i
L IC M
N
Lu n v n th c s chuyên nghành Xây d ng cơng trình thu v i đ tài “Nghiên c u
ph
ng pháp thi t k
n đ nh mái d c b ng c c” đ
c hoàn thành v i s c g ng
n l c c a b n thân cùng v i s giúp đ nhi t tình c a Khoa Cơng trình, các th y cô
giáo tr
ng
i h c Thu L i, T ng công ty T v n Xây d ng Th y l i Vi t nam –
CTCP (HEC) đã t o m i đi u ki n và đ ng viên giúp đ v m i m t. Tác gi xin
chân thành c m n các c quan, đ n v và cá nhân nói trên.
c bi t, tác gi xin bày t lòng bi t n sâu s c t i th y giáo h
Nguy n C nh Thái đã tr c ti p h
ng d n PGS. TS
ng d n và t n tình giúp đ trong th i gian th c
hi n lu n v n.
S thành công c a lu n v n g n li n v i quá trình giúp đ , đ ng viên c v c a gia
đình, b n bè và đ ng nghi p. Tác gi xin chân thành c m n.
Trong khuôn kh lu n v n th c s , do đi u ki n th i gian có h n nên không th tránh
kh i nh ng khi m khuy t, r t mong nh n đ
c ý ki n đóng góp q báu c a các
th y cơ giáo, các anh ch và b n bè đ ng nghi p.
Hà N i, ngày 21 tháng 08 n m 2015
Tác gi
T ng T Trung
ii
L I CAM OAN
Tên tôi là T ng T Trung, tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên c u c a riêng
tôi. Nh ng n i dung và k t qu trình bày trong lu n v n là trung th c và ch a đ
ai công b trong b t k cơng trình khoa h c nào.
Tác gi
T ng T Trung
c
iii
M CL C
L IC M
N ............................................................................................................ I
L I CAM OAN ..................................................................................................... II
M C L C ............................................................................................................... III
DANH M C HÌNH V ........................................................................................ VII
DANH M C B NG BI U ...................................................................................... X
PH N M
U ........................................................................................................ 1
CH
NG 1: T NG K T CÁC HI N T
NG L
T TRONG TH C T ,
H U QU , CÁC PH
NG PHÁP X LÝ CHUNG VÀ GI I THI U
PH
NG PHÁP NGHIÊN C U ............................................................................ 4
1.1.
T .
T NG K T CÁC HI N T NG S T TR T MÁI D C TRONG TH C
..................................................................................................................... 4
1.2.
CÁC HÌNH TH C GIA C MÁI D C Ã
C ÁP D NG
TRONG TH C T ............................................................................................. 10
1.2.1. Gia c m t ngoài mái d c. .................................................................... 10
1.2.2. T ng kh n ng n đ nh thân mái d c. ................................................... 11
1.3.
CÁC Y U T
KI N ÁP D NG PH
NH H
NG
N
NG PHÁP GIA C
N NH MÁI D C VÀ I U
MÁI D C. ............................... 13
1.3.1. Tình hình ch u l c c a các mái d c. ...................................................... 13
1.3.2.
i u ki n áp d ng ph
ng pháp gia c
1.4.
TÍNH C P THI T C A V N
1.5.
K T LU N CH
CH
NG 2: C
S
n đ nh mái d c. ................... 13
NGHIÊN C U. ........................... 14
NG. .......................................................................... 14
LÝ LU N ............................................................................ 16
2.1.
C S LÝ THUY T CHUNG PHÂN TÍCH N NH C A MÁI
D C ................................................................................................................... 16
iv
Các quan đi m v h s an toàn. ............................................................ 16
2.1.1
Quan đi m th nh t v i h sô an toàn chung.............................. 16
2.1.1.1.
2.1.1.2.
Quan đi m dùng h s huy đ ng c ng đ ch ng c t c a đ t
làm h s an toàn. .............................................................................................. 19
2.1.1.3.
2.1.2
K t lu n v h s
n đ nh ............................................................ 22
Lý thuy t phân th i. ................................................................................ 22
2.1.2.1.
Nguyên lý c b n. ................................................................................ 23
2.1.2.2.
H ph
2.1.3
Các ph
ng trình c b n c a lý thuy t phân th i. ............................ 24
ng pháp phân th i đ tính h s an tồn n đ nh mái d c. . 27
2.2.
C S LÝ THUY T C A PH
NG PHÁP PHÂN TÍCH N NH
MÁI D C GIA C B NG C C....................................................................... 28
2.2.1.
xu t và c s c a ph
2.2.2. C s lý thuy t c a ph
ng pháp gia c mái d c b ng c c. ............. 28
ng pháp. ......................................................... 28
2.2.3. Quan h gi a các thông s thi t k h c c đ n s
n đ nh mái d c.... 34
2.2.4. Minh h a trình t thi t k mái d c gia c b ng h c c. ...................... 40
2.2.5. K t lu n và ki n ngh c a ph
ng pháp. .............................................. 44
2.3.
PHÂN TÍCH N NH B NG PH
NG PHÁP PH N T H U
H N. ................................................................................................................... 46
2.3.1. L a ch n ph
ng pháp tính................................................................... 46
2.3.2. L a ch n mơ hình tính ........................................................................... 49
2.3.3. Ph
ng pháp tính .................................................................................... 50
2.3.4. Thi t l p h th ng ph
ng trình c b n c a bài toán ......................... 52
2.3.5. Gi i thi u ph n m m tính tốn GEOSTUDIO 2007............................ 53
v
2.4.
CH
K T LU N CH
NG ........................................................................... 54
NG 3: ÁP D NG K T QU NGHIÊN C U, PHÂN TÍCH
N
NH
CHO MÁI D C ÀO TRÀN H CH A N
C NÀ LÁI, HUY N QU NG
UYÊN, T NH CAO B NG ..................................................................................... 55
3.1
GI I THI U V CƠNG TRÌNH. ......................................................... 55
3.1.1. V trí cơng trình. ...................................................................................... 55
3.1.2. Nhi m v cơng trình................................................................................ 55
3.1.3. C p cơng trình và các ch tiêu thi t k . ................................................. 55
3.1.4. Quy mơ cơng trình. ................................................................................. 55
3.1.5.
it
ng áp d ng c a lu n v n. ........................................................... 57
3.1.6. S li u đ u vào ph c v tính tốn. ......................................................... 58
3.1.6.1.
Tài li u đ a hình, đ a ch t. .................................................................. 58
3.1.6.2.
M t c t tính tốn. ................................................................................ 59
3.2
N I DUNG TÍNH TỐN....................................................................... 60
3.2.1. Tiêu chu n áp d ng. ................................................................................ 60
3.2.2. Các t h p tính tốn: .............................................................................. 61
3.2.3. N i dung tính tốn. .................................................................................. 61
3.2.4. Các b
c tính tốn. ................................................................................. 62
3.2.4.1.
Tính tốn th m: ................................................................................... 62
3.2.4.2.
Tính tốn n đ nh:............................................................................... 64
3.3
K T QU TÍNH TỐN......................................................................... 65
3.3.1. K t qu tính tốn th m. .......................................................................... 65
3.3.2. K t qu tính tốn n đ nh....................................................................... 69
vi
3.3.2.1.
đ.
K t qu tính tốn n đ nh v i tr ng h p đi n hình q = 150mm/ng............................................................................................................... 69
3.3.2.2.
K t qu phân tích n đ nh cho t t c các t h p tính tốn. ............ 74
3.4
XU T GI I PHÁP X
LÝ T NG
N
NH MÁI D C. ... 75
3.4.1. Ph
ng án x lý 1: t ng h s mái đào ................................................. 75
3.4.2. Ph
ng án x lý 2: Gia c mái d c b ng c c....................................... 77
3.5
T I
PHÂN TÍCH U, NH
C I M VÀ L A CH N PH
NG ÁN
U ................................................................................................................ 85
3.6
K T LU N CH
NG. .......................................................................... 85
K T LU N VÀ KI N NGH ............................................................................. 86
I. NH NG K T QU
T
C .................................................................. 86
II. T N T I VÀ KI N NGH . .......................................................................... 87
TÀI LI U THAM KH O ...................................................................................... 87
PH L C: S
V IS
N
NH H
NG C A C
NG
, TH I GIAN M A
I
NH C A MÁI D C...................................................................... 91
vii
DANH M C HÌNH V
Hình 1-1.L đ t do m a l
Veracruz, Mexico ngày 16/09/2013 .............................4
Hình 1-2. L đ t t i mi n B c Afghanistan ngày 05/05/2014. ...................................5
Hình 1-3. L đ t t i Hiroshima, Nh t B n ngày 20/08/2014 .....................................5
Hình 1-4. S t l đ t
Hà Giang ngày 07/07/2013 .....................................................7
Hình 1-5 S t l đ t
L ng S n ngày 17/09/2014 .....................................................7
Hình 1-6. L đ t do m a l
Hình 1-7. L đ t
Ngh An ngày 22/09/2014...........................................8
Cao B ng ngày 02/08/2015..........................................................8
Hình 1-8. S t l mái d c th
ng l u và h l u đ p v t li u đ a ph
ng .................10
Hình 1-9. Gia c m t ngoài mái d c b ng bê tơng. ..................................................12
Hình 1-10. Gia c mái d c b ng l
i đ a k thu t và neoweb .................................12
Hình 1-11. Gia c m t ngoài mái d c b ng tr ng c ...............................................12
Hình 1-12. Gia c mái d c b ng c c ........................................................................13
Hình 2-1. Xác đ nh momen ch ng tr
t, gây tr
t v i m t tr
t tr trịn ...............17
Hình 2-2. Xác đ nh góc ma sát và l c dính huy đ ng ...............................................20
Hình 2-3 Các l c tác d ng vào m i th i. ..................................................................23
Hình 2-4. N n bi n d ng đàn h i quanh các c c n đ nh .........................................30
Hình 2-5. Các l c tác d ng lên mái d c khơng gia c ..............................................33
Hình 2-6.Các l c tác d ng lên mái d c gia c b ng c c ..........................................34
Hình 2-7. Các m t tr tr
t c a mái d c theo hàm s c a v trí hàng c c ..............36
Hình 2-8. nh h
ng c a v trí c c đ n h s an tồn mái d c đ p ........................37
Hình 2-9. nh h
ng c a v trí c c đ i v i h s an tồn mái d c đào ...................37
Hình 2-10. n đ nh c a các c c chèn trong đá g c ..................................................41
Hình 2-11. Mái d c cho ví d đi n hình ...................................................................41
Hình 2-12. Quan h gi a h s an toàn FS v i t s D 1 /b ........................................42
Hình 3-1. Bình đ t ng th cơng trình đ u m i h ch a n
Hình 3-2. M t c t đ a ch t d c tuy n đ
c Nà Lái .....................57
ng ............................................................58
viii
Hình 3-3. M t c t móng đào tràn h ch a n
c Nà Lái ..........................................60
Hình 3-4. Hàm h s th m K-l p 3a .........................................................................63
Hình 3-5. Hàm ch a n
c – l p 3a ..........................................................................63
Hình 3-6. Hàm h s th m K-l p 3c .........................................................................63
Hình 3-7. Hàm ch a n
Hình 3-8. L
c l p 3c..............................................................................63
i ph n t và đi u ki n biên tr
ng h p m a q = 150mm/ng-đêm .....64
Hình 3-9. Bi u đ áp l c th m v i q = 150mm/ngày-đêm, t=2h ..............................66
Hình 3-10.Bi u đ áp l c th m v i q = 150mm/ngày-đêm, t=4h .............................66
Hình 3-11. Bi u đ áp l c th m v i q = 150mm/ngày-đêm, t=6h ............................67
Hình 3-12. Bi u đ áp l c th m v i q = 150mm/ngày-đêm, t = 12h ........................67
Hình 3-13. Bi u đ áp l c th m v i q = 150mm/ngày-đêm, t = 18h ........................68
Hình 3-14. Bi u đ áp l c th m v i q = 150mm/ngày-đêm, t = 24h ........................68
Hình 3-15. Bi u đ áp l c th m v i q = 150mm/ngày-đêm, t = 30h ........................69
Hình 3-16. Bi u đ quan h gi a th i gian m a v i h s
n đ nh mái d c K ........70
Hình 3-17. K t qu tính tốn n đ nh mái d c khi khơng có m a ............................70
Hình 3-18. K t qu tính toán n đ nh mái d c v i q = 150mm/ngày-đêm, t=6h .....71
Hình 3-19 K t qu tính tốn n đ nh mái d c v i q = 150mm/ngày-đêm, t=12h ....71
Hình 3-20 K t qu tính tốn n đ nh mái d c v i q = 150mm/ngày-đêm, t=18h ....72
Hình 3-21 K t qu tính tốn n đ nh mái d c v i q = 150mm/ngày-đêm, t=24h ....72
Hình 3-22 K t qu tính tốn n đ nh mái d c v i q = 150mm/ngày-đêm, t=30h ....73
Hình 3-23. K t qu tính tốn n đ nh mái d c v i q = 150mm/ngày-đêm, t=36h ...73
Hình 3-24. Bi u đ quan h gi a th i gian m a và h s
n đ nh v i c
ng đ m a
khác nhau. .................................................................................................................74
Hình 3-25. Bi u đ AL th m khi ch a x lý v i q = 200mm/ngày đêm, t = 72h ......76
Hình 3-26. Bi u đ AL th m khi đã x lý v i q = 200mm/ngày đêm, t = 72h..........76
Hình 3-27. K t qu tính n đ nh khi đã x lý, q = 200mm/ngày-đêm, t = 72h ........77
Hình 3-28.Quan h gi a c ly c c S và h s an toàn K c a mái d c .....................78
Hình 3-29. K t qu tính n đ nh khi x lý 1 hàng c c, S = 3m, D = 2m ..................78
Hình 3-30 K t qu tính n đ nh khi x lý 1 hàng c c, S = 6m, D = 2m ...................79
ix
Hình 3-31 K t qu tính n đ nh khi x lý 1 hàng c c, S = 9m, D = 2m ...................79
Hình 3-32. K t qu tính n đ nh khi x lý 1 hàng c c, S = 12m, D = 2m ................80
Hình 3-33. K t qu tính n đ nh khi x lý 1 hàng c c, S = 15m, D = 2m ................80
Hình 3-34. Bi u đ quan h gi a c ly c c S và h s
n đ nh K.............................81
Hình 3-35. K t qu tính n đ nh, x lý 1 hàng c c, S=3m, D = 1,5m. .....................82
Hình 3-36 K t qu tính n đ nh, x lý 1 hàng c c, S=3m, D = 2,5m. ......................82
Hình 3-37. K t qu tính n đ nh, x lý 1 hàng c c, S=3m, D = 3,0m ......................83
Hình 3-38. K t qu tính n đ nh, x lý 1 hàng c c, S=3m, D = 3,5m ......................83
Hình 3-39. K t qu tính n đ nh khi x lý 2 hàng c c v i S =3m&6m; D=2m........84
Hình PL3. 1. K t qu tính n đ nh q = 100mm/ng-đêm, t=12h ................................91
Hình PL3. 2 K t qu tính n đ nh q = 100mm/ng-đêm, t=24h .................................91
Hình PL3. 3 K t qu tính n đ nh q = 100mm/ng-đêm, t=36h .................................92
Hình PL3. 4 K t qu tính n đ nh q = 100mm/ng-đêm, t=48h .................................92
Hình PL3. 5 K t qu tính n đ nh q = 100mm/ng-đêm, t=60h .................................93
Hình PL3. 6 K t qu tính n đ nh q = 100mm/ng-đêm, t=72h .................................93
Hình PL3. 7 K t qu tính n đ nh q = 150mm/ng-đêm, t=48h .................................94
Hình PL3. 8 K t qu tính n đ nh q = 100mm/ng-đêm, t=60h .................................94
Hình PL3. 9 K t qu tính n đ nh q = 100mm/ng-đêm, t=72h .................................95
Hình PL3. 10 K t qu tính n đ nh q = 200mm/ng-đêm, t=12h ...............................95
Hình PL3. 11 K t qu tính n đ nh q = 200mm/ng-đêm, t=24h ...............................96
Hình PL3. 12 K t qu tính n đ nh q = 200mm/ng-đêm, t=36h ...............................96
Hình PL3. 13 K t qu tính n đ nh q = 200mm/ng-đêm, t=48h ...............................97
Hình PL3. 14 K t qu tính n đ nh q = 200mm/ng-đêm, t=60h ...............................97
Hình PL3. 15 K t qu tính n đ nh q = 200mm/ng-đêm, t=72h ...............................98
x
DANH M C B NG BI U
B ng 2-1. Tóm t t s l
ng n trong vi c tìm h s an tồn ....................................25
B ng 2-2. Tóm t t s l
ng các đ i l
B ng 2-3. Tóm t t các ph
ng đã bi t trong tìm h s an tồn .............26
ng pháp tính .................................................................27
B ng 3-1. Ch tiêu thí nghi m các l p đ t đá dùng trong tính tốn .........................59
B ng 3-2. Các t h p tính toán n đ nh mái d c. .....................................................61
B ng 3-3. B ng t ng h p k t qu tính toán v i q = 150mm/ngày-đêm ....................69
B ng 3-4. B ng t ng h p k t qu tính tốn n đ nh v i các t h p .........................74
B ng 3-5. K t qu phân tích n đ nh khi gia c mái d c b ng c c v i các c ly khác
nhau đ n tim c c tính t chân mái d c .....................................................................78
B ng 3-6. K t qu phân tích n đ nh khi gia c mái d c b ng c c v i S = 3m, thay
đ i kho ng cách gi a các c c ...................................................................................81
1
PH N M
I . TÍNH C P THI T C A
S t tr
ng
t mái d c th
i. B o đ m s
U
TÀI.
ng d n đ n thi t h i v tài s n và đơi khi là tính m ng c a con
n đ nh c a c mái d c t nhiên và nhân t o v n luôn là v n đ
c b n trong k thu t cơng trình.
ch ng l i vi c s t l mái d c, có r t nhi u gi i pháp k thu t và ph
toán thi t k đã đ
t
c nghiên c u và áp d ng ph bi n nh : t ng h s mái d c, làm
ng ch n, kè lát mái gia c , làm h th ng tiêu thoát n
u và nh
ng pháp tính
c…M i gi i pháp có nh ng
c đi m khác nhau phù h p v i t ng đi u ki n c th c a cơng trình.
Trong thi t k , tránh nguy c s t tr
t có th nghiên c u xem xét l a ch n m t v trí
cơng trình khác. N u nh v trí cơng trình khơng th thay đ i, có th c n ph i có các
gi i pháp kh c ph c khác bao g m t ng h s mái d c ho c làm các h th ng thoát
n
c b m t và bên trong mái c ng nh các gi i pháp kè, t
trong tr
ng ch n …. Tuy nhiên
ng h p h n ch v không gian, không th t ng mái d c và đi u ki n khó
kh n v m t b ng thi công n u áp d ng gi i pháp t
bi n pháp c c gia c mái.
u đi m c a ph
ng ch n, kè…có th s d ng
ng pháp là đ n gi n trong thi công, gi
nguyên hi n tr ng mái và ti t ki m chi phí.
Vi c s d ng c c làm t ng n đ nh mái d c đã đ
kh và đã đ
nh h
c áp d ng thành công trong quá
c ch ng minh là m t gi i pháp hi u qu , d dàng thi công và không
ng x u đ n cân b ng c a mái d c.
Xu t phát t t m quan tr ng c a vi c đ m b o an toàn ch ng s t l các mái d c t
nhiên và nhân t o, nh t là trong các đi u ki n không th áp d ng các gi i pháp cơng
trình truy n th ng, đ tài lu n v n “Nghiên c u ph
ng pháp thi t k
n đ nh mái
d c b ng c c”, đ a ra k t qu nghiên c u t n d ng s làm vi c t i u c a c c và
đ t xung quanh đ m b o bài toán k thu t và kinh t là yêu c u b c thi t.
II. M C ÍCH NGHIÊN C U C A
TÀI.
2
- Nghiên c u các nguyên nhân và c ch gây s t l mái d c, trong đó có nh h
nhi u nh t là do m a, rút ra k t lu n v s
nh h
ng gi a c
ng
ng đ m a, th i gian
m a v i h s an toàn n đ nh c a mái d c.
- T ng h p các gi i pháp cơng trình đ m b o an tồn mái d c, u đi m, nh
và đi u ki n áp d ng c a các ph
k
ng pháp.
xu t nghiên c u ph
c đi m
ng pháp thi t
n đ nh c a mái d c b ng c c, l a ch n cơng th c tính tốn, trình t tính toán và
ph m vi áp d ng c a ph
ng pháp thi t k .
- L a ch n gi i pháp b trí c c t i u nh t giúp n đ nh mái d c và ti t ki m chi phí
xây d ng b ng vi c nghiên c u ph i h p t i đa s làm vi c c a c c và đ t xung
quanh ph m vi c c, đ a ra chi u sâu, m t đ c c h p lý.
- Áp d ng k t qu nghiên c u đ tính tốn cho m t cơng trình c th .
III. CÁCH TI P C N VÀ PH
NG PHÁP NGHIÊN C U NGHIÊN C U
1. Cách ti p c n.
Kh o sát, t ng h p đánh giá các cơng trình t ng t đã đ c xây d ng, s t l
và đã x lý mái d c c ng nh đ t đ n đ nh trong th c t .
Nghiên c u, đi u tra, th ng kê và t ng h p các tài li u đã th c hi n trong và
ngoài n c có liên quan đ n đ tài.
Nghiên c u c s lý thuy t v n đ nh mái d c t nhiên và nhân t o, nguyên
nhân, c ch gây s t l , các gi i pháp đ m b o n đ nh an toàn mái d c, lý thuy t v
ph ng pháp gia c n đ nh mái d c b ng c c.
ng d ng, tính tốn thi t k n đ nh cho mái d c đào móng tràn x l , h
ch a n c Nà Lái – huy n Qu ng Uyên – t nh Cao B ng.
Phân tích, so sánh và đánh giá k t qu đ t đ c.
2. Ph
-
ng pháp nghiên c u.
T ng h p tài li u, tìm hi u, đúc k t và nghiên c u ng d ng.
ng d ng đ tính tốn c th cho mái đào móng tràn x l , h ch a n c Nà
Lái – huy n Qu ng Uyên – t nh Cao b ng, t đó rút ra k t lu n v tính kh thi và
th c t
ng d ng c a gi i pháp gia c .
3
IV. K T QU D
KI N
T
C
K t lu n v nguyên nhân gây s t l mái d c, nh t là s
đ , th i gian m a đ n h s an toàn c a mái d c.
-
a ra trình t tính tốn thi t k
nh h
ng c a c
n đ nh mái d c b ng c c, nêu đ
h ng gi a chi u sâu, kho ng cách, v trí đóng c c t i u v i đ
t n d ng t i đa s làm vi c c a c c và đ a ch t b n thân mái d c.
cs
ng
nh
n đ nh mái d c,
T ng k t và đánh giá k t qu , áp d ng tính tốn cho cơng trình c th : mái
đào h móng tràn x l , h ch a n c Nà Lái, huy n Qu ng Uyên, t nh Cao B ng.
4
CH
NG 1: T NG K T CÁC HI N T
TH C T , H U QU , CÁC PH
GI I THI U PH
1.1. T NG K T CÁC HI N T
S t l đ t trong đó có s t tr
NG L
NG PHÁP X
LÝ CHUNG VÀ
NG PHÁP NGHIÊN C U
NG S T TR
T MÁI D C TRONG TH C T .
t mái d c t nhiên và nhân t o là m t lo i hình thiên
tai nguy hi m, có tính ch t b t ng và s c tàn phá m nh.
hi n t
T TRONG
Vi tnam, vi c c nh báo
ng đ phòng tránh ch y u d a trên nh n đ nh v tình hình th i ti t, hình
thái sơng, đi u ki n đ a hình vùng núi, b sơng, b bi n nên vi c gi m thi u thi t
h i do lo i hình thiên tai này c ng cịn r t h n ch .
Trên th gi i, s t tr
t mái d c đã t ng x y ra
nhân và h u qu khác nhau. Các s c s t tr
t i Brazil, Nh t B n, H ng Kông và vùng
nhi u n i v i các m c đ , nguyên
t mái d c th
ông Nam á. D
ng x y ra nhi u nh t
i đây là m t s v l
đ t đi n hình trên th gi i. (Hình 1.1 đ n Hình 1.3)
Sau tr n m a l l ch s ngày 16/09/2013, t i bang Veracruz, Mexico đã x y ra m t
v l đ t làm ch t h n 40 ng
i và làm h n 10.000 ng
i nh h
ng do m t nhà
c a. (ngu n Inernet)
Hình 1-1.L đ t do m a l
Veracruz, Mexico ngày 16/09/2013
5
Ngày 05/05/2014 sau tr n m a l n đã x y ra v s t l đ t nghiêm tr ng đã làm 159
ng
i thi t m ng và 71.000 ng
ib
nh h
ng t i mi n B c Afghanistan. (ngu n
Internet)
Hình 1-2. L đ t t i mi n B c Afghanistan ngày 05/05/2014.
Ngày 20/08/2014, sau tr n m a kéo dài 24h v i c
ng đ 240mm/3gi đã gây s t l
nghiêm tr ng t i Hiroshima, Nh t B n, làm ch t 27 ng
i và m t tích 13 ng
trong đó có vài tr em. (ngu n Internet)
Hình 1-3. L đ t t i Hiroshima, Nh t B n ngày 20/08/2014
i
6
T i Vi t nam, trong nh ng n m g n đây, hi n t
t ng các tr n m a c
ng bi n đ i khí h u c ng làm gia
ng đ l n và th i gian m a kéo dài gây l l t.
ng th i, các
mái đào t nhiên, nhân t o t i các cơng trình giao thơng, xây d ng, th y l i d
nh h
ng c a m a l đã b s t l r t l n, gây thi t h i v ng
i
i, tài s n, ách t c
giao thông, và m t nhi u th i gian, s c l c đ ph c h i.
Theo s li u th ng kê, t n m 2000 đ n 2014 đã x y ra 250 đ t l quét, s t l
h
ng
ng t i các vùng dân c , làm ch t và m t tích 646 ng
i, b th
nh
ng g n 351
i; h n 9.700 c n nhà b đ trôi; h n 100.000 c n nhà b ng p, h h i n ng; h n
75.000 ha lúa và hoa màu b ng p; hàng tr m ha đ t canh tác b vùi l p; nhi u cơng
trình giao thơng, thu l i, dân sinh kinh t b h h ng n ng n , t ng thi t h i
c
tính trên 3.300 t đ ng.
Các t nh th
ng xuyên x y ra l quét, s t l
đ t nh t g m mi n núi phía B c, mi n
Trung, Tây Nguyên và m t s t nh duyên h i.
Tính riêng đ t bão l
2014 g n đây, do nh h
ng c a hoàn l u bão s
2 và m a
l n đã x y ra các tr n l quét và s t l đ t trên đ a bàn các t nh mi n núi phía B c
làm ch t và m t tích 24 ng
i.
Nh v y, l đ t là m t lo i thiên tai gây thi t h i r t l n v ng
h
ng đ n s phát tri n kinh t xã h i c a đ a ph
pháp xã h i đ phòng ch ng nh :
ng. Chính ph đã có nhi u gi i
ánh giá, phân vùng và c nh báo nguy c các
đi m có nguy c cao; Tuyên truy n, c nh báo, các đ a ph
phòng ch ng trong tr
nh h
ng th
i và tài s n, nh
ng có các bi n pháp
ng h p có thiên tai x y ra; Di dân các đ a ph
ng, vùng có
ng xuyên c a l quét, l đ t, xây d ng h th ng quan tr c, nâng cao
n ng l c d báo s m; Xem xét xây d ng các cơng trình h t ng b o v , tr ng r ng,
các lo i cây ch ng xói,....và nhi u gi i pháp khác.
Các gi i pháp trên đ phòng tránh thi t h i do nguy c l đ t gây ra. Tuy nhiên, các
gi i pháp công trình v n là r t c n thi t đ b o v và h n ch thi t h i v ng
tài s n. D
i và
i đây là m t s hình nh v s t l đ t t i Vi t nam. (Hình 1.4 đ n Hình 1.7)
7
T i Hà Giang, do m a l n nhi u ngày và tr n m a đêm ngày 6 r ng sáng
7/7/2013làm s t l đ t v i kh i l
ng l n, gây t c đ
ng nhi u gi tuy n t nh l
Tân Quang huy n B c Quang – Hồng Su Phì. (Ngu n Vnexpress)
Hình 1-4. S t l đ t
Hà Giang ngày 07/07/2013
Kho ng 2h sáng 17/9/2014, x y ra v s t l lán c a công nhân xây d ng t i b n xe
Xuân C
ng thu c xã Kéo Kham, th tr n
và 5 ng
i b th
ng
ng, L ng S n khi n 6 ng
ng. (ngu n Vnexpress)
Hình 1-5 S t l đ t
L ng S n ngày 17/09/2014
i ch t
8
M a kéo dài t t i 21 đ n ngày 22/9/2014 làm cho huy n T
ng D
ng (Ngh An)
x y ra l l n, nhi u nhà s p đ ho c b cu n trôi. Hàng ch c h dân ph i di d i kh n
c p. (ngu n Vnexpress)
Hình 1-6. L đ t do m a l
Ngh An ngày 22/09/2014
G n đây nh t, h n 21h đêm 2/8/2015, sau tr n m a l n trong đêm đã x y ra l đ t
xu ng m t gia đình xã C n Nơng, huy n Thông Nông (Cao B ng). Làm ch t 3
ng
i, 5 ng
i b th
ng (ngu n Vnexpress).
Hình 1-7. L đ t
Cao B ng ngày 02/08/2015
9
Nh v y, thông th
ng, hi n t
ng s t l mái d c x y ra sau các tr n m a có c
ng
đ đ l n và th i gian m a kéo dài. Nguyên nhân do khi đ t đá b phong hóa, b n
thân s c ch u t i c a mái d c c ng đã gi m c
n
c ng m vào mái d c làm t ng tr ng l
kh i đ t b m t bão hòa n
s t tr
ng mái và áp l c k r ng, đ ng th i,
c s b gi m c
ng đ kháng c t ti m n nguy c gây
t.
C ch phát sinh các m t tr
l
ng theo th i gian. Khi g p m a,
t phá ho i mái d c là do s chênh l ch áp l c do tr ng
ng b n thân đ t c a mái theo ph
ng tr ng l c. Khi ng su t c t phát sinh do s
chênh l ch áp l c y l n lên và phát tri n trong kh i đ t đ n m t tr s nào đó mà
trong kh i đ t, c
ng đ ch ng c t c a b n thân đ t không ch u đ
phát sinh thì s m t tr
c ng su t c t
t t i v trí đó xu t hi n và s phá h ng x y ra. Các nguyên
nhân gây ra m t n đ nh mái d c có th li t kê nh sau:
Q trình nhân t o làm thay đ i đ d c mái t nhiên.
- Do mái d c b phong hóa.
- Do các y u t th y v n nh n
- Do đ
c m t, n
c ng m...
m thay đ i (ch y u do m a) d n đ n tr ng l
tr ng thái ch a bão hòa sang bão hịa; đ
do đó l c dính gi m; đ
ng kh i đ t bên trên t
m t ng d n đ n l c hút chân không gi m
ng bão hòa dâng cao làm tr ng l
ng kh i tr
t t ng.
- M t đ th m ph th c v t gi m do các ho t đ ng canh tác, ch t phá r ng c a con
ng
i.
- Do y u t th n m c a đá g c.
Hi n t
ng l đ t c ng x y ra
Nguyên nhân ch y u do m a, n
d n đ n hi n t
các cơng trình h đ p dùng v t li u đ a ph
c th m qua thân đ p làm gi m c
ng s t l mái đ p c th
ng l u và h l u.
ng.
ng đ ch u l c
10
S c s t l mái th
ng ho c h l u đ p n u không đ
đ p và h u qu khôn l
ng, nh h
c x lý k p th i s gây v
ng đ n cu c s ng con ng
i vùng h du trong
th i gian dài và m t nhi u th i gian đ kh c ph c.
D
i đây là m t s hình nh hi n t
v t li u đ a ph
ng s t tr
ng l u ho c h l u đ p
ng.
Hình 1-8. S t l mái d c th
ng l u và h l u đ p v t li u đ a ph
1.2. CÁC HÌNH TH C GIA C MÁI D C Ã
Gia c
t mái th
ng
C ÁP D NG TRONG TH C T
đ m b o n đ nh mái d c là yêu c u thi t y u trong th c t và th
ng g p
trong t t c các lo i cơng trình: xây d ng, giao thông, th y l i và các công trình dân
d ng khác. Vi c gia c mái d c thơng th
ng bao g m các hình th c sau:
1.2.1. Gia c m t ngoài mái d c.
Gia c m t ngoài mái d c là bi n pháp t ng kh n ng ch ng tr
t m t mái d c b ng
cách dùng m t lo i v t li u nào đó b o v m t mái d c, giúp mái d c n đ nh. M t
s các bi n pháp và v t li u s d ng nh sau:
- Gia c c ng m t mái d c b ng bê tông, bê tông c t thép đ t i ch ho c l p ghép,
đá xây.... Ph
ng pháp này c n thi t ph i thi t k h th ng tiêu thoát n
mái đ gi m áp l c đ y ng
c.
- Dùng r đá x p đ b o v m t mái d c.
c trong
11
- Dùng ph
ng pháp Neoweb tr ng c m t mái d c.
- Khung bê tơng tr ng c .
•
u đi m: Ph
ng pháp này thi công nhanh, đ n gi n, không c n công ngh cao,
v t li u linh đ ng đ
• Nh
c do có th dùng v t li u đ a ph
ng.
c đi m: N u gia c c ng b ng bê tông, bê tông c t thép ho c đá xây tr c ti p
trên m t mái, qua th i gian s d ng lâu dài s x y ra hi n t
ng lún s t, gãy mái do
đ t đá trong thân mái d c b m a ng m, trôi vào các k r ng c a mái.
• i u ki n áp d ng: Ph
ng pháp này nên s d ng khi b n thân mái d c đã c b n
n đ nh, bi n pháp gia c s ng n ng a m a th m mái và xói b m t gây s t l mái
d c.
1.2.2. T ng kh n ng n đ nh thân mái d c.
đ m b o n đ nh mái d c, m t ph
đ t ng c
ng đ ch ng tr
ng pháp th
t. Các gi i pháp th
ng g p là x lý thân mái d c
ng dùng nh sau:
- Neo đ t k t h p gia c m t mái.
- Dùng v i đ a k thu t chia l p đ p mái d c
- T ng h s mái d c.
- T ng chi u r ng và s l
ng c trên mái.
- Khoan ph t v a t ng kh n ng n đ nh c a mái d c.
- Dùng c c c , t
ng ch n, ...gia c chân mái d c.
- Dùng c c (s t thép, bê tông, khoan nh i...) chèn trên mái d c đ t ng đ
n
đ nh thân mái d c.
• u đi m: Ph
ng pháp này giúp t ng n đ nh lâu dài c a mái d c, ít ph i s a
ch a trong q trình s d ng.
• Nh
l
c đi m: Nh
c đi m c a ph
ng pháp này là thi công ph c t p h n, kh i
ng x lý đào đ p l n h n và thông th
ng giá thành cao h n.
M t s hình nh gia c mái d c trong th c t :
12
Hình 1-9. Gia c m t ngồi mái d c b ng bê tơng.
Hình 1-10. Gia c mái d c b ng l
i đ a k thu t và neoweb
Hình 1-11. Gia c m t ngoài mái d c b ng tr ng c
13
Hình 1-12. Gia c mái d c b ng c c
1.3. CÁC Y U T
D NG PH
NH H
NG
N
N
NH MÁI D C VÀ
I U KI N ÁP
NG PHÁP GIA C MÁI D C.
1.3.1. Tình hình ch u l c c a các mái d c.
Các mái d c (đào ho c đ p) th
- Tr ng l
ng ch u các l c sau:
ng b n thân.
- Áp l c th y t nh trong các tr
ng h p: m c n
c sông h , n
c ng m, n
cm a
th m trong mái....
-
T i tr ng do thi t b : thi t b xe máy thi công, ph
ng ti n giao thơng qua l i
trong q trình v n hành, t i tr ng cơng trình đ t trên mái.
1.3.2.
i u ki n áp d ng ph
ng pháp gia c
n đ nh mái d c.
Mái d c trong các cơng trình Th y l i, Giao thông, Xây d ng thông th
ng bao
g m mái đào và mái đ p, tùy theo đi u ki n đ a hình và yêu c u b trí cơng trình.
Ngồi các gi i pháp t ng th đã nêu đ phòng tránh thi t h i do l đ t, vi c dùng
các bi n pháp cơng trình đ gia c
n đ nh mái d c c ng là m t l a ch n b t bu c
và c n thi t.
L a ch n ph
ng pháp gia c s tùy theo đi u ki n đ a hình, đ a ch t cơng trình,
đi u ki n k thu t thi cơng, v t li u xây d ng, đi u ki n cơng ngh , tính th m m và
đi u ki n kinh t đ quy t đ nh.
14
Trong nhi u tr
ng h p, v i đ a hình m t b ng khơng b kh ng ch , đ a ch t mái
d c cho phép có th t ng h s mái d c đ đ t đ n đ
m t b ng không th m r ng do v
n đ nh an toàn. Tr
ng h p
ng các cơng trình khác, vi c gia c mái d c
hi n tr ng ho c thi t k mái d c v i m t b ng hi n tr ng c n ph i có các gi i pháp
cơng trình đ th c hi n đi u đó.
Trong các gi i pháp gia c mái đã gi i thi u
mái d c đ
trên, gi i pháp s d ng c c chèn trên
c nghiên c u trong lu n v n này có tính kinh t k thu t và đ n gi n
trong vi c áp d ng. Ph
ng pháp này đã đ
s cơng trình giao thơng, th y l i
1.4. TÍNH C P THI T C A V N
Nh đã nêu
trên, s t tr
sinh s ng c a con ng
c áp d ng nhi u trên th gi i và t i m t
Vi t nam v i hi u qu r t t t.
NGHIÊN C U.
t mái d c là v n đ x y ra th
ng xuyên trong qúa trình
i c ng nh q trình thi cơng xây d ng và v n hành cơng
trình. ây là lo i thiên tai mang y u t b t ng và có s c tàn phá l n. H u qu vi c
s t l mái d c r t nghiêm tr ng, gây thi t h i v tài s n, tính m ng c a con ng
nh h
i,
ng đ n dân sinh và kinh t xã h i và m t r t nhi u th i gian đ kh c ph c.
Th c t đã có r t nhi u bi n pháp cơng trình ch ng s t tr
c u và áp d ng. M i lo i bi n pháp có các u nh
t mái d c đ
c nghiên
c đi m khác nhau, phù h p t ng
đi u ki n c th c a cơng trình. Tuy nhiên, v i các mái d c không th m r ng h
s mái, khó kh n trong vi c áp d ng các bi n pháp gia c thông th
ng khác thì
vi c ch n gi i pháp t i u đ t ng n đ nh mái d c v i đi u ki n thi công đ n gi n,
chi phí th c hi n ít là nhu c u b c thi t. Vi c “Nghiên c u ph
ng pháp thi t k
n đ nh mái d c b ng c c” nh m gi i quy t v n đ đó.
1.5. K T LU N CH
Qua Ch
NG.
ng 1 tác gi đã t ng h p các s c s t l mái d c trên th gi i và
Vi t
nam. T đó cho th y h u qu nghiêm tr ng c a s t l mái d c đ i v i đ i s ng và
tính m ng c a con ng
l mái d c đã đ
i.
c Nhà n
Vi t nam, vi c phòng ch ng nguy c và thi t h i do s t
c quan tâm đ c bi t và đ a vào các ch
ng trình hành
15
đ ng qu c gia.
Tác gi c ng đã nêu ra các nguyên nhân chính gây s t l mái d c, trong đó ph n l n
các v s t l nghiêm tr ng là do m a l n kéo dài. Tác gi c ng đã nêu s b c ch
s t l mái d c khi g p m a và các bi n pháp cơng trình đ đ m b o an toàn mái d c
c ng nh đi u ki n áp d ng, u nh
c đi m c a ph
ng pháp gia c đ
c nghiên
c u trong lu n v n. T các phân tích đó, tác gi đã nêu rõ tính c p thi t c a đ tài
nh m đ nh h
ng cho cách ti p c n và ph m vi nghiên c u trong lu n v n.