chuong 2 môi trường công nghệ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

Bình Định, ngày 07/4/2014


Chương 2: MÔI TRƯỜNG CÔNG NGHỆ

Khái niệm môi trường công nghệ

Nội
dung

Cơ sở hạ tầng khoa học công nghệ

Yếu tố ảnh hưởng đến môi trường công nghệ


2.1 Môi trường công nghệ

Khái niệm môi
trường công nghệ

2.1.1 Môi trường công nghệ
2.1.2 Nguyên nhân gây Môi trường công nghệ thấp
ở các nước đang phát triển


2.1 Môi trường công nghệ
2.1.1 Môi trường công nghệ

Môi trường công nghệ của một quốc gia là khung cảnh quốc
gia trong đó diễn ra các hoạt động CN. Nó bao gồm các yếu tố có
tác dụng thúc đẩy hay kìm hãm quá trình phát triển CN.

Sự thành bại trong CGCN

Môi trường
công nghệ

Hiệu quả sử dụng 1 CN ở các nước
Sự ko đồng đều về trình độ CN


2.1 Môi trường công nghệ
2.1.2 Nguyên nhân gây Môi trường công nghệ thấp

• Tích lũy kiến thức KH-CN không đáng kể
• Thiếu các nhà KH-KT giỏi
• Chính sách KH-CN chưa được quan tâm đúng mức
• Các hệ thống hỗ trợ phát triển KH-CN thiếu hiệu quả
• Cấu trúc XH chưa hiện đại, cách tư duy, lối sống thiếu KH


1.4. Chính sách công nghệ:

Nhóm 2 – QTKD33D

1.4.2. Vai trò:

1

• Chính sách KHCN là nhân tố định hướng cho KHCN quốc
gia phát triển.

2

• Hệ thống chính sách KHCN phù hợp tạo điều kiện cho nền
tảng KHCN phát triển như: c/s về nhân sự, c/s về cơ sở hạ
tầng, c/s về chuyền giao công nghệ nước ngoài …

3

• Chính sách KHCN là phương thức để đo lường và kiểm tra
hiệu quả của các chính sách, chương trình khác trong xã
hội.

www.themegallery.com


1.4. Chính sách công nghệ:

Nhóm 2 – QTKD33D

1.4.3. Nguồn gốc:
Căn cứ vào bộ phận xây dựng
chính sách
Bộ phận tổ chức chính sách
khoa học công nghệ

Bộ phận thực hiện chính sách

khoa học công nghệ

Để xây dựng
chính sách
khoa học công
nghệ phù hợp


1.5. Nền văn hóa công
nghệ quốc gia
1.5.1. Khái niệm

Nền văn hóa công nghệ trong
một quốc gia là sự đánh giá,
sự thừa nhận và nhận thức
của người dân về vai trò
KHCN đối với sự phát triển
kinh tế xã hội của một quốc
gia.

1.5.2. Vai trò
Là yếu tố thúc đẩy việc ứng
dụng KHCN nào sản xuất, tạo
điều kiện cho KHCN ngày
càng phát triển.

Tạo điều kiện để phát triển
công nghệ nội sinh, đồng thời
tiếp cận và học hỏi công nghệ
tiên tiến nước ngoài để nâng

cao KHCN trong nước.


1.5. Nền văn hóa công nghệ quốc
gia:
1.5.3 Nguồn gốc:
1.

Phải tiến hành phổ cập giáo dục đặc biệt là bậc THPT.

2.

Cải cách và nâng cao chất lượng trong hệ thống giáo
dục theo định hướng khoa học công nghệ.

3.

Cần phải tuyên truyền giới thiệu những KHCN mới
qua các phương tiện truyền thông đại chúng.

4.

Cần có biện pháp khuyến khích động viên kịp thời,
các hoạt động sáng tạo, nâng cao nhận thức của người
dân về lợi ích của khoa học công nghệ trong cược
sống.


2.2 Cơ sở hạ tầng
khoa học công nghệ

Các cơ sở
Nền văn
Nền tảng
Nguồn
Chính
Nghiên
tri thức
nhân lực sách KH - hóa công
cứu triển
nghệ
KH - CN
KH - CN
CN
khai
quốc gia


2.2 Cơ sở hạ tầng KH - CN
Nền tảng tri thức khoa học công nghệ
Khái niệm

Vai trò

Nguồn gốc

KH là hệ thống tri
thức về quy luật
TN, XH, TD
Trí thức khoa học

là hiểu biết được
tích lũy hệ thống

Thời gian nghiên
cứu triển khai rút
ngắn.
Tạo ra nền công
nghiệp phát triển

Các trường đại
học
Các trung tâm tư
liệu, thư viện.


2.2 Cơ sở hạ tầng KH - CN

Các cơ
sở
nghiên
cứu triển
khai

Khái
niệm

Là một công việc sáng tạo, được tiến hành
một cách có hệ thống nhằm tăng cường cơ sở
kiến thức và sử dụng các kiến thức đó để tạo
ra các ứng dụng mới

Vai
trò

- Có thể tạo ra CN mới, khoảng cách kinh tế
giữa các nước được rút ngắn
- Thu hẹp khoảng cách công nghệ, có khả
năng nhận biết CN đánh giá và lựa chọn CN

Nguồn
gốc

Các viện nghiên cứu
Các trường đại học
Các doanh nghiệp, …


2.2 Cơ sở hạ tầng KH - CN
Nhân lực khoa học công nghệ
Khái niệm

Vai trò

các nhà KH; các
kỹ sư và các KTV;
các nhà DN; các
nhà hoạch định
chính sách KH CN

- Tạo bước phát

triển đột phá về
khoa học công
nghệ quốc gia
- Tác động đồng
bộ đến các nhân
tố khác

Nguồn gốc

các trường đại
học, các trung
tâm tư liệu, thư
viện,
Các DN, các cơ
quan của Nhà
nước


2.2 Cơ sở hạ tầng KH - CN
Chính sách
KH CN

Khái
Niệm
Vai
trò
Nguồn
gốc

Là một hệ thống các mục tiêu và biện pháp nhằm phát triển

tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia.
Nó bao gồm các văn bản quy định luật lệ, thể chế
Thiết lập các tổ chức để tích lũy Kỹ năng công nghệ
Thúc đẩy nghiên cứu KH
Xây dựng điều kiện để phát triển các CN mới, …
- Căn cứ vào sự đánh giá của các nhà quản lý vĩ mô
- Căn cứ vào bộ phận lãnh đạo cấp vi mô
- Căn cứ vào ý kiến của nhân dân


2.2 Cơ sở hạ tầng KH - CN
Khái
niệm

Nền văn
hóa công
nghệ
quốc gia

là thái độ của cộng đồng nhìn nhận các vấn đề công
nghệ một cách khoa học

Vai
trò

Nguồn
gốc

Ủng hộ phát triển công nghệvà kích sự tìm
tòi, sáng tạo

Dễ dàng nắm bắt, hiểu rõ đường lối phát triển
công nghệ, ủng hộ công nghệ nội sinh.

- Nâng cao mức phổ cập giáo dục:
- Xây dựng nền giáo dục có định hướng KH - CN
- Sử dụng các phương tiện thông tin đại chúng
- Khuyến khích các hoạt động sáng tạo,


2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường công nghệ

Thứ nhất

Thứ tư

Điều kiện phương
tiện vật chất

Thứ hai
Tiềm năng của
con người về năng
lực KH - CN
Thứ ba
Sự tích lũy kinh
nghiệm và tri thức

Tính hiệu quả của cơ
cấu tổ chức

Yếu tố ảnh

hưởng

Thứ năm
Hỗ trợ của nền
văn hóa và chính
sách công nghệ
Thứ sáu
Các mối quan hệ
quốc tế và những
ràng buộc


2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường công nghệ
Thứ nhất

Điều kiện phương tiện vật chất

Bao gồm
- Các phương tiện vật chất trong khu vực sản xuất vật chất.
- Các phương tiện hộ trợ cho việc vận hành, duy trì và nâng cấp phần kỹ
hưởng
thuậtẢnh
trong
sản xuất và trong NC&TK.
- Nhà xưởng, kho tàng và trang bị bên trong
- Các phương tiện vận chuyển, bốc xếp nguyên liệu
Các phương tiện vật chất đều cũ, lạc hậu về thông số kỹ thuật, không đồng
bộ và thiếu thốn dẫn đến lãng phí các nguồn lực, hàng hóa không thể cạnh
tranh.
Các phương tiện lạc hậu gây khó khăn cho việc đồng hóa công nghệ nhập

và sản xuất công nghệ nội sinh


2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường công nghệ
Bao
gồm

Thứ hai
Tiềm năng của con người về năng lực KH - CN

- Sự đáp ứng nhu cầu về số lượng và chất lượng
- Cơ cấu hoàn chỉnh các loại nhân lực
- Sự đãi ngộ đúng mức
- Hệ thống giáo dục - đào tạo hướng về khoa học công nghệ
- Chú trọng đào tạo và đào tạo lại
- Quan tâm đến tầm quan trọng của phát triển tài năng
Lãng phí
nguồn tài
nguyên của
quốc gia

Tác động


2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường công nghệ
Thứ ba
Sự tích lũy kinh nghiệm và tri thức

Bao gồm:
- Đánh giá một cách đầy đủ các dữ liệu có được ở trong nước.

- Mục tiêu giải quyết nhu cầu trước mắt mà con để nâng cao
kiến thức.
- Áp dụng các phương tiện hiện đại để lưu giữ thông tin
- Nâng cao trình độ dịch thuật tài liệu công nghệ nước ngoài
- Các phương pháp thu nhập các dữ liệu
- Tăng cường trao đổi thông tin mới nhất giữa các cơ quan, tổ
chức khoa học- công nghệ trong nước.
Tác động
- Việc tích lũy kinh nghiệm và kiến thức còn hạn chế
- Thông tin khoa học không giúp ích cho sản xuất
- Sự chia sẽ dữ liệu bị dưới hạn


2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường công nghệ
Thứ tư

Bao gồm:

Tính hiệu quả của cơ cấu tổ chức

- Nhận thức đầy đủ sự cần thiết phải nâng cao
năng lực công nghệ của khu vực sản xuất và hoạt
động nghiên cứu triển khai.
- Sự hoạt động của các cơ sở sản xuất, dịch vụ
của khu vực kinh tế nhà nước, các cơ sở nghiên
cứu triển khai của nhà nước.
- Môi trường văn hóa công nghệ trong hệ thống
sản xuất, dịch vụ và hệ thống cơ quan nghiên cứutriển khai.
- Sự lành mạnh của hệ thống tài chính, sự
quan tâm tới các mục tiêu lâu dài

- Sự hợp tác giữa các cơ quan hữu quan trong
khoa học- công nghệ và hợp tác quốc tế ở các
ngành liên quan

Tác động

b. Tác động
- Quản lý thái quá
dẫn đến triệt tiêu tính

năng động
- Hệ thống quản lý
kém hiệu quả làm mất

động lực phấn đấu


2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường công nghệ
Thứ năm

Hỗ trợ của nền văn hóa và chính sách công nghệ

Bao gồm:
Nhận thức của đại bộ phận dân chúng về vai trò của khoa học công nghệ
Cam kết của Nhà nước đối với chính sách phát triển khoa học công nghệ
quốc gia
Tính khoa học và hiệu quả của hệ thống ra quyết định
Tác động
- Cản trở sự phát triển của công nghệ
- Là nguyên nhân dẫn đến thất bại trong nghiên cứu và triển khai

- Là nguyên nhân dẫn đến tụt hậu so với sự phát triển của khoa học, công
nghệ thế giới


2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường công nghệ
Thứ sáu
Các mối quan hệ và sức ép quốc tế

Bao gồm:
Tình hình xuất, nhập khẩu: mặt hàng, hàm lượng chất xám trong sản phẩm
Chất lượng các dự án phát triển trong nước từ nguồn vốn nước ngoài
Những lợi ích đã thu được từ sự hợp tác công nghệ với nước ngoài
Những thiệt hại do các yếu tố bên ngoài tới sự phát triển khoa học công
nghệ

Tác động:
Nếu quản lý không tốt có nguy cơ là nơi chứa công nghệ lỗi thời
Dễ dẫn tới phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài