Giáo trình quản trị chiến lược và chính sách kinh doanh nguyễn mạnh hùng và các tác giả khác pdf

GIÁO TRÌNH

và CHÍNH H،CH

X

k.
èm
U
٧
ỉ٤
h

KINH BnANH

TS. Nguyễn Mạnh Hùng
TS. Lê Việt Long
TS. Đỗ Thị Thanh Vinh
ThS. Nguyễn Kim Nam

NHÀ XUẤT BẢN PHƯƠNG ĐÔNG


TS. Nguyễn Mạnh Hùng

TS. Lê Việt Long

TS.ĐỖ Thị Thanh Vinh

ThS. Nguyễn Kim Nam

G IÁ O TRÌNH

005
NHÀ XUẤT BẢN PHƯƠNG ĐƠNG


i

‫ا ا‬

РАУ:(+84١058 3624 008
Phones (+84) 058 3624 964
Р.таіІ!

www.tripadvisor.com

‫ ا‬Λ


LỜI NĨI DẦU

Quan trị cKìcn lược υά сігіпіг sacH klnH doanh

la giao

tTlnh chư١jên

nghiên cứu về các chiến lược và chinh sách trong quản trị kinh doanh, „ổ
được thểhĩện toàn cầu hóa trong nền kinh tế đa phương. Những khái niệm về
hoạch dinh cdc chinh sOch hiện lạl υά lâu dai trong môi trường cạrrh tranh

todn cầu, nạch ra nhhng giai pháp giúp doanh nghiệp d^nhhưốrrg dược cdc
chiến lược kinh doanh nhầm nắm bắt những cơ hội và mối đe dọa сИя mơi
trường bên ngồi từ đó hạn chế những rủi ro cổ thể xảy ra bất cứ lúc nào
trong quá trinh thực hiện ý định kinh doanh, vì trong kinh doanh sẽ cổ
những rủi ro xảy ra. Do đó сЯс chiến lược gia cho rằng: chinh định hướng
kinh doanh một cách cO chiến lược và cùng сЯс chinh sách sê giúp đơn vị
chuyển những rủi ro, thử thách thành những cơ hội.
Tất cd chUng ta dd hlểư Tằng I

Việt Nam gia nhập f O

hdrrg hóa

ngodl nưốc da ồ ạt rrhập nào thr trường 'Việt Nam cố ràt nhlCu cOng tp da υα
dang dằl diện Oỏl mốl trương hlnh tế cạnh tranh khốc Hệt 4)1 th٤ chUng ta
không thể thiếu một chiến lược tốt nhằm giíip cơng ty duy tri và tồn tại. Mục
tlCu chU peu cUa ٩uản trl chlèn lược la tạo sự tkdnh cOngldu dai cho cOng tp.
Việc giảm rào à

pháp lý và tồn cầu hóa đã làm gia tăng cường độ cạnh

tranh. Cơng ty ơổơ ít chú trọng đến công tác quản trị chiến lược cO thể sẽ rơi
υα tinh trạng kè tấc.
Chinh vĩ vậy, cớ thể nói quàn trị chiến lược đã và dang trở nên Ể sức
quan trọng cho sự sống còn của mỗi doanh nghiệp, công ty khi mà môi
trường kinh doanh ngày сЯ„^ phức tạp. Xuất phát từ thực tế đó, quản trị
chiến lược đã trở thành một trong những môn bắt buộc đối với ngành Quản
tr‫ ا‬kinh doanh trong cdc trương Đại học.
về mặt chiến lược đối với sinh viên đại học hiện nay là:

Giáo T i Quản TriCHlến Lược Và CHínHSácHKD
- Hãy đến ừường, tốt ngỷĩiệp ệ i học, sau đó tự vạch ra cho minh một
chiến lược ằ h doanh để trở th à ắ nhà ầ u tu thành à g trong tương lai.
Nhìn chung á c ầ g ty, á hăng hay cá thể ắ o đó trước t ế phải có
tầm nhìn xa trơng rộng sau đó vạch cho minh hướng đi rõ ràng, chi có điều
là ắ n g ta Iđĩơng b é dược có đi tới đkh dược hay khơng, ơỉ chúng ta đã b é
có rất nhiều yếu tố của môi trường ề

ngoèã và bên trong tác động vào chủ

t h ể ằ cho y định c à minh ằ n g hoàn thành sứ mệnh.
Một người có â u ổc c h ấ lược thi khơng lo là minh khơng thểxĩn dược
vệ ằ

có lương cao như mong m à . Vì anh/cơ ta ấ

.

kế hoạch cho

cuộc ấ g cũng như ừong học hành, do đó ừong q trình học tập ln nỗ
lực rèn luyện cKun môn ầ ầ n H ni âạ٥ dức mộl ả H n^UẾm túc nlvu nậy
h ọ s ẽ ặ tới tằm nhìn. Trong à g v ệ thực tế tất cả hành động chúng ta làm
ắ u càn ằ

"Vỹ Ểng" cHuycn môn.

i n ٤ c ấ lược xa lum nữa mà Vọ nhắm tới là sụ tự do trong tài chinh
hay ấ

yếu tố ế

â à

đó ừong tương te' ầ g m o n g ậ do đó áúng ta phải h ấ dược

mang ấ sự thành à g c h o ắ c ứ à g ty hay M t h ể à , ăó tó:

I

n ắ , phải hiểu dược mục đkh cứ. doanh nghĩệpểbản thân

m

hai, phải cố tinh t ấ khát fete, tận tụy với công v i ệ c ặ tập và

thực h ặ cho ý định đó.
Điều quan trọng ằ

ấ chúng ta phải tạo ra dược giá tri (value), muốn

tạo ra giá trị là bản thân chủ títểphải n g h ầ túc thực hiện cơng việc và luôn
t ệ tục đổi mới cho hoan thiện. Đó tó then c á quan trọng tronggiá trị.
Q à trị chiến lược ầ m lại cái nhìn t i n à h của những nỗ lực trong
hợp tác chuyển đổi, làm cho é

công ty cổ thể làm ăn hiệu quả trong môi

trường kinh doanh hiện tại và tương lai. Mục tiêu cuốn skh m y làm sao cho
sinh viên dễ h ấ , bởi chúng tôi đã cổ gắng nghiên cứu những tài liệu của

nước ngoai cũng như tham khảo những tói lựu trong nước n ế cung cấp
cho nguòĩ học Ế dộc ‫ خ‬، một sụ tuang dong.


Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược Và Chính Sách KD
Giáo ừình này trên cơ sở những bài gứng cùng các tài liệu tham khảo, xây
dựng phần câu hỏi cũng như các bài tập giúp người học tự kiểm ừa sự hiểu biết,
chủ yếu sinh viên phải tự có tư duy nghiên cứu đề tài để phân tkh chiến lược.
Nội dung cuốn sách này tập trung mục tiêu của môn học như sau:
- Phát triển sự hiểu biết về kinh tế toàn cầu cũng như những tác động
tiềm năng trong hoạt động kỉnh doanh ở bất kỳ nơi nào, địa phương nào.
- Phát triển sự hiểu biết khái quát trong học tập, nghiên cứu các lý
thuyết về quản trị chiến lược.
- Phát triển mơ hình phân tích, tạo cho sinh viên có khả năng nhận biết
được những chính sách và vấn đề quan trọng trong việc đưa ra những quyết
định và thực thi trong quá trình tham gia điều hành doanh nghiệp.
- Phát triển những kỹ năng tư duy từ những điển cứu (case study) từ đó
tạo cho sinh viên có khả năng hiểu rõ được viễn cảnh của môi trường kinh
doanh trong tương lai.
- Phát triển sự hiểu biết vai trò của những thành viên trong hoạt động
quản trị chiến lược của doanh nghiệp.
- Phát triển khả năng phân tích, đánh giá về định tính, định lượng đối
với hoạt động doanh nghiệp nhằm quyết định cho những chiến lược.
- Tạo cho sinh viên áp dụng từ lý thuyết tới việc thực hành kỹ năng phân
tích chiến lược kinh doanh.
- Củng cố khả năng nghiên cứu cần thiết trong việc thu thập thông tin,
xử lý những dữ kiện trong môi trường kinh doanh.
- Phát triển sự hiểu biết sâu sắc về môi trường công việc hiện tại và
tương lai trong từng chức năng cụ thể của đơn vị.
- Phát triển những kỹ năng cân nhắc trước khi đưa ra quyết định trong

điều hành kinh doanh đối với những vấn đề rắc rối.
- Giúp cho sinh viên hiầi và có ừách nhiệm trong kinh doanh phải có đạo đức.


8

Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược Và Chính Sách KD
Cuối cùng công việc kiểm tra đánh giá chiến lược chiến thuật là một tiến

trình phân tích có hệ thống về những quyết định và những vấn đề đưa ra có
liên quan tới tổ chức.
Trong giai đoạn tích hợp nền kỉnh tế toàn cầu hiện nay, việc đào tạo nguồn
nhân lực ở các cấp quản lý kinh doanh trong các đơn vị đang đặt ra vấn đề cần
thiết là tạo ra một đội ngũ doanh nhân, chuyên viên, nhà nghiên cứu ngang
tầm với thời đại... từ đó địi hỏi sinh viên các ngành kinh tế, các chủ cơng ty
cần có những hiểu biết nhất định về chim lược để duy trì và tồn tại.
Nhân đây, tôi vô cùng tri ân đến những tác giả nước ngoài viết về quản
trị chiến lược từ đó tơi nghiên cứu tham khảo, đối chiếu bổ sũng để xây dựng
nên tài liệu tổng hợp. Chính nhu cầu giảng dạy và học tập nghiên cứu của
sinh viên đã thơi thúc chúng tơi biên soạn nên giáo trình này. Để đáp ứng
cho nhu cầu học tập và nghiên cứu của sinh viên hệ thạc sĩ, đại học tài liệu
được kết cấu thành 9 chương:
Chưcmg 1: Những điều cơ bản trong quản trị chiến lược
Chương 2; Những nhà lãnh đạo chiến lược
Chương 3: Phân tích chiến lược kinh doanh mơi trường bên ngồi
Chương 4: Phân tích chiến lược kinh doanh môi trường bên trong
Chương 5: Thiết lập chiến lược cấp kinh doanh
Chương 6: Thiết lập chiến lược cấp công ty
Chương 7: Thiết lập chiến lược cấp chức năng
Chương 8: Thực hiện chiến lược

Chương 9: Đánh giá và kiểm soát chiến lược kinh doanh
Trong q trình biên soạn, cơ thể tài liệu này cịn những thiếu sót. Mong
nhận được những ý kiến đóng góp của quý đồng nghiệp và bạn đọc, để những
phiên bản sau được hoàn thiện hơn.
Các tác giả!


MỤC LỤC

□ LỜI NÓI ĐẦU................................................................................... 5
□ MỤC LỤC........................................................................................... 9

٥ CHƯƠNG 1: NHỮNG ĐIÊU cơ BẢN
TRONG QUẢN TRỊ CHIẾN l ư ợ c ........................19
I. MỤC ĐÍCH, NỘI DUNG MƠN HỌC........................................ 20
1. Mục đích........................................................................ .■......... 20
2. Nội dung....................................................................................21
II. TẦM NHÌN NHÀ LẢNH ĐẠO CHIẾN l ư ợ c

c ô n g t y .....22

III. KHÁI NIỆM QUẢN TRỊ CHIẾN l ư ợ c ..................................31
1. Những đặc tính của quản trị chiến lược...................................31
2. Khái niệm chiến lược................................................................31
IV. VAI TRÒ CỦA QUẢN TRỊ CHIÊN L ư ợ c .............................32
1. Tầm nhìn....................................................................................36
2. Sứ m ệnh.....................................................................................36
3. Mục đích....................................................................................37
4. Mục tiêu.....................................................................................38
5. Kế hoạch....................................................................................38

6. Mơi trường bên ngồi............................................................... 39
7. Mơi trường bên trong................................................................ 39
8. Những phần quy trình quản trị chiến lược............................. 40
9. Bổ sung chiến lược....................................................................47


V. M ơ HÌNH T ổ CHỨC CƠNG NGHIỆP.................................48
1. Nguồn lực - Dựa vào mơ hình doanh ngỉũệp..................... ...51
2. Cấu trúc chiến lược....................................... ...........................56
3. Trọng điểm của chiến lược........................................................59
4. Đạo đức.......................................................................................60
5. Lợi ích của quản trị chiến lược................................................ 61
6. Các cấp chiến lược.....................................................................61
7. Mơ hình cơ bản của quản trị chiến lược ............................ ..62
> TÓM TẮT...................................

64

> CÂU HỎI THẢO LUẬN.............................................................. 67

٥ CHUƠNG 2: NHỮNG NHÀ LÂNH ĐẠO CHIẾN LUỢC.......... 68
I. TẬP TRUNG TRÊN CHIẾN LUỢC - TIẾN TRIỂN
VÀ ĐỘT PHÁ TRONG LÃNH ĐẠO CHIẾN l ư ợ c ...............68
1. Thiết lập tầm nhìn và sứ m ệnh............................................... 71
2. Lãnh đạo chiến lược phải có được kiến thức......................... 75
3. Phát triển và tiếp nối ban lãnh đạo cấp cao........................... 75
II. XÂY DỰNG VĂN HĨA DOANH NGHIỆP........................... 79
1. Đẩy mạnh tính liêm đtính và hành vi đạo đức......................81
2. Hiểu về chiến lược: Phục hồi đổi mới thông qua lãnh đạo... 81
IIL SỬ DỤNG HIỆU QUẢ KIỂM s o á t ......................................82

IV. CẤU TRÚC CHIẾN LƯỢC....................................................... 86
V. LỢI THẾ CẠNH TRANH: TRỌNG ĐIỂM c ủ a CmẾN LƯỢC..87
1. Sự khác biệt............... ............................................................... 90
2. Lãnh đạo chi phí..................................................................... ..91


Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược Và Chính Sách KD

11

3. Phản ứng nhanh..................................................................... 91
> TÓM TẮT.....................................................................................94
> CÂU HỎI THẢO LUẬN............................................................. 95

٥ CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH CHIẾN LUỢC k in h

doanh

VÀ MƠI TRUỜNG BÊN NGỒI.......................... 96
I. TẬP TRUNG TRÊN CHIẾN LUỢC: t h a y ĐÓI d â n s ố
DẪN TỚI CÔNG TY THAY Đ ổ l TRỌNG TÂM ..................... 97
1. Phân Tích Mơi Trường Chung............................................... 103
2. Mơi tnicttig cạrứì tranh (Competitive Environment)............ 124
ra. NHỮNG YẾU T ố TÁC ĐỘNG DẪN t ớ i s ự c ạ n h TRANH .138
1. cấ u trúc công nghiệp............................................................. 138
2. Sự cấu kết tiềm ẩ n ................................................................. 139
3. Sự nhận ra lợi thế cạnh tranh................................................ 139
4. Môi trường ổn định................................................................ 139
5. Theo đuổi chiến lược.............................................................. 139
6. Sự ổn định mơi trưịmg...........................................................141

> TĨM TẮT................................................................................... 142
> CÂU HỎI THẢO LUẬN............................................................143
□ CHUƠNG 4: PHÂN TÍCH CHIẾN LUỢC KINH DOANH
VÀ MÔI TRUÔNG BÊN TRONG.........................144
I. TẦM QUAN TRỌNG PHÂN TÍCH
MƠI TRUỜNG BÊN TRONG...................................................144
1. Nguồn lực đặt trên tổng thể công t y ..................................... 144
2. Cơ cấu công ty định hình cho tài sản .................................... 146


12

Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược Và Chính Sách KD
II. BÌNH PHẨM NHỮNG U T ố THÀNH CƠNG................. 146
III. GIÁ TRỊ DÂY CHUYÊN CUNG ỨNG.................................. 149
1. Rủi ro cung ứ ng.......................................................................150
2. Rủi ro do biến động giá ứiu m u a...........................................150
3. Rủi ro trong thanh toán...................................... ....................151
'٠
١
١

. '٠

L

١٠

4. Rủi ro trong việc giao nhận.................................................... 152
IV. LOGISTICS.............................................................................. 153

1. Quy trình Logistics.................................................................. 153
2. Những bước đi cơ bản khi triển khai
quản lý dây chuyền cung ứng (SCM)................................... 154
IV. DÂY CHUYỀN GIÁ TRỊ (VALUE CHAIN)..........................156
1. Những hoạt động hỗ trợ ........................................................ 156
2. Những hoạt động chính y ế u ................................................. 157
3. Hoạch định công suất (capacity planning)............................159
4. Thiết kế và công suất hiệu quả (Design and Effective Capacity).. 159
VI. QUY TRÌNH CỐT LÕI VÀ NHỮNG HỆ THƠNG.............. 161
1. Quy trình chủ lực.................................................................... 162
2. Hệ thống hỗ ữ ợ ....................................................................... 164
3. Hệ thống quản lý................................. „.................................165
4. Kết hợp ba cơ cấu ................................................................... 165
VII. PHUƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ ĐIỂM m ạ n h ,
YẾU TRONG CƠNG TY........................................................166
1. Bảng tính điểm cân bằng (The balanced scorecard)..............166
2. Phân tích định lượng (Quantitative analysis)........................ 170
3. Phân tích định tính (Qualitative analysis)............................. 171


Giflo Trtnh Quản Trị Chiến Lược Và Chinh Sách ỉũD

13

۶ TÓM TẮT................................................................................... 173
> CÂU HÓI THẢO LUẬN............................................................ 174

٥ CHUONG 5: THIẾT l ậ p CHIẾN LUỌC CẤP k i n h

doanh

(BUSINESS LEVEL STRATEGY)............................ 175
I. CHIẾN LUỢC CẤP K I l D O A ^ (BUSINESS STRATEGY)... 175
1. Chiến lược cấp kinh doanh.................................................... 175
2. Rủi ro trong chiến lược cạnh tranh........................................ 177
3. Vai trò của quản trị vận hành................................................ 177
4. Những chiến lược của. cơng ty............................................... 179
II. QUY TRÌNH CHIẾN LUỌC.....................................................180
1. Sự phát triển của viễn cảnh.....................................................180
2. TQM - Quản lý chất lượng dồng bộ......................................... 181
3. VOng trOn Deming.................................................................. 182
4. Phương pháp quản lý chất lượng sáu Sigma (Six sigma)....... 183
III. THỤC TIỄN TỐT N h At TRONG ba QUYTRÌNH
CỐT LĨI CO BẢN (THE BEST PRACTICES IN THREE
PRIMARY CORE PROCESSES)............................................. 183
1. Phát triển sản phẩm ................................................................183
2. Quản lý nhu cầu..................................................................... 188
3. Dơn hàng thương m ại............................................................189
IV. NHÍTNG THÀNH Ph An

t r o n g c ạ n h t r a n h .............. 190

1. N'hững người tham gia...........................................................190
2. Tăng thêm giá trị..................................................................... 192
3. Nguyên tắc..............................................................................192
^ TÓM TẮT................................................................................... 193
> CÂU HỞI

t h Ao l u An

............................................................ 194


14

Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược Và Chính Sách KD

□ CHƯƠNG 6: THIẾT LẬP CHIẾN l ư ợ c CẤP c ô n g

t y .........195

I. CHIẾN LƯỢC CẤP ĐIỀU HÀNH TổNG CƠNG TY
(CORPORATE-LEVEL STRATEGY)......................................... 195
1. Vai trị sự đa dạng hóa........................................................... 195
2. Chiến lược Định hướng (Directional sưategy)...................... 196
n. CÁC CHIẾN LƯỢC THÂM NHẬP......................................... 197
1. Phát triển thị trường

.......................................................... 197

2. Phát triển sản phẩm ............................................................. 197
3. Chiến lược tích hợp ngang......................................................198
4. Tích hợp dọc............................................................................. 198
III. CÁC CHIẾN LƯỢC ĐA DẠNG HĨA.................................... 201
1. Chiến lược đa dạng hóa đồng tâm..........................................2Ơ1
2. Chiến lược đa dạng hóa hàng ngang...................................... 201
3. Chiến lược đa dạng hóa hỗn hợp............................................201
IV. CHIẾN LƯỢC TĂNG TRƯỞNG TÍCH H Ợ P ....................... 202
1. Chiến lược tích hợp về phía trước...........................................202
2. Chiến lược tích hợp về phía sau............................................. 202

3. Chiến lược tích hợp hàng ngang.............................................202
V. CÁC CHIẾN LƯỢC PHỊNG VỆ............................................ 203
1. Chiến lược cắt giảm chi phí.....................................................204
2. Chiến lược thu hồi vốn đầu t ư ...............................................204
3. Chiến lược thu hoạch...............................................................205
4. Chiến lược giải thể.................................................................. 205


Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược Và Chính Sách KD
VI. PHÂN TÍCH DANH MỤC ĐẦư

tư

15

................................... 206

1. M ahậnBCG..........................................................................206
2. Ma trận lE ............................................................................... 207
3. Ma trận G.E (General Electric)...................... ......................... 208
> TÓM TẮT................................................................................... 211
> CÂU HỎI THẢO LUẬN.............................................

212

٥ CHƯƠNG 7: THIẾT LẬP CHlẾN L ư ợ c CẤP CHỨC NĂNG
(FUNCTIONAL - LEVEL STRATEGY).................213
I. CHIẾN LƯỢC CẤP CHỨC NĂNG...................

213

1. Chiến lược Marketing.............................................................213
2. Chiến lược phát triển sản phẩm.............................................214
3. Chiến lược nghiên cứu và phát triển.....................................214
4. Chiến lược vận hành (Operation strategy)........................... 216
5. Chiến lược logistics (Logistics strategy)..................................216
6. Phát triển chính sách.............................................................. 217
II. CUNG ỨNG ĐÚNG THỜI ĐIỂM a ٧ ST IN TIME: J.I.T)..... 218
III. CHIẾN LƯỢC HOẠCH ĐỊNH
NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP (ERP)................................ 219
1. Chiến lược tồn kho................................................................. 221
2. Chiến lược định vị.................................................................. 222
3. Chiến lược về chất lượng........................................................ 223
IV. CHIẾN LƯỢC QUẢN LÝ NGUồN NHÂN L ự c ................. 225
> TÓM TẮT................................................................................... 228
> CÂU HỎI THẢO LUÂN............................................................229


16

Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược Và Chính Sách KD

٥ CHƯƠNG 8: THỰC HIỆN CHIẾN l ư ợ c
(STRATEGYIMPLEMENTATION)......................230
I. CHIẾN LƯỢC VÀ TỔ CHỨC...................................................... 231

1. Chu kỳ của tổ chức..................................................................231
2. Nội dung thực hiện chiến lược...............................................231
3. Nội dung quá trình thực hiện chiến lược.............................. 231
4. Các nguyên tắc cơ bản trong tổ chức thực hiện chiến lược...232

5. Những khó khăn trong thực hiện chiến lược.......................233
6. Hình thành các mục tiêu hàng n ă m ......................................233
7. Vai trị, vị trí của chiến lược sản phẩm ................................. 233
II. CÁC CHÍNH SÁCH .................................................................. 234

1. Chính sách sản phẩm.............................................................. 234
2. Định vị sản phẩm ................................................................... 235
3. Các vấn đề tiếp thị................................................................... 236
4. Chính sách về giá.....................................................................239
5. Chính sách phân phối............................................................. 240
III. CÁC c ơ CẤU - c ơ CẤU THEO CHỨC NĂNG
VÀ PHÂN NGÀNH ................................................................. 242

1. Cơ cấu theo chức n ăn g ........................................................... 242
2. Cơ cấu phân ngành................................................................. 243
3. Cơ cấu theo đơri vị kinh doanh chiến lược (SBU).................244
4. Cấu trúc Matrix........................................................................245
5. Liên kết nguồn lực................................................................... 246
6. Tái cấu trúc và tái lập ..............................................................247


Giao Trinh Quan ТГ Chiến Tu‫ ؟‬c Và Chinh Sách KD ٠

1‫؟‬

IV. PHÂN BỔ TÀI NGUYÊN.......................................................249
1. Ngân sách tàl chinh................................................................249
2. Tàl ngun vật chất................................................................250
3. Các nguồn lực vơ hình........................................................... 251
V. XÂY D p G MƠI TRƯỜNG VẢN HĨA CƠNG TY ..............252

1. Tích cực tạo ra những cơ hội áàơ tạo,
nâng cao kỹ năng nghề nghiệp cho nhân viên ......................253
2. Tạo ra sự liên kết hiệu quả ^ữa tiền thưởng
với kết quả công việc............................................................. 253
3. Thiết lập rO ràng các yêu cầu về công việc...............................254
4. Tạo cho nhân viên cơ hội dược thể hiện
và tận dụng hết khả năng và năng lực của họ .......................254
5. Trao gửi niềm tin dối với nhân viên của bạn...........................254
6. GiUp cho nhân viên tin tưởng rằng họ
là những người luôn luôn chiến thắng................................. 255
7. Hãy giúp nhân viên nhận ra một diều: cẩm giác dược
làm việc quan trọng và hữu ích hơn rất nhiều so
với cảm giác chỉ dơn thuần là có một cơng việc dể làm ........255
8. Cho phép linh hoạt về thời gian.............................................256
9. Những ^ y phUt giài lao thoải mái....................................... 256
10. Ấp ủ niềm vui....................................................................... 257
11. Quản lý và diều hành bằng nụ cười.................................... 257
12. Tạo ra những phUt giải lao ngắn ngUl...................................257
13. Tim thấy sự vui vẻ trong các tình huống căng thẳng..
14. Chú ý tới những ngày kỷ niệm trong công ‫ﺛﻤﻲ‬.......................‫د‬
15. Xây dựng "Bức tường danh vọng'' (Wall of Fame) ...............258


18

Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược Và Chính Sách KD
VI. HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ.................................. 258
1. Hệ thống nguồn thơng tin kiểm sốt (control System )........259
2. Tạo lập hệ thống thơng tin phục vụ cho phân tích
và dự báo mơi trường kinh doanh ......................................... 260

> TĨM TẮT.....................................................................................271
> CÂU HỎI THẢO LUẬN.............................................................272

□ CHƯƠNG 9: ĐÁNH GIÁ VÀ KIỂM t r a
CHIẾN LƯỢC KINH DOANH.............................. 273
I. NHỮNG BƯỚC ĐÁNH GIÁ VÀ KIỂM t r a
CHIẾN LƯỢC KINH DOANH HIỆU Q U Ả ............................. 274
1. Quy trình kiểm tra...................................................................274
2. Những loại hình kiểm tra (Types of Controls)..................... 275
II. XÁC ĐỊNH CÁC TIÊU CHUẨN KIỂM t r a .......................... 279
1. Đặt tiêu chuẩn..........................................................................279
2. Yêu cầu đối vóỉ kiểm tra, đánh giá chiến luợc kinh doanh

283

III. XÁC ĐỊNH NỘI DUNG KIỂM t r a ,
ĐÁNH GIÁ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH......................... 287
> CÂU HỎI THẢO LUẬN.............................................................289

٥ TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................. .................290


TUYÊN BỐ SỨ MỆNH,
TẦM NHÌN VÀ CHIẾN LƯỢC
CHƯƠNG1
NHỮNG ĐIỂU C ơ BẢN
TRONG QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

LỜI GIỚI THIỆU CHƯƠNG 1

Đầu năm 2007 Việt Nam là quốc gia đang phát triển kinh tế thị
trường trong quá trình hình thành mở cửa và tích hợp trong giai
đoạn đầu, nhưng đã trở thành thành viên WTO. Điều đó mở ra cho
Việt Nam nhiều cơ hội và thách thức. Trong 5 năm qua nhiều chính
sách-xâ hội đã hồn thiện, hoạt động kinh doanh khơng ngừng đổi
mới, thị trường ngày càng mở rộng, kinh tế tăng trưởng đều nhưng
đồng thời phát sinh nhiều vấn đề: tăng trưởng thiếu bền vững, rủi ro
ữong kinh doanh, môi trường tự nhiên xuống cấp, bất cập trong
ngành giáo dục. Trong giai đoạn này nhiều quốc gia khác cũng như
Việt Nam chịu ảnh hưởng kinh tế toàn cầu, khủng hoảng nợ công ở
Châu Âu làm cho xuất khẩu giảm, thất nghiệp tăng lên, thị trường tài
chính-tiền tệ ảm đạm, lạm phát tăng. Qua bối cảnh khủng hoảng
kinh tế hiện nay làm thế nào có được một chiến lược kinh doanh tốt
để quản lý rủi ro trong kinh doanh XNK, giảm đi những tổn hại trong
hoạt động kinh doanh, được xem nhiệm vụ cấp bách.


20

Giáo Trinh Quản Trị Chiến Lược Và Chinh Sách KD
Trong mơ‫ ؛‬trường kinh doanh tồn cầu ln mang tinh cạnh

tranh, dơi khi người ta tự hói tại sao một số cơng ty này th‫ ؛‬thành
cơng cịn một số khác lại gặp thất bại. Thực vậy mỗi cơng ty có một
cách thức dể tồn tại và phát triển, không nhất thiết tất cả các công ty
dều phải cạnh tranh với công ty khác bằng cùng một cách thUc. Dể
trà lời câu hồi, trong Chương 1 giới thiệu khái niệm, vai trò của quản
trị chiến lược; tầm nhìn của các nhà lãnh dạo chiến lược, các cấp quản
trị chiến lược và mô hình qn trl chiến lược.
I. MỤC DÍCH, NỘI DUNG MƠN HỌC

1. Mục dích
Tồn cầu dã bước vào thế kỷ 21, thế kỷ bắt dầu với nhỉều thay dổi
dáng kể trong mơi trường kinh doanh tồn cầu nhu: Nhíều cơng
nghệ mới liên tục ra dời, những quy dinh về quản ly chất lượng ngày
càng chặt chẽ hơn, môi trường thiên nhiên có nhiều diễn biến bất
thường khắp các châu lục,... Sự hoạt dộng của cơng ty phải gắn với
tồn cục của nền kinh tế với sự hòa nhập khu vực và quốc tế bằng sự
tìm kiếm và phát huy lợi thế so sánh, nhằm giành thắng lợi trong các
cuộc cạnh tranh ngày càng gay gắt và dữ dội trong phạm vi quốc gia,
quốc tế và tồn cầu.
Trong bối cẩnh dó mỗi cơng ty dều có những cơ hội mới dể khai
thác, dồng thơi phải dối mặt với nhiều n ^ ry cơ cần ngăn chặn, hạn
chế. Chinh vì vậy, dể thích nghi với môi trường kinh doanh đạt hiệu
quẩ cao và thành công lâu dài dOi hỏi các doanh nghiệp dều phảỉ có
tu duy chiến lược, nghĩa là phải có tầm nhìn dài hạn nhằm hướng tơ
sự mềm dẻo cần thiết dảm bẩo cho sự tồn tại và phát triển của doanh
nghiệp trước những diễn biến môỉ trường nhu hiện nay. Muốn dạt
dược diều dó thi các doanh nghiệp phải hết sức chu trọng dến công
tác quẩn trị chiến lược. Trong thực tế quàn trị chiến lược dẫ dược
nhiều tổ chức, nhiều loạỉ hình doanh nghiệp của các quốc gia phát


Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược Và Chính Sách KD

21

triển thực hiện từ lâu. Đây là những công cụ quan trọng giúp họ
thành công và đạt hiệu quả lâu dài trong q trình phát triển. Do đó
đối với các doanh nghiệp ở nước ta, quản trị chiến lược để thích nghi
với môi trường là nhu cầu không thể thiếu đặc biệt là trong bối cảnh

tồn cầu hóa và tích hợp như hiện nay. Như vậy có thể thấy việc
cung cấp những kiến thức về lý luận và thực tiễn quản trị chiến lược
là hết sức cần thiết.
Lĩnh vực khoa học này đã được phát triển trong hoạt động kinh
doanh ở hết các nước có nền kinh tế đã và đang phát triển. Môn học
quản trị chiến lược đă được đưa vào giảng dạy tại các trường đại học
kinh tế, nhất là ngành quản trị kinh doanh nhằm cung cấp cho các
cơng ty những nhà quản trị giỏi, có tư duy chiến lược. Mục đích của
mơn học nhằm trang bị hệ thống kiến thức cơ bản về hoạch địrửi,
thực hiện và đánh giá, kiểm sốt chiến lược, hình thành phương pháp
nghiên cứu, phương pháp tư duy và đưa ra định hướng chiến lược
lâu dài trong hoạt dộng kinh doanh của công ty, đồng thời nâng cao
năng lực, rèn luyện kỹ năng và những phẩm chất cần thiết cho người
học trong công tác quản trị chiến lược của doanh nghiệp.
2. Nội dung
Môn học quản trị chiến lược nghiên cứu những vấn đề lý luận, tư
duy và thực tiễn về hoạch định, thực hiện và kiểm soát chiến lược của
doanh nghiệp. Cụ thể bao gồm những vấn đề liên quan đến quá trình
hoạch định chiến lược như các vấn đề sứ mạng, mục tiêu của công ty,
yếu tố môi trường, cách thức lựa chọn và quyết định chiến lược;
Những vấn đề liên quan đến tổ chức thực hiện chiến lược như xác
định các mục tiêu kế hoạch ngắn hạn, cơ cấu tổ chức, phân bổ nguồn
lực, các chính sách kinh doanh, cách thức đánh giá, kiểm soát chiến
lươc.


22

Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược Và Chính Sách KD
II. TẦM NHÌN NHÀ LÃNH ĐẠO CHIÊN L ư ợ c CÔNG TY

Lúc này hơn bao giờ hết, đã đến lúc lãnh đạo cơng ty phải có tầm

nhìn để suy nghĩ định hướng làm thế nào đối phó với tình hình
khủng hoảng tài chính tồn cầu hiện nay như một bầu trời âm u và
không ánh sáng, rõ ràng là ảnh hưởng rất lớn tình hình kinh tế của
cơng ty Việt Nam nói riêng và các Hăng nước ngồi nói chung trên
tồn thế giới, chính vì thế các cơng ty cần phải có một chiến lược thật
tốt để đi đúng hướng, mục đích mang lại lợi thế cạnh tranh nhằm
duy trì và tồn tại trong bối cảnh đầy khắc nghiệt hiện tại mà chúng ta
phải đối diện đầy thách thức. Chúng ta đã nhìn thấy rõ những sự
kiện bất ngờ xảy ra mà hầu hết các doanh nghiệp, công ty Việt Nam
và trên thế giới cũng như các nhà đầu tư bất động sản không lường
trước, với những mối đe dọa từ mơi trường bên ngồi là khủng hoảng
kinh tế tồn cầu, rõ ràng đã tác động hoạt động của các doanh nghiệp
như vào tháng 10/2008 cho tới nay. Từ tháng 8/2008 tới tháng 1/2009
ngân hàng nhà nước đã ra quyết định nhanh chóng ngưng cho vay
vốn đối với tất cả doanh nghiệp, điều này làm cho các doanh nghiệp
khốn đốn về vịng quay vốn, chính phủ đã đưa ra những chính sách
chế tài về vay vốn ngân hàng nhằm kiềm hãm gia tăng lạm phát, là
rất quan trọng chớ sự phát triển của đất nước, trong tất cả mọi dự
đoán phát triển kinh tế, lạm phát luôn là yếu tố được cảnh báo đầu
tiên và nỗi lo thường trực cho mọi kịch bản phát triển. Năm 2008 là
thời điểm đánh giá nửa chặng đường thực hiện kế hoạch kinh tế
2006 ٠2010. Tuy nhiên, thời điểm đánh giá cũng là lúc nền kinh tế gặp
những khó khăn do lạm phát cũng như tác động của khủng hoảng tài
chính tồn cầu. Tốc độ phát triển kinh tế không những không đạt
như kỳ vọng mà sự giảm sút còn trở thành nhân tố kéo tụt thành quả
đã đạt đưoc của hai năm trước đó.

Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược Và Chính Sách KD

23

Khủng hoảng tín dụng, giá xăng dầu tăng cao, lạm phát và nỗi lo
suy thối khiến chỉ số lịng tin của giới chủ doanh nghiệp cũng giảm
xuống mức thấp kỷ lục. Kết quả thăm dò của hãng nghiên cứu PNC
Financial Services Group vừa cơng bố cho thấy khả năng thanh tốn
tín dụng (nhân tố quyết định sự tồn tại của doanh nghiệp), tiền lương
thuê nhán công, và đầu tư là những vấn đề gây đau đầu nhất cho ban
lãnh đạc các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Thậl vậy các công ty cũng như các nhà đầu tư cứ nghĩ rằng con
đường kinh doanh của họ luôn êm ả, nhưng "nghĩ thẳng đường dời
thì bằng phẳng cả" con đường có bao giờ bằng phẳng đâu! Rất nhiều
hãng xưửng, công ty cổ phần, các nhà cung cấp, các nhà sản xuất phải
điêu đứng bởi chính sách siết chặt dịng tiền tệ của chính phủ. Các
nhà buôn bán kinh doanh từ nhỏ tới lớn (đa số) chỉ biết lợi nhuận
trước mết nên "báiì càng lời càng tốt", điều này làm cho giá cả tăng
vùn vụt chóng mặt, theo tơi các doanh nghiệp, các nhà đầu tư phải
suy ngẫm lại trong thời gian này, hành động buôn bán kinh doanh
của bản :hân doanh nghiệp, các nhà đầu tư chọn ra cách kinh doanh
mang tính cách bền lầu đó chính là "Tầm nhìn" cũng như góp ích cho
xã hội. Rã ràng, khi chính phủ đưa ra những chế tài không bao lâu là
giá cả đã hạ nhiệt, đặc biệt giới đầu tư bất động sản và với những nhà
"đầu nậu" chun thu gom hàng hóa mang tính độc quyền. Theo sự
nghiên cỉu của tôi trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế các nhà lãnh
đạo doanh nghiệp nên cắt giảm cấp quản lý điều chinh lại cấu trúc,
kiểm số: tình hừih tài chínlr và phải có những quyết định mạnh mẽ,
đúng đắn, ví dụ hãy xem lại năng lực mạnh nhất của bản thân cơng
ty là gì? Khâu dây chuyền cung ứng thế nào để có được sản phẩm

như ý tới khách hàng? Làm thế nào quản lý từ khâu nhà cung cấp tói
khách hàng, từ đó doanh nghiệp, cơng ty phải có sự khác biệt hơn đối
thủ và u tố khơng thể thiếu được đó là chi phí thấp cho tất cả các
khâu, và cuối cùng những sản phẩm, hay rửiững quyết định của lãnh


24

Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược Và Chính Sách KD

đạo phải nhanh hơn đốị thủ, có như vậy doanh nghiệp, cơng ty có
thể mang lại lợi thế cạnh tranh. Sau đây một số bài viết mang tính
thực tiễn đầy tính chiến lược của các Công ty thể hiện họ đã hoạt
động như thế nào.
Tầm Nhìn Chiến lược "Nhận thức về chất lượng"
Trải qua'gần 20 năm xây dựng
và trưởng thành Công ty 789-BỘ
Quốc phịng đã có "lưng vốn" dày
dặn. Lực lượng lao động thường
xuyên 2500-3000 người. Tăng trưởng
về doanh thu nhiều năm đạt tới
20%, lợi nhuận bình quần tăng
22%/năm, nộp ngân sách tăng bình qn 35%/năm...Đây chính là kết
quả của một tập thể kinh doanh luôn biết đặt yếu tố chất lượng lên
hàng đầu.
Từ Chất Lượng Sản Phẩm
Đồng chí Giám đốc Công ty cho biết, xuất phát từ nhận thức cạnh
tranh trên thị trường xây dựng thực chất là cạnh tranh về chất lượng
sản phẩm theo khẩu lũộu "Chất lượng công trình là sự sống cịn của
cơng ty", cơng ty 789 đặc biệt coi trọng chất lượng sản phẩm cơng trình.

Để đảm bảo chất lượng cho mỗi cơng trình, cơng ty đã xây dựng
và ban hành quy chế quản lý kỹ thuật và chất lượng cơng trình, kiểm
tra giám sát nghiêm ngặt việc xây dựng kế hoạch và thực hiện các
biện pháp, quy trình quy phạm sản xuất, thi cơng. Đặc biệt, cơng ty
phát huy tính chủ động, năng động và sáng tạo của cán bộ các cấp
từng bước áp dụng tiêu chuẩn ISO 9001:2000 trong công tác quản lý
điều hành, kiểm tra giám sát vật liệu và quá trình sản xuất thi cơng,
bên cạnh đó cơng ly nâng cấp trang thiết bị hiện đại cơng Iighệ mới,
cơ giới hóa trong xâv dụng, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm.


Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược V« chính Sách KD

25

Mở Rộng Hoạt Động
Trên cơ sở những thành quả đạt được, cơng ty 789 mở rộng nhiều
chức năng như dị mìn, kiểm định VLXD, quản lý các dự án: chung cư
Mỹ đình 2, trụ sở cơng ty kết hợp văn phịng cho th vói tổng mức
đầu tư 1000 tỷ đồng, hồn thành vượt mức kế hoạch trong quý 3 -2008.
Năm 2009 Ban lãnh đạo công ty quyết tâm phấn đấu đạt các chỉ
tiêu cơ bản và doanh thu 528 tỷ đồng, nộp ngân sách 24, 8 tỷ đồng,
thu nhập bình quân 4,5 triệu/người.
Tuy vậy, ban lãnh đạo công ty đang dự tính mở rộng bổ sung
thêm một số ngành nghề, chấp hành nghiêm quy trình quản lý chất
lượng, cơng tác tài chính và cơng tác kiểm tra chống lãng phí trong
cơng tác điều hành. Ta thấy tầm nhìn của Cơng ty 789 luôn giữ vững
thương hiệu chất lượng hàng đầu trên thị trường, chính vì vậy cơng
ty phải cần có chiến lược tốt đó là thực hiện nghiêm túc những quy
trình quy luật sản xuất, thi công, quản lý kỹ thuật và chất lượng cơng

trình, kiểm tra giám sát nghiêm ngặt việc xây dựng kế hoạch.
Xe bay Transition

(The company's mission is to provide innovative solutions to the
challenges facing personal aviation. The result: the Transition®
Readable Aircraft.)


26

Giáo Trình Quản Trị Chiến Lược Và Chính Sách KD
Xe bay Transition đã mang làn sóng mới vào thị trường và mục

tiêu của họ đạt được lợi nhuận cao và thương hiệu trên thị trường.
Nhiệm vụ của công ty đạt được thành quả mong muốn đó chính
là sản phẩm Transition.
Như chúng ta đã biết, hãng hàng không Singapore Airline đã có
thương hiệu trên thị trường quốc tế, họ đã xây dựng được "hình
ảnh", khi nói đến Singapore Airline là sự an tồn, uy tín, phục vụ lịch
sự và quản lý điều hành có khoa học trong khâu cung cấp-dây
chuyền một cách hiệu quả, chính xác, từ đó nâng cao thương hiệu,
dẫu biết rằng giá vé so với nhiều hãng khác là rất cao nhưng họ vẫn
chú trọng tới chất lượng trong các khâu từ đó tạo nên thương hiệu,
vậy chúng ta thấy rằng chiến lược của hãng Hàng Không Singapore
Airline nhằm hướng tới "thương hiệu", Muốn làm được như vậy cần
phải có thời gian xây dựng khá lâu.
Dịng xe Mercedes-Benz SLS AMG Vi
Đã chứng lĩũnh cho thế giới đẳng cấp công nghệ tiên tiến và luôn
đổi mới sáng tạo.
Qua đây chúng ta thừa nhận rằng mỗi Hãng ln có chiến lược

riêng tạo ra giá trị cho khách hàng, họ luôn liên tục đổi mới cùng vớỉ
sự góp phần nhân lực quan trọng để xây dựng một "hình ảnh"
thương hiệu, cơng ty, doanh nghiệp trong nước và mở rộng ra trên
toàn thế giới.