Tiểu luận khái quát về sinh viên, nền văn hóa mới, và phân tích vai trò của sinh viên trong quá trình xây dựng nền văn hóa mới

Mở đầu
Hồ Chí Minh là nhà lãnh tụ vĩ đại của dân tộc ta. Người đã để lại cho chúng ta
một hệ thống tư tưởng đúng đắn, sáng tạo, phù hợp nhất với bối cảnh,
thời đại của nước ta.
Trong công cuộc xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Người rất coi
trọng xây dựng văn hóa. Theo Người: “Văn hóa phải soi đường cho Quốc dân
đi”, và Người coi văn hoá là một mặt của đời sống xã hội và là một bộ phận
thuộc kiến trúc thượng tầng.
Trong điều kiện hiện nay, trước những tác động tích cực và tiêu cực của
quá trình hội nhập quốc tế, kinh tế thị trường, sự phát triển văn hóa Việt Nam
đang đứng trước yêu cầu xây dựng một nền văn hóa mới, tiên tiến, đậm đà bản
sắc dân tộc.
Trong các thế hệ của đất nước, thế hệ sinh viên tỏ ra luôn luôn tích cực
tham gia xây dựng Tổ quốc. Vì thế, trong quá trình xây dựng nền văn hóa mới ở
nước ta hiện nay, sinh viên đóng vai trò là những người hăng hái thực hiện, thế
hệ tiên phong của nước nhà.
Theo quan điểm đó, chúng em viết bài tiểu luận này, nhằm nêu khái quát
về sinh viên, nền văn hóa mới, và phân tích vai trò của sinh viên trong quá trình
xây dựng nền văn hóa mới.
Bài tiểu luận này được chúng em xây dựng trên tinh thần đóng góp một
phần nhỏ vào việc tổng hợp, phân tích những tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí
Minh về sinh viên, văn hóa mới và vai trò của sinh viên, nhằm nâng cao nhận
thức về vị trí trách nhiệm của thế hệ sinh viên; nâng cao năng lực tư duy biện
chứng, khoa học; bồi dưỡng niềm kính yêu Bác Hồ và tinh thần học tập và làm
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp tổng hợp: Tìm tòi, liên kết những điều Bác đã nói, đã viết,
có liên quan đến chủ đề;
- Phương pháp so sánh: So sánh thế hệ sinh viên trong các thời kỳ lịch sử
để tìm ra điểm chung và điểm khác biệt; so sánh các nền văn hóa; so
sánh các mô hình trong lịch sử;

- Phương pháp lịch sử: Lấy các ví dụ trong lịch sử nước nhà và thế giới.


Chúng em hy vọng có thể đóng góp một phần nghiên cứu để làm sáng tỏ,
nâng cao giá trị lý luận và thực tiễn của tư tưởng Hồ Chí Minh trong vấn đề sinh
viên với quá trình xây dựng nền văn hóa mới ở nước ta.
Về kết cấu, bài tiểu luận gồm 2 phần:
- Phần 1: Nêu lên tư tưởng Hồ Chí Minh về sinh viên và về nền văn hóa
mới, làm cơ sở cho việc phân tích.
- Phần 2: Phân tích vai trò của sinh viên trong quá trình xây dựng nền
văn hóa mới ở nước ta theo tư tưởng Hồ Chí Minh; định hướng thực
hiện cho sinh viên.
Do kiến thức chưa nhiều và năng lực tư duy còn chưa cao, nên bài tiểu
luận của chúng em không thể tránh được những sai sót về kiến thức cũng như
lập luận; hoặc không thể tránh khỏi những suy luận cá nhân chưa đúng đắn,
chúng em mong cô giáo phê bình sửa chữa để chúng em hiểu rõ hơn và hoàn
thành tốt hơn bài tiểu luận này.


Nội dung
II. Vai trò của sinh viên trong xây dựng nền văn hóa mới theo tư tưởng
Hồ Chí Minh.
1. Sinh viên có vai trò quan trọng trong xây dựng nền văn hóa mới.
a. Sinh viên góp phần xây dựng nền văn hóa mới.

Sinh viên được hưởng một nền giáo dục tiên tiến, tiếp xúc với nhiều nền
văn hóa mới. Vì vậy, sinh viên có khả năng so sánh các nền văn hóa, tìm ra
điểm mới, điểm tiến bộ để làm theo. Ngày nay, ngày càng nhiều sinh viên có
khả năng đi ra nước ngoài du học, làm việc, học hỏi kinh nghiệm, khoa học
công nghệ, trình độ quản lý của các nước tiên tiến. Nếu biết tiếp thu chọn lọc và

hiệu quả, sinh viên sẽ là thế hệ đóng góp phần lớn vào việc xây dựng đất nước
về kinh tế, văn hóa, xã hội…, nhờ đó, văn hóa mới có thể phát triển dễ dàng và
nhanh chóng hơn.
Phần lớn sinh viên được giáo dục chính trị tốt. Trước thực tế đất nước gần
đây, sinh viên tỏ ra là những người có bản lĩnh, biết chọn lọc thông tin, không
nghe theo các thế lực xấu. Vì vậy, sinh viên có thể là lực lượng nòng cốt để xây
dựng nền văn hóa mới. Đa phần sinh viên là những người có giáo dục, năng lực
tư duy cao, và có đạo đức tốt, vì vậy có thể nói sinh viên là lực lượng trưởng
thành, có bản lĩnh, có tinh thần xây dựng Tổ quốc về mọi mặt, trong đó có văn
hóa.
Sinh viên không ngại khó khăn, có thể thực hiện tốt nhiều nhiệm vụ để làm
đất nước đi lên. Số đông thanh niên là lực lượng đi đầu, thổi bùng lên ngọn lửa
tình nguyện vì cộng đồng và không cam chịu đói nghèo. Các mùa hè tình
nguyện đã làm xanh nhiều góc phố bộn bề và bản làng xa xôi. Hàng chục ngàn
trí thức trẻ tình nguyện lên đường về nông thôn, miền núi. Như vậy, muốn thực
hiện những việc khó khăn trong xây dựng văn hóa mới, luôn luôn cần đến lớp
sinh viên trẻ, năng động hiện nay.
b. Sinh viên với văn hóa.

Thế hệ sinh viên hiện nay đang góp phần tạo nên sự pha trộn văn hóa
nhiều màu sắc. Cùng với sự phát triển của kinh tế, chính trị , xã hội, văn hóa, sự
mở rộng của mạng internet, giới trẻ, trong đó có sinh viên đã và đang tiếp xúc
và bị ảnh hưởng bởi nhiều văn hóa khác nhau. Đây la cơ hội mà cũng là thách
thức cho nền văn hóa nước ta. Trước hết, các nền văn minh trên thế giới rất đa
dạng phong phú, có nhiều điểm hay mà chúng ta phải học tập, nếu các bạn sinh


viên chọn lọc được những điều hay, tiên tiến để thực hành, nền văn hóa dân tộc
sẽ thêm “mới”, hợp thời đại. Trái lại, nếu sinh viên lầm tưởng những văn hóa
tiêu cực là tốt, đem về thực hành, sẽ mang lại hậu quả lớn, làm hỏng nếp sống

tốt, hỏng nếp suy nghĩ đúng đắn của chính họ, và ảnh hưởng đến những người
xung quanh. Như vậy, các bạn sinh viên có khả năng tạo nên sự pha trộn văn
hóa, nhưng nền văn hóa pha trộn đó tiên tiến hơn hay xấu hơn, là do quá trình
nhận thức của chính họ và sự giáo dục của nhà trường, xã hội.
Mặt khác, văn hóa có tác động lại đối với sinh viên. Văn hóa có sự ảnh
hưởng tới từng cá nhân. Một hành động, suy nghĩ được nhiều người ủng hộ sẽ
phát triển, và ngược lại, những gì ít được mọi người đồng tình sẽ bị loại bỏ.
Như vậy, nếu nền văn hóa tốt, sinh viên được sống trong nền văn hóa đó sẽ có
tinh thần tốt, đạo đức tốt. Ngược lại, nền văn hóa xấu sẽ tạo nên những sinh
viên tiêu cực, phá hoại nhiều hơn xây dựng.
Tóm lại, văn hóa và sinh viên luôn có ảnh hưởng qua lại lần nhau, ta thấy
đây chính là quan hệ giữa cái chung – văn hóa của tập thể và cái riêng – văn hóa
của sinh viên.
c. Sinh viên có vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền văn hóa mới.

Ta thấy, sinh viên có vai trò nòng cốt trong xây dựng nền văn hóa mới theo
tư tưởng Hồ Chí Minh.
Đảng và Nhà nước phải hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm soát sinh viên trong quá
trình xây dựng nền văn hóa mới. Trong Di chúc của mình, Bác Hồ đã căn dặn:
“Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung
phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục
đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng xã
hội chủ nghĩa vừa “hồng” vừa “chuyên”. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời
sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”.
Sinh viên phải tích cực tham gia xây dựng văn hóa mới. Đây là nhiệm vụ
quan trọng của sinh viên. Mỗi cá nhân tốt thì tập thể sẽ tốt, mỗi sinh viên cần
nâng cao nhận thức về trách nhiệm của mình đối với quá trình xây dựng nên văn
hóa mới. Đồng thời vận động, tuyên truyền cho các sinh viên khác và cho mọi
người, để đất nước thực hiện tốt quá trình xây dựng nền văn hóa mới theo tư
tưởng Hồ Chí Minh trong thời kỳ hiện nay.

2. Sinh viên với việc thực hiện các định hướng cho nền văn hóa mới mà
Bác Hồ đã nêu.
a. Xây dựng tâm lý.

Xây dựng tâm lý là xây dựng tinh thần độc lập tự cường. Sinh viên phải
luôn ý thức được trách nhiệm của mình trong giữ gìn, bảo vệ đất nước.
Hồ Chí Minh đã từng nói: “Không có gì quý hơn độc lập tự do”. Đây
không chỉ là tư tưởng riêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mà còn là tư tưởng, lẽ
sống của cả dân tộc Việt Nam, mà Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đại biểu cho
toàn thể dân tộc Việt Nam đúc kết, khái quát và khẳng định. Giá trị tư tưởng
“Không có gì quý hơn độc lập, tự do” không chỉ được nhân dân ta tin tưởng,
thấm nhuần, đề cao, biến thành sức mạnh cách mạng mà tư tưởng đó cũng được
công nhận, đánh giá cao ở nhiều nơi trên thế giới.
Trong tác phẩm Nhật kí trong tù, Bác viết:
“Trên đời nghìn vạn điều cay đắng
Cay đắng chi bằng mất tự do
Mỗi việc mỗi lời không tự chủ
Để cho người dắt tựa trâu bò!”
Ngày 2/9/1945 lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản tuyên ngôn độc lập,
khai sinh ra nước Việt Nam, trong đó Người nói: “Tất cả các dân tộc trên thế
giới đều sinh ra bình đẳng; dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng
và quyền tự do”. “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thực
đã thành một nước tự do và độc lập. Toàn thể dân Việt Nam quyết đem tất cả
tinh thần và lực lượng, tính mệnh và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập
ấy”. Những câu nói ấy đã trở nên bất hủ, là minh chứng cho tinh thần yêu
chuộng độc lập tự do của nhân dân ta.
Mục tiêu, lý tưởng của Đảng cộng sản Việt Nam cũng chính là mục tiêu
phấn đấu của toàn dân tộc Việt Nam. Vì vậy, kể từ khi có Đảng, nhân dân Việt

Nam nói chung và thế hệ trẻ Việt Nam nói riêng đã một lòng, một dạ đi theo
Đảng, không ngại gian khổ, hy sinh, chiến đấu dưới lá cờ vẻ vang của Đảng.
Sinh viên Việt Nam là những người năng động, ham tìm hiểu thông tin,
tiếp xúc nhiều với văn hóa toàn cầu. Trong đó, có tư tưởng tốt, xấu, nhiệm vụ
của sinh viên là phải phân biệt được tư tưởng, nhận định nào là đúng đắn, củng
cố niềm tin độc lập tự cường; tư tưởng, nhận định nào là xuyên tạc, phá hoại


thành quả cách mạng, thành công của Đảng và nhân dân, phá hoại con đường
xây dựng Chủ nghĩa Xã hội ở Việt Nam.
Sinh viên phải luôn luôn sẵn sàng bảo vệ độc lập dân tộc, thống nhất đất
nước khi cần thiết, phải biến tinh thần ấy trở nên phổ biến, thấm nhuần vào tư
tưởng của từng sinh viên, từng người dân Việt Nam.
Bên canh đó Bác nhận định: Độc lập tự do phải đi đôi với tự lực tự cường.
Bác nói: “Muốn người ta giúp cho, thì trước mình phải tự giúp lấy mình
đã”. “Cố nhiên sự giúp đỡ của các nước bạn là quan trọng, nhưng không được ỷ
lại, không được ngồi mong chờ người khác. Một dân tộc không tự lực cánh sinh
mà cứ ngồi chờ dân tộc khác giúp đỡ thì không xứng đáng được độc lập”.
Và để thực hiện vấn đề này đối với học sinh, sinh viên, Người dạy: “Trong
công tác giáo dục, cốt nhất là phải dạy cho học trò biết yêu nước, thương nòi.
Phải dạy cho họ có chí tự lập, tự cường, quyết không chịu thua kém ai, quyết
không chịu làm nô lệ. Thanh niên càng cần phải có chí tự động, tự cường, tự
lập.”
Đối với riêng thế hệ sinh viên, Bác, Đảng, nhà nước và nhân dân đặt niềm
tin lớn vào tinh thần và trách nhiệm đối với nhân dân, dân tộc, đối với độc lập
của Tổ quốc và sự phát triển của đất nước. Vì vậy, sinh viên phải có ý thức giữ
gìn độc lập dân tộc, thống nhất lãnh thổ; tuyên truyền cho mọi người về tư
tưởng độc lập tự cường của Bác, của Đảng và Nhà nước; hết mình xung phong
mỗi khi Tổ quốc lâm nguy; thời bình phải ra sức thi đua xây dựng quê hương
đất nước ngày một giàu mạnh, góp phần nâng cao năng lực tự lực, tự cường của

nước Việt Nam.
d. Xây dựng luân lý.

Rèn luyện đức tính biết hy sinh, làm lợi cho quần chúng. Sinh viên là
những người có sức lực, trí tuệ, họ phải là những người đi đầu trong việc gánh
vác những công việc nặng nhọc, cần thiết, ích nước lợi dân.
Hồ Chí Minh nói: “Văn hóa phải làm thế nào cho quốc dân có tinh thần vì
nước quên mình, vì lợi ích chung mà quên lợi ích riêng”. Trong đó sinh viên là
thế hệ chủ chốt trong việc xây dựng đất nước, càng phải quán triệt tư tưởng này
và tự giác thực hiện với tinh thần trách nhiệm cao nhất.


Tuy nhiên, hiện nay chủ nghĩa cá nhân còn nhen nhóm trong các bạn sinh
viên, tư tưởng ngại khó, thích hưởng thụ, thích xa hoa đã và đang làm suy kiệt
tinh thần trách nhiệm của họ.
Bác nói: “Chủ nghĩa cá nhân trái ngược với đạo đức cách mạng, nếu nó
còn lại trong mình, dù là ít thôi, thì nó sẽ chờ dịp để phát triển, để che lấp đạo
đức cách mạng, để ngǎn trở ta một lòng một dạ đấu tranh cho sự nghiệp cách
mạng.” Vì vậy, sinh viên phải cảnh giác với kẻ thù ở bên trong mỗi chúng ta. Ra
sức học tập lý luận Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh để nâng cao
tinh thần trách nhiệm với đất nước; đồng thời phê phán chủ nghĩa cá nhân, làm
cho “chủ nghĩa cá nhân nhất định phải tiêu diệt.”
Trong bài nói chuyện tại buổi lễ khai mạc trường Đại học Nhân dân Việt
Nam, 19-1-1955, Bác đã để lại một câu nói bất hủ căn dặn thế hệ thanh niên
nước nhà: “Nhiệm vụ của thanh niên không phải là đòi hỏi Nước nhà đã cho
mình những gì, mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho Nước nhà? Mình phải làm
thế nào cho ích lợi Nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích Nước nhà mà hy
sinh phấn đấu đến chừng nào?”. Tư tưởng này được nhạc sĩ Vũ Hoàng thể hiện
trong bài Khát vọng tuổi trẻ: “Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta, mà cần hỏi ta
đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay.”

Quan hệ giữa làm lợi cho nhân dân với lợi ích cá nhân trong thời đại hiện
nay:
Làm lợi cho mọi người và lợi ích cá nhân luôn đi đôi với nhau trong mọi
thời đại. Ở nước ta, Bác Hồ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp chính là hai ví dụ điển
hình nhất, hai người đều là những người Việt Nam cả đời một lòng vì hạnh phúc
nhân dân, nên luôn luôn được nhân dân kính trọng. Trên thế giới, tỷ phú Bill
Gate, là một doanh nhân người Mỹ, nhà từ thiện, tác giả và chủ tịch tập đoàn
Microsoft, hãng phần mềm khổng lồ nhất thế giới là một ví dụ. Ông là người
luôn luôn quan tâm tìm hiểu nhu cầu của khách hàng, cải tiến công nghệ để giải
phóng sức lao động của con người, chính là làm lợi cho mọi người, nên ông trở
thành người rất thành công và nổi tiếng.
Như vậy, tư tưởng biết hy sinh và làm lợi cho quần chúng của Bác Hồ là
một điều dạy đúng đắn và mang cả tính lịch sử và tính thời đại.
Sinh viên ngày nay cần hiểu sâu sắc lời dạy này và vận dụng thật nhiều
vào thực tiễn cuộc sống. Chỉ có những người ham học hỏi, ham quan sát, tìm
cách thay đổi, cải tiến xã hội, cuộc sống theo hướng tích cực thì mới là người


tạo nên thành công cho mình. Muốn làm được vậy, sinh viên phải phát huy hết
khả năng học tập và rèn luyện của mình, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ.
Để căn dặn thanh niên luôn biết vượt qua khó khăn, Bác Hồ đã tặng thế hệ
trẻ một bài thơ vô cùng nổi tiếng:
“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên”.
e. Xây dựng xã hội.

Xây dựng xã hội là xây dựng sự nghiệp có liên quan đến phúc lợi của nhân
dân. Trong lĩnh vực này, sinh viên phải là những người đi đầu, có tinh thần yêu

đồng bào, yêu Tổ quốc.
Sinh viên có sức khỏe, sức trẻ, có tinh thần nhiệt huyết, chính những người
này sẽ hăng hái, hết mình tham gia những hoạt động có ý nghĩa với xã hội như
hoạt động đền ơn đáp nghĩa, tham gia ủng hộ đồng bào nơi khó khăn, hoạt động
hiến máu nhân đạo.
Thực tế hiện nay, sinh viên đã và đang trở thành hình tượng đẹp trong mắt
đồng bào, nhân dân khắp đất nước.
Những hoạt động này ngoài giá trị đối với những người được giúp đỡ, ý
nghĩa đối với những sinh viên hăng hái cũng rất lớn. Sinh viên được bồi dưỡng
lòng thương người, lòng biết ơn, tinh thần trách nhiệm cùng cộng đồng xã hội,
thái độ yêu lao động.
Nhà trường và xã hội cần tạo điều kiện để lớp trẻ được phát huy hết sức
mình vì những hoạt động ý nghĩa này.
f. Xây dựng chính trị.

Xây dựng chính trị ở Việt Nam là xây dựng nền dân chủ, dân quyền.
Trong bản tuyên ngôn độc lập lịch sử, Hồ Chí Minh đã nói: “Tất cả các
dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng; dân tộc nào cũng có quyền sống,
quyền sung sướng và quyền tự do”. Đó chính là những lời bất hủ tuyên bố về
dân chủ, dân quyền. Và thực sự đất nước ta đã xây dựng một nước có dân chủ,


dân quyền. Hiểu một cách đơn giản, dân quyền nghĩa là ai ai cũng có quyền và
trách nhiệm đối với đất nước.
Mỗi sinh viên phải thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của mình.
Trước hết, nói về nghĩa vụ, mọi sinh viên cần thể hiện vai trò xung kích,
tình nguyện trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, qua đó thể hiện sâu sắc niềm
tin sắt son, lòng trung thành tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Ðảng, một lòng đi
theo Ðảng; học tập thật tốt để củng cố kiến thức xây dựng nước nhà.
Về quyền lợi, sinh viên được nhà trường và xã hội tạo điều kiện tốt nhất để

học tập, công bằng trong học tập, đánh giá, không phân biệt xuất thân. Nhờ vậy,
sinh viên có thể học tập tốt, đạt hiệu quả cao và tích cực tham gia vào các công
tác xã hội cũng như xây dựng đất nước.
g. Xây dựng kinh tế.

Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, “Chủ nghĩa xã hội cộng với khoa học
chắc chắn sẽ đưa loài người tới hạnh phúc vô tận”.
Chủ nghĩa xã hội đã và đang được xây dựng ở nước ta, nhiệm vụ của sinh
viên là đem khoa học công nghệ tiên tiến về phục vụ công cuộc xây dựng đất
nước, đem tới “hạnh phúc” cho mọi người, góp phần đắc lực vào việc xây dựng
Chủ nghĩa Xã hội.
Sinh viên cần tránh hiện tượng khư khư giữ lấy chủ nghĩa cá nhân, tức là
học tập chỉ cốt mong có công việc lương cao, thỏa mãn nhu cầu của mình và gia
đình; được cử đi học tập nhưng không trở về xây dựng quê hương đất nước.
Kinh tế là lĩnh vực quan trọng của xã hội, sinh viên phải có chí hướng xây
dựng kinh tế nước nhà thật phát triển, đem tới nguồn vui, nguồn hạnh phúc cho
dân tộc, quê hương, cho những giá trị đã nuôi dưỡng nên con người thành công
của mỗi chúng ta.
3. Sinh viên với việc xây dựng một số lĩnh vực văn hóa chính.
a. Văn hóa giáo dục.

Xây dựng văn hóa giáo dục chính là làm cho sự nghiệp giáo dục ngày càng
phát triển. Trong quá trình đó, sinh viên đóng vai trò quan trọng, nhất là giáo
dục chuyên nghiệp.
Theo chủ trương lấy người học làm trung tâm, sinh viên là một phần quan
trọng trong xây dựng văn hóa giáo dục, văn hóa học đường.


Sinh viên phải tích cực học tập, rèn luyện nhiều mặt, cả về đức và tài.Về
việc này, Bác Hồ nói: “Trong việc giáo dục và học tập, phải chú trọng đủ các

mặt: đạo đức cách mạng, giác ngộ xã hội chủ nghĩa, văn hóa, kỹ thuật, lao động
sản xuất”. Cụ thể hơn, Người giảng: “Bây giờ phải học để:
- Yêu Tổ quốc: cái gì trái với quyền lợi của Tổ quốc, chúng ta kiên quyết
chống lại.
- Yêu nhân dân: việc gì hay người nào phạm đến lợi ích chung của nhân
dân, chúng ta kiên quyết chống lại.
- Yêu lao động: ai khinh rẻ lao động, chúng ta kiên quyết chống lại.
- Yêu khoa học: cái gì trái với khoa học, chúng ta kiên quyết chống lại.
- Yêu đạo đức: chúng ta phải thực hiện đức tính trong sạch, chất phác,
hăng hái, cần kiệm; xóa bỏ hết những vết tích nô lệ trong tư tưởng và hành
động”.
Trong Thư gửi giáo viên, học sinh, cán bộ thanh niên và nhi đồng (31-101955), Người viết: “Đại học thì cần kết hợp lý luận khoa học với thực hành, ra
sức học tập lý luận và khoa học tiên tiến của các nước bạn, kết hợp với thực tiễn
của nước ta, để thiết thực giúp ích cho công cuộc xây dựng nước nhà.”
Như vậy, nhiệm vụ học tập của sinh viên là rất quan trọng, mỗi sinh viên
cần chăm lo tu dưỡng đạo đức, tinh thần yêu đất nước, yêu nhân dân; chăm lo
học tập kiến thức mới, học hỏi khoa học công nghệ, trình độ quản lý, và quan
trọng là chú trọng học đi đôi với hành. Sinh viên cần có tinh thần học vì ngày
mai lập nghiệp, học để xây dựng quê hương đất nước ngày một giàu đẹp, văn
minh, hiện đại.
h. Văn hóa văn nghệ.

Xây dựng văn nghệ là phát triển một nền văn nghệ phù hợp với thời đại, có
tính đấu tranh cách mạng, xây dựng xã hội mới, con người mới. Sinh viên cần
hiểu rõ vai trò to lớn của văn nghệ, vận dụng một cách hợp lý, chọn lọc những
nền văn hóa văn nghệ tích cực.
Bác Hồ từng nói: “Âm nhạc dân tộc của ta rất độc đáo. Bác đã đi nhiều
nước trên thế giới, nhưng Bác vẫn nhớ những câu hát của dân ta. Ta có nhiều
câu hát dân ca hay lắm. Bây giờ phải khai thác và phát triển nó lên”.
Nói về đặc điểm của văn nghệ, Bác nhắc: “Mỗi dân tộc cần phải chăm lo

đặc tính dân tộc mình trong nghệ thuật”. “Cũng như các chiến sĩ khác, chiến sĩ


nghệ thuật có nhiệm vụ nhất định, tức là phụng sự kháng chiến, phụng sự Tổ
quốc, phụng sự nhân dân, trước hết là công, nông, binh”.
Nói về cách làm văn nghệ, Bác nói: “văn nghệ cần phải phê bình rất
nghiêm khắc những thói xấu như tham ô, lãng phí, lười biếng, quan liêu…. và
cũng phải ca tụng chân thật những người mới, việc mới để làm gương mẫu cho
chúng ta ngày nay và giáo dục con cháu ta đời sau”.
Sinh viên ngày nay cần vận dụng văn nghệ để nâng cao tinh thần, lý tưởng,
bồi dưỡng tâm hồn cao đẹp, nghĩa khí, học hỏi những điều hay lẽ phải từ những
tác phẩm văn học tiến bộ. Tức là nghe nhiều những bài hát khí thế, đọc nhiều
sách báo tiến bộ, cảm nhận và chia sẻ với bạn bè, mọi người; không xa vào
những tác phẩm mang tính tiêu cực, chủ nghĩa cá nhân, mang tính phản động,
những tác phẩm chỉ để giải tỏa tâm lý hiếu kỳ, sự phẫn nộ, đau khổ, tuyệt vọng.
Đối với hoạt động bên ngoài, sinh viên cần tham gia nhiều hoạt động văn
hóa văn nghệ, làm cho những hoạt động văn nghệ đó cũng trở nên tích cực. Sinh
viên phải tham gia đấu tranh loại bỏ những thể loại văn nghệ phi văn hóa làm
hỏng nền văn hóa nước nhà.
Đối với việc sáng tác, sinh viên cần cân nhắc nội dung, ý nghĩa của những
gì mình định làm. Tác phẩm cần có giá trị đối với việc xây dựng văn hóa mới.
i. Văn hóa đời sống.

Xây dựng văn hóa đời sống là xây dựng đạo đức mới, lối sống mới, nếp
sống mới.
- Thứ nhất, sinh viên cần phải tích cực rèn luyện đạo đức mới theo tư
tưởng Hồ Chí Minh. Đó chính là nêu cao và thực hành Cần, Kiệm,
Liêm, Chính. Tức là siêng năng, tiết kiệm, trong sạch, thẳng thắn. Có
những đức tính này, sinh viên Việt Nam sẽ ngày càng tiến bộ, làm được
nhiều việc ích nước lợi dân, cũng chính là sống có ích, hạnh phúc; đồng

thời được mọi người yêu quý, tập thể sinh viên được xã hội coi trọng.
Bên cạnh đó, sinh viên cần tuyên truyền những điều này để mọi người
cùng thực hiện.
- Thứ hai, sinh viên cần xây dựng lối sống mới, tức là sống có lý tưởng,
có mục tiêu cao đẹp, có đạo đức, tiên tiến, văn minh. Lý tưởng và mục
tiêu sẽ giúp sinh viên làm được nhiều việc có ích, xây dựng non sông
đất nước và phát triển bản thân; trong đó, đạo đức tốt, suy nghĩ văn


minh tiến bộ chính là điều kiện để phát triển lý tưởng, mục tiêu đi đến
cao đẹp, có ích.
- Thứ ba, sinh viên cần thực hành nếp sống mới. Đó chính là thay đổi các
thói quen xấu, tập những thói quen tốt. Thói quen tốt chính là người bạn
tốt, đem đến thành công cho mỗi người. Đồng thời, bằng các biện pháp
tuyên truyền, mỗi sinh viên lại giúp đỡ mọi người xung quanh thực
hành những thói quen tốt; phê bình thói quen xấu trong tập thể, giúp tập
thể ngày càng tiến bộ, nhiểu tập thể tiến bộ thì đất nước tiến bộ nhanh
chóng.
Như vậy, sinh viên cần phải có những đóng góp vào việc xây dựng văn hóa
mới theo tư tưởng Hồ Chí Minh trên mọi lĩnh vực, làm cho đất nước ngày càng
phát triển hiện đại, tiên tiến, giàu đẹp, văn minh.

Kết luận
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại cho chúng ta một hệ thống tư tưởng quý
báu. Trong đó, tư tưởng về xây dựng nền văn hóa mới chiếm một phần quan
trọng.
Qua việc phân tích ở trên, chúng ta thấy rằng sinh viên có vai trò quan
trọng trong quá trình xây dựng một nền văn hóa mới ở nước ta. Thế hệ sinh viên
phải hiểu rõ vị trí trách nhiệm của mình, tích cực chủ động tham gia xây dựng
đất nước, xây dựng văn hóa; đồng thời phát hiện những điều tiêu cực trong văn

hóa để chấn chỉnh ngay; tuyên truyền cho mọi người hiểu về văn hóa mới và
thực hiện văn hóa mới trong mọi lĩnh vực.
Bên cạnh đó, Đảng và Nhà nước cần tăng cường giáo dục, giúp đỡ bồi
dưỡng đạo đức chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, để cho mỗi sinh viên trở thành
người “vừa hồng vừa chuyên” theo đúng lời dạy của Bác Hồ.
***

Tài liệu tham khảo
1.
2.
3.
4.

Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh.
Hồ Chí Minh toàn tập.
Bác Hồ với văn nghệ sĩ , Nxb. Tác phẩm mới, H.1985.
Hồ Chí Minh: Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận.