CỬU ÂM CHÂN KINH - Bí Kíp Luyện Thi Thực Hành Giải Phẫu Bệnh

CỬU ÂM CHÂN KINH
(Bí Kíp Luyện Thi Thực Hành Giải Phẫu Bệnh)
LƯU Ý CỰC TO: ĐÂY LÀ BÀI VIẾT MANG TÍNH CHẤT CHIA SẺ, VÌ VẬY
MỌI QUAN ĐIỂM TRONG BÀI VIẾT NÀY ĐỀU LÀ QUAN ĐIỂM CÁ NHÂN,
VÀ MỘT SỐ QUAN ĐIỂM TỔNG HỢP TỪ BẠN BÈ (CHỦ YẾU LÀ MẸO
VẶT THÔI =))), NẾU CÁC BẠN THẤY HỢP LÝ THÌ THAM KHẢO, KHÔNG
THÌ THÔI. THÊM NỮA, DO BÀI VIẾT MANG TÍNH CHIA SẺ NÊN MÌNH
LẢM NHẢM RẤT NHIỀU, BẠN NÀO KO ƯA LẢM NHẢM HOẶC XEM
XONG CÁI NÀY MÀ THẤY CHẲNG CÓ GÌ CÓ ÍCH THÌ…ĐỪNG XEM =]].
Giật tít thế thôi chứ cũng chẳng có gì cả =)), ai rảnh thì đọc,hìhì
Nếu không có gì lăn tăn nữa thì chúng ta bắt đầu.
Tổng kết học phần thực hành giải phẫu học, trong 5 tuần qua, chúng ta học
5 bài, “nghiên cứu” 18 chứng bệnh, quan sát hơn 20 tiêu bản đại diện cho
các type khác nhau của các chứng bệnh đó. Và đầu tuần sau sẽ là giờ
phút anh chị em thi cái môn này, lưu ý là năm nay đổi cách thi nên kinh
nghiệm từ anh chị Y3 năm ngoái là hơi bị hiếm (nói đúng hơn là ko có, chỉ
biết môn này tiên lượng xấu :-s). Làm sao để các bạn học lực trung bình
có thể thi qua môn này mà ko phải mất 20k? Làm sao để các bạn học lực
khá giỏi thi xong ra khỏi phòng vs nụ cười mãn nguyện? Cái này thì mình
chắc chắn rằng mỗi người sẽ có một hướng đi và phương pháp riêng cho
mình, nhưng mình vẫn muốn chia sẻ một số kinh nghiệm tích lũy được
(nhắc lại đây là mẹo vặt thôi, nói “kinh nghiệm” cho nó oách =]])
Trước hết mình nói qua về hình thức thi (cái này hầu như bạn nào cũng
biết rồi, mình tường thuật tóm tắt lời của giáo viên thôi nhé, có gì sai sót sẽ
đính chính sau):
Thi theo hình thức chạy trạm, có thể có từ 8  10 trạm (có nguy cơ cao là
10 trạm - cái này mình ko chắc, vì cô bảo thế :D ), mỗi trạm 2 phút. Được
tùy ý chỉnh vật kính và tìm vi trường thoải mái (trong giới hạn 2phút). 8 
10 trạm đó được chia làm 2 hình thức:

1.
2.

Nhìn tiêu bản, chẩn đoán bệnh ;
Cho bệnh bất kì (đã học), nêu tiêu chuẩn chẩn đoán vi thể (phần này
chỉ phải nêu 2 bệnh thôi nhé).

Thi rớt thì thi lại ngay sau đó kèm theo lệ phí thi là 20k (rớt càng nhiều bộ
môn càng có lợi nên anh chị em cẩn thận =]]). Thi rớt và sau đó thi lại cho
dù có làm tốt đến bao nhiêu cũng chỉ được 5 điểm thôi nhé, cố gắng qua
lần 1 luôn đi cho đỡ tốn 20k :D).
Thêm một LƯU Ý CỰC TO NỮA: BÍ KÍP CÓ HAY HOẶC DỞ TỆ ĐI
CHĂNG NỮA THÌ ĐẬU HAY KHÔNG ĐẬU, ĐIỂM CAO HAY THẤP LÀ DO
CHÍNH NỖ LỰC HỌC TẬP CỦA CÁC BẠN, CÁI NÀY CHỈ ĐỂ THAM
KHẢO, ĐỊNH HƯỚNG ÔN TẬP THÔI NHÉ :D
(Lảm nhảm hơi nhiều rồi :D)
Bây giờ là phần chính, làm thế nào để nhận biết được cái gì là cái gì
trong một đống các tiêu bản hao hao giống nhau như vậy.
Đối với các trạm nhìn tiêu bản chẩn đoán bệnh:

I.

Thuận lợi nhất, hầu hết sẽ làm theo các bước: nhìn đại thể tiêu bản
nhìn kính hiển vi quan sát đặc điểm vi thể  kết luận. (nói thì dễ, thi
mới biết khó lòi mắt ra =]])
1.

Nhìn đại thể tiêu bản(tức là nhìn cái tiêu bản = mắt thường ấy :D,
ko phải là đại thể về mô bị bệnh này bệnh nọ như học lý thuyết đâu)
lưu ý là đừng thò tay lấy tiêu bản ra khỏi kính để coi nhé, có thể out

ngay tức khắc, tốn 20k đó =]].
Đây là một cách rất chi là hữu hiệu khi thi chạy trạm, trong một thời
gian ngắn, khi nhìn qua vi thể mà không biết là mô gì thì nhớ nhìn
xem cái tiêu bản hình dạng thế nào nhé, là một đặc điểm gợi ý rất
hữu hiệu đó. Hơn nữa theo thông tin tình báo thì tiêu bản thi đa số
giống tiêu bản học, đặc biệt hơn, tiêu bản thi sẽ rõ ràng hơn, dễ phân
biệt hơn nhiều (mấy bạn cứ yên tâm nhé). Đây là cách mà hồi trước
thi mô phôi mấy bạn vẫn hay áp dụng đó ;)).
Nhưng khuyến cáo là không nên dựa vào cái này quá nhiều, vì:
nhớ nhiều loạn não, lộn tùng phèo, phản tác dụng(mình thấy


học mỗi cái vi thể đã bưa ra rồi); nếu không nắm rõ chắc chắn
thì dễ gây sai lầm ngay từ đầu khi chẩn đoán  chẩn đoán sai.
Cái gì cũng có cái lợi đi kèm cái hại mà :D, Nhưng mình vẫn chia sẻ
những gì mình biết và mình có thể diễn đạt ra được ;).
• Tiêu bản hình dạng đặc trưng: các tiêu bản như viêm ruột
thừa cấp, u nhú, loét dạ dày, ung thư biểu mô vú thể thùy,….
(còn nữa hay ko thì ko biết), và đây hầu hết là các tiêu bản rất
dễ quan sát, cả bằng mắt thường lẫn kính hiển vi
Cụ thể như sau:
 Viêm ruột thừa: cái này ai cũng biết, nhìn vào thấy ngay,
nói thêm cho cái bài nó dài ra thôi (chẳng biết nói thêm gì
nữa :D)




U nhú: (cái này ko biết mô tả ra sao nữa, nhưng chẳng
hiểu sao nhìn qua là biết u nhú :D, anh em nhình hình rồi

tự rút ra kết luận nhé )




Loét dạ dày: đặc trưng bởi vết lõm loét hình chữ U, V, L
(đại ka Phú phán vậy) hoặc đại loại như hình dấu móc
này nè : [ hoặc] ^^. Hình loét dạ dày đây :D.

Tiêu bản này tương đối dễ nhận biết, nhưng vẫn phải cẩn thận vì thật ra
ung thư dạ dày cũng như loét đều có vết lõm, nhưng bên loét lõm sâu hơn
ung thư nhiều, một số tiêu bản ung thư dạ dày có hình hơi hơi giống loét
dạ dày như mấy cái này nè


Nếu đã biết là mô dạ dày, chỉ cần nhìn hình ảnh vi thể phía lớp cơ là phân
biệt được ung thư hay loét rồi đó.




Ung thư vú thể thùy: theo “giáo sư” Thái bên nhóm 2
chia sẻ thì đại thể của ung thư vú thể thùy là giống chai
pepsi uống chưa hết còn 1 nửa =]]
(giải thích như sau: hình giống cái chai, phần trên chai có
màu nhạt(đã uống hết nước), phần phía dưới phình to
hơn có màu đậm(còn nước)) giống ko ace =]]


Tiện thể có k vú thùy ở đây thì mình phân biệt vs k vú ống luôn. Đây là hình

k vú ống: có mấy cái lỗ giống ống cắt ngang :D


Có thêm tiêu bản ung thư biểu mô nuôi nữa, phần mô cắt ra có dạng một
nửa hình bầu dục, giống kẹo cau đặc sản Huế ấy =P~. Cái này đặc biệt
hữu dụng nè, vì ung thư biểu mô nuôi rất khó để nhìn và nhận biết vì ko có
đặc điểm vi thể đặc trưng, vả lại dễ nhầm vs k dạ dày thể tb nhẫn,

Mình chỉ mô tả đc mấy cái này thôi, Có thể ace sẽ có những cách nhận
dạng hay hơn mình nữa.
•

Còn bây giờ là tiêu bản ko đặc trưng: đã là ko đặc trưng thì
muôn hình muôn vẻ, và chỉ còn cách dựa vào vi thể thôi. Sau
đây là một số hình ảnh từ đồng nghiệp Bảo, đại ka Phú và giáo
sư Thái, ai nhớ đc thì áp dụng khi đi thi


-

viêm lao

-

ung thư biểu mô tb vảy


-

k phổi (k phế quản )

-

bướu keo giáp


-

k gan bè

-

k gan ống


-

u xơ vú

-

u nang bì


-

chửa trứng lành

-

chửa trứng ác


-hodgkin (tổn thương mô hạch nên thường có 2 cái nè )

-ung thư biểu mô buồng trứng.


2.

Bây giờ là chẩn đoán vi thể.
Cái này bắt buộc các bạn phải học thôi, đã có giáo trình và hình ảnh
thực tập đã được post đầy đủ trên Facebook YD vô đối ^^, các bạn
tải về học. ở đây mình chỉ nhắc lại về các đặc điểm nhận dạng đặc
trưng của các bệnh, các type bệnh, và phân biệt một số bệnh hình
ảnh tương đối giống nhau.
1. Phân biệt K gan ống vs K gan bè
- K gan bè vi trường một màu hồng của tb gan tăng sinh, tìm
sẽ thấy có tm trung tâm tiểu thùy.
- K gan ống đặc biệt có xuất hiện 1 vách xơ dày, 1 bên của
vách xơ là tb gan xếp thành từng dây, dải, như hình nan
hoa(hoặc là hình lưới :D) bắt màu hồng giữa các khoảng
nan hoa này có rất nhiều hồng cầu, bên còn lại bắt màu tím
nhạt, các tế bào sắp xếp gợi lại hình ống(là tb ống mật dị
sản mà thành)


Để cho dễ hình dung thì Đây là k gan ống

Còn đây là K gan bè có tmtttt rõ nè


2.

Nếu thấy cơ trơn  có thể là K dạ dày hoặc u quái ác tính .
 Phân biệt vs nhau bằng cách tìm lông nhau

U quái ác tính vs hình ảnh lông nhau trong lớp cơ trơn


3.

4.

Phân biệt Hodgkin vs ung thư bm tb nuôi:
Phân biệt bằng đại thể như đã nói ở trên :D (cái này rất hiệu
quả)
Thêm nữa vi trường của Hodgkin đậm màu hơn, nhiều tế bào
kích thước lớn là tb hodgkin và tb reed-sternberg
Nan giải nhất vẫn là phân biệt ung thư phế quản thể ống và ung
thư vú thể ống, cái này đúng thật rất mơ hồ, nhìn vào thì có thể
phân biệt được nhưng để diễn đạt sao cho dễ hiểu thì cực khó,
Các bạn trao đổi trên fb lớp như sau
Bạn Trân cho rằng cứ cái nào có sụn là kết luận k phổi, ý bạn í
là như hình này đây (có sụn ở bên trái ảnh kìa :D).và trân có
nói thêm là ko phải cái nào cũng có sụn.


Còn theo Phan Tài thì phân biệt bằng đại thể: K phổi ống tiêu bản có hình

vuông còn K vú ống có 2 cái lỗ (hình ảnh xin mọi người về phần trên để
xem, dài quá rồi :D).
Còn theo ý mình, mình phân tích như sau:
+ k phế quản ống là do tế bào biểu mô của phế quản dị sản tăng sinh mà
thành
+ tương tự k tuyến vú type ống là do tế bào ống tuyến vú dị sản tăng sinh
gây nên
Định lập cái bảng cho dễ chém gió mà thôi ;)), nhìn tiêu bản thì thấy như
thế này
+ k phế quản ống: tổ
chức xơ tăng sinh xơ dày hơn của k vú, các đám tế bào xếp thành hình
ống vs lòng ống rõ, gợi lại hình ảnh phế quản, vs lại đây là nhu mô phổi, có
thể thấy thêm các thành phần khác như sụn, tm đm phổi . tế bào cũng bự
hơn nữa.
+ k vú: xơ cũng tăng sinh nhưng ở dạng mảnh, chạy song song nhau hoặc
cuộn tròn bao quanh đám tế bào ung thư, giống như 1 tấm lưới mà các
đám tế bào ung thư nằm trong các mắt lưới(nói chung là xơ giăng chằng
chịt :D), các đám tế bào ung thư phân bố tương đối đều trên cái lưới đó,
cũng xếp thành ống nhưng lòng ống ko rõ.
Mình cũng chỉ giải thích được thế :D
Mọi người xem thêm 2 hình sau rồi kết luận về sự khác biệt đi :D


K vú ống.


K phế quản ống

Khác biệt hoàn toàn luôn.
II.

Cuối cùng là trạm lý thuyết
Chỉ có học thôi, nhưng có cái này mình nói thêm, các bạn nhóm 2 thì
chắc biết rồi nhưng nhóm 1thì ko biết.(mình đi “du học” bên nhóm 2
mới biết đc =]])
Bí kíp gỡ điểm trạm lý thuyết:
Nếu là ung thư, trình bày theo dàn ý sau:
- Cấu trúc mô học của …(mô trong câu hỏi).. bị đảo lộn.
- Mô tả tế bào ung thư (quá sản/ nhân quái nhân chia/ kiềm
tính/xếp hình ống/nằm rải rác…v.v)
- Hoại tử chảy máu/xâm nhập viêm/xâm lấm mô xung quanh

Viết đại thế cũng có điểm rồi đó =)), chúc bà con thi tốt, ko ai phải tốn 20k