xây dựng lực lượng dân quân tự vệ lấy chất lượng làm chính

Đề tài: xây dựng lực lượng dân quân tự vệ lấy chất lượng làm chính ? nội dung
yêu cầu và các giải pháp để không ngừng nâng cao chất lượng dân quân tự vệ ?
rút ra ý nghĩa thực tiễn ? liên hệ trách nhiệm sinh viên.

LỜI MỞ ĐẦU
Trải qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, để chiến thắng những
kẻ thù xâm lược mạnh hơn ta nhiều lần, giữ vững giang sơn đất nước, cha
ông ta đã sớm biết tổ chức lực lượng vũ trang quần chúng đông đảo ở các
làng, xã để đánh giặc. Đó là biết dùng nghệ thuật “lấy ít địch nhiều, lấy nhỏ
thắng lớn”; thực hiện “trăm họ đều là binh”; dựa vào hình sông, thế núi để
xây dựng “căn cứ”, tạo nên thế trận chiến tranh nhân dân “thiên la địa võng”
để đánh và chiến thắng kẻ thù. Kế thừa truyền thống đó, ngay từ khi ra đời
Đảng ta đã đề ra chủ trương “lập đội công nông”, “võ trang cho công nông”,
“tổ chức đội tự vệ công nông” để đấu tranh với kẻ thù.
Trong những năm 1930 – 1931, trong cả nước có rất nhiều cuộc bãi công,
biểu tình liên tiếp nổ ra ở hầu khắp các địa phương, mà đỉnh cao là phong
trào Xô Viết

Nghệ Tĩnh. Thời kỳ này, Đảng đã xác định lấy đấu tranh

chính trị là chủ yếu; tuy nhiên Đảng ta cũng xác định một số vấn đề cơ bản
về khởi nghĩa vũ trang, vũ trang bạo động; coi khởi nghĩa vũ trang là
sự nghiệp của đông đảo quần chúng và để chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang phải
lấyviệc xây dựng lực lượng chính trị của quần chúng làm nền tảng. Do
đó,trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 3 (tháng 3/1931).

1

1

Đảng ta chủ trương, khi giành đượcchính quyền thì thành lập “Quân đội công
nông”
Ngày 28/3/1935, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ nhất họp mặt tại Ma Cao
(Trung Quốc), Đảng ta đã ra “Nghị quyết về đội tự vệ”. Đây là nghị quyết
đầu tiên của Đảng về tổ chức, chỉ đạo xây dựng, huấn luyện và hoạt động
của lực lượng tự vê. Đây là một dấu ấn quan trọng mở ra một thời kỳ mới, là
tư tưởng chỉ đạo chiến lược của Đảng xuyên suốt qua các giai đoạn cách
mạng. Có thể nói Nghị quyết về Đội tự vệ là khởi đầu của tư tưởng vũ trang
toàn dân và tư tưởng chiến tranh nhân dân với phòng trào toàn dân đánh giặc.
Ngay sau khi có nghị quyết của Đảng, các Đội tự vệ công nông mang tính chất
là những tổ chức vũ trang quần chúng ra đời, đây là tiền thân của các đội Cứu
quốc quân, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân sau này.
Trong những năm 1939 – 1940, phong trào cách mạng của quần chúng đã
từ đấu tranh chính trị từng bước tiến lên đấu tranh vũ trang, kết hợp chặt chẽ
đấu tranh chính trị với đấu tranh quân sự. Lực lượng tự vệ được khẩn trương
xây dựng ở trên khắp các tỉnh, nhất là ở Bắc Bộ, Trung Bộ.
Thời kỳ chuẩn bị tổng khởi nghĩa giành chính quyền (1940 – 1945), đi đôi
với chủ trương mở rộng và củng cố các đội tự vệ ở khắp các vùng
nông thôn, thành thị, Đảng ta đã chủ trương thành lập các đội tự vệ cứu quốc,
các tổ, tiểu đội du kích cứu quốc và các đội du kích chính thức. Các đội tự vệ
đã trở thành tổ chức vũ trang quần chúng của các đoàn thể cứu quốc trong Mặt
trận Việt Minh, được xây dựng ở các căn cứ, địa phương có điều kiện; phối
hợp với các đơn vị cứu quốc quân, Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân
2

2


làm nòng cốt cho quần chúng thực hiện vũ trang khởi nghĩa từng phần, tiến
hành chiến tranh du kích cục bộ, xây dựng và mở rộng các căn cứ địa Việt

Bắc, Đông Bắc, Ninh Bình, Thanh Hóa, Ba Tơ v.v... đến tháng 8/1945 lực
lượng dân quân tự vệ đã phát triển lên tới vài chục nghìn người cùng với giải
phóng quân và toàn dân thực hiện thắng lợi cuộc tổng khởi nghĩa.
Ngày 02/9/1945, nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời trong vòng vây
của các thế lực đế quốc và phản động quốc tế. Dân quân tự vệ Việt Nam trở
thành lực lượng vũ trang của Nhà nước, một trong ba thứ quân của lực lượng
vũ trang nhân dân, một công cụ chủ yếu của chính quyền ở cơ sở

PHẦN NỘI DUNG
1.vai trò của lực lượng dân quân tự vệ
Bác Hồ từng nói: “...Dân quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân
tộc, là lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận kẻ thù
hung bạo thế nào, hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó thì địch nào cũng
phải tan rã”.

Đại đội nữ dân quân binh chủng phòng không thường
xuyên được huấn luyện để nâng cao trình độ sẵn sàng
chiến đấu - Ảnh: QP

3

3


Thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, dân quân tự
vệ luôn giữ một vị trí quan trọng trong lực lượng vũ trang. Dưới sự lãnh đạo của
các cấp ủy Đảng, sự điều hành của chính quyền địa phương, lực lượng dân quân
tự vệ đã từng bước kiện toàn, củng cố, nâng cao trình độ chính trị. Với phương
châm “vững mạnh, rộng khắp”, coi trọng chất lượng, trong tổ chức xây dựng
lực lượng dân quân tự vệ, các địa phương đã làm tốt quy trình tuyển chọn từ nơi

cư trú “dân bàn, dân cử, dân chăm lo” đặt dưới sự lãnh đạo của cấp ủy, điều
hành của chính quyền và xét duyệt của các ban ngành đoàn thể ở cơ sở. Được
tuyển chọn vào lực lượng dân quân tự vệ là những công dân có lý lịch rõ ràng,
đạo đức, sức khỏe, gương mẫu chấp hành đường lối chủ trương chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước. Do định hướng đúng và liên tục được củng cố,
rà soát, luân phiên nên chất lượng của lực lượng dân quân tự vệ luôn được nâng
lên. Về số lượng, dân quân tự vệ có đủ các thành phần binh chủng, quy mô tổ
chức biên chế, tỉ lệ phù hợp với đặc điểm của từng vùng, từng địa bàn cụ thể
theo đúng quan điểm, nguyên tắc Pháp lệnh Dân quân tự vệ.
Hiện nay, lực lượng dân quân tự vệ của Phú Yên chiếm 1,3% dân số. Trong
đó, tỉ lệ đảng viên chiếm 19,82% (dân quân 12,89%, tự vệ 37,82%); đoàn viên
chiếm 61,80% đều tăng so với năm 2008 và tăng hơn bốn lần so với năm 1996.
Với chủ trương nâng cao chất lượng và độ tin cậy về chính trị của lực lượng dân
quân tự vệ, đáp ứng yêu cầu xây dựng nền quốc phòng toàn dân trong tình hình
mới, những năm qua, Đảng ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Phú Yên thường xuyên
quan tâm củng cố kiện toàn đội ngũ cán bộ làm công tác dân quân tự vệ. Từ ban
dân quân tự vệ cấp tỉnh đến trợ lý dân quân tự vệ cấp huyện, đặc biệt là ban chỉ
huy quân sự xã, phường, thị trấn đủ về số lượng, có năng lực chuyên môn và hội
đủ các tiêu chuẩn theo quy định. Theo đó, Trường Quân sự tỉnh đã mở ba khóa
đào tạo chỉ huy trưởng quân sự xã, phường, thị trấn. Đến nay, 100% chỉ huy
trưởng quân sự xã, phường, thị trấn là đảng viên, trong đó cấp ủy viên chiếm
4

4


78%. Hàng năm lực lượng này đều được tập huấn, huấn luyện về công tác quân
sự - chính trị, đảm bảo hoàn thành tốt nhiệm vụ. Hiện Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh
đang tổ chức hội thao thể thao - quốc phòng dân quân tự vệ năm 2009, thu hút
gần 300 trăm vận động viên trong lực lượng tham gia. Đây là một trong những

hoạt động không nằm ngoài mục đích xây dựng lực lượng dân quân tự vệ đảm
bảo hoàn thành nhiệm vụ trong tình hình mới.
Các thế lực thù địch đang thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn
lật đổ. Chúng sử dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền” hòng làm thay đổi
chế độ chính trị ở nước ta. An ninh trật tự ở một số vùng, địa phương chưa đảm
bảo vững chắc. Do đó, để đáp ứng nhiệm vụ trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc,
cùng với xây dựng lực lượng bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương theo hướng
cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, các cấp ủy Đảng, chính
quyền nên đặc biệt quan tâm chú trọng xây dựng lực lượng dân quân tự vệ theo
các nguyên tắc cơ bản đã được Bộ Quốc phòng xác định.
II) VỊ TRÍ, VAI TRÒ CỦA LỰC LƯỢNG DQTV TRƯỚC ĐÂY VÀ HIỆN
NAY
1) Là một lực lượng quan trọng trong hệ thống tổ chức lực lượng vũ trang của
Đảng, là một lực lượng chiến lược của chiến tranh nhân dân, là lực lượng nòng
cốt cho toàn dân đánh giặc ở cơ sở. Dân quân tự vệ là lực lượng vũ trang quần
chúng, không thoát ly sản xuất, công tác, là một bộ phận của lực lượng vũ trang
nhân dân nước Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam đặt dưới sự lãnh đạo của
Đảng cộng sản Việt Nam, sự quản lý điều hành của Chính phủ và của Uỷ ban
nhân dân, sự chỉ đạo, chỉ huy trực tiếp của cơ quan quân sự các cấp, là một
trong những công cụ chủ yếu để bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính
mạng, tài sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước cơ sở. Lực lượng này được tổ
chức ở xã phường, thị trấn gọi là dân quân, được tổ chức ở các cơ quan Nhà
nước, đơn vị hành chính sự nghiệp, tổ chức kinh tế, tổ chức chính trị - xã hội
gọi là tự vệ. (2) Điều 1, Pháp lệnh về dân quân tự vệ, Quốc hội khoá IX kỳ họp
5

5


thứ 8 Dân quân tự vệ được tổ chức và xây dựng rộng khắp, vừa là lực lượng tại

chỗ, vừa là lực lượng cơ động, có khả năng đánh địch nhanh nhất, kịp thời nhất,
ở mọi nơi, mọi lúc, mọi địa hình, mọi thời tiết, kiềm chế, tiêu hao, phân tán tiêu
diệt nhỏ từng bộ phận của địch, tạo điều kiện cho lực lượng chủ lực tấn công
đánh đòn quyết định. Lực lượng vũ trang nhân dân gồm ba thứ quân: Bộ đội
chủ lực, bộ đội địa phương, dân quân tự vệ. Mỗi thứ quân trong các lực lượng
vũ trang nhân dân đều giữ một vai trò nhất định trong chiến tranh. Riêng đối với
lực lượng DQTV, Đảng ta đã xác định: đó là một lực lượng chiến lược trong
suốt quá trình đấu tranh vũ trang cách mạng ở nước ta. Hồ chủ tịch đã nói: “Dân
quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là
một bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận kẻ định hung bạo thế nào hễ đụng vào
lực lượng đó, bức tường đó, thì kẻ địch nào cũng phải tan rã”. Lịch sử đấu tranh
vũ trang lâu dài gian khổ của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng, từ nơi
rừng núi, bưng biền, từ gậy tầm vông và cây súng kíp đã đứng lên đánh Pháp,
đuổi Nhật, Mỹ làm nên những sự tích anh hùng vang dội đã chứng minh điều
đó.
2) Dân quân tự vệ là lực lượng quan trọng để bảo vệ hậu phương. Dân quân tự
vệ giữ một vai trò hết sức quan trọng trong việc bảo vệ hậu phương của ta.
Trong bất cứ cuộc chiến tranh nào, hậu phương vững mạnh cũng là một nhân tố
thường xuyên quyết định thắng lợi. Kẻ địch luôn luôn có âm mưu phá hoại hậu
phương của ta bằng đủ mọi thủ đoạn chính trị, kinh tế, quân sự. Dựa vào
phương tiện cơ động hiện đại, quân địch thường tung ra các biệt kích, thổ phỉ để
quấy rối hậu phương của ta, giết hại nhân dân, phá hoại của cải, reo rắc tin đồn
nhảm, sử dụng chính cách mị dân... gây khó khăn cho ta. Trước các âm mưu của
địch, một thực tế đặt ra cho các lực lượng vũ trang của ta là phải có những biện
pháp đối phó tích cực; nhưng bộ đội chủ lực không thể dàn ra ở khắp mọi nơi vì
vậy dân quân tự vệ và dân quân du kích cùng bộ đội địa phương vẫn là lực
lượng quan trọng để bảo vệ hậu phương một cách có hiệu quả.
6

6

3) Dân quân tự vệ là công cụ bạo lực cách mạng ở cơ sở, là một trong những lực
lượng chuyên chính của chính quyền nhân dân cơ sở. Từ nhân dân mà ra, bao
gồm những thành phần ưu tú của nhân dân, chủ yếu là của quần chúng công
nông cơ bản, dân quân tự vệ và dân quân du kích cũng như bộ đội chủ lực và bộ
đội địa phương là con em của nhân dân lao động, được Đảng giác ngộ và giáo
dục, không những có tinh thần yêu nước cao mà còn có ý thức giác ngộ giai cấp.
DQTV là công cụ chủ yếu của chính quyền nhân dân ở cơ sở để thực hiện
chuyên chính đối với thù trong giặc ngoài, bảo vệ lợi ích dân tộc và lợi ích của
nhân dân địa phương. Trong suốt quá trình đấu tranh vũ trang cách mạng của
nhân dân ta, dân quân tự vệ đã rất mực trung thành với dân tộc, với nhân dân
lao động, cùng nhân dân chiến đấu để tiêu diệt kẻ thù đế quốc và bè lũ tay sai
của chúng. Trong vùng sau lưng địch, DQTV đã kiên quyết diệt bạo trừ gian
góp phần đắc lực giữ vững và củng cố chính quyền. Trong vùng tự do, DQTV
cùng với công an nhân dân đã ra sức giữ gìn trật tự, bảo đảm xóm làng được
yên vui, trấn áp bọn phản động, là những tấm gương trong việc chấp hành
nghiêm chỉnh đường lối, chính sách của Đảng và Chính phủ. Ngày nay trong
thời bình, lực lượng DQTV cùng với lực lượng công an nhân dân, làm nòng cốt
cho phong trào toàn dân đánh thắng chiến tranh phá hoại nhiều mặt của địch
trong chiến lược “diễn biến hoà bình” ở cơ sở, góp phần giữ vững an ninh chính
trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ Đảng, bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân
và tài sản xã hội chủ nghĩa ở địa phương. Chính vì vậy, cũng như các lực lượng
vũ trang nhân dân khác, lực lượng DQTV và dân quân du kích đã được nhân
dân ta hết lòng tin yêu, giúp đỡ, nhờ đó mà không ngừng phát triển và lớn mạnh
trên con đường chiến đấu vẻ vang của mình.
4) DQTV là lực lượng cơ bản của lực lượng vũ trang nhân dân, là nguồn bổ
sung vào lực lượng hậu bị của quân đội. Trong các cuộc kháng chiến chống
Pháp, chống Mĩ, DQTV và dân quân du kích đã trực tiếp phối hợp cùng bộ đội
chủ lực chiến đấu tiêu diệt địch, cùng với bộ đội địa phương đẩy mạnh các hoạt

7

7


động du kích, buộc địch phải phân tán thêm lực lượng tạo điều kiện cho bộ đội
chủ lực tiêu diệt từng bộ phận sinh lực quan trọng của chúng trên những hướng
có lợi. DQTV còn là lực lượng phục vụ đắc lực cho bộ đội chủ lực chiến đấu
như: canh gác, giữ bí mật và bảo đảm an toàn cho bộ đội chủ lực hành quân, trú
quân, bảo đảm đường sá, cầu cống được thông suốt, tiếp tế đạn dược, lương
thực, vận chuyển thương binh.. Trong công tác chuẩn bị chiến trường, với sự am
hiểu sâu sắc về tình hình địa phương, về đường đi lối lại, DQTV đã cung cấp
cho bộ đội chủ lực những người dẫn đường tin cậy, những tài liệu chính xác,
đầy đủ về tình hình địch. Quá trình sản xuất, chiến đấu, phục vụ chiến đấu ở cơ
sở, được giáo dục chính trị, được rèn luyện quân sự và thể lực, DQTV luôn là
lực lượng bổ sung vô tận và quý giá cho bộ đội địa phương, bộ đội chủ lực
những cán bộ chiến sĩ có phẩm chất chính trị và kinh nghiệm thi đấu đáp ứng
yêu cầu tác chiến trong những năm chiến tranh giải phóng và chiến tranh bảo vệ
tổ quốc. Việc đó có một ý nghĩa hết sức quan trọng: bộ đội tập trung của ta chỉ
có thể lớn mạnh trên cơ sở một lực lượng hậu bị hùng hậu mà lực lượng DQTV
là nòng cốt.
5) DQTV là lực lượng xung kích trong lao động sản xuất ở cơ sở, xây dựng kinh
tế ở địa phương. Dân quân tự vệ là lực lượng được tổ chức và chỉ huy chặt chẽ
kỷ luật nghiêm, có tác phong quân sự khẩn trương, thường xuyên phát huy vai
trò gương mẫu xung kích trong lao động sản xuất, những nơi khó khăn nguy
hiểm, khi bị thiên tai. Thực tế dân quân tự vệ ở các địa phương đã góp phần
không nhỏ trong sản xuất, nâng cao đời sống, khắc phục hậu quả thiên tai.
Những công việc khó khăn phức tạp nhất trong sản xuất thường được các anh
chị em dân quân xung phong đảm nhiệm. DQTV đã tích cực tham gia cải tiến
quản lý hợp tác xã và đi đầu trong các việc bám ruộng, bám biển, cải tiến kỹ

thuật, thực hiện thâm canh tăng năng suất. Hầu hết những chiến sĩ dân quân giỏi
đồng thời là những người sản xuất giỏi.

8

8


III) PHƯƠNG HƯỚNG XÂY DỰNG LỰC LƯỢNG DQTV TRONG GIAI
ĐOẠN HIỆN NAY
Tiến vào kỷ nguyên mới, sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước,
bảo vệ tổ quốc của nhân dân ta vẫn tiếp tục phát triển trong điều kiện có khá
nhiều thời cơ và thuận lợi, song những khó khăn và thách thức cũng không phải
là ít. Tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp. Chủ nghĩa đế
quốc và các thế lực thù địch vẫn đang ráo riết thực hiện chiến lược “Diễn biến
hoà bình”, bạo loạn lật đổ kết hợp với răn đe quân sự, nhằm xoá bỏ CNXH ở
Việt Nam.
Để tiếp tục xây dựng lực lượng DQTV xứng đáng là một trong những công
cụ chủ yếu để bảo vệ Đảng và bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài
sản của nhân dân, tài sản của nhà nước ở cơ sở, góp phần củng cố tăng
cường quốc phòng, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong
thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, chúng ta cần tập trung vào
một số vấn đề sau:
1) Tập trung xây dựng lực lượng DQTV "Vững mạnh, rộng khắp" không ngừng
nâng cao chất lượng tổng hợp, trước hết là chất lượng chính trị. Đây là vấn đề
mang tính nguyên tắc và là một trong những yêu cầu cơ bản hàng đầu trong xây
dựng lực lượng DQTV hiện nay. Trong quá trình xây dựng lực lượng DQTV cần
phải giải quyết tốt yêu cầu vững mạnh và rộng khắp, luôn coi trọng cả số lượng
và chất lượng, trong đó lấy chất lượng là chính. Tuy nhiên, giữa số lượng và
chất lượng DQTV có mối quan hệ mật thiết với nhau, tạo tiền đề và là điều kiện

để cùng nhau phát triển, vừa đảm bảo yêu cầu trước mắt, vừa đáp ứng nhiệm vụ
lâu dài, luôn chủ động trong mọi tình huống. Số lượng là cơ sở để tạo lên chất
lượng, do đó phải có số lượng đủ thì mới tạo được phong trào, nhưng chất
lượng phải cao thì phong trào với mạnh. Về số lượng, trong thời bình không nên
duy trì số lượng quá nhiều, song cũng không nên để quá ít và càng không nên để
các vùng, các cơ sở không có lực lượng DQTV. Do tính đặc thù của DQTV vừa
9

9


là dân, vừa là quân và không thoát ly sản xuất, công tác nên ở đâu có dân là ở
đó phải xây dựng lực lượng DQTV. Ở các địa bàn trọng điểm, xung yếu về quốc
phòng an ninh, các đơn vị hoạt động trên biển thì cần một tỷ lệ lực lượng DQTV
so với dân số cao hơn nơi khác. Về mặt chất lượng, đây là yếu tố quyết định sức
mạnh của DQTV trong hoạt động chiến đấu, vì vậy cần phải tập trung nâng cao
chất lượng tổng hợp của lực lượng DQTV, trước hết và quan trọng hàng đầu là
chất lượng chính trị. Để nâng cao chất lượng DQTV cần phải có hệ thống các
giải pháp đồng bộ, thực hiện tốt ngay từ khâu tuyển chọn, củng cố, kiện toàn hệ
thống tổ chức lực lượng chỉ huy, nâng cao chất lượng giáo dục, huấn luyện và
phương thức hoạt động của DQTV Xây dựng lực lượng DQTV trong cơ chế thị
trường và trong khi các thế lực thù địch đang ráo riết thực hiện chiến lược “Diễn
biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ, tập trung chống phá ta về kinh tế, chính trị, tư
tưởng, văn hoá và các lĩnh vực khác thì việc không ngừng tăng cường bản chất
cách mạng và ý thức giác ngộ giai cấp cho từng thành viên và toàn lực lượng
phải luôn được coi trọng. Các cấp uỷ, chính quyền địa phương, một mặt phải
tăng cường quản lý, đồng thời quan tâm thích đáng đến công tác giáo dục chính
trị cho lực lượng DQTV. Tuỳ theo đối tượng và hoàn cảnh thực tế mà xác định
nội dung, biện pháp giáo dục cho thích hợp và hiệu quả. Trong giáo dục phải
làm rõ âm mưu và thủ đoạn của kẻ thù đối với đất nước nói chung và đối với địa

phương, cơ sở nói riêng, trên cơ sở đó thường xuyên nâng cao cảnh giác cách
mạng, ý chí chiến đấu, tích cực phối hợp với các lực lượng khác và toàn dân
kiên quyết làm thất bại ý đồ phá hoại xâm lược dưới mọi hình thức và thủ đoạn
của kẻ thù, bảo vệ vững chắc Tổ quốc và chế độ XHCN, bảo vệ công cuộc hoà
bình xây dựng, thành quả lao động và tính mạng, tài sản của nhân dân ta. Cùng
với chất lượng chính trị, thường xuyên củng cố tổ chức, biên chế, trang bị phù
hợp với tính chất, đặc điểm, yêu cầu nhiệm vụ của DQTV ở từng vùng, từng địa
phương và cơ sở nhất là ở những địa bàn trọng điểm. Quá trình xây dựng
DQTV, mỗi địa phương, mỗi cơ sở cần bảo đảm sự cân đối giữa lực lượng rộng
rãi tại chỗ và lực lượng cơ động, trong đó chu trọng xây dựng lực lượng DQTV
10

10


nòng cốt làm lực lượng cơ động và có những chuyên môn cần thiết theo yêu cầu
của các khu vực phòng thủ. Đồng thời coi trọng xây dựng lực lượng tự vệ cơ
quan nhà nước, đơn vị hành chính sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước, tổ chức
chính trị, xã hội. Tiếp tục nghiên cứu, tổ chức xây dựng tự vệ cơ quan nhà nước,
đơn vị hành chính sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước và các tổ chức xã hội
khác.
2) Các phương pháp chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ DQTV có đủ
phẩm chất và năng lực, có kinh nghiệm về công tác quân sự địa phương.
Trong xây dựng lực lượng vũ trang quần chúng, đi đôi với việc tăng cường sự
lãnh đạo của cấp uỷ Đảng, thì khâu then chốt có ý nghĩa quyết định đến nâng
cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của lực lượng DQTV là xây
dựng đội ngũ cán bộ DQTV là những người không thoát ly sản xuất, vừa làm
nhiệm vụ sản xuất, vừa làm nhiệm vụ quốc phòng địa phương cơ sở, các hoạt
động chiến đấu bảo vệ trị an gắn liền với sản xuất, nên trong xây dựng đội ngũ
cán bộ, nhất là cán bộ chỉ huy quân sự cơ sở phải hết sức coi trọng mặt chất

lượng, trước hết là chất lượng chính trị, nhất thiết phải là đảng viên. Đi đôi với
phẩm chất chính trị, cán bộ DQTV phải có năng lực tương đối toàn diện không
chỉ về quân sự, quốc phòng, an ninh mà cả về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội
ở địa phương, đơn vị mình. Quán triệt và nắm vững những quan điểm cơ bản về
củng cố, xây dựng nền quốc phòng toàn dân trong điều kiện mới và có khả năng
làm tham mưu giúp cấp uỷ và chính quyền chỉ đạo về công tác quân sự, quốc
phòng ở địa phương cơ sở, đồng thời có năng lực chỉ huy, tổ chức thực hiện tốt
các nhiệm vụ xây dựng, chiến đấu, phục vụ chiến đấu, tuyên truyền phục vụ
quốc phòng và giáo dục quốc phòng, thực hiện chính sách hậu phương quân
đội.. Đây vừa là yêu cầu vừa là mục tiêu phấn đấu trong những năm tới, nhằm
xây dựng đội ngũ cán bộ DQTV, đặc biệt là cán bộ chỉ huy quân sự cơ sở là cán
bộ bố trí chuyên trách, qua rèn luyện trong quân đội và thực tiễn công tác, có độ
tuổi và sức khoẻ cần thiết, đủ sức hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao trong mọi
11

11


tình huống. Việc bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quân sự cơ sở cần được tiến hành
một cách cơ bản, hệ thống ở các trường quân sự địa phương tỉnh, thành phố theo
nội dung chương trình quy định cho từng đối tượng, nhất là số cán bộ mới được
bổ nhiệm, cán bộ vùng dân tộc ít người. Tiếp tục đổi mới nội dung, chương
trình huấn luyện, bồi dưỡng cán bộ DQTV theo hướng cơ bản, thiết thực, phù
hợp với từng đối tượng, sát với yêu cầu nhiệm vụ từng địa bàn. Chú trọng bồi
dưỡng năng lực làm tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương, cơ sở về
công tác quân sự, quốc phòng, an ninh.
3) Không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động tác chiến, trị an của lực
lượng DQTV nhằm đáp ứng những nhiệm vụ mới.
Hiện nay, trong thời bình cùng với việc sẵn sàng chiến đấu theo các tình huống
đặcbiệt, DQTV phải thực sự là lực lượng nòng cốt trong xây dựng cơ sở chính

trị, bảo đảm an ninh và trật tự an toàn xã hội ở địa phương, cơ sở nhất là các
đơn vị nằm ở vùng xung yếu, các địa bàn trọng điểm và các “điểm nóng” có
những vẫn đề xã hội phức tạp đang xảy ra. Để làm tốt điều đó phải gắn việc xây
dựng và hoạt động của DQTV với nhiệm vụ xây dựng xã phường vững mạnh
toàn diện. Lực lượng DQTV luôn phải phối hợp chặt chẽ với các lực lượng khác
và nhân dân trên địa bàn, xây dựng cơ sở chính trị vững chắc, góp phần làm thất
bại chiến lược “Diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch,
bảo vệ chủ quyền an ninh quốc gia, giữ vững an ninh chính trị, sẵn sàng đối phó
với mọi tình huống có thể xảy ra. Đồng thời gương mẫu chấp hành và vận động
nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của
nhà nước, xung kích trong lao động sản xuất, bảo vệ sản xuất, khắc phục hậu
quả thiên tai..góp phần phát triển kinh tế – xã hội ở địa phương cũng như trên
phạm vi toàn quốc. Thông qua hoạt động thực tiễn của mình để tiếp tục củng cố,
nâng cao chất lượng hoạt động trong thời gian tới và đó cũng là cơ sở để tiếp
tục khẳng định vị trí chiến lược của lực lượng DQTV trong nền quốc phòng
toàn dân, bảo vệ tổ quốc trong thời kỳ công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất
12

12


nước. 4) Bổ sung ngân sách sự nghiệp quốc phòng địa phương và chính sách đối
với dân quân tự vệ DQTV vừa là dân, vừa là quân, hoạt động của DQTV chủ
yếu dựa vào tinh thần tự nguyện, tự giác của quần chúng. Đó là khi đất nước có
chiến tranh. Nhưng thực tế hiện nay trong thời bình thì đã khác trước, nếu ta vẫn
theo lối cũ, nặng về động viên chính trị, mà không quan tâm đến các chính sách
vật chất, đãi ngộ thì chưa được. Vấn đề đặt ra là cần phải có chính sách đãi ngộ
thoả đáng cho họ. Thực tiễn vừa qua cho thấy, hoạt động của dân quân tự vệ
mạnh hay yếu phụ thuộc chủ yếu là cơ sở địa phương đã có ngân sách và chính
sách bảo đảm cho lực lượng DQTV hoạt động hay không? Tất nhiên vật chất

không phải là yếu tố quyết định, phải coi trọng giáo dục chính trị, nâng cao
nhận thức trách nhiệm, quán triệt tư tưởng cho dân quân tự vệ. Trong điều kiện
ngân sách quốc phòng địa phương còn rất hạn hẹp, các địa phương cơ sở cũng
đã tích cực tìm mọi nguồn ngân sách và động viên sự đóng góp của nhân dân để
đảm bảo cho dân quân tự vệ hoạt động. Tuy nhiên ở những cơ sở địa phương
kinh tế khó khăn, thu không đủ chi thì việc đảm bảo chính sách đối với dân
quân tự vệ cũng có nhiều hạn chế. Việc huy động ngân sách và thực hiện chính
sách đảm bảo cho dân quân tự vệ cần phải đa dạng, phù hợp với điều kiện cụ thể
của từng cơ sở địa phương, khéo kết hợp và phát huy các nguồn vật chất bảo
đảm như: Nhà nước, địa phương, nhân dân bảo trợ, tự sản xuất ... 5) Đổi mới
công tác giáo dục quốc phòng nhân dân, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ học sinh,
sinh viên. Nói đến xây dựng dân quân tự vệ không thể không quan tâm đến
công tác giáo dục quốc phòng nhân dân. Nói chung giáo dục quốc phòng nhân
dân rất phong phú. Thời gian qua chúng ta đã tập trung giáo dục quân sự, khơi
dậy lòng yêu nước và tinh thần cách mạng toàn dân. Tổ chức ngày quốc phòng
toàn dân, ngày truyền thống dân quân tự vệ, tổ chức huấn luyện quân sự phổ
thông, cho thế hệ trẻ học sinh, sinh viên ... Cùng với sự đổi mới toàn diện của
đất nước và cải cách hệ thống giáo dục đào tạo, công tác giáo dục quốc phòng
nhân dân nhất thiết cũng phải đổi mới trong đó cần tập trung vào khâu quan
trọng là đổi mới nội dung phương pháp giáo dục quốc phòng cho thế hệ trẻ học
13

13


sinh sinh viên. Nên chăng, hàng năm tổ chức một hoặc một số cuộc thi về lực
lượng vũ trang nhân dân, về lực lượng dân quân tự vệ (vào khoảng thời gian
tháng 3 và tháng 12 hàng năm). Một thực tế cho thấy có một bộ phận không nhỏ
thanh thiếu niên ngày nay có ít hiểu biết về lực lượng vũ trang nhân dân nói
chung và lực lượng dân quân tự vệ nói riêng. Thậm chí không ít người còn xem

nhẹ việc học tập bộ môn giáo dục quốc phòng vì coi đó chỉ là một môn phụ
không nằm trong chương trình học tập ( Vì không tính vào đơn vị học trình).
Chính vì vậy, yêu cầu đặt ra là bộ môn giáo dục quốc phòng phải được xác định
là môn học chính khoá trong các trường đại học, trung học chuyên nghiệp và
dạy nghề. Nội dung giáo dục quốc phòng phải được thể hiện cả ở trong các môn
học khác, tạo nên sự giáo dục hài hoà, có chủ đích trong quá trình đào tạo thế hệ
trẻ, góp phần thực hiện chiến lược con người. KẾT LUẬN Chúng ta có thể
khẳng định rằng: Nói đến chiến tranh nhân dân thì không thể không nói đến vai
trò chiến lược của dân quân tự vệ. Nói đến chiến tranh nhân dân mà đánh giá
thấp vai trò của dân quân tự vệ thì đó là một quan niệm sai lầm. Nhận thức đúng
đắn vai trò của dân quân tự vệ có ý nghĩa rất quan trọng đối với công cuộc xây
dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Ngày nay khi khoa học
công nghệ ngày càng phát triển thì khái niệm về chiến tranh không chỉ đơn
thuần là đem quân đội tới chiếm đánh nữa. Khái niệm về chiến trường cũng
được mở rộng, khi mà chiến tranh có thể xảy ra vào mọi lúc mọi nơi không
phân biệt tiền tuyến hậu phương, biên giới hay từ giữa lãnh thổ thì vai trò của
lực lượng DQTV càng trở lên quan trọng hơn. Dân quân tự vệ chúng ta đã từng
chiến thắng quân giặc với vũ khí thô sơ, nhưng trong chiến tranh công nghệ cao
hiện nay, nếu lực lượng DQTV của ta vẫn chỉ có những loại vũ khí thô sơ ấy thì
không thể chống với những loại vũ khí tối tân nhất của kẻ thù. Vì vậy muốn đáp
ứng được yêu cầu và nhiệm vụ trong tình hình mới chúng ta cần phải tăng
cường cho các lực lượng DQTV nhiều vũ khí tốt hơn nữa, nâng cao trình độ
chính trị cũng như trình độ nhận thức về khoa học công nghệ kết hợp với một
trình độ cao giữa lòng dũng cảm với trí sáng tạo, tích cực phối hợp với các lực
14

14


lượng khác và toàn dân kiên quyết làm thất bại ý đồ phá hoại xâm lược dưới

mọi hình thức và thủ đoạn của kẻ thù, bảo vệ vững chắc Tổ quốc và chế độ
XHCN, bảo vệ công cuộc hoà bình xây dựng, thành quả lao động và tính mạng,
tài sản của nhân dân ta. Hơn 65 năm qua, trên mỗi chặng đường đi lên của cách
mạng, dân quân tự vệ đã luôn luôn làm tròn nhiệm vụ của một đội quân chiến
đấu giỏi, sản xuất giỏi, công tác giỏi, xứng đáng là một lực lượng chiến lược
quan trọng trong đấu tranh cách mạng và đấu tranh vũ trang ở nước ta.
IV. NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG LỰC LƯƠNG DÂN QUÂN TỰ VỆ
Một là, phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy (chi ủy) cơ sở. Đảng ủy (chi
ủy) cơ sở phải trực tiếp lãnh đạo lực lượng dân quân tự vệ. Đồng chí bí thư
Đảng ủy xã, phường, thị trấn phải trực tiếp làm bí thư chi bộ quân sự. Cấp ủy
Đảng thường xuyên tăng cường công tác Đảng, công tác chính trị, coi trọng
công tác giáo dục chính trị, huấn luyện quân sự cho cán bộ chiến sĩ dân quân tự
vệ. Đồng thời đảm bảo tỉ lệ đảng viên làm nòng cốt trong lực lượng và chăm lo
công tác phát triển Đảng trong cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ
Hai là, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh rộng khắp, coi trọng
chất lượng. Dân quân tự vệ phải được xây dựng rộng khắp ở tất cả các buôn
làng, phường, xã, thị trấn, các cơ quan, tổ chức, bảo đảm triển khai thế trận
quốc phòng, thế trận phòng thủ ở các địa phương, cơ sở. Trong đó, phải giải
quyết đúng đắn mối quan hệ giữa số lượng và chất lượng. Số lượng phù hợp,
chất lượng cao là yêu cầu cơ bản trong tổ chức xây dựng lực lượng dân quân tự
vệ hiện nay. Nhưng cũng không vì số lượng mà coi nhẹ chất lượng. Phải nắm
vững phương châm xây dựng dân quân tự vệ là lấy chất lượng làm chính. Đồng
thời xây dựng lực lượng nòng cốt, gồm dân quân tự vệ bộ binh, dân quân tự vệ
binh chủng, dân quân tự vệ biển. Đối với cơ quan, tổ chức chủ yếu tổ chức lực
lượng chiến đấu tại chỗ.

15

15

Ba là, quán triệt quan điểm quốc phòng toàn dân và nguyên tắc công
bằng xã hội, pháp chế hóa nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ. Đây là một nghĩa
vụ của công dân ở độ tuổi quy định. Việc quy định tham gia dân quân tự vệ là
cơ sở cần thiết bảo đảm cho lực lượng này luôn ổn định về tổ chức, biên chế, vũ
khí, trang bị, huấn luyện, hoạt động. Đồng thời đảm bảo sự công bằng xã hội
giữa công dân ở các tầng lớp xã hội khác nhau trước vận mệnh của Tổ quốc.
Trong quá trình lãnh đạo đấu tranh vũ trang cực kỳ oanh liệt dể giải phóng dân
tộc, đường lối đấu tranh nhân dân và xây dựng các lực lượng vũ trang nhân dân
của Đảng ta đã hình thành và ngày càng thu được thắng lợi rực rỡ, ngày càng
sáng tạo. Thành công đó của Đảng ta là sự vận dụng đúng đắn những nguyên lý
của chủ nghĩa Mác - Lê Nin về chiến tranh cách mạng và xây dựng lực lượng vũ
trang cách mạng vào hoàn cảnh cụ thể của nước ta. Lực lượng dân quân tự vệ là
một trong những thành công rất lớn của Đảng và nhà nước ta trong công cuộc
xây dựng một lực lượng vũ trang cách mạng. T Dân quân tự vệ (DQTV) là lực
lượng vũ trang quần chúng, là một bộ phận của lực lượng vũ trang nhân dân
Việt Nam do Đảng của giai cấp công nhân Việt Nam sáng lập, tổ chức và lãnh
đạo. Ngày 28-3-1935 Đảng ta đã có “Nghị quyết về Đội Tự Vệ” ngay sau đó,
dưới sự lãnh đạo của Đảng các đội tự vệ công nông mang tính chất là những tổ
chức vũ trang quần chúng lần lượt được ra đời và là những mầm mống đầu tiên
của lực lượng vũ trang nhân dân. Qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp, đế quốc Mỹ, và cao trào kháng Nhật cứu nước lực lượng DQTV ngày
càng phát triển và lớn mạnh không ngừng về mọi mặt, đã thực sự là một lực
lượng không thể thiếu của chiến tranh nhân dân Việt Nam. Hàng triệu nam nữ
DQTV đã trực tiếp tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu trên khắp các chiến
trường, trên mọi miền đất nước, lập nên những chiến công to lớn. Lực lượng
DQTV đã trực tiếp tham gia chiến đấu tiêu diệt địch, bắn máy bay, tầu chiến,
bắt giặc lái, làm lòng cốt cho toàn dân đánh giặc bảo vệ xóm làng, quê hương,
bổ xung cho bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương chiến đấu và phục vụ chiến đấu,
16

16


bảo vệ giao thông vận tải, tham gia khắc phục hậu quả do bom đạn .. Đặc biệt
trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, lực lượng dân quân, du kích ở
miền Nam trong thế trận chiến tranh nhân dân đã hỗ trợ cho quần chúng nổi
dậy, dùng bạo lực cách mạng phá thế kìm kẹp của địch, đánh đổ chính quyền
tay sai, giành chính quyền cơ sở về tay nhân dân. Đồng thời, thường xuyên phối
hợp với quân giải phóng bám trụ địa bàn chiến đấu, tiêu diệt, tiêu hao một bộ
phận quan trọng sinh lực của địch, góp phần đánh bại lần lượt các chiến lược
của địch trong chiến tranh xâm lược nước ta của đế quốc Mỹ mà đỉnh cao là
cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975. Quan điểm chiến tranh nhân dân
là quan điểm cơ bản trong đường lối quân sự mác-xít của Đảng ta. Quan điểm
đó xuất phát từ bản chất chính nghĩa của chiến tranh cách mạng và xuất phát từ
nhận thức về vai trò quyết định của quần chúng nhân dân đối với sự phát triển
của lịch sử. Trong thời đại hiện nay, chiến tranh nhân dân phải do toàn dân tiến
hành dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân, phải thực hiện động viên toàn
dân, vũ trang toàn dân. Sức mạnh toàn dân vũ trang nhân dân là một ưu thế
tuyệt đối của chiến tranh nhân dân để đánh bại chiến tranh xâm lược của mọi kẻ
thù. Muốn thực hiện động viên toàn dân, vũ trang toàn dân phải xây dựng lực
lượng vũ trang nhân dân làm lòng cốt. Lực lượng vũ trang nhân dân gồm: Bộ
đội chủ lực, bộ đội địa phương, dân quân tự vệ. Đã nói đến chiến tranh nhân dân
thì không thể thiếu được một trong ba thứ quân đó, không thể thiếu bộ đội chủ
lực, mà cũng không thể thiếu bộ đội địa phương, không thể thiếu lực lượng
DQTV đông đảo. Đảng ta đã hết sức chú trọng đến việc xây dựng các thứ quân
trong suốt quá trình lãnh đạo vũ trang cách mạng và giữ vững quan hệ hợp đồng
giữa các thứ quân đó như lời Bác nói “Vì cuộc kháng chiến của ta là cuộc kháng
chiến của toàn dân cần phải động viên toàn dân, vũ trang toàn dân, cho nên
trong khi tập trung lực lượng để lập một đội quân đầu tiên, cần phải duy trì lực

lượng vũ trang trong các địa phương cùng phối hợp hành động và giúp đỡ về
mọi phương diện. Đội quân chủ lực trái lại có nhiệm vụ dìu dắt cán bộ vũ trang
của địa phương, giúp đỡ huấn luyện, giúp đỡ vũ khí nếu có thể được, làm cho
17

17


các đội này trưởng thành mãi lên" (1) Hồ Chủ tịch với các lực lượng vũ tranh
nhân dân. NXB Quân đội nhân dân, Hà Nội Thực tế lực lượng dân quân đã đạt
được rất nhiều thành tích to lớn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước,
điều đó cho chúng ta thấy rõ lực lượng DQTV có những khả năng tiềm tàng rất
lớn trên nhiều mặt, không chỉ trong nhiệm vụ chống chiến tranh trước mắt, mà
còn cả trong nhiệm vụ đánh bại mọi âm mưu khác của kẻ thù. Có một lực lượng
DQTV quý giá như vậy là do chúng ta có đường lối chiến tranh nhân dân đúng
đắn và sáng tạo.

Liên hệ bản thân
Quán triệt sâu sắc 6 điều Bác Hồ dạy đối với người công an cách mạng;
đưa việc học tập, làm theo 6 điều Bác dạy trở thành một nội dung trọng tâm,
xuyên suốt trong sinh hoạt định kỳ của các tổ chức đảng, đơn vị; không ngừng
nỗ lực học tập rèn luyện, hoàn thiện bản thân như lời dạy của Bác Hồ. Bên cạnh
đó, lực lượng CAND cần làm tốt công tác xây dựng Đảng, kiên quyết ngăn
chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, tệ quan liêu,
tham nhũng, lãng phí trong cán bộ, đảng viên, chiến sĩ, tham gia đầy đủ các hoạt
động quốc phòng an ninh ở địa phương theo định kỳ hằng năm.”

18

18

KẾT LUẬN
Trong thời kì đổi mới hiện nay, khi đất nước đang bước vào hội nhập quốc
tế toàn cầu. Nhưng không vì thế mà vai trò của lực lượng dân quân tự vệ bị mất
đi. Ngươc lại, lực lượng này càng trở nên quan trọng hơn, cần thiết hơn. Họ có
1 vai trò mới, 1 nhiêm vụ mới. Ngoài việc xây dựng, bảo vệ an ninh quốc phòng
của đất nước, dân quân tự vệ còn là những người bám sát cơ sở, đi đầu trong
việc thực hiện những chủ trương của Đảng, tham gia vào các hoat động xã
hội…. Chính vì vậy, việc xây dựng lực lượng dân quân tự vệ trong thời kì hiện
nay là hết sức quan trọng
Qua bài tiểu luận này em muốn nhấn mạnh vai trò và ý nghĩa quan trọng của
việc củng cố lực lượng dân quân tự vệ từ đó đưa ra nhưng phương pháp xây
dựng theo nguyên tắc chuẩn mực theo như lời dạy của Bác.

19

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Google.com.vn
Giáo trình quốc phòng an ninh nhân dân
Trangchungta.com
Khotailieu.com.vn

LỜI CAM ĐOAN
Em xin cam đoan đây là bài tiểu luận do em suy nghĩ và viết ra. Em không nhờ
người làm hộ, không thuê viết hộ.
Bài tiểu luận của em còn có những điều sai sót. Em mong thầy,cô giáo xem xét

và cho em ý kiến để em có thể hoàn thành bài tiểu luận của mình.
Em xin cảm ơn thầy,cô!

20

20