skkn tổ chức hoạt động nhóm trong lớp học ( áp dụng cụ thể ở dạy học bộ môn ngữ văn THCS)

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Việc đổi mới phương pháp dạy học được xem là một yêu cầu cấp thiết trong
quá trình nâng cao chất lượng giảng dạy. Và việc đổi mới phương pháp dạy học
trong nhà trường hiện nay rất cần thiết nhưng đôi lúc còn mang tính hình thức, thử
nghiệm chưa đem lại hiệu quả như mong muốn. Đôi khi trong quá trình giảng dạy,
giáo viên còn dạy học theo kiểu truyền thụ kiến thức một chiều. Giáo viên giảng
giải, học sinh lắng nghe, ghi nhớ và biết nhắc lại những điều mà giáo viên truyền
đạt. Giáo viên chủ động cung cấp tri thức cho học sinh, áp đặt những kinh nghiệm,
hiểu biết, cách cảm, cách nghĩ của mình tới học sinh. Giáo viên còn chưa chú trọng
đến việc tiếp thu, vận dụng kiến thức của học sinh cũng như chỉ ra cho người học
con đường tích cực, chủ động để tiếp nhận kiến thức. Do đó có những tiết dạy
giống như những giờ diễn thuyết. Vì thế mà một số giờ học chưa thu hút được sự
chú ý của học sinh. Dẫn đến việc một phần không nhỏ học sinh tỏ ra thờ ơ trong
học tập.
Bên cạnh đó, do sự thiếu thốn về trang thiết bị dạy học như tranh, ảnh minh
hoạ, đồ dùng trực quan, dụng cụ nghe, nhìn, tài liệu tham khảo… cho giáo viên
cũng như học sinh khiến cho việc áp dụng phương pháp dạy học mới gặp nhiều khó
khăn dẫn tới việc dạy – học chay.
Học sinh lại có thói quen thụ động, quen nghe, quen chép, ghi nhớ và tái hiện
một cách máy móc, rập khuôn những gì mà giáo viên đã giảng. Đa phần học sinh
chưa có thói quen chủ động tìm hiểu, khám phá bài học. Điều này đã thủ tiêu óc
sáng tạo, suy nghĩ của người học, biến học sinh thành những người quen suy nghĩ
và diễn đạt bằng những ý vay mượn, bằng những lời có sẵn của người khác. Lẽ ra
học sinh là chủ của tri thức lại trở thành lệ thuộc sách vở. Học sinh chưa hào hứng
và chưa quen bộc lộ những suy nghĩ, tình cảm của cả nhân trước tập thể cho nên
khi phải nói và viết, học sinh gặp rất nhiều khó khăn.Trước yêu cầu của các môn
học nói chung và môn Ngữ văn nói riêng, tôi thấy cần đổi mới ngay hình thức dạy
học nhằm phát huy tính tích cực chủ động của học sinh sẽ giúp cho các em được tự
mình khám phá kiến thức cũng như hình thành cho học sinh kỹ năng và phong cách
hoạt động để nắm tri thức một cách chủ động, sáng tạo và tôi đã mạnh dạn áp dụng

phương pháp Tổ chức hoạt động nhóm trong lớp học ( Áp dụng cụ thể ở dạy học
bộ môn Ngữ văn THCS)

1


a) Lý do chủ quan
Trong những năm gần đây, tình hình học sinh trong nhà trường có sự biến đổi
theo chiều hướng tiêu cực, tình trạng học sinh lười học ngày càng tăng ở tất cả các
môn. Qua tìm hiểu nguyên nhân cũng như thăm dò ý kiến từ học sinh, phần lớn học
sinh lười học cũng có nguyên nhân từ giáo viên là chưa gây được sự hứng thú, chưa
hình thành cho học sinh những kĩ năng cần thiết như kĩ năng làm việc nhóm, kĩ
năng tự phát hiện tri thức, kĩ năng hợp tác,… trong các tiết dạy của mình. Chính vì
lẽ đó, kết quả đạt được cuối cùng của học sinh là chưa cao.
b) Lý do khách quan
Là một giáo viên có hơn mười năm giảng dạy, thời gian công tác chưa gọi là quá
lâu tuy nhiên ít nhiều cũng đọng lại trong tôi những trăn trở làm thế nào để giúp các
em hứng thú hơn trong học tập, ham thích khám phá, tìm tòi tri thức và để các em
tiến bộ, đạt được kết quả cao hơn. Nếu cứ duy trì tình trạng dạy và học truyền
thống thì chắc chắn sẽ không cải thiện được mà thậm chí còn làm cho học sinh học
ngày càng sa sút hơn.
Từ việc đúc rút từ kinh nghiệm trong thực tế giảng dạy, tôi đã suy nghĩ và tìm
giải pháp để áp dụng vào việc giảng dạy bộ môn của mình đó là: “ Tổ chức hoạt
động nhóm trong dạy học môn Ngữ văn THCS” với mục đích nâng cao chất
lượng giáo dục nói chung và bộ môn Ngữ văn nói riêng. Nhưng điều trước tiên là
làm sao để các em biết tự khám khá kiến thức, hiểu và tiếp nhận được thông điệp
mà mỗi văn bản gửi gắm đến.
2. Mục đích đề tài
Có thể nói rằng, đề tài sáng kiến kinh nghiệm là những tri thức, kỹ năng, là
nhiệt huyết là cả cái tâm của nghề mà người viết tích luỹ được trong thực tiễn công

tác giảng dạy và giáo dục bằng những hoạt động cụ thể đã khắc phục được những
khó khăn mà với những biện pháp thông thường có thể không giải quyết được,
phần nào đã góp phần nâng cao hiệu quả rõ rệt công tác giảng dạy của người giáo
viên.
Ngữ văn là một môn học có sự tích hợp nhiều nhất: Từ sự kết hợp của ba phân
môn Văn bản – Tiếng việt – Tập làm văn, từ kiến thức liên môn với các môn học

2


khác, từ kiến thức trong cuộc sống xã hội, từ các tri thức kỹ năng, phương pháp
giảng dạy, từ kinh nghiệm của thực tiễn cuộc sống, ... Hơn thế nữa việc đổi mới
phương pháp dạy và học phù hợp với xu thế phát triển của xã hội. Dạy học theo
hướng “Tích cực hoá” lấy hoạt động học tập của học sinh làm trung tâm, vai trò
của người thầy là người tổ chức – hướng dẫn, học trò là người chủ động tích cực
khám phá – lĩnh hội kiến thức.
Vấn đề đổi mới phương pháp giảng dạy trong nhà trường hiện nay đòi hỏi
người giáo viên phải linh hoạt vận dụng nhiều biện pháp, thao tác, kỹ năng để
giảng dạy tốt hơn. Song vấn đề làm sao để gây hứng thú cho học sinh trong từng
tiết học và phải luôn luôn đổi mới phương pháp giảng dạy, phải tích cực hoá hoạt
động học tập của học sinh. Theo tôi quan trọng nhất là phải phát huy được sự chủ
động tích cực của học sinh, có nghĩa là học sinh phải tự mình khám phá và chiếm
lĩnh kiến thức mới.
Việc đổi mới phương pháp giảng dạy cần phải được coi trọng hơn nữa. Nhưng
đổi mới phương pháp phải theo hướng nào ?
Tôi nghĩ mỗi khi lên lớp cho dù người thầy có chuẩn bị nội dung phong phú
và chu đáo đến đâu đi nữa mà sử dụng không đúng phương pháp, chắc chắn sẽ làm
cho khả năng tiếp thu kiến thức của trò bị hạn chế và kết quả đạt được sẽ không
như ý muốn. Tôi luôn trăn trở vì điều đó và luôn suy nghĩ phải làm thế nào để tạo
sự yêu thích và hứng thú môn học cho học sinh. Trong quá trình dạy học tôi luôn

“quan sát và khám phá sự yêu thích đó” bằng cách thông qua việc cho học sinh
thảo luận nhóm ngay trong lớp học.
Nhưng việc thảo luận nhóm trong lớp sẽ được tổ chức như thế nào? Mục tiêu
của nó là gì? Cách thực hiện ra sao? … Quả là vấn đề mang nhiều thử thách mà
người giáo viên cần phải nghiên cứu và giải quyết.
Vì vậy mà tôi đã chọn đề tài nghiên cứu: “ Phương pháp thảo luận nhóm
trong lớp học ” nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy nói chung và chất lượng giáo
dục bộ môn Ngữ văn nói riêng. Đồng thời để chia sẻ với đồng nghiệp, đặc biệt là
những giáo viên đang trực tiếp giảng dạy bộ môn Ngữ văn ở trường THCS. Tôi rất
mong được sự tiếp nhận, đóng góp ý kiến để cùng nâng cao chất lượng giáo dục
học sinh cũng như để thực hiện tốt nhiệm vụ của năm học.
3. Lịch sử đề tài

3


Trong những năm học vừa qua, bên cạnh công tác giảng dạy tôi luôn cố
gắng tìm ra những phương pháp tốt để nâng cao chất lượng học tập cho học
sinh nói chung và bộ môn Ngữ văn nói riêng ngay trong từng tiết dạy, tạo sự
hứng thú cũng như sự chủ động cho từng đối tượng học sinh. Cụ thể từ năm
học 2014- 2015 đến nay tôi luôn áp dụng phương pháp thảo luận nhóm trong
từng tiết học và tổ chức ít nhất cho 3 lần thảo luận theo hình thức nhóm đôi
hay nhóm lớn.Từ những kết quả khả quan về chất lượng giảng dạy cũng như
khả năng tích cực tìm tòi tri thức của học sinh trong việc tích cực áp dụng
phương pháp thảo luận nhóm. Tôi xin ghi lại một số kinh nghiệm mà tôi đã
vận dụng. Mong rằng những kinh nghiệm này sẽ được các anh, chị đồng nghiệp
tham khảo và đóng góp ý kiến để phương pháp Tổ chức hoạt động nhóm trong
lớp học ( Áp dụng cụ thể ở dạy học bộ môn Ngữ văn THCS) đạt kết quả khả quan
hơn, có chất lượng hơn để góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục.
4. Phạm vi, đối tượng của đề tài

- Đề tài này đề cập đến phương pháp Tổ chức hoạt động nhóm trong lớp học
( Áp dụng cụ thể ở dạy học bộ môn Ngữ văn THCS) và đối tượng áp dụng là học
sinh THCS nói chung và học sinh trường THCS Thạnh Phú nói riêng.

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
1) Thực trạng đề tài
Như chúng ta đã biết, ngày 24/01/2002, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã
ký và cho ban hành Quyết định số 03/2002/QĐ-BGD&ĐT. Môn Ngữ văn được
triển khai dạy học theo nguyên tắc tích hợp (Văn học - Tiếng Việt - Tập làm văn)
nhằm phát huy tính chủ động, tích cực của học sinh. Trong những năm gần đây,
vấn đề này lại càng được chú trọng. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 của BCH TW
Đảng khoá VIII nêu rõ: “Đổi mới phương pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối
truyền thụ một chiều rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học”, “ phương
pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực tự giác, chủ động, sáng tạo của người
học, bồi dưỡng lòng say mê và ý chí vươn lên trong học tập ”

a) Cơ sở lí luận:
Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học vẫn còn chịu nhiều ảnh hưởng của
phương pháp dạy học truyền thống. Điều này gây tác động không nhỏ đến việc tiếp
nhận tri thức một cách thụ động của học sinh. Học sinh như một cỗ máy tiếp nhận
chứ không chủ động, sáng tạo. Trong khi việc dạy Ngữ văn có hiệu quả lại đòi hỏi

4


cao. Dạy Văn không chỉ là truyền thụ kiến thức mà còn phải hay, phải lôi cuốn học
sinh, làm cho học sinh thích thú, say mê học tập. Đây là môn học kết tinh nhiều giá
trị văn hoá của dân tộc cũng như của nhân loại, là môn học có ý nghĩa trong việc
hình thành phát triển nhân cách cho học sinh, một bộ môn mang đạm tính nhân văn
và rèn luyện những kỹ năng cơ bản cần thiết cho các em. Mặt khác đây là môn học

nghệ thuật kích thích trí tưởng tượng bay bổng, sáng tạo của các em. Điều này lại
làm cho việc giảng dạy môn Ngữ văn nói riêng càng khó hơn.
Thực tế chúng ta thấy rằng, càng ngày số lượng học sinh học giỏi bộ môn Ngữ
văn càng ít bởi lẽ các em vẫn còn thấy chưa hứng thú với việc học bộ môn này. Các
em thấy rằng việc học Ngữ văn là quá nặng nề vì phải học thuộc lòng nhiều, phải
ghi nhiều trong quá trình học tập. Chính điều này đòi hỏi phải có những phương
pháp cải tiến trong việc dạy và học Ngữ văn. Đây là yêu cầu bức thiết được đặt ra
đối với những giáo viên giảng dạy bộ môn này.
Trước thực trạng đó, tôi rất băn khoăn và trăn trở là làm sao cho học sinh của
mình không chỉ học tập tiến bộ môn Ngữ văn mà còn tiến bộ đồng đều tất cả các
môn ? Làm sao cho các em yêu thích môn học Ngữ văn hơn ? Để giải quyết được
điều này, tôi đã phân tích, tìm tòi và mạnh dạn trong việc vận dụng phương pháp
thảo luận nhóm vào giảng dạy, tạo cho mỗi tiết dạy Ngữ văn trở thành những tiết
học mà học sinh mong đợi, làm cho học sinh càng yêu thích môn học này hơn và
kết quả học tập ngày càng tiến bộ.
Từ những thực tế đó, tôi đã rút ra được những kinh nghiệm nho nhỏ cho
phương pháp Tổ chức hoạt động nhóm trong lớp học ( Áp dụng cụ thể ở dạy học
bộ môn Ngữ văn THCS). Mong rằng kinh nghiệm của tôi được sự đón nhận của
đồng nghiệp và áp dụng rộng rãi vào việc dạy học tất cả bộ môn. Mong sao kinh
nghiệm này sẽ giúp chất lượng giáo dục ngày càng cao hơn.
b) Thực trạng của đề tài
Từ thực trạng học tập của học sinh hiện nay chưa đạt hiệu quả cao, tôi đã tiến
hành phương pháp hoạt động nhóm trong quá trình giảng dạy. Tuy nhiên để làm
được điều này, đòi hỏi người giáo viên phải nghiên cứu kỹ các tiết dạy để từ đó có
định hướng lựa chọn các hình thức tổ chức hoạt động nhóm cho thích hợp. Hơn
nữa mô hình trường học mới hiện nay là tập trung vào đổi mới sư phạm: đổi mới
phương pháp dạy, đổi mới phương pháp học, đổi mới phương pháp đánh giá học

5

sinh, đổi mới tổ chức lớp học. Điều quan trọng là học sinh được đánh giá thường
xuyên, liên tục trong suốt quá trình học tập qua sự phản hồi từ giáo viên một cách
kịp thời. Kết quả đánh giá học sinh được dựa trên cơ sở học sinh tự đánh giá, đánh
giá của bạn và đánh giá của giáo viên.
2) Nội dung công việc cần giải quyết
Hoạt động nhóm giúp các học sinh có cơ hội trao đổi, hợp tác, học sinh biết
suy luận, biết phân tích. Bên cạnh đó các em còn tự khẳng định mình và cũng là dịp
để các em rèn luyện khả năng diễn đạt, trình bày trước tập thể. Thông qua hoạt
động này, giúp các em có được những kĩ năng mạnh dạn, tự tin, đoàn kết. Làm việc
theo nhóm, học sinh có cơ hội tranh luận và đánh giá lẫn nhau. Thông qua đó, giáo
viên kịp thời phản hồi tới học sinh về quá trình làm việc và kết quả học tập của các
em.
3) Giải pháp thực hiện
Về cơ bản, phương pháp Tổ chức hoạt động nhóm trong lớp học ( Áp dụng cụ
thể ở dạy học bộ môn Ngữ văn THCS) thực hiện như sau:
* Chuẩn bị:
- Giáo viên:
+ Bảng phụ: giấy rô-ki hoặc giấy A0
+ Bút lông.
+ Phiếu học tập: Viết sẵn câu hỏi có khoảng trống để học sinh thực hiện trên
phiếu.
+ Xác định câu hỏi trong sách giáo khoa cho học sinh thảo luận nhóm.
-> Chú ý khi lựa chọn câu hỏi hoạt động nhóm: Nội dung phải rõ ràng, phù hợp
với tình hình học tập, khả năng nhận thức của đối tượng; câu hỏi phải phát huy khả
năng tư duy, sáng tạo của học sinh; nội dung câu hỏi có tính chất phát hiện.
- Học sinh:
+ Nhóm trưởng điều hành hoạt động của nhóm mình.

6

+ Thư ký ghi chép nội dung thảo luận của nhóm
+ Thực hiện theo đúng yêu cầu đề ra.
* Cách tổ chức:
- Giáo viên cần dựa vào đặc điểm tình hình của mỗi lớp để chia nhóm cho thích
hợp.
- Việc lựa chọn nhóm trưởng (có thể làm từ trước) rất cần thiết. Vì nhóm trưởng
là người điều động được tất cả các thành viên tham gia tích cực vào cuộc thảo luận.
Nhóm trưởng phải là người biết lắng nghe, khuyến khích những người rụt rè, ngăn
chặn những người nói nhiều, theo dõi, quan sát phản ứng của các thành viên để
điều chỉnh cho phù hợp.
- Giáo viên phải quan sát và theo dõi hoạt động, công việc của từng nhóm để tìm
cách hỗ trợ kịp thời nhất. Trong quá trình quan sát các nhóm làm việc, giáo viên
phải bao quát để phát hiện sai lầm (nếu có) của các nhóm, những sai lầm mang tính
điển hình và chưa được sửa chữa để cuối phần hoạt động nhóm, giáo viên có nhận
xét, góp ý. Ngoài những vấn đề mà các nhóm thảo luận, giáo viên cũng có thể đặt
ra những câu hỏi bổ sung để phát huy tính tích cực, chủ động của nhóm và nhất là
phát huy khả năng tư duy của học sinh khá - giỏi.
- Nhóm thực hiện trên bảng phụ -> Đại diện học sinh lên trình bày.
- Nhóm thực hiện trên phiếu học tập -> Đại diện học sinh lên trình bày.
- Thực hiện câu hỏi trong sách giáo khoa -> Học sinh trình bày ra giấy tự chuẩn
bị.
- Sau khi các nhóm đã trình bày kết quả, giáo viên phải nhắc lại các ý kiến mà các
nhóm đã trình bày một lần nữa khẳng định lại ý kiến của nhóm để các nhóm khác
cần bổ sung ý kiến hay không ? Sau đó giáo viên mới tóm tắt, tổng hợp, liên kết
các ý của từng nhóm theo thứ tự để nêu bật được nội dung của bài học.

* Quá trình thử nghiệm:
Tất cả những vấn đề tôi trình bày cũng chỉ là khái niệm, là lý thuyết. Để thấy

được kết quả cụ thể, bản thân tôi đã tiến hành thực hiện cụ thể nhiều tiết dạy có sử

7


dụng “Phương pháp hoạt động nhóm” ở khối 7 và khối 9 các năm học 2013-2014,
2014-2015; và năm học 2015-2016 tôi tiếp tục áp dụng cho các khối lớp 6 và 9.
Ví dụ: Ngữ văn 9 - Tiết 38: TRAU DỒI VỐN TỪ
- Giáo viên cho học sinh thảo luận trong phần thực hiện các bài tập 7 và 8.
- Giáo viên chia lớp thành 8 nhóm (mỗi tổ 2 nhóm).
- Phát yêu cầu bài tập có ghi sẵn ra phiếu học tập cho học sinh. Tổ 1 và 2 làm bài
tập 7; tổ 3 và 4 làm bài tập 8.
- Học sinh nhận phiếu, tiến hành thảo luận và ghi kết quả ra phiếu học tập.
- Nhóm trưởng điều hành nhóm của mình thực hiện tốt.
- Giáo viên quan sát quá trình hoạt động của học sinh, hỗ trợ khi cần thiết.
- Sau khi các nhóm đã thực hiện xong, giáo viên cho một nhóm ở tổ 1, một nhóm
ở tổ 2 lên bảng thi bằng cách ghi ra bảng các cách giải thích về nghĩa của các từ:
Nhuận bút, thù lao; tay trắng, trắng tay; kiểm điểm, kiểm kê; lược khảo, lược
thuật.
Sau đó cho các nhóm khác nhận xét, bổ sung. Giáo viên khuyến khích bằng cách
ghi điểm cho từng cá nhân trong nhóm nếu trả lời tốt.
Giáo viên cho tổ 3 và 4 lên trình bày bài tập 8. Nhóm khác nhận xét- Giáo viên
chốt lại vấn đề.
Ví dụ:
Ngữ văn 7 - Tiết 128: ÔN TẬP VĂN HỌC
Ngữ văn 6 - Tiết 125: ÔN TẬP TRUYỆN VÀ KÍ
Câu hỏi: Yêu cầu nhóm học sinh thống kê tên, tác giả, thể loại, nội dung chính của
tất cả văn bản (tác phẩm) đã được đọc - hiểu. Sau đó, đối chiếu với sách giáo khoa,
kiểm tra và bổ sung những chỗ thiếu, sửa những chỗ sai rồi chép lại vào vở một
cách đầy đủ, chính xác.

- Chia 4 nhóm học sinh tiến hành thảo luận theo yêu cầu, quy định thời gian cụ thể

8


Đại diện các nhóm lần lược trình bày, các nhóm khác bổ sung. Giáo viên chốt lại,
nhận xét, tuyên dương nhóm nào thực hiện tốt nhất và có thể chấm điểm cho học
sinh.
Ví dụ: Ngữ văn 9 – 26: Bài : TRUYỆN KIỀU CỦA NGUYỄN DU
- Dạy bài này, giáo viên cho học sinh tham gia vào thảo luận nhóm để tổng hợp
kiến thức đã học.
- Yêu cầu: Học sinh nắm được những nội dung cơ bản về tác giả Nguyễn Du và
tác phẩm truyện Kiều cũng như các nhân vật trong truyện. Đặc biệt, khi thảo luận
xong học sinh phải nắm được một trong hai giá trị lớn của Truyện kiều.
- Các nhóm thực hiện, bắt đầu từ nhóm 1. Các nhóm có quyền lựa chọn ô hàng
ngang. Nhóm nào không trả lời được theo thời gian quy định thì phải nhường lượt
cho nhóm khác tiếp tục. Nhóm nào tìm được kiến thức ở ô hàng ngang thì được
cộng điểm, tìm được ô hàng dọc khi chưa giải hết ô hàng ngang sẽ là đội thắng
cuộc.
- Cụ thể: Bảng ô chữ, câu hỏi và đáp án như sau: Bảng ô chữ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

11
12
13

+ Câu hỏi:

9


Hàng ngang 1. Tác giả của “Truyện Kiều” là ai?
Hàng ngang 2. Thuý Kiều phải làm gì khi gia đình bị vu oan, cha bị bắt.
Hàng ngang 3. Từ Hải đã giúp Thuý Kiều làm gì?
Hàng ngang 4. Em gái của Thuý Kiều tên là gì?
Hàng ngang 5. Khi đi du xuân, Thuý Kiều đã gặp và phải lòng ai?
Hàng ngang 6. Ai là người đến mua Thuý Kiều?
Hàng ngang 7. Đây là quê hương của tác giả Nguyễn Du.
Hàng ngang 8. Nguyễn Du có tên hiệu là gì?
Hàng ngang 9. Năm 1965, Nguyễn Du được công nhận là.
Hàng ngang 10. Truyện Kiều được viết dựa trên tác phẩm nào?
Hàng ngang 11. Nguyễn Du được coi là:
Hàng ngang 12. Phần cuối trong phần tóm tắt của Truyện Kiều có tên là gì ?
Hàng ngang 13. Truyện Kiều còn có tên gọi khác là gì?

+ Đáp án:
1
2
3

B

A

N

G

U

Y

6

M

A

9

D

D

U

A

N

M

I

N

H

O

A

N

B

A

O

O

A

N

T

H

U

Y

V

A

N

G

K

I

M

T

R

O

N

I

A

M

S

I

N

H

H

A

T

I

N

H

T

H

A

N

H

H

I

E

N

A

N

H

N

H

A

N

V

A

N

H

O

A

K

I

M

V

A

N

K

I

E

U

T

R

U

G

7
8

N

B

4
5

E

10

10

Y

E

N


11
12

D

13

D

A

I

T

O

A

N

T

U

D

O

A

N

T

H

I

H

A

O

R

U

O

N

G

T

A

N

T

H

A

N

4. Kết quả chuyển biến của đối tượng
Qua thời gian giảng day, đặc biệt là vận dụng phương pháp hoạt động nhóm
vào trong dạy học, tôi nhận thấy kết quả đạt được rất đáng khích lệ.
Phương pháp hoạt động nhóm mà tôi áp dụng đã tạo ra một không khí hoạt
động năng động và hữu ích cho các nhóm trong lớp học. Bởi lẽ, hoạt động theo
nhóm có đặc điểm: dễ trao đổi, thông cảm, dễ thân thiện và dễ thống nhất ý kiến.
Bên cạnh đó phương pháp hoạt động theo nhóm sẽ giúp tất cả các thành viên trong
nhóm có cơ hội tham gia chia sẻ ý kiến, kinh nghiệm của mình với cả nhóm. Đồng
thời, hoạt động theo nhóm cũng giúp cho từng cá nhân có tính kiên trì trong công
việc theo đuổi mục đích, nâng cao khả năng tư duy, phê phán, bổ sung kiến thức
nhờ học hỏi lẫn nhau, hình thành kỹ năng phát hiện vấn đề và nắm bắt thông tin, kỹ
năng làm việc tập thể, kỹ năng thương lượng .v.v.
Kết quả xếp loại học lực môn Ngữ văn khối 7 và 9 năm học 2014 -2015
TS HS
83

Giỏi

Khá

Tb

Yếu

SL

TL

SL

TL

SL

TL

SL

TL

20

24,1%

35

42,2%

26

31,3%

02

2,4%

Kết quả xếp loại học lực môn Ngữ văn khối 6 và 9 học kỳ I năm học 2015-2016
TSHS
89

Giỏi

Khá

Trung bình

Yếu

Kém

SL

TL

SL

TL

SL

TL

SL

TL

SL

09

10,1

45

50,6

33

37,1

02

2,2

00

TL

Từ kết quả trên tôi nhận thấy rằng việc học tập của học sinh có sự tiến bộ rõ
rệt. Nhiều em trước đây học còn trung bình hoặc yếu thì nay có sự tiến bộ rất nhiều.

11

H

Kết quả này đã được nhà trường, đồng nghiệp cũng như các bậc phụ huynh học
sinh ghi nhận và rất hài lòng.

III. KẾT LUẬN
1. Tóm lược giải pháp
Những kinh nghiệm trong công tác giảng dạy mà tôi rút ra và trình bày thành
sáng kiến kinh nghiệm này rất mong được đồng nghiệp tiếp nhận và vận dụng. Tuy
nhiên do mỗi khối học, mỗi lớp học, mỗi giáo viên và mỗi học sinh không phải
hoàn toàn như nhau cho nên để thực hiện và áp dụng được kinh nghiệm này vào
công tác giảng dạy bộ môn Ngữ văn ở trường THCS, đòi hỏi các đồng nghiệp phải:
- Tìm hiểu kỹ càng các tiết học để lựa chọn những tiết học nào có thể vận dụng.
- Tổ chức được các hoạt động theo hướng tích cực, chủ động cho học sinh.
- Khi hoạt động nhóm cần phân nhóm sao cho phù hợp.
- Sau khi hoạt động nhóm xong, giáo viên cần cho học sinh rút ra những kiến
thức, kỹ năng cụ thể.
- Không nên cho rằng việc thảo luận nhóm tất yếu sẽ xảy ra việc mất trật tự, vô
bổ.
- Cần phát huy vai trò nhóm trưởng khi tham gia hoạt động nhóm (vì nhóm
trưởng có vai trò vô cùng quan trọng).
2) Phạm vi đối tượng áp dụng
Phương pháp Tổ chức hoạt động nhóm trong lớp học ( Áp dụng cụ thể ở dạy
học bộ môn Ngữ văn THCS) trước tiên áp dụng trong trường THCS Thạnh Phú và
có thể cho tất cả các bộ môn khác, cho học sinh các khối lớp THCS.

3. Kết luận và kiến nghị:
Với phương pháp Tổ chức hoạt động nhóm trong lớp học đã phần nào gây
hứng thú hơn trong tiết học, học sinh đã có sự chuyển biến hơn tích cực giao lưu
với thầy cô giáo hơn, trong mỗi giờ học tất cả học sinh đều tham gia và muốn tham
gia vào quy trình dạy – học,các em không còn thụ động ngồi nghe giáo viên giảng

12


bài mà cảm thấy hứng thú hơn , hăng say phát biểu bài hơn.Tuy nhiên đây chưa
phải là phương pháp tối ưu nhất bởi vì cũng không phải tiết dạy văn nào chúng ta
cũng áp dụng được các trò chơi một cách hiệu quả .Chính vì vậy khi dạy bất kì một
tiết học nào chúng ta cũng cần kết hợp rất nhiều các phương pháp khác nhau để đạt
hiệu quả cao trong quá trình giảng dạy của mình.
Phương pháp hoạt động nhóm thì chúng ta đã áp dụng từ rất lâu và ít nhiều đã
đạt kết quả cao trong dạy học.Mặc dù trong quá trình giảng dạy bản thân tôi cũng
nhận thấy còn một số thiếu sót, hạn chế khi áp dụng các hình thức trên. Bởi kinh
nghiệm trên chỉ là kinh nghiệm chủ quan của cá nhân tôi và những kinh nghiệm đó
bản thân tôi cũng chỉ mới áp dụng được chủ yếu là ở khối 6,7 và khối 9. Tuy nhiên
tôi cũng xin được chia sẻ cùng các bạn đồng nghiệp mong góp một chút sức mình
vào công tác đổi mới phương pháp dạy học Văn trong nhà trường.Trong quá trình
thể nghiệm và viết lý thuyết những kinh nghiệm này không tránh khỏi thiếu sót rất
mong được sự góp ý, chỉnh sửa của lãnh đạo nhà trường cũng như của quý đồng
nghiệp.
Qua việc chia sẻ một chút kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy của mình
bản thân, tôi cũng rất mong được sự quan tâm,giúp đỡ của các cấp lãnh đạo:
* Về phía nhà trường:
- Thường xuyên tổ chức học tập, trao đổi kinh nghiệm giảng dạy lẫn nhau, nhất là
phương pháp giảng dạy theo hình thức đổi mới.
- Thay đổi hình thức họp chuyên môn không đơn thuần là dự giờ – góp ý, mà tổ
chức hội thảo bằng chuyên đề cụ thể.
- Cần đầu tư thêm tài liệu tham khảo về môn văn, sắp xếp để các em học sinh có
điều kiện tham khảo, nghiên cứu. Áp dụng việc giảng dạy máy chiếu nhiều hơn để
việc giảng dạy được thuận lợi hơn.
* Về phía lãnh đạo phòng giáo dục:
- Tổ chức học tập nghiệp vụ về chuyên đề cụ thể tập trung theo nhóm trường

hoặc cả huyện.

13


- Trang bị đầy đủ thiết bị và đồ dùng dạy học, sách tham khảo có chất lượng cho
các trường dạy học theo chương trình mới.
- Quan tâm đến chế độ chính sách khi giáo viên có nguyện vọng học tập nâng cao
nghiệp vụ.

14


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nhóm các nghị quyết, chỉ thị:
- Quyết định số 03/QĐ-BGD&ĐT ngày 24/01/2002 của Bộ trưởng Bộ giáo dục
và Đào tạo.
- Bộ Giáo dục và Đào tạo, Chương trình THCS môn Ngữ văn, NXB Giáo dục,
Hà Nội – 2002.
2. Nhóm sách:
- Phương pháp dạy học văn, Tủ sách CĐSP.
- Đổi mới phương pháp dạy học Văn THCS, Vụ Trung học phổ thông, Bộ Giáo
dục và Đào tạo.
- L.X. Vưgôtxki, Trí tưởng tượng và sáng tạo ở lứa tuổi thiếu nhi, NXB phụ nữ.
- Phạm Công Sơn, Tự học bước đường đến thành công, NXB Văn hoá dân tộc.
- Sách học sinh và sách giáo viên Ngữ văn 6, 7, Ngữ văn 9, NXB Giáo dục

15

MỤC LỤC
Nội dung

Trang

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1

1. Lý do chọn đề tài

1

2. Mục đích đề tài

2

3. Lịch sử đề tài

3

4. Phạm vi, đối tượng của đề tài

3

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.

3

1. Thực trạng đề tài

3

a. Cơ sở lí luận

4

b. Thực trạng của đề tài

5

2. Nội dung công việc cần giải quyết

5

3. Giải pháp thực hiện

5

4. Kết quả chuyển biến của đối tượng

10

III. KẾT LUẬN

11

1. Tóm lược giải pháp

11

2. Phạm vi đối tượng áp dụng

11

3. Kết luận và kiến nghị

12

TÀI LIỆU THAM KHẢO

14

16


.

17