BÀI GIẢNG MÔN PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

BÀI GIẢNG MÔN


 
 PHƯƠNG
 PHÁP
 
NGHIÊN
 CỨU
 
KHOA
 HỌC
 
Chương 1: Tổng quan về phương pháp NCKH
PGS.TS. Nguyễn Thời Trung
Viện Khoa học tính toán – ĐH Tôn Đức Thắng

2015
Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 

NỘI
 DUNG
Chương
 1.
 Tổng
 quan
 về
 phương
 pháp
 NCKH
 
1.1.
 Một
 số
 định
 nghĩa
 cơ
 bản
 
1.2.
 Vai
 trò
 và
 mối
 liên
 hệ
 giữa
 NCKH
 với

 các
 công
 tác
 khác
 
1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 enh
 của
 NCKH
 
1.4.
 Phân
 biệt
 giữa
 sáng
 kiến
 kinh
 nghiệm
 với
 NCKH
1.5.
 Định

 nghĩa
 phương
 pháp
 khoa
 học
 
1.6.
 Trình
 tự
 logic
 NCKH
 
1.7.
 Định
 nghĩa
 phương
 pháp
 NCKH
Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 

1.
 Một
 số
 định
 nghĩa
 cơ
 bản
 
 
Ø  Khoa
 học
•  Là một
của vật chất và sự vận động
của vật chất, những qui luật của tự nhiên, XH, và tư duy.
•  Hệ thống tri thức này hình thành trong lịch sử và không ngừng phát
triển trên cơ sở thực tiễn XH, được thể hiện bằng những khái niệm,
phán đoán, học thuyết.
•  Hệ thống tri thức này có thể được chia thành 2 nhóm:
+ Tri thức kinh nghiệm
+ Tri thức khoa học

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.
 Một
 số
 định
 nghĩa
 cơ
 bản
 
 
Ø  Tri
 thức
 kinh
 nghiệm

Ø  Tri
 thức
 khoa
 học

Là những hiểu biết được tích
lũy qua hoạt động sống hàng
ngày trong mối quan hệ giữa
con người với con người và

giữa con người với thiên
nhiên.

Là những hiểu biết được tích
lũy một cách có hệ thống nhờ
hoạt động NCKH, các họat
động này có mục tiêu xác định
và sử dụng phương pháp
khoa học.

Tri thức kinh nghiệm chưa đi
sâu vào bản chất, thuộc tính
của sự vật và mối quan hệ
bên trong giữa sự vật & con
người.

Tri thức KH dựa trên kết quả
quan sát, thu thập được qua
những thí nghiệm và qua các
sự kiện xảy ra ngẫu nhiên
trong hoạt động XH, trong TN.

Ví dụ về Tri thức kinh nghiệm: Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, Chim én
bay thấp thì mưa
Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.
 Một
 số
 định
 nghĩa
 cơ
 bản
 
 
Ø  Nghiên
 cứu
 Khoa
 học
Là quá trình thu thập thông tin (thông qua các hoạt động tìm kiếm, điều
tra, thí nghiệm, …) có hệ thống, có phương pháp khoa học về đối tuợng
nghiên cứu nhằm
ü  Phân tích, lý giải bản chất và quy luật vận động của hiện tuợng
ü  Dự báo sự vận động của đối tượng nghiên cứu trong tương lai
ü  Sáng tạo ra PP và phương tiện kỹ thuật mới cao hơn, giá trị hơn

Bài
 giảng

 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.
 Một
 số
 định
 nghĩa
 cơ
 bản
 
 
Ø  Người muốn làm NCKH cần phải có:
ü  Kiến thức về lĩnh vực nghiên cứu
ü  Đam mê nghiên cứu, khám phá cái mới nhằm thúc đẩy sự phát triển
ü  Sự khách quan và trung thực về khoa học (đạo đức khoa học)
ü  Khả năng làm việc độc lập, tập thể và có phương pháp khoa học
ü  Nhận thức về việc rèn luyện liên tục năng lực NC từ khi còn đi học

Bài
 giảng

 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.
 Một
 số
 định
 nghĩa
 cơ
 bản
 
 
Ø  Những
 người
 làm
 NCKH
 
 

 
ü 

  Các nhà NC ở các lĩnh vực khác nhau ở các Viện, TT Nghiên cứu
ü  Các giáo sư, giảng viên ở các Trường Đại học, Cao Đẳng, Trung học
ü  Các chuyên gia ở các cơ quan quản lý Nhà nước
ü  Các chuyên viên R&D ở các Công ty, Viện nghiên cứu tư nhân
ü  Các sinh viên ham thích NCKH ở các trường Đại học

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.2.
 Vai
 trò
 và
 mối
 liên
 hệ
 giữa
 NCKH

 với
 
các
 công
 tác
 khác
Ø  Vai trò của NCKH trong Trường đại học – cao đẳng
ü  Đối với cấp quản lý: N/c mô hình quản lý tốt hơn => Mô hình điểm
ü  Đối với giảng viên: Giúp giảng dạy chuyên sâu và cập nhật hơn
ü  Đối với sinh viên: Giúp học tập hiệu quả hơn, hoàn thiện nhân cách KH
Ø  Mối liên hệ giữa NCKH với các đối tượng khác trong xã hội
ü  Đối với nhà chính trị: Tìm chính sách, cơ chế phù hợp với sự phát triển
nhanh chóng của XH, của quá trình hội nhập quốc tế, của nền KT tri thức
ü  Đối với doanh nghiệp: R&D gíup làm chủ quá trình đổi mới, cải tiến,
sáng tạo => Tăng khả năng cạnh tranh trên thương trường
ü  Đối với văn - nghệ sĩ: Sáng tạo những hình thức nghệ thuật mới, những
cách diễn đạt mới, những góc nhìn mới ….
Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 

1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của
 NCKH
 
a.
 Đặc
 điểm
 của
 NCKH
 
 

 
ü  Tính mới

 
ü  Tính tin cậy
ü  Tính thông tin
ü  Tính khách quan

ü  Tính kế thừa
ü  Tính cá nhân
ü  Tính rủi ro

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của

 NCKH
 

a.
 Đặc
 điểm
 của
 NCKH
 
 

 
Vai
 trò
 

  Tính
 
 
Tính
 
mới
 
 
Tính
 Vn
 
cậy
 
 

Tính
 
thông
 
Vn
 

Biểu
 hiện
 
 
 

Yêu
 cầu
 khi
 NC
 

Là thuộc tính
quan trọng nhất
của NCKH

Những kết quả của
NCKH là những điều
chưa từng có

Cần trả lời các câu hỏi:
vấn đề NC này đã có ai
làm chưa? Có kết quả

chưa?

Là tính tất yếu
của NCKH

Kết quả NC phải có khả
năng kiểm chứng lại
nhiều lần do nhiều
người khác nhau trong
điều kiện giống nhau

Cần phải đặt câu hỏi để
tìm câu trả lời: kết quả
nghiên cứu ấy có chính
xác không? Có đúng
không?

Là tính quy định
của NCKHc

Là các định luật, quy
luật, nguyên lý, quy tắc,
công thức, định lí, các
sản phẩm mới,…

Cần trả lời câu hỏi: kết
quả nghiên cứu khoa học
được thực hiện dưới
hình thức gì?

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của
 NCKH
 

a.

 Đặc
 điểm
 của
 NCKH
 
 

 
Vai
 trò
 
 

  Tính
 
Tính
 
khách
 
quan
 
 

Tính
 kế
 
thừa
 

Là bản chất của

NCKH
Là tiêu chuẩn về
tính trung thực của
người NCKH và là
một chuẩn mực giá
trị của NCKH

Là tính bắt buộc
của NCKH

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

Biểu
 hiện
 
 

Yêu
 cầu
 khi
 NC
 

các kết quả của NCKH
luôn luôn cho câu trả lời

đúng sau những lần kiểm
chứng (không chấp nhận
những kết luận vội vã,
cảm tính)

cần đặt các câu hỏi
ngược lại: kq có thể
khác không? Nếu
đúng thì đúng trong
điều kiện nào? Có
phương pháp nào
tốt hơn không?

Khi NCKH phải ứng dụng
các kết quả nghiên cứu
của loài người dù lĩnh
vực khoa học đó rất xa
với lĩnh vực đang nghiên
cứu

cần nắm vững các
quy luật và biết
cách tìm kiếm và sử
dụng chúng trong
nghiên cứu.

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung

 


1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của
 NCKH
 
a.
 Đặc
 điểm
 của
 NCKH
 
 

 

 Tính
 
Vai

 trò
 
Tính
 cá
 
nhân
 
 

Tính
 rủi
 ro
 

Là tính phổ
biến của nghiên
cứu khoa học.

Biểu
 hiện
 

Yêu
 cầu
 khi
 NC
 

Thể hiện trong tư duy
cá nhân và chủ kiến

riêng của các nhân.

Khi đi tìm khám phá
cái mới luôn luôn gặp
Là tính đương
nhiên của NCKH những khó khăn dẫn
đến thất bại

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

Cần đánh giá đúng
năng lực của mình để
nhận những đề tài
khoa học phù hợp để
có kết quả NC tốt
hơn
Cần nắm vững các
nguyên nhân để tránh
xảy ra rủi ro

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 

1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của
 NCKH
 
b.
 Phân
 loại
 NCKH
 
 

 
Phân

  loại theo
Phân loại theo
chức năng
NCKH

NC mô tả
NC giải thích
NC dự báo
NC sáng tạo

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

phương pháp thu
thập thông tin
NC thư viện
NC điền dã
NC la bô

Phân theo các
giai đoạn của
NCKH
NC cơ bản
NC ứng dụng
NC Triển
khai

Phân loại theo hình
thức thu thập và
phân tích dữ liệu

NC định tính
NC định lượng

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 

NC hỗn hợp


1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của
 NCKH
 
b.
 Phân
 loại
 NCKH:

 Phân
 loại
 theo
 chức
 năng
 NCKH
 
 
 

 
Định
 nghĩa
 
Mục
 đích
 &
 vai
 trò
 
Phân
 loại
 

 

Nhận
 dạng
 

NC
 
  Mô
 tả
 hình
 ảnh
 
mô
 tả
  chung
 nhất
 về
 sự
 

MĐ:
 Đưa
 ra
 1
 hệ
 thống
 
tri
 thức
 về
 SV
 
VT:
 giúp
 con

 người
 nhận
 
dạng
 TG,
 p/biệt
 các
 SV
 

Mô
 tả
 định
 
enh
 &
 mô
 tả
 
định
 lượng
 

Loại
 NC
 này
 có
 thể
 hiện
 

những
 q/sát
 về
 SV
 &
 có
 
t/dụng
 p/biệt
 nó
 với
 
các
 SV
 khác?
 

NC
 
  Làm
 rõ
 n/nhân
 dẫn
 
giải
  đến
 sự
 hình
 thành
 &

 
q/luật
 v/động
 của
 
thích
 
SV
 

MĐ:
 đưa
 ra
 những
 
thông
 €n
 về
 1
 loại
 
thuộc
 enh
 bản
 chất
 sự
 
vật
 

Giải
 thích
 cấu
 
trúc,
 nguồn
 
gốc,
 …
 của
 SV
 

Trả
 lời
 đúng
 câu
 hỏi
 

vật
 thông
 qua
 ngôn
 
ngữ
 KH
 

NC

 
 
dự
 
báo
 
NC
 
sáng
 
tạo
 

Dự
 đoán
 q/trình
 hình
  MĐ:
 định
 hướng
 được
 
thành
 phát
 triển,
 
công
 việc
 nghiên
 cứu

 
triển
 vọng
 của
 sự
 vật
  tương
 lai
 

là
 chức
 năng
 NC
 1
 
sự
 vật
 mới
 chưa
 
từng
 có
 

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH

 

MĐ:
 tạo
 ra
 các
 giải
 pháp
 
tác
 nghiệp
 trong
 H/Đ
 
thực
 €ễn
 

“tại
 sao”,
 “vì
 sao”,
 
nguyên
 nhân,…
 về
 SV
 

trả

 lời
 loại
 NC
 này
 có
 
nêu
 được
 ˆnh
 hình
 
SV
 trong
 t/lai
 kg?
 
trả
 lời
 loại
 NC
 này
 có
 
đưa
 ra
 giải
 pháp
 chưa
 

từng
 có
 kg?
 
PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của
 NCKH
 
b.
 Phân
 loại
 NCKH:
 Phân

 loại
 theo
 chức
 năng
 NCKH
 
 
 

 
Ví
 dụ
 

 
NC
 
 
mô
 tả
 

NC sự liên quan giữa bệnh béo phì và bệnh ung thư
NC ảnh hưởng của truyền thông tới giá chứng khoán …
NC cấu tạo và cơ chế hoạt động của pin năng lượng mặt trời
NC mô tả triệu chứng của bệnh thủy đậu

NC
 
 

giải
 thích
 

NC giải thích tại sao cóc nghiến răng khi trời đang nắng thì mưa?
NC tại sao nợ xấu VN lại có tỉ lệ cao
NC vì sao phụ nữ mắc bệnh Alzheimer nhiều hơn nam giới?

NC
 
 
dự
 báo
 

NC dự báo nhiệt độ trung bình thế giới năm 2100
NC xu hướng, tình hình thị trường bán lẻ hàng tiêu dùng
NC dự báo chỉ số giá tiêu dùng CPI của TPHCM trong quý 1/2015

NC
 sáng
 tạo
 

NC tìm vật liệu sạch, năng lượng sạch thay thế
NC một hình thức giải trí nghệ thuật mới
NC chế tạo xe hơi bay, áo tàng hình,..

Bài
 giảng

 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của
 NCKH
 
b.
 Phân
 loại
 NCKH:

 Phân
 loại
 theo
 PP
 thu
 thập
 thông
 Vn
 

 
Định
 nghĩa
 
Mục
 đích
  Phân
 loại
 
Nhận
 dạng
 

 
&
 vai
 trò
 
NC
 

Tìm
 hiểu
 những
 luận
 cứ
 từ
 
thư
  trong
 lịch
 sử
 NC
 
viện
 

Phân
 ech
 TL
  Trả
 lời
 loại
 NC
 này
 có
 dựa
 
Tổng
 hợp
 TL

 
  vào
  TL
  để
  ˆm
  luận
  đề,
 
Tóm
 tắt
 TL
  luận
 cứ,
 luận
 chứng
 kg?
 

Là
  PP
  phi
  TN
  dựa
  trên
  q/
NC
  sát
  t/€ếp
  ngoài
  hiện

 
điền
  trường
  hoặc
  g/€ếp
  qua
 
dã
  các
  p/€ện
  ghi
  âm,
  ghi
 
hình,
 g/€ếp,
 PV,
 điều
 tra
 

Trả
 lời
 loại
 NC
 này
 có
 dựa
 
trên

  q/sát
  SV
  t/€ếp
  hoặc
 
g/€ếp
  kg
  và
  trong
  quá
 
trình
  q/sát
  các
  đối
  tượng
 
NC
 có
 bị
 làm
 thay
 đổi
 kg?
 

Là
  PP
  NC
  trong

  đó
  người
 
Kiểm
 
NC
 la
  NC
  chủ
  ý
  gây
  tác
  động
  làm
 
chứng
 giả
 
bô
  biến
 đổi
 1
 số
 yếu
 tố
 t/thái
  thuyết
 
của
 đối

 tượng
 NC
 

trả
  lời
  NC
  này
  có
  chủ
  ý
 
biến
 đổi
 các
 đối
 tượng
 NC
 
để
 quan
 sát
 không?
 

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH

 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của
 NCKH
 
b.
 Phân
 loại
 NCKH:
 Phân
 loại
 theo

 PP
 thu
 thập
 thông
 Vn
 

 

 
Ví
 dụ
 
NC
 thư
 viện
 

NC lịch sử về Hoàng Sa, Trường Sa
NC về tư tưởng Hồ Chí Minh,
NC về lịch sử quan hệ quốc tế sau CTTG 2

NC
 điền
 dã
 

NC về quan điểm (Mức độ hạnh phúc của người dân, Ti lệ ủng hộ
ứng viên tổng thống, Quan điểm về hiện trạng giáo dục, …)
NC về nhận thức (Nhận thức về Bình đẳng giới)

NC
 la
 bô
 

NC tìm loại vacxin chống bệnh Ebola, H5N1,…
NC phát hiện bệnh do virut trên tôm bằng kỹ thuật sinh học phân tử
NC tế bào gốc trong sản xuất mỹ phẩm

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và

 một
 số
 thuộc
 
enh
 của
 NCKH
 

b.
 Phân
 loại
 NCKH:
 Phân
 loại
 theo
 các
 giai
 đoạn
 của
 NCKH
 

 
Mục
 đích
 &
 vai
 
Định

 nghĩa
 
Phân
 loại
 
Nhận
 dạng
 

 
trò
 
NC
 
 
Cơ
 
bản
 

Là
 NC
 nhằm
 phát
 
hiện
 thuộc
 enh
 cấu
 

trúc,
 trạng
 thái,
 vận
 
động,
 t/tác,
 …
 của
 SV
 

NC
 
Ứng
 
dụng
 

là
 những
 NC
 vận
 
dụng
 quy
 luật
 được
 
phát

 hiện
 từ
 NCCB
 

NC
 
Triển
 
khai
 

là
 sự
 vận
 dụng
 lý
 
thuyết
 để
 đưa
 ra
 các
 
hình
 mẫu
 mang
 enh
 
khả

 thi
 về
 kĩ
 thuật
 

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

NCCB
 thuần
 túy
 
 
tùy
 từng
 loại
 NC
 
NCCB
 đinh
 hướng
 
có
 một
 cách

 nhận
 
NCCB
 nền
 tảng
 
 
dạng
 khác
 nhau
 
NC
 chuyên
 đề
 
Giải
 thích
 1
 SV
 
tạo
 ra
 những
 
nguyên
 lý
 mới
 
 
về

 các
 g/pháp
 &
 
áp
 dụng
 vào
 SX
 
&
 đời
 sống
 

trả
 lời
 loại
 NC
 này
 
có
 đưa
 ra
 các
 giải
 
pháp
 mới
 không?
 

trả
 lời
 hoạt
 động
 
này
 có
 tạo
 ra
 
hình
 mẫu
 có
 enh
 
khả
 thi
 về
 KT
 kg?
 
PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.3.
 Đặc

 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của
 NCKH
 
b.
 Phân
 loại
 NCKH:
 Phân
 loại
 theo
 các
 giai
 đoạn
 của
 NCKH
 

 
Ví
 dụ
 

 
NC
 
 
Cơ
 bản
 

NC phát triển CN nano (các loại VL, thiết bị ở kích thước cỡ nanomet
NC đặc tính của một loại giống cây trồng, vật nuôi mới (thăng long ruột
tím hồng, heo rừng thuần chủng…)
NC đặc tính và tác dụng của các chế phẩm sinh học (Sagi Bio,… )

NC
 Ứng
 dụng
 

NC ứng dụng CN nano trong lĩnh vực y tế (tiêm thuốc đúng tế bào ung
thư,..), thẩm mỹ (mỹ phẩm siêu nhỏ siêu thấm), VL (sơn siêu bền…)
NC Xử lý nước thảI trên kênh Nhiêu Lộc-Thị Nghè bằng Tảo
NC ứng dụng rác nhựa phế liệu làm vật liệu xây dựng

NC
 Triển
 khai
 

NC triển khai mỹ phẩm dùng CN nano (kem làm trắng da thế hệ mới)

NC triển khai việc áp dụng hệ thống kế toán ABC cho các DN Việt Nam
NC triển khai ứng dụng thiết bị sử dụng năng lượng mặt trời tại vùng
nông thôn, miền núi

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của

 NCKH
 
b.
 Phân
 loại
 NCKH:
 Phân
 loại
 theo
 hình
 thức
 thu
 thập
 dữ
 liệu
 

 

NC
 
 
Định
 
onh
 

NC
 
Định

 
lượng
 

Định
 nghĩa
 

Mục
 đích
 
&
 vai
 trò
 

Đặc
 onh
 

Nhận
 
dạng
 

Là
 NC
 nhằm
 mô
 tả,

 phân
 
ech,
 giải
 thích
 (không
 cần
 
lượng
 hoá)
 những
 đặc
 
enh
 của
 đối
 tượng
 NC
 từ
 
quan
 điểm
 của
 nhà
 NC
 

Mục
 đích:
 

Xây
 dựng
 lý
 
thuyết
 
chung
 

 

 

Dữ
 liệu
 thường
 ở
 dạng
 
chữ.
 Sử
 dụng
 pp
 quy
 
nạp
 để
 phân
 ech
 dữ

 
liệu.
 Bảng
 hỏi
 dạng
 
mở.
 Có
 enh
 chủ
 quan
 

Nhằm
 trả
 
lời
 câu
 hỏi:
 
Tại
 sao,
 thế
 
nào,
 yếu
 tố
 
nào…?
 

Dữ
 liệu
 ở
 dạng
 số
 liệu.
 
Sử
 dụng
 PP
 suy
 diễn
 
Là
 NC
 nhằm
 lượng
 hóa,
 
Mục
 đích:
 
đo
 lường,
 phản
 ánh
 và
 
Kiểm

 định
 
(có
 hỗ
 trợ
 thống
 kê,
 …)
 
để
 phân
 ech
 dữ
 liệu.
 
diễn
 giải
 các
 mối
 quan
 hệ
  các
 giả
 
giữa
 các
 nhân
 tố
 (các
 

thuyết
 trong
  Bảng
 hỏi
 dạng
 đóng,
 
biến)
 với
 nhau
 của
 đối
 
phạm
 vi
 cụ
  tập
 trung
 vào
 nhân
 tố
 
tượng
 NC
 
thể
 
quan
 tâm.
 Mang

 enh
 
khách
 quan
 

NC
 Nhằm
 
trả
 lời
 câu
 
hỏi:
 Bao
 
nhiêu,
 Mức
 
độ
 nào
 

 

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH

 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của
 NCKH
 
b.
 Phân
 loại
 NCKH:
 Phân
 loại
 theo

 hình
 thức
 thu
 thập
 dữ
 liệu
 

 

 
Ví
 dụ
 

NC
 
 
Định
 onh
 

NC
 Định
 
lượng
 

NC
 đặc

 enh
 chung
 của
 một
 phương
 pháp
 enh
 toán
 (FEM
 -­‐
 Ổn
 định,
 tốc
 
độ
 hội
 tụ
 cao,
 linh
 hoạt,
 …),
 đặc
 enh
 chung
 người
 dân
 Việt
 Nam
 (lòng
 yêu

 
nước,
 thích
 nghi
 tốt,
 …),
 Cây
 cà
 phê
 VN,
 Doanh
 nghiệp
 vừa
 và
 nhỏ
 VN
 …
 
 
Để
 khảo
 sát
 thái
 độ
 của
 người
 €êu
 dùng
 về
 một

 thương
 hiệu
 nào
 đó,
 
chúng
 ta
 có
 thể
 hỏi
 những
 câu
 hỏi
 sau:
 
-­‐
 Vì
 sao
 anh/chị
 thích
 dùng
 thương
 hiệu
 này?
 
-­‐
 Đặc
 điểm
 nổi
 bật

 nhất
 của
 thương
 hiệu
 này
 là
 gì?
 
-­‐
 Tại
 sao
 nó
 là
 đặc
 điểm
 nổi
 bật
 nhất?
NC đặc tính của pp FEM áp dụng cho bài toán cơ học rạn nứt
NC sự thỏa mãn của khách hàng đối với chất lượng dịch vụ
NC hiệu quả chiến lược Marketing
NC sức khỏe nhãn hiệu của công ty
NC đo lường mức độ trung thành của người lao động
NC hành vi khách hàng

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH

 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của
 NCKH
 
c.
 Sản
 phẩm
 của
 NCKH:
 Phát
 minh,

 phát
 hiện
 hay
 sáng
 chế
 

 
Sản
 phẩm
 
Định
 nghĩa
 
Ví
 dụ
 
Hình
 thức
 

 
Phát
 minh
 

Phát
 hiện
 ra
 quy

 
luật,
 enh
 chất,
 
hiện
 tượng
 của
 
giới
 tự
 nhiên
 

Archimede
 (Định
 
luật
 Archimede),
 
Newton
 (Định
 luật
 
hấp
 dẫn)
 

Không
 cấp

 patent,
 
không
 bảo
 hộ
 

Phát
 hiện
 

Nhận
 ra
 quy
 luật
 
xã
 hội,
 vật
 thể
 
đang
 tồn
 tại
 khách
 
quan
 

Marx

 (Triết
 học
 
Marx)
 ,
 Colomb
 
(khám
 phá
 Châu
 
Mỹ)
 

Không
 cấp
 patent,
 
không
 bảo
 hộ
 

 

Sáng
 chế
 

Giải

 pháp
 kỹ
 thuật
 
mang
 enh
 mới
 về
 
nguyên
 lý,
 sáng
 tạo
 
và
 áp
 dụng
 được
 

Nobel
 (thuốc
 nổ),
 
Jame
 Wa¡
 (động
 
cơ
 hơi

 nước),
 
Edison
 (bóng
 đèn)
 

Cấp
 patent,
 mua
 
bán
 licence,
 bảo
 hộ
 
quyền
 sở
 hữu
 

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn

 Thời
 Trung
 


1.3.
 Đặc
 điểm,
 phân
 loại
 và
 một
 số
 thuộc
 
enh
 của
 NCKH
 
d.
 Đối
 tượng
 và
 phạm
 vi
 nghiên
 cứu
 

 

 ü  Đối tượng nghiên cứu
Là bản chất của sự vật hay hiện tượng cần xem
xét và làm rõ trong nhiệm vụ nghiên cứu.
ü  Phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu được khảo sát trong trong
phạm vi nhất định về mặt thời gian, không gian
và lãnh vực nghiên cứu.

Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.4.
 Phân
 biệt
 giữa
 sáng
 kiến
 kinh

 nghiệm
 
với
 NCKH
 
Sáng
 kiến
 kinh
 nghiệm
 

Nghiên
 cứu
 khoa
 học
 

Miêu
 tả
 nội
 dung
 công
 việc
 dựa
 
theo
 kinh
 nghiệm
 cá
 nhân,

 theo
 
cách
 nhìn
 chủ
 quan
 của
 người
 thể
 
hiện
 nhiều
 hơn
 

Nghiên
 cứu
 vấn
 đề
 không
 những
 chỉ
 dựa
 vào
 kinh
 
nghiệm
 của
 bản
 thân

 mà
 còn
 phải
 dựa
 vào
 thực
 
tế
 khách
 quan
 để
 điều
 chỉnh
 cho
 phù
 hợp.
 Vì
 vậy,
 
NCKH
  phải
  mang
  enh
  khách
  quan,
  không
  phụ
 
thuộc
 vào

 bản
 thân
 người
 NC
 

Không
 nhất
 thiết
 phải
 có
 những
 
mục
 như
 lịch
 sử
 vấn
 đề,
 cơ
 sở
 KH,
 
tài
 liệu
 tham
 khảo,
 phụ
 lục
 

Nhất
  thiết
  phải
  có
  những
  mục
  như
  lịch
  sử
  vấn
 
đề,
 cơ
 sở
 khoa
 học,
 tài
 liệu
 tham
 khảo,
 phụ
 lục
 

Qua
 thực
 €ễn,
 bằng
 trải

 nghiệm
 
bản
 thân,
 người
 viết
 đúc
 kết
 KN
 
nhằm
 giúp
 mọi
 người
 áp
 dụng
 dễ
 
dàng
 để
 mang
 lại
 hiệu
 quả
 tốt
 hơn
 

Bằng
 nhận

 thức
 của
 bản
 thân,
 tác
 giả
 có
 thể
 làm
 
mới
 một
 vấn
 đề
 dựa
 trên
 những
 cơ
 sở
 khoa
 học
 
(lí
  luận
  và
  thực
  €ễn)
  và
  được
  thực

  hiện
  bằng
 
(những)
 phương
 pháp
 KH.
 

Ví
 dụ:
 Đề
 tài:
 “Một
 số
 biện
 pháp
 khi
  Ví
  dụ:
  Đề
  tài:
  “Hiện
  trạng
  và
  giải
  pháp
  dành
  cho
 

chăm
 sóc
 trẻ
 thừa
 cân
 –
 béo
 phì
 tại
  trẻ
  béo
  phì
  tại
  TpHCM:
  Uếp
  cận
  từ
  cộng
  đồng,
 
Trường
 mầm
 non
 Hoạ
 My”
 
trường
 học
 và
 bệnh

 viện”
 
Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung
 


1.5.
 Định
 nghĩa
 phương
 pháp
 KH
 
Ø  Định
 nghĩa
 “Khái
 niệm”
“Khái niệm” là quá trình nhận thức hay tư duy của con người bắt đầu từ
những tri giác hay bằng những quan sát sự vật hiện thực tác động vào
giác quan.

“Khái niệm” có thể hiểu là hình thức tư duy của con người về những
thuộc tính, bản chất của sự vật và mối liên hệ của những đặc tính đó
với nhau.
Người NCKH hình thành các “khái niệm” để tìm hiểu mối
quan hệ giữa các khái niệm với nhau, để phân biệt sự vật
này với sự vật khác và để đo lường thuộc tính bản chất của
sự vật nhằm mục đích xây dựng cơ sở lý luận.
Bài
 giảng
 Phương
 pháp
 NCKH
 

PGS.TS
 Nguyễn
 Thời
 Trung