Phân tích 2 khổ thơ trong bài mùa XUÂN NHO NHỎ của thanh hải

Cho đoạn thơ sau:
…Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc…
(Mùa xuân nho nhỏ- Thanh Hải)
Phân tích khổ thơ trên để làm rõ tâm nguyện của tác giả Thanh Hải.
Bài làm
Có lẽ không một tác phẩm văn học nào được sang tác trong hoàn cảnh đặc
biệt như “Mùa xuân nho nhỏ” cảu nhà thơ Thanh Hải. Bài thơ được sang tác trên
giường bệnh trước khi tác giả mất một tháng. Và đoạn trích trên là tâm nguyện cao
đẹp mà nhà thơ muốn cống hiến cho đời với khát vọng sống cháy bỏng.
Từ cảm xúc về mùa xuân thiên nhiên tươi đẹp, mùa xuân của đất nước, nhà
thơ khao khát được sống đẹp, sống có ích. Chính vì vậy, nhà thơ ước:
…Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến

1


Qua đoạn thơ, ta thấy được ước mơ, tâm nguyện giản dị, nhỏ bé nhưng ẩn
chứa ý nghĩa to lơn. Đó là được góp phần làm đẹp, làm vui cho cuộc sống. Tác giả
sử dụng đại từ ta ngụ ý không chỉ tác giả mà tất cả chúng ta, những chủ nhân tương
lai của đất nước. Tiếng nói của tác giả cũng là tiếng nói chung của toàn thể nhân

dân Việt Nam. Điệp từ “ta làm” lập lại haai lần trên mỗi dòng thơ nhấn mạnh một
cách thiết tha khát vọng được hòa nhập, được cống hiến. Tác giả ước nguyện bằng
cách đưa ra những hình ảnh đẹp: được làm “con chim hót” đem đến tiếng hót, âm
thanh trong trẻo cho đời; được làm “một cành hoa” tô điểm thêm sắc màu cho quê
hương, đất nước; được làm “một nốt nhạc trầm’ trong bản hòa ca rộn rã để góp vui
cho đời. Cụm từ “nốt trầm xao xuyến” cho thấy tác giả thật khiêm tốn khi chỉ ước
được là một nốt nhạc không ồn ào, không véo von mà chạm sâu vào tiềm thức mỗi
người. Những ước muốn của Thanh Hải thật nhỏ bé, giản dị nhưng lại hết sức gần
gũi và ý nghĩa. Những gì tác giả muốn chỉ là “một”, tại sao vậy? Vì hơn ai hêt,
Thanh Hải hiểu rằng mình ông không thể tạo nên một mùa xuân tươi đẹp, mang ý
nghĩa cho đời. Tất cả những gì tác giả nguyện ước thể hiện khát vọng sống có ích
nhưng rất mực khiêm tốn. Tất cả đều tượng trưng cho tấm lòng thi sĩ muốn dâng
tặng những gì tốt đẹp nhất cho đất nước,
Ước nguyện ấy còn được thể hiện một cách chân thành và rất mực khiêm
nhường qua đoạn trích:
…Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc…
Đoạn trích là lời tâm tình nhỏ nhẹ mà tác giả muốn gửi gắm tới người đọc,
đặc biệt là thế hệ trẻ. Quan niệm của nhà thơ rất rõ ràng: mỗi người hãy là một mùa
xuân nhỏ, góp vào mùa xuân rộng mở của đất nước. Dù chỉ là sự đóng góp nhỏ bé
nhưng tác giả đã cho người đọc cảm nhận được một tâm hồn cao đẹp, sẫn sàng
cống hiến hết mình cho sự phồn vinh của cả xã hội. Tác giả cứ “lặng lẽ” cống hiến
cho đời mà không mong được ca tụng. Thể hiện sự cống hiến một cách thầm lặng,
tự nguyện, bất kể lúc nào của một tấm lòng chân thành, cao quý. Điệp từ “dù”
giống như một lời thề, nhấn mạnh sự cống hiến không giới hạn, vượt qua rào cản
2

thời gian. Mọi người dù trẻ hay đã già đều có một cách riêng để thể hiện sự cống
hiến của mình cho đất nước.
Không chỉ đẹp về nội dung mà đoạn trích còn mang vẻ đẹp về nghệ thuật
tinh tế. Điều đó đã được thể hiện qua sự kết hợp nhịp nhàng giữa giọng thơ nhỏ
nhẹ, sâu lắng như một lời tâm sự, từ ngữ gợi tả, hình ảnh mang tính biểu tượng cao
và nghệ thuật liệt kê, điệp từ điệp ngữ.
Bằng tình cảm sâu lắng, ước nguyện của Thanh Hải đã đi vào lòng người
một cách nhẹ nhàng. Nó lung linh, tỏa sáng như một cách sống đẹp, sống có ích,
sống là phải cống hiến những gì tinh túy nhất, cao đẹp nhất trong đất nước bất kể
dù còn trẻ hay khi đã về già vì mỗi người chỉ có một cuộc đời. Đọc đoạn trích, hiểu
được những suy nghĩ, tình cảm của tác giả, em cảm thấy hổ thẹn. Khi mà chúng
em hôm nay, những chủ nhân tương lai của đất nước chưa ý thức được trách nhiệm
của mình, chưa có những hành động thiết thực để cuộc sống trở nên ý nghĩa hơn.

3