khai thác hệ thống điều hòa không khí trên xe Fiat

Tr

n

u nT tT n

o

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGUYỄN TẤT THÀNH
KHOA C
Ộ

N C NG NG Ệ

T U T

T

KHÓA LU N TỐT NGHIỆP

Đ TÀ
NG

N CỨU Ệ T ỐNG Đ U
TR N
T
T T
T
TẠO
N

Ệ T ỐNG Đ U
NG
TR N
T

Sinh viên thực hiện: NGU ỄN V N

ƯNG

MSSV: 1211507061
Khoá : 12
Ngành/ chuyên ngành: C NG NG Ệ

T U T

Tp HCM, tháng 05 năm 2015

T

NG
C


Tr

n

u nT tT n

o

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGUYỄN TẤT THÀNH
KHOA C
Ộ

N C NG NG Ệ

T U T

T

KHÓA LU N TỐT NGHIỆP

Đ TÀ
NG

N CỨU Ệ T ỐNG Đ U
TR N
T
T. T
T
TẠO
N
Ệ T ỐNG Đ U
NG
TR N
T

Gả

Th.S Đ NG QUỐC CƯỜNG

Sinh viên thực hiện: NGU ỄN V N

ƯNG

MSSV: 1211507061
Khoá : 2012-2015
Ngành/ chuyên ngành: C NG NG Ệ

T U T

Tp HCM, tháng 05năm 2015

T

NG
C


Tr

n

u nT tT n

o

Ờ N

n
n

ĐẦU

vớ sự p át tr ển ủ nền k n tế, ủ

đ ợ nân

ôn n

ệ, đ

sốn

o, kéo t eo sự p át tr ển đó l sự p át tr ển ủ n n

ủ

on

ôn n

ệ

ô tô. Một trong những tiện nghi phổ biến là hệ thốn đ ều hòa không khí trong
ôtô.Với mụ đ

l m quen với công tác nghiên cứu khoa h c, củng cố và mở rộng

kiến thức chuyên môn, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng hệ thốn đ ều hòa
k ôn k

ôtô.

ợc sự đồng ý của bộ môn, em đ

t : “ G IÊ

ỨU

T I T

T

T

G

n luận văn tốt nghiệp vớ đề

I U
T

G
G

TRÊ

I U

G

I T.
TRÊ

XE Ô TÔ”, với các nội dung:
n 1: Tổn qu n về hệ thốn đ ều hoà không khí trên xe ô tô.
n 2: ết
n 3: ảo

uv

o t độn

n v sử

n 4: T ết kế mô

n

á

ộ p ận ủ

T

trên xe ô tô I T.

ữ .

T

trên xe ô tô.

Trong quá trình thực hiện luận văn em n ận đ ợ n ều sự
quý báu của các thầy trong bộ môn đ
văn ủa mình. Luận văn đ

úp đ hết sức

ỗ trợ để em có thể hoàn thành tốt nh t luận

o n t n . Son , o k ả năn

òn n ều h n chế và vì

một số lý do khách quan, nên chắc chắn không thể tránh khỏi những sự sai sót. R t
mong nhận đ ợc sự thông cảm và góp ý của các quí thầy cô và các b n sinh viên.
ân đâ , em x n đ ợc bày tỏ lòng kính tr ng, biết n sâu sắc tới các quí
thầy cô giáo trong khoa, trong bộ môn ủ tr

n

u nT tT n .

n đ ợc cảm n v x n n ận đ ợc sự góp ý của các quý thầy cô về cuốn
luận văn n .

i

Tr

n

u nT tT n

o

1. Lý do ch n đề tài:
Ngày nay, việc sử dụng ôtô ở Việt

m đ trở nên r t phổ biến. á xe đ ợc

trang bị hệ thốn đ ều hoà chiếm 1 số l ợng ngày càng nhiều.

ều đó đồng

n ĩ với việc nhu cầu sử chữa hệ thốn đ ều hoà trên ôtô ngày càng lớn. Vì
vậy yêu cầu đặt r đối vớ n

i thợ, n

i kỹ s sửa chữ đ ều o đó l p ải

ó đ ợc những kiến thức về hệ thốn đ ều hoà nói chung và và hệ thốn đ ều
o k ôn k

trên xe ôtô I T nó r ên để thực hiện việc sửa chữa một cách

hiệu quả.
k o

T

k

– Tr

n

u n T t T n , v ệc h c tập và nghiên

cứu mảng hệ thốn đ ều hoà không khí trên ôtô còn h n chế,
thuật cho việc d y và h c còn thiếu thốn.Vì vậy các h
tiếp cận đ ợc nhiều với mản đề t
ũn n

ặp k ó k ăn

nk

n .

r tr

sở vật ch t kỹ

s n , s n v ên

ều này sẽ h n chế về mặt kiến thức
ng làm việ tron mô tr

ng nghiên

cứu, sửa chữa hệ thốn đ ều hoà nói chung và hệ thốn đ ều hoà trên xe ôtô
l

FIAT nói riêng. Xu t phát từ nhữn
“

o trên em x n

n đề t

ên ứu hệ thốn đ ều hoà không khí trên xe ôtô FIAT, t ết kê
n

ệ t ốn đ ều ò k ôn k

2. Mụ đ

:

ế t o mô

trên xe ô tô’’.

nghiên cứu.

ề t em lự

n đ ợc thực hiện nhằm mụ đ

:

- Tìm hiểu chung về hệ thốn đ ều hoà không khí trên xe ôtô nhừm cung c p
kiến thứ

ản về hệ thốn đ ều o

on

i h c.

- Tìm hiểu về hệ thốn đ ều hoà tự động trên ôtô với nội dung tìm hiểu về các
l i cảm biến đ ợc sử dụng trong hệ thốn đ ều hoà, c u t o và nguyên lý làm
việc của các cụm thiết bị

n , p

- Chuẩn đoán v sửa chữa nhữn
k ôn
p

k

t eo p

n

n

ỏn t

p áp đ ều khiển đ ều hoà.
ng gặp trong hệ thốn đ ều hoà

p áp sửa chữa, chuẩn đoán t ôn

n p áp sử dụng hệ thống tự chuẩn đoán.

ii

t

ng và theo


Tr

n

u nT tT n

o

3. Tính c p thiết củ đề tài.
n

ôtô đ ợc sử dụng rộn r

n

một p

n t ện tham gia giao thông,

thông dụng. Ôtô hiện đ i nhằm cung c p tố đ về mặt tiện nghi ũn n
n to n

o on n

i khi sử dụng. Các tiện n

t n năn

đ ợc sử dụng trên xe hiện đ i

ngày nay càng ph t triển, hoàn thiện và giữ vai trò hết sức quan tr n đối với việc
đảm bảo nhu cầu của khách hang. Một trong những tiện nghi phổ biến đó l hệ
thốn đ ều hoà không khí trên ôtô.
Hệ thốn đ ện l n ôtô n
cầu on n

n đ ợc phát triển và hoàn thiện phục vụ nhu

i. Nó t o ra một cảm giác thoái mái khi sử dụng xe trong b t kỳ th i

tiết n o.

ặc biệt nó giải quyết đ ợc v n đề khí hậu ở Việt Nam, khí hậu k ă

nghiệt, không khí bụi bẩn ô nhi m.Tuy nhiên hệ thống càng hiện đ i thì khả năn
tiếp cận nó

n k ó k ăn k

xẩ r

ỏng.Một sinh viên nghành công nghệ ôtô

cần phải trang bị cho mình những kiến thứ

ản nh t về t t cả các hệ

thống trên ôtô.
ặc biệt là hệ thốn đ ện l nh trên ôtô mà ngày nay sự tiếp cận nó gặp r t nhiều
k ó k ăn.

n v vậy việc lựa ch n đề tài tốt nghiệp: “ T m

hoà không khí trên xe ôtô FIAT, t ết kê
k

trên xe ô tô’’ là r t cần thiết.

ềt

ế t o mô

n

ểu hệ thốn đ ều

ệ t ốn đ ều ò k ôn

đ ợc hoàn thành sẽ l

sở cho chúng em

sau này có thể tiếp cận với những hệ thốn đ ện l n đ ợc trang bị trên các ôtô hiện
đ i.Chúng em mong rằn đề tài sẽ góp phần nhỏ vào công tác giảng d y trong nhà
tr

n .

ồng th i có thể làm tài liệu tham khảo cho các b n h c sinh, sinh viên

chuyên nghành ôtôvà các b n s n v ên đ n t eo
thích tìm hiểu về kỹ thuật ôtô.

iii

c các chuyên nghành khác


Tr

n

u nT tT n

o

N

LỜI CẢ

Trên thực tế không có sự thành công nào mà không gắn liền với những sự
úp đ , những sự hỗ trợ dù ít hay nhiều, dù trực tiếp hay gián tiếp củ n
Trong suốt th i gian em bắt đầu

ớc chân vào cổn tr

em đ n ận đ ợc r t nhiều sự quan tâm, sự
Tr

n

n

i khác.

o đến nay,

ih

úp đ của quý thầy cô ở khoa C

i h c Nguy n T t Thành.
Với t m lòng biết n sâu sắc nh t, em xin gử đến quý thầy cô củ k o

đ

ùn

ết tâm huyết cùng với những tri thức củ m n để truyền đ t l i những

vốn kiến thứ qu

áu đó

đặc biệt vào th

n n

T

T

đâu, từ á
n n

ún em tron suốt th i gian h c tập t

em đ n l m k ó luận tốt n

G I U

T
một đề t

o

G
T

òn n ều

n

v l m n

G

T
G

TRÊ

ó t ầ em sẽ k ôn

t ế n o.

ân t n

i thầ đ tận tâm

T ”,

ết ắt đầu từ

ảm n T s

u ên môn.V l

ớ đầu đ v o t ực

tế, tìm hiểu và nghiên cứu, kiến thức của em còn nhiều h n chế và b ng
nhiều thiếu sót. Em r t mong nhận đ ợc những ý kiến đón
kiến t ức củ em tron lĩn vự n

đ ợc hoàn thiện

Em xin gửi l i cảm t đến Ban Giám Hiệu n
ô tr

n

ặng Quốc

ớng dẫn em qua những buổi nói chuyện, thảo luận

giả đáp n ững thắc mắc của em về v n đề

chúc các Thầ , á

I

I T, T I T

vớ em, nếu k ôn
m xn

ng. Và

ệp vớ đề t ”

TRÊ

I U

tr

o đó òn

óp ủa Thầ

ô để

n.
tr

n ,

o

v kn

i H c Nguy n T t Thành thật dồi dào sức khỏe,

niềm t n để tiếp tục thực hiện sứ mện

o đẹp của mình là truyền đ t vốn kiến thức

của mình cho thế hệ mai sau.

iv


Tr

n

u nT tT n

o

N
ủ

N

ản v ên

T
ớn

ẫn

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………….

....t án ....năm .....
(Ký tên)

v


Tr

n

u nT tT n

o

N
ủ

N

T

ản v ên p ản

ện)

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

....t án ....năm .....

(Ký tên)

vi


Tr

n

u nT tT n

o

ỤC ỤC
Ờ N

ĐẦU…………………………………………………………………………………………… i
N…………………………………………………………………………………………. iv

LỜI CẢM

BẢNG BIỂU VÀ HÌNH ẢN …………………………………………………… x

C ơ 1. T NG QU N V
Ệ T ỐNG Đ U
NG
TRÊN XE Ô TÔ. ....................................................................................... 1
1.1. Khái niệm chung. .................................................................................. 1
1.2.Mục đíc của việc đ ều hoà không khí trên ôtô...................................... 2
1 3 Cơ sở lý thuyết của hệ thố

đ ều hòa không khí ôtô. ........................... 2

đ ều hòa không khí ôtô. .................................... 3

1.4.Tổng quan về hệ thố

1.5. Các kiểu hệ thố đ ều òa k ô k í à đặc đ ểm của từng hệ
thố ………………………………………………………………………………8
1.6. Môi chất lạnh sử dụng trên hệ thố

đ ều hoà không khí ôtô. ............ 10

1

đ ều òa k ô

Đặc đ ể
1

c cc

1

ế

ố

k í

ô ô 11

.................................................................................... 11

1
1

ệ

ừ ............................................................................... 15
3 T ế

ụ

à

.................................................... 16

1.7.4. Bình lọc và hút ẩm ..................................................................... 18
1.7.5.Van tiế

u

a

ã

ở ). ........................................................ 19

1.7.6. Thiết b

a

ơ

à

ạnh). ....................................................... 21

1

Cửa sổ kí

a ................................................................. 23

C ơ
K T CẤU VÀ HOẠT ĐỘNG CÁC BỘ PH N CỦA HỆ
THỐNG Đ U HÒA KHÔNG KHÍ CỦA XE FIAT. ............................. 24
1 Sơ đ hệ thố

đ ều hòa không khí của xe FIAT. ............................... 24

2.2. Nguyên lý hoạ đ ng chung của hệ thố đ ều hòa không khí trên
xe FIAT…………………………………………………………………………25
2.3. Cấu tạo và hoạ đ ng của từng b phận trong hệ thố đ ều hòa không
khí trên xe FIAT . ......................................................................................... 28
2.3.1. Máy nén. .................................................................................... 28
2.3.2. B ly h

đ ện từ ........................................................................ 29

vii


Tr

n

u nT tT n

o

ụ (giàn nóng)..................................................... 30

2.3.3. Thiết b

2.3.4.Bình lọc và hút ẩm ...................................................................... 32
u

2.3.5. Van tiế

a

2.3.6. Thiết b
3

C

ơ

số

3

a

ã

ơ

ế

ở ). ....................................................... 33

à
k

ạnh). ....................................................... 34

c .................................................................. 36

ẢO Ư NG VÀ S

C

............................................ 41

3 1 Qu
ì
c đ nh sự cố hoạ đ
k ô

ì
ờng của hệ thống
đ ều hoà không khí ô tô. ............................................................................... 41
3.1.1. Quan sát. .................................................................................... 41
31

à k

uậ ........................................................................ 42

3.1 3 ả a ệ
31

c

31

ố

đệ

ạ

............................................................ 44

ệ

ố

đệ

k ô
uậ

ạ

ạ

ô ô .................................... 46

ô c ấ ................................................................ 48

3.2.Dụng cụ, thiết b kiểm tra và sửa chữa hệ thố đ ều hoà
k ô k í ô ô………………………………………………… ………………..48
3.2.1.B đ ng h đ k ểm áp suất hệ thố

đ ều hoà không khí. ......... 48

3.2.2. Dùng dung d ch lỏng sủi bọt....................................................... 49
33P
3

ơ

T a

c đ k ểm áp suất của hệ thố

3.5.Chẩ đ
3

đ ều hoà không khí. ....... 51

p ráp b áp kế vào hệ thố
, sử lý các t

1

suấ cả a

ờng h p hỏ
ía đều ì

3.5.2.Áp suất cả a

đ ều hoà không khí. ............... 52
c
ờ

ô

ờng. .................. 52

......................................... 52

ía đều thấp. ...................................................... 53

3.5.3.Phía thấp áp có áp suất cao, phía cao áp áp suất lại thấp. .......... 54
3.5.4.Áp suất cả a

C

3

T

ữ

3

N u

ía đều cao. ........................................................ 55
ỏ

à

ệ

ờ

ặ ................................................... 56

sửa c ữa

ữ

ỏ

ờ

ặ ...... 57

ơ
:T
T
N
Ệ T ỐNG Đ U
NG
TR N XE Ô TÔ. ............................................................................. 60
1

ục đíc
11

à

ục đíc

u cầu của
à

ế kế
a của

ệc

viii

ô ì

ế kế

......................................... 60
ô ì

......................... 60


Tr

n

u nT tT n
1

u cầu của

ựa c ọ

ô ì

ơ

o
.................................................................. 60

ế kế,

đặ ................................................ 60

1 P

ơ

1 .............................................................................. 60

4.2.2. P

ơ

.............................................................................. 61

3 Tổ

ua

ề

ô ì

....................................................................... 62

3 1 Sơ đ

ổ

ua

........................................................................ 62

4.3.2. Chuẩn b vật liệu: ....................................................................... 62
4.3.3. Các dụng cụ đã ù
T ực à

số

C c à ậ
1

à ậ

số

4.6.

1T a

........................................... 64

................................................................... 68

ả a .............................................................................. 68
c
ạ

k ô

.......................Error! Bookmark not defined.

a ............................................................................ 71

c cơ ả ........................................................................ 72

c

kế ...................................................................... 72

T U N VÀ Đ
ỆU T

ô ì

a

T a

TÀ

ậ
ô ì

4.5.3 à ậ
à ậ

.................................................................. 63

cđ kể

UẤT

suấ ........................................................... 73

N ....................................................... 74

ẢO ....................................................................... 75

ix


Tr

n

u nT tT n

o

ẢNG
ả

ỂU VÀ

3 1 G ớ t ệu một số ụn

ụt

n

N

ẢN

ùn tron k ểm tr

ệ t ốn đ ều ò

k ôn k . ...................................................................................................................... 50
ả

3

giới thiệu tóm tắt cụ thể 5 tr

nguyên do hỏng hóc t o ra sự b t t
ả

33

u ên n ân

đ ều ò k ôn k
ả

ng hợp áp su t b t t

ng này trong hệ thốn đ ện l nh ôtô ................ 56

ỏn v

ện p áp k ắ p ụ

ữn

ỏn tron

ệ t ốn

trên xe ô tô ..................................................................................... 57

1 Số l ợn vật l ệu ần ùn tron k

ả

ng cùng với các

ụn

ụ để t ết kế mô

t ết kế mô

n ................................ 62

n ............................................................. 63

Hình 1.1: Các nguồn gây ra sức nóng bên trong xe ....................................................... 2
Hình 1.2: Hệ thốn t ôn

ó ó đ ều khiển .................................................................. 4

Hình 1.3: Hệ thốn s ởi m không khí trên ôtô............................................................. 5
ôtô ................................................ 6

Hình 1.4: Vị trí các bộ phận trong hệ thốn
Hình 1.5: Chu trình làm l n

ản của hệ thốn

ôtô. ..................................... 7

Hình 1.6: Hệ thốn đ ều hòa không khí kiểu taplo. ....................................................... 8
Hình 1.7: Hệ thốn đ ều hòa không khí kiểu khoang hành lý ....................................... 8
Hình 1.8: Hệ thốn đ ều hòa không khí kiểu kép .......................................................... 9
Hình 1.9: Hệ thốn đ ều hòa không khí kiểu đ n. ......................................................... 9
Hình 1.10: Hệ thốn đ ều hòa không khí lo i bốn mùa ............................................... 10
Hình 1.11. kết

u má nén lo i piston ........................................................................ 12

Hình 1.12. Hình cắt một kiểu máy nén lo i cánh van. ................................................. 12
Hình 1.13. Máy nén 5 piston tự độn t

đổi thể t

m-Thể tích

m tố đ ...................................................................................................................... 14
ì

11

Máy nén 5 piston tự độn t

đổi thể t

m-Thể tích

m tối thiểu. ................................................................................................................ 14
Hình 1.15. Chi tiết tháo r i bộ ly hợp đ ện từ trang bị bên trong buli máy nén. ......... 15
Hình 1.16. Kết c u của bộ ly hợp đ ện từ trang bị trong buli máy nén ........................ 16
ì

11

ì

11

Kết c u của bộ n
ết

u

n tụ

n nón

........................................................ 16

n nón .. ..................................................................................... 17

Hình 1.19. Kết c u của bình l c và hút ẩm .................................................................. 18
ì

1

ết

u ủ v n t ết l u .............................................................................. 19
x


Tr

n

u nT tT n

o

Hình 1.21. Kết c u của van giãn nở có ống cân bằng bên ngoài. ............................... 20
Hình 1.22. Bộ bố
ì

1 3 kết

u

k ểu gắn treo trang bị hai qu t gió lồng sắt.............................. 21
n l n . ........................................................................................ 22

Hình 1.24. Phân biệt các tình tr ng khác nhau của dòng môi ch t chảy qua kính cửa
sổ quan sát ..................................................................................................................... 23
Hình 2.1. Kết c u của hệ thốn đ ều hòa không khí của xe FIAT ............................... 24
Hình 2.2.

u t o má nén trụ k uỷu ó

Hình 2.3.

ut o ủ

Hình 2.4.

u t o v n u ên l

ì

ết

ộl

u ên tron

ến

n

mt

đổ . ............................ 28

ợp từ .............................................................................. 29
ủ

ủ

n nón ............................................................. 30
n nón .................................................................. 31

Hình 2.6. Kết c u của bình l c và hút ẩm .................................................................... 32
Hình 2.7. Kết c u của van giãn nở trang bị bầu cảm biến nhiệt độ.............................. 33
Hình 2.8.
ì

ut o
ết

n l n . ......................................................................................... 34

u ên tron

n l n . ........................................................................ 35

Hình 2.10. C u t o công tắc áp su t kép ...................................................................... 37
Hình 2.11. Vị tr đặt công tắc su t.. .............................................................................. 37
Hình 2.12. Công tắc áp su t trung bình ........................................................................ 37
Hình 2.13. Bố tr v n VSV trên độn

ùn

ộ chế hòa khí kiểu

k

................. 38

Hình 2.14. Van xả áp su t cao và cách bố tr trên má nén… ..................................... 39
Hình 2.15. Các lo i ống mềm t

ng dùng ................................................................. 39

Hình 2.16. Hệ thống hộp b c và ống dẫn không k

đ ều hoà trên xe kiểu qu t lồng

sóc sau giàn l nh ........................................................................................................... 40
Hình 3.1. Tr m thiết bị un để xả và thu hồi môi ch t l nh ....................................... 44
Hình 3.2.Kỹ thuật xả và không thu hồi l i môi ch t l nh............................................. 45
Hình 3.3.. Lắp ráp

m

ân k ôn

để tiến hành rút chân không hệ thống

đ ện l nh ô tô ................................................................................................................. 46
Hinh 3.4. .Bộ đồng hồ kiểm tra áp su t hệ thốn đ ện l nh ô tô .................................. 49
Hình 3.5. Kỹ thuật nắp ráp bộ áp kế vào hệ thốn đ ện l n ô tô để phục vụ việ đo

kiểm. Tr ớc khi lắp ráp nhớ siết khoá hai van áp kế .................................................... 51
ì

1 S đồ tổn qu n.. .......................................................................................... 62

ì h 4.2. G n l n ...................................................................................................... 64
xi


Tr

n

u nT tT n

o

ì

3. T áo lắp qu t lồn só .................................................................................. 64

ì

. V n t ết l u. .................................................................................................. 65

ì

.

ện trở qu t. ................................................................................................ 65

Hình 4.6. Lắp qu t giàn nóng. ...................................................................................... 66
ì

4.7. Lắp l c ga. .................................................................................................... 67

Hình 4.8. Lắp máy nén ................................................................................................. 67
ì

. Tổng quan các bộ phận mô hình.. ................................................................ 67

ì

1 .T ết ị xả v t u ồ

ì

11. ồn

. ............................................................................. 69

ồ đo áp su t. .................................................................................... 69

xii


Tr

n

u nT tT n

o

C
T NG QU N V

Ệ T ỐNG Đ

1.1. Khái niệm chung.
Một hệ thốn đ ều k ôn k

ơ

1

U

đún n

NG
ĩ l

TR N

T

ệ thống có thể duy trì tr ng thái

của không khí trong không gian cần đ ều hòa – tron vùn qu địn n o đó. ó

không chịu ản

ởng bởi sự t

đổi củ đ ều khí hậu bên ngoài hoặc sự t

đổi

của phụ tải bên trong.Từ đó t t y rằng, có một mối liên hệ mật thiết giữ đ ều kiện
th i tiết bên ngoài không gian cần đ ều hòa với chế độ ho t độn v

á đặ đ ểm

c u t o của hệ thốn đ ều hòa không khí.
Về mặt thiết bị hệ thốn đ ều hòa không khí là một tổ hợp bao gồm các
thành phần sau:
 Máy l nh
 Bộ phận gia nhiệt và hâm nóng
 Hệ thống vận chuyển ch t tải l nh
 Hệ thống phun ẩm: t
độ chứ

k ôn k

n đ ợc dùng cho nhữn n
tron k ôn

ó n u ầu

tăn

n đ ều hòa.

 Hệ thống thải không khí trong không gian cần đ ều hòa ra ngoài tr i hoặc
tuần hoàn trở l i vào hệ thống.
 Bộ đ ều chỉnh và khống chế tự độn : để theo dõi, duy trì và ổn định tự
độngcác thông số chính của hệ thống.
 Hệ thống giảm ồn, chống cháy, l c bụi, khử mùi.
 Hệ thống phân phối không khí
Tuy nhiên, không phải b t kỳ hệ thốn đ ều ò k ôn k
đầ đủ các thiết bị nêu trên.Ở một số tr

ng hợp có thể có thêm các bộ phận phụ

khác giúp cho hệ thống làm việc ổn định và thích ứn

1

n o ũn p ải có

n.


Tr

n

u nT tT n

o

1.2. Mục đíc của việc đ ều hoà không khí trên ôtô.
Một ô tô có trang bị hệ thốn đ ện l nh (hệ thốn đ ều hoà không khí) sẽ giúp
cho lái xe và hành khách cảm th y thoải mái, mát lịm, nh t l trên đ

ng dài vào

th i tiết nóng bức.
ều o k ôn k

trên ô tô để đ t đ ợc các mụ đ

 L c s ch, tinh khiết khố k ôn k

tr ớ k

đ

s u:
v o

n ôtô.

 Rút s ch ch t ẩm ớt trong khối không khí này.
 Làm mát l n k ôn k

v

u tr độ mát ở nhiệt độ thích hợp.

1.3. Cơ sở lý thuyết của hệ thố đ ều hòa không khí ôtô.
Ngày nay, cùng với sự tiến bộ của khoa h c kỹ thuật, nền công nghiệp ôtô đ
v đ n r t phát triển. Nhữn xe r đ
hiện đ

n n ững chiế xe đ

s un

ũ. Trên ôtô

đ ợc cải tiến tiện nghi, an toàn và
ện đ

đều đ ợc trang bị hệ thống

đ ều hòa không khí, hệ thống này góp phần đán kể vào việc t o ra sự thoải mái, d
chịu và khỏe khoắn

o

n k á

tron xe.

á đ ều hòa nhiệt độ đ ều chỉnh

không khí trong xe mát mẻ hoặc m áp; ẩm ớt hoặc khô ráo; làm s ch bụi, khử
mù ; đặc biệt r t có lợi ở nhữn n
dài. Và là một trang bị cần thiết

t
úp

i tiết nóng bức hoặc khi bị kẹt xe trên đ
on

lá xe đ ều khiển xe an toàn.

Hình 1.1: Các nguồn gây ra sức nóng bên trong xe.

2

ng


Tr

n

u nT tT n

o

ể có thể biết và hiểu đ ợc hết nguyên lý làm việ , đặ đ ểm c u t o của hệ
thốn đ ều hòa không khí trên ôtô, ta cần phải tìm hiểu kỹ

n về

sở lý thuyết

ăn ản của hệ thốn đ ều hòa không khí.
Qui trình làm l n đ ợc mô tả n
chính là mụ đ

n

l một ho t động tách nhiệt ra khỏi vật thể v

ủa hệ thống làm l n v đ ều hòa không khí. Vậy nên, hệ

thốn đ ều hòa không khí ho t động dựa trên nhữn n u ên l
 Dòng nhiệt luôn truyền từ n

nón đến n

ản sau:

l nh.

 Khi bị nén ch t khí sẽ làm tăn n ệt độ.
 Sự giãn nở thể tích của ch t khí sẽ phân bố năn l ợng nhiệt ra khắp
một vùng rộng lớn và nhiệt độ của ch t k


ể làm l nh một n

đó sẽ bị h th p xuống.

i hay một vật thể, phải l y nhiệt ra khỏ n

i hay

vật thể đó.
T t cả các hệ thốn đ ều k ôn k
đặ t n

ôtô đều đ ợc thiết kế dựa

sở lý thuyết của

ăn ản: Dòng nhiệt, sự h p thụ nhiệt, áp su t v đ ểm sôi.

ể đo n ệt độ l ợng truyền từ vật thể này sang vật thể k
ùn đ n vị BTU. Nếu cần nun 1 poun n ớc 0,454 k
thì cần phải truyền

n

t t

ng

nón đến 10oF ( 0,55°C)

o n ớc 1 BTU nhiệt.

1.4.Tổng quan về hệ thố đ ều hòa không khí ôtô.
“ ều ò k ôn k ” l t uật ngữ un để chỉ những thiết bị đảm bảo không
khí trong phòng ở nhiệt độ v độ ẩm thích hợp. Khi nhiệt độ trong phòng cao, nhiệt

đ ợc l

đ để giảm nhiệt độ (g

l “l m l n ” v n

phòng th p, nhiệt đ ợc cung c p để tăn n ệt độ (g
n ớ đ ợc thêm vào hay l

đ k ỏ k ôn k

ợc l i khi nhiệt độ trong
l “s ở ” . Mặt k á ,

để đảm bảo độ ẩm trong phòng ở

mức thích hợp.
Do vậy, trong hệ thốn đ ều hòa không khí trên ô tô nói chung bao gồm một bộ
thông gió, một bộ hút ẩm, một bộ s ởi m và một bộ làm l nh. Các bộ phận này làm
việ độc lập hoặc phối hợp, liên kết với nhau t o ra một không gian đ ợ đ ều hòa

3


Tr

n

u nT tT n

o

không khí với những thông số đ ều hòa thích ứng với các yêu cầu đặt ra của con
n

i, t o nên sự thoải mái, d chịu và một bầu không khí trong lành ở cabin ô tô.
 Bộ thông gió: Không khí trong xe phả đ ợ l u t ôn , t
sự trong lành, d chịu cho nhữn n
có hệ thốn t ôn

i ngồi trong xe. Vì vậy, trên ô tô phải

ó, đó l một thiết bị để thổi khí s ch từ môt tr

n o v o ên tron xe, v

ũn

Hình 1.2: Hệ thốn t ôn
Sự t ôn

đổi nhằm t o ra

ó tá

ng bên

ụng làm thông thoáng xe.

ó ó đ ều khiển

ó k ôn đ ều khiển xảy ra khi các cửa sổ đ ợc mở; còn sự thông gió

ó đ ều khiển thông qua một hệ thống thông gió gồm qu t thổ
ống dẫn k ôn k

óv

á đ

ng

để t o ra sự tuần hoàn của không khí trong xe, không phụ thuộc

vào tố độ của xe. Qu t thổ

ó ũn l một bộ phận của hệ thốn s ởi m v đ ều

hòa không khí.
 Bộ s ởi m: Là một thiết bị s y nóng không khí s ch l y từ ngoài vào trong
n ôtô để s ởi m

n

n k á , đồng th

của ôtô. Có nhiều kiểu thiết bị s ởi m n

l m t n ăn k n

: ộs ở

ắn gió

ùn n ớc làm mát;

dùng nhiệt khí cháy và dùng khí xả, tuy nhiên kiểu thiết bị s ởi sử dụng
n ớ l m mát t

ớn đ ợc sử dụng rộn r

trên á xe ôtô. Tron đó, n ớc

làm mát tuần o n qu két s ở để làm các ốn s ởi nóng lên, và qu t thổi
4


Tr

n

u nT tT n

o

gió sẽ thổ k ôn k

qu két s ở để s y nóng không khí. Tuy nhiên, do

n ớ l m mát đón v

trò n uồn nhiệt nên két s ởi sẽ k ôn đ ợc nóng lên

k

độn

vẫn còn nguội vì vậy nhiệt độ khí thổ qu

n s ởi

sẽ k ôn tăn .

Hình 1.3: Hệ thốn s ởi m không khí trên ôtô.
Bộ s ởi m đ ợ đ ều khiển bởi các cần g t hoặc núm xoay trong bản đ ều
khiển của hệ thốn . T

ng có 3 sự đ ều khiển

khiển nhiệt độ v đ ều khiển tố độ thổ
nào sẽ p át k

nón .

khiển tố độ thổ

ó.

ản: đ ều khiển chứ năn , đ ều
ều khiển chứ năn xá định ngõ ra

ều khiển nhiệt độ l đ ều tiết nhiệt độ củ k ôn k

v đ ều

ó l đ ều khiển tố độ qu t thổi.

Sự làm l n v l m mát k ôn k
ôtô là một hệ thống làm l n

k

tron ôtô: má đ ều hòa không khí trên xe

k ểu khí nén. Sự làm l n đ ợc t o ra bằng cách

nén khí sau khi h p thụ nhiệt ên tron xe

n

truyền qua hệ thống lam l nh ra không khí bên ngoài.

5

n k á

. S u đó n ệt đ ợc


Tr

n

u nT tT n

o

Vị trí của các bộ phận trong hệ thốn đ ều hòa không khí ôtô:
1. G n s ởi m.
2. Máy nén.
3. Giàn nóng.
4. Giàn l nh.
5. Qu t lồng sóc.
6. Cửa không khí
tuần hoàn.
7. Cửa l y không
khí từ bênngoài.
8. Bảngđ ều khiển.
9.

ng phân phối
không khí l nh.

10. Hộp thông gió.
ôtô

Hình 1.4: Vị trí các bộ phận trong hệ thốn
Một chu trình làm l n

ản bao gồm á

ớc n

 Môi ch t l n đ ợ

m đ từ má nén

ới áp su t cao và nhiệt độ cao,giai

đo n này môi ch t l n đ ợ
 T i bộ n

m đến bộ n

n tụ nhiệt độ của môi ch t r t

nóng, môi ch t đ n ở thể

sau:

n tụ ở thể

.

o, đ ợc qu t gió thổi mát giàn

đ ợc giải nhiệt, n

n tụ thành lỏng .

 Môi ch t l nh ở d ng thể lỏng tiếp tụ l u t ôn đến bình l c/hút ẩm, t đâ
môi ch t l n đ ợc làm tinh khiết
nh

nn

đ ợc hút hết

ẩm và t p ch t

á l ới l c và các h t hút ẩm bên trong bình chứa.

 V đ ợc van giãn nở hay van tiết l u đ ều tiết l u l ợng của môi ch t lỏng
phun vào bộ bố

n l nh, làm h th p áp su t của môi ch t l nh.

Do giảm áp nên nhiệt độ sôi của môi ch t giảm xuống, cùng với sự tá động
của nhiệt độ k ôn k

ên tron

n xe đ l m

o mô

t sôi lên, nên

tr ng thái của môi ch t lúc này là từ thể lỏng biến thành thể
bộ bố

.
6

tron


Tr

n

u nT tT n

 Trong quá trình bố

o

, mô

t l nh h p thu nhiệt r t m nh làm cho toàn

bộ giàn l nh giảm nhiệt độ xuống, rồi nh qu t gió dàn l nh hút khối không
v r l i cabin nh các của sổ dẫn

khí bên trong cabin ôtô thổi qua bộ bố

gió – làm l nh khối không khí bên trong cabin ôtô.


ớc kế tiếp là môi ch t l nh ở tr n t á

áp su t th p đ ợc hồi về máy
đ ợ

nén nh chu trình hút của máy nén, và l

mđ.

ết thúc một chu

trình làm l nh và bắt đầu chu trình mới.

Hình 1.5: Chu trình làm l n
1. Máy nén.
nở.

2. Giàn nóng.

6. Giàn l nh.

máy nén.
13.Thể

3. Kính cửa sổ.

7. ng mao dẫn.
o áp.

10.Thể
t p áp.

T ôn t

ản của hệ thốn

14.

ôtô.

4. Bình l c/hút ẩm.

8.Công tắc ổn nhiệt.

11.Thể lỏng cao áp.

5. Van giãn

9. ến bộ ly hợp buli
12.Thể lỏng th p áp.

o áp ầu cảm biến.

ng, hệ thốn đ ều hòa không khí ôtô có thể đ ợc chia ra làm 2

phần: Phần cao áp nhiệt và phần h áp nhiệt. Phần cao áp nhiệt thuộc phía môi ch t
đ ợ

mđ

ới áp su t và nhiệt độ cao, những thiết bị chủ yếu ở phía có áp lực,

nhiệt độ cao làm máy nén, bộ n

n tụ, bình s y l c môi ch t.Phần h áp nhiệt của

hệ thống là phần môi ch t l nh hồi về má nén

7

ới áp su t và nhiệt độ th p, các


Tr

n

u nT tT n

o

thiết bị chủ yếu ở phía áp lực, nhiệt độ th p bao gồm bộ bố

v t ết bị giãn nở

(van tiết l u .
1.5. Các kiểu hệ thố đ ều òa k ô k í à đặc đ ểm của từng hệ thống:
 Phân lo i hệ thốn đ ều hòa không khí theo vị trí lắp đặt:
 Kiểu táplô: Ở kiểu n , đ ều ò k ôn k
khiển củ ôtô.

ặ đ ểm của kiểu này là, không khí l nh từ cụm đ ều hòa

đ ợc thổi thẳn đến mặt tr ớ n
t ân n

đ ợc gắn với bản táplô đ ều

i lái nên n

i lái v có thể đ ợ đ ều chỉnh bởi bản

i lái ngay lập tức cảm nhận th y hiệu quả làm

l nh (hình 1.6).

Hình 1.6: Hệ thốn đ ều hòa không khí kiểu taplo.
 Kiểu khoang hành lý: Ở kiểu k o n

n l , đ ều ò k ôn k

đ ợ đặt ở

cốp sau xe. Cửa ra và cửa vào của không khí l n đ ợc đặt ở l n
Do cụm đ ều hòa gắn ở cốp s u n
đ ều hòa kiểu n

ó sẵn khoảng trốn t

ế sau.

n đối lớn, nên

ó u đ ểm của một bộ đ ều hòa với công su t dàn l nh lớn

và có công su t làm l nh dự trữ( hình 1.7).

Hình 1.7: Hệ thốn đ ều hòa không khí kiểu khoang hành lý.
8


Tr

n

u nT tT n

o

 Kiểu kép: Khí l n đ ợc thổi ra từ p

tr ớ v p

s u ên tron xe.

ặc

tính làm l nh bên trong xe r t tốt, sự phân bố nhiệt ên tron xe đồn đều, có
thể đ t đ ợc một mô tr

ng r t d chịu trong xe ( hình 1.8).

Hình 1.8: Hệ thốn đ ều hòa không khí kiểu kép.
 Phân lo i theo chứ năn


Lo

đ n: Lo i này bao gồm một bộ t ôn t oán đ ợc nối hoặc là với bộ

s ởi hoặc là hệ thống làm l nh, chỉ ùn để s ởi m hay làm l nh (hình 1.9)

Hình 1.9: Hệ thốn đ ều hòa không khí kiểu đ n.
 Lo i cho t t cả các mùa: Lo i này kết hợp một bộ thông gió với một bộ s ởi
m và hệ thống làm l nh. Hệ thốn đ ều hòa này có thể sử dụng trong những
ngày l nh, ẩm để làm khô không khí có nhiệt độ v độ ẩm thích hợp.
n l

u đ ểm chính củ đ ều hòa không khí lo i 4 mùa (hình 1.10).

9

â


Tr

n

u nT tT n

o

Hình 1.10: Hệ thốn đ ều hòa không khí lo i bốn mùa.
1.6. Môi chất lạnh sử dụng trên hệ thố đ ều hoà không khí ôtô.
Dung dịch làm việc trong hệ thốn đ ều ò k ôn k đ ợc g i là môi ch t
l nh hay gas l nh là ch t môi giới sử dụng trong chu trình nhiệt độn n
để h p thu nhiệt củ mô tr
tr

ng có nhiệt độ

o

ng cần làm l nh có nhiệt độ th p và tải nhiệt ra môi

n.

thuật đ ều ò k ôn k , n

ợc chiều

ó k á n ều môi ch t l n đ ợc sử dụng trong kỹ
n

ỉ có 2 lo

đ ợc sử dụng rộng rãi trong hệ thống

đ ều hòa không khí củ ôtô đ i mớ đó l R-12 và R-134a.
Môi ch t l nh phả

ới 320oF (0°

ó đ ểm sô

để có thể bố

v

p

thu ẩn nhiệt t i những nhiệt độ th p. Nhiệt độ th p nh t chúng ta có thể sử dụn để
làm l nh các khoang hành khách ở ôtô là 320oF (0°C) bởi vì khi ở nhiệt độ
nhiệt độ này sẽ t o r đá v l m tắt luồn k ôn k
thiết bị bố

đ qu

á

ới

án tản nhiệt của

.

Môi ch t l nh phải là một ch t t

n đố “tr ”, ò trộn đ ợc với dầu bôi

tr n để trở thành một hóa ch t bền vững, sao cho dầu ô tr n
trong hệ thốn để ô tr n má nén k

v

giữa dầu ô tr n với môi ch t l nh phả t
dụng trong hệ thốn n

á

u ển thông suốt

ộ phận di chuyển khác. Sự trộn lẫn
n t

với các lo i vật liệu đ ợc sử

: k m lo i, cao su, nhựa dẻo… ồng th i, ch t làm l nh

phải là một ch t k ôn độc, không cháy, và không gây nổ, không sinh ra các phản
ứng phá hủ mô s n v mô tr

ng khi xả nó vào khí quyển.
10


Tr

n

u nT tT n

o

Trong quá trình bảo trì sửa chữa hệ thốn đ ện l nh ôtô, chúng ta cần phải
tuân thủ các yếu tố kỹ thuật sau:
ôn đ ợc n p lẫn môi ch t l nh R-12 vào trong hệ thốn đ n



dung môi ch t l nh R-134 v n

ợc l i. Nếu không tuân thủ đ ều này

sẽ gây ra nhiều hỏng hóc tai h i cho hệ thống.
ôn đ ợc dung dầu ô tr n má nén ủa hệ thống R-12 cho vào hệ



thống l nh của lo i môi ch t mớ R-134 . ên ùn đún lo i.
 Phải sử dụng ch t khử ẩm đún lo i dành riêng cho R-12 và R-134a.
1

Đặc đ ể
1

c cc

ế

ệ

ố

đ ều òa k ô

ô ô

1
Máy nén trong hệ thốn đ ều hòa không khí là lo

trong kỹ thuật l nh, ho t độn n
nhiệt độ th p sinh ra ở
v o

k í

nn

n

một á

m để út

má nén đặc biệt dùng
mô

t ở áp su t th p

rồi nén lên áp su t cao và nhiệt độ

o để đẩy

n tụ, đảm sự tuần hòa của môi ch t l nh một cách hợp l v tăn mức

độ tr o đổi nhiệt của môi ch t trong hệ thống.
V má đ ều hòa nhiệt độ trên xe ôtô là một hệ thống làm l nh kiểu nén khí,
nên máy nén là một bộ phận quan tr ng nh t của hệ thống l nh

ó

á

ứ năn s u:


Hút môi ch t l n đ n ở thể
đó nén mô



á nén

áp su t th p từ bộ bố

n l nh), sau

t lên áp su t cao.
m mô

t l nh ch y xuyên qua bộ n

n tụ

ới nhiều áp su t

khác nhau tùy thuộc vào yêu cầu ho t động của hệ thốn đ ều hòa không khí.


Khi nén môi ch t l n đồng th
lên

o

ũn l m tăn n ệt độ của môi ch t l nh

n.

11