Bai Giảng Công Nghệ chế tạo máy BKHN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
BỘ MÔN CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO MÁY-VIỆN CƠ KHÍ

CÔNG NGHỆ CHẾ
TẠO MÁY
TS. Nguyễn Ngọc Kiên
Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

1


NỘI DUNG

Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

2


Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

3


Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

4


Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

5

Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

6


Nội dung
CHƯƠNG 1: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
CHƯƠNG 2: CHẤT LƯỢNG BỀ MẶT CHI TIẾT MÁY

CHƯƠNG 3: ĐỘ CHÍNH XÁC GIA CÔNG
CHƯƠNG 4: CHUẨN
CHƯƠNG 5: LƯỢNG DƯ GIA CÔNG
CHƯƠNG 6: CHUẨN BỊ PHÔI
CHƯƠNG 7: TÍNH CÔNG NGHỆ TRONG KẾT CẤU

CHƯƠNG 8: ĐẶC TRƯNG CÔNG NGHỆ CÁC PHƯƠNG
PHÁP GIA CÔNG
CHƯƠNG 9: CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG TIÊN TIẾN
Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

7


CHƯƠNG 1

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN

Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

8


CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO MÁY?

Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

9


Là môn học nghiên cứu quá trinh hinh thành các bề
mặt của chi tiết máy (CTM) theo các yêu cầu kỹ thuật
cũng nh các phơng pháp lắp ráp các CTM lại với
nhau thành một cơ cấu hay bộ phận máy để thực
hiện một hoạt động nào đó.
Gm cỏc quỏ trỡnh sau:
1- Hỡnh thnh cỏc b mt CTM (Gia cụng)
2- Lp rỏp cỏc CTM
3- Kim tra cht lng chi tit cng nh b phn mỏy
Cụng ngh ch to mỏy - TS. Nguyn Ngc Kiờn

10


Tài liệu phục vụ cho học tập
1- Công nghệ Chế tạo máy 1, 2 Nhà xuất bản KHKT- Do bộ
môn CNCTM-HBK biên soạn

2- Máy công cụ

3- Dụng cụ cắt kim loại
4- Nguyên lý cắt kim loại
5- Kim loại học và Nhiệt luyện
6- Dung sai và Lắp ghép

7- ồ gá gia công cơ
8- Sổ tay Công nghệ CTM

Cụng ngh ch to mỏy - TS. Nguyn Ngc Kiờn

11


1.1 . Mở đầu
Mục đích cuối cùng của Công nghệ chế tạo
máy nhằm đạt được:
- Chất lượng sản phẩm,
- Năng suất lao động
- Hiệu quả kinh tế cao.
1.2 . Quá trình sản xuất và quá trình công nghệ
1.2.1 Quá trình sản xuất
Quá trình con người tác động vào tài nguyên thiên
nhiên để biến nó thành sản phẩm phục vụ cho lợi
ích cho xã hội.
Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

12


QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT

Nhu cÇu x· héi-ý tưëng
ThiÕt kÕ nguyªn lý

ChÕ thö (s¶n xuÊt thö)
KiÓm nghiÖm
Hoµn thiÖn thiÕt kÕ
S¶n xuÊt hµng lo¹t
Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

13


Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn
Ngọc Kiên

14


Quá trinh thiết kế

Nguyên lý làm việc Hoạt động
Công cụ thiết kế

Kỹ s thiết kế

Thiết kế kết cấu dạng nguyên lý (Bản vẽ: Drawing)
Thiết kế cụ thể (Bản vẽ)
Bản vẽ lắp

Bản vẽ 2D

Bản vẽ 3D

Bản vẽ chi tiết

Bản vẽ 2D

Cụng ngh ch to mỏy - TS. Nguyn Ngc Kiờn

Bản vẽ 3D
15


CễNG C H TR THIT K

Trớc đây: Thớc, Com-pa, thớc tính, máy tính và
các dụng cụ khác: bàn, giá vẽ v.v

Hiện nay: Sử dụng máy tính (PC), máy in và các phần mềm tin học:
1. CAD (Computer Aided Design)
2. CAE (Computer Aided Engineering)

Cụng ngh ch to mỏy - TS. Nguyn Ngc Kiờn

16


QU TRèNH SN XUT

Gia công (Machining)

Lắp ráp (Assembly)

Sử dụng máy móc,
thiết bị để gia công
chi tiết theo các yêu
cầu kỹ thuật trên bản
vẽ. (Quá trỡnh biến
thiết kế thành sản
phẩm thực)

Lắp các chi tiết lại với
nhau để tạo thành một
sản phẩm cơ khí

Cụng ngh ch to mỏy - TS. Nguyn Ngc Kiờn

Kiểm tra (test)

Kiểm tra mức độ
giống gia chi tiết
trên thiết kế và sản
phẩm đợc chế tạo

17


Xét trong phạm vi nhà máy:
• Quá trình tổng hợp các hoạt động có ích để biến nguyên

liệu và bán thành phẩm thành sản phẩm của nhà máy.
- Chế tạo phôi

- Gia công cắt gọt cơ khí
- Gia công nhiệt
- Kiểm tra
- Lắp ráp, vận chuyển, chế tạo dụng cụ, sửa đóng gói
vv...

Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

18


1.2. Quá trình công nghệ
Một phần quá trình sản xuất, trực tiếp làm thay đổi trạng thái và tính
chất của đối tượng sản xuất.
- Hình dáng
- Kích Thước
- Tính chất cơ lý

- Vị trí tương quan
QTCN GIA CÔNG CƠ
QTCN NHIỆT LUYỆN

QTCN KiỂM TRA
QTCN LẮP RÁP
QTCN CHẾ TẠO PHÔI …
Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

19


Qúa trình công nghệ:
- Xác định hợp lý

- Ghi thành văn bản, văn kiện

QUI TRÌNH CÔNG NGHỆ

Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

20


1.3 Thành phần qui trình sản xuất
1.3.1 Nguyên công
Một phần qui trình SX được:

- Thực hiện liên tục
- Tại một chỗ làm việc

- Do một người hay một nhóm người hoàn thành.

Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

21


Nguyên công: là đơn vị cơ bản của quá trình công

nghệ được dùng để hạch toán và tổ chức sản xuất.
Việc phân chia nó chỉ là tương đối, tuỳ thuộc vào
điều kiện cụ thể nhưng nó có ý nghĩa kinh tế, kỹ

thuật. Một quy trình công nghệ có thể gồm nhiều
nguyên công

Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

22


1.3.2. Bước
Một phần nguyên công được thực hiện:

- Một dao hay một nhóm dao
- Gia công 1 hay 1 nhóm bề mặt

- Cùng 1 chế độ cắt (S, V, t)

Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

23


1.3.3 Đường chuyển dao
Một phần của bước để hớt đi một lớp vật liệu có
cùng chế độ cắt.

Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

24


1.3.4. Gá
Một phần của nguyên công hoàn thành trong 1 lần
gá đặt chi tiết.

Công nghệ chế tạo máy - TS. Nguyễn Ngọc Kiên

25