì việc này có
thể xảy ra.

Cách xử lý: Rebatch.

Các vấn đề do phụ gia (tinh dầu, hương liệu, phẩm màu)
Nhiệt độ và độ pH cao của xà phòng tác động nhiều đến mùi hương và phẩm màu, ngoài ra bản thân
các chất trong mùi hương cũng có thể ảnh hưởng đến diễn biến của xà phòng.
Xà phòng trở đặc nhanh hoặc đông cứng trong nồi
Một số loại tinh dầu và hương liệu gây ra tình trạng này. Nếu
thấy xà phòng trở nên đặc hơn, bạn có thể nhanh tay xúc ra
khuôn.
Để hạn chế việc này, bạn có thể dùng nước ở tỉ lệ mặc định
của trang Soapcalc là 38% so với dầu.
Nhớ rằng sau khỉ đổ hương liệu/tinh dầu, bạn nên trộn bằng
tay chứ không bấm máy.
Hương liệu/tinh dầu bị biến mùi/nhẹ mùi/mất mùi
Đây là việc thường gặp. Trước khi sử dụng một loại hương
liệu/tinh dầu làm xà phòng, bạn nên hỏi nhà cung cấp nguyên
liệu xem nó có giữ được trong xà phòng không.
Với xà phòng sử dụng tinh dầu/hương liệu, bạn có thể phơi
trong 1 tuần rồi bọc luôn để tránh việc bị thoát mùi.
Xà phòng trông giống cháo sau khi cho hương liệu/tinh dầu
Một số mùi hương gây ra hiện tượng này: xà phòng tạo
những hạt lợn cợn trong một tổng thể loãng.
Cách xử lý: bắc lên bếp đun nhỏ lửa một lúc để các hạt này
tan ra và đều trong xà phòng

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden

Bọc dầu trong lòng xà phòng (khi cắt bánh)
Một số hương liệu và tinh dầu có thể làm xà phòng cứng
nhanh, do đó gây khó khăn cho bạn trong công đoạn trộn

khuấy. Bạn có thể chờ một vài ngày xem phần dầu này có trở
thành xà phòng được không. Nếu không, bạn nên Rebatch.

Hương liệu/tinh dầu làm đổi màu xà phòng
Đây là việc thường gặp. Chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ chứ
không làm thay đổi chất lượng xà phòng. Khi lựa chọn tinh
dầu/hương liệu, bạn nên tham khảo ý kiến người bán hàng.

Phẩm màu bị mất màu/biến màu hoặc loang màu
Đây là việc thường gặp. Bạn nên tham khảo ý kiến người bán
hàng.
Nếu vẫn muốn sử dụng phẩm màu đó vào xà phòng, bạn nên
chọn cách Rebatch hoặc Hot process (sau khi xà phòng tạo
vệt, bắc lên bếp đun nóng trong 3 tiếng để pH của xà phòng
đạt đến ngưỡng an toàn cho da, sau đó trộn với phẩm màu)

18


19
GIÁO
LÀMvà
XÀxút
PHÒNG
Các
vấnTRÌNH
đề về dầu
– nguyên liệu chính của bạn
Bọc nước khi cắt bánh
Nếu các bọc này không phải là bọc hương liệu (dầu), thì đây

là xút thừa. Phần xút thừa này có pH rất cao và ảnh hưởng
đến chất lượng sản phẩm. Bạn nên Rebatch.

Bánh mềm, nhão nhoét, hoặc không thể tháo khỏi khuôn
Công thức của bạn có nhiều dầu mềm, có thể thừa nước,
thiếu xút.
Bạn có thể chờ thêm một vài ngày, hoặc vài tuần, để tháo
khuôn và cắt bánh bình thường. Bạn cũng có thể bỏ xà phòng
vào tủ lạnh vài tiếng rồi cắt bánh. Lần sau sản xuất, bạn có
thể bớt một ít nước khỏi công thức (lên đến 25% lượng nước
mặc định của Soap Calc), điều này khiến bánh cứng nhanh
hơn.
Lưu ý công thức xà phòng mềm không nên đổ vào khuôn
silicone, mà nên đổ vào khuôn cứng có lót giấy nến.
Trường hợp bánh xà phòng không nhão nhưng dính khuôn
(đặc biệt khuôn silicon)
Có thể do bạn dùng tap water (tức nước máy) mà không phải
nước cất.

Bánh cứng và dễ vỡ khi cắt
- Công thức xà phòng nhiều dầu cứng, cắt giảm nước trong
công thức, superfat ít… có thể dẫn đến việc này.
Đây chỉ là vấn đề về thẩm mỹ. Nếu bạn hài lòng với chất
lượng xà phòng thì không cần điều chỉnh công thức.
- Công thức xà phòng có muối cũng làm bánh xà phòng cứng
nhanh và dễ vỡ khi cắt.
Với công thức cứng, bạn nên cắt xà phòng sớm, có thể là 6 –
7 tiếng sau khi đổ khuôn.
Xà phòng không thể tạo vệt khi đánh, hoặc tạo vệt chậm
Công thức nhiều dầu mềm sẽ khiến công đoạn đánh xà phòng

trở nên lâu hơn, đặc biệt nếu bạn dùng máy đánh trứng. Với
các công thức dầu mềm, bạn nên dùng máy xay cầm tay và
cũng chỉ mất nhiều nhất là 10 phút cho mẻ 1kg.
Bạn nên bớt phần nước để xà phòng cứng hơn.
Nhiệt độ cũng góp phần làm xà phòng nhanh tạo vệt. Một
khả năng khác là bạn có thể dùng ít xút quá, nên xem lại liều
lượng xút của bạn đã đủ chưa.

Các vấn đề về thẩm mỹ khác
Xà phòng trở nên nóng và trong hơn, từ lòng đi ra các cạnh
Đây là giai đoạn “gel” của xà phòng và chuyện này là bình
thường. Trong giai đoạn “gel”, xà phòng sẽ nóng lên từ tâm
điểm, độ pH giảm nhanh, và màu sắc của xà phòng sẽ hơi
sẫm và trong hơn trước. Thông thường “gel” xảy ra với mẻ
lớn, do nguyên nhân từ nguyên liệu “sinh nhiệt” (đường, mật
ong, bia, sữa) hoặc do người sản xuất cố ý – bằng cách ủ xà
phòng trong hộp xốp.
Giai đoạn “gel” giúp xà phòng nhanh dùng được (vì pH giảm
nhanh), giảm vỡ xà phòng khi cắt bánh. Một số người không
muốn xà phòng gel thì sẽ để xà phòng vào tủ lạnh để hạn chế
tăng nhiệt.

Lòng xà phòng có hình tròn màu sẫm hơn, có vẻ trong hơn
Đây là hiện tượng “gel một phần”. Các thành khuôn có nhiệt
độ thấp hơn và hiện tượng gel không lan đến các thành được.
Bạn có thể để xà phòng không gel (bằng cách cho vào tủ mát)
hoặc gel toàn phần (bằng cách để trong hộp xốp).

Phần bề mặt (Soda ash)
Hiện tượng bề mặt xà phòng trông như có một lớp phấn trắng (hoặc trắng xám) ở trên là bình thường. Nguyên nhân của nó là

do nhiệt độ chênh lệch lớn giữa lòng và bề mặt xà phòng sau khi đổ khuôn, và phần xút chưa phản ứng với dầu ở trên bề mặt
tiếp xúc với CO2 trong không khí. Hiện tượng này không ảnh hưởng gì đến chất lượng của sản phẩm, chỉ là vấn đề về thẩm mỹ.
Cách phòng ngừa: tạo phản ứng xà phòng hóa ở nhiệt độ thấp, hạn chế việc xà phòng sinh nhiệt. Sau khi đổ khuôn, bạn nên xịt
cồn y tế 90% (hoặc cồn 99% thì tốt hơn) lên bề mặt xà phòng và bịt kín lại.
Cách khắc phục: Gọt bớt phần xà phòng bị soda ash, hoặc có thể dùng 1 mẩu nilon chùi bề mặt để bong phấn ra, rửa qua bánh
xà phòng dưới nước lạnh cho hết lớp phấn và phơi khô hoặc hơ hơi nước nóng lên bề mặt xà phòng.

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden


GIÁO
TRÌNH LÀM XÀ PHÒNG
CÂU HỎI THƯỜNG
GẶP
1. Hạn bảo quản của xà phòng? Cách bảo quản xà phòng như thế nào?
Xà phòng tuy là một sản phẩm được làm từ nước, nhưng sau khi phản ứng xà phòng hóa xảy ra,
thì nó không còn nước nữa. Vì vậy nó cũng không phải môi trường cho vi khuẩn và nấm mốc
phát triển. Xà phòng có thể để lâu mà không cần cho chất bảo quản.
Tùy vào công thức, xà phòng có thể để được trong 1 năm hoặc hơn. Nếu công thức nhiều dầu
mềm và nhiều superfat thì thường hạn sử dụng sẽ ngắn hơn.
Xà phòng hỏng có thể được nhìn thấy bằng mắt thường. Đó là khi trong xà phòng xuất hiện
những đốm nhỏ màu cam/nâu, những đốm này có xu hương lan ra toàn bánh. Đây là hiện
tượng dầu bị oxi hóa khi tiếp xúc với không khí. Vì vậy bọc xà phòng kín và bảo quản tốt sẽ giúp
kéo dài hạn sử dụng của xà phòng.
Gặp trường hợp xà phòng hỏng như vậy, bạn có thể khoét các đốm màu và xà phòng vẫn có thể
dùng được. Đây không phải là xà phòng có thể bán.
Một số hãng xà phòng công nghiệp vẫn cho các thành phần bảo quản nhằm giúp xà phòng có
thể để trong nhiều năm.
2. Xút có hại gì cho sức khỏe? Xà phòng được làm xút, vậy có hại hay không?
Xút có thể gây bỏng, ăn mòn da. Xút tiếp xúc với nước sẽ sinh ra nhiệt và khí cần tránh.

Trong xà phòng, xút phản ứng với các acid béo và tạo ra xà phòng. Vì vậy, trong xà phòng không
còn xút. Nếu xà phòng vẫn còn xút thì là một lỗi kỹ thuật và không sử dụng được.
3. Tại sao phải phơi xà phòng, có thể dùng ngay được không?
Xà phòng sản xuất theo phương pháp nguội không được dùng ngay mà phải trải qua thời gian
curing (phơi). Quá trình phản ứng xà phòng hóa không kết thúc khi bạn đổ khuôn. Sau khi đổ
khuôn, phản ứng này vẫn tiếp tục xảy ra để xút tác dụng hết với dầu. Trong thời gian phơi xà
phòng, độ pH của xà phòng cũng giảm xuống đến ngưỡng an toàn (là 7 – 10 độ. Một số tài liệu
cho rằng pH 11 cũng an toàn vì đây là pH của nhiều sản phẩm tẩy rửa da trên thị trường, nhưng
tôi thường nói từ 7 – 10). Xà phòng khi mới đổ khuôn có thể có độ pH rất cao và không an toàn
cho da. Độ pH của xà phòng càng thấp thì xà phòng đó càng dịu nhẹ cho da.
Sau khi cắt bánh, việc phơi xà phòng không những có tác dụng giúp lượng xút và dầu trong xà
phòng phản ứng hoàn toàn mà còn có tác dụng giúp bánh xà phòng cứng hơn (do lượng nước
trong bánh xà phòng sẽ bay hơi bớt), tạo bọt tốt hơn.

Công ty TNHH Thực mỹ phẩm Grandpas’ Garden

20