skkn những biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên trong trường tiểu học

UBND THỊ XÃ CHÍ LINH
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BẢN MÔ TẢ SÁNG KIẾN
NHỮNG BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
CHO GIÁO VIÊN TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC

Năm học 2014 – 2015


THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: Những biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng công
tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên trong trường Tiểu học
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Công tác chỉ đạo nâng cao chất lượng về
công tác chủ nhiệm lớp trong nhà trường Tiểu học.
3.Tác giả:
Họ và tên: Nguyễn Thị Quyến

Nữ

Ngày tháng/năm sinh: 29/ 9/ 1975
Trình độ chuyên môn: Đại học Tiểu học.
Chức vụ, đơn vị công tác: Phó hiệu trưởng - Trường Tiểu học Sao Đỏ 1.
Điện thoại: 0948214829
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: : Trường tiểu học Sao Đỏ 1- Phường Sao
Đỏ- Thị xã Chí Linh - Tỉnh Hải Dương.
Số điện thoại: 03203 882 668
5. Đơn vị áp dụng sáng kiến lần đầu Trường tiểu học Sao Đỏ 1- Chí LinhHải Dương
6. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
- Trường thực hiện phân công chuyên môn đầu năm hợp lí, cơ sở vật chất

trường lớp đảm bảo tương đối đầy đủ, an toàn.
- Học sinh được học 2 buổi/ ngày.
- Giáo viên chủ nhiệm đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn.
7. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Áp dụng từ tháng 9 năm 2013.
HỌ TÊN TÁC GIẢ (KÝ TÊN)

XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN ĐƠN VỊ
ÁP DỤNG SÁNG KIẾN

2


TÓM TẮT SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến
Qua thực tế công tác tại trường để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện
trong nhà trường đáp ứng nhu cầu đổi mới Giáo dục theo nghị quyết Trương
ương 8 của Đảng; đổi mới đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TTBGDĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 của Bộ Giáo dục và đào tạo; tổ chức quản
lý lớp học theo mô hình trường tiểu học mới VNEN. Tôi nhận thấy chất lượng
công tác chủ nhiệm lớp tốt sẽ thúc đẩy mạnh mẽ các hoạt động giáo dục khác
và đặc biệt là nâng cao chất lượng Dạy và Học. Vì vậy trong công tác chỉ đạo
của nhà trường tôi đã quan tâm đưa ra những biện pháp hữu hiệu nhất nhằm
nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp để hình thành sáng kiến “Những
biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên
trong trường Tiểu học”
2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến
- Nhà trường thực hiện phân công chuyên môn đầu năm hợp lí, cơ sở vật

chất trường lớp đảm bảo tương đối đầy đủ, an toàn.
- Học sinh được học 2 buổi/ ngày.
- Giáo viên chủ nhiệm đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn.

3. Nội dung sáng kiến:
+ Tính mới, tính sáng tạo của sáng kiến:
Qua quá trình nghiên cứu chỉ đạo tôi nhận thấy trước đây về quản lí và chỉ
đạo công tác chủ nhiệm lớp trong nhà trường, Ban giám hiệu đã có kế hoạch và
biện pháp quản lí giáo viên chủ nhiệm lớp nhưng việc nắm bắt tình hình công
tác chủ nhiệm hàng tháng chưa được quan tâm đúng mức, việc kiểm tra đánh
giá, xếp loại công tác chủ nhiệm lớp từng học kì mới là hình thức, lấy lệ, chưa
quy củ.
- Đã xây dựng kế hoạch triển khai về bồi dưỡng kỹ năng chủ nhiệm lớp
cho giáo viên chủ nhiệm lớp nhưng còn ít và còn nhiều hạn chế.

3


- Sự chỉ đạo phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm lớp với Đoàn thanh
niên, Tổng phụ trách Đội, Ban giám hiệu, Hội cha mẹ học sinh đã có nhưng
chưa chặt chẽ, hiệu quả.
- Đã chỉ đạo quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp trong nhà trường tuy
nhiên chưa có những khảo sát điều tra kịp thời để nắm bắt được những kĩ năng
cơ bản mà đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp cần có.
Sau khi nghiên cứu tôi mạnh dạn đưa ra các biện pháp chỉ đạo mới nhằm
nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm cho giáo viên chủ nhiệm lớp như sau:
- Nâng cao nhận thức cho giáo viên về tầm quan trọng của việc nâng cao
chất lượng công tác chủ nhiệm lớp.
- Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng, tổ chức “Bộ máy tự quản” của
lớp chủ nhiệm.
- Chỉ đạo nâng cao chất lượng xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm.
- Chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục của học
sinh.
- Chỉ đạo kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên chủ nhiệm lớp với các lực

lượng giáo dục ngoài nhà trường.
+ Khả năng áp dụng của sáng kiến:
Với những giải pháp thực hiện trong công tác chỉ đạo nâng cao chất lượng
công tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên Tiểu học nêu trên, tôi đã áp dụng vào
công tác quản lí, chỉ đạo trong nhà trường của bản thân mình và có những
thành công nhất định. Thiết nghĩ các giải pháp đó có thể áp dụng được rộng rãi
và thường xuyên tại đơn vị tôi công tác nói riêng cũng như trong các trường
Tiểu học nói chung.
+ Lợi ích của sáng kiến:
Những biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp
trong nhà trường Tiểu học là không thể thiếu. Thực hiện được tốt các biện pháp
chỉ đạo trên trong công tác chủ nhiệm sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục toàn diện trong nhà trường.

4


Nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm cho giáo viên chủ nhiệm lớp là
tạo điều kiện cho mỗi giáo viên chủ nhiệm có những phương pháp, hình thức tổ
chức xây dựng tập thể lớp học sinh mình phụ trách có nền nếp, giúp các em học
sinh có nhiều cơ hội tham gia học tập và trải nghiệm, rèn kĩ năng sống một
cách tốt nhất.
4. Khẳng định giá trị, kết quả đạt được của sáng kiến
Sau khi áp dụng sáng kiến vào chỉ đạo công tác chuyên môn tôi thấy chất
lượng công tác chủ nhiệm lớp của các giáo viên chủ nhiệm có sự chuyển biến
tích cực. Chất lượng giáo dục toàn diện được nâng lên, nền nếp dạy và học
trong nhà trường không ngừng được củng cố. Hiệu quả áp dụng sáng kiến được
tập thể cán bộ giáo viên trong nhà trường đánh giá là có những thành công
trong công tác chỉ đạo.
5. Đề xuất kiến nghị để thực hiện áp dụng hoặc mở rộng sáng kiến.

Đề tài mang lại ích lợi và hiệu quả thiết thực trong việc nâng cao chất
lượng công tác chủ nhiệm lớp trong nhà trường. Phòng Giáo dục và Đào tạo
nên có kế hoạch phổ biến những sáng kiến tốt để cán bộ quản lí các nhà trường,
các thầy cô khác và học sinh tham khảo.

5


MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến:
- Thực hiện chủ chương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào
tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế theo Nghị quyết số 29NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành
Trung ương khóa XI.
- Căn cứ vào quan điểm chỉ đạo đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ
thông là chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang
phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lí
luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và
giáo dục xã hội.
- Căn cứ đổi mới cách đánh giá về mục tiêu, hình thức, mức độ, công cụ
đánh giá được cụ thể hoá theo thông tư số 30/ 2014/ TT- BGDĐT ngày 28
tháng 8 năm 2014 của Bộ Giáo dục và đào tạo.
- Căn cứ vào nhiệm vụ năm học 2014 – 2015 là năm học tiếp tục đẩy
mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; phát huy hiệu
quả, tiếp tục thực hiện nội dung các cuộc vận động, các phong trào thi đua của
ngành phù hợp điều kiện thực tế địa phương.Triển khai áp dụng nội dung tổ
chức quản lí và trang trí lớp học theo Mô hình trường tiểu học mới VNEN.
- Qua thực tế công tác tại trường để nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện trong nhà trường đáp ứng nhu cầu đổi mới Giáo dục theo nghị quyết
Trương ương 8 của Đảng. Chất lượng công tác chủ nhiệm lớp tốt sẽ thúc đẩy

mạnh mẽ các hoạt động giáo dục khác và đặc biệt là nâng cao chất lượng Dạy
và Học. Nhận thức được như vậy nên trong công tác chỉ của nhà trường là cán
bộ quản lý tôi đã quan tâm đưa ra những biện pháp hữu hiệu nhất nhằm nâng
cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp để hình thành sáng kiến “Những biện
pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên
trong trường Tiểu học”
2. Cơ sở lí luận của vấn đề:
6


Thế kỷ XXI, con người được xem là vị trí trung tâm, là nhân tố quyết định
mục tiêu của sự phát triển xã hội. Đảng và Nhà nước ta đã thực sự quan tâm
đến nguồn lực con người, xem nguồn lực con người là nhân tố quyết định sự
phát triển bền vững của đất nước. Từ quan điểm đó, Nghị quyết Hội nghị TW
lần thứ 2 của Ban chấp hành TW Đảng Cộng sản Việt Nam khóa VIII đã “Thực
sự coi GD& ĐT là quốc sách hàng đầu, là động lực phát triển KT-XH”
Trong hệ thống giáo dục quốc dân, Tiểu học là bậc học có ý nghĩa quan
trọng, là bậc học nền tảng của con người, đặt nền móng vững chắc cho giáo dục
phổ thông và cho toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân.
Bậc học này có nhiệm vụ xây dựng và phát triển tình cảm, đạo đức, trí tuệ,
thẩm mĩ, và thể chất cho trẻ em nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát
triển toàn diện nhân cách con người Việt Nam XHCN. (Điều 2 – Luật phổ cập
giáo dục Tiểu học). Như vậy, mục tiêu cuối cùng của việc tổ chức các hoạt
động trong nhà trường đều nhằm hình thành và phát triển nhân cách cho học
sinh. Một trong những hoạt động không thể thiếu trong nhà trường tiểu học là
công tác chủ nhiệm lớp. Nó góp phần quyết định nề nếp hoạt động của một
nhà trường.
Ở bất kì lớp học ở bậc phổ thông nào cũng cần có giáo viên chủ nhiệm.
Giáo viên chủ nhiệm là người thay thế hiệu trưởng, quản lý toàn diện tập thể
học sinh trong một lớp học. Đặc biệt ở tiểu học, học sinh còn nhỏ, kinh nghiệm

còn hạn chế, các em vừa được bước vào giai đoạn học tập nghiêm túc, cho nên
các em còn nhiều cái bỡ ngỡ. Do vậy, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm
càng quan trọng. Họ là người gần gũi với các em, giúp các em học tập vui chơi,
giải toả những băn khoăn, vướng mắc. Từ đó cho ta thấy để nâng cao chất
lượng giáo dục thì phải nâng cao hiệu quả của công tác chủ nhiệm lớp.
Công tác chủ nhiệm lớp là bộ phận quan trọng trong tổng thể các hoạt
động của nhà trường tiểu học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho
học sinh. Khi nói đến giáo viên chủ nhiệm là đề cập đến vị trí, vai trò và chức
năng của người làm công tác chủ nhiệm lớp, còn nói công tác chủ nhiệm lớp là
đề cập đến hoạt động chủ nhiệm lớp của người giáo viên với mục tiêu, nhiệm
7


vụ, nội dung, phương pháp, hình thức và kết quả giáo dục, phát triển của người
học sinh trong lớp chủ nhiệm.
Nhiệm vụ và các nội dung công việc mà người giáo viên chủ nhiệm cần
phải làm để hoàn thành được mục tiêu mà giáo dục đề ra đó là:
- Tìm hiểu và nắm vững tình hình học sinh trong lớp chủ nhiệm về mọi
mặt để có biện pháp tổ chức giáo dục phù hợp với từng học sinh và cả lớp học
sinh, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của các em.
- Liên hệ chặt chẽ với gia đình học sinh, chủ động phối hợp với các giáo
viên bộ môn, các tổ chức xã hội có liên quan để nâng cao chất lượng hoạt động
giảng dạy và giáo dục học sinh của lớp mình chủ nhiệm.
- Nhận xét, đánh giá và xếp loại học sinh cuối kì và cuối năm học, đề nghị
về việc khen thưởng, kỉ luật học sinh; lên lớp hay ở lại lớp, kiểm tra lại, rèn
luyện thêm cho học sinh và hoàn thành hồ sơ điểm, học bạ của học sinh.
- Báo cáo thường kì và đột xuất về tình hình của lớp chủ nhiệm với Ban
giám hiệu.
Bên cạnh đó công tác chủ nhiệm lớp yêu cầu giáo viên phải nắm vững
mục tiêu giáo dục nói chung, mục tiêu giáo dục học sinh của khối lớp, kế

hoạch, nhiệm vụ dạy học của năm học, trên cơ sở đó cụ thể hóa vào việc xây
dựng và thực hiện kế hoạch chủ nhiệm lớp, cũng như chủ động hơn trong việc
định hướng cho học sinh thực hiện tốt các hoạt động của lớp và phong trào
chung của nhà trường.
Công tác chủ nhiệm đòi hỏi người giáo viên phải thực sự có lòng yêu trẻ
và yêu nghề cùng với việc áp dụng các biện pháp thích hợp để giáo dục con trẻ.
Vì vậy người giáo viên chủ nhiệm cần phải tích lũy thật nhiều kiến thức và
kinh nghiệm cho công tác chủ nhiệm của mình.
Chúng ta có thể hiểu chất lượng công tác chủ nhiệm lớp chính là mức độ
đạt được của các mục tiêu giáo dục toàn diện học sinh trong lớp chủ nhiệm.
Chất lượng công tác chủ nhiệm được biểu hiện ở tình hình toàn diện của
lớp sau quá trình diễn ra hoạt động của tập thể học sinh và cá nhân từng học
sinh, kết quả học tập và tu dưỡng đạo đức của các em.
8


Để đánh giá được chất lượng công tác của nhiệm lớp của giáo viên trước
hết phải thông qua bản kế hoạch mà giáo viên đã xây dựng trên cơ sở thống
nhất với kế hoạch chung của nhà trường. Sau mỗi học kì, hay cuối năm học,
CBQL cũng như bản thân người giáo viên chủ nhiệm kiểm tra, đánh giá, đối
chiếu tình hình của tập thể lớp, của từng cá nhân học sinh so với chỉ tiêu,
phương hướng, mục đích trong bản kế hoạch đã đề ra xem đã đạt được ở mức
độ nào? Thiếu sót ở đâu? Nguyên nhân và cách khắc phục.
Chất lượng công tác chủ nhiệm lớp của người giáo viên chủ nhiệm còn
được biểu hiện thông qua việc kiểm tra, đánh giá của hiệu trưởng. Nhờ đó hiệu
trưởng có thể nắm bắt được giáo viên chủ nhiệm đã thực hiện nhiệm vụ của
mình ở mức độ tốt xấu như thế nào. Đánh giá hoạt động chủ nhiệm chính là
đánh giá ý thức, thái độ, tinh thần, khả năng và hiệu quả trong công việc của
giáo viên chủ nhiệm.
Thực tế ở trường Tiểu học cho thấy hầu hết tất cả các giáo viên giảng dạy

đều làm công tác chủ nhiệm lớp.Tuy nhiên, các giáo viên chỉ mới làm để hoàn
thành nhiệm vụ mà nhà trường đặt ra chứ giáo viên chưa thực sự tâm huyết với
công tác chủ nhiệm. Các giáo viên thường chú trọng vào công tác giảng dạỵ
kiến thức của mình mà chưa tìm kiếm những biện pháp sáng tạo, tích cực để
nâng cao hiệu quả chủ nhiệm lớp. Tinh thần trách nhiệm của giáo viên đối với
học sinh chưa đầy đủ, chưa có sự phối hợp chặt chẽ với Gia đình - Nhà trường Xã hội. Giáo viên chưa phát huy khả năng tự quản của học sinh. Việc đánh giá,
xếp loại học sinh còn mang tính chất định tính, ít khuyến khích động viên các
em…
Xuất phát từ thực tế giáo dục Tiểu học và cũng căn cứ vào hướng dẫn thực
hiện nhiệm vụ năm học 2014-2015 của Sở Giáo dục và Đào tạo đưa nội dung
“Thi Giáo viên chủ nhiệm lớp Giỏi” là một nhiệm vụ trọng tâm của năm học,
tôi nhận thấy cần phải tìm kiếm các biện pháp nâng cao chất lượng công tác
chủ nhiệm lớp cho giáo viên của trường tôi. Chính vì vậy, tôi chọn đề tài Sáng
kiến của mình là:

9


“Những biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp
cho giáo viên trong trường Tiểu học”
3. Thực trạng về chất lượng công tác chủ nhiệm trong trường Tiểu
học
3.1. Những thuận lợi và khó khăn
3.1.1. Khái quát về quá trình tổ chức nghiên cứu thực trạng:
Ngay từ đầu năm học 2013 - 2014 tôi đã tiến hành khảo sát nhằm tìm hiểu
thực trạng về chất lượng công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên Tiểu học ở
trường Tiểu học để xác định cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất các biện pháp
nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên Tiểu học.
+ Đối tượng khảo sát:
* Giáo viên chủ nhiệm toàn trường:

- Giáo viên chủ nhiệm đều có trình độ từ cao đẳng đến đại học và thâm
niên công tác ít nhất là 5 năm.
* Học sinh:
- Về độ tuổi: Các em đều đi học đúng độ tuổi của bậc học Tiểu học.
- Về sức khoẻ: Các em có sức khoẻ tốt, tương đồng nhau và không dị tật
nặng (có 6 học sinh khuyết tật học hòa nhập)
- Về thành phần gia đình: Phần lớn các em là con em của các gia đình tiểu
thương, có một số em con của gia đình bố mẹ là viên chức, làm công ty…
Như vậy, số học sinh trong trường được khảo sát đều nằm trong độ tuổi
của học sinh bậc Tiểu học, sức khoẻ tốt và tương đối đồng đều.
+ Phương pháp nghiên cứu thực trạng:
- Quan sát: Các hoạt động trong công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên
nhằm mục đích thu thập thông tin trực tiếp từ đối tượng, góp phần bổ sung, làm
rõ kết quả thu được từ điều tra.
- Phỏng vấn: Phỏng vấn giáo viên nhằm tìm hiểu sâu thêm về đối tượng
nghiên cứu, phát hiện những khó khăn, thuận lợi cũng như các biện pháp được
sử dụng trong công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên.

10


- Điều tra bằng Phiếu điều tra được thiết kế gồm các câu hỏi nhằm xác
định nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm lớp,
nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm lớp, các biện pháp thường sử dụng,
các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng công tác chủ nhiệm lớp; những đề xuất
trong việc nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên.
3.1.2. Đánh giá chung về công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên trong
nhà trường như sau:
3.1.2.1 Thuận lợi:
- Sự nhận thức đúng đắn và được sự đầu tư, hỗ trợ của toàn xã hội đối với

nghành giáo dục.
- Được sự quan tâm của Đảng, nhà nước, chính quyền địa phương đối với
sự nghiệp giáo dục.
- Nhà trường đã có sự quan tâm đến đội ngũ giáo viên, trong đó có đội ngũ
giáo viên chủ nhiệm lớp. Ban Giám Hiệu đã có những biện pháp quản lý tương
đối phù hợp với hoạt động chủ nhiệm.
- Công tác xã hội hóa giáo dục tốt, có tác động tích cực tới sự nghiệp giáo
dục của nhà trường.
- Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường được tăng cường về cả
số lượng và chất lượng. Hầu hết giáo viên đạt trình độ trên chuẩn đào tạo và
được bồi dưỡng thường xuyên để nâng cao trình độ nghiệp vụ sư phạm.
- Hầu hết giáo viên đều có phẩm chất đạo đức tốt, tinh thần trách nhiệm
cao, có lòng yêu nghề, yêu trẻ. Và có ý thức tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao
trình độ. Đa số có năng lực sư phạm và nghiệp vụ chuyên môn tốt.
3.1.2.2. Khó khăn:
- Một số giáo viên chưa thực sự chú trọng đến công tác chủ nhiệm lớp mà
chủ yếu chỉ tập trung vào việc dạy các môn học. Do đó chưa tìm kiếm được
những biện pháp sáng tạo, tích cực để nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm.
- Trong hoạt động chủ nhiệm lớp, giáo viên còn có những hạn chế như:
Chưa thực sự tổ chức được nhiều hoạt động ngoại khoá, xây dựng các trò chơi
học tập để thu hút học sinh tham gia vào quá trình giáo dục; giáo viên chưa xây
11


dựng cho lớp mình “đội ngũ tự quản” nhanh nhẹn, có khả năng quản lí lớp học.
Khi xây dựng ban cán sự lớp GV chưa có sự thay đổi, luân phiên giữa các
thành viên trong lớp để tất cả các học sinh trong lớp đều có dịp làm quen với
công việc quản lí, làm cho các em bỏ được tính nhút nhát, rụt rè trong khi giao
tiếp; giáo viên chưa khai thác hết những tiềm năng, thế mạnh của lớp mình chủ
nhiệm để phục vụ cho các hoạt động giáo dục, nhiều giáo viên chủ nhiệm chỉ

quan tâm đến kết quả học tập của lớp chứ chưa quan tâm đến các hoạt động bề
nổi của lớp.
- Về phía học sinh: Mặc dù là học sinh Tiểu học vốn rất ngây thơ, trong
sáng, ngoan hơn so với các cấp học khác nhưng các em cũng ít nhiều bị ảnh
hưởng bởi các mặt trái của xã hội hiện đại như xuất hiện hiện tượng trẻ học lối
sống hưởng thụ, đua đòi theo bạn, ngại học mà thích chơi do bố mẹ quá nuông
chiều hoặc bận rộn với công việc nên đã thả lỏng con cái. Do đó, giáo viên chủ
nhiệm cũng rất khó khăn trong việc giáo dục, quản lí các em.
- Một số ít gia đình chưa dành thời gian quan tâm giáo dục con em mình,
còn phó mặc cho nhà trường.
- Điều kiện cơ sở vật chất của trường cũng có những ảnh hưởng nhất định
đến công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên. Cơ sở vật chất còn có những khó
khăn, thiếu các phòng chức năng và công trình phụ trợ hỗ trợ các hoạt động
giáo dục.
3.1.2.3. Những nguyên nhân làm hạn chế chất lượng công tác chủ
nhiệm lớp của giáo viên Tiểu học
- Sự phối hợp giữa giáo dục với các lực lượng xã hội, giữa nhà trường, gia
đình chưa được quan tâm đúng mức.
- Mỗi giáo viên có năng lực, sở trường, mặt mạnh, mặt yếu khác nhau mà
công tác chủ nhiệm lại cần có sự toàn diện về mọi mặt. Trong khi đó việc tổ
chức học hỏi và chia sẽ kinh nghiệm giữa các giáo viên trong trường còn dành
thời gian rất ít.

12


- Trong đào tạo sư phạm chưa chú trọng đúng mức đến kĩ năng làm công
tác chủ nhiệm cho sinh viên nên nhiều giáo viên trẻ còn lúng túng về công tác
chủ nhiệm lớp.
- Đa số người giáo viên đang phải lo toan quá nhiều về cuộc sống đời

thường cho nên phần nào đó sự nhiệt tình, khả năng sáng tạo của họ trong công
tác chủ nhiệm lớp bị giảm sút.
3.2. Những giải pháp cũ thường làm trước đây:
+ Về quản lí và chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong nhà trường, Ban
giám hiệu đã có kế hoạch và biện pháp quản lí giáo viên chủ nhiệm lớp nhưng
việc nắm bắt tình hình công tác chủ nhiệm hàng tháng chưa được quan tâm
đúng mức, việc kiểm tra đánh giá, xếp loại công tác chủ nhiệm lớp từng học kì
mới là hình thức, lấy lệ, chưa quy củ.
+ Đã xây dựng kế hoạch triển khai về bồi dưỡng kỹ năng chủ nhiệm lớp
cho giáo viên chủ nhiệm lớp nhưng còn ít và còn nhiều hạn chế. Các hình thức
bồi dưỡng năng lực mới cho giáo viên chủ nhiệm lớp không được làm thường
xuyên, công việc viết sáng kiến về công tác chủ nhiệm lớp không mấy khi được
quan tâm và đề cập tới.
+ Sự chỉ đạo phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm lớp với Đoàn thanh
niên, Tổng phụ trách Đội, Ban giám hiệu, Hội cha mẹ học sinh đã có nhưng
chưa chặt chẽ, hiệu quả. Còn sự kết hợp của giáo viên chủ nhiệm với chính
quyền địa phương và các lực lượng giáo dục khác còn lỏng lẻo, ít được chú
trọng.
+ Đã chỉ đạo quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp trong nhà trường tuy
nhiên chưa có những khảo sát điều tra kịp thời để nắm bắt được những kĩ năng
cơ bản mà đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp cần có. Chính vì vậy giáo viên chủ
nhiệm lớp không tự đánh giá được một cách khách quan chất lượng công tác
chủ nhiệm lớp của mình để có tinh thần tự bồi dưỡng về nghiệp vụ và tích lũy
trau dồi thêm kinh nghiệm.

13


Với cách chỉ đạo về công tác chủ nhiệm trước đây, trước khi áp dụng sáng
kiến tôi đã tiến hành khảo sát thông qua Phiếu điều tra nhận thức về nhiệm vụ

của giáo viên chủ nhiệm lớp (Mẫu phiếu được kèm theo Sáng kiến)
Tổng số giáo viên chủ nhiệm được tham gia bày tỏ ý kiến là 22 giáo viên
chủ nhiệm của 22 lớp trong toàn trường.
Kết quả thu được như sau:
* Khảo sát về nhận thức của GVCN về nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm
Bảng khảo sát nhận thức của giáo viên về nhiệm vụ của
giáo viên chủ nhiệm.
(Nội dung nhiệm vụ đánh giá theo mức độ nào GVCN ghi dấu X vào ô tương
ứng)
Các mức độ
TT

Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp

Xếp

Cần

Phân Không hạng
thiết vân
cần
TT

Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt hiệu
1

trưởng quản lý và giáo dục học sinh của một

22

0

0

1

19

2

1

3

20

2

0

2

18

3

1

4

16

4

2

6

17

3

2

5

lớp học.
Giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa hiệu
2

3
4

5

trưởng, các tổ chức đoàn thể trong trường, các
giáo viên bộ môn với tập thể học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm là cố vấn đối với hoạt
động tập thể của học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm là nhân vật trung tâm của

việc liên kết giữa gia đình- nhà trường và xã
hội trong việc giáo dục học sinh.
Không ngừng học tập chuyên môn, nghiệp vụ
sư phạm.
Tự hoàn thiện phẩm chất nhân cách của người

6

thầy giáo để thực hiện tốt các nhiệm vụ được
giao.

14


Ghi chú: Cột xếp hạng thứ tự đánh giá nhận thức về nhiệm vụ của giáo
viên chủ nhiệm căn cứ vào số lượng đánh dấu X để xếp loại về mức độ quan
trọng của nhiệm vụ đó.
Qua bảng tổng hợp thống kê cho thấy cả 6 nội dung được khảo sát đều
được đại đa số giáo viên cho rằng đó là những nhiệm vụ cần thiết của giáo viên
chủ nhiệm. Xét theo tổng số tích X của mỗi nhiệm vụ ta có thể phân tích mức
độ cần thiết của các nhiệm vụ như sau:
Xếp thứ bậc cao nhất thuộc về 2 nhiệm vụ: “Giáo viên chủ nhiệm là người
thay mặt Hiệu trưởng quản lý và giáo dục học sinh của một lớp học” và “Giáo
viên chủ nhiệm là cố vấn đối với hoạt động tập thể của học sinh”.
Xếp thứ hạng thấp nhất thuộc về 2 nhiệm vụ: “Giáo viên chủ nhiệm phải
không ngừng học tập chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm” và “Tự hoàn thiện
phẩm chất nhân cách của người thầy giáo để thực hiện tốt các nhiệm vụ được
giao”.
Kết quả khảo sát trên cho thấy, các giáo viên đã nhận thức đúng đắn về
các nhiệm vụ của công tác chủ nhiệm lớp.

* Khảo sát các biện pháp được sử dụng trong công tác chủ nhiệm lớp
của người giáo viên Tiểu học:
Bảng nhận thức về các biện pháp được sử dụng trong công
tác chủ nhiệm lớp
T
T

Các biện pháp đã thực hiện

Các mức độ

Xếp

Cần Phân Khôn

hạng

thiết

vân

g cần

TT

22

0

0

1

20

2

0

3

21

1

0

2

Tìm hiểu kĩ, đánh giá tình hình học sinh lớp
1 mình chủ nhiệm về các mặt: sĩ số lớp, lực học,
hoàn cảnh gia đình, thể chất, tâm - sinh lí.
Phối hợp với giáo viên bộ môn, cùng thực
2 hiện các tác động sư phạm đồng bộ tới học

3

sinh và tập thể học sinh.
Tổ chức các hoạt động giáo dục với hình thức
đa dạng, phù hợp với mục tiêu giáo dục.

15


T

Các biện pháp đã thực hiện

T

4

Đánh giá kết quả tu dưỡng, học tập và sự
tiến bộ của học sinh về các mặt giáo dục.
Tổ chức các cuộc họp phụ huynh theo định

5 kì và liên hệ với họ để cùng có những tác

Các mức độ
Cần Phân Khôn

Xếp
hạng

thiết

vân

g cần

19

3

0

TT
4

17

4

1

5

động tích cực tới học sinh.
Kết quả thu được ở bảng trên cho thấy:
- Tất cả các biện pháp trên được đánh giá là cần thiết trong công tác chủ
nhiệm lớp.
Đa số các giáo viên chủ nhiệm cho rằng cần sử dụng các biện pháp đầu
tiên là “Tìm hiểu kĩ học sinh lớp mình chủ nhiệm về các mặt: sĩ số lớp, lực học,
hoàn cảnh gia đình, thể chất, tâm- sinh lí”, “Phối hợp với giáo viên bộ môn,
cùng thực hiện các tác động sư phạm đồng bộ tới học sinh và tập thể học sinh”
và “ Tổ chức các hoạt động giáo dục với hình thức đa dạng, phù hợp với mục
tiêu giáo dục”. Điều này rất đúng vì nhờ thực hiện nó, các nhiệm vụ cơ bản của
người giáo viên chủ nhiệm được thực hiện.
Các biện pháp “Đánh giá kết quả tu dưỡng, học tập và sự tiến bộ của học
sinh về các mặt giáo dục” và “Tổ chức các cuộc họp phụ huynh theo định kì và
liên hệ với họ để cùng có những tác động tích cực tới học sinh” được đánh giá

cần thiết nhưng thấp hơn. Đúng như vậy, đây là 2 biện pháp bổ trợ cho các biện
pháp nói trên.
Như vậy, đa số giáo viên chủ nhiệm có nhận thức đúng về các biện pháp
sử dụng cho công tác chủ nhiệm lớp.
Theo kết quả khảo sát ở bảng chúng ta thấy đa số giáo viên chủ nhiệm
đồng ý với các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng công tác chủ nhiệm lớp đã
nêu, tuy nhiên, mức độ đánh giá khác nhau:
Những yếu tố được coi là có ảnh hưởng quyết định đến chất lượng công
tác chủ nhiệm là: “Trình độ, năng lực, kinh nghiệm của đội ngũ giáo viên chủ

16


nhiệm” và “ Sự ủng hộ, hỗ trợ của các cấp quản lý, các tổ chức đoàn thể, của
tập thể giáo viên và học sinh”. Điều đó đúng.
Những yếu tố có ảnh hưởng đến công tác chủ nhiệm lớp, đó là “Trình độ,
năng lực của cán bộ quản lý nhà trường và “Có chế độ đãi ngộ về vật chất và
tinh thần phù hợp đối với giáo viên”.
Các yếu tố có mức độ ảnh hưởng ít hơn được coi là “Ý thức rèn luyện, tu
dưỡng của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp” và “Yêu cầu đổi mới giáo dục và
nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh nói chung và học sinh Tiểu học nói
riêng”. Điều này thực sự chưa phù hợp chính vì yêu cầu nâng cao chất lượng
giáo dục học sinh Tiểu học mà chúng ta phải nâng cao chất lượng công tác chủ
nhiệm lớp. Ngoài ra, có sự liên quan chặt chẽ giữa trình độ, năng lực của giáo
viên chủ nhiệm lớp với ý thức rèn luyện, tu dưỡng của người giáo viên.
Như vậy, giáo viên chủ nhiệm ở trường Tiểu học nhận thức chưa thực sự
đúng đắn về các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng công tác chủ nhiệm lớp.
Qua bảng trên ta thấy rằng: Tất cả các biện pháp công tác chủ nhiệm lớp
đều được đánh giá ở mức độ tốt. Tuy nhiên, chúng có sự khác nhau:
- Biện pháp được đánh giá là sử dụng tốt nhất thuộc về: “Tìm hiểu trình độ

học sinh về học lực”, “Tìm hiểu hành vi đạo đức của học sinh”. Đúng như vậy,
việc tìm hiểu học sinh sẽ giúp cho giáo viên có tác động sư phạm phù hợp tới
các em. Biện pháp “Tìm hiểu những đặc điểm về tâm lý của mỗi học sinh”
cũng được đánh giá tương đối cao, bởi việc nắm vững đặc điểm tâm lý của mỗi
học sinh sẽ giúp cho giáo viên chủ nhiệm lựa chọn và sử dụng phương pháp
giáo dục cá biệt có kết quả tốt.
Các biện pháp “Tìm hiểu những đặc điểm về thể chất, sinh lý của từng học
sinh”, “Tìm hiểu, đánh giá tình hình lớp mình chủ nhiệm về hoàn cảnh sống
của từng học sinh” được thực hiện với mức độ đánh giá kém hơn. Như vậy,
việc tìm hiểu, nắm được hoàn cảnh sống của từng học sinh sẽ giúp cho giáo
viên chủ nhiệm biết được nguyên nhân và những thuận lợi hay khó khăn đang
tác động đến các em. Do vậy mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp cần phải dành thời

17


gian để tìm hiểu về hoàn cảnh của các em để có sự hỗ trợ, giúp đỡ những em có
hoàn cảnh khó khăn.
Tóm lại:
Kết quả khảo sát, điều tra và quan sát thực tế đã phản ánh thực trạng chất
lượng công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên ở trường tiểu học.
Kết quả khảo sát thực tế đã cho thấy công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu
học luôn được coi trọng. Nhiều biện pháp tích cực đã được thực hiện, chính vì
vậy chất lượng giáo dục của nhà trường trong những năm qua đã có những
chuyển biến rõ rệt. Điều đó thể hiện ở kết quả học tập và rèn luyện của học sinh
trên các mặt như: đạo đức, kiến thức, kĩ năng đã có tiến bộ so với trước đây.
Tuy nhiên so với yêu cầu đặt ra thì việc nâng cao chất lượng công tác chủ
nhiệm lớp cho giáo viên ở các trường Tiểu học còn tồn tại nhiều vấn đề bất cập
như nhận thức về vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp, năng lực công tác, tinh
thần trách nhiệm của chủ nhiệm lớp. Một trong những nguyên nhân được cho

là quan trọng là chưa có những biện pháp phù hợp, toàn diện để nâng cao chất
lượng công tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên. Vì vậy việc đề ra các biện pháp
nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên Tiểu học là
hết sức quan trọng và cấp thiết.
4. Những biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm
cho giáo viên chủ nhiệm lớp.
4.1.Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho giáo viên về tầm quan trọng
của việc nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp
4.1.1. Mục đích
Trong cuộc sống, con người muốn có hành động đúng thì trước hết phải
có nhận thức đúng. Vai trò của nhận thức đối với toàn bộ hoạt động của con
người là vô cùng quan trọng. Vì vậy muốn nâng cao chất lượng công tác chủ
nhiệm lớp cho giáo viên tiểu học, trước hết cần nâng cao nhận thức, ý thức
trách nhiệm cho giáo viên để họ thấy được ý nghĩa và tầm quan trọng của nó.
Đây là biện pháp cần thiết, tạo ra sự thống nhất trong nhận thức và hành
động. Là một khâu rất quan trọng vì khi các đối tượng đã có nhận thức đúng
18


đắn về hoạt động này, thì tự bản thân mỗi tổ chức, cá nhân sẽ hình thành và xây
dựng cho mình ý thức thực hiện.
4.1.2. Nội dung
Nội dung của biện pháp là giúp nâng cao nhận thức cho giáo viên về vị trí,
vai trò, nhiệm vụ của mình trong việc nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm
lớp, từ đó tìm tòi, lựa chọn những hình thức, phương pháp giáo dục phù hợp.
4.1.3. Cách sử dụng
Để bồi dưỡng nâng cao nhận thức về công tác chủ nhiệm lớp trong trường
tiểu học, cần chỉ đạo từng giáo viên chủ nhiệm cần phải:
- Không ngừng học tập, nghiên cứu các quan điểm của Đảng về giáo dục
và vận dụng vào hoạt động sư phạm của mình.

- Bồi dưỡng thường xuyên TH 34 về Công tác chủ nhiệm lớp ở trường tiểu
học.
- Tổ chức các buổi thảo luận trong nhà trường xung quanh công tác chủ
nhiệm lớp.
- Có chế độ khen thưởng những cá nhân giáo viên có ý thức tốt trong việc
rèn luyện nghiệp vụ sư phạm. Bên cạnh đó cần tạo điều kiện để giáo viên tham
dự các lớp tập huấn về nghiệp vụ. Qua các đợt học tập giáo viên phải viết thu
hoạch nêu được nhận thức của mình và đề ra những kế hoạch hành động cụ thể
về những nội dung đã học để vận dụng vào công tác chủ nhiệm lớp của mình.
- Tổ chức báo cáo các chuyên đề về những kinh nghiệm trong công tác
chủ nhiệm lớp để giáo viên trong nhà trường được tham gia bàn bạc, thể hiện ý
kiến của mình, góp phần tìm ra biện pháp tốt nhất, đồng thời qua đó nâng cao
nhận thức của họ.
Công việc bồi dưỡng, nâng cao nhận thức cho giáo viên cần phải được
thực hiện thường xuyên, tuyên truyền sâu rộng trong các tổ chuyên môn và đến
từng giáo viên. Nếu mỗi giáo viên nhận thức đúng đắn, đầy đủ về công tác chủ
nhiệm lớp thì chắc chắn họ sẽ hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ của mình:
không chỉ là một người thầy, người truyền đạt kiến thức chuyên môn mà còn là
một nhà giáo dục. Chính vì thế mà nhận thức của người thầy về tầm quan trọng
19


của công tác chủ nhiệm lớp và về vai trò của mình trong đó càng rõ nét thì kết
quả giáo dục sẽ càng cao.
4.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng, tổ chức “Bộ
máy tự quản” của lớp chủ nhiệm
4.2.1. Mục đích
Muốn tổ chức tốt công tác giáo dục học sinh, chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm
cần phải chăm lo tổ chức, xây dựng lớp thành một tập thể đoàn kết, nhất trí,
biết tự quản các công việc của tập thể lớp. Việc tổ chức được “ bộ máy tự

quản” một mặt sẽ giúp cho giáo viên chủ nhiệm lớp đỡ mất thời gian hơn trong
việc quản lý học sinh, mặt khác đây là cơ hội để học sinh thể hiện khả năng
điều hành, lãnh đạo của mình.
4.2.2. Nội dung
Chỉ đạo Giáo viên chủ nhiệm phải biết lựa chọn “ đội ngũ tự quản” hoạt
động có uy tín và chất lượng. Phân công nhiệm vụ cho từng em, đồng thời theo
dõi để khuyến khích, khen ngợi và có những điều chỉnh phù hợp.
4.2.3. Cách sử dụng
Bước vào năm học mới, yêu cầu mỗi giáo viên gặp lớp chủ nhiệm, bên
cạnh việc nắm vững sĩ số, lý lịch, kết quả học tập năm trước của các em…,
công tác bầu Ban cán sự (Hội đồng tự quản) của lớp đóng một vai trò rất quan
trọng. Vì vậy trước hết giáo viên phải tìm hiểu kỹ, thăm dò trước sự tín nhiệm
của học sinh. Sau đó giáo viên gợi ý hướng dẫn các em phải phát huy tính dân
chủ, tinh thần trách nhiệm trước tập thể trong việc bầu cán bộ lớp. Nên chọn
những em có uy tín cao trước bạn bè, nhanh nhẹn, tháo vát, có năng khiếu ăn
nói, gương mẫu, học tương đối khá, hoàn cảnh gia đình phù hợp để các em có
thời gian tham gia công việc.
(Quy trình thành lập Hội đồng tự quản và các ban thực hiện theo chuyên
đề Tổ chức lớp học theo mô hình trường học mới VNEN cấp thị xã)
Hội đồng tự quản (HĐTQ) gồm có:
- Một Chủ tịch Hội đồng tự quản: Chủ tịch Hội đồng tự quản không nhất
thiết phải là những em học giỏi mà có thể chỉ là những em học khá nhưng biết
20


cách quản lí lớp, có uy tín với bạn bè, mạnh dạn, tự tin, được bạn bè tín nhiệm
có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ mà giáo viên giao cho. Nhiệm vụ của Chủ tịch
Hội đồng tự quản là quản lý 15 phút đầu giờ, theo dõi chung các hoạt động của
lớp, tổng hợp kết quả thi đua và điều hành tiết sinh hoạt cuối tuần.
- Các Phó chủ tịch HĐTQ: Tuỳ theo tình hình thực tế của lớp, của trường

Giáo viên có thể tổ chức bầu 2-3 phó Chủ tịch Hội đồng tự quản. Một phó chủ
tịch HĐTQ phụ trách 2 đến 3 ban.
- Các trưởng ban: Dưới sự chỉ đạo của giáo viên Lãnh đạo HĐTQ họp bàn
về xây dựng thể lệ, thống nhất số lượng ban và hướng dẫn bầu các ban.
* Ban Học tập
- Đôn đốc việc học tập của các bạn trong lớp.
- Hỗ trợ các bạn học tập tích cực; giúp các bạn chưa hiểu bài.
- Xây dựng nền nếp học tập.
- Xây dựng nội dung học tập.
- Nhắc nhở các bạn ôn bài 15’ đầu giờ
Chia sẻ các tài liệu liên quan đến nội dung học tập
* Ban vệ sinh
- Đôn đốc nhắc nhở các bạn quyét dọn, vệ sinh lớp học, vệ sinh cá nhân,
vệ sinh chung…
* Ban văn nghệ
Tổ chức, thành lập đội văn nghệ của lớp, cho các bạn hát đầu giờ, chuyển
tiết ….
* Ban quyền lợi của HS.
- Theo dõi quan tâm giờ giấc học tập, nghỉ ngơi,…
- Chế độ ăn nghỉ lớp bán trú.
- Quan tâm đến đời sống tinh thần, vật chất của các bạn
* Ban thư viện.
- Quản lí góc thư viện, theo dõi các bạn đọc truyện ngay tại lớp, mượn
truyện về nhà.
- Hàng tuần mượn truyện ở thư viện nhà trường....
21


* Ban đối ngoại:
- Giới thiệu về trường, lớp với khách đến thăm trường, lớp....

- Tổ chức, giao lưu một số hoạt động của lớp mình với lớp bạn…
* Ban An toàn cổng trường:
- Nhắc nhở các bạn thực hiện nghiêm túc An toàn giao thông, không mua
đồ dùng, quà bánh ở các hàng quán gần cổng trường gây ách tắc giao thông…
Mỗi ban có một quyển sổ theo dõi về các mặt hoạt động của từng thành
viên trong lớp.
Nhiệm vụ của trưởng ban: Điều hành các hoạt động của ban.
Sau khi bầu xong, giáo viên tổ chức họp Hội đồng tự quản, cho từng em
nêu nhiệm vụ và biện pháp chỉ đạo của mình. Khi các em đã nhận thức được
nhiệm vụ của mình thì các em sẽ chủ động, tích cực thực hiện tốt nhiệm vụ
được giao.
Mỗi học sinh đều có thể tham gia làm Chủ tịch, phó chủ tịch HĐTQ hay
trưởng ban, trong thời gian 1,5 đến 2 tháng, sau đó lại tổ chức bầu lại. Giáo
viên chủ nhiệm có thể tổ chức bầu đến 5 lần và tất cả học sinh trong lớp đều
được tham gia Hội đồng tự quản đến 3 lần ở những vị trí khác nhau. Sau mỗi
lần đảo nhiệm vụ , giáo viên chủ nhiệm cùng cả lớp đánh giá việc thực hiện
nhiệm vụ của từng em và rút kinh nghiệm.
Cuối tuần giáo viên chủ nhiệm cùng Hội đồng tự quản lớp đánh giá và rút
kinh nghiệm để điều chỉnh kịp thời.
Mỗi học sinh nhận nhiệm vụ có một cách riêng để điều hành lớp, ban.
Học sinh được phân công làm cán sự lớp sẽ có khả năng lãnh đạo, mạnh dạn
hơn, linh hoạt hơn, tự tin hơn, có nhiều cơ hội để thể hiện bản thân đó cũng
chính là các em đã được rèn luyện kĩ năng sống đáp ứng mục tiêu giáo dục
ngày nay.
Ở bậc Tiểu học, học sinh còn nhỏ nên mỗi giáo viên chủ nhiệm cần có kế
hoạch cụ thể hướng dẫn cách thức làm việc để các em không mất thời gian
trong việc quản lý mà ảnh hưởng đến học tập. Để giao nhiệm vụ cho các em
giáo viên phải hướng dẫn thật kĩ càng, tận tình, làm mẫu nhiều lần để học sinh
22

làm theo. Nếu không may học sinh làm sai giáo viên nên nhẹ nhàng khuyên
bảo, hướng dẫn lại cho các em; cần tránh tình trạng nạt nộ học sinh khi làm sai
vì như vậy học sinh sẽ khiếp không dám làm nữa và không phát huy được tính
tích cực của học sinh.
Đội ngũ Hội đồng tự quản lớp giỏi, có năng lực quản lý, quán xuyến lớp
tốt sẽ hỗ trợ đắc lực cho giáo viên chủ nhiệm trong việc xây dựng nề nếp lớp
học. Cho nên giáo viên phải quan tâm tổ chức, xây dựng đội ngũ tự quản của
lớp, thường xuyên bồi dưỡng năng lực của đội ngũ này để tăng cường sức
mạnh tự quản của tập thể lớp.
Ngoài việc thành lập Hội đồng tự quản lớp, để có được nề nếp tự quản tốt
thì ngay từ đầu năm học giáo viên cần xây dựng và hình thành cho các em thói
quen như: Tạo thói quen ra vào lớp đúng giờ, có ý thức vệ sinh cá nhân và vệ
sinh chung của trường, lớp; không vứt rác bừa bãi; có ý thức chăm sóc bồn hoa,
cây cảnh của trường …
Giáo viên hướng dẫn Hội đồng tự quản hoạt động điều hành lớp, yêu cầu
học sinh theo dõi lẫn nhau, phát động thi đua giữa các tổ.
Giáo viên cần ghi nhiệm vụ của mỗi em trong một cuốn sổ, sau đó phát
cho các em. Giáo viên hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ một cách
khoa học, cụ thể, rõ ràng, nhờ đó mỗi em sẽ làm đúng nhiệm vụ của mình.
Cuối mỗi tuần vào giờ sinh hoạt lớp có sự kiểm tra đánh giá, nhắc nhở,
tuyên dương kịp thời. Yêu cầu Hội đồng tự quản báo cáo kết quả, giáo viên
tổng hợp ý kiến, đánh giá cụ thể, nhận xét rõ ràng và nêu phương hướng hoạt
động tuần tiếp theo. Căn cứ vào báo cáo của từng em, giáo viên sẽ nắm được
khả năng quản lí lớp của từng em.
4.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo nâng cao chất lượng xây dựng kế hoạch công
tác chủ nhiệm
4.3.1. Mục đích
Để hoàn thành tốt công tác chủ nhiệm lớp, cần hướng cho người giáo viên
bên cạnh lòng nhiệt tình với nghề thì nhất thiết còn phải có một phương pháp

làm việc khoa học. Điều đó thể hiện ở việc mỗi giáo viên chủ nhiệm cần có
23


năng lực định hướng và hoạch định một kế hoạch cụ thể những nội dung giáo
dục học sinh. Hay còn gọi đó là việc xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm
lớp.
Kế hoạch công tác của giáo viên chủ nhiệm là chương trình hoạt động của
giáo viên chủ nhiệm trong việc chỉ đạo lớp chủ nhiệm thực hiện các mục tiêu
giáo dục học sinh đối với một lớp. Hiệu quả giáo dục học sinh của lớp phụ
thuộc phần lớn vào tính khoa học của kế hoạch giáo dục học sinh của giáo viên
chủ nhiệm.
4.3.2. Nội dung
Yêu cầu giáo viên chủ nhiệm xây dựng kế hoạch năm, tháng, tuần theo sự
chỉ đạo của nhà trường về các mặt như : quá trình học tập, phát triển năng lực,
phẩm chất học sinh, sinh hoạt tập thể, họp phụ huynh.
Cũng như hoạt động giảng dạy, việc kế hoạch cho công tác chủ nhiệm lớp
là cần thiết và quan trọng.
4.3.3. Cách sử dụng
Chỉ đạo giáo viên thực hiện các bước cụ thể như sau:
Bước 1. Xác định cơ sở để xây dựng kế hoạch chủ nhiệm lớp
- Căn cứ vào mục tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch của trường, của các tổ chức
Đoàn, Đội.
- Căn cứ vào đặc điểm tình hình của địa phương, của đất nước, của gia
đình học sinh.
- Căn cứ vào tình hình cụ thể của lớp chủ nhiệm: những mặt mạnh và
thuận lợi của lớp về mọi mặt, những mặt yếu và hạn chế của lớp, nắm bắt quá
trình học tập, đạo đức của học sinh ở các năm trước.
Trên cơ sở đó, giáo viên cụ thể hóa thành kế hoạch học kì, tháng và từng
tuần cụ thể. Bản kế hoạch phải thể hiện rõ ,mục tiêu, phương pháp, hình thức tổ

chức giáo dục, dự kiến kết quả đạt được.
Bước 2. Nội dung kế hoạch công tác của giáo viên chủ nhiệm bao gồm:
- Những đặc điểm của năm học và những đặc điểm của lớp.

24


- Những mục tiêu phấn đấu và các nhiệm vụ chung của lớp: gồm nhiệm vụ
trọng tâm và các yêu cầu cụ thể.
- Nội dung công việc:
+ Duy trì sĩ số: Tổng số học sinh (nam, nữ, dân tộc).
+ Học tập: Chỉ tiêu cần đạt, kế hoạch bồi dưỡng học sinh năng khiếu, phụ
đạo học sinh nhận thức chậm…
+ Văn nghệ: Phát hiện và bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu.
+ Thể dục vệ sinh: Tổ chức phân công học sinh tiến hành theo yêu cầu của
trường, lớp.
+ Xây dựng tập thể lớp: Tổ chức cán bộ lớp.
+ Các hoạt động giáo dục cụ thể.
+ Họp phụ huynh: Theo định kì quy định của nhà trường.
Cách thức thực hiện phải cụ thể, rõ ràng, mang tính khả thi cao bao gồm:
- Những điều kiện cần thiết về cơ sở vật chất - kỹ thuật, tài chính, nhân
lực, các lực lượng hỗ trợ.
- Thời gian thực hiện và hoàn thành
- Địa điểm tiến hành.
- Hình thức hoạt động.
- Người phụ trách…ứng với từng hoạt động của lớp.
- Đối tượng tham gia.
- Đánh giá hiệu quả.
Kế hoạch chủ nhiệm có thể được xây dựng theo các bảng kế hoạch sau
đây:

Các giai
đoạn
chính

Thời gian

Trọng

Các

điểm

hoạt

Yêu

Thời

thức

giáo

động

cầu

gian

hoạt

dục

cụ thể

Nội dung

Hình

động

Người

Lực
25

Người
phụ
trách

Cộng tác

Dự
kiến

Ghi

kết

chú

quả

Điều

Ghi chú